LE
23
2
Prof. dr. C. A. van Peursen sprak
over realiteitszin der filosofie
FILMS
Prof. Van Steenis gehuldigd bij
tweede lustrum Flora Malesiana
ƒ4.95
Bij aanvaarding van de tweede
leerstoel in de wijsbegeerte
„KAWECO"
,40 Ct. PER WEEK
Postbus 1 - leiden
Chr. vrouwen van Leiden-centrum
proefden de Italiaanse sfeer
Arbeid binnenkort onderdeel
activiteiten Rijksherbarium
VAN DEZE WEEK
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 22 oktober 1960
Tweede blad no. 30183
Gistermiddag aanvaardde prof .dr. C. A. van Peursen, oud-hoog
leraar van de Rijksuniversiteit te Groningen en oud-lector van de
Rijksuniversiteit van Utrecht, het ambt van gewoon hoogleraar in de
wijsbegeerte aan de Leidse Universiteit. Prof. v. Peursen, die in Leiden
de 2de leerstoel in de wijsbegeerte bezet naast prof. dr. F. L. R. Sassen
hield zijn oratie in het Groot Auditorium over „De werkelijkheidszin
der wijsbegeerte", waarin hij in het bijzonder sprak over de betekenis
van de beweging, tijd en geschiedenis voor een deiktische ontologie.
Aan de wijsbegeerte, aldus prof. Van
Peursen, wordt dikwijls verweten, dat zij
óch van de gewone werkelijkheid ver
leemt. Inderdaad vindt men in de
llosofie, evenals trouwens in andere
itingen van het menselijk denken, ve-
irlei abstracties, zelfs verabsoluteringen,
leze komen voort uit de poging, eigen
Selsel en eigen menselijk denken te
Leidenaar op zoek naar
lompen
De procureur-generaal bij het Ge-
tchtshof in Den Haag, mr. P. C. Kist,
ïeeft gisteren, conform het vonnis van
ie Redhitbanik in Den Haag, een ge-
aagenisstraf van acht maanden met
L'trek van preventieve hechtenis ge-
orderd tegen een 53-jarige Leidenaar.
3em was ten laste gelegd 28 april van
iit jaar omstreeks half vijf 's nachts in
«aal 50 kilogram vleeswaren te hebben
stolen uit het slachthuis van een sla-
isrij, gevestigd aan de Herenstraat te
oorhout.
De verdachte ontkende vleeswaren ge-
tolen te hebben. Wel verklaarde hy om-
Jeeks die tijd daar te hebben rond-
escharreld op zoek naar lompen. Op
en vraag van de president waarom hij
3 de nacht lompen ophaalde, antwoord-
ieverdachte: „de opbrengst van de lom-
si besteed ik aan drank, dan hoef ik
vrouw hiervoor geen geld te vra-
en."
Een chauffeur uit Haarlem en een
werkman uit Voorhout, die beiden
i!s getuigen werden gehoord, verklaar -
!en gezien te hebben dat de verdachte
aet een grote jutezak op zijn bromfiets
it een steeg achter de slagerij kwam.
In het reclasseringsrapport wordt ver
achte een periodiek drinker genoemd,
ie een dubbel leven leidt, 's Nachts en
morgens vroeg haalt hij vodden op
a bier te kunnen kopen en overdag
ferkt h|j normaal. In zijn requisitoir
de procureur-generaal, dat verdach-
i. die een zeer lang strafregister heeft,
for de rechtbank terecht is veroordeeld,
üj vroeg bevestiging van het vonnis.
De raadsman, mr. B. G. M. Hofstee
i Den Haag, achtte de diefstal niet
wezen. By een scheikundig onderzoek
gebleken, dat de jas, die verdachte
•"oeg, geen enkel spoor van vlees ver
ende, aldus de verdediger. Ook in het
"is van de verdachte heeft de politie
■ets van de vleeswaren teruggevonden,
'ij vroeg het Hof zijn cliënt vrij
spreken.
Het Hof zal over veertien dagen von-
wijzen.
Advertentie
lampen
Officiële publikaties
VERKEER
Burgemeester en Wethouders van Lei-
■*0 brengen ter openbare kennis, dat de
foert Verweystraat, de Louis Couperus-
de Herman Gorterstraat en de
ucques Perkstraat met Ingang van 24
«ober 1960 voor de duur der bestra-
J^swerkzaamheden aldaar zijn afgeslo-
voor het verkeer met alle voertuigen,
en trekdieren en vee, ln belde rich
ten.
rechtvaardigen. Deze zelfrechtvaardiging
wordt andei-zijds ook weer steeds door
broken onder de heilzame inwerking van
concrete gebeurtenissen en verschijnse
len, waardoor de zin voor de werke
lijkheid groter wordt en de wijsbegeerte
de dingen weer direct gaat aanwijzen,
als deiktische ontologie, d.w.z. de aan
wijzende zynsleer.
Prof. Van Peursen besprak ter illustra
tie hiervan de drie verschijnselen be
weging, tijd en geschiedenis, zoals zy
zich in de verschillende filosofische denk
wijzen een plaats en functie hebben ver
worven.
Na de oratie, die met zeer kort ge
houden toespraken werd besloten, volgde
een receptie in de ontvangstzaal van de
Academie.
De rector magnificus, prof. mr.
J. V. Rijpperda Wierdsma en echt
genote wensen prof. dr. C. A. van
Peursen en echtgenote geluk tijdens
de receptie na afloop van de oratie.
(Foto L.D./Holvast)
(Advertentie)
NIEUWSTE BALLPOINT
met excentrische punt.
Tijdens het schrijven beter zicht op Uw
schrift. Met LANGSCHRIJF-vulling.
HAARLEMMERSTRAAT 167—171
LEIDEN.
VERHOUDING GEMEENTE-WERELD
Op 10 en 11 december zal in het Kas
teel „Oud-Poelgeest" een conferentie
worden gehouden, welke gewijd is aan de
theologie van Karl Bart, zoals die naar
voren komt in zijn „Kirchliche Dogma-
tik". In het bijzonder zal aandacht ge
schonken worden aan wat deze „Kerk
vader der twintigste eeuw" heeft ge
schreven over de verhouding van ge
meente en wereld.
Prof. dr. G. C. van Niftrik, hoogleraar
te Amsterdam, zal hierover het woord
voeren. De leiding van deze conferentie
is in handen van ds. J. M. Hoekstra,
vormingsleider van de Stichting Oud-
Poelgeest.
CONGRES JEHOVAH'S GETUIGEN
Momenteel wordt in Hoorn een drie
daags congres van Jehovah's Getuigen
gehouden. Onder de 1400 afgevaardig
den uit Noord- en Zuid-Holland bevin
den zich 115 Jehovah's getuigen uit Lei
den. Deze halfjaarlijkse vergaderingen
hebben ten doel de deelnemers steeds
meer te bekwamen in hun predikingsac-
tiviteit. Onze stadgenoot, de heer Van
Velsen, sprak gisteravond over „Voorbe
reidingen treffen voor het bezoek aan de
gemeenten van de reizende vertegen
woordiger".
Het nieuwste,het modernste,
het meest veelzijdige J I
en actuele... fr rl
met overzicht I M tl I
RADIO en TV... f "ijl
Vergeten tvas het koude Nederland
In Rehoboth hield de afdeling Leiden-
centrum van de Nederlandse Christen
Vrouwenbond een bijeenkomst, welke
gewijd was aan Italië. De heer en me
vrouw Olff uit Rijswyk vertoonden in
teressante lichtbeelden van dit zonnige
land.
De presidente van de afdeling mevrouw
A. A. v. d. Kwaak-v. d. Berg opende de
DE zaak M.P.
Voor vierde week
Luxor Bert Haanstra's tweede
speelfilm, waarin het verhaal draait
rond de ontvoering van Brussels be
roemde manneke, gaat in Leiden de
vierde week in. Een beter bewijs voor de
grote belangstelling van het publiek
voor deze Nederlandse rolprent is nau
welijks denkbaar. Overigens wel begrij
pelijk, want Haanstra heeft doelbewust
gemikt op prettig en gemakkelijk aan
sprekend amusement en hij heeft de
roos getroffen!
Genadeloze jeugd
Schokkende realiteit
Lido Het aantal films over de jeugd
en haar problemen is reeds schier on
telbaar en de filmmakers blijken het
onderwerp nog lang niet beu te zijn. Er
komen tenminste steeds weer nieuwe
rolprenten bij, die een bepaald facet van
de moderne jeugd aan de orde willen
stellen. De Amerikaanse regisseur
Richard L. Bare heeft een filmische
poging gedaan om het rassenonderscheid
by de jeugd gestalte te geven. En het
beeld, dat hij daarbij schetst is verre van
verheffend. Het is voor ons Nederlanders
nauwelijks te begrijpen, dat er op een
„highschool" in de Verenigde Staten
zulke toestanden kunnen heersen. Maar
in een inleiding geeft hij te verstaan,
dat het verhaal geënt is op werkelijke
feiten. En dus moeten wij geloven, dat
het leven op die school beheerst wordt
door enkele benden van jongeren, die
zich vereend hebben naar ras en huids
kleur. Blanken, negers en Mexicanen
maken elkaar in groepsverband het leven
danig zuur, louter en alleen om wille
van hun uiterlijke verschillen. En wan
neer in die groeperingen enkele misda
dige elementen de overhand krijgen,
In besloten kring werd vrijdagmiddag in het Rijksherbarium te Leiden op
onofficiële wijze de tiende verjaardag herdacht van de Stichting Flora Malesiana.
Deze ^stichting, waarvan de eigenlijke werkzaamheden reeds een kwart eeuw
geleden in volle gang waren doch die eerst een decennium geleden een officiële
status verkreeg, beoogt een systematisch overzicht samen te stellen van de flora
in het gebied van Indonesië, Malakka en de Philippijnen. Het werk
centrum van de stichting is het nauw me de Leidse Universiteit verbonden
Rijksherbarium. De financiering werd aanvankelijk verzorgd door Indonesië, doch
is sinds 1957 overgenomen door de Stichting voor Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek. Verwacht mag worden, dat de arbeid van de stichting (die overigens
zelfstandig zal blyven) geïncorporeerd wordt in die van het Ryksherbarium.
De grondlegger van de stichting, prof. dr. C. G. G. J. van Steenis, hoogleraar
ln de tropische botanie in Leiden en Amsterdam, was het middelpunt van de
intieme herdenking in de directeurskamer van het Ryksherbarium, en deelde de
hem gebrachte hulde met zyn echtgenote, die hem in zyn arbeid niet alleen een
persoonlijke maar ook in sterke mate een wetenschappelijke steun is geweest.
Hij bood prof. Van Steenis en diens
echtgenote gebonden afdrukken aan van
samenvattende beschouwingen en litte
ratuuropgaven, die binnenkort als tyd-
schriftartikelen zullen verschynen. De
litteratuuropgaven, die de eigen publi
katies van de stichting en door de stich
ting verzorgde en bevorderde publikaties
omvat, telt 450 titels en heeft betrekking
op ongeveer 8000 pagina's druk, geil-
lustreerd met 1600 afbeeldingen.
Als naar anciënniteit oudste lid van
de wetenschappelijke staf sprak de te-
kenaresse mej. R. van Crevel prof. van
Steenis en echtgenote in enkele welgeko
zen woorden toe. Zy stelde, dat de groei
Geschriften aangeboden
De directeur van het Ryksherbarium
prof. dr. H. J. Lam, die zelf ook veel
tot de arbeid van de stichting heeft
bijgedragen, bracht namens de mede
werkers van stichting en Rijksherba
rium grote waardering onder woorden
voor wat prof. Van Steenis op weten
schappelijk gebied heeft tot stand ge
bracht. Hij stelde op zeer persoonlijke
wijze de kwaliteiten en eigenschappen
van prof. Van Steenis aan het licht en
sprak de hoop uit, dat resultaten daar
van nog geruime tijd zou mogen bij
dragen tot de arbeid van de stichting.
Prof. dr. H. J. Lam biedt prof. dr.
C. G. G. J. van Steenis en diens
echtgenote gebonden exemplaren
aan van de publikaties, die ter ge
legenheid van het tienjarig bestaan
van de Flora Malesiana verschijnen.
van de stichting in de eerste plaats te
danken is geweest aan prof. Van Steenis
en echtgenote, die ook de tot stand-
koming vrijwel geheel op hun naam
hebben staan.
Mej. Van Crevel bood het echtpaar
Van Steenis exemplaren aan van een
„album amicorum" waarvoor meer dan
120 medewerkers bijdragen hebben ge
leverd.
Prof. R. E. Holttum, hoogleraar te
Kew (bij Londen) die mederedacteur
van een reeks publikaties van de stich
ting is, sprak mede namens de niet
aanwezige buitenlandse medewerkers
van de stichting een woord van grote
erkentelijkheid voor de arbeid van het
echtpaar Van Steenis.
Prof. Van Steenis besloot het ondanks
het onofficiële karakter toch min of
meer officiële gedeelte van deze tweede
lustrumbijeenkomst van de stichting
met een dankwoord, waarin hij vurige
hoop uitsprak, dat mettertijd het grote
werk van de Flora Malesiana voltooid
zal worden en daarmee nog meer dan
thans reeds het geval is zal bijdragen
tot de internationale faam van het
Rijksherbarium. Hij bracht in zyn toe
spraak dank aan de Indonesiërs en Ne
derlanders, die aan de wieg van de
stichting hebben gestaan en reeds daar
door een belangrijke bijdrage tot de
wetenschap hebben geleverd.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllll!lllllll!IIOIIIIIIllllllllllllllllllll!III!llll!l!llllllllllllllllllllllllilllllllllillll
liggen de trieste gevolgen voor de hand.
Plagerijtjes en beledigingen groeien uit
tot wreed geweld, intimidatie en gena
deloos gangsterdom. De politie staat
vrijwel machteloos en al kan zy hier en
daar ingrijpen om het ergste te voor
komen, regisseur Bare geeft ook te ver
staan, dat zij nooit afdoende zal kunnen
optreden, zolang niet bij de jeugd zelf
van een veranderde mentaliteit sprake
zal zijn.
Het verhaal, dat aan de film ten
grondslag ligt, is nogal eenvoudig. Om
de belhamels op te sporen en de bron
van de handel in verdovende middelen
te ontdekken .zendt de politie twee jonge
krachten naar school. Door aansluiting
bij de benden te zoeken moeten zij him
opdracht uitvoeren. Zo komen deze jeug
dige politie-ambtenaren midden in de
verbeten rassenstrijd te staan en
moeten zy heel wat hachelijke momen
ten doormaken voor zij hun doel berei
ken.
Alles by elkaar, we zeiden het reeds,
is het beeld schokkend, rauw en wreed.
Het is een stuk gruwelijke realiteit
rondom de worstelende jeugd, maar de
ontroering en de menselijkheid, die b.v.
Marcel Carné's „Les Tricheurs" tot zo'n
aangrijpend en fascinerend werk maak
ten, mist men node. Het is voor alles een
goed gemaakte keiharde documentaire
over een bepaalde jeugd.
Wilde aardbeien
Prachtig werk van de
Zweedse regisseur Bergman
Studio De beroemde Zweedse regis-
seur Ingmar Bergman heeft met dit
werk een bijzondere prestatie geleverd:
op meeslepende wijze heeft hij in deze
monumentale film de levensherinnerin
gen en levensverandering geschilderd
van de oude professor Isak Borg,
die op de dag van zijn ere-pro-
motie tot dieper inzicht komt en dat
met daden toont. Op uiterst subtiele
wijze volgt Bergman dit proces van
egoïsme naar grotere openheid in het
karakter van de oude Borg, waarbij zijn
(knappe) schoondochter Marianne een
rol van betekenis speelt. Het spel van de
onlangs overleden acteur Victor Sjös-
tröm is voortreffelijk en het is dan ook
geen wonder, dat deze film ook deze
week in het theater aan de Steenstraat
gedraaid wordt. Men verzuime niet dit
werk te gaan zien. Bovendien draait een
film (in kleuren» over het leven van de
beroemde natuurvorser Linnaeus.
Met getrokken pistolen
Na kruitdamp B.B.
REX Een Western volgens het
geijkte recept? Neen, ditmaal niet. De
pistolen worden nu niet getrokken in
verband met veediefstallen, postkoetsover
vallen e.d. Neen, deze week gaat het
om een vrouw. Een verbitterde Wild-
West bewoner, Allison, komt in een
rustig dorpje zyn echtgenote wreken.
Tate Kimbrough heeft zich n.l. eens aan
zijn vrouw Mary vergrepen en dat moet
gewroken worden. Drie jaar lang heeft
Allison achter Tate aangegaloppeerd,
drie jaar lang heeft hij erover gedaan
om hem te vinden. En nu zal hij eraan
moeten geloven.
Allison komt wel erg ongelegen. De
rijke Kimbrough staat namelijk op punt
om te trouwen met de mooie Lucy.
Vlak voordat het huwelijk in de kerk
ingezegend zal worden, komt de van
wraak bezeten Allison echter tussen
beide. En Tate ziet zijn bruid opge
wonden wegrijden na de scène in de
kerk (een echte cowboy-kerk natuurlijk).
Of de bedreiging van Allison, dat Lucy
nog voor de avond weduwe zal zijn, als
zij van plan is toch te trouwen uitkomt,
blijft in deze spannende en goed ge
speelde film heel lang een geheim, maar
tenslotte geldt ook hier weer eind goed,
al goed.
Het pistoolvuur duurt maar tot en
met zondag. Dan moet het wilde westen
plaats maken voor andere wilde gebeur
tenissen: Brigitte Bardot zal dan na-
menlijk op het filmdoek in het Rex-
theater gaan rondwandelen in gezel
schap van Jean Gabin. Zy spelen sa
men in de film „Liefde is mijn beroep".
Een van hen was een
canaille
Buitenissig en mysterieus
CASINO „Een van hen was een
canaille". Wie? Dat is de grote vraag,
die Robert Hossein, regiseur, hoofdrol
speler, scenarioschrijver, kortom de ziel
van deze mysterieuze film opwerpt. Hy
maakt het zyn publiek niet gemakke
lijk. Hij haalt alles uit het betrekkelijk
eenvoudige, maar nogal buitenissige ge
geven zodat de toeschouwer steeds
nieuwsgieriger wordt. Razend nieuws
gierig. Wie is het canaille? En dan
de onvermydelyke ontknoping. De enig
logische. Razend knap, psychologisch
raak. Een canaille, dat zich met haar
eigen wapen de doodsteek toebrengt,
maar ook hierdoor een luchthartig man
in een verbitterd wezen verandert en
een vrouw vele illusies armer maakt.
Het canaille zorgt voor de totale ont
luistering van een schijnbaar luchthar
tige sfeer. Het demasqué. Vanzelfspre
kend en vernietigend.
Al direct weet Robert Hossein de
nieuwsgierigheid bij de toeschouwer op
te wekken. Hij blijft deze nieuwsgierig
heid voortdurend prikkelen. Vaag sug
gererend, de fantasie vrij spel gevend.
Het is laat in de nacht. Een een
zame weg bij de Middellandse Zee. Een
verdoolde wandelaar, een knappe jon
geman, die gedichten maakt. Hij krijgt
een lift aangeboden. Later weet hij, dat
de knappe jonge vrouw lang blond haar
had, haar mantel van zich af liet glij-
b ij eenkomst met gebed, waarna zy een
korte meditatie hield. Mevrouw Van der
Kwaak kon in haar welkomstwoord vele
dames begroeten, die het koude Neder
land eens een avondje wilden vergeten
en in de plaats daarvoor met een des
kundige gids een tocht door Italië wil
den maken. Maar voor het zover was,
moest nog een aantal huishoudelijke
agendapunten afgewerkt worden.
Zo werden mededelingen gedaan om
trent de actie „Kerstfeest op zee" en
over het jaarlijkse uitstapje. Deze maal
wilde men het eens niet zo ver weg zoe
ken. Vorig jaar ging de tocht naar
LeeuwardeA, voor dit seizoen werd een
trip naar Utrecht of Gelderland voor
gesteld. Ook over excursies werd nog het
een en ander gezegd. Maar daarna kon
het licht uit en gaf de presidente het
woord aan dé heer A. Olff voor zijn
causerie „Hoe ik Italië zag". De aanwe
zigen hebben genoten van wat de heer
en mevrouw Olff allemaal hebben ge
zien. Men deed op de twee uur durende
tocht diverse steden aan: Milaan met
zijn 2245 beelden tellende Domkerk; Pisa
met de wereldberoemde scheve toren:
Como, de stad van Julius Ceasar; het
oude Florence met zijn vele kunstschat
ten; Pompeï en vanzelfsprekend ook
Rome. Rome, de eeuwenoude stad, waar
de eerste christenen zo hebben geleden
en waar eens de machtige Romeinse kei
zers triomfen hebben gevierd. Ook de
Golf van Napels werd bezocht. Op
boeiende wyze gaven de heer en me
vrouw Olff een beeld van het cultuur-
rijke Italië. Met behulp van kleurendia's
en muziek, opgenomen op een bandre
corder, proefde men iets van de onver
valste Italiaanse geest.
Na afloop dankte mevrouw Van der
Kwaak het echtpaar uit Rijswijk harte
lijk voor de bijzonder interessante avond,
die het de christenvrouwen van de
afdeling Leiden-centrum had bezorgd.
RESTAURATIE „DE HEESTERBOOM"
De restauratie van de molen „De Hees
terboom" aan de Haagweg is gegund aan
de firma G. J. Verblij te Hoogmade voor
circa f. 50.000.
Onze stadgenoot, de heer T. M. H.
Dorren, is te Rotterdam geslaagd voor
het examen meester-horlogemaker.
Een juffrouw, zij kwam uit
Terneuzen,
Zocht een vulpen naar haar hand
en haar keuze.
Bij WOLFSLAG gezocht
Heeft ze hem daar toen gekocht:
Hij schrijft licht als een veer
en is reuze
BRE6STRAAT 145 TEL 23211
den. Dat zij daaronder naakt was en
dat zij hem zonder enige reden plot
seling uit de wagen duwde en pro
beerde te overrijden. Maar hij weet
ook het autonummer. Het kost hem
weinig moeite het huis te vinden. Er
wonen twee zusters. Mooi, verleidelijk,
grillig. En mysterieus. Beide lijken als
twee druppels water op elkaar.
Beide hebben lang asblond haar. Eva
en Hélène. Eva gekluisterd aan haar
rolstoel: kinderverlamming. Hélène jong
en gepassioneerd, maar ongetrouwd, om
dat zij voor Eva wil zorgen
Een van deze vrouwen, trekt er 's
nacht met de auto op uit. Rijdt door
de donkere bossen. Slechts gehuld in
een mantel. Zij is het canaille. Maar
wie is het canaille? Wie is de beeld
schone heks, die op een satanische wij
ze het schijnbaar onbekommerde leventje
van het drietal vertroebelt. Wie?
Wij zullen het niet verklappen. Wèl,
dat in deze boeiende, qua sfeertekening
zo merkwaardige film uitstekend spel
wordt geleverd door zowel Robert Hos
sein als Marina Vladi en Odile Versas.
Saboteur
Een oude Hitchcock,
maar een goede
TRIANON Het zal velen genoegen
doen, dat een oude bekende in het
theater aan de Breestraat is terugge
keerd. Het is een van de oudere films
van Alfred Hitchcock: „Saboteur". Even
als zijn latere films munt ook deze uit
door een intense spanning, die door
tal van onverwachte gebeurtenissen
steeds iets wordt opgevoerd en culimi-
neert in een even onverwachte climax.
Het gaat om een jongeman, die ten
onrechte wordt verdacht van sabotage
in een vliegtuigfabriek, waarbjj zijn
vriend het leven laat. Hy vlucht, wordt
gezocht door de politie, terwijl ook de
bende saboteurs hem op allerlei manie
ren uit de weg tracht te ruimen.
Het verhaal is niet eens zo bijster
origineel. De uitwerking echter wel de
gelijk. Dan vergeet men graag die paar
toevalligheden, waardoor het verhaal
op gang kan komen, dan vergeet men
ook de wat antiek aandoende scenes,
zoals die in de circuswagen en in het
huis van de alles begrypende blinde
man.
Want daar staan scenes tegenover,
die van een zo'n intense beklemming
zijn, dat men razend benieuwd is naar
de afloop, die wjj u echter niet zullen
verklappen.
Hitchcock is op z'n best tijdens het
societyfeest en de achtevolging in de
bioscoop. Dan krijgt hij volop de ge
legenheid om zjjn niet geringe capa
citeiten ten volle uit te buiten. En dat
doet hy dan ook.