Algerijnse Kamerleden kiezen partij voor FLN Politieke ommezwaai pro-Franse parlementariërs veelbetekenend Brandstichter bekent ligtvoet ,L#ARIALDA' VAN TESTORI IS IN MILAAN VERBODEN Vraagstuk arbeiclstij dverkorting in liet bakkersbedrijf Beste Italiaanse toneelstuk „opeenvolging obsceniteiten" Milanese publiek onmondig geacht Een plezierige avond behoeft niet bedorven te worden door hoofdpijnNeem direct Rheumin Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 10 maart 1961 Derde blad no. 30301 (Van onze Parijse correspondent) Het grote nieuws van een bestand in Algerije, dat heel Frankrijk iedere ochtend en avond uit de krant of de radio hoopt te vernemen, laat nog altijd op zich wachten. Niettemin zijn er weer nieuwe symp tomen, die erop wijzen, dat de vrede wel weer een paar stappen naderbij schijnt te zijn gekomen. Zo hebben 25 van de 72 Kamerleden van Algerijnse bloede, die het land in het Franse parlement vertegen woordigen, gisteren in een manifest openlijk partij gekozen voor het F.L.N, door van de Franse regering onmiddellijke en officiële onder handelingen te eisen. Advertentie Ze hebben ook een oproep tot de andere Algerijnse parlementariërs ge richt om zich bij hen aan te sluiten en de lijst der namen wast bijna van uur tot uur. Deze Algerijnse Kamerleden werden twee jaren geleden gekozen op programma's, die ofwel het Franse Algerije huldigden ofwel voor een nauwe associatie met Frankrijk pleitten. Dat die politieke bakens nu zo openhar tig worden verzet wijst erop, dat deze Algerijnse parlementariërs niet meer twijfelen aan de zege van de nationalis ten in de hoop vermoedelijk zo tevens hun politieke hoofden in de toekomst nog te zullen kunnen redden. Een andere aanwijzing voor een spoe dige ontknoping zou kunnen zijn, dat aan de zijde van het F.L.N. eveneens nog steeds een intensieve diplomatieke activi teit heerst. Ferhat Abbas ontmoette gisteren langdurig de Joegoslavische am bassadeur, terwijl zijn „minister van Buitenlandse Zaken", Belkacem Krim, een onderhoud hacl met kolonel Nasser, de president der Verenigde Arabische Republiek. Een derde lid van de voorlopige Alge rijnse regering, Boumendjel, die vorige zomer uit naam van het F.L.N. in Mélun de mislukte wapenstilstandsonderhande lingen met de Fransen voerde, is gisteren na een mysterieuze afwezigheid van enkele dagen, weer in Tunis opgedoken en men vermoedt, dat hij contact had opgenomen met de verzetsleiders in het land. Gunstige resultaten Voorzover het uit Parijs te beoordelen valt, hebben die verschillende ontmoe tingen of opiniepeilingen gunsige resul- Een 60-jarige gearresteerde heeft na een langdurig verhoor bekend, dat hij woensdagmorgen het pand Nieuwstad 51 in Doetinchem in brand heeft gesto ken. Daarbij is, zoals bekend, de 75- jarige J. Kinnaer om het leven geko men. De man deelde de politie mee, dat dinsdagavond in het huis dat door hem, zijn zwager en hun huishoudster werd bewoond een feestje was gevierd. Grote hoeveelheden drank waren gebruikt. Kort na zes uur is er ruzie ontstaan en werd de huishoudster buiten de deur gezet. Verdachte was daarop dronken vertrokken. Tegen de morgen is hij teruggekeerd om zijn daad te volvoeren. Hij verklaarde nog dat het niet in zijn bedoeling had gelegen Kinnaer lichame lijk letsel toe te brengen. Rode propaganda in West-Dnitsland De politie in de Westduitse deelstaat Noordrijnland-Westfalen heeft een or ganisatie onschadelijk gemaakt die pro pagandamateriaal van de verboden Westduitse communistische partij ver spreidde, aldus heeft de minister van Binnenlandse Zaken van dé deelstaat, Dufhüs, gisteren meegedeeld. Dertig ar restanten blijven in voorarrest. De po litie had deze groep reeds gedurende enige tijd geobserveerd. De communis tische lectuur werd gedrukt in een ge heime drukkerij bij Keulen. De politie zet het onderzoek nog voort. AARTSBISSCHOP VAN KAZAN VEROORDEELD Radio-Moskou meldt dat aartsbis schop Job van Kazan wegens belasting ontduiking is veroordeeld. Hij had ver scheidene miljoenen roebels niet aan de belasting opgegeven en zich op illegale wijze meer dan twee miljoen roebel ver worven. De radio zei dit naar aanleiding van een Londens krantebericht, volgens het welk de aartsbisschop drie jaar had ge kregen. Kazan ligt in de Russische Republiek, ongeveer 320 km ten oosten van Gorki. In het Londense krantebericht stond verder, dat bisschop Michael van Smo lensk uit zijn ambt is gezet en naar het Oeralgebergte is gezonden. Volgens Radio-Moskou is de bisschop overge plaatst naar het diocees Oedmoert en is hij thans hoofdbisschop in Izgevsk. Radio-Moskou noemt eveneens een leugen, dat de metropoliet Nicolaas van Kroetilzi en Kolomna tegen zijn wil naar een klooster in Soetsjoen is gezon den. De bisschop had zijn emeritaat aangevraagd en de synode had dit ver zoek ingewilligd. Gift van Peugeot voor wezen van politiemannen De vader van Eric Peugeot heeft de Franse minister van Binnelandse Za ken. Chatenet, als hoofd van de Franse politie een cheque van 50.000 nieuwe franken gestuurd ten behoeve van de wezen van omgekomen politiemannen. De cheque was getekend door Erics grootvader, automagnaat Jean Pierre Peugeot. De gift is bedoeld als blijk van erkentenis voor het opsporen van de ontvoerders van Eric. Zoals bekend heeft de familie Peugeot 50 miljoen oude franken (500.000 nieuwe franken) los geld betaald. Minister Chatenet heeft de inspec teurs die met het onderzoek in de zaak Peugeot waren belast, André Pierangeli en Guy Denis, zijn gelukwensen gezon den. taten opgeleverd. Het schijnt, dat de leiding van het F.L.N., dat zich in meer derheid nu wel in zee wil begeven, zich tevoren toch wenst te dekken naar zoveel mogelijk kanten. Diplomatiek ge sproken heeft Ferhat Abbas de-handen niet meer volkomen vrij, nadat hij morele en ook wel materiële hulp van het communistische blok in Moskou en vooral in China heeft aanvaard. Ook aan de basis hebben de communisten in het F.L.N. de laatste maanden, zo schijnt het, hun posities versterkt. De Gaulle en Bourguiba hebben van de F.L.N.-leiding nu praktisch verlangd zich thans al onomwonden voor het Westen uit te spreken. In dat verband kan 't van groot belang zijn, dat Nasser de Algerijnse nationalisten zou hebben aangeraden het advies van Bourguiba nu maar te volgen. In officiële kringen in Parijs blijft echter het enige wacht woord: „Lippen op elkaar en zwijgen is goud". Elk vogeltje zingt nu eenmaal zoals het gebekt is. Maar als ze het mij zouden vragen, had iedereen TELEVISIE van LIGTVOET. Erkende Philips service /fcs Cen gang raar gangetje 12 is lemend^ GANGETJE 12 5537 NIEUWE WONINGEN IN JANUARI In januari 1961 zijn, volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Sta tistiek, 5.537 nieuwe woningen voltooid. In januari 1960 werden 4.565 woningen opgeleverd. Van de in januari voltooide woningen werden er 612 uitgevoerd in systeembouw. Sedert de bevrijding zijn nu in totaal 858.579 nieuwe woningen gebouwd. In januari 1961 werd met de bouw van 7.626 woningen begonnen (januari 1960 met 5012 woningen). Daar het aantal begonnen woningen in januari groter was dan het aantal gereedgekomen wo ningen, steeg het aantal in uitvoering zijnde woningen tot 91.901 op het eind van die maand. -V - jL In de bollenstreek heeft de lente ook de eerste narcissenvelden definitief haar intrede gedaan nu I bloei zijn gekomen. DODENHERDENKING TE AMSTERDAM De Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland, afde ling Amsterdam, zal zoals gebruikelijk, morgen des middags half vier, haar jaar lijkse herdenking houden, van de op 12 maart 1945 in het Weteringplantsoen ge fusilleerde 30 landgenoten. Ter nagedachtenis van de gevallenen, zal door de commandant van het Ere- peloton v.m. Binnenlandse Strijdkrach ten van de Nationale Federatieve Raad dat voor deze gelegenheid de ere-wacht heeft betrokken, een doden-appèl wor den gehouden. Het Kon. Mannenkoor „Kunst na Ar beid" en de declamatrice mej. Willy Henrich hebben hun medewerking toe gezegd. Prinses Birgitta huwt op 25 mei in Stockholm Het huwelijk tussen Prinses Birgitta van Zweden en Prins Johann Georg von Hohenzollern zal op 25 mei in het koninklijk paleis te Stockholm voor de wet bekrachtigd worden. Enkele dagen later zal in een kerk te Sigmaringen, West-Duitsland, de kerkelijke huwelijks plechtigheid worden voltrokken. De gas ten, die de plechtigheid te Stockholm bijwonen, zullen op 23 en 24 mei arri veren. Op 24 mei 's avonds geeft het Zweeds koninklijk paar Koning Gus- taaf Adolf en Koningin Louise een bal. Geen puzzelHero doperwtjes extra fijn! Alle huisgenoten zijn blij-verrast als Hero doperwtjes op het menu staan. Op grootte gesorteerd, o.a. in extra fijn, zeer fijn en fijn. Met de Hero garantie dat de kwaliteit altijd top kwaliteit is koken met een grote K: Hero Conserven NA 53 VOORSTELLINGEN IN ROME Wetsontwerp bij Rood van State in stadie (Van onze Haagse correspondent) Gisteren kwam in Den Haag het landelijk georganiseerd overleg tussen werkgevers en werknemers in het bakkersbedrijf bijeen. In deze vergadering, die als belangrijkste agendapunt had het probleem van de arbeidstijdverkorting, kwam vanzelfsprekend ook het wetsontwerp-Rooi vink, dat beoogt wijziging van de bakkerijparagraaf van de Arbeidswet 1919, aan de orde. Zoals bekend is dit wetsontwerp thans nog bij de Raad van State in studie. Omtrent de inhoud daar van is echter wel al zoveel bekend geworden, dat als zekerheid kan worden aangenomen, dat er een vergunningsstelsel komt voor het verrichten van nacht arbeid in ploegen, overeenkomstig het advies van de S.E.R., dat in 1959 met grote meerderheid werd aanvaard. Staatssecretaris Roolvink schijnt niet het advies te hebben overgenomen, voor wat het vroeger afleveren van brood betreft. De aflevering zou dus op tien uur voormiddag gehandhaafd blijven. De vergunning voor het laten verrich ten van nachtarbeid zal niet langer een tijdelijk karakter dragen, maar ver anderen in een permanent individueel systeem. Het schijnt ondanks dit wetsontwerp nog steeds mogelijk, dat men in het bakkersbedrijf tot een compromis komt omtrent het uur van aflevering. Ge dacht wordt overnegen uur met de meeste kans van slagen. De secretaris van de Ned. R.-K. Bak kerspatroonsbond de heer De Mooij. zei, toen wij hem vroegen naar de opvatting die in zijn organisatie bestaat omtrent de bakkers-nachtarbeid, dat men het nadrukkelijk ideaal huldigt, dat bak- kersarbeid als dagarbeid moet worden gezien. „Hoewel wij voldoende realist zijn om in te zien. dat er omstandigheden kunnen zijn, die een afwijking van deze gedachte noodzakelijk maken, zien wij de invoering van nachtarbeid als een terugzetten van de klok tot voor 1919, toen de „bakkerijparagraaf" in de ar beidswet werd opgenomen. Nachtarbeid is o.i. niet nodig". Op de Brabantse bakkersdag, die gis teren in Hertogenbosch is gehouden, hebben de persvertegenwoordigers de gelegenheid gehad kennis te maken met „diepvriesbrood". Zij konden een keuze maken uit 20 soorten brood, die onder notarieel toezicht in cellofaan ver pakt, in diepvries zjjn bewaard en con stateren, dat „diepvriesbrood" gelijk is aan vers brood. Het is echter zo, dat ook het systeem van diepvries dat. overigens in het grootbedrijf reeds voor kleinbrood en krentenbrood wordt toegepast niet zal kunnen voorkomen, dat er nachtar beid wordt verricht. Het zal noodzake lijk zijn tussen zes uur namiddag en zeven uur voormiddag arbeid te verrich ten. want het brood zal in de diepvries inrichtingen moeten worden gebracht en er ook weer uitgehaald en „ontdooid" moeten worden. Men kan immers geen keihard brood aan de consument afle veren. (Van onze Romeinse correspondent) Toneelschandalen worden steeds zeldzamer. Het publiek slikt alles en werkelijk goede toneelstukken worden minder en minder geschreven. Italië, dat op toneelgebied een beetje achteraan hinkt, heeft een plotse linge opleving, die samenhangt met het doorwerken van een algehele vernieuwing der litteraire taal. Totnutoe was het geschreven Italiaans weinig soepel, met het gevolg, dat Italië heel weinig romanschrijvers heeft voortgebracht en het meest waardevolle toneel zich van een of ander dialect, vooral het Venetiaans en het Napolitaans, bediende. gezelschap van Rina Morelli en Paolo Stoppa dat. is het beste toneelgezel schap van Italië onder de regie van Luchino Visconti twee maanden bezig was geweest met de repetities voor het stuk en reeds zestien miljoen lire waren uitgegeven voor de decors, kwam er plotseling een verbod, drie dagen voor de première zou gaan. Dank zij protesten in de pers werd „in tweede instantie" het stuk toch vrij gegeven met nog enkele weglatingen en schrapping van sommige wat al te grove uitdrukkingen. Visconti had uit eigen beweging ook al enkel overbodige kracht termen doen vervallen. De staats-secre- tairs voor Toneelzaken gaf zijn „fiat", het stuk kreeg subsidie en kon met een maand vertraging, in Rome worden op gevoerd. Wat de roman betreft had men vroe ger beschrijvende gedeelten, in het wei nig plooibare, vaak retorisch aandoen de „boekenitaliaans" en dialogen, die ook al te stijf-deftig waren om echt aan te doen. De hedendaagse schrij vers, Pier Paolo Pasolini, Vasco Prato- lini en Alberto Mox-avia maken in de dialoog gebruik van dialectuitdrukkin gen en voegen in zekere zin het „koor" in door die gedeelten, waar de helden van het verhaal niet sprekend, maar denkend of handelend worden opge voerd, te schrijven in een taal. die zon der zich van dialectwoorden te bedie nen, de zinsbouw heeft van de streek taal. Dit is een ongehoorde verrijking ge bleken van de litteraire taal en plotse ling begint Italië op het gebied van de roman mee te tellen. Nog meer bevreem dend is, dat er nu ook schrijvers op staan, die een dialoog weten te schrij ven en dus een aanvaardbaar toneel stuk kunnen produceren. De beste van deze nieuwe toneelschrij vers is de Milanees Giovanni Testori. Niet alleen zijn bij hem de dialogen uiterst levendig en natuurlijk, hoewel vol platte woorden, die echter natuur lijk zijn in de spreektaal van zijn ar beidersmensen in de afschuwelijke bui tenwijken van een grote fabrieksstad als Milaan, maar de handeling is, voor al in zijn laatste stuk, even drama tisch als waarachtig. Het spreekt vanzelf, dat zulk een schrijver last krijgt met de censuur. We hebben hier een ministerie voor Toneel zaken, maar de geldende opvatting in regeringskringen is, dat het toneel niet een spiegel moet zijn van het leven zo als het is, maar van een edeler, meer ideaal soort „waarheid", die vóór alles opvoedend moet werken. Dat die edeler waarheid een mooie leugen is en dus werkelijk immoreel, voelt de sensor niet. Voor hem bestaat onzedelijkheid in het ten tonele voeren van mensen, die zich gedragen alsof zij behalve een hoofd ook nog andere ledematen hebben. Vandaar dat de tekst van Testori's laatste stuk „rArialda" bij de vooreen- suur werd goedgekeurd, maar toen het Rheumin-tabletten helpen snel, zeker en bovendien veilig! Ook door de gevoelige maag uitstekend te verdragen. 20 tabletten 63 ct. Een Brocades - product, dus: vertrouw er op! Naar het zich laat aanzien zyn de werknemersorganisaties niet tegen een doordacht systeem van nachtarbeid en een vervroeging van het uur tan af levering. De patroonsbonden van het kleinbedrijf schijnen ook niet meer zo zeer gekeerd te zijn tegen het verrich ten van nachtarbeid en vervroegen van het uur van aflevering als enige tijd geleden het geval was. Het georganis- seerd overleg zal over 14 dagen op nieuw bijeenkomen. Het ging 53 keer steeds voor uitver kochte zalen en zou rustig nog maan denlang hebben kunnen gaan, indien de betrokken schouwburg niet van te voren reeds was verhuurd aan een an der gezelschap, dat er nu „Beckett en zyn koning" (men mag in Italië een titel als ..Beckett en de ere Gods" niet ge bruiken!) opvoert. En zo ging „l'Arrial- da" naar Milaan. Helaas is Milaan de stad van de pro cureur-generaal die aan de lopende band films laat verbieden of besnoeit-. (Het is nu zo ver gekomen, dat men zelfs .Nooit op zondag" dermate heeft willen besnoeien, dat de Franse regis seur de film niet langer in Italië wil laten draaien!) „l'Arialda" had haar Milanese première: een groot succes, precies als in Rome, ook al vond een deel van het publiek de manier, waarop het leven van de „fatsoenlijke Milanese werkman" wordt voorgesteld, niet te pas komen. Maar een tweede voorstelling heeft „rAriakla" in Milaan niet mogen bele ven. De door de censuur goedgekeurde en met alle voorgeschreven stempels en handtekeningen verrijkte tekst een tekst, die heel wat „netter" is dan de in druk verschenen oorspronkelijke werd door de politie in beslag genomen en dit houdt in, dat het stuk nu ner gens in Italië meer mag worden op gevoerd. Italië's belangrijkste toneelge zelschap is op diezelfde dag ontbonden. Giovanni Testori, de impresario Can- telli, de eigenaar van de Milanese „Nieuwe Schouwburg", Remigio Paone en waarschijnlijk ook Paola Stoppa en Rina Morelli (wanneer blijkt, dat zij niet alleen een honorarium ontvingen als toneelspelers, maar ook financieel ge ïnteresseerd waren bij het succes van het stuk) zullen in april voor de straf rechter moeten verschijnen wegens pu- blikatie van de eerzaamheid kwetsende geschriften. Iets dergelijks is in Italië nog nooit voorgekomen. Het gaat namelijk niet al leen om het verbieden van een toneel stuk, ook al een zeer zeldzaam geval. Maar het verboden toneelstuk was. in Rome niet verboden, werd daar 53 maal opgevoerd en werd van staatswege gesubsidieerd. De procureur-generaal beschuldigt dus zowel de commissie van censuur in Rome als ook de staats secretaris voor Toneelzaken van nala tigheid, ja gezien het verstrekte subsidie, van medeplichtigheid bij een zedende lict! Dit meten met twee maten is aller gekst. Het is een uitvloeisel van dc ver ouderde wetgeving op het gebied van censuur. Daar komt dan nog bij, dat een fascistisch wetsartikel de meest onwaarschijnlijke wetten uit het fascis tisch tijdperk zijn nog steeds van kracht aan ieder der bijna tweehonderd pro cureurs der republiek en zelfs aan iedere politie-agent het recht toekent om een „aanstootgevende" voorstelling te ver bieden, welk verbod dan geldt voor het gehele land. De fascisten beoogden met die wet natuurlijk van elke procureur een politieke censor te maken. In onze dagen, nu Italië en vooral Milaan door een meer dan Victoriaanse preutsheids- manie wordt geteisterd, wordt dat voor schrift gebruikt of misbruikt om film en toneel steeds meer aan banden te leggen. Wij hebben het stuk in Rome twee maal gezien en zonder nu direct over een meesterwerk te willen praten, moe ten we toch zeggen, dat we zelden een Italiaans werk van die kracht zagen. Men moet vaak aan Amerikaanse voor beelden, vooral aan Tenessee Williams, denken. Maar het gegeven is enerzijds typisch Italiaans, zelfs Milanees, ander zijds even universeel als de grote dra ma's van '°n Sophocles of een Shake speare. De hoofdpersoon, Arialda, is een hys terische vrouw van ruim veertig jaar, die zich door een belofte van kuisheid heeft gebonden aan een verloofde, die twintig jaar vroeger is gestorven. Zij leeft onder de obsessie van die gestor vene, wiens schim haar 's nachts be zoekt, en het is haar onmogelijk zich door enige man te laten aanraken. Al deze dingen, en dit is alleen maar de grondslag van de handeling, die vrij ingewikkeld is, worden gezegd in de zeer primitieve taal van een Milanese volks vrouw. Maar de gedachte, deze macht van de doden over ons levenden, is zui ver Grieks. De wijze, waarop Testori die macht zich doet openbaren is daaren tegen rooms-katholiek en Italiaans. Overtuigd, dat in het hiernamaals man en vrouw elkaar weer zullen ontmoeten en feitelijk hun aardse leven min of meer voortzetten, beschouwen eenvoudi ge volksmensen in Italië een tweede hu welijk van weduwe of weduwnaar als iets. dat eigenlijk niet helemaal in de haak is, om van echtscheiding (bij de Italiaanse wet onmogelijk) helemaal niet te praten. Bij Testori is er zelfs nog van geen huwelijk sprake en gaat het om de be lofte aan een verloofde. De procureur- generaal. die het stuk „een opeenvolging van obsceniteiten" noemt en er alle kunstwaarden aan ontzegt, heeft wel een uiterst benepen standpunt ingeno men. Hij heeft zich laten beinvloeden door de zeer realistische taal. Indien hetzelfde in andere woorden was gezegd, op de valse, litteraire manier waarop sedert eeuwen Italiaanse schrijvers zich pleegden uit te drukken, zou hij zich niet gekwetst hebben gevoeld. (yff/ ,c*\wev Jj DONKfRSTEEG 14 TEL 2S982 LEIDEN Oft t graaien kiuitU wachten Man onder tractor (Van onze Bredase coreespondent) De 50-jarige J. Lodries uit Kruisland (Br) is bij werkzaamheden op een ak ker aan de Noordlangeweg te Dintel- oord onder een tractor gekomen en ge dood. Hij was met zijn zwager met twee tractoren het land aan het eggen. De voertuigen waren aan elkaar verbonden, toen de eerste tractor, die werd be stuurd door het slachtoffer plotseling teveel tegenkracht kreeg en daardoor achterover werd getrokken. De bestuurder kwam onder het voer tuig terecht en bleek, toen de tractor met een takelwagen werd verwijderd, reeds gestorven te zyn. Proces in Madrid In Madrid is gisteren het proces be gonnen tegen acht personen die worden verdacht van pogingen om het bewind van Franco omver te werpen. Gister ochtend verzamelden ca. 400 studenten zich bij de rechtszaal. Van hen waren velen speciaal uit Salamanca gekomen om hun sympathie te betuigen met prof. Gavan, een van de beklaagden. Antonio Menchaca, behorend tot een rijke familie uit Bilbao, verklaarde in Parijs een ontmoeting te hebben gehad met een lid van de Spaanse regering in ballingschap, Felix Gordon Orbax. Zii zouden niet over politieke kwesties hebben gesproken. Francisco Herrera Oria, zei eveneens in Parijs met ballin gen te hebben gesproken en om te zien of links en rechts het over bepaalde problemen eens kunnen worden. Ridruejo. Oria en Galvan hebben met tien andere personen reeds in decem ber terechtgestaan in verband met de studentendemonstraties in 1956. Dit pro ces is verdaagd. Voorts staan thans in Madrid terecht German de Argumosa. een ambtenaar, Fernando Baeza, een uitgever, en Fermin Solana en Raul Mo- rode. twee sociologen. Allen worden be schuldigd van clandestiene propaganda en pogingen om een politieke partij op te richten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 11