GISTEREN IN LUIK: WAALSE
OPSTAND TEGEN DE REGERING
Nederland zal N-Guinea
gauw moeten los laten
WEERBERICHT
Marinehelikopter haalt
8 zeelieden van boord
GEPEUPEL BEHEERSTE DE STAD
Als een vloedgolf raasde de rebellie over de
stadalles op zijn weg tot een ruine makend
Onbegrijpelijke lankmoedigheid
van de rijkswacht en politie
Ernstige nood in
vele huisgezinnen
van Luikse stakers
Kroesjtsjef verklaart
Russisch-Indonesisch verdrag
over wapenleveranties gesloten
KUSTVAARDER IN MOEILIJKHEDEN
Negentien doden
bij hotelbrand
FLIM
(Dnd ^ïlte
teutvs
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 7 JANUARI 1961
No. 30248
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f255 per maand; f059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Brusselse correspondent)
Terwijl de geruchten over een spoedige beëindiging van de stakingen
aanhielden, werd België gisteren opgeschrikt door ernstige ongeregeld
heden in Luik, die het karakter aannamen van een ware opstand tegen
de regering. Een groep van enige duizenden stakers was op een ge
geven ogenblik heer en meester van de Luikse binnenstad, waar zij de
politie had overweldigd. Met traangasbommen, waterkanonnen en
charges wist de zeer lankmoedige Rijkswacht tegen half vijf de orde te
herstellen. De burgemeester kondigde een verbod van samenscholing
af. Volgens een officieel communiqué van de Belgische regering zijn in
totaal 36 personen gewond, onder wie 17 leden van Rijkswacht en
politie. Drie van hen zijn in een ziekenhuis opgenomen. De toestand
van een is ernstig. De stoet omvatte een twee- tot drieduizend man, die
als een vloedgolf het centrum overspoelde. Het gepeupel vernielde alles
was op zijn weg kwam. Het prachtige ultra-moderne station van
Guillemins werd een ruïne. Er werden 28 oproerkraaiers gearresteerd.
Het eerste en voornaamste gevolg is, dat de regering in Brussel thans
meer dan ooit vastbesloten is niet toe te geven aan de Waals-socialisti
sche chantage.
Intussen is de toestand in de huisge
zinnen van vele stakers ernstig. Reeds
zijn in andere plaatsen van België, die
niet te lijden hebben van stakingen,
zoals bijv. te Hasselt in Limburg, vrou
wen en kinderen van stakers uit Luik
aangekomen om bij familie te logeren!
Zij kwamen te voet of zij hadden gelift
en zij verklaarden, dat het thuis niet
meer was uit te houden. In dat verband
kan er nog op worden gewezen, dat de
bedragen waarmee de buitenlandse
socialistische vakbonden de Belgische
stakers steunen zoals het halve miljoen
gulden uit Nederland weinig te beteke
nen hebben. Men schat het totale aan
tal van de stakers op 250.000. Dat half
miljoen betekent dus voor ieder van hen
nauwelijks twee tientjes....
Het incident in Luik begon, toen de
vakbondsleider Renard, aanhanger van
het Waalse separatisme en ongehoor
zaam aan de leiding van het Belgische
Verbond van Vakcentrales, een menigte
van enige duizenden stakers had toege
sproken en opgehitst. Om half een
gistermiddag hadden zijn aanhangers
Vandaag voor het eerst en voort-
aan (als regel) iedere zaterdag ne-
men wij in ons Blad een pagina op,
waarvan de inhoud en opmaak,
naar wij veronderstellen en hopen,
in het bijzonder in de smaak zal l
vallen van diegenen onder onze le- i
zers en lezeressen, wier leeftijd zo
ongeveer rondom de 20 schommelt.
V'aarbij wij evenwel noch naar be-
neden noch naar boven een grens
willen trekken, omdat stellig ook
ouderen belangstelling zullen koes-
teren voor de dingen, waarvoor een
jeugdiger generatie interesse toont.
Door de keuze van onderwerpen, door
een licht-aansprekende schrijftrant
en ook door de jeugd bij tijd en
wijle zelf in interviews, e.d. aan het
woord te laten, hopen en vertrou
wen wij evenwel, dat deze pagina in
het bijzonder de aandacht zal heb- 1
ben van degenen, die in de daarop 1
voorkomende artikelen zelf de voor-
naamste rol zullen spelen, te weten i
onze jongens en meisjes in de leef
tijdsgroep van zo om en nabij de j
twintig jaar.
Maar nogmaals: de lectuur van
deze pagina is voor andere catego
rieën van lezers en lezeressen 1
geenszins een verboden vrucht; 1
noch voor de zeer jeugdigen, die pas
kunnen lezen, nóch voor de hoogbe
jaarden, die al-dan-niet met bril, i
het nog nèt kunnen!
NIEUWE DEPRESSIE
Blijkens het weeroverzicht, dat het
K.N.M.I te De Bilt om 10 uur verstrekte,
zal een rug van hoge luchtdruk ons
land in de nacht met opklaringen en
weinig wind passeren. De temperaturen
zullen daarbij plaatselijk tot even onder
het vriespunt dalen. Morgen nadert dan
het frontensysteem van de volgende
depressie, hetgeen met toenemende wind
en regen gepaard zal gaan, hier en daar
mogelijk voorafgegaan door natte
sneeuw. Bij de frontpassage stijgt de
temperatuur weer.
8 januari
Zon op: 8.46 uur: onder: 16.47 uur.
Maan op: 23.48 uur; onder: 11.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.06 en 19.25
uur. Laagwater te 2.44 en 15.06 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
en een bijvoegsel.
zich verenigd op de Place St. Paul. Juist
toen hij wilde beginnen, kwam een auto
van de Franse televisie het plein op
rijden. De menigte van een paar duizend
mannen en vrouwen begon toen plotse
ling te applaudiseren en te roepen:
„Vive la France". Renard liet zich de
gelegenheid niet ontnemen direct daar
op aan een venster te verschijnen en te
spreken.
Hij verklaarde o.a., dat hy er niet aan
dacht ooit minister, afgevaardigde in de
Kamer of Senator te worden. Natuurlijk
oefende hij scherpe kritiek op de een-
heidswet en hij wekte de stakers op de
staking voort te zetten, eventueel als een
staking telkens van een paar dagen
gedurende maanden en als het moest
jaren. Hij dreigde ook weer met het
verlaten van de fabrieken en installa
ties; de order tot het beëindigen van
het onderhoud zou over een paar uur of
binnen enige dagen kunnen afkomen.
Hij vroeg ook aan de winkeliers krediet
te verlenen aan de stakers. Hoge lonen
hebben U, riep hij uit, in staat gesteld
grote winst te maken. Laat hen dan
thans niet verkommeren
Verder sprak Renard over de „Vlaam
se kameraden", in het bijzonder over die
van Antwerpen en hij verklaarde, dat
men nooit een breuk met hen heeft ge
wild, maar dat men zeker ook niets
voelde voor een „Vlaamse meerderheid
die haar leiding aan de V/alen zou op
dringen". Tot slot riep hij: „Ik ben
Waal, ik ben federalist en ik zal het
blijven. Wij zullen niet meer willen
lijden onder de invloed van de Vlaamse
clericalen".
Nadat hij was verdwenen en een
andere socialist de menigte tot kalmte
had gemaand, trok een stoet van dui
zenden betogers door Luik. Ruiten van
banken en dagbladen werden ingegooid
door het gepeupel, het moderne station
van Guillemins geplunderd, stenen,
caféstoelen en stukken ijzer werden door
de ruiten geworpen. Van het station
trok de menigte de stad in, alles wat op
haar weg kwam aan breekbare dingen
vernielend, lantarens stuk geslagen, uit
hangborden afgerukt. Tenslotte wisten
Rijksveldwacht, leger en politie de over
hand te krijgen nadat zij met traangas
granaten hadden geworpen en op enige
plaatsen in de lucht hadden geschoten.
Ook deze keer heeft de overheid zich
lankmoediger gedragen dan men mense
lijkerwijs mocht verwachten en het mag
een geluk worden genoemd dat niet één
man van de ordediensten zijn hoofd is
kwijtgeraakt en anders dan in de
lucht heeft geschoten.
Incident in Gent
Ook in andere plaatsen zijn gisteren
betogingen gehouden. Alleen in Gent
kwam het tot een incident, toen beto
gers een aanslag deden op een brug.
Vijf van hen werden door de Rijkswacht
gearresteerd.
Gisteravond werd in Brussel verno
men, dat de afgelopen dagen vijf „jour
nalisten" van Oostduitse bladen in
Brussel en Antwerpen zijn gearresteerd
en uit het land gezet: zij onderhielden
contacten met communistische voor
mannen
Op eeu. persconferentie heeft minister
Harmei medegedeeld, dat thans twintig
procent van het Antwerpse havenper
soneel, dat bijna 2700 arbeiders omvat,
weer aan het werk is. Gisteren zijn elf
zeeschepen en 80 binnenvaartschepen de
haven binnengevaren. Acht zeeschepen
en 75 aken verlieten de haven
„Premier Kroesjtsjef van de Sovjet-Unie heeft gisteravond verklaard,
dat Nederland gauw de controle over Ned. Nieuw-Guinea zal moeten
loslaten", aldus meldt het Russische persbureau Tass.
Kroesjtsjef zei dit in een interruptie tijdens een rede, die de eerste
vice-premier Mikojan hield ter gelegenheid van een receptie. Welke de
Sovjet-regering aan een Indonesische regeringsdelegatie aanbood.
Volgens Tass zei Mikojan in zijn rede, dat in 1952 „tegen de wil van
het volk in", Nederland West-Irian (Ned. Niéuw-Guinea) in het
Koninkrijk der Nederlanden had opgenomen.
Kroesjtsjef interrumpeerde hierop met de woorden: „Zij zullen het er
spoedig buiten moeten laten".
Mikojan vervolgde na de interruptie
van Kroesjtsjef: „de kolonialisten geloven
nog eeuwen lang hun greep te kunnen
houden op dit deel van het oorspronke
lijke Indonesische grondgebied en dit
trachten zij in het Westen, in de z.g.
„vrije wereld", als rechtvaardig voor te
stellen".
„Gewone mensen noemen dit eenvou
dig diefstal", aldus Mikojan, die vervol
gens verklaarde, dat Nederlandse troe
pen, met medeplichtigheid van de Navo,
de bevolking van West-Iran onderdruk
ken. Hoewel in naam een Europees-
Amerikaans blok, breidt de Navo haar
voelhorens uit naar de gebieden van
Zuid-Oost Azië en overal waar de kolo
niale mogendheden die tot de Navo be
horen, belangen hebben".
Vervolgens zei hij nog, dat de econo
mische betrekkingen tussen landen on
derling moeten bijdragen tot de ontwik
keling van een onafhankelijke nationale
economie van elk land en dat de Sovjet-
Indonesische betrekkingen dit streven
bevorderen en voor beide partijen gun
stig zijn.
Tass meldde gisteravond, dat in Mos
kou een overeenkomst tussen de Sovjet-
Unie en Indonesië is gesloten.
Volgens DPA heeft deze overeenkomst
betrekking op Russische wapenleveran
ties aan Indonesië. Zij werd namens In
donesië getekend door de minister van
Defensie Nasoetion, en namens de Sov
jet-Unie door eerste vice-premier Miko
jan, in tegenwoordigheid van Kroesjtsjef
politieke waarnemears verwachten niet,
dat bijzonderheden over de overeen
komst bekend gemaakt zullen worden.
Tjjdens de receptie verklaarde zowel
Mikojan als Nasoetion, dat Indonesië
in het geschil met Nederland over wes
telijk Nieuw-Guinea op de politieke en
militaire steun van de Sovjet-Unie in de
vorm van wapenleveranties kan rekenen.
Een deel van de Indonesische delegatie
is gisteravond laat weer uit Moskou ver
trokken, uitgeleide gedaan door de Sov
jet-minister van Defensie Malinofski.
President Soekarno heeft gisteren op
nieuw verklaard dat Indonesië vastbe
sloten is zijn strijd voor de bevrijding
van West-Iran van het Nederlandse ko
loniale bewind, voort te zetten.
Volgens Antara zei de president in een
toespraak in Soerabaja ter gelegenheid
van de vlootdag: „Wij zullen tot 't einde
strijden voor een zo spoedig mogelijke
hereniging met West-Iran".
In antwoord op degenen die kritiek
leveren op het Indonesische plan om wa
pens in socialistische landen te kopen,
zei president Soekarno dat het „deze
kritiek" is die het „Nederland mogelijk
maakt bewapende Navo-troepen te ge
bruiken in het belang van de imperia
listen in West-Iran".
Invasie voor de deur?
De Indonesische militaire attaché in
Bonn, kol. D. J. Pandjaitan, heeft vol
gens U.P.I. gisteravond in Bonn ver
klaard, dat een invasie in Nieuw-Guinea
of een militair conflict om Nederlands-
Nieuw-Guinea, „elk moment kan ont
staan'.
„Dit is geheel afhankelijk van de hou
ding van Nederland", aldus de kolonel.
Pandjaitan zei, dat de ontwikkelingen
in Nieuw-Guinea elke dag meer ver
slechteren „door daden van terreur te
gen de Papoea's die door Nederlandse
militairen bedreven worden".
„Op schepen slecht^
reddingsniateriaal"
„Door dat slechte reddings
materiaal op de schepen tegen
woordig kunnen wij de bakboord
reddingboot niet buitenboord krij-
De inzendingstermijn voor de
kerstprijsvraag spoedt zich ten
einde: tot 16 januari hebt U nog de
tijd, d.w.z. nog een goede week.
Laat U de kans op een van de 74
prijzen niet ontgaan. Wij verzoe
ken U nogmaals dringend, aan
ALLE voorwaarden te voldoen,
zoals wij die in de leiding van de
prijsvraag omschreven.
Negentien mensen kwamen om
het leven en dertig werden ge
wond bij een brand, die gisteren
kort voor het aanbreken van de
dag uitbrak in een bijna geheel
bezet hotel van 160 kamers in San
Francisco, Slechts veertien kamers
waren niet bezet in het goedkope
hotel Thomas, waar veel oude
mensen leefden van de steun of
van een klein pensioen.
In nachtkleding en op blote voeten
renden sommige gasten de straat op.
Het vroor ruim twee graden. Iemand
probeerde zijn kamer op de vierde ver
dieping te verlaten door middel van aan
elkaar geknoopte lakens Hij viel gewond
op straat.
De brand is ontstaan, doordat iemand
in bed rookte en in slaap viel. Volgens
de politie hadden vele gasten donder
dagavond zwaar gedronken: zü hadden
die dag hun pensioen ontvangen. Er
hing in vele kamers een sterke alcohol
en tabakslucht.
Via de liftkoker heeft het vuur zich
snel van de eerste verdieping naar de
drie verdiepingen daarboven verspreid.
De brand begon in kamer 41. De be
woner van 42 rook brandlucht en bluste
de smeulende matras dat dacht hij
tenminste zonder zyn buurman die
rustig sliep, te wekken. Een uur later
stond 41 in vuur en vlam. De huurder
en ook zijn buurman konden zich in
veiligheid stellen.
De huurder in wiens kamer de brand
uitbrak, is gearresteerd en beschuldigd
van doodslag. Hy sprak tegenover de
politie tegen, dat hy in bed had gerookt.
gen. De stuurboordboot zijn we
ook kwijt. Er moeten reddings
vlotten komen". In deze trant liet
gistermiddag de kapitein van de
„Cornelia B 2" een kustvaarder,
die op zeven mijl ten noorden van
Hoek van Holland in moeilijkhe
den verkeerde zich uit in een
gesprek met Scheveningen-Radio.
Kapitein J. W. Ludwig uit Ede was
met zijn 488 ton metende kustvaarder,
geladen met zilverzand, en eigendom van
de rederij Bosma in Groningen, gister
middag uit Rotterdam naar Varberg in
Zweden vertrokken. Door het ruwe weer
ging de lading zand echter spoedig schui
ven, waardoor 't schip zwaar ging over
hellen en 'n slagzij van bijna 45 graden
kreeg. Kapitein Ludwig zond een „May
day" uit met verzoek om assistentie,
waarop de sleepboot „Humber" en de
reddingboot „President Jan Leis" uit
Hoek van Holland uitvoeren. Even over
half drie, toen de toestand van de kust
vaarder zeer précair was geworden, is
de reddingboot „Dorus Rijkers" van
Scheveningen eveneens uitgevaren. Ook
andere schepen in de omgeving zetten
toen koers naar het in nood verkerende
schip.
Hulp geweigerd
Aanvankelijk had de kapitein hulp
van een helikopter geweigerd. De Ma-
rinevliegdienst schakelde een onderzee-
bootbestrydingsvliegtuig in en hield een
helikopter „standbij", terwijl aan boord
van de „Cornelia B2" alles in het werk
gesteld werd om het schip te behouden,
door het water uit de ruimen zoveel
mogelijk we~ te pompen.
Even na drie uur echter heeft een
helikopter van de Marinevliegdienst twee
bemanningsleden van de kustvaarder ge
haald. Het lag in de bedoeling hen op
de „Humber" af te zetten, maar dit was
niet mogelijk, zodat de helikopter door
vloog naar Valkenburg. Hierna haalde
deze helikopter nog een man van boord,
waarna een tweede helikopter nog vijf
man naar Valkenburg overbracht. Het
waren de 30-jarige matroos Jesus Sande
Bastinerra en de 22-jarige matroos on
der de gage Elias Garcia Sago, beide
Spanjaarden en afkomstig uit Muros de
San Pedro, de 22-jarige matroos L. F. B.
H. van Buuren uit IJmuiden, de 20-
jarige tweede machinist P. E. van den
Brink uit Diemen, de 22-jarige kok W.
Mulder uit Zeist, de 17-jarige matroos
T. H. J. van den Braak, de 22-jarige
lichtmatroos H. J. C. Dijkland uit Til
burg en de derde machinist L. E. Jan
sen uit Ede. Zij werden per taxi in de
avonduren naar huize „Stella Maris" in
Rotterdam vervoerd en zullen morgen
naar huis reizen.
Binnen gebracht
Intussen stelde kapitein Ludwig, die
met eerste stuurman P. J. Quite uit
Den Haag. eerste machinist J. Hoofd
uit Noord wijk en tweede stuurman G. D.
F Goubet uit Groningen aan boord was
gebleven, alle pogingen in het werk om
het schip behouden in Hoek van Hol
land binnen te krijgen. Met de redders
werd afgesproken, dat zy overboord zou
den springen als het schip zou kapsei
zen.
Het lukte, en de kapitein verzocht om
sleepboothulp om naar Rotterdam ge
sleept te worden. Rijkswaterstaat moest
echter antwoorden, dat het schip onder
deze omstandigheden onder geen beding
de Nieuwe Waterweg mocht opstomen
en voor onderzoek eerst naar Europoort
moest opstomen. Om zeven uui passeerde
het schip de pieren van Hoek van Hol
land. nog steeds met zware slagzy, waar
door de machine erg geleden had. Om
kwart over zeven koos het ligplaats in
de nieuwe haven van Europoort.
(Men zie ook elders)
Gistermiddag hebben de relletjes
in de binnenstad van Luik de om
vang van een opstand aangenomen.
Tijdens de felle schermutselingen
vielen vele gewonden zowel aan de
kant van de gendarmerie als aan de
zijde van de stakers. In een straat
in het centrum gooit hier een staker
een traangasgranaat terug naar een
rij gendarmes.
Twee ex-SS'ers aan
(lood 30.000 joden
schuldig geacht
De Westberlijnse politie heeft
gisteren de arrestatie bekend ge
maakt van twee voormalige hoofd
officieren van de SS, namelijk de
52-jarige Oswald Schafer en de
54-jarige Wilhelm Wiebens, die
tezamen verantwoordelijk worden
geacht voor het, tussen juli 1941
en april 1942, ter dood brengen
van ongeveer dertigduizend Rus
sische joden.
Aan Schafer is ten laste gelegd, dat
hy van oktober 1941 tot januari 1942
commandant is geweest van het destijds
in Rusland gelegerde politiebataljon
nummer negen, dat de terechtstellingen
uitvoerde. Wiebens zou hem in deze
functie hébben opgevolgd. Dr. Albert
Filbert, die voordien het bevel over dit
politiebataljon voerde, is enige tijd ge
leden gearresteerd.
Advertentie
l BREESTRAAT 173
Advertentie
PHILIPS TELEVISIE
v.a. f 695.—.
persoonlijke
service
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betaling.
Uit Het Leidsch Dagblad van
9 Januari 1861:
(Advertentie) De Puik
Puike Nieuwe Labberdaan Zout-
wisch is op heden aangekomen:
12Vz en 15 cents de 5 ons; wij
ders ruim gesorteerd in Echte
Vlaardingsche fijne zoute Win-
ter-Haring ook in de Mariona-
de; verder Haring- en Anchovis-
sla, beste gebeukte Leng- en
Rondvisch, en differente soorten
Stokvisch. Engelsche bokking en
Sprot, fijne Winter-Zalm enz,
enz, enz.
bij J. Busé.
