President Kennedy ontvouwt voor Latijns-Amerika tienjarenplan Beheerschap Y.N. voor N.-Guinea onder India, Malakka, Australië? WEERBERICHT Drukke besprekingen van Luns Kennedy naar de Sovjet-Unie? VOORLOPIG GEEN OPVOLGER VAN SPAAK BIJ DE NAVO? Sociale hervorming een eerste vereiste Picasso huwde in het geheim zijn model KOFFIE GOEDKOPER (§uc/ ?fiteu tus i Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 14 MAART 1961 No. 30304 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f 255 per maand; f059 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Sympathieke beschouwing in de „Times" Volgens diplomatieke kringen zou te Londen een V.N.-beheerschap van drie mogendheden worden besproken als mogelijk voorstel voor het oplossen van het geschil tussen Nederland en Indonesië over Nederlands Nieuw-Guinea. India, Australië en Malakka werden ge noemd als de drie landen waaraan men denkt voor het uitoefenen van het beheer, waarbij de vertegenwoordiger van India als voorzitter zou optreden. Gezegd werd, dat men niet wist wat hierop de reactie van Indonesië zou zijn op dit bericht, dat wij gisteren nog in een gedeelte van onze oplaag konden plaatsen. Maar men meende, dat Indonesië bereid zou zijn een of andere vorm van V.N.-beheer te aanvaarden mits dit beheer slechts een jaar duurde en Ned. Nieuw-Guinea aan het eind van dat jaar aan Indonesië zou worden overgedragen. Diplomatieke waarnemers zeiden, dat de Nederlandse voorbereidin gen voor een zekere mate van zelfbestuur voor de Papoea's vrees onder de Indonesiërs heeft gewekt, dat Nederland een staat Nieuw-Guinea beoogt waarbij Nederlands en Australisch Nieuw-Guinea worden samengesmolten. De Indonesiërs vrezen, dat de Nederlanders met alle middelen zouden willen voorkomen, dat er een kans bestaat dat Neder lands Nieuw-Guinea met Indonesië samengaat. Enorme activiteit! hoe hij tot nu toe zonder succes ge vochten heeft voor de landingrechten van de KLM in Los Angeles. Het blad zegt dat het standpunt van mr. Luns, dat politieke samenwerking in Europa zonder Engeland schadelijk is voor Nederland, de algemene instem ming bezit van zyn landgenoten. Wat Nieuw-Guinea betreft heeft Luns geweigerd te zwichten voor de druk van enkele vertegenwoordigers van het grote zakenleven om met president Soekarno tot een akkoord te komen. Luns, ge volgd door het Nederlandse kabinet, bezit de sterke overtuiging, dat Neder land zijn tydelyke taak in Nieuw-Gui nea dient te voltooien. Onze Londense correspondent meldt: Zoals te verwachten was ontplooit mi nister Luns in Londen als logisch gevolg van het nieuwe (melo) dramatische In donesische optreden een enorme acti viteit. Gistermiddag had hij in het Lager huis een ontmoeting van een half uur met de Lord Grootzegelbewaarder Ed ward Heath, de woordvoerder voor de buitenlandse politiek in het Lagerhuis, die bovendien speciaal belast is met de behandeling van de Europese vraag stukken. Hun gesprek ging dan ook in hoofdzaak over het probleem van de „zes" en de „zeven". Gisteren heeft minister Luns ook nog een bespreking gevoerd met Hugh Fra- ser, onderminister van Koloniën. 's Avonds heeft minister Luns de luis terrijke ontvangst bijgewoond, gegeven door de gezamenlijke Hoge Commissa rissen van de Gemenebestlanden in de historische Guildhall. Zoals men weet, zjjn de Hoge Commissarissen de verte genwoordigers in Londen van de landen van het Commenwealth. Minister Luns buit kennelijk elk ogen blik van zyn bezoek uit voor contact met de staatslieden van het Gemene best en met de leden van de Britse regering. Vandaag spreekt hy met de Cana dese premier Diefenbaker, de premier van Malaka Toengkoe Abdoel Rahman en de premier van India Nehroe, waar na hij luncht met de Bri' minister van Buitenlandse Zaken Lord Home. Minis ter Luns zal zo goed zal zeker ook de Australische premier Menzies zien. Geziene figuur Minister Luns, die jarenlang in Lon den als diplomaat heeft gewerkt ,is hier een uiterst geziene figuur en thans een soort eregast in de verzamelde kring van de grote Britse politieke familie. Na de bijeenkomst in Parijs, waar mr. Luns als kampioen voor Engeland op trad, kan hij hier geen kwaad meer doen Ontsnapte psychopaat in A'dani gegrepen Een 28-jarige Amsterdammer, die op 9 maart jl. uit de psychiatrische inrich- ring in Franeker ontvluchtte, is gister middag op straat in de hoofdstad aange houden. De politieagenten kennen de man nog en zij wisten ook dat hij op zijn verjaardag uit Franeker, waar hij werd verpleegd, was weggelopen. Daar voor was hij gedetineerd in de straf gevangenis te Leeuwarden. De in Amsterdam aangehouden man, was niet de enige gedetineerde, die don derdagavond uit de psychiatrische in richting te Franeker ontsnapte. Met hem konden nog twee verpleegden de benen nemen, een uit Deventer en een uit Groningen. De psychiatrische inrich ting te Franeker is niet berekend voor verpleging van gedetineerden, maar er scheen elders voor de ontsnapten geen plaats te zijn zodat men toch het risico van plaatsing te Franeker genomen had. De „Times" wijdde gisteren in zijn rubriek „man in het nieuws" een uiter mate sympathiek stuk aan de Neder landse minister, die daarin beschreven wordt als een opvallende onconventio nele persoonlijkheid. Gedurende de 8 jaar dat hy aan Buitenlandse Zaken is, heeft mr. Luns, aldus het blad, een duidelijke onafhandelijkheid getoond. In zijn manier van optreden combineert hij de grote stijl met een soms verba zingwekkende moderniteit. Hy is niet bang vast te houden aan een onpopulair standpunt, zoals hij aantoonde tijdens de bijeenkomst in Parijs. In de ernstige en soms zware atmos feer van het Nederlandse parlement, werden Luns' gevatheid en vaak ten beste gegeven grappen, aanvankelijk met een zekere bedenking ontvangen. Maar spoedig werd zyn grondige tech nische kennis van de buitenlandse poli tiek erkend. In zijn parlementaire rede voeringen houdt hy nog steeds van een ongebruikelyke, oorspronkelijke uitdruk- kingswyze. Hy is een van de weinige ministers naar wiens redevoeringen ge luisterd wordt. Beweerd wordt, dat op de vergadering in Parys hij de enige was, die gene raal De Gaulle recht in de ogen keek. „Wat een man!" Dat de heer Luns als jongeman bij de Ned. Marine heeft gediend, waardoor hij een speciale belangstelling toont voor Maritieme Zaken, bezorgt hem in dit pryzende Times-artikel een bijzon dere noot van waardering. Ook is het blad niet vergeten dat Luns in 1938 in het maandblad „The Navy" een ar tikel heeft geschreven over de Kon. Ned. Marine. De Engelsen zijn altijd vol bewonde ring voor buitenlanders, die hun moderne talen beheersen op een wijze waarop zij dat zelf nu eenmaal niet kunnen. Wij herinneren ons een noenmaal in Londen, waar Heathcoat Amory, toen nog kanse lier van de schatkist, Luns wegens zijn loopbaan en vooral zijn talenkennis prees. „Wat een man!" riep de overigens zo beheerste Amory in vervoering uit. Thans is het de „Times" die over Luns prijst wegens zijn voortreffelijk Engels, Frans en Duits en ook, omdat hy tijdens diplomatieke gedachtenwisselingen ge makkelijk van de ene naar de andere taal overschakelt. De „Times huldigt Luns verder voor voor zijn taaie verdediging van het Ne derlandse belang en herinnert eraan WEINIG VERANDERING De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Droog weer met plaatselijk wolkenvel den en hier en daar mist, maar ook ver spreide opklaringen. Zwakke tot matige westelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 15 MAART Zon op: 6.56 uur; onder: 18.44 uur. Maan op: 6.23 uur; onder: 17.10 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.05 en 1426 uur Laagwater te 10.04 en 22.36 uur. Dit blad bestaat nlt 16 pagina's Het Amerikaanse tijdschrift „News week" meldt dat de Sovjetrussische pre mier en partijleider zou willen, dat pre sident Kennedy hem in de Sovjet-Unie zou bezoeken. „Newsweek" meldt van betrouwbare zijde te hebben vernomen dat Kroesjt- sjef in zijn recente ontmoeting met de Amerikaanse ambassadeur te Moskou Thompson zou hebben gezegd: „waarom zou ik weer naar de Verenigde Staten gaan, die ik reeds heb bezocht? Het zou beter zijn wanneer de nieuwe Ameri kaanse president de Sovjet-Unie zou be zoeken". Volgens „Newsweek" zou Kennedy er niet veel voor gevoelen om de Sovjet- Unie te bezoeken, doch sommige van zijn raadgevers zouden er bij hem op aan hebben gedrongen de mogelijkheid van een dergelijke reis te overwegen. Verzet tegen de kandidatuur-Stikker komt vooral van president De Gaulle Amerikanen steunden onze landgenoot In Atlantische kringen in Parijs, en in het bijzonder in de Neder landse delegatie, begint men zich af te vragen of er binnenkort nog wel een opvolger zal worden be noemd voor Paul-Henri Spaak, die het secretariaat-generaal nu al ruim een week geleden voorgoed heeft verlaten. De algemene verwachting was, aanvankelijk, dat mr. D. U. Stikker, die momenteel de Neder landse delegatie leidt, wel onmid dellijk op de stoel van de heer Spaak zou kunnen plaats nemen. Thans is de indruk, dat de Italiaan se adjunct-secretaris Casardi zijn voorlopige functie voor onbepaalde tijd zal blijven uitoefenen. De ook zaak van die weinig bevredigende oplossing van het opvolgingspro bleem behoeft in Parijs niet ver te worden gezocht. Die oorzaak ligt in het Elysée bij het Franse staats hoofd, generaal Charles de Gaulle. Men weet dat Italië, toen het vertrek van de heer Spaak werd aangekondigd, voor deze hoge functie terstond een landgenoot, in de persoon van de te genwoordige Italiaanse ambassadeur in Washington, Brosio, kandidaat stelde. Mr. Stikker werd daarentegen niet door de Nederlandse regering, noch gelijk boze tongen wel beweerden door hem zelf tot opvolger-in-spé uitgeroepen, maar door de Amerikanen in die kwa- leiteit voorgesteld. Pas veel later stelde de Nederlandse regering zich achter de kandidatuur-Stikker. Het is inderdaad geen geheim, dat de heer Stikker een warm voorstander is van het plan-Norstad, dat tot doel heeft van de NAVO de vierde atoommacht ter wereld te maken, welk plan thans president Kenndy voor zijn rekening moet hebben genomen. Ook de denkbeel den van de heer Stikker op het gebied van de Europese politiek en van de in tegratie lopen goeddeels parallel met de Amerikaanse inzichten, zodat het niet onbegrijpelijk was, dat Washington deze ervaren staatsman, diplomaat en finan cier, die bovendien als voormalig voor zitter van de OEES zyn sporen als in ternationaal top-functionaris al had verdiend, graag als opvolger van Spaak op de Atlantische vertrouwenspost zag zitten. Harriman klopt in Parijs aan dovemansoren Men mag aannemen, dat die gevoelens en wensen ook tot uiting zyn gebracht door de Amerikaanse reizende ambassa deur HarrimaTi op zijn recente rond reis langs de Europese hoofdsteden. Het is in Parijs niet bekend of Harriman er in Rome in is geslaagd de Italiaanse regering ertoe te bewegen haar kandi daat ten behoeve van mr. Stikker terug te trekken. Doch het is meer dan waar schijnlijk, dat de Amerikaanse zend bode by generaal De Gaulle aan een dovemansdeur heeft geklopt, toen hy Franse steun zocht voor de benoeming tot secretaris-generaal van onze land genoot. Ofschoon er geen aanwyzing is, dat Frankrijk de Italiaan Brosio wegens per- soonlyke kwaliteiten boven de Neder lander Stikker zou verkiezen, heeft het er wel veel van weg dat generaal De Gaulle er geen bezwaar in ziet het secretaris-generaal van de NAVO voorlopig maar zonder definitieve titu laris te laten. De zeer kritische visie van Frankrijk op de Noordatlantische Verdragsorganisatie in haar huidige op zet is sinds 1958, toen De Gaulle zijn befaamde plan voor een Anglosaksische Frans triumviraat ontvouwde, precies dezelfde gebleven. En daarom toen de Fransen dan ook helemaal geen haast om in de vacature-Spaak te voorzien nu zij aan de tegenwoordige NAVO nog niet zo heel veel gewicht wensen te hechten. Slot op pag. 2 „Vooruitgang ja, tirannie neenV (Van onze correspondent in Washington) „Vooruitgang ja, tirannie neen!". Dat is de leus die Amerika's pre sident John F. Kennedy gisteravond heeft aangeheven toen hij de ambassadeurs uit Zuid-Amerika op een receptie in het Witte Huis heeft ontvangen. Kennedy stelde bij die gelegenheid voor, dat de Verenigde Staten tezamen met de Latijns-Amerikaanse landen aan een tienjaren plan zouden beginnen, het decennium van de democratische vooruit gang. Herhaaldelijk legde Kennedy in zyn rede de nadruk op de noodzaak van sociale hervorming. Allen, en niet slechts een klein aantal bevoorrechten, behoorden volgens Kennedy te profiteren van de economische groei. Die sociale hervormingen moesten door de Latijns-Amerikaanse volken zelf worden verwezenlijkt. Alleen indien Zuid-Amerika aldus zou meewerken, zouden de Verenigde Staten in staat zyn een soort Marshall-plan voor het Latijns-Amerika ten uitvoer te leggen. President Kennedy zou vandaag het Amerikaanse Congres verzoeken een bedrag van zeshonderd miljoen dollar uit te trekken voor hulpverlening aan Latijns- Amerika. Ernstig bezorgd Kennedy heeft in zijn rede de nodige tact en omzichtigheid betracht. Dat mocht ook wel, want per slot van re kening richtte hy zich met zijn aan sporing tot sociale hervorming in een aantal gevallen over het hoofd van de regeringen heen tot de bevolking van di verse staten. Hij erkende met bijna nadrukkelijke tact dat de Noordamerikanen niet altijd de betekenis hadden begrepen van de gemeenschappelijke taak van het gehele halfrond, om daarop te laten volgen wat hij eigenlijk wilde zeggen, namelijk dat velen in Zuid-Amerika niet geheel had den begrepen dat het noodzakelijk is om een volk uit te heffen boven armoe de, onwetendheid en wanhoop. Hij kon in dit verband wijzen op de noodzaak van hervorming van het in te voeren belastingsysteem en van de grondverde- ling. De verslagen kandidaat voor het I presidentschap der Verenigde Sta ten. Richard Nixon, is zijn teleur stelling over zijn nederlaag weer te I boven. Tijdens een diner in Calif or- nië kon hij tenminste in gezelschap van Gina Lollobrigida weer smake lijk lachen Staking in Frankrijk: KLM mijdt Parijs Een miljoen Franse ambtenaren heeft vandaag een extra vrye dag ge nomen om te protesteren tegen de traag heid van de regering om een verbete ring in hun salarissen aan te brengen. Bijna het hele openbare leven kwam door deze actie lam te liggen. Als gevolg van de staking in Frankryk werd de KLM genoodzaakt vandaag al haar vluchten van en naar Parys niet uit te voeren. De intercontinentale vluchten van de KLM die normaal over Frans luchtver- keersgebied gaan. werden zodanig om geleid dat niet werd gevlogen over het gebied van de Franse luchtverkeerslei ding. Het grondpersoneel van de Itali aanse luchtvaartmaatschappij Alita lia is gisteren voor vijf dagen in staking gegaan, nadat de onderhandelingen over een nieuw arbeidscontract waren afge broken. Terstond by Kennedy's ambtsaanvaar ding is gebleken, dat deze regering ern stig bezorgd is over het bruggehoofd, dat het communisme op Cuba heeft veroverd. Zouden de sterke klasse-te genstellingen in Zuid-Amerika voortdu ren dan zouden de communisten een goede kans maken van Cuba uit verder door de dringen op het westelijk half rond. Dit betekent niet dat Kennedy's op roep tot actie niet oprecht zou zyn gemeend en slechts ontsproten zou zyn uit Amerika's angst voor het opdrin gende communisme. Dit betekent echter wel, dat een nieuw initiatief ten bate van Zuid-Amerika met extra veel energie en tempo wordt genomen. De punten van Kennedy's programma spreken voor zichzelf. Zijn tact komt opnieuw tot uiting in het tiende en laatste punt, waarin Amerika's presi dent bijstand vraagt van de Zuidame- rikaanse leraren, die in het noorden onderwys kunnen geven in de litera tuur en geschiedenis hunner landen. Wy weten, aldus Kennedy, dat wij veel te leren hebben. Zulk een uitspraak zal de zuiderburen die trots op hun cul tuur zyn, goed in de oren klinken 0 Slot pag. 2 Sluiting Veerse Gat wordt „zestiendaagse veldtocht" (Van onze Zeeuwse correspondent) Het officiële werkprogramma voor de sluiting van het Veerse Gat is nu be kend. Het karwei blykt een soort „zes- tiendaagse" veldtocht te zullen worden voor Rysswaterstaat en zyn medewer kers. Op 11 april zal men beginnen met het plaatsen van de eerste caisson, waar na op 27 april zeer waarschiyniyk in aanwezigheid van de Koningin de definitieve afsluiting door middel van de schuiven zal plaats hebben. Wanneer dat op 27 april niet mocht gelukken, zal de definitieve afsluiting pas op 10 me: kunnen plaatshebben. De caissons zullen dan wel op hun plaats staan, maar de enorme schuiven biyven dan open, zodat het water dwars door de caissons nog steeds het Veerse Gat in en uit kan stromen. Gistermiddag heeft de heer I. A. Aler zijn laatste persconferentie gegeven als president-directeur van de KLM. De heer Aler (links) in gesprek met zijn opvolger, drs. E. H. van den Beugel. In Cannes is gisteren onthuld, dat de 79-jarige schilder Pablo Picasso elf dagen geleden in het dorpje Val- lauris, aan de vranse Rivièrain het huwelijk is getreden met zijn 35- jarige model en metgezellin Jacque line Roque. De huwelijksvoltrekking werd slechts door een klein aantal per sonen bijgewoond. De gebruikelijke openbare aankondiging van het hu welijk was op verzoek van Picasso achterwege gebleven. Dit is Picasso's tweede huweiyk. ZUn eerste vrouw was Olga Koklowa, een danseres van het Diaghilews-ballet, met wie hy in 1917 huwde, zy overleed in 1955. Uit dit huweiyk werd een kind geboren. De in Spanje geboren kunstenaar be zit een atelier in Vallauris. In 1953 kocht hy de villa „La Californië" in Cannes. Het jaar daarop ontmoette hy voor het eerst Jacqueline Roque, die het onderwerp van veel van zyn wer ken is geweest. Behalve als schilder heeft Picasso ook naam gemaakt als pottenbakker en als beeldhouwer. De plechtigheid in het gemeentehuis van Vallauris waar in 1949 wyien Ali Khan met Rita Hayworth trouwde kon geheim worden gehouden, door dat zy plaats vond nadat het personeel naar huis was gegaan. Advertentie handige Naar wij uit vakkringen vernemen, heeft de situatie op de wereldkoffie- markt, gepaard aan de revaluatie, het mogelijk gemaakt met ingang van vandaag een „koffie prijsverlaging van betekenis" door te voeren, variërend van acht tot twaalf cent per pakje van 250 gram. Ten aanzien van de thee dient te worden opgemerkt dat de revaluatie ten dele tegemoet komt aan de stijging op de wereldmarkt, zodat er op dit ogen blik geen aanleiding gevonden wordt om een theeprysverandering aan te bren gen. Uit Het Leidsch Dagblad van 15 maart 1861: Men zegt, dat het getal pro cessen-verbaal, opgemaakt in 1860 binnen Leiden, wegens dronkenschap op straat, het ontzettende getal van 745 be draagt. Niet onopgemerkt mag men het laten voorbijgaan, dat op heden den heer J. H. J. Groothols het geluk te beurt valt, den dag te beleven, waarop hij voor 25 jaar tot chirurgijn en vroedmeester werd bevorderd en in die betrekkingen zich ves tigde binnen deze Stad. God spare hem nog vele jaren, die teregt een plaats mag innemen onder de meest verdienstelijke burgers van Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1