camera s
GUY GABALDOIV
Met een zaklantaarn en twee touwtjes
ROND
EN
VOETLICHT
HORTENSIA'S
ZATERDAG 4 FEBRUARI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
lllillllllllffllliill MAAKTE IN ZIJN EENTJE
■MMIIlllWIlllllUllUIIIWll 2000 KRIJGSGEVANGENEN
Kook het weer
eens in één pan
MEER DAN EEN SPEL
VOOR KAMER EN TUIN
D« uitdrukking, dat iets interessants vele facetten vertoont, is langzamerhand
een van de talryke cliché-uitspraken geworden, waarbij niemand meer aan de
oorsprong van de vergelijking denkt. Daarom ben ik een beetje huiverig om ook
de fotografie maar weer als een diamant voor te stellen, waaraan zoveel
schitterende facetten te vinden zijn. Bovendien heb ik nog een bezwaar: er is,
zoals bij het slijpen van de echte edelsteen, werkelijk geen noeste arbeid en
volleerd vakmanschap voor nodig om nieuwe vlakken en glinsteringen te schep
pen. Fotografie laat zich door elke amateur gemakkelijk omtoveren van een
fantasieloos knippen tot een briljant spel van licht en schaduw. Neem nu alleen
maar eens het simpele fotograferen van een bewegend lichtpuntje.
Tweemaal Guy Gabaldon op één
fotol
Op de voorgrond in het donkere
shirt de man, die in het bevol
kingsregister van Los Angeles als
zodanig staat ingeschreven.
Daarachter uiterst links de man,
die deze naam alleen maar geleend
heeft voor de duur van de film
JHéll to Eternity".
In het normale leven heet deze
atletische figuur Jeffrey Hunter en
op zijn visitekaartje zou hij verder
waarheidsgetrouw succesvol film
acteur" kunnen laten drukken.
Daaraan heeft hij het ook te
danken, dat regisseur Phil Karlson
hem uitverkoos om de hoofdrol te
vertolken in de Allied artists' pro-
duktie „Heil to Eternity".
Weer een van die films, waarin
nog eens bewezen wordt, dat de
werkelijkheid soms veel wonderlij
ker kan zijn dan de wildste fan
tasieën. Want Guy Gabaldons be
levenissen als marinier in de twee
de wereldoorlog zijn dermate bui
tensporig, dat men ze in een ro
man wellicht als ongeloofwaardig
aan de kant zou schuiven.
De film neemt de levensdraad van
Guy Gabaldon op, toen hij nog een
schoffie was. dat ijverig meehielp om
de achterbuurten van Los Angeles on
veilig te maken.
Daarbij raakte hij eens in een fel
gevecht gewikkeld. Hetgeen opzlchzelf
niets bijzonders is en alleen maar de
moeite van het vermelden waard c is
geworden, omdat Guys Japans-Ame
rikaanse gymnastiekonderwijzer er
zich mee bemoeide. De aanleiding voor
dit hard-tegen-hard-knokpartijtje was
een beschuldiging, die iemand naar
Guys hoofd had durven slingeren. Hij
werd voor dief uitgemaakt en hoewel
de jonge Guy een allesbehalve lief
jongetje was. liet hU zich deze zware
aantijging niet aanleunen. Hoe het
had kunnen aflopen laat zich slechts
raden. Maar Kaz Une greep in. Hij
pakte zijn kleine belhamel bij het oor
en wilde hem naar huis brengen. De
gymnastiekonderwijzer had het plan
de ouders van Guy eens duidelijk te
wijzen op de wandaden van het kleine
joch. Maar Kaz Une kwam tot de on
plezierige ontdekking, dat Guy op dat
moment als het ware alleen op de we
reld stond. Zijn vader was dood en zijn
moeder lag in het ziekenhuis. En het
zag er niet naar uit. dat ze spoedig
weer thuis zou komen.
Liefderijk
Derhalve nam Kaz de jongen maar
mee naar zijn eigen huis. waar zijn
Japanse ouders het Joch liefderijk op
namen. Het intelligente en gevoelige
straatkind wist deze geste op de juiste
waarde te schatten. Hij ging van
zijn pleegouders houden, leerde hun
taal vlot spreken en verdiepte zich in
de Japanse gebruiken en gewoonten.
De kennis, die hij toen opdeed, kwam
hem vanzelfsprekend uitstekend te pas
tijdens de wereldoorlog. Dankbaar
maakte het marinierskorps waarbij
hij dienst had genomen gebruik
van zijn diensten als tolk. Maar de
onderscheiding, die hij later kreeg op
gespeld. verwierf hij later, tijdens de
bloedige invasie van Saipan. waaraan
Guy evenals zijn vrienden (in de
film gespeeld door David Janssen) en
Pete (Vic Damone) moest deelne
men.
Door zijn opvoeding in het Japanse
gezin kon Gabaldon de tegenstanders
niet haten. Integendeel, hij koesterde
sympathie voor hen, al was hij als
marinier verplicht om te vechten en
te doden.
Dat stuitte hem echter tegen de
borst. Dus 6loop hij 's nachts met de
duisternis als enige bescherming een
zaam door de vijandelijke linies. Met
groot risico voor eigen leven slaagde
hij er wonderlijk genoeg in Japanners
ertoe te bewegen zich over te geven.
Inderdaad zeer wonderlijk als men
zich de fanatieke instelling van de Ja
panse militairen herinnert.
Genegenheid
De vloeiende wijze, waarop hij
hun taal sprak en zijn duidelijk
echte genegenheid stelden hem
echter in staat dit ongelofelijke re
sultaat té bereiken.
Aanvankelijk ging het slechts
om een enkeling. Daarna werden
het kleine groepjes, maar eenmaal
slaagde hij er zelfs in achthonderd
krijgsgevangenen te maken. En
dat helemaal alleen. Dat bravour-
stukje kon hij slechts volbrengen
door de Japanse generaal Matsui
(in de film gespeeld door Sesue
Hayakawa, beroemd geworden door
zijn creatie in „The River Kwai
te ontvoeren en deze ertoe te be
wegen zijn ondergeschikten te be
velen zich over te geven. In totaal
maakte hij zo'n tweeduizend
krijgsgevangenen. In zijn eentje,
Guy was echter niet weekhartig.
Woedend werd hij, toen hij zijn beste
vriend Bill zag worden doodgeslagen
door Japanse militairen. Briesend van
verontwaardiging doodde hij 34 vij
anden, die overigens alle pogingen in-
het werk hadden gesteld om hem voor
te, zijn. Drie van zijn vrienden sneu
velden in deze invasie. Gabaldon over
leefde het bloedbad en later werd hij
gedecoreerd met de Silver Star. Het is
een duidelijk bewijs van zijn moed,
die waarschijnlijk het leven van dui
zenden mariniers heeft gespaard.
Het lag eigenlijk voor de hand, dat
een dergelijk verhaal eens in een film
zou worden vereeuwigd. Allied Artists
nam deze taak op zich en deze maat
schappij verzekerde zich van de beste
adviseur, welke men zich denken kan
nJ. Guy Gabaldon zelf.
Op Okinawa
De buitenopnamen werden gemaakt
op Okinawa, een van de eilandjes ten
zuiden van Japan, waar de wrede oor
log tegen de meedogenloze Japanners
de jonge levens van vele tienduizenden
Amerikaanse mariniers heeft geëist.
Op deze met bloed doordrenkte grond
werd een filmische huldeblijk geboren
aan een van hen: Guy Gabaldon. Zijn
dappere daden uit die dagen worden
nu beleefd door filmster Jeffrey Hun-
ter. die in de (film)strijd terzijde
wordt gestaan o.a. door David Jans
sen, die zijn bekendheid in Amerika
meer te danken heeft aan televisie dan
aan film, en Vic Damone, die dus
stapt in de voetsporen van zijn be
roemde collega Frank Sinatra. Ook
deze zanger wil een filmcarrière op
bouwen. Dit is zijn eerste dramatische
rol.
Amerikaanse Marine, Leger en
Luchtmacht hebben enorme medewer
king verleend bij het totstandkomen
van dit filmwerk. Meer dan duizend
militairen en honderden Japanners en
bewoners van Okinawa, aangevuld met
een enorm aantal tanks en andere
stukken, verschenen in de grote ge
vechtsscènes, waaraan men wekenlang
bezig is geweest. Van de 1200 bewoners
van Okinawa, die als figurant dienst
deden, droeg zestig procent gedurende
de oorlog ook het Japanse uniform
Het voorlichtingsbureau voor de voe
ding meldt
Stoofschotels behoren tot de oudste
gerechten, die de mens kent. Helemaal
in het begin bestond de kookkunst voor
namelijk uit het roosteren van vlees
en knollen boven een vuur of in hete
as, maar toen men in staat was om
potten te bakken of te smeden, werd
het mogelijk om gerechten te koken.
In de ene kookpot, die men bezat
werd allerlei voedsel samen gaarge-
kookt: vlees of vis, knollen, bonen of
rijst, groente.
Het is geen wonder, dat de „inheem
se keuken" van ieder land dikke soe
pen en mengpotten biedt. Ook in ons
land waren mengpotten geliefd: waar
om, wanneer en hoe wy er toe geko
men zijn, van de „speelse, luchtige"
stoofschotels degelijke zware stamp
potten te maken is niet bekend. Eigen
lijk is het jammer, dat die voorliefde
voor stampen bestaat: het is wat ex
tra werk en het vitaminegehalte van
het voedsel gaat erdoor achteruit.
Voor hen, die „aan de lijn doen"
biedt de stoofschotel nog een voordeel
boven de stamppot: hij kan bereid
worden met weinig aardappelen of
peulvruchten en veel groente.
In de huiskamer kunt u met be
hulp van een klein zaklantaarntje en
een paar touwtjes het fototoestel een
lichtpatroon laten weven, dat iedereen
verrast door zijn grillig en fascinerend
lijnenspel. Vooral voor de bezitter van
een reflex-camera is deze vorm van
fotografie die men heel deftig lu-
minografie noemt zó eenvoudig, dat
iedere amateur zeker eens een avondje
hiermee moet experimenteren.
We schreven reeds, dat een klein
zaklantaarntje nodig is. Hoe kleiner
hoe beter. En om het lichtpuntje daar
van nog weer zo klein mogelijk te
maken, plakken we het lensje voor
het grootste gedeelte af met zwart pa
pier en laten alleen door een kleine
ronde, ruit- of stervormige opening
licht schijnen. Verse batterijtjes geven
dan een klein fel lichtpuntje. Dat zak
lantaarntje moet worden opgehangen,
met het lampje naar benedenn. U kunt
natuurlijk tot bij het plafond klimmen
en met ladder, hamer en spijkers gaan
In onderstaande recepten kan de
verhouding van de verschillende be
standdelen naar smaak en eetlust wor
den gewijzigd.
Algemene wenken voor het klaarma
ken van stoofschotels.
Neem voor een stoofschotel aardap
pelen, die niet stuk koken.
Houd rekening met de kooktijd van
de verschillende bestanddelen. Ver
werkt u bijvoorbeeld peulvruchten of
vlees, dat lang moet koken, kook ze
dan vóór en voeg de groente en aard
appelen ongeveer uur voor de maal
tijd toe.
Gebruik niet zoveel water, dat het
gerecht meer op een soep lijkt dan
op een „vaste" schotel.
Maak de schotel al naar uw smaak
droog of wat vochtig, maar niet vast.
Ook zonder vlees of kaas zijn deze
gerechten zeer smakelijk. Geef na zo'n
eenvoudige stoofschotel bij voorkeur
een melkgerecht toe (voor de eiwit
voorziening)
Recepten voor 4 personen
Koolschotel
1 1% kg aardappelen, 125 g (een
kopje) rijst, 3/4 kg kool, 250 g prei,
ongeveer 250 g geraspte belegen of
oude kaas, plm. 100 g boter of marga
rine, zout (foelie of nootmuskaat).
De aardappelen en groente schoon
maken en wassen. De aardappelen zo
nodig in tweeën of vieren snijden, de
groente kleinsnijden.
De aardappelen, groente en rijst op
zetten met een flinke bodem water met
zout. De rijst tussen of op de groente
strooien. De boter of margarine toe
voegen en het geheel gaarkoken in
ongeveer 30 minuten. Desgewenst een
deel van het kooknat afgieten. De kaas
toevoegen en alle bestanddelen losjes
door elkaar roeren. Het gerecht naar
verkiezing op smaak afmaken met foe
lie of nootmuskaat.
Stoofschotel met rundvlees en knol
raap
300 g klapstuk of een doorregen
runderlap, 1% A 2 kg aardappelen, 1 kg
knolraap, een ui, zout (peper), plm.
100 g boter of margarine.
Het vlees in dobbelstenen snijden en
deze met zout (en peper) inwrijven. De
boter of margarine heet laten worden
en het vlees aan alle kanten bruinbak-
ken. Zoveel water toevoegen, dat het
vlees net onderstaat en het vlees
zachtjes gaar stoven in ongeveer 2 uur.
De aardappelen, knolraap en ui
schoonmaken en wassen. De aardap
pelen zonodig in tweeën of vieren snij
den. de knolraap in reepjes verdelen,
de ui fynsnyden. De aardappelen en
groente by het vlees voegen en het
geheel in ongeveer een half uur
zachtjes gaarkoken.
Desgewenst een deel van de jus af
gieten en apart opdienen. Alle be
standdelen losjes dooreen mengen.
Stoofschotel met bruine of witte bonen
en winterwortel
250 g heelblijvende bruine of witte
bonen, 1 IV2 kg aardappelen, 1 kg
winterwortel, 1 zure appel, plm. 100
g boter of margarine, zout, laurier
blad, kruidnagel, peterselie of selderij-
groen: desgewenst 100 g gehakt, ui,
een sneetje oud brood of paneermeel.
De bonen wassen en een nacht we
ken in ruim water. De bonen opzetten
met het weekwater en zout en gaarko
ken in 3/4 1 uur.
De aardappelen, winterwortelen en
appel schoonmaken en wassen. De
aardappelen zonodig in tweeën of vie
ren snijden, de winterwortel en appel
in plakjes of reepjes verdelen. De aard
appelen, wortelen en appel opzetten
met een flinke bodem water.
De boter of margarine, een laurier
blad, zout en kruidnagel toevoegen,
evenals de bruine of witte bonen zon
der het kooknat. Het geheel gaarkoken
in ongeveer 25 minuten, (desgewenst
het giehakt aanmaken met zout, peper,
ui en oud brood of paneermeel. Van
het gehakt kleine balletjes draaien en
deze de laatste 10 minuten meekoken).
Het gerecht bestrooien met zeer f(jn
gesneden selderij- of peterseliegroen
en alle bestanddelen voorzichtig door
eenmengen. Het laurierblad verwyde-
ren.
werken, maar eenvoudigweg een touw
tje van muur tot muur spannen is
voldoende. Wanneer dat op ongeveer
twee meter boven de vloer is, kunt
u het lantaarntje aan een draad van
ongeveer één meter laten slingeren
en het toestel gewoon maar met z'n
rug op de grond leggen. Het glazen
oog kykt dus omhoog. Dan kunt u
zelfs liggend fotograferen, wanneer u
de zoëven genoemde reflexcamera be
zit, want in de grote zoeker daarvan
ziet u gemakkelijk het lichtende puntje
Bindt u de zaklantaarn met één touwtje
aan de gespannen draad, dan maakt
bij een kleine beweging het lichtpuntje
alleen maar vrij simpele draaiingen en
ontstaan aanstonds zeer eenvoudige
cirkel of ellipsvormige lichtlijnen.
Maar beter is, het lampje aan twee
touwtjes te hangen, waarbij het één
wat korter is dan het andere. Daar
door gaat het ongelijk slingeren. Wordt
dan bovendien het span-touw ook nog
een beetje in beweging gebracht, dan
ontstaan allerlei grillige, maar toch
ook weer in hun soort zeer regelmatige
figuren. Tenminste, wanneer u het
lantaarntje helemaal rustig laat uit-
schomimelen. Éénmaal in beweging
brengen, even controleren of het licht
puntje niet buiten de zoeker slingert
en dan stilletjes laten uitdwarrelen en
draaien. Doordat de bewegingen lang
zamerhand steeds rustiger worden, ver
nauwen zich de eigenaardige figuren
en zo ontstaat een prachtig patroon.
Natuurlijk moet in de misschien één
of twee minuten durende schommeling
het licht in de kamer even uitgedraaid
worden, zodat alleen het felle puntje
zich als een lyn aftekent. Opnemen
op een afstand van 75 cm tot plm. 1
meter is het meest aan te bevelen.
De draden, waaraan het lampje hangt,
kunnen ook langer genomen worden,
des te rustiger slingert het lichtpuntje.
Wie precies weet te werken, kan twee
patronen „mengen". Neem voor der
gelijke opnamen liefst een film van
17 of 21 Din., omdat een hogere ge
voeligheid kans van overstraling geeft.
De lens wordt gedurende het opnemen
door middel van een draadontspanner
sluiter op B opengehouden. Wor
den de bewegingen wat trager, dan
sluit men de lens. Lensopening f -11
geeft goede resultaten. Vergeet niet
in te stellen op de afstand, die het
lichtpuntje van de lens verwyderd is.
Wie een kleinbeeldtoestel of andere
camera met kleine zoeker bezit, kan
beter van een statief af werken. Stel
het zó hoog, dat uw hoofd er gemakke
lijk onder kan en dan kunt u
even langruit op de grond liggend
beoordelen of het lichtpuntje niet bui
ten het zoekerveld slingert. Want dan
zou een deel van de bekoorlijkheid van
de opnamen verdwijnen, omdat de ge
slotenheid van de figuur een van de
aantrekkelijkheden van deze vorm van
„bodemfotografie" uitmaakt.
Wie het eens proberen wil, ook weer
veel succes toegewenst.
EB Natuurlijk is de luminogra-
fie, zoals we hier beschreven
hebben, voor amateurs een
prettige uitbreiding van hun
hobby-terrein.
B Maar in feite berust het
principe op een verschijn
sel, waarvan men In de we
tenschap veel gebruikmaakt
Want wat het oog niet kan,
verricht het fotografische
lichtgevoelige materiaal't
kan liohtindrukken optel
len.
Daardoor kan de sterren
kundige hemellichamen, die
't oog niet ziet, op de gevoe
lige plaat brengen. Want
met belichtingen van uren
of zelfs dagen worden de
zeer zwakke (niet zichtbare)
liohtimpulsen „verzameld"
en ontstaat een fotografi
sche afbeelding door middfil
van telescopen.
H En bij de arbeidsanalyse
worden de bewegingen op
getekend door middel van
lampjes, die aan 't lichaam
worden bevestigd, waardoor
„overbodige" of foutieve be
wegingen worden gesigna
leerd.
Hortensia's worden tegenwoor
dig veel gekweekt, zowel in de
kamer als in de tuin. Uitgebloei
de kamer-hortensia's behoeft
men niet weg te doen; ze kunnen
nog jarenlang in uw tuin mee en
zullen er elke zomer volop kun
nen bloeien. Er zyn witte, rode
en roze en ook blauwe kleuren;
blauw is echter niet de natuur
lijke kleur van een hortensia.
Die maakt de bloemist zelf door
ammoniakaluin bij de plant te
gieten. Men kan alleen rode en
roze hortensia's blauw maken;
bij de witte lukt dat beslist niet.
Het komt wel voor dat men een
roze of rode hortensia in de
volle grond van de tuin poot.
Zonder dat men er iets aan
doet, zal de plant na enkele
jaren alleen blauwe bloemen
voortbrengen; dat komt dan
omdat de grond sterk ijzerhou
dend is, want daar gaat het om.
Uw uitgebloeide hortensia
gaat dus niet meer naar de vuil
nisbak, doch u poot haar in de
volle grond van de tuin. Als u
zelf geen tuin hebt, doet u een
ander genoegen met zo'n plant.
Die moet dan vóórdat zij in de
tuin gepoot wordt, kort terug
gesnoeid worden; zeker tot op
enkele centimeters boven het
oude hout. Dat doet men echter
alleen maar het eerste jaar.
Want als men dat elk voorjaar
zou doen, zou men nimmer bloe
men krijgen. De bloemknoppen
vormen zich namelijk aan het
eind van de takken en die moet
men dus sparen. Snoeien kan
men normaal alleen doen als de
plant te dicht in het hout zit.
Dan kan men wel enkele takken
wegnemen, doch dat doet men in
geen geval voor de bloei, doch
steeds na die tijd. Alle takken
waarop de uitgebloeide resten
zitten, zou men vroeg in het
voorjaar kunnen wegnemen,
doch de bladloze scheuten,
waarop ze niet zitten, dient men
ongesnoeid te laten, want aan
het uiteinde van de tak zit al de
dikke bloemknop. Vele heesters
worden ook nog door zogenaam
de „vakmensen" verknoeid door
verkeerd snoeien. Hortensia's in
de tuin verlangen een open
standplaats; ze kunnen best de
volle zon hebben, doch vinden
het ook niet erg als ze zó staan,
dat ze op het heetst van de dag
een beetje in de schaduw komen.
Als kamerplant moet u haar
straks tegen te felle zon bescher
men. Ik kan u verzekeren dat
za veel water nodig heeft.
G. KromdUk.
