Restauratieplan voor „Toorenvelt,"
herinnering aan „Oud Oegstgeest"
Begrip voor de schoonheid van
9n eeuwen oud huis, datondanks
verbouwing, aantrekkelijk bleef
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 6 december 1960
Tweede blad no. 30221
Bescherm U tegen
neem
Als U zich maar even rillerig of
onprettig voelt:
'ASPPO'5^ Utenttoeet fit.'
Lezers schrijven
Laatkomers in bioscopen
Langs deze weg zou ik de directies van
de bioscopen willen vragen, of er geen
oplossing gevonden kan worden voor het
hinderlijke passeren van laatkomers. Het
is voor degenen, die op tijd gekomen zijn
om van journaal en voorfilm, of actueel
nieuws te genieten, een bron van erger
nis, wanneer zij door dit laten passeren
een groot deel van het Journaal of de
voorfilm moeten missen.
Zou dit niet voorkomen kunnen wor
den, door de laatkomers te laten wach-
I ten met binnenkomen, tot de hoofdfilm
I begint, daar ze toch hebben laten blijken
geen belangstelling te bezitten voor de
voorfilm of het journaal. Er is ook een
andere mogelijkheid, nl. dat er aan de
muurzijde een pad gemaakt wordt, zodat
de laatkomers zonder te storen de eerste
beelden staande kunnen aanschouwen.
U dankend voor de plaatsing, teken
ik.
Hoogachtend,
L.P.S.
Hef openbare vervoer
Mag ik nog even terugkomen op uw
artikel „Waarom nog geen overstapjes,
NZHVM-Eltax?'' in het LD van 2 no
vember. Wij lezen daar, dat B. en W.
getracht hebben wegen te vinden, die er
toe zouden leiden beide ondernemingen
tot samenwerking te brengen in dier
voege, dat het publiek zodanige service
krügt, dat het niet merkbaar is, dat het
belangrijkste deel van het openbaar ver
voer in meer dan één hand is.
Iedereen, die verplicht is gebruik te
maken van deze openbare middelen van
vervoer, zal dit van harte toejuichen.
Immers zal men dan naast uniformi
teit in het tarief ook tot uniformiteit in
frequentie moeten komen, wil de ene
onderneming niet bevoorrecht worden
boven de andere. Wellicht komt men
dan ook tot het plaatsen van enige
wachthuisjes, waarvan de haltes 5 Mei
laan wel het meest dringend nodig zijn.
Abonnee
Van Gen tl en Loos
uit Breestraat
Haags schoenenbedrijf
kocht pand aan
Naar wjj vernemen zal het aanbreng-
kantoor van Van Gend en Loos vermoe
delijk reeds het volgend jaar uit de
Breestraat verdwijnen. Het pand is nl.
aangekocht door de NV Schoenbedrijf
v.h. A. M. Krol te Den Haag.
Het ligt in de bedoeling van de direc
tie van Van Gend en Loos de Leidse on
derneming in de toekomst geheel onder
te brengen op het goederenemplacement
aan de Haagweg. Dat men tot deze ver
koop is overgegaan, houdt mede verband
met het feit, dat het aanbrengkantoor
aan de Breestraat in het totale vervoer
nog slechts een ondergeschikte plaats
inneemt. Alleen kleine verzendingen
worden hier nog aangeboden. Bovendien
komt deze concentratie een nog vlottere
verzending ten goede.
Met deze aankoop een grondige
verbouwing zal plaats vinden zal op
dit punt van de Breestraat een totaal ge
wijzigd beeld ontstaan. Op de plaats van
dit kantoor komt straks een modern
winkelfront. Ook het verkeer is er mede
door gediend, aangezien op deze plaats
het laden en lossen van auto's dan tot
het verleden behoort.
Naar de directie van de NV Krol ons
hedenochtend mededeelde, zal de ver
bouwing en inrichting van het pand
bouwvergunningen moeten nog worden
aangevraagd nog geruime tijd in be
slag nemen. Eind volgend jaar hoopt
men de plannen echiter verwezenlijkt te
zien.
Tientallen arrestaties in
Venezuela
De Venezolaanse hoofdstad Caracas
biedt, na de recente wanordelijkheden,
weer een normale aanblik.
De Venezolaanse politie verricht ech
ter in het binnenland in verscheidene
steden arrestaties. De arrestanten zijn
leiders va nde Venezolaanse communis
tische partij en van de linkse revolu
tionaire beweging. Deze politieke .groe
peringen worden verantwoordelijk ge
acht voor de jongste troebelen in Vene
zuela.
De politie heeft in de steden Mara-
caibo, Cabimas, Los Teques en Acarigua
ongeveer 150 personen gearresteerd. Bij
huiszoekingen werden wapens, bommen
en grote hoeveelheden propagandama
teriaal, waarin werd aangezet tot om
verwerping van de regering-Bétancourt.
aangetroffen
VOGELSHOW „AVIBIJS".
De club van vogelliefhebbers ..Avibus"
richt van 8 t.e.m. 11 december ln het
gebouw St-Leonardus aan de Haagweg
een vogelshow in. Aan deze expositie
wordt voor de leden een onderlinge wed
strijd verbonden.
Schetstekening van architect P.
v. d. Sterre (Arch.bureau Dekker
en v. d. Sterre in Leiderdorp) voor
de restauratie van de voorgevel van
„Toorenvelf'.
Foto W. van Varik van de zui
delijke gevel.
roeden en leenroerig geweest zijnde aan
den huize Adegeest.
Op 11 mei 1806 werd het overgebracht
op Cornelia Oudshoorn-Leendertsdr.,
huisvrouw van Nicolaas van Noort, die
het 15 augustus 1810 te samen met Jan
van den Bosch transporteerde aan Ary
Rietkerk te Oegstgeest, met nog 1 mor
gen 345 roeden wei- of hooiland, gelegen
tegenover het Rechthuis (het oude
Raadhuis)
De beide percelen waren samen be-
lend: ten westen de Lageweg, ten oos
ten de Zandsloot en ten zuiden professor
Daniël Wyttenbach (met „De Hoge
Boom"). In de transportakte was be
paald dat de verkopers, als zij 's zon
dags naar de kerk gngen, hun paard
mochten brengen in de stal van Toren-
veld, zonder daarvoor iets te betalen.
Een akte van overdracht van Toren-
veld, o.a. aan professor Wyttenbach
werd niet gevonden; de transportregis-
ters gaan niet verder dan 1811.
Twee eeuwen geleden wegens
bouwvalligheid afgebroken
Wijttenbach legateerde zijn bezittin
gen aan de Weduwen-Sociëteit der Leid-
sche Hoogleraren, onder voorwaarde dat
zijn vrouw tot haar dood het vrucht
gebruik daarvan zou hebben.
Hoewel in de transportakten geen ge
wag wordt gemaakt van wijziging in de
opstallen, lijkt het waarschijnlijk, dat
het oude Torenveld, dat bijna 50 jaar
in het bezit was geweest van de familie
d'Offarel, door mr. Willem Paadts we
gens bouwvalligheid werd afgebroken en
dat deze de bouwheer is geweest van het
thans nog bestaande huis, zonder de la
tere tegen de noordgevel aangebouwde
stal. Het was zeer solide gebouwd. De
dikke balken en zware muurankers voor
de spanten van het hoge zadeldak dui
den hierop.
De lage stal aan de noordzijde moet-
blijkens een inscriptie in de rollaag bo
ven het kozijn van de achterdeur - zijn
gebouwd door Leendert Oudshoorn.
Wanneer de restauratie plaats vindt,
zal men de mooie beukenhaag, die zich
aan de noordzijde bevindt, pogen te be
houden.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Emmen C. Smit te Diever
te Stevensweert-Maasbracht W. L. Dek
ker te Molkwerom. Aangenomen naar
's-Gravenhage-Loosduinen (5de pred. pl.)
H. J. Vedder te Terborg naar Zeven
bergen J. van Winterswijk Wieringermeer.
Bedankt voor Biezellnge en Eversdijk
(toez.) mr. Q. Rovers te Warns (Fr.)
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Sneek Joh. Prins te Gro
ningen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rijssen (2de pred. pl.) W.
C. Lamain te Grand-Rapids (U.S.A.).
Beroepen te Zeist (5de pred. pl.) T. J.
Hagen te Deventer.
Chr. Politie-ambtenaren
AFDELING LEIDEN BESTAAT
40 JAAR.
Deze maand is het veertig jaar gele
den, dat de afdeling Leiden van de Bond
van Chr. Politie-ambtenaren werd op
gericht. Ter gelegenheid van dit jubi
leum wordt woensdavond 14 december
van 8 tot 10 uur in tearoom-restaurant
A. v. d. Heijden een receptie gehouden.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Karolina Maria, dr van W. Langeveld en
L. P. de Lange, Angenieta, dr van J. Tes-
ke en A. van der Mee, Aafke Elisabeth, dr
van N. Prins en J. M. van Trier, Dirk Jo-
han Lucius, zn van J. J. Blok en C. Lijn
zaad, Marion Edith, dr van W. F, Dreef
en W. Llgtvoet, Angelique Johanna Ma
ria, dr. van J. J. Verhoogt en A. M. Melet,
Kurt Jan, zn van R. G. Wlltenburg en
N. Zwitser, Jan, zn van E. Moolbroek en
A. Dobma, Wolgang Andreas Johannes,
zn van A. H. Dlekstra en R. I. K. Strache,
Jan, zn van J. Maat en E. M. Lu(jk, In-
grid Jacoba, dr van A. J. Lagas en M. J.
Kluivers, Leuntle Maria, dr van C. Berk-
helj en W. de Does, Jansje Elisabeth, dr.
van P. Peper en J. van Elswljk. Romke
Johannes Adrlanus, zn van J. W. v. d.
Werff en C. H. van Deventer, Christina
Geertje, dr van H. de Romljn en T. J. E.
Reijken, Inge Sonja Alexandra, dr. van
W. G. van Leeuwen en J. M. M. van de
Wall, Govert Adrlanus, zn van J. Heems
kerk en J. Slerat, Nicolaas Hlnderk Lo
well, zn van L. P. N. Hofsté en E. Poel,
Adrlana Diana, dr. van A. van Delft en
G. Teske.
GETROUWD
J. J. Deljn en S. A. van den Berg, D. de
Roode en J. J. Vos.
OVERLEDEN
M. M. Belonle, 63 Jaar, man P. W. Hal,
59 jaar, man, J. A. Krellng, 49 jaar, man
Aan de Wyttenbachweg no. 6 in Oegstgeest (van Leiden uit: rechts)
staat een oud huis, dat de indruk maakt van een flink uit de kluiten
gewassen boerderij. En wie oog heeft voor architectonisch schoon
betreurt, dat op het ogenblik de ramen met planken dichtgespijkerd zijn,
want m'et het voormalige Schoutenhuis, dat er vlak tegenover gelegen
is, vormt het een aantrekkelijk geheel. Temidden van de zich snel uit
breidende moderne bebouwing in de naaste omgeving vormen die oude
huizen, in de eerste plaats dus het hier bedoelde „Toorenvelf', een
waardevolle herinnering aan „oud Oegstgeest". En moet die herinne
ring gaan verdwijnen, vraagt de belangstellende voorbijganger zich
onwillekeurig af.
Gelukkig heeft de gemeente Oegstgeest ingezien, dat, bij alle eisen
van uitbreiding in eigentijdse stijl, het oude zoveel mogelijk gespaard
dient te worden. „Toorenvelf is in 1957 door de gemeente gekocht van
de Weduwen-Sociëteit van Leidse Hoogleraren. Tot in hetvoorjaar werd
het bewoond door de familie Lubbe. Sindsdien staat het leeg, met
blinde ogen. Maar reeds bij de koop was in beginsel besloten het pand
zo mogelijk voor het nageslacht te behouden. In verband met het voor
nemen tot restauratie van dit oude brok cultuurbezit zijn wij eens gaan
snuffelen in de geschiedenis. Bijzonder moeilijk was die taak niet. want
een inwoner van Oegstgeest, de heer W. van Varik, heeft zich ver
dienstelijk gemaakt door o.m. de geschiedenis van huize Toorenvelf te
beschrijven, een beschrijving, waaraan het volgende is ontleend:
Oorspronkelijk was
er ook een toren
Oorspronkelijk heeft Toorenvelt be
staan uit een drietal gebouwen: een
achtkantige lage toren met een wat'
vreemdsoortige spits, een tegen de ach
terzijde van de toren aangebouwd huis,
dat een zadeldak vertoont tussen twee
topgevels en een uitbouw met lessenaar
dak, en tenslotte een op zichzelf staan
gebouw met een dakruiter.
Dit complex moet gelegen hebben tus
sen het tegenwoordie huis en de Zand
sloot. Het komt ook voor op de kopie van
een kaart uit 1653 door Johannes Dou, in
de Prentverzameling van het Gemeente
archief in Leiden. Het verschil met de
hierboven bedoelde afbeelding is, dat de
toren en het daarachter liggende huis
los van elkaar getekend zijn en dat het
derde gebouw omringd is door een sloot.
Niet alleen tekeningen geven houvast,
ook transportakten (documenten van
koop en verkoop) vertellen het een en
ander over de oude geschiedenis. Welnu,
de oudste totnutoe gevonden transport
akte over Toorenvelt dateert van 1672,
dus bijna drie eeuwen geleden. Daarin
verklaarden de erfgenamen van Johan
na Jansdr. van Leensvelt, weduwe van
Adriaan Louris Gael, te hebben ver
kocht aan Jacob Verboom Leendertsz,
een hofstede met tuin en vijver „van
ouds genaamd Toorenvelt", mitsgaders
een huis en erf en verder getimmerte
daarop staande, in het geheel groot vier
hond, gelegen ;.an de Lijtweg en belend:
ten oosten de erfgenamen van Harmen
Evertsz., ten zuiden professor Sijen, ten
westen de Lijtweg en ten noorden de
Zandsloot.
De koper, Jacob Verboom, ver-
l klaarde het voornoemde huis en erf,
i mitgsaders de hofstede, te cederen
(d.i. af te staan) en in vrije eigen
dom te geven aan Jolian van dei-
Meer Claesz., echtgenoot van zijn
dochter Anna Verboom, zonder daar
aan enig recht te behouden en on
der voorwaarde dat Johan van der
i Meer t zelve weder zal moeten te
leen geven van zijne huize Adegeest
aan de heer Aernold Sijen, professor
I binnen Leiden". De leenroerigheid
I van Torenveld" naar feodale trant
beleend tegen een jonge haas of twee
Vonden Hollandsch, dateert dus pas
van 1672. De belening vond plaats bij
akte van 27 augustus van hetzelfde
jaar.
Van hand tot hand
Na het overlijden van prof. Sijen droeg j
diens weduwe de hofstede op aan de j
leenheer, ten behoeve van Hendrik
Leembrugge, oud omstreeks 56 jaar. Na j
de opdracht werd deze met „Torenveld"
beleend op 1 april 1681. Vier jaar later j
werd luitenant-kolonel Francois d'Offa-
i'el eigenaar van het huis waarmede hij
op 26 april 1684 door Jochem van der
Meer, heer van Adegeest, werd beleend.
Op 16 december 1730 werd de hofste
de, bestaande uit „Huysinge en Planta-
gie", bij openbare verkoop door de erf
genamen van kolonel d'Offarel gekocht
door mr. Willem Paadts Jacobsz., veer-
tigraad van Leiden, die op 24 maart
1731 door Anna van den Bergh, vrouwe
van Adegeest, werd beleend. Na de dood
van mr. Willem Paadts werd „het Huys,
genaamt Thoornveld" op 4 december
1751 andermaal geveild; koper werd Wil
lem Juijst te Oegstgeest, voor rekening
en ten behoeve van diens nog minderja
rige zoon Willem.
Hecht en weldoortimmerd
Op 11 februari 1764 is Leendert Ouds
hoorn, gerechtsbode van Oegstgeest,
eigenaar van het huis, dat hij gekocht
had van Willem Juijst jr. In de akte
staat het vermeld als een hecht, sterk en
weldoortimmerd huis, voorheen een hof
stede, genaamd „Toornvelt", groot 400
Foto W. f. van Varik van de voor gevel van „Toorenvelt"
Prins Bernhard koopt
kaarten N.O.V.I.B.-actie
Een grote verrassing wachtte de leer
lingen van de Gem. Bedrijfstechnische
school, die momenteel met de verkoop
van door hen zelf vervaardigde Kerst
en Nieuwjaarskaarten een groot bedrag
bijeen hopen te brengen voor de „Anti-
Honger-Actie" van de N.O.V.I.B (Ned.
Organisatie voor Intern. Bijstand).
Prins Bernhard, van deze schoolactie op
de hoogte gesteld, deed gisteren een be
stelling en maakte daarvoor een mooi
bedrag over. Zoals bekend zullen deze
kaarten in de komende drie weken huis
aan huis worden aangeboden, zodat ve
len dit Koninklijke voorbeeld kunnen
volgen.
DIAMANTEN DOCTORAAT.
Donderdag is het zestig jaar geleden,
dat dr. K. H. E. de Jong, geboren te
Biebrich a/Rhein en thans wonende te
's-Gravenhage. aan de Leidse Universi
teit promoveerde tot doctor in de klas
sieke letterkunde.
In de lijst van gevestigde personenn
stond abusievelijk vermeld, dat
mej. Loogman zich had gevestigd aan
het Plantsoen 47, dit moet 79 zijn.
GOUDEN DOCTORATEN.
Morgen is het vijfig jaar geleden, dat
mr. J. J. Fock, geboren te Batavia en
thans wonende te 's-Gravenhage. aan
de Leidse Universiteit promoveerde tot
doctor in de rechtswetenschap.
Een dag later is het eveneens vijftig
jaar geleden, dat mr. A. J. Kronenberg,
geboren te Deventer en thans wonende
te Zeist, aan deze Universiteit promo
veerde tot doctor in de rechtsweten
schap.
NAAR VERLICHT DEN HAAG.
Op uitnodiging van „Stichting de
Daad" (Ned. Reisvereniging) zullen cir
ca 500 ouden van dagen, van wiel velen
in Leiden woonachtig, donderdag 22
december een rondrit maken langs de
verlichte Haagse straten.
