MODERNISTS
Zeer oud oorlogsschip
komt weer boven water
ONS MENU
KOKEN
Ruwe
handen?
GLYCA
EEN TWEE-MINUTEN MYSTERIE UIT HET
ARCHIEF VAN INSPECTEUR S. HERLOK
L
ZATERDAG 4 FEBRUARI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 3
(Op)herging fraai museumstuk
kost honderdduizenden kronen
Heeft U een speurneus?
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
EN HUN TOEBEHOREN
Britse versie van Franse mode
VAN DE WEEK
WONDEREN DER NATUUR
gen en andere specialisten aan het werk
gaan om het schip te conserveren en
van modder en vuil te ontdoen.
De „Wasa" zou ruim drie eeuwen te
rug het vlaggeschlp van de Zweedse
vloot geweest zijn. Toen het schip aan
zyn „maidentrip" begon, kapseisde het
en verging met man en muls. De „Wasa"
is helemaal van eikehout gebouwd en
alle eeuwen door byna volledig In tact
gebleven. Het zal een fraai tentoonstel
lingsstuk zijn.
Zweden lichten drie
eenwen oude „Wasa"
Begin mei zal het Zweedse oor-
logsschip „Wasa" na 332 jaar en
acht maanden weer het daglicht
zien.
Op 27 april zal het bergingsvaar
tuig „Neptun" beginnen met de
eerste van een reeks „lifts", die het
schip boven water moeten brengen.
Reeds vorig jaar werden de eerste
lichtingsmaatregelen getroffen, toen
het schip onder water naar een min
der diepe plaats gesleept werd.
waar maar 15 meter water staat, en
vanwaar de lichting veel gemakke
lijker is.
Als alles volgens plan verloopt, zal
de „Wasa" op 31 mei in een speciaal
gebouwde ponton liggen en naar de ka
de gebracht worden vlak bij de kunst
zaal Liljevalchs, op het eiland Djurgaar-
den.
Er wordt op het ogenblik onder water
reeds aan het schip gewerkt door dui
kers die de achtersteven van het schip
repareren om het in staat te stellen
te blijven drijven.
Als het laatste deel van de lichtingen
achter de rug is, zullen oudheidkundi-
Reinigings,,fabriek"
„Heeft U iets verdachts ontdekt, dokter?" vroeg inspecteur Herlok, toen
dokter Hompink opgewonden kwam aanzetten met een karbies vol conser-
venblikjes. „Goulash-soep, Herlok", riep de dokter uit, „spotgoedkoop!
Tien blikjes voor een tientje. Hoeveel zal 'k er nemen?" „U vergeet, dat
we hier alleen zyn om op verdachte dingen te letten, dok!" zei Herloks
assistent Harjans hoofdschuddend.
Herlok vervolgde zyn weg door de uitgestrekte levensmiddelenzaak, die
de laatste tijd het terrein was van ongeregeldheden. Voor Hompink was
de winkel een lusthof, voor Harjans een soort wijk die hij lopen moest en
voor Herlok een tragi-komische aangelegenheid.
Meneer Norringa, de eigenaar van de zaak, had Herlok op een avond
opgezocht en uiteengezet waarom hij vermoedde, dat er een laaghartige
campagne tegen zyn bedryf gaande was.
„Kyk, meneer Herlok, ik kan best tegen een geintje, hoor, ik ben heus
de beroerdste niet, met een aardig geintje kunnen ze bij mij altyd aan
komen, maar 't moet niet tè ver gaan.... Als U 't my vraagt is iemand
erop uit my en m'n zaak te ruïneren
Het was begonnen met een doos chocoladerepen. Iemand had kans ge
zien deze te verwisselen voor een doos foprepen, vervaardigd van zeep,
doch in dezelfde gedegen fabrieksverpakking. Deze grap had meneer
Norringa zeven klanten gekost die zich, met de wrange smaak van zeep
nog in de mond, driftig beklaagd hadden.
Een paar dagen later was een serie conservenblikken onverkoopbaar
gebleken doordat de wikkels verwyderd waren. Het winkelpersoneel werd
streng verhoord. Maar de schuldige moest een bezoeker geweest zyn die
op een onbewaakt ogenblik zyn gang had kunnen gaan. Er werd grover
geschut gericht op de zaak. Op een avond sneuvelde een etalageruit. De
daders, twee Jongens die hakkelend door de knieën gingèn by hun
arrestatie, vertelden, dat een onbekende hun voor het ingooien van de
ruit een bedrag van vyftig gulden had toegezegd. Die onbekende was nooit
achterhaaldMaar de druppel die het toch al zo kolkende gemoed van
meneer Norringa had doen overlopen, was de verdwyning van juffrouw
Stiens, één der winkelmeisjes, geweest.
„Een smakeloos geintje, meneer Herlok, 't arme kind was er helemaal
kapot van, 't zal je ook gebeuren, dat ze je op een avond in een auto
sleuren en blinddoeken en naar een of ander gehucht brengen waar Je
dan maar moet zien hoe je weer thuis komt, nou my niet gezien, hoor,
ze is er nou gelukkig weer, maar ze durft hier niet te biyven, want ze
hebben gezegd, dat ze 't weer doen als ze hier blijft en nou ben ik zo bang
dat
„Verdenkt U iemand buiten het bedryf?" had Herlok gevraagd.
Herlok kon zich voorstellen, dat meneer Norringa louter vyanden had.
Hy was wantrouwig en onverdraagzaam tegenover zyn ondergeschikten en
al te spraakzaam tegen mensen die hy nodig had. Een maand geleden
had hy zich laten scheiden van zyn vrouw, de vrouw die ondanks zyn
tegenwerking zyn aanvankelijk kleine zaak groot had gemaakt.
„Nee, 'k zou echt niet weten wie 'k zou moeten verdenken, hoor!"
Nadat er een stinkbom in de diepvriesbox was ontploft, waardoor de
klanten wekenlang wegbleven, had Herlok beloofd, dat hy eens een kykje
zou komen nemen.
Zyn laatste rondgang door de winkel werd afgesloten met een zuinig
kopje koffie in de keuken. „En?" vroeg Norringa, zyn snor opwrijvend;
het was een verwaarloosde snor, die aan zyn verzuurde trekken iets
melancholieks gaf. Herlok loerde door de kier van de deur naar de klanten,
allemaal dames die de verkoopsters beurtelings lastig vielen met hun
besognes. „Ik heb laatst een pak lucifers gehad, dat kostte maar veertig
cent, en nou kosten ze vierenveertig cent, hoe kan dat nou?" „Dat was
een tydelyke aanbieding, mevrouw, die is voorbyEn U, mevrouw?"
Plotseling weerklonk er een gegil dat zelfs Herlok, die toch al heel wat
mensen in doodsnood had horen verkeren, deed verbleken. „Muizen!" „Nee,
ratten!" „Help!" Blikjes buitelden over de grond en stoelen kraakten
onder het gewicht van corpulente huisvrouwen; grote, witte muizen, ver
rast knipogend tegen het schelle neonlicht, bewogen zich omzichtig voort,
als passagiers op vreemde bodem na een lange vliegreis.
Een paar vrouwen wilden naar buiten vluchten, maar Herlok beval:
„Knip op de deur, juffrouw Stiens!' Nadat hij zich had losgemaakt uit de
knellende omhelzing van een dame die versteend scheen van schrik, zei
hy: „Maar goed dat niemand de kans heeft gekregen te ontsnappen,
meneer Norringa. Ditmaal kan ik U de dader uitleveren
Vraag: WIE WEET VOLGENS INSPECTEUR HERLOK MEER AP VAN
DE MUIZEN?
•uaBuuds 3} ua6uoAipa6 sinui a}S)BB[
ua apua6au ap }sin( jpioM Buiua^a; ap dQ *sbj ap
uba rnapoq ap ui 6uiuado uaa bia ^uaddojp" ai az si
6izaq ua pjaoAa6aain ijaaq ojjs uba sbj uaa ui uazintu
ap (sjqaaj uba apjfiA ap ^fqauiEu) ^UBquoo} ap fiq
satuBp ap uba uaa }Bp 'ubb6juo ïaiu ^opajq si jajq rpjooAquY
De geleerden van de reinigings .fa
briek" die speciaal by de „Wasa" ge
bouwd zal worden, zullen het oude vaar
tuig weer goeddeels in zyn oude pracht
kunnen herstellen.
Er is sprake van een speciale „Wasa-
dag" in de komende zomer, hoewel in
officiële kringen hierover nog niets ge
zegd is. Deze dag zou bedoeld zyn om
Zweden en toeristen aan te trekken, die
een aanzieniyke bron van inkomsten
kunnen betekenen voor het Wasa-co-
comité, dat al het geld nodig heeft, dat
binnenkomt.
Speciaal museum
Van de Zweedse regering ontving het
comité reeds een bedrag van 300.000
kronen. Daarvan werd het speciale pon
ton gebouwd, waarop de „Wasa" zal
worden geplaatst, en daarvan zal de
„schoonmaakfabriek" worden betaald,
maar er moet nog een speciaal „Wasa-
museum" worden gebouwd.
Het comité heeft de Zweedse regering
om nog 1.200.000 kronen gevraagd. Ook
de berging kost nog het een en ander,
hoewel vele Zweedse bedryven van hun
belangstelling hebben laten bly ken, door
speciale schenkingen en gunsten. De
„Neptun"-ondememers byvoorbeeld, re
kenen vrywel niets voor de moeilyke
berging.
Men verwacht, dat de Koning van
Zweden van zyn belangstelling zal la
ten biyken, als de „Wasa" eenmaal fraai
opgepoetst staat te pronken. Men ver
wacht dat dan ook „Eurovisie" een kykje
zal komen nemen.
Zodra het schip boven water is zal
voorts in geheel Zweden een collecte
worden gehouden om de kosten van de
berging te bestryden.
Londen, februari 1961
Indien U jong bent van hart, van jaren of anderszins indien U met uw
tyd (die van de ouderen of die van de jongeren) meegaat, dan verandert U niet
alleen geregeld van modesty 1 en maniertjes, van gezelschap*pel en parfum, van
sigarettenmerk, wasmiddel en lievelingsdrank, maar ook verandert U uw vocabu
laire: U bent eenvoudig wel verplicht om aan de bestaande geregeld nieuwe
woorden, termen en begrippen toe te voegen. Daar zyn byvoorbeeld de tech
nische en semi-technische, die mèt nieuwe en nieuwere apparaten en toestellen
uw huis (of dat van benijde buren en vrienden) binnenkomen. Daar zyn die
waarmee U als aankomend „doe het zelf-er" geconfronteerd wordt. Daar zyn de
onschuldige krachttermen der teenagers, waarmee opgroeiende zoons en dochters
pit en afschuw in uw huiskamer brengen. En daar zyn de modetermen, die, één
dag oud, U al net zo vertrouwd voorkomen als het jeugdportret van vader en
moeder, dat sinds negentienzoveel een ereplaats aan de muur heeft gehad. Zo
spreekt U vandaag van „flats" en „slippers" en morgen doodleuk over „flippers"
(een kruising en samentrekking van de twee). Zo „crepeerde" U gisteren uw
haar tot een „chignon" en draait U vandaag liefdevol uw „guiches". Ja, U weet
zelfs het een en ander over modezaken en -verschijnselen, die onze douanehalls
niet doorkomen. En vroeger of later heeft U het over „winkle-pickers" en
„nek-niks", weet U wat „kooky" is en wie de „Modernists" zyn.
De „Modernists" zyn nee, niet de
vertegenwoordigers van een nieuwe
kunststroming, tenzy het zich zonder
ongelukken voortbewegen op „winkle-
pickers" als een kunst aangemerkt zou
kunnen worden „Modernists" zyn
die jonge Engelse lieden, die zichzelf
zo noemen en door buitenstaanders
onmiddellyk als zodanig te herkennen
zyn.
Dies ontzetten ze de werkgevers, fa
scineren ze de sociologen, brengen ze
de inkopers van modezaken tot wan
hoop en zijn ze de risée van al wie
niet zo modern is als zij. Overigens
verschuilen zich achter die niet zo erg
moderne naam van „Modernisten'
vreedzame jonge mensen, die nu eens
niet gappen of de boel kapot slaan,
die geen bepaalde filosofische richting
volgen, geen bepaalde kunstzinnige
neigingen hebben en geen andere pres
taties leveren dan de prestatie-zon-
der-meer om er als „Modernist" uit te
zien, d.w.z. modern naar alle kanten
een beetje overdreven. De meisjes met
hun enorm hoge kapsels, hun ultra
korte rokken, hun fantastische „win
kle-pickers", het sterke geslacht met
zijn heel korte haar, zijn heel nauwe
broekspypen om ei-benen (variatie op
„Een witte kool uit Noordscharwou
nog immer wachtend op de kou,
las in een krant de pry zen van de sla;
de kool erkende zuchtend: „Tja,
my lusten ze niet rauw".
Nu, die kou die is er inmiddels wel
geweest, maar de kool is er wat z'n
verzuchting betreft toch wel een beetje
naast. Heel fyn gesneden, vermengd
b.v. met wat fyne reepjes rauwe knol-
seldery en aangemaakt met mayonai
se, is zo'n knapperige rauwe koolsla
beslist verrukkelijk. Hetzelfde geldt
voor rauwe zuurkool, aangemaakt met
wat room. Geef zuurkoolsla eens met
aardappelpurée en braadworst, rol
pens of casselerrib en witte- of groene-
koolsla met ryst en goulash. Ze vor
men maaltyden die zeker in de smaak
zullen vallen!
ZONDAG:
grapefruitcocktail; kalfsoesters,
schorseneren, aardappelen; hopjes
pudding.
MAANDAG:
ramequin, aardappelpurée, spruitjes;
appelmoes (pruimen in de week zet
ten).
DINSDAG:
rijst, goulash, kooksla; griesmeelpud
ding met compote van gedroogde
pruimen (bonen in de week zetten).
WOENSDAG:
bruine bonen, spek, aardappelen, ge
stoofde uien; citroenryst met vanil
lesaus.
DONDERDAG:
hutspot met klapstuk; coupe yoghurt
met bessengelei.
VRIJDAG:
ovenschotel prei met kaas of oven
schotel met gehakt, aardappelen, to
matensaus; Jan in de zak.
ZATERDAG:
kaasbouillon;
RAMEQUIN
In een beboterde vuurvaste schotel
worden laagsgewys 150 gr. dunne
sneetjes brood en 200 gr jong belegen
in plakken gesneden kaas gelegd. 3
eieren worden met zout, peper en noot
losgeklopt, Vz liter melk erby gedaan
en over het brood gegoten. Zodra het
vocht erin is getrokken wordt wat pa-
neermaal over het brood gestrooid, een
paar klontjes boter erop gelegd en de
ramequin in plm. 30 min. in de oven
gaar en lichtbruin gebakken.
JAN IN DE ZAK
150 gr bloem, 10 gr gist, 1 el, 10 gr
suiker, 1 dl lauwe melk, iets zout, 75 gr
krenten, rozynen en sukade.
De gist met de suiker roeren, een
kuiltje in de bloem maken, de gist
hierin schenken, het losgeklopte ei, de
melk en het zout toevoegen, alles goed
dooreen mengen en beslaan tot zich
luchtblazen gaan vormen. De gewas
sen krenten, enz. toevoegen en het deeg
toegedekt op een lauw warme plaats
laten ryzen. Het gerezen deeg in een,
in warm water uitgespoelde en met
bloem bestoven, doek binden, zó dat er
voldoende ruimte overblijft voor het
ryzen en 3 uur in een pan met ruim
kokend water (met op de bodem een
schoteltje om aanbranden te voorko
men) laten koken. De doek verwyde
ren, de koek even laten uitdampen en
met een stevig draadje in plakken
snyden. Opdienen met stroopsaus of
bruine basterdsuiker.
Het doet ons genoegen, dat
onze mode-mederwerkster me
vrouw Joke Whltt-Versteege, die
geruime tijd door verschillende
omstandigheden haar taak niet
heeft kunnen verrichten, thans
daartoe weer wel instaat is en
vanaf heden wekelijks op deze
pagina's over de belangrijkste
wederwaardigheden in het ryk
der mode zal rapporteren.
o-benen) en zyn laaggehakte versie
van de „winkle-picker". De Moder
nisten hebben hun eigen kledingsvoor
schriften en die voorschriften zyn zo
strikt als die voor Het Engelse school
uniform, waarin ze groot gebracht
zyn. Hun kleding heeft niets met Pa-
rys of Londen uitstaande, althans vol
gens hen zelf. En weinig met de sei
zoenen. Waar de rest van de Engelse
bevolking zich mèt april (en niet nood-
zakeiyk met de komst van goed weer)
hult in de katoentjes van verleden
jaar, gemoderniseerd met het kantje
of de ruche van dit jaar, daar worste
len de Modernisten zich zelfs in het
hartje van de zomer in een rok zo
nauw, dat hy niet over het hoofd kan
of in een pantalon, zo nauw dat de
knieën niet op te trekken zyn. De
meisjes verafschuwen katoen. En wan
neer de rest van de wereld de con-
fortabele zomersandalen voor de dag
haalt, versagen de Modernisten niet
waar het him geliefde „winkle-pickers"
betreft, een voetbedekking die ze voor
ettelyke tientjes laten maken en die
een karikatuur is, de beste, maar ook
de leiykste karikatuur, die we in Jaren
hebben gezien.
„Winkle-pickers", met hoge hak voor
het zwakke en platte hak voor het
sterke geslacht, hebben een smalle,
vlymscherpe neus. waarvan het wyd-
ste gedeelte vyf tenen byeenklemt en
de rest ettelyke centimeters voor de
voet uitsteekt. De „winkle-pickers" van
de heren hebben een hoogopgewerkt
wreef blad, meestal met band en gesp;
ze zyn zwart of, als concessie aan
de zomer, wit. De vrouweiyke Moder
nisten dragen geen broches, geen han
gers, geen oorknoppen, hoogstens enke
le rangen kristallen kralen om de hals.
Hun make-up is bleek, hun kousen
zijn donker. Hun partners dragen de
„nek-nik", de Modernisten-das, dewel
ke zoveel is als een reep fluweel, drie
vier centimeter breed, iets meer dan
de halsmaat van de drager lang, en
voorzien van een parel op het ene en
een knoopsgat in net andere uiteinde.
Haal de parel door het knoopsgat,
werk de emden van de das onder de
boord weg en zet ze vast met een
paperclip, als je die by de hand hebt,
en klaar is de „nek-nik".
Waar kleden ze zich, de Modernis
ten? Hun „winkle-pickers" worden
speciaal gemaakt, door een Italiaanse
schoenmaker in Londen, die er for
tuin mee heeft gemaakt, want, immers,
zelfs de hyper-lange en scherpe
schoenneuzen, die in de Engelse hoofd
stad momenteel een gevaar zyn voor
de winkelramen van welhaast alle nor
male schoenenzaken, zyn voor de No-
dernisten niet lang en scherp genoeg.
Ilun haar wordt gekapt door kleine
kappers en barbiers, die ver van het
modieuze West End hun bedryfje heb
ben. Hun jurken worden door welwil
lende moeders in elkaar gezet of, zo zegt
de inkoper van een grote modezaak
ietwat spijtig, „als ze ze al kopen, dan
kunnen ze ze niet aan voordat er dit
of dat aan veranderd is. Byna al onze
mantels hebben een kraag, zy halen
hem er byna zeker af. We hebben
niets dat goed voor hen is, ze zyn
nu eenmaal karikaturen van de mode
en wij brengen de mode de laatste,
heet uit Parys recht toe recht aan".
„Ze geven gewoon niet toe", voegt een
collega er aan toe, „wij brachten een
hele serie zyden Victoriaanse blouses
uit, maar ze hebben ze nooit gedragen.
Het is voor ons reuze moeilijk. Je weet
gewoon niet wat ze hierna zullen dra
gen. We proberen met hen mee te
gaan, maar ze veranderen zo snel. En
zo onverwacht".
J. V.
Zullen we vandaag Iets byzonders
maken? Ja!! Dan eerst Inkopen doen;
één grote knolselderie of twee kleintjes
halen en meteen zeven plakken heel
dun gesneden kaas, of een ons geraspte
kaas.
gi'X
En nu aan de slag! Brr, was is die
knol zanderig; eerst maar goed was
sen Kok en schillen voordat je hem
5 minuten kookt. Dan in 14 dunne
schijven snyden, op elke schyf een
plakje kaas en daarop weer een selde
rie schyf. We bewaren het kooknat
voor soep.
boerenomelet.
D R.
Alléén
helpt direct
E. J. SWAAB' S VERENIGDE FABRIEKEN
Waar is de koekepan? Ha. die heeft
Jan al op het vuur gezet met wat boter
erin. maar goed warm laten worden
hoor. voordat Wolf er voorzichtig de
zeven schyven in schuift.
Tot de wonderiykste levensvormen in de plantenwereld
kunnen de zogenaamde korstmossen gerekend worden. De
benaming is misleidend; met mossen in de strikte beteke
nis van het woord hebben de kostmossen niets uit te
staan; evenmin zyn zy er aan verwant. Het merkwaardige
is, dat zy eigeniyk uit twee verschillende soorten organis
men bestaan: bepaalde schimmels, nauw samenwerkend
met wieren. Rotsgesteente, verdroogde plekken in het bos,
boomstammen worden vaak overwoekerd door de korst
mossen, die dan zulke bizarre vormen kunnen aannemen,
dat het volksgeloof er in vroeger tyden allerlei vreemde
verhalen aan ontleende.
Laten we nu eens zien hoe de korstmossen er in slagen
een harde rotsbodem vruchtbaar te maken, want dét is
ten slotte de taak, die de natuur voor hen weggelegd heeft.
Eerst lossen de schimmels met behulp van een zuur, dat
zij afscheiden de bodem gedeelteiyk op, zodat de wieren
voor hun ontplooiing de nodige voedingsstoffen kunnen
betrekken, en tevens organische stoffen bereiden voor de
schimmels. Doordat de oudere planten afsterven, breiden
de korstmossen zich ringvormig over de rotsen uit. Op de
hei of aan de rand van het bos doen zich dikwyis soort-
gelyke ringen voor, zgn. heksenkringen, vroeger toege
schreven aan dansende heksen en elven.
Laat ze vlug aan beide kanten bruin
bakken. Wolf? Moet er soms nog wat
boter by? Annemieke heeft al zeven
bordjes op tafel gezet er. als we daar
de schijven over verdeeld hebben,
gaan we Mammie en Pappie roepen,
om me* te smullen!
