President Kasavoeboe proclameert
noodtoestand voor de Oostprovincie
WEERBERICHT
Kamer pleitte opnieuw
voor de spijtoptanten
Alleen arts bij Loemoemba als
eerst rapport is uitgebracht
over gevangenen in Stanleystacl
WEER NIEUWE
KUNSTMAAN
GEVECHTEN IN VIENTIANE
TUSSEN VALSCHERMTROEPEN
Maar minister houdt voet bij stuk
President van
„Heilige Daad"
gearresteerd
TOP-VOORDEEL
120,-
^Crë
lettws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 8 DECEMBER 1960
No. 30223
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7J50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 6705B
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
President Kasavoeboe van Kongo heeft gisteravond een decreet
getekend, waarbij in de Oostprovincie de noodtoestand wordt afge
kondigd. De Oostprovincie en de hoofdstad Stanleystad zijn de sterk
ste bolwerken van Loemoemba. In Leopoldstad ziet men het besluit
van Kasavoeboe als de inleiding van pogingen van het leger om de
provincie weer onder controle te krijgen. Vorige week dreigden de
autoriteiten in Stanleystad de Oostprovincie onafhankelijk te ver
klaren.
De voorzitter van de „Raad van commissarissen", Bomboko, heeft
medegedeeld, dat een arts van het Rode Kruis tot de ex-premier Loe
moemba zal worden toegelaten wanneer hij eerst naar Stanleystad
gaat en rapport uitbrengt over de toestand van de parlementsleden,
die daar door de aanhangers van Loemoemba gevangen worden ge
houden. Loemoemba wordt in het kamp van Thysstad goed behandeld,
aldus voegde hij daaraan toe.
Uit Leopoldstad wordt nog vernomen, dat de sterke man van
Kongo, kolonel Moboetoe, versterkingen heeft gezonden naar de
grens tussen Oostprovincie en de provincie Equator, waar het tot bot
singen tussen voor- en tegenstanders van de ex-premier zou zijn ge
komen.
Brittannië, de Verenigde Staten. Italië
en Argentinië dienden een ontwerp
resolutie in, waarin d© hoop tot uitdruk
king werd gebracht, dat vertegenwoor
digers van het Internationale Rode
Kruis toestemming krijgen overal in
Kongo gevangen gehouden mensen te
onderzoeken.
Wanneer de Veiligheidsraad vanavond
om 21.00 uur Nederlandse tijd zyn be
spreking van de Kongolese kwestie her
vat zal de Sovjet-Unie, naar men ver
wacht, zijn aanvallen op secretaris-ge
neraal Hammarskjöld hernieuwen. Ham-
marskjöld waarschuwde in de bijeen
komst van gisteravond, dat alles ineen
zou storten wanneer de VN zich uit Kon
go zouden terugtrekken. Dan zou de weg
open kunnen komen te liggen voor in
terventie ten gunste van nationale be
langen, zei hy. Daarbij gaf hij geen na
dere aanduiding van die belangen maar
hij zou hierbij zowel op Oost als op West
geduid hebben.
De Rus Valerian Zorin, die deze maand
voorzitter van de raad is, drong erop
aan het woord te mogen voeren inplaats
van dat men, als voorgesteld door Argen
tinië, tot verdaging van de bespreking
zou overgaan. Volgens hem werd het Ar
gentijnse voorstel gedaan omdat bepaal
de Westerse afgevaardigden niet zouden
willen luisteren naar kritische opmerkin
gen ten aanzien van hun eigen politiek
en het optreden van de secretaris-gene
raal Het voorstel tot verdaging van de
vergadering tot hedenavond werd echter
aangenomen.
Waarnemers verwachten, dat de Kon
golese kwestie ter bespreking aan de Al
gemene Vergadering van de VN zal wor-
Veiligheidsraad over
toestand in Kongo
In de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties heeft de Sovjet-Unie gisteravond
een resolutie ingediend, waarin aan se
cretaris-generaal Hammarskjöld wordt
verzocht „de onmiddellijke invrijheid
stelling van Loemoemba te bewerkstelli
gen." De Raad was op verzoek van de
Sovjet-Unie bijeengekomen om zich over
de toestand in Kongo te beraden. Groot-
Deskundigen van de Amerikaan
se luchtmacht hebben gisteravond
een aardsatelliet, „Discoverer
XVIII" in een baan om de aarde
gebracht. Men wil trachten de
ruimtecabine, die o.a. menselijk
weefsel bevat, te bergen. De sa
telliet beschrijft een baan om de
polen van de aarde. De 135 kilo
zware ruimtecabine bevat weefsel
van een menselijk ooglid, been
merg, algen en sporen, bloed
lichaampjes en enkele soorten
film. Men wil hiermee de gevol
gen van straling bestuderen. Eerst
24 uur na het lanceren zullen po
gingen worden gedaan in de na
bijheid van de Hawaiï-eilanden de
cabine te bergen.
De stuwkracht van de Thor-raket
met behulp waarvan de satelliet werd
gelanceerd van de basis Vandenberg,
was 15.000 pond groter dan die van de
raketten die bij eerder Discoverer lan
ceringen zijn gebruikt (150.000 pond).
Mist stagneert
het luchtverkeer
Dichte mist heeft Schiphol vanochtend
onbereikbaar gemaakt voor alle aanko
mende vliegtuigen. Ook het uitgaande
verkeer ondervond vertraging, deels om
dat er mist hing boven ettelijke lucht
havens in West-Europa.
De eerste machine, die Schiphol niet
bereiken kon, was de DC-7C van de
KLM, die om half negen uit New York
had moeten landen. Dit toestel week uit
naar Dusseldorp, evenals de DC-8 uit
Mexico, die via Houston en Montreal om
kwart voor negen zoq aankomen. Dan
was er de DC-8, die omstreeks dezelfde
tijd uit New York werd verwacht en die
naar Keulen uitweek. De Viscount van
de KLM, die om 7 uur vanochtend uit
Hamburg via Bremen naar Schiphol ver
trok, moest in Bremen blijven staan
wegens de dichte mist bij Amsterdam.
In de loop var de ochtend kozen - zij
het met vertraging - toch een aantal
vertrekkende vliegtuigen het luchtruim,
de eerste om 9.50 uur naar Kopenhagen
en Stockholm, de tweede naar Parijs en
kort na half elf ook toestellen naar Lon
den, Hamburg en Brussel. Ook het
vliegtuig van de Olympic Airways met
bestemming Athene vertrok voor de lijn-
vlucht via Frankfort en Zürich.
Enkele uitgaande vluchten werden ge
annuleerd.
PLAATSELIJK MIST
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Overwegend droog weer met op vele
plaatsen mist of laaghangende bewol
king. Weinig wind. Dezelfde of iets la
gere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
9 DECEMBER
Zon op: 8.36 uur; onder: 16.29 uur:
maan op; 22.45 uur; onder: 12.20 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.51 en 19.09
uur; laagwater te 2.29 en 14.48 um-.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
den voorgelegd aangezien Rusland van
plan zou zijn het hierboven genoemde
Westerse voorstel met zijn veto te tref
fen, terwjjl het Russische voorstel waar
schijnlijk niet zal worden aanvaard. Rus
land verlangt behalve vrijlating van
Loemoemba ook ontwapening van Mo-
boetoes leger en herstel van Loemoem-
ba's regeringsmacht. Het Westen wil niet
alleen dat vertegenwoordigers van het
internationale Rode Kruis een onderzoek
instellen naar de mensen die in Kongo
gevangen worden gehouden maar ook
dat Hammarskjöld blijft werken voor
handhaving van wet en orde in Kongo.
Joego-Slavië trekt zijn
personeel uit Kongo terug
België heeft Nederland verzocht
de Belgische belangen in Ghana te
behartigen. De Nederlandse regering
heeft nog niet officieel op dit verzoek
geantwoord doch aangenomen wordt,
dat ons land zich met deze taak gaat
belasten. Ghana heeft de betrekkingen
met België enige dagen geleden verbro
ken nadat het de regering in Brussel
ervan had beschuldigd betrokken te zijn
in de gebeurtenissen in Kongo die heb
ben geleid tot de afzetting van de rege-
ring-Loemoemba.
Er is sprake van dat na de VAR en
Ceylon ook Ghana zijn troepen uit
Kongo zal terugtrekken. Intussen heeft
Joego-Slavië medegedeeld, dat het zijn
diplomatieke missie uit Kongo en het
Joegoslavische VN-personeel in dit land
„onmiddellijk" zal terugtrekken. In een
nota aan Hammarskjöld wordt voorts
geëist dat de Ver. Naties „de snelste en
meest energieke stappen nemen om de
invrijheidstelling van het hoofd van de
centrale regering, Patrice Loemoemba,
en andere gearrseteerde leden van rege
ring, parlement, openbaar en politiek le
ven te bewerkstelligen".
De premier van Katanga, Tsjombe,
heeft uit handen van de Belgische mi
nister voor Afrikaanse Zaken, graaf
d'Aspremont Lynden, de versierselen van
Grootkruis in de Orde van de Kroon
ontvangen. Dit is na de Orde van Leo
pold de hoogste Belgische onderscheiding
Kasavoeboe is reeds drager van de Orde
van Leopold. De onderscheiding aan
Tsjombe werd uitgereikt tijdens een di
ner in Brussel, waar o.m. de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken Wigny
aanwezig was. Het is vrij zeker dat het
besluit Tsjombe de onderscheiding te
verlenen is genomen nadat hij door Ko
ning Boudewijn werd ontvangen.
Weer minister door
Kennedy benoemd
De pasgekozen Amerikaanse president,
John Kennedy, heeft gisteren de benoe
ming bekendgemaakt van de Democrati
sche afgevaardigde Stewart Udall tot
minister van Binnenlandse Zaken in zijn
toekomstige regering. Volgens Kennedy
zal Üdall de nodige „energie en verbeel
dingskracht" meebrengen voor de be
langrijke taak „Amerika's geweldige en
overvloedige natuurlijke hulpbronnen te
ontginnen".
Burgeroorlog in Laos duurt voort:
Na een militaire staatsgreep ten gunste
van de neutralistische regering-Phoema
In de hoofdstad van Laos, Vientiane, zijn vandaag gevechten uitgebroken
tussen twee groepen valschermtroepen, na een militaire staatsgreep ten gunste
van de neutralistische regering van Prins Soevanna Phoema. De staatsgreep
werd geleid door kolonel Khoerprasith Abhay, bevelhebber van het militaire
distrtict Vientiane, en uitgevoerd door het derde bataljon valschermtroepen, dat
woensdag is teruggekeerd van de strijd tegen de rechtse rebellen van generaal
Phoemi Nosovan, 130 km van de hoofdstad verwijderd. Het tweede bataljon val
schermtroepen heeft later getracht de stad binnen te komen om de staatsgreep
ongedaan te maken.
Generaal Phoemi nog
voor drie rivieren
Uit de omgeving van Prins Soevanna
Phoema wordt vernomen, dat het kolo
nel Abhay's bedoeling was van Vientiane
een werkelijk neutrale stad te maken
om besprekingen tussen alle drie par
tijen mogelijk te maken. De burgeroor
log duurt nu al vier maanden.
De jongste staatsgreep brengt weinig
of geen verandering in de positie van
BINNENKORT TOTO-NOODWET
(Van onze parlementaire redacteur)
Van alle kanten is er gisteren
in de Tweede Kamer bij minister
Beerman (Justitie) vergeefs op
aangedrongen de Indische Neder
landers. die in 1950 voor de Indo
nesische nationaliteit opteerden,
in ruimer aantal en sneller in Ne
derland toe te laten omdat hun het
leven in Indonesië onmogelijk
wordt gemaakt. De minister is van
mening, dat hij in vergelijking met
zijn socialistische voorgangers de
toelating reeds aanmerkelijk heeft
verruimd en versneld, zodat thans
2400 spijtoptanten per jaar wor
den toegelaten.
Besloten is een commissie in te stel
len, die zal adviseren in gevallen waar
in het departement afwijzing over
weegt. De commissie zal ook kunnen
adviseren over de vraag of de richtlij
nen van de regering voor toelating
juist zijn. „Laat men de werking van
het nieuwe bestel eerst eens afwach
ten", betoogde minister Beerman. Bü
De grote bunker aan de verkeers
weg Utrecht-Den Bosch bij de brug
over de Maas te Hedel wordt ge
sloopt. Het in 1937 gebouwde ge
vaarte, dat later herhaaldelijk werd
versterkt, heeft muren van ander
halve meter dikte. In muren en dak
werd 25 ton staal verwerkt. Men
denkt zes weken voor het karwei
nodig te hebben. Dan is een sta-
in-de-weg voor het verkeer opge
ruimd.
de replieken zal vandaag blijken of de
Kamer daartoe bereid is.
De Kamer heeft gisteren ook nog
even gesproken over de noodwet, die
minister Beerman binnenkort hoopt in
te dienen en waardoor een toto met
geldprijzen mogelijk wordt, waarvan de
hoofdprijs ten hoogste 50.000 gulden
mag bedragen. De Kamer had over het
algemeen wel waardering voor deze
voorlopige oplossing in afwachting van
een nader advies voor een definitieve
regeling van de Commissie-Wiarda.
Minister Beerman wees er nog eens op,
dat hij de huidige situatie niet bevredi
gend vond en hij een nieuw wetsont
werp dringend nodig acht.
9 Slot pag. 2
de regering van Prins Soevanna Phoema,
tegen wiens vriendschappelijke betrek
kingen met communistische landen ge
neraal Phoemi zich verzet. De staats
greep was gericht tegen de activiteit
van extremistische linkse groepen, die
het niet eens zijn met het plan van de
regering om een kabinet van nationale
verzoening in het leven te roepen.
Prins Soevanna heeft vandaag aan
de pers meegedeeld, dat de jongste ge
beurtenis geen staatsgreep was, maar
een demonstratie van trouw van het
leger aan zijn regering. Het is nog niet
duidelijk of generaal Phoemi van plan
is Vientiane aan te vallen en of hij'
daartoe bij machte is. Zijn troepen moe
ten nog drie grote rivieren oversteken
en er zijn geen bruggen. Door zijn
troepen te concentreren voor een op
mars naar Vientiane, stelt Phoemi vele
afgelegen delen van het land bloot aan
de guerrilatroepen van de linkse Pathet
Lao.
W egens bedrog
(Van onze correspondent te Bonn)
Te Hattenheim in Rheingau (West-
Duitland) is de 59-jarige zich elektro-
ingenieur noemer.de Adolf Th. Dreis
gearresteerd, die als president van de
geheimzinnige organisatie „Die Heilige
Tat" in ons land bekend is geworden.
De arrestatie geschiedde, zo deelde ons
hedenmorgen de politie te Mainz mee,
wegens de gevangenisstraf van vijf
maanden, die Dreis nog tegoed heeft
wegens bedrog.
Tegen Dreis liep al geruime tijd een ar
restatiebevel, men kon hem evenwel
niet grijpen, omdat hij geen vaste
woonplaats in de Bondsrepubliek heeft
en zich in hotels pleegt op te houden.
In deze hotels t taalt Lij evenwel nim
mer zijn rekeningen, ook al een reden
voor de politie om hem te zoeken.
Van de zijde van de politie te Mainz
deelde men ons mede, dat van uitle
vering van Dreis aan Nederland
waarschijnlijk geen sprake kan zijn.
Het uitleveringsverdrag tussen de
Bondsrepubliek en ons land voorziet,
volgens de politie te Mainz, niet in
uitlevering wegens bedrog.
In Schaasbergen is gisteren het
monument onthuld voor de gevallen
militairen van de 7-december-divi
sie. Mevr. A. G. van Anrooy-de
Kempenaer, presidente van de Oor
logsgravenstichting, bracht in het
monument aarde aan van het ere-
veld Menteng Poeloe te Djakarta
V.S. moeten uitvoer
(met drie miljard) vergroten
De Amerikaanse minister van Handel,
F. H. Muller, heeft gisteren een ver
groting van de Amerikaanse uitvoer met
tenminste drie miljard dollar per jaar
bepleit als een van de middelen tot op
lossing van het goud-dollarvraagstuk.
Hij zei dat een grotere uitvoer gemak
kelijk zou kunnen worden bereikt, in
dien slechts één op iedere tien Ameri
kaanse fabrieken zich zou inzetten voor
een vergroting van de uitvoer. De mi
nister voegde hieraan toe dat er op het
ogenblik slechts 5 procent der 300.000
fabrieken in de Verenigde Staten aan
de uitvoer deelneemt.
Advertentie
Wat betekent f 120,- voor u
Is f 120,- misschien juist dal bedrag dat u
voor een biezondere gelegenheid hebt
weggelegd? Hier is die gelegenheid: een
overjas uit onze gerenommeerde collectie
de uwe voor f 120,-, 'n Speciale aanbieding
die alleen deze week geldig is:
VAN-DE-WEEK
OVERJAS
GROOTMEESTER VAN HET
KONINKLIJK HUIS
Bij K.b. is met ingang van 3 decem
ber 1960 aan Hr Ms adjudant-generaal
in buitengew. dienst vice-admiraa.1 tit.
b/d N. A. Rost van Tonningen op de
meest eervolle wyze ontslag verleend als
Hr. Ms. opperceremoniemeester, echter
met de bepaling, dat hü deze functie
tüdelyk blyft waarnemen tot door de
vervanging in deze functie voorzien
wordt.
De heer Rost van Tonningen is met
ingang van gelüke datum benoemd tot
Grootmeester van het Koninklük Huis.
(£>uc/ ^ïlte
Uit Het Leidsch Dagblad van
8 December 1860:
In de zitting der Tweede
Kamer van l.l. Woensdag werd
de f. 4.000 subsidie voor de sa
menstelling van het Nederl.
Woordenboek afgekeurd, omdat
voor de uitgave geen termijn
was bepaald; - terivijl de Minis
ter verklaarde, dat te oordelen
naar het verslag der redactie en
naar haar werkzaamheden dit
werk vermoedelijk zeer lang zou
duren, omdat men tot nu toe
slechts bouwstoffen had verza
meld, maar dat juist het gemis
van het subsidie tot staking en
voor het minst tot belemmering
van den arbeid zou strekken.
