flmtoua
Verdere coiijunctiiursopgaiig in '60
maar liet ging in een vertraagd tempo
Wijzigingen
in sociale
wetten
zie meer
in 'n aristona
Waarom oefende Amerika kritiek op
de tweede atoomreactor van Israël?
Versterkte economische positie
s.
Geprikkeldheid over de hulp van
een ander lid van atoomclub en
gevaar van rode propaganda....
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 30 december 1960
Derde blad no. 30241
Welvaart stijge ons niet naar het hoofd
i
Er is geen twijfel aan: 1960 is nagenoeg in elk opzicht een recordjaar
geweest! Waar men de Nederlandse economie ook het meetsnoer
aanlegt, overal zijn de maten groter.
Dit was trouwens ook in 1959 reeds het geval, toen de in het begin
van het jaar gekoesterde verwachtingen werden overtroffen. In de
verdere ontwikkeling van de Europese conjunctuur heeft Nederland
gedurende 1960 een verhoudingsgewijs groot aandeel gehad en tot
dusver heeft het die positie, zowel binnen het raam van de E.E.G., als
in bredere kring, kunnen behouden. Overheid, bedrijfsleven en bevol
king kunnen op een jaar van materiële voorspoed terugzien, ook al
trekken er thans enkele schaduwen over de weg naar een nog grotere
prosperiteit.
Het is vooral de na de tweede wereld
oorlog ingezette actie voor de industria
lisatie van ons werelddeel en de inte
gratie binnen de grenzen van de Euro
pese Economische Gemeenschap (EEG)
en de OEES, sinds kort omgedoopt in
OESO (Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling) welke
de stoot hebben gegeven aan een eco
nomische expansie waardoor Europa
ten opzichte van de V.S. een grotere
mate van zelfstandigheid heeft verkre
gen. Een zelfstandigheid en een wel
vaartspositie. die zo groot zijn, dat de
V.S. ter bestrijding van de recessie en
het herstel van het monetair evenwicht
Per 1 januari
(Van onze Haagse correspondent)
Het nieuwe jaar brengt een
groot aantal wijzigingen in een
reeks wetten op het gebied van de
sociale verzekeringen. Hieronder
laten wij nog eens een samenvat
ting volgen van de voornaamste
veranderingen.
LOONGRENZEN
De loongrenzen voor ziektewet, zie
ken fondsbesluiten, invaliditeitswet
en wachtgeld- en werkloosheids
wet worden verhoogd van 7450 tot
8000 gulden per jaar.
De salarisgrenzen, waarboven geen
premie wordt betaald voor de Al
gemene Ouderdomswet en de Al
gemene Weduwen- en Wezenwet
worden verhoogd van 7450 tot 8250
gulden per jaar.
PREMIES
De premie voor de ziekenfondsen
wordt verhoogd van 4,8 tot 4,9
procent.
De uitsluitend door de werk
gevers gedragen premie voor de
uitvoering van de Kinderbijslag
wet wordt verlaagd van 5,3 tot 4,9
procent.
HUISPERSONEEL
De groep huispersoneel, welke ver
zekering splichtig is, wordt uitge
breid. Totnutoe behoefde pas pre
mie te worden betaald voor ziek
tewet en ziekenfondsenbesluit
door en voor degenen, die vijf of
meer dagen per iveek bij één werk
gever (-geefster) in dienst zijn.
Van 1 januari af strekt deze ver
zekeringsplicht zich uit tot allen
die drie dagen of meer per week
dezelfde werkgever dienen.
Voor zover dc werkgevers nog niet
zijn aangesloten bij een bedrijfs
vereniging dienen zij zich voor de
uitvoering van deze maatregel
aan te sluiten bij de Bedrijfsver
eniging voor Detailhandel en Am
bachten te Utrecht.
KINDERBIJSLAG
Wanneer ook de Eerste Kamer op 10
januari de verhoging van de uit
keringsbedragen ingevolge de Kin
derbijslagwet aanvaardt, gaat met
terugwerkende kracht tot 1 okto
ber van dit jaar de volgende uit
keringsregeling gelden:
eerste kind: 75 cent per dag (nu
72); tweede en derde kind: 82
cent (nu 79)vierde en vijfde kind
111 cent (nu 106); zesde en vol
gende kinderen: 125 cent (nu 117).
ONGEVALLENWET
De uitkeringen op grond van de on
gevallenwet worden per 1 januari
met 10 procent verhoogd. In ver
band daarmee is ook de dagloon
grens, dat wil zeggen het maxi
mumbedrag waarover een uitke
ring kan worden berekend en
waarover premie wordt betaald,
van 20 op 22 gulden gesteld.
Het voorstel tot verhoging van de
bijslag op de uitkeringen van de
ongevallenwet dient de Eerste Ka
mer nog te passeren. Het gaat in
feite om een verbetering van de
wet van 14 april 1960, waarbij een
tijdelijke bijslag van 6 procent op
de uitkeringen ingevolge de on
gevallenwet werd toegekend. Bo
vendien is de bijslag beperkt tot
die uitkeringen, welke hun oor
zaak vinden in de periode van 31
juli 1957 tot 1 april 1960.
thans een beroep op ons werelddeel moet
doen.
Dat ons land in deze industriële op
gang niet is achtergebleven, bewijzen de
industrialisatienota's van de Neder
landse regering, waarvan onlangs im
mers reeds de zevende is verschenen. In
laatstgenoemde heeft men kunnen lezen
dat ook in 1960 de produktie van de
Nederlandse bedrijven weer met 9% is
toegenomen, terwijl het Centraal Plan
bureau een styging van niet meer dan
6% heeft durven verwachten. Terwijl de
nationale produktie sinds 1920 is ver
drievoudigd, is de industriële produktie
verviervoudigd. Het kan dan ook niet
verwonderen dat tegenover het aandeel
van handel en industrie in ons natio
naal inkomen, dat van landbouw en vis
serij geleidelijk is teruggelopen en thans
niet meer dan ca. 10% bedraagt.
In welke mate de Europese integratie
tot de Nederlandse welvaart heeft bij
gedragen, blijkt uit het feit dat de ex
port voor ca. 70% naar de landen van
West-Europa gaat en voor 45% naar die
van de EEG. En een lapd als het onze,
met weinig natuurlijke hulpbronnen en
een sterk groeiende bevolking, moet het,
zoals men weet, vooral van de export
hebben.
Het is daarom verheugend te kunnen
constateren dat ook in het afgelopen
jaar zowel de industriële produktie, als
de omzet van de bedrijven en de export
opnieuw is gestegen, zij het dan ook dat
de toeneming van de omzetten bij die
van het jaar 1959 is achtergebleven. Toen
een vooruitgang van ruim 8% nl. van
f. 30.7 miljard tot f. 33.3 miljard, dit
maal van ca. 5%, nl. van f. 33,3 mil
jard tot naar raming f. 35 miljard.
Ook de Nederlandse export heeft dit
jaar een bevredigend verloop gehad. Op
grond van de cijfers over de eerste elf
maanden kan men ze ramen op rond
f. 15 miljard, hetgeen een toeneming
van ca. 10% zou betekenen, waar echter
tegenover staat dat de import met bijna
15%. is toegenomen.
Dit wijst dus op grotere bestedingen
in het binnenland, een alleszins ver
klaarbaar verschijnsel in een tijd van
toenemende volkswelvaart, welke laatste
ook wel uit de grotere St-Nicolaas- en
kerstinkopen is gebleken. Anderzijds is
het begrijpelijk dat hier en daar de
vrees ontstaat voor een verbreking van
het noodzakelijk evenwicht tussen pro
duktie, bestedingen en export, omdat
weinig minder dan de helft van ons na
tionaal inkomen van de export afkom
stig is. Als, zoals thans reeds uit ver
schillende bedrijfsberichten blijkt, de
Nederlandse industrie met een scherpe
concurrentie op de wereldmarkten te
kampen heeft, zal men niet lichtvaar
dig mogen denken over een ontwikke
ling, die tot een noodzakelijke verhoging
van de export prijzen zou leiden.
Want ook al is de economische posi
tie en het welvaartspeil van Nederland
sinds de oorlog aanmerkelijk en boven
verwachting verbeterd, men zal niet
mogen vergeten dat we ons, wat de con
sumptieve uitgaven betreft, als gevolg
van de grote oorlogsverliezen (Indone
sië) niet de allures kunnen aanmeten
van verschillende andere landen. We
kunnen er slechts dankbaar voor zyn
dat we de oorlogsgevolgen te boven zijn
gekomen en een niveau van maatschap
pelijke welvaart hebben bereikt, dat nie
mand zich vyftien jaar geleden had
kunnen voorstellen.
Als er in het afgelopen jaar één ding
duidelijk is geworden dan is het dit, dat
het beklimmen van een berg moeilijker
wordt naarmate men hoger stijgt. De
cijfers van produktie, omzet en export
en uiteraard ook die van het nationaal
inkomen vormen daarvoor een sprekend
bewijs. Ten aanzien van al die facetten
van ons economisch bestel is er een
vertraging te constateren van het tempo,
waarin de ontwikkeling voortschrijdt,
waarover men zich niet behoeft te ver
ontrusten, als men het evenwicht tussen
het een en het ander weet te handhaven.
Tot dusver zijn we daarin vrij geod
geslaagd. Ons nationaal inkomen is van
1958 op 1959 met 7van 1959 op 1960
met 10% vooruitgegaan, maar voor
1960/1961 durft men thans niet meer
dan een accrès van 7 8% ramen. Het
is in dit verband een bemoedigend ver
schijnsel dat de nationale besparingen,
dje in 1958 19,7% van het nationaal in
komen bedroegen en in 1959 22.4% voor
het afgelopen jaar op ca 24%. kunnen
worden aangenomen en we zullen niet
ontevreden moeten zijn als dat percen
tage ook in 1961 weer kan worden be
reikt. Want als de Nederlandse export
zal blijven stijgen, zullen de bedrijven
hun investeringen op een hoog peil
moeten houden, vooral nu de man
kracht schaars en duurder wordt en tot
verdere mechanisering en automatise
ring dwingt. „Wy kunnen", zo schreef
enige tijd geleden iemand in een Engels
blad, „ons gereedschap van gisteren niet
gebruiken om het werk van vandaag te
doen en dan verwachten dat onze zaken
morgen zullen floreren."
Deze waarheid zullen we ook in ons
land voor ogen moeten houden en men
kan er daarom slechts verheugd over
zijn dat in 1960 de industriële investe
ringen met een bedrag van in totaal
f. 2'j miljard, de minimum-taakstelling
met ca. 15% hebben overtroffen. In
sommige kringen heeft men hieraan de
toelaatbaarheid van grotere consump
tieve bestedingen ontleend, maar of dit
een juiste conclusie is, mag worden be
twijfeld. En het is daarom dat de thans
demissionaire regering de beslissing over
de voorgestelde verlaging van de per
soonlijke belastingen tot 1 juli 1961 heeft
uitgesteld.
Overigens kan er voor het jaar 1960
nog op tal van gunstige factoren worden
gewezen. Dank zij de export de dienst
verlening aan het buitenland zal de Ne
derlandse betalingsbalans over 1960 nog
een flink overschot aanwijzen, ook al
zal het kleiner zyn dan dat van 1959. De
centrale en de gemeentelijke overheid
hebben hun financiële positie aanmer
kelijk kunnen verbeteren door de om
zetting van vlottende schuld in vaste
leningen en ondanks de voorgestelde
belastingverlagingen wordt de staats
begroting voor de gehele dienst van 1961
een tekort geraamd van niet meer dan
f. 539 miljoen, waarin dan ook de aflos
sing van schuld is begrepen. De goud
en deviezenvoorraad van de Nederland-
sche Bank is in 1960 van f. 5.056 miljoen
tot boven 6 miljard gestegen en bestaat
grotendeels uit goud. By de banken zijn
de deviezen vorderingen van f. 1.766 mil
joen tot f. 1.867 miljoen toegenomen, de
overige vorderingen op het buitenland
van f. 704 miljoen tot f. 1240 miljoen, de
inlagen bij de spaarbanken <RPB, al
gemene spaarbanken en boerenleen
banken» zijn in 1960 van f. 8.6 miljoen
tot f. 9.4 miljoen toegenomen, de levens
verzekeringsmaatschappijen hebben in
de eerste 9 maanden reeds f. 65 miljoen,
dat is 10% meer aan premies ontvangen
dan in die periode van het voorgaande
jaar en hun beleggingen hebben de som
van f. 8 miljard overschreden.
Welvaartsverschijnselen dus te over.
maar ze moeten ons niet naar het hoofd
stijgen.
Het zijn sterke benen, die de weelde
kunnen dragen!
Na 100 ste shotv
„My fail- lady"
op bezoek bij
de burgemeester
Tijdens de kerstdagen heeft de mu
sical „My fair lady" de honderdste voor
stelling in het Luxortheater te Rotter
dam beleefd en iedere avond kon voor
een uitverkocht huls worden gespeeld.
Dat betekent dat er 120.000 toeschou
wers zijn geweest, van wie er naar
schatting 40.000 van buiten Rotterdam
kwamen.
Dit succes voor het gemeentebestuur
van Rotterdam aanleiding geweest voor
een officiële ontvangst van het gezel
schap in de burgerzaal van het stadhuis,
na afloop van de voorstelling van gis
teravond.
Burgemeester Van Walsum sprak in
tegenwoordigheid van vele genodigden
uit de burgerij de medespelenden toe,
hen gelukwensend met dit geweldig suc
ces in Rotterdam.
Hij zag het bewijs geleverd, dat de
musical in Nederland gewaardeerd wordt
en een plaats behoort te hebben. Rotter
dam mag deze Nederlandse Elisa dank
baar zijn, maar zij ook Rotterdam, want
zo vervolgde de burgemeester is
zy plotseling een van de bekendste fi
guren in ons land geworden. Daardoor
zal Margriet de Groot reden hebben
zich met Rotterdam verbonden te blijven
voelen. Die verbondenheid wilde de bur
gemeester symboliseren met een tuil
bloemen, die hij haar aanbood.
Het had ook in de bedoeling gelegen
mej. Meixenaar, die steeds aanwezig
moest zijn om eventueel tijdelijk de
rol van Elisa over te nemen, eveneens
met bloemen te huldigen, maar door
haar afwezigheid kon dit niet geschie
den. Spreker had dit willen doen, omdat
hij het een prestatie vond zo geduldig op
een kans te wachten, die maar niet
kwam.
Jongeman betrapt bij
clandestien tanken
Surveillerende Rijkspolitiemannen be
trapten dezer dagen op de Rijksweg
UtrechtDen Haag onder Bodegraven,
een jongeman die trachtte uit de pomp
van een niet-geopend benzinstation te
tanken. Het bleek een 23-jarige meubel
maker uit Den Haag te zijn. De auto
die hij bij zich had bleek in Den Haag
te zijn gestolen. Hij was ermee naar
Arnhem gereden en kwam op de terug
weg in benzinenood. De Rijkspolitie
hield hem aan en bracht hem naar Den
Haag. Bij huiszoeking kwam toen nog
aan het licht, dat hy begin december in
Den Haag nog een auto had gestolen,
welke wagen hij later in Wassenaar had
achtergelaten. Goederen uit deze auto
had hij nog thuis.
'n schoolvoorbeeld van technisch vernuft
U hoeft geen onderwijzer te zijn om zoiets te constateren.
ARISTONA is een schoolvoorbeeld in beeld, geluid en vorm.
Maar bovendien in sublieme service! In een ARISTONA
ziet iederéén meer!
IN ÉÉN WOORD: FANTASTISCH!
radio televisie grammofoons - recorders
(Van onze correspondente, Mirjam Gerzon)
Midden op de lange en moeizame weg naar de ontwikkeling van
kernenerg-e voor vreedzame doeleinden, vergat Israël dat in onze eeuw
wetenschappelijke kennis gelijk staat met macht. Is Israël werkelijk op
weg een atoommacht te worden na de Verenigde Staten, Engeland,
Frankrijk en Rusland???
In ieder geval deden begin december in Washington hardnekkige
geruchten de ronde, dat in de Amerikaanse Commissie voor Atoom
energie gesproken was over een land, dat géén lid van de NAVO was
en tot geen enkel politiek blok behoorde. Eerst toen Amerika's minister
van Buitenlandse Zaken Christian Herter op 9 december de Israëlische
ambassadeur bij zich ontbood, viel het waas van geheimzinnigheid
rond deze geruchten weg. De berichten, die vanaf de negende decem
ber voornamelijk via Washington en Londen de wereldpers en
uiteindelijk ook Israël bereikten, gaven een hoeveelheid van technische
bijzonderheden over Israëls tweede kernreactor prijs, waardoor aan de
authenticiteit nauwelijks meer getwijfeld kon worden. Vast stond in
ieder geval, dat Amerika openlijk toegaf in Israël gespioneerd te
hebben.
Middelen ontbreken
om vijfde atoomland
te worden
Het officiële antwoord van premier
Ben GoeriOn had een tamelijk ontnuch
terende werking, ook al werd niets be
kend gemaakt over de mate van buiten
landse hulp welke Israël heeft ontvan
gen voor de bouw van zijn tweede kern
reactor. Doch Ben Goerion heeft bekend
gemaakt, dat er buiten Israël nog onge
veer vijfentwintig landen zijn, waar
dergelijke middelgrote kernreactors
worden gebouwd.
Bovendien kan een land niet zo maar
plutonium vervaardigen voor atoomwa
pens. Men moet plutonium in een spe
ciaal hiervoor ingerichte chemische fa
briek eerst raffineren en vervolgens con
centreren. Een dergelijke fabriek is zo
kostbaar, dat men niet verwachten kan
dat Israël hiervoor het geld heeft. Even
eens kan men niet verwachten, dat Is
raël in staat is de problemen, verbon
den aan de produktie van atoomwapens,
zelfstandig op te lossen, zonder hulp
dus van een land dat lid van de
„atoomclub" is.
Voorzorgsmaatregelen
Dat Israël goed op weg is met zijn
tweede kernreactor, heeft de Ameri
kaanse Intelligence Service zonder enige
moeite kunnen ervaren. Wij buiten-
Op Schiphol arriveerde gister
morgen de bekende Engelse berg
beklimmer Sir Edmund Hillary op
doorreis van Engeland naar India.
Hij reisde samen met zijn bekende
gids Khunge Chunbi.
landse correspondenten, die blijkbaar
evengoed als de Amerikanen alleen
heel wat eerder van het een en an
der op de hoogte waren, mogen hier
over nog steeds niet vrijelijk schrijven.
Er is een strenge censuur ingesteld.
Nieuws dat gisteren nog uit Israël door
gegeven mocht worden, is vandaag al
weer verboden.
Dat buitenlandse experts de Israëliërs
met dit project hebben geholpen was
een publiek geheim. Dat Israël niet bezig
is met de bouw van bovengenoemde
chemische fabriek is eveneens bekend.
En dat de Israëliërs, als voorzorgs
maatregel tegen Arabische boycot, ook in
het verleden de invoer van deze nood
zakelijke grondstoffen niet bekend heb
ben willen maken, is volkomen logisch.
Ook over plaats en aantal van elektri
sche centrales mag men niet schryven.
Dit is een voorzorgsmaatregel tegen de
„Fedayeen", de gewapende infiltranten
die 's nachts herhaaldelijk het Israë
lische grondgebied, meestal via de Gaza-
strook. binnenkomen.
Propagandastunt van de
Russen werd voorkomen
Men mag dan ook veilig aannemen,
dat er een goede politieke reden aan
wezig was voor de berichtgeving over
Israëls tweede kernreactor, of beter ge
zegd voor de dimensies, welke deze be
richten aannamen. In hoeverre de Is
raëliërs met hun censuur onnodige
schijn hebben gewekt doet niet ter
zake. Feit is, dat de berichten uit
Washington hier aanvankelijk als naïef
of booswillig werden beschouwd. Men
komt nu tot de conclusie, dat verschei
dene oorzaken voor Amerika's aanvan
kelijke verbolgenheid en de daarna vol
gende „geruststelling" zijn aan te wij
zen. Amerika gaf Israël het geld en de
..Know-how" voor de eerste atoom-
reactor.
Het stond Amerika dan ook niet aan,
dat Israëls tweede reactor met hulp van
een der andere leden van de atoomclub
werd gebouwd zonder voorafgaande toe
stemming van Amerika. In alle eerlijk
heid moet men toegeven, dat Israël ten
deze inderdaad in gebreke is gebleven.
Met alle respect voor de Israëlische ge-
voevligheid ten aanzien van soevereine
rechten, moet men erkennen, dat het
land meer begrip voor het Amerikaanse
standpunt had kunnen opbrengen. De
tweede aanleiding tot de zelfs voor
de Israëliërs overrompelende .lek
kages" in de Amerikaanse pers over
deze tweede kernreactor, is de gespan
nen internationale politieke toestand.
Het is verwonderlijk genoeg, dat juist
Amerika en niet Rusland met het nieuws
over Israël kwam. Want men mag de
Russische spionage niet onderschatten.
Gedurende de laatste weken Is Israël
in de Russische pers en radio op byzon-
der hardhandige wyze aangevallen als
„agent van het imperialistische Westen"
in het Nabye Oosten, als rustverstoord-
ster en lakei van Amerika en Frankrijk,
Amerika heeft blijkbaar door zyn diplo
matieke stappen en de berisping van
Israël aan Rusland een wellicht voor
de Arabieren en enige Afrikaanse staten
doeltreffende propaganda-stunt willen
ontnemen.
Wetenschap op hoog peil
In dit verband is het trouwens inte
ressant, dat de VAR met haar eigen
kernreactor, welke de Russen voor haar
inrichtten, moeilijkheden heeft en dat
de kernreactor in Irak. die eveneens
met Russische hulp werd gebouwd, pas
is 1963 zal beginnen te werken! Israël
heeft zijn tweede kernreactor niet zon
der buitenlandse hulp kunnen bouwen,
doch de directie bestaat voornamelijk
uit Israëliërs. Het land bezit geen ener
giebronnen. Derhalve zijn zijn vorde
ringen in toepassing van de atoom
wetenschap voor medicijnen, industrie
en landbouw (ontginning van de woes
tijn) van even groot belang als de kwa
litatieve uitrusting van zijn leger. Door
dat de eerste kernreactor de 16de juni
van dit jaar „kritisch" (ofwel geacti
veerd» werd, kon Israël een belangrijk
aantal mensen tot technisch personeel
opleiden voor de tweede kernreactor.
Israëls wetenschapsmannen werken
sedert enige jaren samen met Enge
land cn Frankrijk kernproblemen en
projecten uit. Eveneens is het bekend,
dat de wetenschap in Israël op vol
doende hoog peil staat om voor de Ver
enigde Staten enige onderzoekingen op
het gebied der kernenergie uit te kunnen
voeren!
Dat Israël echter in staat Is het vijfde
atoomland te worden is uitgesloten.
Hiervoor bezit Israël nog niet de mid
delen.
Politieke activiteit in
Turkije wordt hervat
Generaal Gursel, staatshoofd en pre
mier van Turkije, heeft gisteren aan de
pers meegedeeld, dat hij spoedig een
hervatting van de politieke activiteit in
het land zal toestaan. Deze werd ge
schorst toen in mei de regering-Men-
deres ten val werd gebracht.
Gursel zei dat er volgend jaar een
verkiezing zal worden gehouden om een
terugkeer tot een democratisch bewind
te vergemakkelijken. Hij weet nog niet
of hij zich kandidaat voor het presi
dentschap zal stellen.
