LUNS REAGEERT ZEER FEL OP
NIEUWE AANVAL VAN P.v.d.A.
Kennedy nodigt
Soekarno uit
Adenauer zeer tevreden
uit Londen teruggekeerd
WEERBERICHT
HET HOUTPALEIS
BEWOGEN DEBAT OVER NIEUW-GUINEA
„Zo ivordt in de kaart gespeeld
van de Indonesische propaga nda
KASAVOEBOE EN KALONDJI
PROTESTEREN EVENEENS
Meer sympathie in Bonn voor
Nederlandse houding in Parijs
Politieverloven
in Znid-Rliodesië
ingetrokken
(Ducf Qiie
leuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1961
No. 30289
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. a E van Disnoecü
Hooldxedacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f 059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
De Partij van de Arbeid heeft gisteren in de Tweede Kamer een
nieuwe aanval gedaan op de Nieuw-Guineapolitiek. Daartegenover
maakte de Anti-Revolutionair mr. Biesheuvel erop attent, dat het juist
van groot belang is nu krachtige steun te geven aan het regeringsbeleid,
omdat Indonesië dreigt met een kritieke situatie.
Een bijzonder fel reagerende minister Luns verweet de socialisten,
dat zij oppositie voerden omwille van de oppositie en zo in de kaart
spelen van de Indonesische propaganda, die erop is gericht onrust te
scheppen: „Die zenuwenoorlog zal succes hebben als we door dreigende
uitlatingen reeds door de knieën gaan".
Belangrijke bevriende mogendheden hebben in Djakarta hun invloed
aangewend Indonesië van een avontuur af te houden. Het Nederlandse
verzoek aan de Verenigde Naties een controlecommissie naar Nieuw-
Guinea te zenden, heeft Hammarskjöld, die dit zelf had gesuggereerd,
nog in beraad. Het is een kwestie van weken alvorens Nederland weet,
waar het in dit opzicht aan toe is. Door de aanval van Rusland op zijn
persoon kan Hammarskjöld thans echter minder zelfstandig optreden.
Socialisten willen
de Verenigde Naties
volledig inschakelen
De socialist De Kadt had betoogd, dat
de regering rond Nieuw-Guinea een ge
vaarlijke toestand laat voortduren,
waardoor Nederland in een gevarenhoek
blijft zitten, zonder dat een wezenlijk
Nederlands belang die positie recht
vaardigt. Alleen een politiek, die erop
gericht is ons uit dat gevarencentrum
te verwijderen, zou volgens hem instem
ming verdienen. Nederland zou bereid
moeten zijn de verwezenlijking van het
zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's
te plaatsen onder controle van een in-
nationaal orgaan. Er zou een tijdstip
moeten worden gesteld, waarop het zelf
beschikkingsrecht moet zijn verwezen
lijkt, om daarmee te doen uitkomen,
dat Nederland geen eigenbelang beoogt.
Overigens is de opvoeding tot zelfbe
schikking nu eenzijdig, er is bijvoor
beeld geen propaganda mogelijk voor
aansluiting bij Indonesië.
Liggen anders
„De kaarten liggen in de internatio
nale politiek anders dan de regermg en
de meerderheid van het parlement zich
voorstellen", aldus de woordvoerder van
de P.v.d.A. „Men kan wel menen, dat wij
in Nieuw-Guinea moreel sterk staan,
maar in de wereld overheerst de opinie,
dat Indonesië de rechtmatige machtsop
volger is in het gebied van Oost-Indo-
nesië. De regering ziet de werkelijkheid
niet en het is de taak van de Kamer
de regering op het juiste spoor te zetten.
Wij kunnen niet op de uitsterste steun
van Amerika en Australië rekenen. Die
zekerheid bestaat alleen in de gedachten
van de Nederlandse regering. Men zal
daarom bij de Veiligheidsraad de Indo
nesische dreigingen moeten signaleren
en waarnemers in Nieuw-Guinea moe
ten verlangen. Dat heeft echter alleen
zin als tevens de uitspraak wordt ge
daan, dat Nederland bereid is de soe
vereiniteit over te dragen aan de Ver
enigde Naties of een groep van landen,
die belangen heeft in dat gebied en het
zelfbeschikkingsrecht wil garanderen".
Zeer boos
Minister Luns had zich tijdens de rede
van de socialist De Kadt zeer boos ge
maakt, omdat het regeringsbeleid in
zake Nieuw-Guinea jarenlang is ge
voerd in overeenstemming met de in
zichten van de socialisten in vroegere
kabinetten.
In de redevoeringen van de woord
voerders van de K.V.P.V.V.D.A.R.
en C.H.U.had minister Luns een toon
van bezorgdheid gehoord. Ook de rege
ring volgt met bezorgdheid de Indone
sische campagne tegen Nieuw-Guinea
en het sluiten van contracten in Moskou
voor wapenleveranties aan Indonesië.
Op goede gronden is de regering echter
overtuigd, dat thans een catastrofale
ontwikkeling niet is te verwachten en
dat met een directe aanval van Indo
nesië op Nieuw-Guinea geen rekening
behoeft te worden gehouden. De verde
diging van Nieuw-Guinea is erop bere
kend infiltraties, ook van grotere om
vang dan thans, op te vangen.
Niet onveranderlijk
Het Nederlandse beleid ten aanzien
van Nieuw-Guinea is niet onverander
lijk. Steeds hebben wij in de Verenigde
Naties gezegd: „Komt u maar kijken in
Nw.-Guinea en overtuigt u van de toe-
ZACHT WEER
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Zacht weer met opklaringen maar ook
plaatselijk enige regen. Zwakke tot ma
tige wind uit zuidelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
25 FEBRUARI
Zon op: 7.36 uur; onder: 18.12 uur;
maan op; 13.28 uur; onder: 4.35 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.05 uur.
laagwater te 7.15 en 20.04 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
stand en onze bedoelingen". Hammar
skjöld heeft het Ned. verzoek nog in
beraad. Alle mogelijkheden van inmen
ging van de Verenigde Naties in onze
Nieuw-Guineapolitiek, heeft minister
Luns aan Hammarskjöld voorgelegd.
Daarop heeft Hammarskjöld in een per
soonlijk gesprek suggesties gedaan om
trent de stappen, die Nederland achter
eenvolgens zou kunnen nemen. Het ini
tiatief is echter van Nederland uitge
gaan.
„De regering laat niets na", verzeker
de minister Luns, om haar internatio
nale positie te versterken en een gewa
pend conflict te voorkomen. Hoe, dat
moet telkens worden beoordeeld naar
de omstandigheden. Geen enkele moge
lijkheid wordt bij voorbaat uitgesloten,
zelfs niet een trustschap van de Ver-
nigde Naties, indien het zelfbeschik
kingsrecht wordt gewaarborgd. Niets
wordt nagelaten om op het internatio
nale vlak steun te vinden. De destijds
toegezegde verzekeringen van steun gel
den nog steeds. Wat Amerika betreft is
er geen enkele aanleiding of aanwijzing
dat president Kennedy een ander stand
punt inneemt dan Eisenhower, maar
de regering is reeds doende zich om
trent de destijds gegeven Amerikaanse
verzekeringen opnieuw te informeren by
de nieuwe regering".
Ongewilde consequenties
Naar aanleiding van de verklaring
van de socialist De Kadt, dat men in de
wereld Indonesië als de rechtmatige
machtsopvolger beschouwt in Oost-In-
dië, betoogde de K.V.P.-er mr. Blaisse,
dat die redenering ongewild moet lei
den tot overdracht van Nieuw-Guinea
aan Indonesië. De Papoea's zullen ech
ter zelf hun keus moeten kunnen bepa
len. Het verlangen in Nederlands Nieuw-
Guinea, zei de heer Van de Wetering
(C.H.U.), gaat vooral uit naar aanslui
ting bij Australisch Nieuw-Guinea.
Het zelfbeschikkingsrecht vond de so
cialist De Kadt heel belangrijk, maar
de directe Nederlandse belangen gaan
voor hem daar bovenuit, als een ver
keerde politiek wordt gevoerd. Hij con
stateerde, dat Nederland van de be
vriende mogendheden geen enkele ver
zekering heeft gekregen van afdoende
waarde.
Politiek offensief
„Welke veiligheid ligt er dan in uw
systeem?", vroeg de Antirevolutionair
mr. Biesheuvel.
„De inschakeling van de Veiligheids
raad", antwoordde de heer De Kadt:
„Wij moeten een politiek offensief on
dernemen tegen de Indonesische bedrei
ging. Wy moeten laten blijken, dat wij
niet zijn geinteresseerd in het gebied
Nieuw-Guinea, maar wel in het zelfbe
schikkingsrecht".
Minister Luns verklaarde dat het ka
binet inschakeling van de Veiligheids
raad zorgvuldig heeft overwogen. Het is
echter tot de conclusie gekomen, dat dit
op geen enkele wijze enig voordeel vooi
Nederland zou opleveren. „We zullen het
doen als het redelijke kans heeft op
succes. De voorwaarden daarvoor zijn
nog niet aanwezig.
Als de regering verklaart de soeverei
niteit over Nieuw-Guinea een zware en
dure last te vinden, moet men niet den
ken dat andere landen bereid zijn die
last over te nemen. De taak is ons
opgelegd en die moeten wij zo goed mo
gelijk blijven vervullen".
De begroting van Buitenlandse Zaken
werd tenslotte aangenomen met de aan
tekening, dat mevrouw De Roos- Oude
geest en de heren Schurer en Franssen
van de P.v.d.A. alsmede de tweemans
fractie van de P.S.P.geacht wilden
worden tegen afdeling tien van de be
groting te hebben gestemd, omdat zü
het gebruik van atoomwapens in de
NAVO zedelijk ontoelaatbaar achten.
Een woordvoerder van het Indo
nesische ministerie van Buiten
landse Zaken heeft gisteren mee
gedeeld, dat president Soekarno
een uitnodiging van president Ken
nedy heeft aanvaard om een be
zoek te brengen aan de Verenigde
Staten.
De Amerikaanse ambassadeur van de
V.S. te Djakarta. Howard Jones, heeft
donderdag de uitnodiging aan Soekarno
overhandigd. Deze zal het bezoek aan de
V.S. brengen tijdens een wereldreis, die
half april zal beginnen.
Het Witte Huis te Washington heeft
geen bijzonderheden meegedeeld over de
onderwerpen van gesprek. Diplomatieke
waarnemers hebben als hun oordeel ge
geven, dat president Soekarno waar
schijnlijk het Indonesisch-Nederlandse
geschil over Westelijk Nieuw-Guinea ter
sprake zal brengen.
Aanslag op soevereiniteit van Kongo zal
niet worden toegestaan, zegt president
Na Tsjombe heeft nu ook Kasavoeboe zich uitgesproken tegen uit
voering van de maatregelen, die in de jongste resolutie van de Veilig
heidsraad zijn vervat. In een telegram aan de voorzitter van de Veilig
heidsraad, Sir Patrick Dean, zegt de Kongolese president, dat deze
maatregelen „een aanslag op de soevereiniteit van Kongo" vormen en
dat „het Kongolese volk de uitvoering van deze maatregelen of pogin
gen daartoe nooit zal toestaan. Kongo is vastbesloten met alle beschik
bare middelen zijn soevereiniteit te verdedigen".
Belgische soldaten
nog
in leven?
Kasavoeboe verzet zich tegen elk op
treden van de V.N.. dat ten doel heeft
het parlement weer te laten bijeenko
men, om het leger te reorganiseren, het
doen van een keuze van instructeurs
en materiaal voor het leger en het in
stellen van onderzoek op Kongolees
grondgebied. De Kongolese regering zal
buitenlandse deskundigen aan trekken
van waar haar dat goeddunkt, maar is
bereid „eerlijk en oprecht samen te wer
ken met de V.N. en zijn secretaris-gene
raal voorzover de grondbeginselen van
overleg en samenwerking worden geër-
biedigd" Door de vorming van de rege-
ring-Ileo is de mogelijkheid van bur
geroorlog uitgesloten.
Ook Albert Kalondji, die zichzelf tot
president van Zuid-Kasai heeft uitge
roepen, heeft in een telegram aan se
cretaris-generaal Hammarskjöld van de
V.N. geprotesteerd tegen het jongste be
sluit van de Veiligheidsraad. Hy zegt
daarin o.m., dat het volk van Zuid-
Kasai zich nimmer zal buigen voor het
neo-kolonialisme van de V.N. en zich
voor de verdediging van zijn vrijheid
zal opofferen.
Een woordvoerder van de Katangese
regering heeft de beschuldiging van
Daial, dat de Katangese troepen een
uitroeiingsoorlog tegen de Baloeba's voe
ren en talrijke dorpen hebben platge
brand, van de hand gewezen.
De vertegenwoordiger van Hammars
kjöld in Kongo heeft scherp geprotes
teerd tegen de wijze waarop de mili
taire operaties in het gebied van Loe-
ëna, Boekama en Kabondo-Dianada
worden uitgevoerd.
Volgens de woordvoerder zijn slechts
tien Baloeba's gedood en ongeveer der
tig gewond. Een tiental dorpen is ver
woest, maar de Baloeba's zouden ze zelf
in brand hebben gestoken alvorens te
vluchten. Er zijn nauwelijks gevechten
geleverd, aldus de woordvoerder.
Generaal Loendoela. opperbevelheb
ber van de Loemoemba-gezinde troe
pen in de Oostprovincie, heeft de Franse
consul in Stanleystad zijn „woord als
soldaat" gegeven dat de acht gevangen
genomen Belgische militairen in leven
zyn en goed worden behandeld. Dit
heeft het Belgische ministerie van Bui
tenlandse Zaken meegedeeld.
President Tsjombe van Katanga I De uniformen doen denken aan de
heeft een eigen erewacht gekregen, Franse Republikeinse garde
Volgens geruchten in Leopoldstad wa
ren de soldaten terechtgesteld. Zij wer
den enige tijd geleden gevangen geno
men toen zij per ongeluk de grens tus
sen de Oostprovincie en Roenada-Oe-
roendi zouden hebben overschreden.
Advertentie.
HERENSTRAAT 20
voor HOUT. BOARD,
TRIPLEX
TELEFOON 32648 en IJZERWAREN.
Selwyn Lloyd begin
maart naar Bonn
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse Bondskanselier,
dr. Konrad Adenauer, is gister
avond uitermate tevreden terugge
keerd uit Londen waar hij twee
dagen lang politieke besprekingen
met Macmillan heeft gevoerd. Hij
verklaarde op het Bonner vliegveld
Wahn, dat het overleg zowel voor
de Britten als voor de Duitsers
vruchtbaar was geweest.
In Westduitse politieke kringen acht
men twee resultaten van het Brits-
Duitse overleg van de afgelopen dagen
van grote betekenis. Allereerst is het nu
wel duidelijk dat op de aanstaande Pa-
rijse bijeenkomst van de ministers van
Buitenlandse Zaken van de zeven lan
den van de Wcsteuropese Unie (WEU),
waaronder Engeland, de Britse inscha
keling bij het politieke overleg tussen de
zes leden van de Europese Economische
Gemeenschap zal worden besproken.
Voorts wordt het hier begroet dat de
Britse minister Selwyn Lloyd begin
maart naar Bonn zal komen hij ver
trekt op 6 maart naar Bonn en keert
8 maart terug) om met de minister van
Economische Zaken Erhard en anderen
te praten over een regeling op lange
termijn, ter opheffing van de betalings
balansmoeilijkheden in de Westelijke
wereld.
Begrip voor Den Haag
Dat men de Westeuropese Unie weer
van stal gehaald heeft, wordt in Bonn
eveneens toegejuicht. Men verzuimt
daarbij niet er op te wijzen dat van de
Westeuropese Unie in 1948 slechts vijf
landen (Engeland, Frankrijk. Ne
derland, België en Luxemburg» lid wa
ren, die ermee beoogden eventueel een
Duitse herrijzenis snel de kop in te
drukken! In 19541955 kreeg de West
europese Unie door het Duits-Italiaanse
lidmaatschap een geheel ander karak
ter: zij werd de brug voor Bonn en
Rome naar de NAVO.
Haar huidige betekenis is van weinig
waarde omdat haar militaire doelen dooi
de NAVO zijn overgenomen, maar de
Westeuropese Unie heeft nu eenmaal
een eigen ministerraad en een eigen
parlement met Britse leden! en
kan daardoor de Britten eerder dan via
de „gesloten" EEG naar het continent
halen, waar het het politieke Europese
overleg aangaat.
Allengs ziet men in dit verband in
Bonn bepaald veel meer sympathie voor
de Nederlandse houding, zoals die on
dermeer tijdens de recente Paryse con
ferentie der EEG/regeringschefs aan de
dag trad. Men hoort hier al verkondi
gen dat het pionierswerk van minister
Luns met stilzwijgende instemming is
geschied van Bonn, dat immers zo graag
wil meehelpen een brug te leggen tus
sen de EEG en de kleine vrijhandels
zone (EVA), in het bijzonder Engeland..
Minister Toxepeus:
„Haagse politie (leed
haar taak goed"'
Minister Toxopeus vindt het niet on
juist, dat de burgemeester van Den
Haag, nog voordat antwoord was ver
schenen op schriftelijke vragen die uit
de Tweede Kamer waren gesteld, door
de Haagse politie een verklaring is uit
gegeven over het gebruik van wapens
by ongeregeldheden in dc nacht van
oud- op nieuwjaar.
De minister zegt dit in antwoord op
schriftelijke vragen van het Tweede
kamerlid Bakker (C.P.N.), die ook wil
de weten hoe te verklaren is, dat de
Haagse politie pas op 19 januari tot
de conclusie kwam, dat in de bewuste
nacht een Hagenaar door een sabel
steek werd gewond. Over de laatste
vraag merkt de minister op. dat met het
in samenwerking met de Ryks-recher-
che ingestelde tijdrovende en moeilijke
onderzoek eerst laat kon worden aan
gevangen. o.m doordat de betrokken
politieman, wiens identiteit niet be
kend is geworden, geen melding van het
gebeurde heeft gemaakt. Wellicht heeft
hy zelf niet gemerkt, dat hij een ver
wonding heeft toegebracht. Noch uit
verklaringen van omstanders, noch uit
verklaringen van het betrokken politie
personeel. dat de bewuste nacht tot om
streeks vier uur bezig is geweest in di
verse straten de orde të handhaven,
waarbij meermalen van de sabel ge
bruik is gemaakt, kon een duidelijk
beeld worden verkregen van wat zich
heeft afgespeeld.
De Haagse politie heeft naar het oor
deel van de minister tydens de oude
jaarsavondviering een moeilijke en ver
antwoordelijke taak ter voorkoming van
ergerlyke tonelen in het algemeen goed
volbracht. Dat zich daarbij na de tjjdige
en duidelijke waarschuwing van de bur
gemeester een betreurenswaardig inci
dent heeft voorgedaan, doet aan dit
oordeel geen afbreuk, zo zegt de minis
ter.
De Nederlandse minister van
Justitie, Z. E. mr. A. C. Beerman,
had zich donderagochtend ter ver-
welkoming in IJmuiden ingescheept
op het s.s. „Zuiderkruis"dat met
600 spijtoptanten uit Indonesië in
Amsterdam is aangekomen.
Het drie-jarige dochtertje Euge
nie van de familie H. R. Hoedt, kon
maar matig waarderen, dat de mi
nister haar op schoot nam en wilde
huilend naar pappie terug (boven),
Mr. Beerman moest haar met een
pepermuntje troosten (midden en
onder).
MILITAIRE SAMENWERKING
NEDERLAND-BELGIË
De woordvoerder van de Minister van
Defensie verstrekt het volgende com
muniqué:
De Nederlandse minister van Defensie
en de Belgische minister van landsver
dediging hebben gister in Brussel hun
gebruikelijke samenkomst gehad, waar
bij zij hebben besloten de sinds 1948
bestaande contacten meer vaste vorm
te geven. De opzet is de grootst moge
lijke samenwerking der beide krijgs
machten te bereiken.
De ministers hebben besloten, dat de
voorzitters van de comité's van de Ver
enigde Chefs van Staven dit nader zul
len uitwerken.
De ministers zullen daartoe periodiek
rapporten ontvangen, teneinde deze op
hun politieke en militaire mogelijkhe
den te kunnen beoordelen.
In geheel Zuid-Rhodesië zijn
vandaag alle politieverloven inge
trokken, aldus is in Salisbury
officieel bekendgemaakt.
Uit Het Leidsch Dagblad van r
26 februari 1861:
Omstrent het bijzonder
vermogen van den Koning van l
Napels wordt gemeld, dat het
ongeveer 567 millioen gulden be-
draagt. Zijn vader was de rijkste jl
koning van Europa, doordien t
alle overschotten >ler door ver-
beurdverklaringen en zware be-
lastingen rijk voorziene schat-
kist voor zich behield.
Z.M. heeft bepaald, dat een
reeks van hofbals zal worden ge-
geven, ten einde tegemoet te ko-
men aan de kooplieden en win-
keiiers te 's Hage, die in hunne
nering door den watersnood veel t
hebben geleden. t
t
