LOONOVERLEG VAN REGERING EN VAKRAAD METAAL MISLUKT Geen ramp in Boreulo WEERBERICHT Knipselprijsvraag blijft in trek GEEN OPENBREKING C.A.O. VOOR 1 JULI Hedenmorgen staking o.m. bij de Holl. Constructie Werkplaatsen Kroesjstjef met griep in bed Dank zij veler enorme inspanning FRANS PLAN NATIONAAL KERNZWAARD IS NU WET Na 1970 kans op Chinese aanval (9uc/ teuws Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 7 DECEMBER 1960 No. 30222 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Het overleg tussen de regering en de Vakraad voor de Metaalin dustrie is mislukt. Het gesprek, dat gistermiddag te Den Haag in het ministerie van Economische Zaken is voortgezet, was van vrij korte duur. Het over leg stuitte al spoedig op het vaste standpunt van de regering, dat de metaalionen in geen geval vóór 1 juli 1961 mogen worden verhoogd. Het enige punt, waarop wel goedkeuring van het College van Rijks bemiddelaars kan worden tegemoetgezien, is de extra-winstuitkering over 1960 van 1,5 procent (totaal 4,5 procent). Een deel hiervan kan bij wijze van voorschot zo spoedig mogelijk worden uitge keerd. Het personeel van de Hollandsche Constructie Werkplaatsen te Leiden heeft vanmorgen uit protest tegen de houding van de rege ring het werk neergelegd. Door deze staking van ongeveer 350 man kwam het bedrijf vrijwel stil te liggen. Het tegenover gelegen zuster bedrijf, de Nederlandse Electrolasch Maatschappij, werkte vanmor gen normaal door, hoewel daar ook stemmen voor een staking op gingen. Zover is het echter niet gekomen. landse economie, aldus de bewindslie den. De kans zou hebben bestaan dat 90 pet. van de werknemers in ons land binnen een maand of vijf op een „open- breking" van hun C.A.O. zou hebben aangedrongen. Niet alleen in Leiden is vanmorgen gestaakt. Op T. Duqvendijk's Scheeps werf in Opperduit onder de gemeente Lckkerkerk is ook een proteststaking uitgebroken onder een deel der arbei ders. Van de circa 180 cmployé's is on geveer 75 procent in staking gegaan. In Utrecht waren er ook stakingen. Bij Werkspoor staakten 2000 man. Een dele gatie van stakers van Werkspoor heeft werknemers in andere bedrijven bezocht. Bij de Demka hebben hierop enkele on dergeschikte afdelingen van de gietaf- deling en de machinebouw het werk neergelegd. Minister vreest een rampzalige loongolf Van de zijde der directie van de Hol landse Constructie Werkplaatsen bleek men in dit stadium van de staking niet bereid enig commentaar te verstrekken. Een delegatie van de stakers heeft na drukkelijk te kennen gegeven, dat de actie niet tegen de directie, maar tegen het regeringsstandpunt is gericht. Over de duur ervan stond vanmorgen nog niets vast. Daar ons de toegang tot het terrein van de onderneming werd ont zegd, waren wij ook niet in staat con tact op te nemen met stakende perso neelsleden. Zittend op werkbanken en pratend wachtten zij vanmorgen het middaguur af. Na de middagpauze werd het werk echter weer hervat, zodat vanmiddag het bedrijf weer normaal op volle toeren draaide. Onmiddellijk na het gesprek in het ministerie van Economische Zaken gis termiddag heeft de Vakraad Metaal overleg gepleegd. Daarna wees de Fede ratie van Werkgeversvakverenigingen haar leden op de mogelijkheid oin die extra-winstuitkering op korte termijn bij wijze van voorschot uit te keren. In een door de Vakraad uitgegeven com muniqué wordt de teleurstelling uitge drukt, dat de regering geen loonsverho ging voor juli 1961 wil toestaan, waar mede de voorstellen van 3 procent per 1 januari en 5 prooent per 1 juli zijn ge torpedeerd. Regeringsstandpunt Na afloop van het overleg deelde mi nister Van Rooy op een persconferentie het standpunt van de regering aangaan de het niet-openbreken van de C.A.O. mee. Staatssecretaris Roolvink releveer de daarna o.m., dat tijdens het eerste recente overleg van de z ij devan de Vak raad is gesuggereerd, dat deze bereid i zou zijn zijn oorspronkelijke voorstel van 3 pet. per 1 januari te verschuiven naar 1 april. De regering zou dan oe- j reid moeten zijn de hogere winstuitke- ring te brengen van 1,5 pet. op 2 pet. De tweede loonsverhoging zou dan moe- ten ingaan op 1 oktober, inplaats van op 1 1 juli. De regering stuitte bij deze suggesties echter op het voor haar onoverkome- lijke bezwaar, dat de loonsverhoging dan j toch vóór 1 juli zou ingaan. Na rugge- 1 spraak met het bestuur van de Stich- i ting van de Arbeid is de Vakraad daar- j om gisteren meegedeeld, dat Rijksbe- middelaars zich bij de beoordeling van 1 de hun voorgelegde voorstellen onver- i kort aan de algemene aanwijzing van de regering geen verhoging vóór 1 juli moeten houden. De Vakraad is daarop teruggevallen op zijn oorspronkelijke voorstellen (ver hogingen per 1 januari en 1 juli). Tegen de voorstellen voor hogere winstuitkering, die formeel buiten de „openbrekingsclausule" staan, heeft de regering geen bezwaar gemaakt. De stakers van deze twee bedrijven vertrokken in optocht naar de N.V. Ma chinefabriek StorkJaffa, waar hun op roep niet aan dovemansoren klonk; 1500 man legden het werk neer. In Amsterdam kwam het werk op Verschure's Co's Scheepswerf N.V. plat te liggen door een staking van ca. 750 man. Van de 500 man personeel van Kromhout's Motorenfabriek gingen er 300 in staking. Beraad situatie De drie metaalbewerkersbonden heb ben vanmorgen afzonderlijke vergaderin gen belegd om zich te beraden over de situatie. De Chr. Metaalbedrijfsbond heeft verklaard, dat hij zich ondanks het feit, dat hij het standpunt van de rege ring verwerpelijk acht, niet achter de stakers kan stellen. „Wij zijn niet gebaat bij wilde acties en ongeorganiseerd op treden. De statcers maken zich", volgens de secretaris, de heer J. de Graaf „schul dig aan contractbreuk, omdat zij gebon den zijn aan een collectief contract". De heer A. Schravemade, districtsbe stuurder van de Alg. Ned. Metaal Be- dryfsbond (N.V.V.) zei de reactie van de werknemers te kunnen "oegrijpen. De stakingen wil hij niet afkeuren, zo lang het bij een korte protestdemon stratie blijft. Langdurig stilleggen van het werk zou volgens hem geen zin hebben. Kinderen ontsnapten aan groot gevaar Gisteren omstreeks 12 uur is een veertigtal kinderen op de Beekbrug in Lisse aan groot gevaar ontsnapt. De kin deren stoven naar twee kanten uiteen toen een militaire vrachtwagen waarvan de bestuurder de macht over het stuur was kwijtgeraakt, het fietspad opstoof en via de berm in 't IV2 meter lager gele gen bollenland belandde. Een voorsorte rende personenauto zou de militaire wa gen niet voldoende ruimte hebben ge laten, waardoor laatstgenoemde voertuig slipte. De Sovjetrussische eerste minis ter Nikita Kroesjtsjef ligt ziek te bed. Hij heeft een koude op de borst gevat en hij heeft een lichte temperatuursverhoging. Z'n vrouw heeft dit, volgens het in Londen verschijnende Britse communis tische dagblad Daily Worker", gisteren medegedeeld aan perso nen, die het huis van de Russische premier bezochten. De „Daily Worker" meldde dit in een verslag van een tea-party," die mevrouw Kroesjtsjef in haar woning op de buiten Moskou gelegen Lenin-heuvels aan de Amerikaanse miljonair Cyrus Eaton aanbood. Men meent, dat Kroesjtsjef sinds vrijdag j.l. bedlegerig is en dat hij griep heeft. De kans op een totale overstroming van Boreulo is na vele kri tieke momenten bijna geweken. Het water in de Berkel boven de stuw in Boreulo is iets gezakt en de toestand voor de stad is daardoor gunstiger geworden. De waterstand beneden de stuw in Boreulo is ech ter niet veranderd. De bevolking van Boreulo is vol lof over de dienst Bescherming Bevolking uit Boreulo en omliggende plaatsen en de ge meentelijke technici van Boreulo, die enorm veel werk verzetten. Zij hebben Boreulo voor een ramp behoed. De overstroming is beperkt tot enkele delen van de stad. De meeste last van deze overstroming heb ben de boeren rond Boreulo. Overal staan de boerenhoeven midden in het water. Het vee moet worden geëvacueerd. Men blijft in Boreulo nog volledig paraat, omdat over de wegen Neede-Borculo en Boreulo- Ruurlo even buiten de bebouwde kom van Boreulo nog steeds water over de weg stroomt. Ernstige situatie in Paterswolde Intussen doen zich weer in de pro vincie Groningen grote moeilijkheden voor. De dijk aan de Meerweg te Paters wolde laat ondanks massale hulpverle ning en tienduizenden in allerijl aange voerde zandzakken op enkele plaatsen Noorse regering niet bereid kernwapens in te voeren voor landsverdediging President De Gaulles plan om in de komende vijf jaar een onaf hankelijke Franse kernstrijdmacht op te bouwen, is gisteren wet ge worden, nadat een moaie van af keuring in de Nationale Vergade ring slechts 215 stemmen had ge kregen, terwijl zij 277 stemmen nodig had om te worden aanvaard. Hef. was de derde maal dat de opposi tiepartijen van het centrum en van links „Rampzalig" De staatssecretaris besloot zijn uiteen zetting met de opmerking, dat het thans aan de Vakraad voor de Metaalindustrie is om met eventuele nieuwe voorstellen te komen, die in overeenstemming met de algemene regeringsaanwijzing moe ten zijn afgestemd op 1 juli 1961. Voorts hebben de minister en de staatssecretaris verklaard, dat tussen tijdse loonsverhogingen tot ongewenste spanningen zouden leiden. Als de rege ring het metaalbedrijf zou toestaan de lonen tussentijds te verhogen, zou dit haars inziens, spoedig tot gelijke eisen van de andere bedrijfstakken leiden. Een dergelijke „loongolf" zou rampzalige gevolgen hebben voor de gehele Neder- RUSTIG WEER De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond Veel bewolking met enkele verspreid voorkomende buien en hier en daar mist. Weinig wind, dezelfde temperatu ren of iets lagere. (Opgemaakt te 11.15 uur) 8 DECEMBER Zon op: 8.34 uur; onder: 16.29 uur; maan op: 21.43 uur; onder: 11.52 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.13 en 18.27 uur; laagwater te 1.55 en 14.12 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's Aan het ongeduld van de vele honderden deelnemers en deelneemsters aan onze Advertentieknipselprijsvraag komt vandaag een einde: elders in dit num mer publiceren wij zowel de juiste oplossing in de vorm van de volledige lijst der deelnemende adverteerders als de namen van de gelukkige prijswinnaars. Het aantal inzendingen bewijst wederom, dat dit soort puzzels nog niets van zijn aantrekkelijkheid heeft verloren: er is weer naarstig en enthousiast gespeurd. Door sommigen zelfs zo enthousiast, dat de oplossing reeds de dag na die van de publikatie der fragmenten in ons bezit was. Velen gaven aan hun inzending de een of andere attractieve vorm, hetzij door een in proza of poëzie gestelde lof zang, hetzij in de vorm van een aardige tekening. Enkele hiervan meenden wij met een extra-prijsje te moeten belonen. Dit was in de eerste plaats de in originel 4 in prachtige kleuren uitgevoerde te kening van een pauw door de heer M. Tonkes, Hoge Rijndijk 107a, te Leiden, waarvan wij elders in dit blad een verkleinde zwart-wit weergave afdrukken. Zijn artistieke prestatie en inspannende arbeid honoreren wij met een extra-prys van f. 10, terwijl wij voorts een extra-prijsje van f. 5 toekennen aan Pieter Nieu- dorp, Zeehospitium - Rijnlands Revalidatiecentrum te Katwijk aan Zee, Nelleke Jagerman, Koningin Julianalaan 2 te Katwijk aan Zee, die beiden een fraaie tekening inzonden en aan mevrouw R. Gerritsen-Wessel, Middelweg 21 te Lei den voor het volgende gedichtje: Ieder jaar begin december Heeft een ieder al gemerkt, wordt er bij ons Leidsche Dagblad harder dan normaal gewerkt. Vele knipselresultaten, (hetzy goed of hetzij fout) worden daar dan weer by stapels in de brievenbus gestouwd. Vele pryzen zyn beschikbaar Maar die staf van personeel die de boel moet controleren ziet my dunkt daarvan niet veel. Daarom hun een woord van dank hier voor die Ijver en die moed. Dat ons eigen „Leidsche Dagblad", dit nog heel veel jaren doet! Alle pryzen worden aan de winnaars toegezonden. Tenslotte een woord van dank aan de velen, die door het simpele feit van hun deelneming of door hun schriftelijke 011 telefonische bijvalsbetuigingen hun voldoening over en instem ming met deze prijsvraag te kennen gaven. Ook Engeland heeft veel last van overstromingen. Alleen de zwanen in Bath in het graafschap Somerset zijn verheugd over de uitbreiding van hun domein. Volgens het Amerikaanse blad „Newsweek" heeft de president van Tsjecho-Slowakije, Novotny, na terugkeer van de communis tische topconferentie in Moskou tegenover een bezoeker verklaard dat de rest van de wereld „nog ten hoogste tien jaar de tijd heeft China in quarantaine te plaatsen voordat het over voldoende atoomwapens voor een aanval beschikt". Op de conferentie zou „de Aziatische geringschatting voor de waarde van het menselijk leven en materieel welzijn" van de Chinezen aan het licht zyn ge treden. Voorts zou de Sovjet-Unie heb ben besloten China absoluut geen ge gevens over kernenergie te verstrekken, zelfs niet voor vreedzame doeleinden. Novotny en ook de Poolse partylei der Gomoelka zouden hebben verklaard dat „de ideologische geschillen tussen de Sovjet-Unie en China worden ver bitterd door een nieuwe factor* rassen vooroordeel". in de Nationale Vergadering een poging deden om het voorstel te torpederen. De vorige malen behaalden hun moties resp. 207 en 214 stemmen. Tweemaal achter een had de Senaat het plan, nadat dit door de Nationale Vergadering was aan vaard, verworpen. Volgens de grondwet had de Nationale Vergadering in een derde stemming de eindbeslissing. De Noorse minister van Buitenlandse Zaken, Halvard Lange, heeft gisteren of ficieel verklaard, dat de Noorse regering niet van plan is, kernwapens in te voe ren voor de nationale verdediging. In een rede in Oslo zei de minister, dat de regering zich realiseert, dat haar houding een aanzienlijke verzwakking van de Noorse verdediging betekent en een handicap betekent in haar betrek kingen met andere landen, die wel der gelijke wapens willen hebben en die zich verplicht hebben om Noorwegen te hulp te komen als dit land wordt aangevallen. „De reden waarom wij aan onze op vatting vasthouden wordt gevormd door een totale schatting van de economische en de buitenlandse politiek, met inbegrip van overwegingen ten aanzien van de Sovjet-Unie en onze Scandinavische buurlanden," aldus Lange. Hy zei dat de Noorse regering elk concreet voorstel voor de ontwikkeling van de NAVO in overweging zal nemen. De minister voegde hier echter aan toe dat het „tot dusver schijnt, dat de Ame rikaanse denkbeelden om met polaris- raketten uitgeruste duikboten ter be schikking van de NAVO te stellen en een kleine luchtlandingsstrijdmacht met tac tische kernwapens te vormen, niet veel meer inhouden dan de verdere verwe zenlijking van vorige beginselbesluiten". Generaal Janssens met veertien dagen huisarrest gestraft (Van onze Brusselse correspondent) De Belgische generaal Janssens heeft, op order van de minister van Afrikaanse Zaken onder wie hij ressorteert, veertien dagen huisar- test gekregen. De kleine, choleri sche man zit die thans uit in de Boudewijnkazerne in Brussel, waar men een suite van twee ka mers voor hem in orde heeft ge maakt. De straf werd uitgesproken omdat de generaal zonder voorafgaande toestem ming van zyn meerderen een memoran dum heeft gepubliceerd over de omstan digheden waarin in juli 1960 muiterij uit brak onder zyn troepen in de Kongo, althans over zijn visie op die omstan digheden. Het is ook aan Belgische officieren niet toegelaten mededelingen aan de pers te doen of zelf te publiceren, zonder de nadrukkelijke toestemming van een mi nister van Landsverdediging. In het ge val van generaal Janssens was ook nog de toestemming van de minister van Afrikaanse Zaken nodig geweest. Sinds zijn terugkeer uit Kongo (hij sprak toen, staande voor het standbeeld van Leopold II in Brussel de merkwaardige woorden: „Sire, ils vous l'ont cochoné", vry te vertalen met „Sire, ze hebben er een zwijnenpan van gemaakt") had men hem reeds verboden de Kongolese kadet- ten van de militaire school te bezoeken. Hij stond onder politietoezicht en er was hem een spreekverbod opgelegd. Sinds 1954 was Janssens opperbevel hebber van de weermacht in Kongo. De weermacht bestond uit inlandse strijd krachten onder bevel van Belgische of ficieren. De eerste onlusten in januari 1959 kon hij met zijn weermacht onder drukken en hy heeft vervolgens de Bel gische regering verscheidene malen laten weten, dat hy de zaak vast in de hand had, zodat de orde verzekerd zou bly- ven, ook na het uitroepen van de onaf- hankehjkheid. Later was het juist die weermacht die aan het muiten sloeg en Loemoemba zette Janssens af. Wonderïyke speling van het lot dat beiden thans binnen vier muren zyn opgesloten, zij het dat de generaal het vermoedelyk comforta beler heeft dan de ex-premier. water door, dat de daarachter gelegen landerijen in stroomt. Toch weet het leger van vrijwilligers telkens nog de situatie meester te blijven. Na 12 uur vannacht is het hulpverleningsleger sterk uitgebreid. Ruim 100 militairen uit Zuidlaren met groot materiaal en vrachtwagens kregen al spoedig verster king van al het beschikbare materieel en manschappen van de dienst openbare werken te Groningen. Ook de oevers van het Noord-Wil- lemskanaal moeten voortdurend kunst matig verhoogd worden met zandzak ken, in verband met het nog steeds stij gende water. De meest kritieke plaats is de wyde bocht by de uitspanning café Friezeveen. Hier wordt door een uitge breid leger vrijwilligers constant ge werkt aan het verstevigen en ophogen van de dijk. De genie uit Wezep is in de loop van de nacht op de bedreigde plaats gearriveerd met platboomde vaar tuigen voor het aanvoeren van zandzak ken naar moeilijk bereikbare plaatsen. Grote hoeveelheden zand worden met in allerijl gerequireerde vrachtwagens aan gevoerd en in voertuigen klaargezet om bij een eventuele doorbraak onmiddelijk te kunnen worden gebruikt. Men hoopt op deze wyze de steeds slechter worden de situatie meester te blijven. Kentering in Meppel In de toestand van het overstroomde Meppel is gisteravond een kentering in getreden: het water begint te zakken. Het gaat weliswaar heel langzaam, maar in de huizen waar het water door de naden in de vloeren omhoog kwam, blijft het nu onder de planken. Het noordelijk deel van het over stroomde gebied raakt water kwijt in het poldergebied van het waterschap Havelte, het zuidoostelijk deel loost op dc Hoogeveense vaart, terwijl het ove rige gedeelte het water via het Mallegat kwijt moet. Het zal echter nog enkele dagen duren voor de straten weer droog zyn. Veel overlast bij Tilburg Even ten zuiden van Tilburg is het riviertje de Leij buiten zijn oevers ge reden. Honderden ha. land zijn hier door overstroomd. In allerijl werden woningen ontruimd en dieren in vei ligheid gebracht. Een in het overstroom de gebied gelegen wollenstoffenfabriek liep onder water. De werkzaamheden moesten worden gestaakt en de circa 150 werknemers werden naar huis gezonden. In een tropische plantenkwekery werd grote schade aangericht, omdat in de kassen het water tot byna een halve meter steeg. Uit de omliggende dorpen Berkel-Enschot, Oisterwijk, Moergestel en Goirle wordt eveneens grote water overlast gemeld. Hier en daar tracht men door het opwerpen van zandzak- dammen het water te keren. Vier doden bij ongeval te Someren Op de weg van Someren naar Heeze is gisteravond een verkeersongeluk ge beurd, dat aan vier mensen het leven heeft gekost. Omstreeks zes uur reed een Duitse treiler, die op weg was in de richting Someren, door nog onbekende oorzaak tegen een boom. De aanhanger van de treiler drukte in zijn vaart de trekker dwars over de weg. De treiler kantelde vervolgens en kwam neer op een personenauto, waarin vijf mensen zaten, vier van hen werden op slag ge dood: De chauffeur van de treiler de 28- jarige K. H. Wittemann uit Bottrop, bleef ongedeerd, zyn bijrijder de 29- jarige K. H. Utter werd niet ernstig ge wond. De vier omgekomenen zyn de eigenaar bestuurder van de personenauto, A. F. J. van Bussel, 38 jaar, gehuwd, wonende te Leende, J. Thyssen uit Leende, dc 35- jarige J. Hoogmoet uit Valkenswaard en het 8-jarige zoontje van de bestuurder. De vyfde inzittende van de auto de 24- jarige A. J. van Leeuwen uit Budel werd zwaar gewond. Uit Het Leidsch Dagblad van 7 December 1860: Het brandersbedrijf in Ne derland neemt jaarlijks circa 14 millioen pond rogge en 25 mil- lioen pond garst, en bereidt daaruit: le. 5 a 6 millioen ponden gist, die een nuttig product zijn; 2e. Een menigte vaten spoeling, een product dat schadelijk is voor het vee, dat het gebruikt, voor de menschen, die het vleesch van dat vee eten, en vooral voor de kinderen, die met de melk ervan worden ge voed; en 3e 38 millioen kan jenever. Men berekent dat er jaarlijks een half anker jenever, per hoofd der volwassen mannelijke bevolking, gebruikt wordt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1