HAVEN OP AFBETALING...
In 30 tot 40 jaar zou zeehaven
Katwijk zich zelf betalen
Teruggang reiziger s ver voer op de
NS-stamlijn tot stilstand gekomen
Schiphollijn zal nog wel geruime
tijd in de studeerkamer blijven
Gemechaniseerd lossysteem en
insteekhavens onder
afslag
Rotterdamse politie greep in bij
in rel ontaarde „teenagershow"
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 7 november 1960
Derde blad no. 30196
(Van een onzer redacteuren)
De Vereniging van Schippers-Eigenaren in
Katwijk heeft, zoals wij zaterdag reeds berichtten,
de stoute schoenen aangetrokken. Zij wil Katwijk
een eigen haven bezorgen. Het kapitaal van de
voor dit doel opgerichte N.V. bedraagt thans
f. 250.000. De toezeggingen voor het stamkapitaal
van 5 miljoen gulden zijn al binnen. In totaal is
25 miljoen gulden nodig. Het Katwijkse bedrijfs
leven wil het plan geheel zelf financieren zonder
een beroep te doen op overheidsgeld. Men noemt
ten hoogste een garantie van de Rijksoverheid. De
jaarlijkse lasten zullen inclusief afschrijving
f. 1.780.000 bedragen. De Katwijkers zullen bin
nen 30 tot 40 jaar eigenaar zijn van hun haven.
Zij betalen de aflossing namelijk zelf en wel door
3 procent van de besomming te betalen. Dit be
talen zij nu aan het Staatsvissershavenbedrijf. Met
dien verstande, dat zij er nu niets voor terugkrij
gen. Men rekent in de nieuwe haven op minstens
250 schepen. Elk schip zou gemiddeld f. 6000 per
jaar in het laatje brengen. De voorzitter van de
Vereniging van Schippers-Eigenaren, de heer
Teun de Haas, heeft het volste vertrouwen in het
plan. Hij geeft het tachtig procent kans van
slagen.
Nederlandse kritiek
op E.G.K.S.-liuizen
De in Nederland met financiële steun
van de EGKS gebouwde arbeiderswo
ningen vertonen ernstige gebreken. Dit
heeft de voorzitter van de sociale com
missie van het Europese parlement, de
Nederlander G. Nederhorst (PvdA) za
terdag in Luxemburg verklaard. Hij
heeft de Hoge Autoriteit voorgesteld
strengere maatstaven aan te leggen voor
de bouw van arbeiderswoningen met fi
nanciële steun van de EGKS.
De heer Nederhorst noemde als voor
beeld voor de gebrekkige woningbouw
het rookafvoersysteem bij 54 eengezins
woningen in Heerlen. Dit nieuwe systeem
brengt het gevaar voor kolendampver
giftiging met zich mee, aldus de heer
Nederhorst. De mensen in die woningen
moeten dag en nacht de ramen open
hebben.
Gevallenen herdacht
in Westerkerk - A'dani
Evenals andere jaren ln november,
zijn ook ditmaal de geallieerde geval
lenen uit de wereldoorlog in ons land
herdacht. Onder auspiciën an het Ne
derlands Oorlogsgraven Comité werd za
terdagmiddag een herdenkingsplechtig
heid gehouden in de Westerkerk te Am
sterdam
Terwijl het Koninklijk Nijmeegs Man
nenkoor „De Verenigde Zangers", onder
leiding van Herman van Houdt het
Stabat Mater van Diepenbrock en het
Tenebrae van Michael Haydn uitvoerde,
legden de diplomatieke vertegenwoordi
gers van talrijke landen grote bloem
kransen aan de voet van de catafalk,
die in het midden van de kerk was op
gesteld, omgeven door brandende kaar
sen en een dodenwacht van militairen.
De eerste krans werd geplaatst namens
Koningin Juliana en Prins Bernhard
door de chef van het militaire huis,
luitenant-generaal C. F. Pahud de Mor-
tanges. In een lange rij volgden daarna
de ambassadeurs of hun vertegenwoor
digers, al dan niet vergezeld van hun
militaire attache's uit vele landen van
oost en west. voorts brigade-generaal
Dijkstra namens minister van Defensie,
de burgemeester van Amsterdam en vele
afgevaardigden van binnen- en buiten-
Bomaanslag in New York
kost mensenlevens
In een trein van de Newyorkse onder
grondse is zondagavond «maandagoch
tend Nederlandse tijd» een bom ont
ploft, tengevolge waarvan een vrouw
om het leven is gekomen en negen per
sonen min of meer ernstig zijn gewond.
Het projectiel was geplaatst in het een
na laatste rijtuig van een expresse-
trein van Manhattan naar New York,
en ontplofte toen de trein bij een station
in Harlem stilhield.
Aanvankelijk werd aangenomen dat
de bom het werk was van de „sunday
bomber", een maniak die de afgelopen
maand reeds vier bommen heeft laten
ontploffen, waarvan drie op zondag.
Men heeft echter kunnen vaststellen
dat deze bom met dynamiet was gevuld
en de vorige bommen met een andere
springstof. Het was de eerste maal dat
een bomaanslag een mensenleven eiste.
landse oudstrijders- en verzetsorganisa
ties.
Na de herdenkingsplechtigheid, die ook
werd bijgewoond door de commissaris
van de Koningin in Noord-Holland, dr.
M. J. Prinsen en door vele adoptanten
van geallieerde oorlogsgraven in ons
land, ontvingen B. en W. van Amster
dam de hoge autoriteiten in het stad
huis.
Toegenomen economische bedrijvigheid
Ook de Katwijkse Raiffeisenbank zou geïnteresseerd zijn in de nieuwe N.V. Drs.
J. Floor te Apeldoorn heeft het plan opgesteld en treedt op als adviseur voor
economische zaken. De heer J. F. Posthuma, oud-president-directeur van de
herstelbank is president-commissaris van de N.V.. Een voorlopige tekening van
de nieuwe haven (de enige) bevindt zich thans bij Rijkswaterstaat.
dat men het plan in studie heeft geno
men. Naar wij uit betrouwbare bron
vernemen zal de voorzitter de heer D.
Meerburg deze week met burgemeester
H. Duiker van Katwijk het plan bespre
ken.
Kustvaarders naar
Leiden en Alplien?
Het plan voor de nieuwe zeehaven is
groter en grootser opgezet dan bestaande
plannen. Wel ligt het in de bedoeling
gebruik te maken van de bestaande ver
binding met zee, dus het Spuikanaal.
Er komt voorts een complete afslag.
De haven zal worden voorzien van een
gemechaniseerd laad- en lossysteem.
Onder de afslag zullen insleekha ventjes
worden gebouwd aan drijvende steigers.
Het schip kan dus zowel aan bak- en
stuurboord, als van boven worden gelost.
Elk schip komt dwarsscheeps aan de
kade te liggen.
IJs per pijpleiding
De ijsfabriek, die men wil bouwen,
zal ook al ultra-modern zijn. Een pijp
leiding zal het ijs naar de schepen voe
ren. Hierdoor wordt veel tijd bespaard.
Volgens de perscontactman van de
N.V. is het plan technisch uitvoerbaar.
Met problemen als verzilting en stro
mingen langs de kust (het zal uiteraard
een onderdeel moeten vormen van het
Deltaplan Red. L.D.) zal terdege rekening
worden gehouden.
Kustvaartuigen
De woordvoerder van de N.V. wees ook
op de mogelijkheid om kustvaartuigen
tot Leiden en Alphen aan den Rijn toe
te laten.
Men wil grote spoed achter de plan
nen zetten. Er is reeds contact opgeno
men met Rijkswaterstaat en „Rijnland".
„We kunnen niet wachten op een plan.
dat afgekeurd wordt", deelde de zegsman
van de N.V. ons mee. ..Het moet nu
maar eens uit zijn met de bruggen, die
per jaar 70.000 keer open moeten om
de Katwijkse schepen door te laten.
Bovendien kan de huidige toestand nog
3 tot 4 jaar duren. Dan is het afgelopen.
Dan is de Katwijkse visserij ten dode
opgeschreven".
Besprekingen
Mr. F. M. A. Schokking, dijkgraaf
van „Rijnland" was van mening, dat
men ongetwijfeld rekening houdt met
de belangen van „Rijnland". Op het
plan zelf kon hij verder geen commen
taar geven, te meer, daar hij nog geen
tekening van het plan heeft gezien. Er
zijn al enige besprekingen met „Rijn
land" gevoerd.
De secretaris van de Reederijvereeni-
ging „Vuurbaak" in Katwijk deelde mee,
De heer J. C. Tieleman, secretaris van
de officiële Stichtingscommissie Zeeha
ven Katwijk vertelde, dat men binnen
kort bijeen zal komen om het plan te
bespreken. Verder commentaar kon ook
hij niet geven.
Reeel
De heer Teun de Haas, voorzitter van
de Vereniging Schippers-Eigenaren ver
telde, dat dit plan de enige reële moge
lijkheid is om uit de narigheid te raken.
De kaderuimte in IJmuiden is te enen
male onvoldoende. Er is ook geen markt-
ruimte meer. Hierdoor gaat 10 procent
van de kwaliteit verloren.
In de Ijmuidense haven liggen
bijna uitsluitend Katwijkse schepen.
De haven is onlangs uitgebreid,
maar nog steeds veel en veel te
klein om alle schepen te bergen.
Vooral op zaterdag is het een
hopeloze beweging
(Foto Leidsch Dagblad)
Principieel
Dit geldt voornamelijk voor de kotters,
die maandag uitvaren en zaterdag bin
nenlopen. De religieuze beginselen van
de Katwijkers brengen dit met zich mee.
„Spreiding zou verontachtzaming van
ons principe betekenen. De Katwijkse
zeehaven zal de noodzakelijkheid van
spreiding wegnemen".
Door de Katwijkse zeehaven zal een
wekelijkse tijdwinst van 10 uur per schip
worden verkregen Het produkt zal bo
vendien aanzienlijk in kwaliteit winnen!
Een politieapparaat, zoals men die in
IJmuiden kent. zou bovendien in een
„eigen" haven overbodig zijn
IJmuidens commentaar
In rederskringen in IJmuiden blijft
men uiteraard bevreesd, dat er in Kat
wijk een haven komt. De Ijmuidense
reders zien een haven niet als concur
rent van IJmuiden, maar zijn bevreesd,
dat de haven industrie zal aantrekken.
(Van onze Haagse correspondent)
Volgens de cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek is
de daling van het reizigersvervoer
op de zogenaamde oude lijn van de
Nederlandse Spoorwegen, de ver
binding AmsterdamRotterdam via
Haarlem, Leiden en Den Haag. in
1959 tot staan gekomen. Zelfs kan
van een lichte toeneming van het
reizigersverkeer, met name in de
sector van weekkaarten en abonne
menten inorden gesproken. In het
hoofdkantoor van de Nederlandse
Spoorioegen, waar men de vervoers
cijfers van de oude lijn nader zal
analyseren, beschouwt men de toe
genomen economische bedrijvigheid
als de voornaamste oorzaak van de
stabilisatie.
In de tien voorafgaande jaren was er
een voortdurende geleidelijke daling van
I het aantal reizigers tussen Amsterdam
en Rotterdam. Deze bedroeg in de perio
de van 1949 tot en met 1958 in totaal
acht procent. Zij werd echter goedge-
maakt door de stijging van het vervoer
overal elders in het land met 27 pro-
cent, zodat er een uiteindelijke toe-
I neming van het reizigersaanbod met zes
j percent voor het gehele net overbleef.
De achteruitgang op de „oude lijn"
I wordt toegeschreven aan een toegenomen
privévervoer. De invloed van de woning-
j bouw. waardoor er minder heen en weer
gereisd behoeft te worden tussen woon-
en werkplaats, blijkt niet in bijzondere
mate, want terwijl vooral het vervoer op
enkele reizen en retours afnam, bleef
dat op weekkaarten en abonnementen
vrijwel gelijk of het steeg zelfs.
derde. Leiden is als afzonderlijk gebied
opgenomen.
De vervoersstatistiek (per spoor) tus
sen deze verkeersgebieden ziet er als
volgt uit:
1959 1958
Rotterdam-Amsterdam
Amsterdam-Rotterdam
Rotterdam-Den Haag
Den Haag-Rotterdam
Rotterdam-Leiden
Leiden-Rotterdam
Den Haag-Amsterdam
Amsterdam-Den Haag
Den Haag-Leiden
Leiden-Den Haag
Leiden-Amsterdam
Amsterdam-Leiden
1.291 000
1.310.000
6 059 000
6.085 000
721.000
721.000
1 751.000
1.761 000
1.916 000
1 927 000
786.000
795.000
1.248.000
1.248.000
6.004 000
6.014 000
722.000
725.000
1.776.000
1.785.000
1.849.000
1.816.000
763.000
771.000
daarbij in acht genomen volgorde is, dat
eerst met Amsterdam overeenstemming
wordt nagestreefd over de loop van de
lijn door of onder Amsterdam waar
bij vooral aan het Museumplein als eind
punt wordt gedacht en dat daarna
met Verkeer en Waterstaat wordt over
legd over het gehele traject. Aan een
enigszins betrouwbare kostenraming is
men nog niet toe. Wel weet men, dat de
aanleg van één kilometer spoorweg glo
baal een miljoen gulden vergt, maar
daar komen nog de investeringen voor
kunstwerken als bruggen en viaducten,
de stationsgebouwen en de beveiliging
bU.
Tijd dringt
Totalen 25.123.000 24.766.000
Uit dit overzicht blijkt wel, dat de
ontwikkelingen in het vervoer tussen de
verschillende verkeersgebieden tamelijk
grillig en elkaar tegengesteld zijn. Als
geheel is er dus een toeneming van ruim
driehonderdduizend reizigers geweest.
Schiphollijn
Niet sluitend
Toch geven de cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek geen
sluitend beeld over het reizigersverkeer
op de oude lijn. Deze cijfers zijn name
lijk gegroepeerd volgens verkeersgebie
den. waarbij Amsterdam en Haarlem één
gebied vormen. Den Haag en Delft een
ander en Rotterdam en Schiedam een
i Dan gaat het laatste vissersreservoir
verloren. „Een haven? Dan gooi je het
kind met het badwater weg", merkte
een van de IJmuidenaren op. In dit ver
band werd op Vlaardingen en Maassluis
gewezen. In handelskringen in IJmui
den is men bevreesd voor gesplitste
markten. Dit is nadelig voor de prijsvor
ming, meent men.
Voor de Nederlandse Spoorwegen zijh
deze cijfers uiteraard van groot belang
bij de beoordeling van het rendement
van de toekomstige rechtstreekse verbin
ding tussen Den Haag en Amsterdam
via Schiphol.
Binnenskamer wordt er in Utrecht
hard op de technische en financieel-
j economische gegevens voor deze lijn ge-
I studeerd, ook al is daarover nog betrek
kelijk weinig in de vorm van concreet
I nieuws naar buiten gekomen. De bepa
ling van het tracé vormt op het ogen
blik de hoofdschotel van het overleg
met de betrokken gemeentebesturen
voornamelijk Amsterdam en het mi
nisterie van verkeer en Waterstaat. De
Men heeft wel bij de Spoorwegen de
overtuiging, dat een beslissing over de
aanleg van deze zogenaamde Schiphol
lijn niet te lang kan worden uitgesteld
op gevaar af de beste tijd voorbij te
laten gaan. Een korte verbinding tussen
de belangrijkste steden in de Randstad
betekent immers een doeltreffend ant
woord op de toenemende concurrentie
van het particuliere vervoermiddel. De
voordelen van de auto worden op het
ogenblik voor een belangrijk deel teniet
gedaan door het parkeerprobleem. De
oplossing daarvan zal zeker ook vele ja
ren vergen. Gezien het feit, dat met de
aanleg van de Schipholspoorweg even
eens enige jaren gemoeid zullen zijn en
dat men zeker nog enige jaren voor de
„papieren voorbereiding" men denke
aan de onteigeningsprocedures nodig
heeft, is er enige reden om te vrezen
dat er een belangrijke verschuiving ten
gunste van het wegverkeer zal hebben
plaats gehad voordat de nieuwe verbin
ding tot stand zal zijn gekomen.
(Van onze Rotterdamse correspondent)
Het is zaterdagavond bijzonder ru
moerig geweest in en rond de
schouwburg aan het Zuidplein te
Rotterdam. De politie heeft zich ge
noodzaakt gezien enkele tientallen
jongelieden te verwijderen, die de
aanstokers van de onrust waren.
Het hoogtepunt van de avond vormde
een „teenagershow" met talentenjacht
en natuurlijk na afloop het bal. alles
georganiseerd door een Hilversums mu
ziekblad De directie van de schouwburg
voelde er aanvankelijk niets voor om
deze show gezien ervaringen van een
vorige keer onderdak te verlenen
De organisator kwam echter met een
programma voor de dag. dat lang niet
slecht was. Er was zelfs een modeshow
voor jonge mensen in opgenomen. Om
dat het op papier zo aardig leek. heeft
men de hand over het hart gestreken.
Aanvankelijk was alles rustig in de
propvolle zaal. Het ging zelfs vrij kalm,
maar met die rust was het gedaan toen
een bandje op het toneel verscheen,
waarvan de leden het nodig vonden
zich gillend op de planken te storten,
waarbij men zich afvroeg of de mu
ziekinstrumenten onbreekbaar waren
Het ritme bracht tal van toeschouwers
toeschouwsters in een wilde extase, men
klom op stoelen, gilde en schreeuwde
en zelfs ging men op de vuist. Personeel
van de schouwburg probeerde de rad
draaiers te verwijderen, maar de politie
moest er aan te pas komen, voordat
de orde was hersteld. De administrateur
van de schouwburg gaf orde de voorstel
ling te stoppen en het brandscherm te
laten zakken, daar nog altijd doldrieste
knapen aanstalten maakten het podium
te bestormen. Nadat de belhamels
waren verwijderd, verhuisde een
groot deel van het gezelschap naar de
foyer voor het bal. Daar waren ook
aparte kaartjes voor verkocht Tussen
jongelui die daarvan in het bezit waren,
meldden zich buiten andere die zonder
betaling naar binnen wilden. Sommigen
konden worden tegengehouden, maar
anderen wisten tot de foyer door te
dringen Weer moest de politie er aan
te pas komen. Zonder pardon werden
de knapen, die geen toegangsbewijs had
den in hun kraag gepakt en de straat
op gewerkt. Een jongeling, die zich wilde
verzetten had daarvan reeds meteen
spijt, want hij werd met harde hand
uitgeleid. Het bleef onrustig. Er werd
met stokken op de ramen van het ge
bouw geslagen, waarbij er ruiten sneu
velden. zodat er voor de derde keer
moest worden ingegrepen. Om één uur
werd een einde gemaakt aan het bal.
dat oorspronkelijk tot twee uur zou du
ren. Teleurgesteld gingen de danslusti-
gen waarbij kinderen van 14 en 15
jaar weg. Het duurde wel tot half
drie voor de laatsten uit de buurt van
de schouwburg waren verdwenen. Be
grijpelijk commentaar van de admini
strateur van de schouwburg„Nooit meer
een teenager-show in mijn zaal.."
I Burgemeester Bruins Slot van Alphen
noemde het Katwijkse havenplan een
stout plan, dat zeker de volle aandacht
verdient. Vooral daar de mogelijkheid
I bestaat, dat kustvaarders via Katwijk
naar Leiden en de Rijnstreek kunnen
doorvaren.
Slechte verbinding
Voor de industriële ontwikkeling van
het Katwijkse achterland, achtte Al
phens burgemeester een dergelijke haven
van enorme betekenis. Thans moeten de
kustvaarders gebruik maken van de
route via Gouda. Zij moeten o.m. de
Goudse sluizen passeren. Alphens burge
meester vond deze verbinding „allerbe
roerdst".
Ook voor de scheepsbouw in de Rijn
streek zou een zeehaven in Katwijk een
grote omwenteling betekenen. Immers
I hierdoor kunnen nog grotere schepen op
de Alphense, Leidse en Woubrugse wer-
ven worden gebouwd.
I Wat Alphen betreft, merkte burge
meester Bruins Slot nog op. dat het een
j gelukkig toeval is. dat de Alphense in-
i dustriehaven juist aan de westkant van
Alphen is aangelegd.
Uitbreiding
Hij deelde voorts nog mee, dat het
Alphense gemeentebestuur besloten heeft
de haven, die nog niet in gebruik is. met
enkele armen uit te breiden. Deze ar-
men-insteekhavens zullen aan de
westkant van de bestaande haven
komen.
„Zeer toejuichen!"
De burgemeester van Leiden, jhr. mr.
F. H. van Kinschot, die van deze plan
nen nog niet op de hoogte was, zou het
zeer toejuichen als een mogelijkheid
werd gevonden, dat ook kustvaarders,
met een behoorlijk tonnage, Leiden zou
den kunnen binnenvaren. Z.i. heeft de
i industrie hier een groot belang by. Zij
zou da- ongetwijfeld economischer kun
nen ,.erke.:. „Laat men het plan", al
dus zijn kort commentaar, „maar uit
voeren".
In Londen wordt morgen Miss
Wereld gekozen. De deelneemsters
werden ontvangen door de Lord
Mayor van de Britse hoofdstad. De
schoonheidskoninginnen waren voor
deze gelegenheid gekleed in het
nationaal kostuum van hun land.
Op de foto ziet men onze troef:
Karina Verbeek.
Groot <leel Zeeuwse
aardappeloogst kan
worden afgeschreven
(Van onze correspondent te Goes)
De Zeeuwse boeren, die hun bedrijf
uitoefenen op de lager gelegen klei
gronden, dreigen door een financiële
ramp te worden getroffen. Nog ongeveer
1500 hectaren aardappelen moeten wor
den gerooid, en bovendien zit nog ruim
15000 hectaren van de bietenoogst in
de grond. Weliswaar hebben in de af
gelopen weken militairen geholpen bij
het rooien van de aardappelen, maar
deze hulp is in de afgelopen week stop
gezet in verband met de drassigheid
van de grond. Zaterdag hebben de ge
westelijke raad voor Zeeland voor het
landbouwschap en de territoriale bevel
hebber besloten woensdag opnieuw te
overleggen of militaire hulp kan worden
gezonden. Een groot deel van de aard
appeloogst moet echter wel worden af
geschreven. Wat de suikerbieten betreft,
15000 hectaren zijn nog niet gerooid.
Vele hectaren bieten staan in het wa
ter. Nog groter is de met bieten be-
teelde oppervlakte, die niet kan worden
gerooid, omdat noch met de machine
noch met een voertuig op de drassige
klei kan worden gereden. Ten aanzien
van de suikerbietenoogst dreigt de si
tuatie ernstiger te worden dan met de
aardappelen reeds het geval is. Voor de
bietenoogst heeft men namelijk vakbe
kwame arbeiders nodig.
Deze arbeiders kunnen op het ogenblik
niet werken, maar worden over enkele
dagen de weersomstandigheden gunsti
ger, dan komt men vele handen te
kort om de oogst binnen te halen. Daar
in zal men ongetwijfeld niet geheel
slagen. Men rekent in ieder geval op
een niet onaanzienlijke schadepost.
Radio-aetief
materiaal zoek
Bij de vorige maand in Nederland ge
houden oefening „Hordenloop" is een
door een intendance-BOS compagnie
door een misverstand gebruik gemaakt
van lichtgevende merktekens.
Deze merktekens zijn bedoeld voor het
aangeven van bepaalde bruggen en
brugst ijlen bij duisternis.
Aangezien het lichtgevende materiaal
radio-actieve stoffen bevat, waardoor ze
niet geheel ongevaarlijk zijn, heeft de
legerleiding enige tijd geleden bepaald,
dat deze tekens niet in vredestijd mo
gen worden gebruikt. Bovendien zijn
aanwijzingen voor een veilige opslag
verstrekt. De aanwijzingen voor dit ma
teriaal hebben door totnutoe onopgehel
derde redenen het genoemde onderdeel
niet bereikt. Bij controle op de inlevering
van het bij de oefening gebruikte mate
riaal is thans gebleken, dat een drietal
van deze tekens is zoekgeraakt.
De commandant van het eerste leger
korps heeft de Koninklijke Marechaus
see opgedragen met zeer grote spoed
een nauwkeurig onderzoek in te stellen.
