IN KAMER EN TUIN
JUDY GARLAND
herboren uit hel
van showbusiness
ONS WEKELIJKS FOTO praatje
Van foto-grabbelton naar foto-album
ZATERDAG 10 DECEMBER WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 2
Geen ellende bleef haar bespaard
zenden voor rasartieste
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Vanavond zal de zender Hil
versum II niet om 12 uur uit de
ether gaan.
Voor het eerst in de omroep-
geschiedenis zullen de luisteraars
in de nachtelijke uren worden
verbonden met een theater om
het optreden van een beroemd
actrice te kunnen meebeleven.
Het is te verwachten, dat tien
duizenden Nederlanders een deel
van de nacht zullen opblijven. In
de eerste plaats de 1200 toe
schouwers in het Tuschinsky-
theater te Amsterdam en voorts
zij, die geen f. 25 voor een plaats
kunnen betalen of (en daar ziet
het wel naar uit) geen kaartje
meer konden bemachtigen. Wan
neer een omroepvereniging be
sluit tot een nachtelijke uitzen
ding moet het wel een bijzondere
uitzending zijn. Toch zal het ge
hele programma door slechts één
enkele vrouw worden gevuld. Zij
is dan ook een bijzondere vrouwt
Judy Garland.
„Miss Showbusiness" Is de vererende
bijnaam, die zij met haar stormachtige
voorstellingen op de Newyorkse Broad
way verwierf. Judy Garland heeft meer
dan die andere beide beroemde vrou
wen, die onlangs in ons land optraden,
Marlène Dietrich en Josephine Baker,
die harde showbusiness beleefd. Zij
groeide van jongsaf aan op achter de
faqade van klatergoud, die de hel van
de Amerikaanse vermaakindustrie
tracht te verbergen. Vele jaren lang
werden haar talenten uitgebuit door
managers, producers en regisseurs, die
haar meedogenloos exploiteerden: als
wonderkind, als teenagersterretje, als
begaafd jong filmactrice. Zij schreven
haar voor met wie ze mocht omgaan,
wat ze wel en niet mocht eten en
drinken, hoe ze gekleed en gekapt moest
zijn en wat haar bezigheden van 's mor
gens vroeg tot 's avonds laat moesten
zijn.
Desondanks kwam zij enkele jaren
geleden als een vrij en herboren mens
te voorschijn, een jonge vrouw van
midden dertig, gerijpt door een tra
giek, die velen niet zouden hebben
overleefd. ZIJ heeft de vrijheid en de
rust gevonden, die sinds haar kleuter
jaren niet voor haar waren wegge
legd. Die belevenis van dat nieuwe
leven en de ervaring van het oude
leven hebben ook een herboren actrice
op de planken gebracht. Judy teert
niet op oude roem.
De duizenden, die thans de zalen
tot de laatste plaats bezetten om „Over
the rainbow", „Stormy weather" en
„Come rain, come shine" te horen, zien
naar optreden niet als een reprise,
maar als een nieuwe belevenis. De
schoonheid mede bereikt door een
twintig Jaar lang dieet en ontelbare
vermageringskuren heeft plaats ge
maakt voor een mens van vlees en
bloed, een kleine, dikke vrouw met
een wipneus, maar met een paar ogen,
die warmte en gevoel brengen in de
zaal, met niet mooie, maar zeer bij
zondere stem, die de toehoorders tot
doodse stilte en tot daverende ovaties
brengt en met een natuurlijke open
heid, welke haar iedere avond opnieuw
een zaal vol nieuwe vrienden brengt.
Driejarige kleuter
Judy Garland werd in 1922 als
Prances Gumm als het ware tussen
de coulissen geboren in Grand Rapids
(Minnesota). Moeder was pianiste in
een bioscoop met stomme films, va
der leidde de massazang voor het film
programma. Nauwelijks drie jaar oud
stond Prances op de planken. Geheel
vrijwillig overigens, want toen haar
beide oudere zusjes na een zangnum
mer van het toneel kwamen, stapte
Frances naar voren om tot ieders ver
bazing „Jingle belles" te zingen. Het
succes was zo groot, dat vader Gumm
onmiddellijk besloot van zijn dochters
een zangtrio te maken.
Enige Jaren lang zwierf de familie
Gumm van het ene kleine theater
naar het andere. Ze traden op in twee
nummers: pa en moe voor de pauze,
de drie Gumm-Sisters erna. Bovendien
vormden ze, voor in de zaal gezeten,
eikaars „claque" om het succes bij
voorbaat te garanderen. Toen Frances
12 jaar was kreeg zij met haar zusjes
een engagement in theater „Oriental"
te Chicago.
De directeur had zich echter in de
naam vergist en adverteerde met „The
Glum Sisters" („de lelijke zusjes").
Prances was zo bedroefd, dat een oudere
acteur baar troostte met de woorden:
JUDY.
zoals ze als Esther Blodgett in
"A star is bom" in de Nederland-
bioscopen was te zien.
films hebben ons land nooit bereikt)
en was ze een van de meest gevierde
„lievelingen" van de Amerikaanse mi
litairen. Als zang- en dansnummer was
Judy Garland uiteraard zeer gewild in
verfilmde musicals en bij de Neder
landse bioscoopbezoekers heeft een van
haar laatste films „A star is born"
een autobiografie een onverge
telijke indruk achtergelaten.
Bewogen
JUDY GARLAND
ogen, die warmte brengen in de zaal
Miljoenen
Zo ging het Jaar uit jaar in. Er
werden miljoenen verdiend aan Judy
Garland, maar men was ook bezig een
Jong leven t« verwoesten. Want Judy
was een te sterke persoonlijkheid om
zich aan de regels van Hollywood te
onderwerpen. Zij vocht om een eigen
leven, dat haar echter contractueel niet
toekwam. Wanhopig trachtte ze uit die
hel te vluchten. Het was een vlucht,
die haar tot tweemaal toe ln tot mis-
„You are a garland of flowers" (jij
bent een-guirlande van bloemen). zy
kreeg de bijnaam „Garland" en toen
de meisjes succes hadden met de song
„Judy" van Hoagy Carmichael was de
artiestennaam van de jonge Frances
geboren. Haar zusjes trouwden korte
tijd later en het zangtrio viel uiteen.
Naar Hollywood
Moeder Gumm trok met haar ta
lentvolle dochter naar Hollywood om
met haar langs alle filmproducers te
leuren. Maar Judy was „te klein voor
tafellaken en te groot voor servet",
oftewel te Jong voor volwassen rollen
en te oud voor filmkind. Een succesvol
optreden in een theater bezorgde de
13-jarige Judy tenslotte toch een con
tract.
Judy ging op de studioschool met
Mickey Rooney en Deanne Durbln en
speelde een eerste, korte rol in „Every
Sunday afternoon". Men kon spreken
van een trotse moeder, maar ook van
een beklagenswaardig meisje, dat in
de klem zat van het Hollywoodse con
tract en een doorlopende, slopende strijd
moest voeren om te zorgen, dat ze
niet dik werd.
Het Gar land-zus je klom op tot een
begaafd filmsterretje,van wie sommige
films, zoals .Hroadway Melody" en
„Ziegfeld Follies" wereldsuccessen wer
den. In de oorlogsjaren bereikte zij de
top van de filmroem (tal van haar
Het bewogen leven van deze artieste
heeft thans plaats gemaakt voor dat
van een bevrijd mens, dat vrijelijk de
stem van haar hart kan volgen. En
die stem zond haar weer naar de plan
ken, het toneel, waar zij is opgegroeid.
Daarnaast echter heeft zij nu het ge
luk gevonden in haar derde huweiyk,
dat met producer Sid Luft, en in haar
drie kinderen: de 14-jarige Liza uit
een vorig huwelijk en twee uit haar
huidige.
Uit de hypernerveuze, opgejaagde
filmster Judy Garland is een gelukkige
vrouw geboren, die haar publiek biy
tegemoet treedt, omdat men haar thans
waardeert zoals ze is, een rasartieste,
die na iedere inzinking en crisis wils
krachtiger dan ooit naar voren kwam,
een boeiende persoonlijkheid, zoals men
zelden op het toneel ziet. Zo kwam ze
een jaar geleden na haar enorme suc
cessen in New York naar Europa: naar
Parijs en Engeland.
Zo zal zü vannacht te zien zijn in
het Tuschinski-Theater te Amsterdam
en te horen via Hilversum II.
Misschien wordt onbewust aan de geur van tabak een bederfwerende invloed
toegedacht, want lege sigarenkistjes zijn altijd favoriet geweest, wanneer het op
bewaren aankwam. Schooljongens hebben ze in soorten en afmetingen gebruikt
om er een beginnende postzegel- of muntenverzameling in onder te brengen;
moeder potten er een allervreemdste collectie knopen van allerlei rang en stand
in op en vaders deponeren er al die schroeven en boutjes in, die ze mogelijk
nooit meer zullen gebruiken. Tot familiepolissen toe worden in sigarenkistjes
opgeslagen en ook de documentatie van het dagelijks leven: de foto's van het
gezin, zijn meermalen alleen maar te zoeken in het cederhout, waarin lang
geleden de corona's of panatella's geurden. Want eèn sigarenkistje vooral als
het er nog wat „knap" uitziet wordt maar zo niet weggegooid. „Mag ik het
hebben", begint de peuter al en moeder «egt: „Dat is net mooi voor.... En er
valt in een huisgezin altijd wel iets te bewaren, dat erin past.
Nu wil ik de nuttigheid van deze
houten familie-kluisjes niet in het ge
ding brengen voor moeilijk anders te
bewaren artikelen, maar een onprak
tischer bewaarplaats voor foto's bestaat
er niet. Of het zou een lege boterdoos
moeten zijn.
Gelukkig zijn velen, wat het verzor
gen van hun foto's betreft, de goede
kant opgegaan. Immers foto's schrij
ven dan alleen de familiekroniek, wan
neer ze overzichtelijk gegroepeerd zijn.
Beter een heel eenvoudig album, waar
in de momenten van vreugde en ook
wel van verdriet in tijdsorde zijn ge
rangschikt, dan een soort grabbelton
met herinneringen aan verschillende
jaargangen.
Toch schuilt er in het woord rang
schikken, dat zo even werd gebruikt,
de kans op misverstand. Veel foto
albums zijn n.l. zó dóór en dóór ge
rangschikt, dat ze voor diegenen, die
uit pure belangstelling er wel eens een
lukking gedoemde huwelijken dreef, die
haar deed grijpen naar drank en op-
i middelen en die haar twee
maal achtereen tot een zelfmoordpo
ging bracht. De bijzonderheden uit
haar tragische l«ven alsmede de hyste
rische woede-uitbarstingen van deze
getergde vrouw vulden lange tijd de
kolommen van de Hollywoodse sensatie
blaadjes.
Judy Garland bereikte de hoogste
top, die voor een filmster denkbaar
ls. Ze bereikte ook het pijnlijke ogen
blik van Iedere filmster: het moment,
dat de fllmbazen haar lieten vallen,
omdat ze als „glamourgiri" niet meer
bruikbaar waa Op dat ogenblik zijn
de meeste filmsterren geschiedenis ge
worden. Maar niet Judy. Zij ging door
de hel van de showbusiness en kreeg
alle klappen, die men ln deze keiharde
wereld maar kan oplopen.
Vrij en herboren
De Amaryllus of Hippeastrum
werd voorheen vrijwel alleen als
snijbloem gekweekt. Dat doet
men nog wel ln de grote waren
huizen, doch daarnaast heeft
men een kwaliteitsbol gekweekt,
die zich prima leent voor ka
mercultuur. Meer en meer ziet
men dan ook deze fraaie bloem
voor het venster staan. Er zyn
tegenwoordig niet alleen meer
rode en witte kleuren; de zalm-
tinten en de witte met roze
strepen versierde bloemen zijn
ook heel mooi. Het is wel zaak,
dat men een flinke bol by een
solide firma bestelt; van rom
mel kan men niet veel plezier
hebben en goedkoop zyn de bol
len niet.
Direct na ontvangst van de
bol kan men ze oppotten. Dat
dient men in zeer voedzame
bloemistengrond te doen; ge
wone tuingrond is beslist niet te
gebruiken. Het moet dus een
mengsel zijn van verteerde
bladgrond, turfmolm en oude
koemest; de oude koemest mag
men vooral niet vergeten.
De bol moet zó opgepot wor
den, dat tweederde deel onder
de grond komt en éénderde er
boven. Houdt u ook een giet-
rand; dat is straks gemakkeiyk
als er regelmatig gegoten moet
worden. De eerste paar weken
heeft de bol niet veel water no
dig. Het is al voldoende als
men de grond tegen uitdrogen
behoedt. De pot met de bol
moet op een verwarmde schoor
steenmantel in een normaal
verwarmde kamer staan; daar
wacht men het dan verder maar
rustig af. De bloemknop zal er
wel spoedig bovenuit komen.
Met het rekken van de stengel
kan men geleidelyk iets meer
water geven, doch volop krygt
ze pas, als de stengel een lengte
van vyftien centimeter heeft
bereikt. Zodra de stengel nog
tien centimeter hoger is opge
groeid, moet men ze voor een
venster op het zuiden zetten;
de stengel zou anders te ijl op
groeien. Na de bloei komt het
er pas opaan haar goed te ver
zorgen. Dan dient men dage-
hjks niet alleen te gieten, doch
ook het blad te besproeien. Ze
zal dan ook elke week een
beetje opgeloste kamerplan ten-
kunstmest moeten hebben In
de zomer kan men haar binnen
houden, doch dan wel tegen te
felle zon beschermen. Ze mag
ook met pot en al in de tuin
worden ingegraven, doch dan
moet men eerst het plantgat
vullen met geiyke delen oude
koemest en turfmolm. Ze kan
er tot half augustus blyven
staan en dan laten afsterven en
binnen zetten. Droog bewaren
en in het voorjaar opnieuw op
potten in verse bloemisten-
grond.
G. KROMDIJK.
kykje ln willen nemen, inplaats van
een levendig verhaal, een dorre toe
spraak, worden. De kunst van foto's
inplakken bestaat niet uit het kiezen
van een goed plakmiddel of fotoboek
jes en dan precies recht plakken,
maar in het nuttig arrangeren van die
kleine stukjes papier vol levensherin
nering.
.Hoeveel kunnen er op een blad" is
het droevige uitgangspunt van alleen-
maar-zulnig-ingestelden. Kunnen er
inplaats van „maar" zes, met enige
moeite toch wel acht foto's op een
blad, dan is dit in hun ogen alleen
maar een punt ln het voordeel van het
formaat van album, dat ze uitkiezen.
Dat regelmatig volplakken, rytje na
rytje, blad na blad maakt een starre
saaie huizenry van wat een levendig
tuindorp zou kunen zyn. Foto's zyn
geen verzameling van plakplaatjes, die
op 2 centimeter naast elkaar in rijtjes
van drie worden gekleefd op een wil
lekeurig stuk papier.
Nu de strijd tegen de sombere albums
met begrafenis zwarte bladen ge
lukkig ls gestreden en de helder-wltte
of llcht-getinte, luchtige bladen het
album een vroiyke gezicht geven, moet
een lans gebroken worden voor het
groeperen van foto's ln een smakeiyke
afwisseling. Elke foto hoeft niet pre
cies recht geplakt te worden. Wie eens
wat spelen wil met combinaties, arran
geert het geheel ln een frisse opmaak
en legt, voordat hy de afdrukken een
bepaalde plaats geeft, de foto's eens
ongedwongen neer. In het midden het
zomerhuisje en schuin links boven de
opname van de aankomst. Daarnaast
het trouw bewaarde autobuskaartje,
dat een overgang vormt naar de vol
gende foto van het terrasje waar de
eerste kop erg buitenlands-smakende
koffie werd ingenomen. En zo wordt
met een afwisselende werking van
hoog en dwarsformaat, van foto's
links en rechts, schuin en half-schuln
geplaatst, gelardeerd met tal van
kleine herinneringen (een tramkaartje,
programma, toegangsbewys) een com
plete reisherinnering bewaard, die de
belangstellende onmlddeliyk een in
druk geeft, niet van het landschap al
leen, maar ook van de gebeurtenissen
en de vreugde om het doorleefde.
Natuuriyk mag de opvoering van
deze reisschets geen spektakelstuk wor
den, want ook in het arrangeren wint
de eenvoud het. Onopgesmukt elk al
bumblad maken tot een boelend ver
haal, ook voor hem, die er niet by was,
is een van de facetten van fotografie.
Wie zo een album samenstelt, beleeft
een dubbel genoegen: van het schry-
ven van het reisverhaal en van het op
nieuw beleven van die tyd.
ALBUM-TIPS
Elk karton is geen foto-karton!
Want foto-karton moet zuurvrij
zyn. Wie zyn foto's ln een wille
keurig plakboek plakt, maak!
grote kans later „eenzijdige"
kleurenfoto's te bezitten: ze zyn
geel geworden door de inwerking
van de zuren in het karton.
En elke iym is ook geen foto
lüm. Want ook dielnder
daad: moet zuurvrij zyn. Zo niet
dan geldt precies hetzelfde als it
de eerste alinea omschreven.
Elke foto hoeft beslist geei
wit randje te hebben. En ver
grotlngen zeker niet. Wie eer
album met foto's zonder wltt
randen aanlegt, zal verrast «yi
over het fraaie resultaat. He
blanke albumpaplcr vormt eet
Kartelrandjes zyn gelukkb
Karelrandjes zyn gelukkl'
vrijwel uitgestorven. Wie ie vat
vroeger nog ln zyn album heef
zitten, beware ze als dierbar*
herinnering uit de oude fotogra
fische doos. Zo'n grillige als door
muizen afgeknabbelde rand kar
een foto nooit mooier maken, al
leen maar storen.
De Amaryllis als kamerplant
