Portugese zeerovers spreken van
„begin van revolutie tegen Salazar"
Marokko en Indonesië
volgen voorbeeld VAR
Pooïs-Duits overleg op
regeringsniveau begint
WEERBERICHT
(9uc/ Qhe
leuws
In Brazilië zal beslag worden
gelegd op de Santa Maria", dat
echter 20 dagen kan rondvaren
Stakingsoproep
in Charleroi
Hammarskjöld wil Loemoemba
in Leopoldstad laten berechten
Na verkenningen door Krupp
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 25 JANUARI 1961
No. 30263
LEiDSCH m DAGBLAD
Directeur: E a. E van Dlsnoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Smeel Lelden - Olro n0 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
tiet ïÜ.UÜU ton metende turiu-
gese passagiersschip Santa Ma
ria", dat in de Caraibische Zee
door piraten is overmeesterd.
Amerikaanse piloten
in de Sovjet-Unie?
Volgens het Russische tijdschrift
„Ogonjok" zijn elf van de zeven
tien bemanningsleden van een
Amerikaans transportvliegtuig, dat
in september 1958 boven de
Sovjet-Unie werd neergeschoten,
gevangen genomen.
Het zou de eerste maal zijn, dat
van Russische zijde is toegegeven,
dat een deel van de inzittenden in
gevangenschap is gekomen. De
lichamen van zes inzittenden wer
den tien dagen na het incident bij
de Russisch-Turkse grens aan de
Amerikaanse autoriteiten overhan
digd. Van officiële Russische zijde
is steeds gezegd, dat men niet op
de hoogte was van het lot van elf
overige inzittenden.
„Ogonjok" publiceerde de tweede af
levering van een lang artikel van een
Oostduitse. schrijver. Het toestel, een
C-130-transportvliegtuig, was op een
spionagevlucht. Nog voordat Russische
jagers het toestel naderden „sprongen
elf van de zeventien inzittenden met
hun parachutes naar buiten". Zij wer
den bij Erivan, de hoofdstad van de
Sovjetrussische republiek Armenië, ge
vangen genomen.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft de Russische
regering reeds vragen gesteld over
bovenbedoeld bericht
Staken Oostduitsers
ile collectivisering?
Men beschikt in Bonn over inlichtin
gen dat de socialisatie van kleine onder
nemingen, detailhandels en bepaalde
ambachten is gestaakt om de toene
mende vlucht naar het Westen af te
remmen.
Pers en radio zouden opdracht heb
ben gekregen de propaganda voor de
collectivisatie en instelling van nieuwe
coöperatieve produktiegemeenschappen
te verminderen. In de huidige situatie
zouden de reeds bestaande economische
moeilijkheden in Oost-Duitsland door
de vorming van nieuwe coöperaties
slechts worden vergroot.
In de Westduitse hoofdstad heerste tót gisteravond na de terugkeer
van de algemeen gevolmachtigde van Krupp, Berthold Beitz. uit
Warschau, een zekere verwarring over de verhouding tot communis
tisch Polen. Toen maakte het departement van Buitenlandse Zaken in
Bonn bekend, dat Beitz met instemming van het departement en van
Bondskanselier Adenauer tweemaal naar Warschau was gevlogen,
maar dat thans ambtelijke Poolse en Westduitse instanties zullen gaan
praten over het opnemen van diplomatieke, althans handelsbetrekkin
gen tussen de beide landen.
Beitz handelde toch
in opdracht van de
regering-Adenauer
Vast stond toen al dat de firma
Krupp zich geheel uit de pogingen om
met Polen te komen tot de uitwisseling
van handelsdelegaties, al of niet met
consulaire bevoegdheden, zou terugtrek
ken. Beitz heeft gisteravond Bondskan
selier Adenauer ingelicht over zijn ge
sprekken met de Poolse regeringsleider
en daarmee achtte Krupp de grens van
zijn half-politieke bemoeiingen bereikt.
Het is dus duidelijk geworden dat
Beitz toch wel met een soort opdracht
van de regering-Adenauer twee keer
naar Warschau is gevlogen. Hij moest
peilen in hoeverre de communistisch
Poolse regering bereid was te komen
tot betere betrekkingen met Bonn zon
der dat daarbij het Westduitse stand
punt terzake van hereniging van Duits
land en dus dat van de Ober-Neisse-
grens in het geding zou komen.
In feite komt dat neer op een poging
van de gevolmachtigde van Krupp om
tussen Warschau en Bonn geen diplo
matieke betrekkingen tot stand te bren
gen naar handelsbetrekkingen met de
mogelijkheid van consulaire verbindin
gen. Daarmee bereikte Beitz de grens
van wat een particulier zelfs een
particulier in dienst van een machtige
firma Krupp met haar uitstekende han
delsrelaties achter het ijzeren gordijn!
kan doen.
Binnenkort geen
militaire mutaties
Het is niet juist, dat op korte termijn
een groot aantal mutaties in de hoogste
functies van de Kon. Landmacht zal
plaatsvinden. Dit heeft de minister van
Defensie, de heer Visser geantwoord op
desbetreffende schriftelijke vragen, wel
ke het lid van de Tweede Kamer, de
heer Kieft (ARP) gisteren stelde.
De minister zegt in zijn antwoord ver
der, dat hij kan meedelen, „mede om on
juiste indrukken, welke wellicht uit re
cente perspublikaties zouden kunnen
zijn ontstaan, weg te nemen", dat de
huidige chef van de Generale Staf het
voornemen heeft per 1 mei 1962 onthef
fing uit zijn functie te vragen. Eerst kort
voor die datum, aldus de bewindsman,
zal een voorziening inzake zijn opvolging
moeten worden getroffen.
De minister zegt voorts, dat het voor
de hand ligt dat een zodanige voorzie
ning ook enige verdere mutaties in ho
gere functies zal veroorzaken. Een en
ander maakt uiteraard in de hoogste de
fensieleiding van tijd tot tijd een onder
werp van intern overleg uit. Bij dit over
leg komen dan verschillende mogelijke
kandidaten voor de bij de mutaties be
trokken functies ter sprake. Beslissingen
zijn terzake echter niet genomen en
evenmin op korte termijn te verwachten
„Volledigheidshalve," aldus de minis
ter, „wordt er bovendien op gewezen,
dat de raad van ministers ingevolge zijn
reglement van orde beraadslaagt en be
sluit over een voordracht tot benoeming
van <le chef van de Generale Staf.
Verwijt aan Adenauer
De verwarring die was ontstaan In
Bonn, vond ondermeer zijn oorzaak in
elkaar tegensprekende officiële West-
Duitse instanties. Bondskanselier Ade
nauer verklaarde onlangs „wel oren te
hebben naar de plannen van Beitz tot
vestiging van handelskantoren over en
weer in Warschou en Bonn". Deze duide
lijke woorden van de kanselier werden
door de regeringsperschef Von Eckardt
onmiddellijk daarop afgezwakt. Het Bon
ner departement van Buitenlandse Za
ken zei zelfs ronduit: „Van diploma
tieke betrekkingen met Polen kan geen
sprake zijn". En Von Eckardt verklaar
de daarop dat er geen enkel officieel
contact met de Polen was opgenomen en
dat de heer Beitz een particuliere missie
had ondernomen. Waarna het depart
ment van Buitenlandse Zaken Ietwat
bits liet mededelen dat de Westduitse
buitenlandse politiek nu eenmaal niet
door de firma Krupp pleegt te worden
gemaakt
Men verwyt Adenauer nu dat hij op
nieuw buiten het Duitse departement
van Buitenlandse Zaken en de Bonds
dagcommissie voor buitenlandse zaken
heeft gehandeld. Op eigen houtje zou
hij Beitz opdracht hebben gegeven eens
te gaan onderzoeken waartoe de Polen
bereid zouden zijn.
Men beveelt thans dan ook aan dat
de regering-Adenauer de methode van
de regering-Kennedy zal gaan volgen,
waar het haar betrekkingen met Polen
aangaat: dat wil zeggen dat Bonn de
weg van de stille diplomatieke kanalen
zou gaan bewandelen waarover geen
verwarrende speculaties zullen kunnen
worden gedaan. De kans is dus nu
groot dat dit eindelijk zal geschieden,
na een week vol verwarring. Bonn zal
dat staat thans vast Warschau
benaderen en de Polen schijnen daar
voor wel te voelen.
Uit Het Leidsch Dagblad van
26 Januari 1861:
Vrijdag l.l. leverden de be-
vrozen vijvers in het bosch van
Boulogne een zeer levendig
schouwspel op, derwijl een sle
devaart bij fakkellicht aldaar
plaats had. Keizerin Eugenie
was gezeten in een sierlijk ver
gulde met violetkleurig fluweel
bekleede slede, terwijl daarop
een groot aantal sleden volgden.
De keizer was op schaatsen; vele
schaatsenrijders waren op de
vijvers, ook achter sleden, waar
in dames in rijk wintertoilet ge
zeten waren.
Aan Burgemeester en Wet
houders is vergunning aange
vraagd door: le Hendrik Marti-
nus Biesiot, koekbakker alhier,
tot het doen plaatsen van een
tweeden bakkersoven, in het
huis op de Haarlemmerstraat,
getekend Wijk VI, no. 449.
De opstandelingen die zich gisteren meester gemaakt hebben van
het Portugese vrachtschip-met-passagiersaccommodatie „Santa Maria",
hebben hun daad „het begin genoemd van een revolutie ter omverwer
ping van het huidige bewind in Portugal".
De Amerikaanse Marine, te hulp geroepen toen vliegtuigen en
schepen van drie landen er niet in waren geslaagd om de Santa Maria
te localiseren, heeft totnutoe evenmin succes geboekt bij het opsporen
van het schip.
De bemanningsleden van de Santa Maria, die tijdens de rebellie
werden gewond en aan land zijn gezet op St.-Lucia, een van de
Windward eilanden, zeiden dat de zeerovers weldoordacht en metho
disch te werk zijn gegaan. Enkele vrouwen en kinderen waren in paniek
geraakt, toen de opstandelingen hadden gedreigd het schip tot zinken
te zullen brengen, indien het zou worden benaderd door oorlogsbodems.
Zij waren benedendeks gezonden. Het verzet van de zijde van de
bemanning tegen de opstandelingen was spoedig gesmoord door
geweervuur, dat een officier doodde en acht anderen verwondde. Van
deze acht verkeren er twee in levensgevaar.
Voornamelijk
immigranten
Volgens een radiografische mededeling
van de Santa Maria heeft de rebellen
leider, kapitein Henrique Galvao, als zijn
onmiddellijke chef ex-generaal Humberto
Delgado genoemd, een in ballingschap
levende oppositieleider. Deze verdedigde
de muiterij gisteravond vanuit Rio de
Janeiro als een wettige daad. Hjj ver
zocht de Amerikaanse en Britse oorlogs
bodems zich er niet mee te bemoeien,
omdat sprake was van „een Portugese
politieke kwestie".
De Amerikaanse regering heeft gene
raal Delgado genegeerd en de Portugese
ambassadeur in Washington laten weten,
dat zij alles zou doen om het schip te
enteren „in overeenstemming met de
duidelijk omschreven artikelen van het
internationaal recht inzake piraterij en
opstand aan boord van schepen".
Radio-Rio de Janeiro meldt, dat de
Braziliaanse minister van Marine, admi
raal Jorge de Paco Matoso Maia, giste
ren heeft verklaard, dat beslag zal wor
den gelegd op de „Santa Maria", wan
neer het schip een Braziliaanse haven
binnenloopt.
De „Santa Maria", die een kruissnel
heid van twintig mijl per uur kan ont
wikkelen, is een van de snelste passa
giersschepen van de scheepvaartlijnen op
Midden- en Zuid-Amerika. Het schip
heeft in Willemstad (Curagao) de
maximum hoeveelheid brandstof ingeno
men, waardoor het een twintig dagen
kan blijven varen.
In Lissabon wordt verklaard, dat de
501 passagiers van de „Santa Maria" in
hoofdzaak afstammelingen zijn van Por
tugese of Spaanse immigranten in Zuid-
Amerika, die geregeld hun vakantie in
hun vaderland gaan doorbrengen. Er
wordt in dit verband op gewezen, dat er
in Venezuela en Midden-Amerika tal
rijke Portugezen, al dan niet genationa
liseerd, wonen.
In Lissabon is van welingelichte zijde
vernomen, dat de overmeestering van de
„Santa Maria" geschiedde tijdens de z.g.
„hondewacht", d.wz. tussen 24.00 en
04.00 uur. De derde stuurman Costa was
officier van de wacht en bevond zich op
de brug. Hij weigerde zich bij de met
machinepistolen en handgranaten bewa
pende overvallers aan te sluiten, waarop
hij werd doodgeschoten. De zich aan zijn
zijde bevindende stuurmansleerling Lopes
de Sousa werd ernstig gewond. Twee
matrozen, die zich eveneens op de brug
bevonden, werden licht gewond.
Verbazing in New York
In bevoegde kringen in New York
verwondert men er zich over, dat de
Het spoorwegpersoneel dat is aange
sloten bü de afdeling Charleroi van de
Belg. Alg. Centrale van de overheids
diensten besloot gisteravond op een al
gemene vergadering vandaag opnieuw
in staking te gaan. Deze staking is be
doeld als protest tegen de maatregel
tegen een van de leden van de afdeling,
die van het depot van Monceau aan de
Sambre is overgeplaatst naar Brussel.
De staking zal eindigen zodra het be
trokken personeelslid opnieuw in het
depot tewerk wordt gesteld.
MINDER WIND
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Opklaringen maar ook hier en daar
een sneeuwbuitje. Tot matig afnemende
noordoostelijke wind. Lichte tot matige
vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
26 JANUARI
Zon op: 8.30 uur; onder: 17.16 uur.
Maan op: 13.21 uur; onder: 3.57 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11-24 uur.
Laagwater te 6.49 en 19.25 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Amerikaanse Marine met haar ultra
moderne radiografische opsporingsmid
delen er niet in geslaagd is de plaats
van het schip goniometrisch vast te stel
len na de radioboodschappen, die de
„Santa Maria" heeft uitgezonden. Wel
licht, zo zegt men, zijn de Amerikaanse
Marine-autoriteiten bang Galvao te
alarmeren. Vliegtuigen en Amerikaanse,
Britse en Canadese oorlogsschepen zet
ten intussen de opsporingspogingen
voort.
$5 Vervolg van pag. 1.
Ook Nederlandse
vliegtuigen volgen
spoor der piraten
Onder de zestig passagiers, die in Wil
lemstad aan boord van de „Santa Ma
ria' zijn gegaan, bevinden zich de vol
gende Nederlandse gezinnen: W. J van
der Kooy. K. van Tol, D. van Santan, J.
Quadvlieg, A. C. Noordhoek Hecht en
R J. Zapey. Dit zijn gezinnen met
twee kinderen. Verder zijn aan boord
gegaan mevr. I. Kouwenaar met een
kind. het gezin A C. Servage met een
kind, het gezin P. van Venetiën met vier
kinderen, de heren J. D. Boesveld, F.
Baptist. W. P. van der Meer, A. Veenen-
daai. F. Wernet, het gezin J Remme
met een kind en mevr. W. A. Meyer
Deze Nederlanders hebben in tele
grammen laten weten, dat zij in goede
welstand verkeren. Zij zonden ook een
dergelijke boodschap aan minister-pre
sident. Jonckheer van de Ned. Antillen.
Deze seinde in antwoord hierop de beste
wensen van de bevolking en de regering
van de Antillen
Vier vliegtuigen van de Marinelucht
vaartdienst, die op de Nederlandse An
tillen zqn gestationeerd, alsmede het
Nederlandse fregat Van Amstel, dat zich j
in de Caraibische wateren bevindt, wor- i
den in gereedheid gehouden om eventu
eel deel te nemen aan de speurtocht naar
de „Santa Maria". Een zegsman van het
ministerie van Marine in Den Haag be-
vestigde gisteravond dat een aantal j
vliegtuigen van de Marineluchtvaart-
dienst in dit gebied in de ochtenduren
tevergeefs naar het muiterschip had ge-
speurd.
Na de Verenigde Arabische Republiek zijn het Marokko en Indone
sië, die hebben aangekondigd hun troepen op korte termijn uit Kongo
terug te trekken. Als de voorhanden zijnde transportmiddelen het
mogelijk maken, zullen de Marokkaanse militairen vóór het einde van
de maand Kongo hebben verlaten. Het Marokkaanse contingent telt
3.000 man. Marokko was het eerste Afrikaanse land dat troepen ter
beschikking stelde van de Ver. Naties in Kongo.
Ook Indonesië heeft laten weten, dat het geen aflossingstroepen naar
Kongo zal sturen. De 1.150 Indonesische militairen, die er zich nu be
vinden, zullen volgens plan omstreeks midden februari naar hun land
terugkeren.
Gilbert Pongo zou
nog in leven zijn
De secretaris-generaal der VN Ham-
merskjöld heeft president Kasavoeboe
en de premier van Katanga, Tsjombe,
verzocht om Loemoemba naar Leopold
stad te laten overbrengen om hem door
bevoegde instanties te laten berechten.
Het verzoek is ven-at in brieven die hij
ld en 20 januari heeft verzonden.
Hammarskjöld vraagt tevens vrijla
ting van de politieke leiders die thans
worden gevangen gehouden, zodat zij
aan de komende politieke besprekingen
kunnen deelnemen. Hammarskjöld heeft
ook een brief geschreven aan Antoine
Gizenga, machthebber in de Oostpro
vincie. waarin hij deze verzoekt de vei
ligheid en de rechten van de mens van
zowel blanken als niet-blanken in dit
gebied te garanderen.
Pongo zou nog leven
Een woordvoerder van de VN in Leo
poldstad heeft bekendgemaakt, dat Gil
bert Pongo, voormalig hoofd van de
militaire veiligheidsdienst van generaal
Moboetoe, nog in leven is. Pongo heeft
Loemoemba gearresteerd en hem over
gebracht naar Leopoldstad. Maar enige
tijd geleden werd hij zelf gearresteerd
in Kivoe en in een gevangenis van Stan-
leystad opgesloten door de Loemoemba.
gezinde autoriteiten van Oostprovincie.
Kort geleden werd gemeld, dat Pongo
was terechtgesteld.
Volgens de woordvoerder van de VN
heeft thans generaal Locndoela, de be
velhebber van de Loemoembatroepen in
Stanleystad, de verzekering geven, dat
Pongo nog leeft en in goede gezondheid
verkeert. De Verenigde Naties zouden
hem desgewenst kunnen zien.
De VN-woordvoerder zei nog dat een
vertegenwoordiger van de VN zich spoe.
dig op de hoogte zal stellen van de ge
zondheidstoestand van Pongo en van de
omstandigheden van zijn gevangen
schap.
Evacuatie van Belgen?
Een woordvoerder der Belgische rege
ring heeft gistermorgen meegedeeld, dat
de regering alle Belgische onderdanen
in de Oostprovincie en de provincie Ki
voe in Kongo heeft aangeraden zich te
verzamelen in grote wooncentra en zich
daar gereed te houden voor evacuatie,
zulks niet het oog op de „verontrusten
de berichten" uit de betrokken gebieden.
Particuliere werkgevers hebben hun
personeel aldaar instructies in dezelfde
geest gegeven, aldus de woordvoerder.
Kasavoeboe en Bomboko hebben gister
avond namens Kongo de Verenigde
Arabische Republiek beschuldigd van
schending van de Kongolese soevereini
teit en de Veiligheidsraad om een spe
ciale bijeenkomst verzocht ter bespre
king van deze kwestie.
De Brandaris exit
Met weemoed en nauw verholen spijt
heeft Terschelling afscheid genomen
van l}aar reddingboot Brandaris. welke
naam 50 jaar lang onverbrekelijk aan
het eiland verbonden is geweest en die
Terschelling vele malen in het wereld
nieuws bracht. Het mag dan zijn dat de
nieuwe reddingboot „Carlot" evengoed
is, misschien zelfs wel beter, het blijft
voor. .Terschelling een bittere pil de
Brariuaris te moeten missen, waar
tegenover staat dat men in Schevenin-
gen met de nieuwe aanwinst zeer inge
nomen is.
De pieren in IJ muiden worden ge
moderniseerd en tot 3x/2 km. ver
lengd. Men is thans druk bezig
met het graven van een werkhoven
ten zuiden van de vissershaven.
Mettertijd zal deze werkhoven tot
nieuwe vissershaven worden gepro
moveerd.
(Van onze correspondent in Bonn)
