kinderkleurboek Ibdion En ze dachten nog wel, dat tulpen niet op water konden bloeien.... Waak tegen muntbederf Pleidooi voor Portugal als koloniale staat Sassenheimse „leek" ivist het niet probeerde het en het lukte ook COÖPERATIES door de fiscus bevoordeeld BIJ ELK REUZENPAK „Laat men zich niet misleiden door incident met Santa Maria" Nog evenwicht door verkoop van antiquiteiten en schilderijen De meeste nieuwe Amerikaanse ambassadeurs krijgen goede pers DONDERDAG 16 FEBRUARI 1961 (Van onze speciale medewerker) In de keuringszaal stonden drie vazen van aardewerk. In die vazen een eenvoudig roostertje van zacht plastic. In dat roostertje vijf bloeiende tulpen op water. De bloem was zelfs duidelijk herkenbaar. Dat was iets, dat nog nooit vertoond was. Tulpen, bloeiend op water! Dat dit met hyacinten wel kon, wist men al lang. Al een halve eeuw om precies te zijn. De verkoper van het roostertje, de heer J. F. Emme rik uit Sassenheim is geen vakman, wist niets van de „onmogelijkhe\I" af en probeerde het. Het lukteVoorts is hij de eerste man, die een kleinhandelsverpakking brengt in de bloembollenwereld, waarbij het verpakkingsmateriaal dienst kan doen bij het in bloei brengen van de inhoud, bollen in dit geval Uitkomst Weer gloednieuwe verpakking.... Zoals met zo vele dingen: het Idee is simpel. Een roostertje met een dikte van twee millimeter, ver bonden door wat staafjes aan twee wijde ringen. Op de beide ringen legt men het dekseltje met een kleurenplaatje. Een gebruiksaan wijzing wordt er onder geplakt en het doosje is klaar. In het doosje is plaats voor vijf of zes tulpen van de grootste maat, drie of vier hyacinten van de kleinste bloeibare maten, of eenzelfde aantal narcissen. Voor krokussen en andere kleine bol- soorten is er een kleiner formaat ver pakking. Doordat de ringen groter van dia meter zijn dan het rooster kan men het apparaatje in allerlei soorten vazen hangen. Men laat het water tot aan het rooster komen, legt dan de bollen erin, die dan de voorgeschreven twee milli meter van het water afblijven en behan delt de bollen dan verder zoals men dat pleegt te doen met de bekende flessen. In het donker en koel zetten, wachten tot de neus voldoende lang is en dan in het licht halen. Totniutoe nam men aan, dat men tul pen allen in bloei kon krijgen door ze in de bekende roodaarden potten te plan ten, ze dan in de tuin in te planten en tegen de winter weer op te graven en ze in huis verder te behandelen. Wie nog? Maar wie heeft er een tuin tot zijn beschikking? In hoeveel landen kan men in december nog in de grond graven? Steeds meer mensen moeten wonen op luttele vierkante meters, zodat het steeds moeilijker is om zand te krijgen voor de potten, laat staan een tuin om ze in te graven... Geen wonder dus dat de vakmensen toch wel belangsteling voor dit dingetje hebben. Het opent grote perspectieven. Hiermee is de mogelijkheid geschapen om bloembollen in kleine hoeveelheden in de winkels te laten verkopen, ook aan die mensen, die vier hoog achter wonen! Het aantal potentiële kopers neemt dus met sprongen toe. Dat de tulpen „prui ken" van wortels maken, verhoogt de aantrekkelijkheid nog meer. Mensen, die wijde glazen vazen hebben kunnen die wortels dus net als in de hyacinten- lazen zien opkomen. Handige lieden hadden van de winter »1 voordelen bedacht voor de bloemen winkels in het buitenland en wel voor hyacinten. Als de winkeliers, die zelf bollen en later bloemen verkopen met de bollen blijven zitten, dan zouden ze ze in die apparaatjes in het water kun nen zetten en ze dan verkopen als de neus voldoende zou zijn ontwikkeld. Mening handelaren (Van onze Haagse correspondent) „Leden van coöperaties zijn gelijk aan aandeelhouders in een naamloze ven nootschap. De fiscus dient hen derhalve gelijk te behandelen, anders treedt een ver storing in van concurrentieverhoudin gen, ja zelfs van het maatschappelijk bestel." Dit was een onderdeel van de toelichting, die gisteren de Stichting voor Nederlandse Zelfstandige Handel en Industrie te Den Haag gaf op een adres, dat zij heeft verzonden aan de le den van de Tweede Kamer naar aanlei ding van 't wetsontwerp vennootschaps belasting 1960, dat binnenkort bij de Tweede Kamer in behandeling zal ko men. De Stichting heeft bedenkingen tegen de wat zij noemt „de geprivilegeerde be lastingpositie van de coöperaties," die zij schat op f100 f. 150 miljoen per jaar. Wel wordt in de toelichting van het wetsontwerp voorgesteld de coöp. met meer dan f. 10 miljoen per jaar meer te belasten, maar volgens de Stichting ver- minndert dit de waarde van het privi lege van de coöperaties maar in geringe mate. De Stichting acht het bezwaar van het privilege des te groter, omdat de coöpe ratie haar winst niet uitdeelt in de vorm van dividend, maar als prijsvoordeel op een bepaald produkt, wat naar zij zegt bepalend is voor de concurrentie in dat produkt. De winst van de naamloze vennoot schap wordt door deze concurrentie ge drukt, want zo zegt de Stichting, de naamloze vennootschap moet de winst uitkering, die de coöperatie onbelast aan zijn leden als prijs uitkeert met zijn prij zen volgen. De naamloze vennootschap houdt dan echter voor zichzelf geen of onvoldoende winst over. De koper zou dan alleen maar het hele gevalletje thuis in een brede vaas be hoeven te hangen en alles komt vanzelf in bloei.. Zou de winkelier hiervan niet voldoen de verkopen dan zou hij later de hieruit geforceerde bloemen kunnen aanbieden. De praktijk zal moeten leren of dit apparaatje inderdaad aan de theorie be antwoordt. Er zullen heus nog wel meer opmerkelijke nieuwigheden verschijnen, want in en buiten het bloembollenvak zoekt men naarstig naar de juiste ver pakkingsmaterialen voor dit veeleisende produkt. Men pleegt de bollen in de win kels aan te bieden in kisten, al dan niet verdeeld in afdelingen, die weer voor zien zijn kleurenplaten. Het publiek of de verkoper moet ze dan uittellen en dat schaadt meestal de huid. Gebruik neemt toe De volgende stap was het verpakken van een bepaald aantal in kartonnen doosjes. Deze doosjes worden tegenwoor dig ook al weer keurig in kisten verpakt. Een kist is duur, karton is goedkoper. Nu men zo langzamerhand leert om dit materiaal te behandelen volgens de eisen die het stelt, neemt het gebruik ervan toe. Daar eigenlijk iedere zaak zijn eigen verpakkingsmateriaal wil hebben een vrij onberedeneerbare concurrentiefactor is er al weer een chaos ontstaan op het gebied van de zogenaamde „klein - verpakking". De gebruikte afmetingen zijn overigens ontelbaar. Intussen zijn de fabrikanten van plastic verpak kingen aan het werk gegaan. Doorzich tige polyethyleen zakjes komen in zwang. Eerst voegde men de losse kleu renplaatjes en „plantaanwjjzingen" er gelijk met de bollen aan toe, zoals men dat ook bij de eerste papieren zakjes en doosjes gewend was. Nu kan dit plastic ook al weer bedrukt worden. Laatste mode Netnylon was ,.le dernier cri". Fruit wordt er ook in verkocht, dus waarom bloembollen niet? De plaatjes en de ge bruiksaanwijzing moeten er echter inge stopt worden of eraan vastgehecht. Een nadeel. Dit nylon materiaal geeft echter meer ventilatie en iedereen kan door de mazen zien wat er in zit. En nu biedt dan dit bollenzeefje, of roostertje het heeft nog geen vaste naam gekregen) weer nieuwe perspectieven. Het duizelt de bol- lenmensen op het terrein van de verpakking nu net zo hard als wat de nieuwe rassen betreft, die jaar lijks bij tientallen in het Krelage- huis worden getoond. Vroeger ver kocht een bollenreiziger bollen, nu zal hij ook verstand moeten hebben van verpakkingen. Gloednieuwe balletstudio Amsterdams Ballet danst boven het water van Lijnbaansgraeht (Van onze Amsterdamse correspondent) Over enkele weken zal het Amsterdams Ballet de beschikking krijgen over een eigen speciaal voor dit balletgezelschap ontworpen gebouw. Daarmee zal de schier onhoudbare toestand in de Am sterdamse Stadsschouwburg, waar de Nederlandse Opera, de Nederlandse Co- medie en het Ballet elkaar moeten be vechten om het toneel te kunnen gebrui ken voor repetities, enigermate worden verlicht. Hoewel er geen vierkante meter grond in de buurt van de Stadsschouw burg was te vinden, is het nieuwe ge bouw toch een met deze schouwburg ver bonden geheel geworden. Het is namelijk opgetrokken boven het water van de Ljjnbaansgracht, die tegen de achterzij de van de Stadsschouwburg doodloopt. Het Amsterdams Ballet is ontstaan uit een fusie tussen het Operaballet en het Ballet der Lage Landen, die twee jaar geleden plaats had. Op datzelfde ogenblik begonnen de 'huisvestingsmoei lijkheden, want met ruim 50 danseressen en dansers was de groep veel groter dan het vroegere Operaballet. De ruimte, die het Operaballet in de Stadsschouwburg had gehad, bleek hier door onbruikbaar en men verhuisde naar een turnhal aan de Nieuwe Passeerders- straat, gedeeltelijk ten koste van de gymnastiekverenigingen, die dit lokaal in de avonduren gebruikten. Bij deze turnhal werd een houten barakje ge plaatst om de artistieke en zakelijke lei ding van het ballet te huisvesten. Geen ideaal onderkomen dus voor een ballet gezelschap. dat de roem van Amsterdam als cultuurcentrum moet hoog houden. In het gemeentebestuur van de hoofd stad heeft het Amsterdams Ballet ech ter een zorgzame en royale peetvader gevonden. Want naast de normale sub sidies stelde het ruim een half miljoen gulden beschikbaar om een nieuw ge bouw van vier bouwlagen neer te zet ten als balletstudio in te richten. Met de nieuwe balletstudio krijgt het Amsterdams Ballet een huisvesting, die uniek is in ons land. Het symbool van de wereldten toonstelling, welke in 1964/65 in New York zal worden gehouden: een wereldbol van veertig meter doorsnee, omgeven door kunst maanbanen. Het gevaarte zal ver rijzen in het Flushing Meadow Park en vervaardigd worden uit roestvrij staal. Advertentie in J 11 I VI Een autoriteit op het gebied van Portugals koloniale geschiedenis heeft de Amerikanen onlangs gewaarschuwd zich door het incident met het Portugese passagiersschip Santa Maria niet te laten misleiden omtrent de stabiliteit van de Portugese regering en haar omvangrijke overzeese imperium, „in 500 jaar met toewijding gevormd". „Portugal was de eerste koloniale mogendheid en zal dit het langste blijven", aldus de jonge Britse historicus, auteur en fotograaf Michael Teague, woonachtig bjj Lissabon. „In tegenstelling tot de andere koloniale landen, heeft kleur voor de Portugezen nooit iets betekend. Zij hebben gebouwd op een stevige basis van integratie en gelijkheid". Brit bezocht alle Portugese gebieden De achtentwintigjarige Teague ge looft dat hij de enige niet-Portugees is die alle Portugese overzeese rijksdelen (alles samen iets groter dan Mexico) en achttien landen waar de Portugezen buitenposten vestigden na de reizen van Vasco da Gama, heeft bezocht. Teague heeft de routes van de Portugese ont dekkingsreizigers met blocnote en foto toestel afgelegd, en stelt de door hem gemaakte foto's tot 28 februari tentoon in de Columbia-universiteit in de Ver enigde Staten. „De Portugezen hebben nooit geaar zeld hun bloed te mengen met Afri kaans, Indiaans of Chinees bloed", aldus Teague. „Hun overzeese gebieden zijn provincies van het moederland in de meest uitgebreide zin van het woord. Alle ingezetenen zjjn gelijkwaar dige Portugese staatsburgers, ongeacht welke kleur zij hebben. Het is waarlijk een van de grootste sociologische expe rimenten van alle tijden". Volgens Teague is het Portugese sys teem van het maken van koloniën tot volwaardige Portugese provincies, geen „foefje" van premier Antonio de Olivei- ra Salazar om bemoeienis van de Ver enigde Naties te ontwijken. „Het was de wil van een natie die per hoofd meer geld en zorg aan de instandhouding van haar koloniale bezit heeft besteed dan welke andere koloniale macht ook", al dus Teague. Vaderfiguur De Portugezen zyn een volk met een beschavingsmissie, vervolgde Teague. „Salazar, de vaderfiguur, is op zijn plaats in Portugal en niemand mag zijn aandeel in Portugals economische sta biliteit onderschatten. Hij verschilt aan zienlijk van protserige, beklagenswaar dige dictators. De leiders van de affaire met de Santa Maria, Humberto Del- gado en Henrique Galvao, zijn als Don Quichottes die windmolens bestrijden". Teague is van mening dat de chao tische toestand in Kongo nimmer ont staan zou zijn, had Portugal, en niet België, deze kolonie in bezit gehad. De Portugezen ontdekten Kongo in 1482 en de oude koninklijke residentie, San Sal vador, ligt in Angola, Portugals grootste Afrikaanse provincie. „Indien iedereen genoeg krijgt van Gizenga en Kasavoeboe, dan kunnen de Portugezen Koningin Elizabeth II van de Kongo, afstammelinge van middeleeuw se Kongolese heersers, als bemiddelend vorstin aanbevelen", aldus Teague. „Zij woont in San Salvador en geniet een Portugees pensioen. Zij bezit een kroon van goud die haar voorvaderen van de toen regerende Paus ten geschenke kre gen. Haar familie geniet hetzelfde aan zien als de Braganza-dynastie van Por tugal". Gelijkheid als leidraad Teague zei dat het denkbeeld van ge lijkheid leidraad van de Portugese kolo niale politiek is geweest sinds Portugal, met minder dan één miljoen inwoners, in 1415 zijn gouden eeuw van ontdek kingen inging en tweederde van de ma ritieme aardbol exploreerde. Dertig tot veertig proceent van Portugese overzeese bestuursambtenaren heeft gemengd bloed. Het merendeel van hen zendt zijn kinderen naar Portugal om scholing te ontvangen. „Kritiek op Portugals koloniale ge schiedenis is onheus", aldus Teague. „Natuurlijk zijn Portugals overzeese provincies onderontwikkeld, maar dat zijn ook de omringende gebieden. Por tugal zelf is onderontwikkeld, maar wat dit kleine land heeft bereikt is een voor beeld dat het respect verdient van de democratische landen van de wereld", aldus Teague. Minister Visser terug De minister van defensie, ir. S. H. Vis ser, is gistermiddag in ons land terug gekeerd. Hij heeft de afgelopen dagen doorgebracht bij het Nederlandse smal deel I dat in het Middellandsezeegebied oefent. JAPANSE VISSERS DOOR CHINEZEN OPGEBRACHT Japanse vissers, de bemanning van twee vaartuigen, is dinsdag door Chi nese militairen gevangen genomen. Een van de vissersschepen had des avonds een Chinese jonk aangevaren, die geen verlichting voerde. De jonk liep snel vol, maar de opvarenden kon den door de Japanse vissers worden ge red. De Japanners waarschuwden per ra dio de Chinese kustwacht, waarna er twee Chinese oorlogsschepen versche nen. Deze namen de drenkelingen aan boord en dwongen de beide visserssche pen naar Tai Tsjen in de provincie Tsje Kiang te varen. De aanvaring gebeurde op 50 km ten zuidoosten van deze plaats. De vissers hebben de Japanse kust wacht nog van hun wedervaren op de hoogte kunnen stellen. ,Frij' of vazal'? „Volledige werkgelegenheidspolitiek zonder aanpassing is niet wa terdicht en heeft verder muntbederf ten gevolge. In plaats van zoals in Amerika reeds kort na 1945 is geschied, deze politiek op te geven en naar een zo hoog mogelijke werkgelegenheid te streven, zoekt men in ons land naar een aanpassing, die ik afwijs, omdat zij ten hoogste tot een nieuwe uitwijkmogelijkheid zal leiden. Naar mijn mening kan men evengoed naar de kwadratuur van de cirkel zoeken". Dit zei vandaag ir. H. I. Keus in de slotbeschouwing van een rede, die hij hield voor het Departement Nijmegen van de Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel. De heer Keus had zijn rede de titel gegeven van „Uitwijken of aanpassen? Vrij of vazal?" (Van onze Amerikaanse correspondent) Het is niet langer noodzakelijk dat men schatrijk is om benoemd te worden tot Amerikaans ambassadeur in Londen, Parijs of Rome. Kennedy benoemde een aantal uitstekende diplomatieke vertegenwoor digers, maar kwam toch niet geheel los van de gewoonte om enkele ambassadeursposten te schenken aan lieden, die veel hadden bijge dragen tot de verkiezingscampagne. Gavins benoeming opvallend feit De benoeming van generaal Gavin tot Amerika's ambassadeur in Parijs is een opvallend feit. Tot dusverre moest de man, die tot die hoge post werd be noemd, flink in eigen zak tasten om zijn land naar behoren in de Franse hoofd stad te kunnen vertegenwoordigen. Maar Gavin is niet rijk en voordat Kennedy hem naar Parijs kon afvaardigen, moest hij er voor zorgen, dat deze generaal een hogere onkostenrekening mocht inzen den dan aan zijn voorgangers werd toe gestaan. Voor het eerst heeft Kennedy weten door te zetten, dat naar belangrijke „dure" posten zoals Parijs, Londen en Rome, niet alleen ambassadeurs gezon den worden, die zelf een belangrijk deel van de representatie kunnen bekostigen. In dit opzicht is men over de benoeming van Gavin stellig tevreden in Amerika, maar voor de rest is de pers over deze man nogal verdeeld. Sommige critici achten het onjuist een man af te vaardigen die maar een mondjevol Frans praat en de medede ling, dat Gavin een „vriend" van pre sident De Gaulle zou zijn, wordt in twij fel getrokken. Maar andere commenta toren hebben toch waardering voor deze keus. Gavin is een paar jaar geleden uit de dienst gegaan, omdat hfj zich niet kon verenigen met de militaire po litiek van de vorige regering. Dat Ken nedy sympathie voor hem had, bleek al wel toen generaal Gavin bfj Kennedy's inauguratie leider werd van de parade. Bewonderaars van Gavin prijzen hem als een onbevangen persoonlijkheid, die door originaliteit van denken zelfstan dig tot conclusies komt. In deze opzich ten zou de nieuwe Amerikaanse ambas sadeur veel gemeen hebben met De Gaulle. Wellicht is Gavin de geschikte figuur om samen met De Gaulle te werken aan een vernieuwing van de NAVO-politiek. Maar men mag Gavin toewensen, dat hij bekwame medewer kers zal krijgen op zijn ambassade voor die onderwerpen, waar hij maar matig van op de hoogte kan zijn. Kenner van Europa Veel groter eenstemmigheid bestaat er over de benoeming van ambassadeur Bruce, die de post in Londen krijgt. Er zijn weinig Amerikaanse diplomaten, die zoveel van de problemen van Europa afweten als David Bruce. HU is ambas sadeur geweest in Bonn en ParUs en bovendien heeft hy Amerika vertegen woordigd bij de Kolen- en Staalgemeen schap (KSG). Dat Bruce getrouwd is met een zeer elegante vrouw, zal een voordeel te meer zyn, wanneer hij zyn land gaat representeren in het diploma tieke milieu van Londen. Dit jaar al 50.000 nieuwe tv-toestellen BU de dienst luister- en kUkgelden zijn in de afgelopen zeven weken ruim 50.000 nieuwe televisie-toestellen gere gistreerd, gemiddeld ruim 1000 per dag! Op 1 februari bedroeg het totaalaan tal 833.901 tegen 801.448 op 1 januari JJ. (t/m 14 februari 848.334). In totaal werden in januari dus 32.453 tv-ontvangers aangegeven, d.w.z. byna 20 pet. meer dan in januari 1959, de maand die met 27.048 geregistreerde t.v.-toestellen tot dusverre de grootste groei te zien gaf. Het aantal aangegeven radiotoestellen bedroeg op 1 februari 1961 2.644.056. Er waren op 1 februari 480.971 aange slotenen op het draadomroepnet tegen 480.713 op 1 januari JJ. Naar recessie met grote R. Spreker is van mening dat ons geen keus wordt gelaten tussen elke drie jaar een recessie met een kleine r, die eens met een grote r zal eindigen of even wichtsherstel door een crisis. „Wfl heb ben verzuimd het roer bUtjjds te wen den en zfjn thans in een stadium waar in niet te beheersen psychologische krachten tot een evenwichtsherstel zul len dwingen, dat wij met uitwijkmo- gebjkheden zoals subsidies en restricties hebben tegengewerkt en dat met dwang niet te bereiken is. „Het sociaal wen- selyke zal getoetst moeten worden aan het economisch mogelijke en voorrang zal moeten worden verleend aan een evenwichtsverhouding tussen groei en beschikbare middelen. Eerder had ir. Keus geconstateerd, dat de huidige prUs- en loonregeling in wezen neerkomen op het onderdrukken van een reeds op gang gebracht infla tieproces. Strijden voor vrijheid Spr. meende dat de dreigende ver storing van het evenwicht In de beta lingsbalans vooralsnog wordt tegenge houden door verkoop van goudgerande waarden, antiquiteiten en schilderijen en door het verlenen van diensten en het bedrijven van export beneden de feitelüke waarde. Deze situatie vraagt voor hem die „vrfj" en geen „vazal" wen sen te zijn. de volle aandacht Het bedrijfsleven kan zich aldus ir. Keus een grotere vrijheid verwerven wanneer het in de toekomst afziet van de helpende hand van de belasting betalers via de staat. Voor vrijheid dient te worden gestreden. In de huidige periode ziet ir. Keus maar één ding dat zeker is en dat is de onzekerheid. De leuze „zekerheid van de wieg tot het graf" dient in de ban gedaan, de tijd van dromen is voorbij. WU moeten in 1961 leren betere realis ten te zijn dat wU in 1960 waren. De tijd begint aan te breken, dat afstand gedaan dient te worden van het kunstmatige, waarvan allen bU een nog toenemende overheidsbemoeiing het slachtoffer zullen worden. „Het ziet er naar uit", aldus spreker, „dat de eco nomie zoals in het verleden zelf. orde op zaken zal gaan stellen, nu „alleen mone taire maatregelen" geen uitkomst bren gen en versoberingspolitiek vooralsnog onmogelUk wordt geacht.". Maak de balans gezond De heer Keus is de stellige overtui ging toegedaan dat als president Ken nedy met goedkoop geld en verruiming Voldoening Dat er voorlopig geen verandering komt in de bezetting van de hoogste posten in Moskou en Bonn, stemt tot voldoening, en voor de ambassadeurs die naar India, Joego-Slavië en Japan gaan, heeft men veel waardering. De bekende progressieve econoom, Galbraith, zal Amerika in India ver tegenwoordigen. Kennan, de expert over de Sovjet-Unie, die vroeger ambassadeur in Moskou is geweest, gaat naar de be langrijke „observatiepost" Belgrado. En professor Reisauer, kenner van de Ja panse taal en -cultuur, naar Tokio. Dit zijn drie vertegenwoordigers van intel lectueel kaliber, goede representanten van een regime, waarin waarde gehecht wordt aan eruditie. Helaas kon ook Kennedy het niet ge heel stellen zonder beloningsbenoemin gen voor lieden, die steun hadden ver leend aan de verkiezingscampagne. Als zodanig moet men bU voorbeeld de be noemingen kenschetsen voor Zwitserland en Ierland. van bewapeningsopdrachten de terug lopende conjunctuur wil trachten om te buigen, hy de kans op herstel van ver trouwen in de dollar verspeelt. Zal Ken nedy echter de goudstroom naar ande rs landen trachten te keren door een verhoging van de rente dan heeft hij rekening te houden met deflatlever- schynselen die daarvan uitgaan en waar van het gevolg zal zUn: een nog verdere stijging van de werkloosheid. Persoonlijk gelooft spreker dat een ge zonde sluitende betalingsbalans meer tot herstel van vertrouwen kan bijdragen dan de goudvoorraad. Maar wie daartoe wil overgaan komt voor de noodzaak te staan van aanpassing, die „niet pret tig" heet, aldus de heer Keus.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5