INVOERING RECLAMETELEVISIE:
EEN URGENT ALGEMEEN BELANG
A
Zelfstandige exploitatie van
heel programma op tweede net
Sneltrein (op verkeerd spoor) botst
tegen locomotief: 1 dode, 6 gewonden
Luns' strijdvaardigheid
doorkamergewaardeerd
WEERBERICHT
Regering legde standpunt vast in beleidsnota
Vele strenge voorwaarden
VERSCHRIKKELIJK DRAMA TE GELDROP
Enorme ravage
M
Plannen van De Ganlle afgewezen
Ook komen met
constructieve
denkbeelden
(pitc/ Qti
leuius
Opgericht 1 maart I860
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1961
No. 30288
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f 255 per maand; f 059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Nederlandse regering is niet alleen bereid de invoe
ring van reclametelevisie te bevorderen, blijkens de thans
ingediende beleidsnota acht zij dit zelfs een noodzaak voor
de verdere expansie van het Nederlandse bedrijfsleven.
De voorkeur van de regering gaat uit naar een streng
aan vele voorwaarden gebonden zelfstandige commerciële
exploitatie van een geheel programma, dat over een tweede
zendernet zou moeten worden uitgezonden.
Zoals ook alle aanvragers voor
een concessie dat hebben gedaan,
wijzen de staatssecretarissen mr. Y.
Scholten (O.K.W.) en dr. G. J. M.
Veldkamp (Economische Zaken)
in de door hun ondertekende nota
het systeem van z.g. „sponsored
programs" programma's dus, die
geheel door de adverteerders wor
den verzorgd categorisch van de
hand. De adverteerders zullen geen
enkele invloed op de programma's
mogen uitoefenen. Die staan alleen
onder controle van een onafhanke
lijke programmaraad, waarvan de
leden door de Kroon benoemd zou
den moeten worden.
De reclameboodschappen moeten wor
den gebracht tussen de duidelijk on
derscheiden onderdelen van het pro
gramma, dan wel tijdens de „natuurlijke
onderbreking". Per uur mag ten hoogste
acht minuten en over de gehele zend
tijd berekend niet meer dan tien pro
cent voor reclame worden besteed. Een
zakelijke samenwerking met de N.T.S.
en de omroepverenigingen wordt voor
geschreven ter voorkoming van prijs
opdrijvende concurrentie op het gebied
van honoraria, lonen en vergoedingen
voor de uitzendingen van gebeurtenis
sen en wedstrijden.
Om te vermijden, dat het concessio
naris alleen te doen zou zijn om het be
halen van maximale winsten, moet de
ze bereid zijn een in nader overleg
vast te stellen deel van (over) winst
te storten ten behoeve van algemene
culturele doeleinden, direct of indirect
ten bate van de televisie.
Voor iedereen
Niets of niemand mag worden uit
geschakeld van de mogelijkheid om via
de televisie te adverteren, niemand mag
ook worden bevoordeeld. Het prijssy-
steem moet zodanig mogelijkheden ken
nen, dat ook middelgrote bedrijven van
het medium gebruik kunnen maken. In
beginsel dienen de aandelen in Neder
landse handen te zijn.
In de inschakeling van de reclame
televisie zien de staatssecretarissen het
voordeel, dat de kijkers twee program
ma's krijgen een met en een zonder
reclame) zonder verhoging van het kijk
geld. Bovendien zal een gezonde concur
rentie tot een verbetering van de kwa
liteit der programma's over de gehele
linie kunnen leiden.
Een tweede zendernet kan volgens
hen ook voor de bestaande omroep
verenigingen voordeel betekenen:
meer programma's, meer kijkers,
meer kijkgeld en dus meer finan
ciële armslag. En mocht er te zij
ner tijd de mogelijkheid bestaan
voor een derde net, dan komt dat
weer ter beschikking van de N.T.S
en de omroepvereniging. Bij de con
ferentie in Stockholm in mei a.s.
zal men in ieder geval frequenties
aanvragen voor drie zendernetten.
staande net slechts toelaten nadat de
commerciële televisie eigen studio's ter
beschikking heeft en dan alleen in de
uren, die thans nog niet door de N.T.S.
en de omroepverenigingen worden ge
bruikt bijv. 's avonds voor acht uur of
zondagmiddag.
De concessionaris, die dus op geen
enkele financiële steun van overheids
wege aanspraak zal kunnen maken, moet
niet alleen de programma's, maar ook
de reclameboodschappen laten toetsen
door onafhankelijk raden, waarvan de
leden door de Kroon worden benoemd.
Een sterk argument van de staats
secretarissen is, dat de omroepvereni
gingen de vrijheid, die zij voor zichzelf
eisen, een ander niet mogen onthou
den, temeer niet als dit voor de com
merciële televisie een „vrijheid in ge
bondenheid" is.
Niet één passend
Er liggen bij de regering thans vijf
aanvragen om een concessie voor com
merciële televisie. Geen van deze vijf
voldoet aan de voorwaarden, welke door
de regering als noodzakelijk zijn gesteld.
De allereerste aanvrager, de O.TB.M.
komt nog het meest nabij. Wellicht zou
den nadere besprekingen met de O.T.E.
M. en/of een groep van aanvragers tot
overeenstemming kunnen leiden.
Maar voor de bewindslieden aan
dergelijk overleg beginnen, willen
zij de mening van de Staten-Gene-
raal over deze materie horen. Der
halve hebben zij deze nota thans
aan het parlement voorgelegd. Ge
zien de overbezette agenda van de
Tweede Kamer, zal het echter nog
wel enige tijd duren eer dit reeds
bij voorbaat veel besproken onder
werp in behandeling zal worden ge
nomen.
(Voor de argumentatie van de
bewindslieden en eerste felle
reacti« van „Hilversum" zie men
elders).
PRINSES IRENE SKIEDE
MET PRINS CHARLES
VAN LUXEMBURG
Prinses Irene, die op het ogenblik
vakantie houdt in Sankt Anton (Oosten
rijk) heeft gisteren de gehele dag, in ge
zelschap van Prins Charles van Luxem
burg, op de hellingen van de Capall,
Galzig en Valluga bergen geskied.
De Prinses zag gisteravond de film
„König der silbernen Berge" („Koning
van de zilveren bergen"), waarin de
hoofdrol wordt vertolkt door de bekende
Oostenrijkse skiër. Toni Sailer.
Moord 8-jarige
Marcel Nivard
nu opgehelderd
De moord op Marcel Nivard, het 8-ja-
rige Rotterdamse jongetje dat op 7 fe
bruari j.l. verdween en wiens lijkje een
week later in de buurt van Berkel werd
gevonden, is thans volledig opgehelderd.
De gisteren aangehouden verdachte
heeft bekend de dader te zjjn. Het is
een 39-jarige kappersbediende uit Rot
terdam, die werkzaam was in een kap
perssalon op slechts enkele honderden
meters afstand van de woning van Mar
cel. Hij was ook de beheimzinnige tipge
ver, die telefonisch meldde waar men
het lijkje van het kind moest gaan zoe
ken. Volgens de politie zou hier sprake
zijn van moord met voorbedachte rade.
(Men zie ook elders)
De sneltrein Amsterdam-Maas
tricht, die tegen twee uur gister
middag het station van Geldrop op
enkele kilometers afstand van
Eindhoven moest binnenlopen, is
even voor dit station met een snel
heid van ongeveer zestig kilometer
per uur op een rangeerlocomotief
gereden.
De gevolgen waren verschrikkelijk.
De locomotief boorde zich in de be
stuurderscabine van de sneltrein en
wierp deze met aanhangend rijtuig
meer dan vier meter omhoog. Met
een verschrikkelijke klap kwam het
op de locomotief terecht. De ravage
was enorm. In het rijtuig ontstond
paniek. Zeven gewonden werden in
de volgende uren uit de verwrongen
resten gehaald, een van hen over
leed op weg naar het ziekenhuis.
De doordringende dreun bracht Geldrop
onmiddellijk in beweging. Eerste Hulp,
verpleegsters en doktoren van het St.-
Anna Ziekenhuis snelden toe. Even
schrokken zij, toen zij de ruïne zagen,
toen staken zij de handen uit de mou
wen. Van de bestuurderscabine was niets
meer over. De hele stuurinrichting was
het personenrijtuig binnengedrongen.
Machinist H. Ooms uit Eindhoven had
zich nog net in veiligheid kunnen stellen,
toen hij de locomotief plotseling voor zijn
trein zag opduiken. Men trof hem licht
gewond tussen gewonde reizigers aan.
Hij en drie andere gewonden konden
vrij snel uit de ruïne van verwrongen
staal en ingedrukte fauteuils worden be
vrijd. Zij werden snel naar het zieken
huis vervoerd.
Aangrijpend
Maar daarna heeft het vele kostbare
uren geduurd, voordat de drie andere
slachtoffers konden worden bevrijd. Een
schilder heeft drie lange uren op een
ladder gestaan met een driejarig jon
getje in zijn armen. De beentjes van het
knaapje zaten bekneld tussen de benen
van zijn moeder en de wand van de
trein. Dokter F. Koch uit Geldrop heeft
er urenlang op de trap bijgestaan om
het kind te helpen. Aangrijpend was het
om te horen, hoe de moeder, mevrouw
W. C. Nilsen-Plank (35 jaar) uit Maas
tricht riep om haar kinderen. Want
haar tweede, zesjarige zoontje, met wie
zij reisde, was reeds lichtgewond naar
het ziekenhuis vervoerd. Als door een
wonder was deze jongen door tijdig uit
de coupé te springen gespaard gebleven.
Koortsachtig werd door de mannen
van de ongevallenploeg van de Spoorwe
gen gewerkt om de beklemde slachtof
fers te bevrijden. Het was zeer gevaarlijk
om met snijbranders te werken, omdat
de trein bovenop de dieselmotor van de
locomotief lag. De olie droop over de
rails en vonken zouden de ramp nog
groter hebben kunnen maken. De brand
weer was in de trein aanwezig om in te
grijpen, zodra er toch brand mocht uit
breken. Gelukkig hebben deze mensen
geen dienst behoeven te doen.
Helaas heeft een reiziger, de 50-jarige
heer T. J. Arnouds uit Rotterdam het
ongeluk niet mogen overleven. Hij kon
eerst om kwart over vijf - meer dan drie
uur na de ramp - uit het treinstel wor
den bevrijd. Aanvankelijk was hij geheel
bij kennis en kon zelfs aanwijzingen ge
ven aan de reddingsploegen. Hij zat tus
sen een bank bekneld, die grensde aan
de ingedeukte bestuurderscabine. Maar
toen het bevrijdingswerk was voltooid en
het slachtoffer op weg was naar het zie
kenhuis, bezweek hu aan de opgelopen
verwondingen.
Troost
Nonnetjes uit het St.-Anna-Zieken-
huis deden tijdens de reddingswerk
zaamheden. wat zij konden. Telkens be
klommen zij de ladder om de slachtoffers
te troosten of sinaasappelsap te bren
gen. Ook enkele geestelijken bevonden
zich op het terrein van de ramp.
In de andere rijtuigen liepen reizigers
slechts lichte verwondingen op. Het
tweede treinstel ontspoorde eveneens,
maar de schade bleef hier beperkt.
Spoorwegdeskundigen begonnen direct
aan een voorlopig onderzoek naar de
oorzaak van de ramp. Vast staat reeds
dat de sneltrein op een verkeerd spoor
is binnengelopen. De officier van Justitie
uit Den Bosch, mr. J. Dony, deelde gis
teravond nog mede, dat gebleken is, dat
de wisselstand verkeerd was, waardoor
de trein op verkeerd spoor terecht kon
komen. In hoeverre daarbij sprake was
van menselijke fouten, was nog niet ko
men vast te staan.
Na een onderzoek van de slachtoffers
bleek, dat een been van mevrouw Nil-
sen uit Maastricht was verbrijzeld. Zij
had ook een shock opgelopen. Haar drie
jarig zoontje Anton had verwondingen
aan beide benen, haar zesjarig zoontje
Frederik was er met enkele lichte ver
wondingen goed afgekomen. Ook me
vrouw Hendriks uit Den Haag had
slechts lichte verwondingen. Zij konden
na verbonden te zijn in het ziekenhuis
op eigen gelegenheid naar huis reizen.
Dit was niet het geval met de heer P.
Smeets uit Monfoort en mevrouw We-
ber-Martens uit Vaals, die met een
shock in het ziekenhuis werden opgeno
men.
1
4k\ l
JbSl
Schiphol is gistermorgen in rep
en roer geweest. Om vier minuten
voor half elf werd het sein ..groot
alarm" gegeven voor de K.L.M.- I
Vickers Viscount .Kingsford Smith'
welke 's morgens om half negen
van Zestienhoven in Rotterdam
met zes passagiers was vertrokken.
De gezagvoerder zag boven Londen
geen kans het landingsgestel uit te
pompen. Daar hij in Schiphol ieder
een en alles kende, gaf hij er de
voorkeur aan naar onze nationale
luchthaven terug te keren. Hij had
voldoende brandstof voor de terug
weg. In allerijl werd Schiphol in
paraatheid gebracht voor een nood
landing. Tot zelfs in Amstelveen
Nieuw-Vennep en Hoofddorp ston
den ambulancewagens gereed. Ook
in Amsterdam waren maatregelen
genomen om eventuele gewonden
op te vangen. Politiemensen ston
den op de routes om zo nodig de
wegen vrij te maken voor ambu
lances en brandweer. Binnen tien
minuten waren al die maatregelen
getroffen. Gelukkig vergeefs. De
piloot behoefde geen buiklanding te
maken, op zeer deskundige wijze
zette hij zijn toestel feilloos aan de
grond. De passagiers, twee Ameri
kanen, twee Grieken en twee In
diërs hadden het wel wat angstig
gevonden, maar van paniek was
geen sprake. Enkele uren later wa
ren zij op weg naar Londen.
De foto toont gezagvoerder Van
der Laan na het hachelijk avontuur
op Schiphol.
Op andere uren
Gedurende de tijd van voorbereiding
van het tweede zendernet willen de be
windslieden reclametelevisie op het be-
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer. Over het
algemeen weinig verandering in tempe
ratuur. Overwegend matige wind tussen
oost en zuidoost.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
24 februari
Zon op: 738 uur ;onder: 18.10 uur;
maan op: 12.41 uur; onder: 3.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.36 en 23.25
uur; laagwater te 5.45 en 18.36 uur.
Dit nummers bestaat alt 18 pagina's
Overzicht van de situatie na de botsing.
(Van onze parlementaire redacteur)
Woordvoerders van de KVP,
VVD, AR en CHU hebben giste
ren in verschillende toonaarden
hun zeer grote waardering uitge
sproken voor de strijdvaardige
houding van minister Luns tegen
de pogingen van De Gaulle een
overheersende positie in Europa te
verkrijgen ten gunste van Frankrijk
en ten koste van de kleine landen.
Alleen de socialist jhr. mr. Van der
Goes van Naters hield een nogal kriti
sche rede, die minister Luns tenslotte
opgewonden deed uitroepen: „Ik heb in
de politiek veel mee gemaakt, maar
dit is iets nieuws. Wat Frankrijk en
Duitsland ons voorlegden was niet in
overeenstemming met de wil van het
Nederlandse parlement, zoals die ver
langens jaren achtereen ook door de
PvdA waren kenbaar gemaakt".
Erger voorkomen
Bijna alle sprekers, en vooral jhr mr.
Van der Goes van Naters, waren van
mening, dat Nederland niet in een nega
tief verzet tegen de Duits-Franse plan
nen kan volharden. Nederland iroet met
eigen denkbeelden komen. Alleen de
VVD-er prof. Korteweg was het ei niet
mee eens, dat men er niet mee komt met
alleen maar af te wijzen. Men moet
soms inderdaad bereid zijn 'ets vol
strekt af te wijzen om erger te voorko
men. De Gaulle heeft kennelijk niet ge
noeg aan het politiek overleg, dat reeds
bestaat. Zijn bedoeling is. het tot stand
brengen van een alliantie ten behoeve
Beperking melkproduktie
in de winter
Het bestuur van het Produktschap
voor Zuivel heeft een verordening aan
vaard, die het mogelijk maakt een door
de commissie zuivel 1960 (commissie-
Vondeling) in haar interimrapport ge
opperde gedachte om te zetten in con
crete maatregelen tot beperking van de
melkprijs, die de boeren in de winter
maanden in handen krijgen. De com
missie-Vondeling zal in een dergelijke
beperking van de wintermelkprijs een
bescheiden mogelijkheid om een verdere
uitbreiding van de melkproduktie, die
gezien de afzetmoeilijkheden minder
gewenst wordt geacht, tegen te gaan.
van de Franse politiek. Het gaat om de
hegemonie van Frankrijk. De Gaulle zal
zijn grotere macht aanwenden om de
NAVO te verzwakken. Hij wil dus een
machtspositie ten behoeve van politiek,
waar wij het in Nederland niet mee
eens zijn. Van een zelfstandige buiten
landse politiek van Nederland zou geen
sprake meer zijn. Nederland zou zijn
zelfstandigheid telkens opnieuw moeten
bevechten. De strijd, die er nu is ge
weest in Parijs, zou zich telkens her
halen, wanneer de opvattingen van Ne
derland niet zouden samenvallen met
die van Frankrijk en/of Duitsland.
Hiervoor heeft minister Luns ons voor
lopig gespaard.
„We moeten vasthouden aan net eind
doel", zei de Christelijk Historische mr.
Diepenhorst: „Europa ons aller vader
land. De stand Frankrijk-Nederland is
nu met de rust 1—1 In de tweede helft
zullen wij de wind fel tegen krijgen.
Met afwijzen alleen komen we er niet.
Er moeten constructieve Nederlandse
voorstellen komen".
9 Slot pag. 2
Uit Het
25 februari
Leidsch Dagblad van
dagen zijn er langdurige buiten- i
geioone ministerraden gehou- j
den. die. naar men verzekert
door den Minister van Staat en
van Financiën den heer Van f
Hall, niet werden bijgewoond
Thans verneemt men met ze-
kerheid, dat de heer Van Hall J
zijn ontslag als Minister van Fi- t
nanciën aav den Koning heeft
aangeboden, en dat he* door
Z.M. bereids is aangenomen t
Men verwacht het besluit reeds
hedenavond in de Staats-Cou- t
rant. t
Loting voor de Nationale t
Militie. Burgemeester en Wet- t
houders van Leiden ontvangen
hebbende de alphabetische r
naamlijst van al de personen, t
d.ie aan de ligting der Nationale f
Militie van dezen fare 1861, deel i
moeten nemen, doen te weten, t
dat de loting zal plaats hebben t
op de Groote Pers van het Raad- t
huis, en wel: op Dingsdag den t
ïen Maart 1861 des morgens ten
10 ure. f