BELGISCH GEHUCHT BEDOLVEN
ONDER ENORME SLAKKENBERG
Galvao gaf Santa Maria
aan de Brazilianen over
WEERBERICHT
As en sintels op 20 huisjes
Zeker vijfvermoedelijk zelfs
vijfentwintig slachtoffers
DE PRAWDA MISGUNT EUROPA
VREEDZAAM RUIMTE-PROJECT
Regering denkt
aan 2 maanden
korter dienen
Spektakel op
Sehiphol
Asiel verleend aan kapitein der
rebellen en zijn volgelingen
ONZE ZUIDERBUREN
DOOR WATER EN
RATTEN GEPLAAGD
(Sucf ?ÏUe,
leuivs
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1961
No. 30272
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: A. Ei. van Dtsboeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Brusselse correspondent)
Terwijl in een deel van Wallonië de watersnood aanhoudt, is het
land gisteravond door een nieuwe ramp getroffen: in het gehucht Molin
bij Fléron, gelegen in de Luikse agglomeratie, is waarschijnlijk als
gevolg van de regenval de laatste dagen, een reusachtige slakkenberg
van de elektriciteitscentrale in beweging gekomen. De as en de sintels
stortten zich op een twintigtal huizen. Reeds zijn vijf doden geborgen
en men vreest nog voor het leven van naar schatting twintig inwoners,
die zich in de puinhopen van hun huizen moeten bevinden. De grond
verschuiving is bijna een kilometer lang; meer dan een miljoen kubieke
meter grond, stof en sintels is gaan schuiven, waardoor op verschei
dene plaatsen een steenmassa van tien meter hoogte over de huizen
heenschoof.
Zwakke hulpkreten
spoedig verstomd
De ramp deed zich gisteravond om
half zes voor. Ooggetuigen zagen hoe de
grote steenhoop, die sinds jaar en dag
werd gevormd met de sintels van de
centrale, plotseling onder oorverdovend
gerommel en geruis in beweging kwam
en zich als een trage vloedgolf over het
gehucht stortte. Een hoogspanningsmast
knapte af en daardoor viel direct de
elektrische stroom uit.
Delvaux, de bestuurder van een auto,
die juist op de weg van Fléron naar
Jupille reed, zag de ramp voor zijn ogen
gebeuren. Een vrachtauto, die honderd
meter voor hem uitreed, werd bedolven
door het gruis. Uit de huizen kwamen
mensen aangerend, van wie zich ver
scheidene in veiligheid wisten te bren
gen. Delvaux zag echter voor zijn ogen
hoe anderen werden ingehaald door de
naar beneden rollende sintels en werden
bedolven.
Hevige gevechten
tussen Nigerianen
en Kongolezen
In Kindoe, in de Kongolese provincie
Kivoe, zijn hevige gevechten uitgebro
ken tussen Nigeriaanse troepen van de
V.N.-macht en Kongolese troepen, aldus
heeft een woordvoerder der Verenigde
Naties in Leopoldstad medegedeeld.
Eén Nigeriaanse luitenant werd ge
dood, terwijl vier Nigeriaanse soldaten
worden vermist. Het aantal slachtof
fers onder de Loemoemba-gezinde Kon
golese mi^tairen is niet bekend.
De Nigerianen, die tegenover een
overmacht van zeven tegen één stonden,
zijn in hun hoofdkwartier in Kindoe
omsingeld.
De gevechten begonnen gistermorgen
vroeg en duurden volgens de laatste be
richten in de middag nog voort. De
Kongolezen, wier aantal in Kindoe op
1.500 werd geschat, hebben zowel vanuit
Stanleystad als Boekavoe opdracht ge
kregen de strijd te staken, doch of zij
hieraan gevolg hebben gegeven, is nog
niet bekend. De sterkte der Nigeriaanse
troepen bedroeg ongeveer 200 man.
Het Nigeriaanse contingent is sinds
zijn aankomst in Kongo reeds verschil
lende malen betrokken geweest in ge
vechten met Kongolese troepen. Zij le
verden o.m. een gevecht van een dag
lang in Boekavoe, toen zij een groep
van vijftig Oostenrijkers bevrijdden.
Volgens de V.N.-woordvoerder werden
donderdagavond zes Kongolezen gedood
na een ruzie tussen een dronken Kon
golese militair en enige Nigerianen. Ge
meend wordt, dat de gevechten van gis
teren een gevolg waren van wraakge
voelens bij de Kongolezen na het ge
beurde van donderdag.
Advertentie
PHILIPS TELEVISIE
v a. f 695.—.
persoonlijke
service
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betaling.
ONBESTENDIG
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
De komende dagen blijft het weer on
der invloed van oceaandepressies waar
bij overwegend gematigd zachte lucht
wordt aangevoerd. Achter de neerslag
zone drong weer zachtere lucht het land
binnen. Morgen zal waarschijnlijk de
volgende storing weer enige neerslag
brengen.
(Opgemaakt te 10 uur)
5 FEBRUARI
Zon op: 8.15 uur; onder; 17.34 uur.
Maan op: 22.46 uur; onder: 10.07 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.05 en 18.16
uur. Laagwater te 1.51 en 14 09 uur.
(6 2 hoogwater te 6.40 en 18.56 uur, laag
water te 2.23 en 14.44 uur).
Dit blad bestaat alt 16 pagina's
en een BijvoegseL
Rondom het gehucht en in Fléron
ontstond een grote paniek. Het was, zo
hebben ooggetuigen later verteld, of de
bevolking door ontzetting was verlamd.
Zy begreep niet wat er was gebeurd en
stond in de duisternis te kijken naar de
vlammen, die opstegen uit de ingestorte
berg. Omdat het kolengruis zich voort
bewoog met een snelheid van iemand die
loopt waren sommige bewoners, die de
eerste schrik te boven waren gekomen
in staat nog tijdig te vluchten.
Dramatische vondst
De burgemeester van Jupille deed on
middellijk een beroep op het leger en op
het Nationale hulpkorps, dat bij grote
rampen pleegt op te treden. Direct be
gonnen de reddingsploegen, eerst bij het
spookachtig licht van toortsen en later
ook bij dat van schijnwerpers van het
leger, te graven. Men stond voor de
moeilykheid dat men in België nog nooit
een dergelijke ramp, althans in zo'n
omvang, heeft beleefd, zodat men uiterst
voorzichtig te werk is gegaan. Later is
men ook bulldozers van het leger gaan
gebruiken.
Omstreeks negen uur gisteravond kon
den de eerste slachtoffers uit het zwarte
gruis worden geborgen: een moeder met
haar twaalfjarig jongetje en een baby
van familieleden, waarvoor zy zorgde
omdat dezen in Kongo verblijven.
Onder de vermisten bevinden zich ook
de Belgische wielrenner Jean Deliour en
zijn vrouw en verder niet alleen bewo
ners van de ingestorte huizen, maar ook
tien personen, die juist voorbij het ge
hucht kwamen, hetzij op de fiets of te
voet. Aanvankelijk heeft men uit de
gruisberg en de ruïnes nog zwakke
kreten om hulp gehoord en klopsignalen.
In de loop van de nacht zijn die echter
verstomd
De Prawda heeft zich tegen een eventuele samenwerking van
Oostenrijk, Zweden en Zwitserland met het Europese ruimtèvaart-
programma gekeerd. Deze samenwerking kwam ter sprake op de
ruimtevaartconferentie die deze week in Straatsburg is gehouden. ,,Is
de deelneming aan de verwezenlijking van dit programma verenigbaar
met het neutraliteitsbeginsel van deze landen, als men weet, dat het
doel ervan is de Navo van ballistische projectielen te voorzien?", zo
vraagt deze krant. Deze samenwerking, aldus de Prawda, zou aantonen
dat deze landen rechtstreeks deelnemen aan de militaire maatregelen
van de Navo.
Calmeyer voor tv
Staatssecretaris M. R. H. Calmeyer
van Defensie heeft er gisteravond voor
de televisie nog eens op gewezen, dat
diensttijdverkorting alleen mogelijk is,
als aan de NAVO-verplichtingen. voor
wat betreft de sterkte van de parate
strydkrachten, wordt voldaan. Dit bete
kent voor de Nederlandse land- en
luchtstrijdkrachten een sterkte van
100.000 man.
De gedachten van de regering gaan nu
uit naar een d-ensttijdverkorting van
twee maanden. Hierdoor zouden tiendui
zend man aan de parate troepen wor
den onttrokken, aldus staatssecretaris
Calmeyer.
Dit zou kunnen worden opgevangen
door langer dienen van beroepspersoneel
en vrijwillig bijtekenen van dienstplich
tigen. De regering hoopt, dat een deel
van de dienstplichtigen voor vier jaar zal
willen bijtekenen. Ais compensatie voor
de langere diensttijd van deze categorie
dienstplichtigen, stelt de regering zich
voor hun een taak in het leger te geven,
overeenkomstig hun burgerlijke taak.
Bij beëindiging van het korte dienst
verband zal een premie worden ver
strekt van 25 procent van het genoten
jaarinkomen als militair. Ook bestaat de
mogelijkheid tot het geven van een ren
teloze lening, terwijl de „kortverbanders"
bovendien gelegenheid krijgen door stu
die tijdens hun diensttijd, zich voor te
bereiden op hun taak in de burgermaat
schappij.
Het blad trekt anderzijds de oprecht
heid van het doel dat door de confe
rentie wordt nagestreefd in twyfel en
betoogt, dat „een poging om kunstma
nen te lanceren weliswaar heel vrede
lievend is, maar dat men daarvoor toch
machtige raketten nodig heeft waarvan
het militair belang zelfs voor een kind
duidelyk is". De Prawda levert verder
ernstige kritiek op de houding van
West-Duitsland, dat zijn eventuele deel
neming aan een Europees ruimtevaart
programma als voorwendsel zou willen
gebruiken om het recht op een mach
tige rakettenindustrie te verkrijgen.
Ergerlijk en leerzaam
Het zal waarschijnlijk voor de meeste
van onze lezers niet nodig zijn erop te
wijzen, dat een dergelyke ergerlijk-bru
tale bemoeizucht geen enkele reële
grond heeft. Niet in de laatste plaats
de Sovjet-Unie heeft steeds hoog opge
geven van haar intensieve arbeid bijv.
voor de vreedzame toepassing van kern
energie. In de gedachtengang van bo
venvermelde kritiek van de Prawda past
ook, dat neutrale en andere Europese
mogendheden niet de zo hooggeroemde
vreedzame toepassingen van de kern
energie deelachtig mogen worden, om
dat bijv. vele types van kernreactoren
voor energieopwekking ook gebruikt
kunnen worden voor de vervaardiging
van splijtbaar materiaal voor kern
wapens.
Het lykt ons aanbevelenswaardig te
genover een dergelijke instelling, die
uitgaat van kwade wil bij de ander, een
politiek te volgen, waarbij vreedzaam
ruimteonderzoek en vreedzaam gebruik
van kernenergie in de vrye wereld zó
«orden georganiseerd, dat zij een maxi
mum aan militaire nevendoelen kunnen
dienen.
PRINS BERNHARD
NAAR DE SOEDAN
Prins Bernhard zal maandag
a.s. naar de Soedan vertrekken om
zich op de hoogte te stellen van de
huidige economische en sociale
ontwikkeling in dit land en de
daardoor geschapen mogelijkheden
voor Nederlandse initiatieven in
beschouwing te nemen.
Na een kort verblijf in de hoofdstad
Khartoem zal de Prins op uitnodiging
van de Soedanese regering naar het zui
delijk deel van het land gaan. Daarna
zal hij in Tanganyika de grote boerderij
bezoeken, die daar voor een Nederland
se combinatie, waarvan de Prins deel
uitmaakt, wordt geëxploiteerd.
De Prins zal reizen met de Fokker-
Friendship, die ter beschikking van de
Koninklijke familie is gesteld. Van dit
type vliegtuig heeft de regering van de
Soedan onlangs enkele toestellen aan
gekocht.
KUSTVAARDER LIEP
OP DE ROTSEN
Gisteravond is de Groninger kust
vaarder „Eddystone" tien mijl ten wes
ten van het „He de Glenan' 'op de rot
sen gelopen. Er zouden negen opvaren
den aan boord zijn, van wie er vier, 'n
vrouw, een kind en twee matrozen het
schip reeds hebben verlaten. Er zijn
twee reddingboten bij de kustvaarder en
er zouden er voorts twee sleepboten
onderweg zijn om eventueel te trachten
het schip vlot te krijgen. De „Eddy
stone", die 475 ton meet, zou geladen
zijn met ijzer.
Gisteren is de 38-jarige Papoea
leider, Nicolaas Jouwe uil Hollan-
dia, die in ons land de mogelijk
heden heeft onderzocht voor stu
diegelegenheid voor intelligente
jonge landgenoten, naar Nieuw-
Guinea teruggekeerd. De heer
Iouwe met echtgenote en zoontje
op de trap van het vliegtuig, dat
hem terugbracht naar Hollandia,
waar hij kandidaat gesteld is voor
de Nieuw-Guinearaad.
58Q30K»CSöK8CSc«<80ScKg0S0^ClSaM
(Van een onzer redacteuren)
Zelden zijn er zoveel journa
listen, radio-reporters, camera
mannen en persfotografen bij-
eengeweest als gisteravond laat 2
op Schiphol. Zowel op het plat
form als in de Europa-hal was
het een gedrang van jeivelste.
Tientallen film- en televisieca
mera's stonden er naast en te
genover elkaar, terwijl het op de
grond één onontwarbare knoop
was van meterslange microfoon
draden. Men hoorde er behalve
Nederlands ook Engels, Spaans
en Papiamento spreken. TJit heel
West-Europa waren de verslag
gevers naar Schiphol gekomen
om een niet alledaagse aan
komst bij te wonen, namelijk die
van de Nederlandse „Santa-Ma-
ria"-passagiers.
Precies om half twaalf bracht
l gezagvoerder T. M. J. Verhoeven
het door de Shell gehuurde KLM
toestel PH-DFH, dat vijf minu
ten tevoren was geland, tot
stilstand. Met het felle licht van
de schijnwerpers op zich ge-
richt daalden de passagiers één
voor één de trap af. Gehuld in
warme winterjassen en wollen
dekens, die grondstewardessen
in het vliegtuig hadden uitge
deeld, moesten zij talloze malen
voor de luid schreeuwende foto
grafen, poseren. In de vertrek-
hal van het vliegveld was het
nog veel erger. Daar leverden de
journalisten en radio-verslagge
vers - het waren er honderden -
strijd om zoveel mogelijk inter
views. De televisiekijkers hebben
een gedeelte van deze chaos zelf
kunnen aanschouwen. Er was
geen plekje te vinden of er wer
den mannen, vrouwen en kin
deren ondervraagd. De meeste
passagiers zagen er opgewekt
uit en waren onmiddellijk be
reid om hun belevenissen aan
boord van het Portugese rebel-
lenschip aan de publiciteitsmen-
sen te vertellen. De belangstel
ling voor de aankomst van het
toestel in Lissabon - omstreeks
half zes in de middag - was
uiteraard groot, maar het was
niets vergeleken bij het spekta
kel, dat omstreeks het midder
nachtelijk uur op Schiphol
plaatsvond. De passagiers waren
er heel erg van onder de indruk
De wachtmeester van de Mare
chaussee, met wie we over deze
enorme drukte even spraken,
was het trouwens ook. „Sinds de
aankomst van Bertha Hertog,
nu alweer zolang geleden, heb ik
een dergelijk rumoer op het
vliegveld niet meegemaakt" zei
hij.
(Men zie ook elders)
&PSQS>PSDê>PöQê>PS^
De diepe rust, die het haventje
van Vee re de laatste tijd kenmerkt,
zal spoedig 'voor korte tijd weer
verbroken worden. De visserssche
pen, die naar elders vertrokken zijn
omdat de vangst op de Zeeuwse
wateren niet meer loont, keren bin
nenkort terug. Dan zal de cineast
Bert Haanstra hier opnamen maken
voor een film over de afsluiting van
het Veer se Gat.
Kapitein Henrique Galvao, de leider van de rebellen aan boord van
de „Santa Maria", heeft het schip gisteravond om kwart over tien Ned.
tijd plechtig overgedragen aan de Braziliaanse schout-bij-nacht Fer
nandez Diaz. De nieuwe regering van president Quadros heeft het
schip thans ter beschikking van de eigenaars en de Portugese regering
gesteld. In de salon van de eersteklas overhandigden de opstandelingen
hun wapens: geweren, machinegeweren en machinepistolen, aan
Braziliaanse mariniers. De regering-Quadros heeft gisteren aan kapitein
Galvao (die vandaag 66 jaar is geworden) het recht van asiel verleend.
Dit recht is ook aan de andere opstandelingen ten deel gevallen.
Hiermede is het avontuur van Galvao voorbij. Er zouden volgens de
jongste berichten niet 70, maar slechts 30 rebellen aan boord zijn ge
weest. Bij beschikten over 400 kg. ontplofbare stoffen. De wapens
waren in Venezuela aan boord gebracht in een doodkist, begeleid door
wenende vrouwen.
Portugese klacht
De Portugese rederij van de Santa
Maria heeft kapitein Maia opdracht ge
geven, bij een Braziliaanse rechtbank
een klacht tegen Galvao en de zynen
in te dienen wegens diefstal van het
schip, moord, vernieling en vryheids-
beroving. Ook zou hy een klacht moeten
indienen tegen de Portugese oppositie
leider Delgado, die heeft meegedeeld de
actie te hebben georganiseerd. De „Santa
Maria" ligt nog steeds binnen de haven
hoofden van Recife, op enige afstand
van de kade. Het schip maakt lichtelijk
slagzij, hetgeen geweten wordt aan het
onvermogen van de opstandelingen om
met behulp van de lenspompen het kiel
water op gelyk peil te houden.
President Quadros heeft zijn minister
van Buitenlandse Zaken Alfonso Arinos
geluk gewenst met de „tact, omzichtig
heid en vastbeslotenheid", waarmede hij
de zaak van de „Santa Maria" heeft
Noord-Frankryk en België worden nog
steeds geteisterd door hevige overstro
mingen als gevolg van zware regens en
stormen, die in het byzonder bet wa
ter in de Sambre tot de recordhoogte
van 8,45 meter deden stijgen. In het
gebied van de Franse plaatsen Haumont,
Maubeuge. Marpent en Jeumont zyn
1.500 huizen in het water komen te
staan. Honderden personen zijn geëva
cueerd, terwyl ongeveer tienduizend ar
beiders voorlopig tot werkloosheid zijn
gedoemd, omdat een tiental fabrieken
wegens waterschade de poorten moesten
sluiten. Uit andere Franse departemen
ten zijn in ijltempo genietroepen naar
de bedreigde gebieden gedirigeerd.
Het overstroomde gebied in België
wordt thans door een nieuw gevaar be
dreigd. Gisteren zyn namelijk horden
ratten, waaronder vele die wel zo groot
als een kat waren, de overstroomde dor
pen langs de Sambre by Charleroi bin
nengevallen. Zij waren door het woe
dende water uit hun holen aan de oe
vers gedreven en renden de trappen op
en de kamers in van de huizen, waar
de bevolking op hulp wacht. Er ont
stond een paniek onder de vrouwen en
kinderen. De autoriteiten zijn bang voor
een epidemie, daar niets veilig is voor
de opgejaagde en hongerige ratten.
behandeld. Hy verklaarde in zyn bood
schap aan de minister o.m. „dat de
passagiers en het schip behouden zyn
gebleven, stemt tot voldoening. Een ver
loren gaan van de „Santa Maria" zou
een groot verlies voor de internationale
scheepvaart hebben betekend".
Russen ontcijferen
Maya-geschriften met
een rekenmachine
De Sovjetrussische geleerde
Sobolef heeft in een rapport over
een geslaagde proef tot ontcijfering
van geschriften met een reken
machine gezegd, dat in de komen
de drie of vier maanden alle Maya-
geschriften in de Sovjet-Unie
ontcijferd en gepubliceerd zullen
worden.
Volgens het rapport is het drie leden
van de Sovjetrussische Academie voor
Wetenschappen gelukt met behulp van
een elektronisch brein ongeveer veertig
procent van de zogenaamde Madrileen^ë
en Dresdense Maya-teksten te ontcyfe-
ren.
De apparattuur heeft in twintig
werkuren ongeveer een miljoen reken-
operaties verricht. Volgens Sobolef zijn
nog tien tot elf miljard berekeningen
nodig om alle schriftelijke getuigenissen
van de vroegere Indiaanse hoge Maya
cultuur te kunnen ontsluieren.
Uit Het Leidsch Dagblad van
6 Februari 1861: f
(Advertentie). Tentoonstel- i
ling te Noordwijk-Binnen. Op j
den 8en, 9en, lOen en llen Febr.
1861, zal door de leden der Ver- f
eniging ,Jlora van Noordivijk"
in het Hof van Holland aldaar j
gehouden worden eene Ten- f
toonstelling van bloeijende Hya-
cinten. Tulpen en verdere Bolge-
wassen.
