Adelaide: een luxueuze stad, door tSTd
en voor filosofen gebouwd
In Zuid-Australië
Nederlandse taal
wordt de
bewaard
Indonesische kritiek op Toenkoe
Abdoel Rahman dimrt nog voort
Japanse spion Josjikawa gaf in
1941 zijn ogen goed de kost...
Minister Luns
zeer tevreden"
Over het gesprek
met Von Brentano
MAANDAG 5 DECEMBER 196®
(Van onze correspondent te Sydney)
Ik ben er „even" tussenuit getrokken, per vliegtuig van Sydney naar
Adelaide, zoiets als van Amsterdam naar Warschau, 1200 kilometer
zoals de kraai vliegt; en ik leerde, dat er verschillende soorten
Australië zijn,
Adelaide is een grote stad. Het is de hoofdstad van de staat Zuid-
Australië en telt 500.000 inwoners. De ontwerper ervan, kolonel
William Light, heeft een vooruitziende blik gehad, to enhij 124 jaar
geleden het plan van aanleg ontwierp, want de lanen, die de stad
doorkruisen, zijn breed, breder dan in welke Australische hoofdstad
ook maar een miljoenenstad gelijk Sydney of Melbourne is het niet
geworden. Het zal nog wel ettelijke tientallen jaren duren voor Adelaide
het eerste miljoen bereikt hoewel de toekomst moeilijk valt te
voorspellen.
Op het ogenblik is Adelaide nog een
lieflijke provincieplaats, ondanks z'n
grootse aanleg en ondanks zijn half mil
joen inwoners. Op ons, die Amsterdam,
Den Haag en Rotterdam kennen en in
de bijna tien jaar, die we in Sydney
hebben doorgebracht de ontzaglijk snel
le groei van deze metropolis tot een sta,?
met meer dan twee miljoen inwoners
hebben meegemaakt, maakt Adelaide een
rustige indruk.
Er heerst niet die gejaagdheid, die
Sydney kenmerkt. Sydney is op zondag
een bijkans verlaten stad, maar nog al
tijd druk, vergeleken met Adelaide, waar
je rustige, brede, met prachtige bomen
beplante boulevards hebt. die je in Syd
ney vergeefs zoekt. Adelaide is het
„Haagje" van Australië.
In het koelere Adelaide - waar het
's zomers overigens flink warm kan zijn,
soms tot over de honderd graden Fah
renheit - voel je je gauwer thuis dan in
het „sub-tropische" Sydney, waar de
lucht dikwijls vocht-zwaar bezwangerd
is en de hitte werkelijk drukkend.
Je leert mensen en dingen in Adelaide
vlugger en intiemer kennen dan in Syd
ney. Iedereen kent bijvoorbeeld Mary
Martin - beroemd over geheel Austra-
lië's binnenland wegens haar berede
neerde gestencilde boekencatalogi, waar
in en passant ook grammofoonplaten en
souvenirs zoals boemerangs worden aan
geboden.
Geen vroegere strafkolonie
Adelaide is een stad van en vóór filo
sofen. Het is gesticht, niet op grondslag
van een strafkolonie, zoals Sydney, maar
als een „vrije staat voor vrije burgers"
met idealistische en utopistische bedoe
lingen. Het begon met driehonderd van
zulke burgers in 1836. Vijftig jaar later
stichtten ze al een universieit en nog he
den ten dage zegt men „voor cultuur
moet je in Adelaide zijn", misschien om
dat de mensen er meer tijd hebben dan
in Sydney en Melbourne.
Adelaide heeft, wat dit betreft, z'n
voordelen en aantrekkelijkheden, ook
voor immigranten, niet het minst de
Hollanders onder hen. Er heerst de de
mocratische sfeer van Nederland. Dat
mag ook wel, want algemeen kiesrecht
en geheim stemrecht werden er al in
1855 ingevoerd. Nederland moest er toen
nog 67 jaar op wachten.
Die democratische geest vindt men ook
in de pers van Adelaide. In Sydney zijn
vier grote dagbladen, in Adelaide is er
één werkelijk groot dagblad, maar dat
drukt trouw naast elkaar - en in dezelf
de lengte - de politieke belijdenissen af
(over actuele onderwerpen) van de ar
beidsparty, de liberale partij, de boeren
partij en, in de hoogtij van de parle
mentsverkiezingen, zelfs de communisti
sche partij.
Nederlandse nieuwtjes
In Sydney heeft nog nooit één dag
blad - en hebben zelfs .niet de weekbla
den in de afzonderlijke woonwijken - ook
maar één Hollands woord afgedrukt. In
Adelaide echter brengt het grote dagblad
van Zuid-Australië (The Advertiser) in
een oplaag van rond tweehonderddui
zend exemplaren elke week een aparte
rubriek voor immigranten, „Nieuws voor
nieuwe Australiërs" geheten.
Kunt U zich voorstellen, dat een groot
landelijk dagblad in Nederland elke week
een kolom nieuws brengt voor Italianen,
Polen, Fransen en Duitsers in hun
landstalen? „The Advertiser" in Adelai
de doet het voor de Hollanders, Joegosla-
ven, Duitsers, Polen, Denen, Scandina-
viërs en Finnen.
Daaruit spreekt het grote karakter van
het provinciale Adelaide - provinciaal,
jawel, maar het is de hoofdstad van een
staat, die een oppervlakte beslaat, waar
Frankrijk en Duitsland samen best in
passen en dan nog ruimte genoeg over
laten voor Nederland en België. Doch in-
plaats van een honderd-mlljoen-of-zo-
mens en wonen er slechts achthonderd
duizend.
Over het Nederlands in de rubriek
voor Hollanders zijn we niet erg te spre
ken. Het is hier en daar stuntelig ge
steld. Aan de andere kant willen we ech
ter geen zout leggen op grammaticale
en spellings-slakken. Het belangrijkste
is, dat een groot landelijk dagblad de
Nederlandse taal onder de ogen brengt
van onze twintigduizend landgenoten in
Zuid-Australië en daarmee een waarde
volle bijdrage levert tot de bewaring en
bevordering van een stuk Nederlandse
cultuur aan de rand der wereld.
Deze catalogi zijn een unicum in de
litteraire wereld, niet wegens de hoge
„litteratuur" - hoewel de aangeboden
boeken het neusje van de litteraire
zalm vormen van de gehele Engels
sprekende wereld - maar omdat Mary
Martin een droge humor in haar aan
prijzingen legt. Die humor dringt
zelfs door tot ministers.
Behalve Mary Martin is er in Adelaide
de jaarlijkse kerstoptocht, getuigenis
van zakelijk inzicht van een der grootste
warenhuizen. Het kerstmannetje rijdt op
z'n enorme slee mee, hoog getroond, jong
en oud in extasse brengend, met een
sleep van tientallen praalwagens en
honderden mooie meisjes (want die zijn
er veel in Australië).
„Slechst" acht stranden
In Sydney zijn tientallen stranden,
waarvan sommige beroemd zijn tot in
het buitenland, zoals Bondi (dat zelfs in
een spreekwoord wordt gebruikt), Manly
(met een internationale „corso"), Dee-
why (voor de liefhebbers van hevige
branding), Palm Beach (voor de upper-
ten) Shilling Beach (voor de mode-pop-
pen in bikini's).
In Adelaide wordt je niet voor zo'n
verbijsterende keus gezet, want er zijn
er, welgeteld .slechts acht. Je-van-het
is Glenelg. Daar worden ook congressen
gehouden, voor hen, die „eens wat an
ders" willen dan Sydney.
Adelaide ligt aan de golf van Sint
Vincet aan de uitlopers van de Lofty-
heuvels, waar men op de hellingen wijn
gaarden ziet. Wie bij het standbeeld van
kolonel Light op een heuvel in noord-
Adelaide staat, ziet - evenals deze „zie
ner" en stichter van de stad - uit op een
prachtig landschap van beboste heuvels,
waar helaas de „civilisatie" - de zich
steeds uitbreidende stad - offers vraagt
van de natuur. Kolonel Light ligt begra
ven midden in Adelaide, op het Iight-
plein.
Hoewel Adelaide een „keurige en lu
xueuze stad" is, volgens Paul McGuire,
een van Australië's ambassadeurs in
Europa, maakt deze schepping van de
schilder - musicus - zeeman - soldaat -
landmeter Light de indruk op ons van
een provincieplaats, maar dan een pro
vincieplaats met een bepaald karakter.
SCHOOLHOOFD IN ARREST
Het 31-jarige hoofd van de 600 leer
lingen tellende Christelijke Lagere Tech
nische School te Zwijndrecht is door de
politie gearresteerd. Hij wordt ervan
verdacht fraude te hebben gepleegd met
gelden, die hem door het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
ten behoeve van zijn school ter beschik
king waren gesteld. Het hoofd stond al
enige tUd onder verdenking.
De vermoedens werden zekerheid, toen
hij een auto kocht, hoewel hij er al een
had. Men voelde hem aan de tand. Na
enige tijd bekende hij, dat hij bepaalde
aankopen had gefingeerd en in de
schoolboekhouding had opgenomen. Naar
de grootte van het verduisterde bedrag
wordt op het ogenblik een onderzoek in
gesteld. Men stelt het voorlopig op een
bedrag van circa f. 5000, maar het kan
minder of meer zijn.
Geen nieuwjaarstoost met
de emigranten in Canada
Het personeel van de postkantoren
heeft opdracht gekregen onverbiddellijk
te zijn bij de weigering van alcoholhou
dende dranken in postpaketten voor
Canada. Hoewel dit land de invoer van
alcoholhoudende drank niet toestaat,
wisten familieleden van emigranten tot
nu toe nog vaak flessen geestrijk vocht
als „sierflessen" en „sierkruiken" naar
hun verwanten te verzenden. In vele ge
vallen vielen deze overigens in har.den
van de Canadese douane.
Met de nadrukkelijke instructies aan
het Nederlandse PTT r rsoneel is het
thans wel helemaal uitgesloten de emi
granten op lange afstand een nieuw
jaarsborrel te schenken.
In een verklaring, die zaterdag door
de regering van Malakka werd uitge
geven, wordt gezegd, dat de kritiek, die
fn de Indonesische pers is uitgeoefend
op de bemiddelingspoging van de pre
mier van Malakka in het geschil over
Nieuw-Guinea „nodeloos en ongerecht
vaardigd" is. Zolang het rapport van de
Toenkoe niet is bestudeerd door de
Indonesische instanties wordt het onre
delijk geacht er commentaar op te leve
ren. Dit rapport zal aan de Indonesi
sche regering worden toegezonden. De
Toenkoe zal over zjjn bemiddeling niets
meer zeggen voor Indonesië is ingelicht.
Deze verklaring heeft de leiders van
drie belangrijke politieke partijen in
Indonesië er echter niet van kunnen
weerhouden hevige aanvallen te doen
op Abdoel Rahman in verband van zijn
verklaring tezamen met premier De
Quay van Nederland.
Een woordvoerder van de Nationalis
tische Partij verweet de Toenkoe. dat
hij Indonesië na Nederland slechts als
„tweede partij' 'had erkend. De leider
GENERAAL NASOETION:
„GOEDE VORDERINGEN
TEGEN OPSTANDELINGEN"
„Het Indonesische leger maakt uit
stekende vorderingen tegen de opstande
lingen op Sumatra", zo heeft de minis
ter van Defensie en stafchef van het le
ger, generaal Nasoetion, zaterdag op een
persconferentie in Djakarta verklaard.
De opstand op Sumatra begon in 1958.
Generaal Nasoetion deelde mee dat in
de afgelopen tien maanden 3400 opstan
delingen waren gedood of gewond en dat
er 2500 wapens waren buitgemaakt. Op
West-Sumatra moest alleen nog een dis
trict ten noorden van Sidjoendjoeng
worden „bevrijd". Volgens de generaal
bestaat er grote onenigheid tussen de
opstandelingen onderling.
van de Mohammedaanse partij „Nahda-
toel Oelama" beweerde gisteren. dat
Abdoel Rahman de werkelijke gevoelens
van de Indonesiërs verkeerd had be
grepen en derhalve in zijn bemiddeling
had gefaald. De waarnemend leider van
de communistische partij, Ndjoto. zei,
dat de gemeenschappelijke verklaring
„een nieuwe imperialistische manoeuvre'
was.
Soebandrio verklaarde het Toenkoe
Abdoel Rahman helemaal niet kwalijk
te zullen nemen „als zijn bemiddelings
pogingen om een of andere reden niet
zouden slagen. Indien er ondanks al
zijn pogingen niets meer uit voorkomt,
geeft dit helemaal niet. Laat de Toen
koe niet de schuld daarvan op zich ne
men".
Gemeenten ongerust
over woningbeleid
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten heeft in een adres aan de
Tweede Kamer aandacht gevraagd voor
een aantal punten in het woningbouw
beleid van de regering, die naar zjj
zegtongerustheid hebben gewekt in de
kring der gemeenten.
In de eerste plaats geeft de vereniging
uiting aan de vrees, dat er niet voldoen
de woningen met lage huren tot stand
zullen komen. Voorts ontbreekt volgens
haar de zekerheid, dat de woningen te
recht zullen komen in de gemeenten, die
er het meest behoefte aan hebben. In de
derde plaats spreekt de vereniging haar
bezorgdheid uit, dat het totale woning
bouwprogramma kunstmatig beperkter
wordt gehouden dan noodzakelijk zou
zijn. Verder dreigt bij de bevordering van
het eigen woningbezit achterstand te
ontstaan, en tenslotte meent de vereni
ging, dat er sprake is van een bijzondere
noodsituatie, die voor een middengroep
dreigt te ontstaan of reeds ontstaan is.
De Amerikaanse ambassadeur in
ons land, de lieer Philip Young,
reikte in Den Haag aan luitenant-
generaal Schaper, bevelhebber van
de luchtstrijdkrachten, de versier
selen uit behorende bij de hein ver
leende onderscheiding tot Comman
deur in het Legion of Merit.
De Methodistische predikant in New
Orleans, William Foreman, die zich de
woede van de voorstanders van rassen
scheiding op de hals heeft gehaald door
zijn dochter naar een „geïntegreerde"
school (waarop dus ook negerkinderen
zijn toegelaten) te sturen, is gisteren bij
zijn kerk door een groep blanke vrou
wen uitgejouwd. Slechts twintig perso
nen waren in de kerk. die plaats biedt
aan 200. Vier aanwezigen stonden tij
dens de dienst op en verlieten op de
monstratieve wijze het gebouw. Toen ds.
Foreman de kerk verliet werd hij uitge
scholden voor „nikkervriend". „Zonder
jou zouden we hebben gewonnen', riep
een blanke vrouw.
Maandag was het dochtertje van de
predikant het enige blanke meisje
van de ca. 500 dat met één neger
meisje de school bezocht. Vrijdag was
het aantal blanke leerlingen aange
groeid tot tien. ondanks de voor de
school demonstrerende blanke vrouwen.
De overige leerlingen worden met bus
sen naar een nabijgelegen district ge
bracht. waar de school niet voor negers
toegankelijk is.
In de tweede kerk waar ds. Foreman
elke zondag preekt, bevonden zich drie
maal zo veel personen als normaal. Hij
werd door de gemeenteleden, die geen
plaats onbezet hadden gelaten, bijzon
der hartelijk ontvangen.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Oud-Beilerland W. H.
van Kooten te Hasselt Bedankt voor
Wierden B. Eysinga te Barneveld voor
Barneveld (toez.) P. J. F. Lamena te Ka-
merik. Benoemd tot geestelijk verzorger
van het Hervormd Rusthuis te 's-Graven-
hage ds. A. Sluiter te Honselersdijk.
BEZOEK VAN Dr. FISHER
AAN DE PAUS
Weg vrij voor verdere
besprekingen
Dr. Fisher, de aartsbisschop van
Canterbury heeft zaterdag by zyn te
rugkeer van zijn bezoeken aan het hei
lige land, Istanboel en Rome verklaard,
dat de algemene bedoeling van zjjn
reis het leggen van persoonlijke con
tacten was en dat hy dat in ruime
mate had gedaan. HU zei, dat het voor
hem niet nodig was geweest een sfeer
van vriendschap te scheppen, omdat
hij die overal had aangetroffen.
Volgens hem kon men geen bezwa
ren hebben tegen zijn bezoek aan Paus
Johannes. Degenen, die wel bezwaren
hadden, toonden aan dat zij nog leef
den in de tyd van voor de geboorte
van Christus.
Na met grote nadruk te hebben gewe
zen op de grote hoffelijkheid waarmee
hy in het Vaticaan was ontvangen,
verklaarde de aartsbisschop, dat het
doel van dit bezoek was geweest, „de
weg te effenen voor regelmatige, veel
vuldige, informele zowel als formele me
ningsuitwisselingen tussen de twee ker
ken". In antwoord op een vraag over
de mogelijkheid van verdere persoon
lijke contacten tussen hem en de Paus,
zei dr. Fisher dat hij nooit geloofde
in een „te ver vooruitzien".
Begrip en vertrouwen
Paus Johannes heeft in een toe
spraak tot kardinalen en andere pre
laten bij het besluiten van een week
van geestelijke oefeningen met lof ge
sproken over de hartelijkheid, de hof
felijkheid en het begrip die dr. Fisher,
vrijdag bij zijn bezoek aan de Paus
heeft getoond, aldus is van niet-offi-
ciële Vaticaanse zijde vernomen. De
Paus zei: „Wij bleven staan aan de
poort naar de grote problemen". Hij
voegde eraan toe, daat soortgelijke con
tacten in de toekomst begrip en ver
trouwen onder alle christenen konden
bevorderen.
Hy zei het vaste vertrouwen te heb
ben, dat nu de weg vry is voor be
sprekingen tussen de Angliaanse en de
Rooms Katholieke Kerk. Reeds enige
tyd was er al een soort gesprek gaan
de maar dit was niet officieel en werd
niet erkend. Dit was nu anders ge
worden
De aartsbisschop betuigde zijn in
stemming met de instelling van het
Vaticaanse secretariaat voor contact met
niet-rooms-katholieke kerken. Hierdoor
bestond er voor het eerst een erkend
kanaal voor het uitwisselen van menin
gen tussen de kerk van Rome en de
Engelse Kerk.
Dominee preekt in r.-k. kerk
LEGER DES HEILS ZINGT
De hervormde predikant ds. W. A. Smit,
die speciaal in de oude Amsterdamse
binnenstad zijn arbeidsveld heeft en
evangeliseert op de walletjes en in an
dere donkere buurten, is zeer bevriend
met pastoor J. Solleveld van de R.K. St -
Nicolaaskerk in dit stadsdeel. Zij wer
ken dikwijls samen en verrichten ge
meenschappelijk hun middernachtszen
dingswerk. Verleden jaar op kerstavond
heeft pastoor Solleveld de preek gehou
den in de Oude Kerk, de wijkkerk van
ds. Smit. Sommige kerkelyke persorga
nen gewaagden toen van een éénrich
tingsverkeer en beweerden dat het om
gekeerde niet mogelijk is. Dat dit wel
mogelijk is zal blijken op zondag op 18
december. Dan zal ds. Smit in de St.-
Nicolaaskerk preken. Pastoor Solleveld
zal hem inleiden en het koor van het
Leger des Heils zal enkele liederen zin
gen
Vermaan Duits Evang. Kerk
Het blad van de communistische partij
in Oost-Duitsland „Neues Deutschland".
heeft zondag een vermaan van de Evan
gelische Kerk, voordat dit in alle Oost-
duitse kerken werd voorgelezen, al ver
oordeeld. De kerk ried de christenen
aan ,zo lang mogelijk in Oost-Duitsland
te blijven om daar hun plicht te doen en
pas in uiterste nood naar het westen uit
te wijken.
Het Oostduitse partijblad noemt het
vermaan „huichelarij en inmenging in de
staatszaken".
Predikanten en A.O.W.
VERZOEKSCHRIFT AAN
KONINGIN JULIANA.
De gereformeerde kerk (vrijgemaakt)
van Uithuizermeeden heeft een ver
zoekschrift gezonden aan H.M. de
Koningin.
De kerk verzoekt voor haar predikan
ten om godsdienstige redenen vrijstel
ling van de verplichtingen ten aanzien
van de algemene ouderdomswet.
Ir. het verzoekschrift verzoekt de
kerkeraad de Koningin voorts de mo-
gelijkhe'-i te openen, dat de ui •p aken
van de Nederlandse rechter op dit punt
worden voorgelegd aan het hof te
i Straatsburg.
Prinses Beatrix woonde in Ottawa
in Canada het huwelijk bij van haar
vriendin jkvr. Renee Röell met de
heer T. Bradbrook Smith, rechts
kundig adviseur van het Canadese
ministerie van Financiën. Prinses
Beatrix en de getuige Bruce A. Lee
bij de aankomst in de kapel van
het Asbury College. De Prinses is
gisteravond per vliegtuig uit Mon
treal vertrokken en vanmorgen op
Schiphol gearriveerd.
Hij lmd een baan als steward, maar ivas in
werkelijkheid Japans marine-officier
Verfrommeld stukje
rijstpapier
Tien dagen vóór de onverhoede Ja
panse aanval op de hoofdbasis der Ame
rikaanse vloot in de Stille Oceaan, Pearl
Harbour (Hawai-groep), op 7 december
1941, wandelde een Japanse steward het
gebouw binnen van 't Japanse consulaat
in Honoloeloe. Hij vertrok, na een in
elkaar gefrommeld balletje rijstpapier
in de handen van de consul te hebben
achtergalaten.
De steward was een marine-officier
en ook de consul was niet echt. Zijn
titel was „vice consul Marimoera" en
hij was de enige Japanse spion op Hono
loeloe, Takeo Josjikawa.
Op het verfrommelde rijstpapier ston
den 97 vragen, waarvan er één luidde:
„op welke dag van de week bevinden
zich de meeste (oorlogs) schepen in
Pearl Harbour".
Het antwoord was „zondag" en in
de vroege ochtend van zondag, de ze
vende december 1941, voerde de Japanse
vloot haar verraderlijke aanval uit. En
toen Josjikawa het daverende geluid dei-
bomontploffingen hoorde, wist hij zijn
werk goed gedaan te hebben....
De geschiedenis van de Japanse spion
Josjikawa komt voor in een recente pu-
blikatie van het Amerikaanse Marine-
Instituut. Josjikawa had zich reeds vier
jaar in de V.S. bezig gehouden met
aandachtig bestudering van de Ameri
kaanse marine, waarbij hij speciaal aan
dacht wijdde aan de vloot in de Grote
Oceaan, voordat hij, in 1941, naar Ha-
wai werd gezonden. Hij werd na de
oorlog naar Japan teruggezonden, zon
der dat de Amerikaanse autoriteiten van
zijn spionage op de hoogte waren geko
men.
Josjikawa heeft medegedeeld dat hij
destijds weinig of geen inlichtingen heeft
ontvangen van de grote Japanse ge
meenschap in Hawai of van Ameri
kaanse zeelieden.
Doch hij kwam achter veel door naar
het einde van het schiereiland Pearl
City, dat in Pearl Harbour uitsteekt, te
wandelen en zijn ogen goed de kost
te geven. Hij huurde ook een klein
vliegtuig, van waaruit hij foto's maakte
van vliegtuigen, die zich op de vlieg
velden van het Amerikaanse leger in
Hawai bevonden.
v
(Van onze correspondent te Bonn)
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken, mr. J M. A.H Luns, was
zaterdag „zeer tevreden", zoals hij zelf
verklaarde, over het onderhoud dat hij
met zijn Westduitse collega dr. Von
Brentano heeft gehad. Van een gesprek
Luns-Adenauer is niets gekomen van
wege de gezondheidstoestand van de
Westduitse Bondskanselier.
De heer Luns voerde tezamen met de
Nederlandse ambassadeur te Bonn, jhr.
H. F. L. K. van Vredenburch en mr. J.
A. G baron de Vos van Steenwijk, se
cretaris-generaal voor de Buitenlandse
Betrekkingen van het departement van
Buitenlandse Zaken in Den Haag, be
sprekingen met Von Brentano, de West
duitse staatssecretaris prof. Carstens en
de hoge Westduitse ambtenaar Jansens,
voormalig plaatsvervangend ambassa
deur te Parijs. In het middelpunt van
dit overleg stonden de problemen van
de Europese politiek, waarbij wordt aan
genomen dat het hier zowel ging over de
Franse plannen aangaande een politiek
secretariaat voor de regeringschef dei-
zes E.E G.-landen als over de verhou
ding tussen E.E.G. en kleine vrijhandels
zone. Officieel werd na de bespreking
meegedeeld dat op alle belangrijke pun
ten overeenstemming werd bereikt In
hoeverre er over details en over welke
details geen overeenstemming bestaat, is
te Boyn niet duidelijk geworden
De dag voor de Japanse aanval op
Pearl Harbour zond Josjikawa zijn op
drachtgevers een boodschap, dat de Ame
rikaanse vliegdekschepen „Enterprise"
en „Lexington" vergezeld door verschei
dene kruisers de haven van Pearl Har
bour hadden verlaten. Hij meldde ook
dat er geen ballonversperring te beken
nen viel en dit stelde het Japanse smal
deel, dat de aanval op Pearl Harbour
moest uitvoeren in staat gebruik te ma
ken van laag vliegende torpedo-bommen
werpers.
Doch Josjikawa wist niet, wanneer
de grote aanval zou komen. Hy wist
het tegelyk met de Amerikanen op Ha
wai, toen zondagochtend, 7 december
1941, in de ochtendschemering de Ja
panse bommen insloegen, die tevens bet
begin van de grote strijd in de Stille
Oceaan inluidden.
Cubaans episcopaat
tegen Fidel Castro
Het Cubaanse episcopaat heeft een
„Open Brief" aan premier Fidel Cas
tro opgesteld, die zondag in alle r.k.
kerken werd voorgelezen. Hierin be
schuldigden de aartsbisschoppen en bis
schoppen de huidige regering ervan, dat
zij „een materalistische en destructieve"
politiek volgt, waardoor de toestand
voortdurend verergert.
Het episcopaat veroordeelt de rege
ringscontrole op alle vormen van me
ningsuiting. In antwoord op beschul
digingen van Castro, dat de R.-K. Kerk
in het huidige conflict slechts materiële
belangen nastreeft, verklaren de bis
schoppen, dat de R.-K. Kerk alleen een
geestelijke zending vervult.
Naar schatting 500 Cubaanse studen
ten hebben gisterochtend voor de Ame
rikaanse ambassade in Havanna de
symbolische begrafenis bijgewoond van
een koe, die woensdag door delen van
een Amerikaanse satelliet werd getrof
fen. Zij voerden tevens tien koeien mee
met borden met anti-Amerikaanse leu
zen op de flanken. De demonstratie
duurde ongeveer een uur. Incidenten
deden zich niet voor.
Acht tot vijftien jaar voor
Turkse ex-leiders
De openbare aanklager heeft zaterdag
in het proces, dat thans op het ter hoog
te van de Turkse kust gelegen eiland
Jassi tegen de vroegere Turkse Democr.
leiders, wordt gevoerd, gevangenisstraf
fen van acht tot vijftien jaar geeist te
gen ex-president Bajar, de gewezen pre
mier Menderes en de voormalige minis
ter van Buitenlandse Zaken Zorloe, die
ervan worden beschuldigd de hand te
hebben gehad in de anti-Griekse inci
denten, die zich in september 1955 met
name te Istanboel hebben voorgedaan.
De openbare aanklager stelde dat de
wanordelijkheden niet door de commu
nisten of door de oppositie waren uit
gelokt, doch voor de toenmalige Demo
cratische Turkse machthebbers zelf.
Het proces is zaterdag tot 12 decem
ber verdaagd om de verdediging in staat
te stellen haar pleidooien voor te berei
den.
Uit Ankara wordt gemeld, dat het
hoofd van de Turkse staat en van de
regering, generaal Gursel, enige tyd
rust moet houden. Hij lijdt aan 'n lichte
verlamming van de linkerkant van het
lichaam.
Mr. Hazelhoff Roelfzema
uit Radio Vrij Europa
De uit Nederland afkomstige mr. Erik
Hazelhoff Roelfzema is zaterdag afge
treden als Europees directeur van Ra-
dio-Vry Europa. Naar van welingelichte
zijde in München verluidt, was de aan
leiding hiertoe een meningsverschil met
de in New York zetelende leiding van
het radiostation over de benoeming van
het hoofd van de Tsjechoslowaakse af
deling. De Europese directie is in Mün
chen gevestigd.
De twee plaatsvervangers van mr. Ha-
.eihoff, Charles Mcneil en David Penn,
hebben eveneens ontslag genomen. De
leiding in New York zal een nieuwe di
recteur in München benoemen.
