Het R. Ph. O. speelde Malilers vierde
„Pas op onze jeugd": belangrijke
politietentooiistelling in de Waag
K en O opende het muziekseizoen
Huisvrouwen vuurden hun vragen
af op een deskundig forum
Treffende beelden van de gevaren
welke de kinderen bedreigen
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 21 oktober 1960
Tweede blad no. 30182
Mahler's Vierde, waarmee K. en O. het seizoen „orkestraal" inzette, is door velen
als een gebeurtenis ondergaan. Deze symfonie is de meest begeerde der tien.
Allereerst om de eenvoud en de diepe bewogenheid, die haar draagt. Maar niet
veel minder ook om die letterlijk smakelijke tekst uit „Des Knaben Wunderhom",
een kostelijke verzameling volkspoëzie van Brentano en von Arnim, waardoor de
symfonie een anecdotisch geleide meekrijgt. Anecdote en populariteit gaan altijd
hand in hand
„Nicht auf Erden", zingt de sopraan
in het vierde deel. Neen, op aarde is
het maar niets! Niets meer, als men
zich 'n hemel met geneuchten verbeelden
kunt als in dat Beierse volkslied „Der
Himmel hangt voll beigen", door Mahler
herdoopt ,Das himmelsche Leben".
Dan komt men in de keuken van een
restaurant in de hemel bedoelen we
nog altijd. De engelen bedienen de bak
oven, Herodes slacht wat er te slachten
valt en de heilige Martha kokkerelt:
met name heeft zij asperges op het
menue. Moest het toevallig vastendag
zijn, geen nood, de vissen van uw keus,
Petrus vist ze voor U op. De wijn kost
geen stuiver en U krijgt ballet toe,
Sancta Ursula met haar elfduizend
maagden staat er garant voor. Cecilia
levert tenslotte de muzikanten!!
De geest van dit alles moet in muziek
worden omgezet, in een serieuze sym
fonie, in een klassieke vormgeving. Een
genie is nodig om daarbij niet in een
karikatuur te ontsporen, een genie met
een geniale naïviteit. In de complexe,
misschien nooit volwassen Mahler is ook
het naïeve kind blijven steken. Dit kind,
de jongeling heeft meegezongen in de
orkeststemmen door alle delen. Mahler
zocht en vond een weg terug naar de
levensdagen, toen geen complexen nog
reëel voor hem bestonden. En nu ont
stond zijn meest evenwichtige symfonie.
Er zijn thans critici, bij wie ook deze
Vierde geen genade vindt. En wel om
de gevoelslyriek. Wij zien daarvan de
rechtvaardigheid niet in. Wat we zelf
iets minder geslaagd vinden, dat zijn
plekken in het tweede deel, waar de dood
ten tonele komt en de concertmeester
zijn goed gestemde viool een paar maal
wisselt met een verstemde. Saint-Saëns
doet zoiets pakkender. Zwak is het feit,
dat de symfonie ten deze een program
matische uitlegging behoeft.
Maar overal is de lyriek grandioos van
allure, soms huiveringwekkend schoon.
Niet het minst waar (3de deel) als het
ware een verheven „in memoriam" voor
Beethoven geschreven wordt, een serene
kopie, zou men haast zeggen, van een
andante-intermezzo uit diens Negende.
Dat is ditmaal geen armoede, maar
liefde, piëteit. Dat maakt Mahlers
Vierde zo onweerstaanbaar, dat daarin
zoveel warmte en zoveel liefde is. En
het doet er niet toe, wat die liefde geldt:
natuur, hemel, aarde, mensheid, schoon
heid.
Flipse heeft, vele malen bewezen
een eigen grote genegenheid voor Mah
ler en die draagt hij op zijn instrumen
talisten over. Het werk is dan ook, door
vorst in al zijn uithoeken, geboetseerd
over het voetlicht gekomen en treffend
afgewerkt. Gelukkig niet zoals in het
eerste deel, overal gepolijst. Want er
komen, ondanks alles, hier en daar
wrange trekjes om de hoeken kijken,
hetgeen ook de melancholicus doet, die
ergens zijn eigen lied citeert: „Ich bin
der Welt abhanden gekommen, ich bin
gestorben". Van zulke dingen is Flipse
niets ontgaan. In het bijzonder heeft hij
een bloeiende kleuring op zijn strijkers
gelegd, en nergens zijn de spanningen
verflauwd.
De sopraanpartij is door Edith Gabry
vertolkt. Niet ten volle bevredigend. Zij
verving Elly Ameling, wier instrumen
tale stemaanleg een idealer oplossing
ware geweest. Edith Gabrey heeft dat te
weinig. Haar zangorgaan is in het me
dium niet geheel uitgebouwd, waardoor
de kleur-egalisatie wordt tegengewerkt,
en in haar hoogste tonen sluipt soms
een slordig toontreffen in. Ongetwijfeld
beschikt zij over gemak van zingen. Het
dunkt ons, dat zij meer geacteerde rollen
behoeft. In dit land met een Mahler-
traditie treft zij het niet, waar de ver
tolkingen van Gertrud Foerstel, Aaltje
Noordewier, Mia Peltenburg en Jo Vin
cent niet vergeten kunnen worden.
De zangeres solieerde eveneens in een
voorafgegaan Mozart-motet „Exsultate
Jubilate", waarvan het Recitativo haar
goed lag, het beroemde Alleluja daaren
tegen kwam tekort aan straling, elegan
tie en overrompelend belcanto.
Ter inleiding van het concert heeft
Flipse hier ter stede Orthal's 5de Sym
fonie geïntroduceerd, genaamd „Musica
Imziale". Voor Orthel zal zijn Tweede
(Simfonia Piccola) maatstaf blijven.
Deze is ons als een schepping, groot van
geest bijgebleven. De nieuwste symfonie
(ze is van 1960) liet echter geen sterke
indrukken na. De aanvangsfanfaronade
Officiële publikaties
VERKEER
Burgemeester en Wethouders van Lei-
aen brengen ter openbare kennis, dat het
Kruispunt Koninglnnelaan - Zeemanlaan
met Ingang van neden voor de duur der
werkzaamheden aldaar ls afgesloten voor
net verkeer met alle voertuigen, rij- en
trekdieren en vee ln beide richtingen.
De geslotenverklaring van de Lammen-
Khansweg, voorzover gelegen tussen de
Koninglnnelaan en de Leliestraat, in de
nchtlng Zoeterwoudseslngel en van de
Kamerllngh Onneslaan, voorzover gelegen
tussen de Zeemanlaan en de Lorentzkade,
m de richting Zeemanlaan zal in ver
band hiermede voor de duur van de be
doelde werkzaamheden niet gelden.
en het uitluiden, wijzen op luchtigheid,
op een divertimento-geest. Wat daar
tussen ligt is, in dit verband gezien,
nogal schraal. Het is of Orthel iets
wilde doorbreken, maar het niet kon.
Weinig kwam echt tot bloei. De vakman
en instrumentator spreekt door alles
heen, maar om het geheel te schragen
heeft de componist toch te weinig sug
gestieve spanningen opgeroepen.
Flipse, die voor Orthel's complete
oeuvre op de bres staat, bracht zoals
te verwachten een keurige reproductie.
Aan het eind van het concert, bij de
publieke ovatie, betrok hij zijn concert
meester Noske en zijn solo-cellist Brill
geheel verdiend in de hem gebrachte
hulde.
V.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Adriana Maria, dr. van P. Starre en E.
van der Maat, Maria, dr van F. J. Door-
Uk en F. Slingerland, Gustaaf. zn van
van den Dop en E. van der Vliet, Ro
bert Paul, zn van C. Beekhuls en C. W.
Binnendijk, Arte Dirk, zn van A. Ouwe-
Band en J. C. Riet. Jorijntje, dr van H.
Je Hoop en J. G. Monster. Louwke Josine
dr. van P. Lips en J. M. Willlnge, Alette
«udolphine, dr van P. Lips en J. M. Wll-
"nge, Elan Mlchiel, zn van J. Jongeneel
G. E. Bal, Jan Albert, zn van B. van
•ter Poel en B. van 't Pad, Maria Héléne
JCnstan.ce, dr van J. A. Klauke en E. J.
"ouwens, Maarten, zn van B. J. A. Spreij
Jo H. Jaarsma, Johanna Geertrulda Ma-
na. dr. van J. A. Straathof en G. E. Cap
ita.
GETROUWD
P. G. Schouten en M. C. Stouthart, R.
Soek en J. Groeneveld, M. L. Kerkvliet
'o M. Rodenburg. F. Marijt en G. J. Gros
A. Boon en B. van der Kul, H. A.
vanenburg en C. W. Boelee.
OVERLEDEN
0. Tlsslng, 60 Jaar, man,
.^ar, man.
A. Hus, 58
Niet erg enthousiast over cadeaustelsel
Mr. F. JPortheine, directeur van hetzonder meer moest laten ontglippen of
naar een concurrent sturen, die dat „be
wuste truitje" wel verkocht. De voorzit
ter van het forum, mr. F. Portheine, vat
te de conclusie als volgt samen: „Een
goed verkoper, verkoopster, ls hij of zij,
die een onpartijdige voorlichting kan
geven van een bepaald artikel en ook
eens „neen" durft te zeggen".
Over de kwestie cadeaustelsel de vol
gende meningen: Mevrouw Hageman:
„Tenslotte betalen wfj al die cadeautjes";
de heer Van Aelst: „De middenstand is
er ook niet gelukkig mee"; de heer Be
geer: „Afschaffen zou beter zijn" en de
heer De Wilde „Een absurditeit'. De
voorzitter kon dus concluderen, dat het
stelsel achter de forumtafel maar weinig
enthousiasme teweeg kon brengen.
Nadat de vele. vele dames, de kel
ners moesten er om half drie nog stoe
len bij aandragen hun gebakjes naar
binnen gelepeld en koffie gedronken
hadden, kwam de afbetaling aan de or
de. Over het algemeen waren de forum
leden ook tegen dit stelsel gekant. Vol
gens hen zou een registratie-systeem een
goede stap betekenen om dit probleem
op te lossen. Door middel van een der
gelijk systeem kan immers worden voor
komen dat men meer dan één produkt
tegelijk kan kopen.
Centraal Bureau van de Koninklijke Ne>
derlandse Middenstandsbond, mevrouw
In 't Veld-van Bergen, lid van de Insti-
stuutscommissie in Den Haag en corres
pondente voor het IVHA voor de afde
ling Rotterdam; de heer A. M. P. van
Aelst, secretaris van enige Werkgevers
organisaties; de heer mr. B. Begeer, fa
brikant te Voorschoten; de heer H. de
Wilde, vertegenwoordiger van de mid
denstand en mevrouw C. Hageman-Ver-
hagen, huisvrouw, hebben gistermiddag
getracht de schriftelijk of mondeling ge
stelde vragen van de leden van de afde
ling Leiden van de Nederlandse Vereni
ging van Huisvrouwen te beantwoorden.
Deze forumbijeenkomst werd in „Het
Gulden Vlies" gehouden.
Het antwoord van mevrouw C. Hage
manVerhagen op de eerste vraag „Wat
verstaat het forum onder een goede ver
koper" leverde een instemmend handge
klap van de huisvrouwen op. Haar ant
woord was dan ook kort maar krachtig
en kwam hierop neer „Iemand, die een
klant niets Iets aansmeert". Alle andere
leden achter de groene tafel waren het
er daarmee wel eens. Al vond de heer
Begeer (hy ls fabrikant) natuurlijk niet.
dat de winkelbediende zich een klant
Van zaterdag tot woensdag a.s. geopend
Het aantal misdrijven gepleegd door de jeugd en tegen de jeugd, ook
op zedelijk terrein, neemt toe. Zowel in Leiden als in vele andere
plaatsen van ons land. Veel verdriet zou echter voorkomen kunnen
worden wanneer ouders en opvoeders allen overtuigd raken, dat zij
de gedragingen van de jeugd nauwlettend dienen gade te slaan en een
voorlichtende taak hebben te vervullen. Juist nu in deze tijd van prik
kellectuur, bromfietsen, radio, televisie, film en zinnenprikkelende
kledij. Een tijd ook, waarin men het met de zeden niet zo nauw meer
neemt.
Mede in verband met de verontrustende kranteberichten over
moord en doodslag, aanrandingen en roofovervallen, heeft de Vereni
ging voor Pedagogiek het initiatief genomen tot het inrichten van een
tentoonstelling. De Contactcommissie Kinderbescherming, die zich op
haar beurt in verbinding stelde met de gemeentepolitie te Leiden, heeft
de vereniging geholpen bij 't verwezenlijken va nde ontworpen plannen.
Het resultaat is, dat van morgenmiddag tot woensdagavond in het
Waaggebouw een politietentoonstelling gehouden zal worden onder
het motto „Pas op onze jeugd".
Voorlichtend en ook
adviserend karakter
Wellicht herinnert men zich nog dat
het Advies-bureau ter voorkoming van
misdrijven te Amsterdam dezelfde expo
sitie in de zomer van 1959 met zeer veel
succes heeft georganiseerd.
De tentoonstelling draagt een voorlich
tend en adviserend karakter.
Zij legt er de nadruk op, dat ogen
schijnlijk onbelangrijke daden van klei
ne kinderen slechte gewoonten kunnen
aankweken, waardoor deze van kwaad
tot erger vervallen. Volwassen misdadi
gers zijn in hun jeugd dikwijls begonnen
met het wegnemen van een appeltje van
BOUW DIACONESSENHUIS
De afbouw van het Nieuwe Diacones-
senhuis aan de Houtlaan is gegund aan
de N.V. Aannemings Maatschappij v/h
firma H. F. Boersma te Den Haag voor
een bedrag van f. 5.243.000. Deze afbouw
zal ruim twee jaar duren.
PARMENTIER BOUWT IN DOKKUM
De directie van de N.V. Textielfabriek
J. Parmentier heeft de bouw van be-
drijfs- en industriehallen te Dokkum op
gedragen aan de N.V. Bouwonderneming
Friso te Sneek voor een bedrag van
f. 260.000.
Vertel uw kinderen dat vooral aan
jeugdigen dikwijls een lift wordt
gegeven met minder goede bedoe
lingen.
een groentewagen of wat geld uit moe
ders portemonnaie. Aandacht wordt ook
geschonken aan verschillende soorten
van baldadigheid.
Zeden
Bijzonder belangrijk zijn voorts de
waarschuwingen op zedelijk gebied,
want feit is nu eenmaal dat kinderen
vrij gemakkelijk het slachtoffer worden
van zedenmisdadigers. De foto's op de
tentoonstelling geven een duidelijk en
indrukwekkend beeld van al hetgeen zou
kunnen gebeuren wanneer men zijn kin
deren zonder meer in volslagen duister
nis de straat laat op gaan, toestemming
geeft om te liften e.d. In eerste instantie
zijn de ouders verantwoordelijk voor het
gedrag en het welzijn van hun kinderen,
eerst daarna komen de onderwijzers en
de politie.
De expositie is zo ingericht, dat bij
een groepje foto's telkens daarop betrek
king hebbende adviezen worden gege
ven.
Verkeer
De afdeling Leiden van het Verbond
van Veilig Verkeer heeft van de haar
geboden gelegenheid gebruik gemaakt
aanwijzingen te geven ter bescherming
van de veiligheid van de kinderen op
straat in het verkeer. De bezoekers kun
nen op deze tentoonstelling ook een aan
tal filmvoorstellingen van het Verbond
bijwonen. De loco-burgemeester, wet
houder J. C. van Schaik, zal de expositie,
Pas op onze jeugd
Ook Üw jeugd
Politie waarschuwt in
De Waag
welke voor allen, die met de jeugd in
aanraking komen van groot belang is,
morgenmiddag openen. De openingstij
den zijn als volgt: zaterdag van 3 urn-
tot 5.30 uur nam., maandag, dinsdag en
woensdag van 2.30 uur tot 5 uur en van
7 uur tot 10 uur nam.
Verdoe je vrije tijd niet met langs de straat te slenteren;
liever of beoefen een serieuze sport.
studeer
„Nederland dreigt op oecumenisch terrein
een onderontwikkeld gebied te worden"
Speciale berichtgeving
„Nederland dreigt op oecumenisch terrein een onderontwikeld ge
bied te worden. Tot deze conclusie komt men wel als men ziet hoe in
andere landen intensief en gelovig wordt gewerkt aan de eenheid der
kerken. Een symptoom van ons achterblijven is wellicht het feit, dat
alleen ons land geen antwoord aan Genève heeft gegeven op de vraag
op hoeveel de Wereldraad kan rekenen voor de bouw van een nieuw
hoofdkwartier"
Dat zei gistermiddag de heer H. M.
de Lange, Wendingredacteur en nauw be
trokken bij de Nederlandse Oecumenisch
Beweging. Hij sprak bij de opening van
het vierde studiejaar van de Haagse
Sociale Academie.
„Zijn we wat zelfvoldaan bij de ge
dachte dat Nederland enige oecumenische
groten heeft als Visser 't Hooft, Kraemer
en Hoekendijk? vroeg hij. Er is in
onze kerken onvoldoende besef, dat met
vrijblijvend praten en zo nu en dan
wat samen doen de eenheid en het
eenzijn niet tot stand komt, aldus de
heer De Lange.
Wenst men de eenheid wel?
Willen onze kerken en onze kerkleden
de eenheid eigenlijk wel? vroeg hij. Er
wordt te weinig nagedacht over de uit
spraak van Lund '52: de kerken be
horen alles samen te doen, behalve daar
waar meningsverschillen haar dat niet
Juridische voordracht
Tn het kader van de voordrachten voor
afgestudeerde juristen van de Neder
landse Universiteiten, die mede toegan
kelijk zijn door notarissen, kandidaat
notarissen, bestuursambtenaren, ambte
naren van de belastingdienst en andere
belangstellenden, spreekt op woensdag
2 november a.s. des avonds om 7.45 uur
in het juridisch studiecentrum „Graven
steen" (ingang Gerecht) te Leiden, prof.
mr. J. M. van Bemmelen over het onder
werp: Ons psychopathenrecht een pro
bleem?
mogelijk maken. Er wordt te weinig in
de eredienst voor de eenheid gebeden,
de systematische apostolaire training
van de kerkleden wordt onvoldoende ter
hand genomen. Slechts in 300 gemeen
ten van de 1800 der bij de Oecumeni
sche Raad aangesloten kerken wordt
voor de oecumene gecollecteerd en er
is een vrijwel volledig gebrek aan visie
op de taak van de kerken in Azië en
Afrika, meende spreker. Kan met name
het sociale denken in de oecumene
dienstbaar gemaakt worden aan de een
heid, vroeg de heer De Lange. Die
vraag beantwoordde hij bevestigend, wij
zend op het vele dat op dit gebied al
gebeurt. Op dit terrein (oxn. het we-
relddiaconaat) is alle arbeid gemeen
schappelijke arbeid, zei hij, hier be
staat geen gereformeerd, hervormd of
remonstrants probleem. Helaas hebben
wij nog niet afgeleerd het alleen te
proberen. Een nieuwe visie op de taak
die hier ligt zal een eigen bijdrage aan
de oecumene leveren, aldus de heer De
Lange.
S. baron van Heemstra
ambassadeur te Bogota
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van mr. S. baron van Heemstra,
laatstelijk consul-generaal der Neder
landen te Sao Paulo, tot buitengewoon
en gevolmachtigd ambassadeur te Bo
gota en van de heer L. Noë, thans
buitengewoon en gevolmachtigd ambas
sadeur te Monrovia, tot buitengewoon
en gevolmachtigd ambassadeur te Lagos
(Federatie van Nigeria).
Bevestiging en intrede
vicaris M. Jansen
Onze oud-stadgenoot vicaris M. Jan
sen uit Nieuwenhagen in Zuid-Limburg
zal zondagmiddag om half drie te Appel-
tern, na vooraf 's morgens om tien uur te
Maasbommel te zyn bevestigd door de
heer C. W. de Planque, directeur van de
Kerkelyk Sociale Arbeid te Utrecht
intrede doen als predikant van de
hervormde gemeente van Altforst en
Appeltern; Maasbommel en Alphen, in
de classis Nijmegen, waar hij beroepen is
in de vacature van ds. H. D. Homan, die
op 6 maart van dit jaar naar Zijpe is
vertrokken en daar een week later in
trede heeft gedaan.
Vicaris Jansen werd op 3 november
1932 te Leiden geboren. Hij bezocht eerst
het stedelijk gymnasium in zijn geboor
testad, waar hij ook aan de Universiteit
studeerde en in 1955 zyn kandidaats-
en in 1957 zijn kerkelijk examen aflegde.
Nadat de heer Jansen van oktober 1957
tot januari 1958 eerst enkele maanden
bij thans wijlen ds. H. J. Drost te
's Gravenhage werkzaam was geweest als
leervicaris en hij in juli 1958 na een te
Utrecht gehouden colloquium wqs toege
laten tot de evangeliebediening in de
Ned. Herv. Kerk, heeft hij tot 9 oktober
1.1. nog ongeveer twee jaar de hervormde
gemeente van SchaesbergWaubach in
de classis Maastricht als vicaris gediend.
Katangees ultimatum
aan tie Ver. Naties
De Katangese regering heeft de ver
tegenwoordigers van de V.N. een ultima
tum overhandigd naar aanleiding van
nieuwe incidenten, die zich woensdag en
gisteren in Loeëna en Kabalo hebben
voorgedaan.
President Tsjombe heeft gedreigd
Katanga ontslagen te achten van alle
vorige verbintenissen met de Verenigde
Naties omdat de V.N. in gebreke geble
ven zouden zijn een nieuwe overeen
komst om de orde in de woelige gebieden
van het noorden te handhaven uit te
voeren.
President Tsjombe uitte zyn dreige
ment tijdens een bijeenkomst in zyn
ambtswoning met de eerste V.N.-func
tionaris in Katanga, Berendsen. Na het
onderhoud begaf Tsjombe zich naar het
vliegveld van Elisabethstad om troepen
te inspecteren, die per vliegtuig uit het
noorden waren teruggekeerd. Onder hen
bevonden zich enkele gewonden. Volgens
een Katangees Communiqué hebben te
Loeëna de V.N. geweigerd benden Baloe-
ba's uit het gebied te verdrijven en ook
geweigerd de toegangen tot de neutrale
zone te bewaken. In Kabalo waren zes
militairen van de V.N. betrapt op het
plunderen van twee woningen van
Europeanen. V.N.-troepen zouden Baloe-
ba-opstandelingen geholpen hebben bij
het in beslag nemen van voertuigen.
Baloeba-opstandelingen moordden en
plunderden en de V.N.-troepen beletten
het laden van voertuigen van vluchten
de Europeanen en waren niet in staat
om de rondtrekkende benden tegen te
houden. Zelfs de bescherming van mis
sionarissen konden de V.N. niet verze
keren.
De woordvoerder van de V.N. in Elisa
bethstad, Chevallier, heeft meegedeeld,
dat het niet de eerste keer is dat de
Katangese autoriteiten beschuldigingen
hebben geuit tegen de V.N.-troepen. Tot
dusver waren deze beschuldigingen
steeds zonder enige grond gebleken. „De
inlichtingen uit Loeëna en Kabalo heb
ben bevestigd, dat de V.N. de toestand
volkomen meester zijn".
Ondertekening van
Nederlands-Jordaans
luchtvaartakkoord
De hoofden van de Nederlandse en
de Jordaanse afvaardiging naar de
luchtvaartbesprekingen in Amman heb
ben gisteren een tweezijdig burgerlucht
vaartakkoord ondertekend.
Het akkoord voorziet in een geregelde
luchtdienst tussen Schiphol en Amman
met faciliteiten voor vliegtuigen van
beide landen.
De twee landen zyn overeengekomen
het onderling verkeer en toerisme tc
bevorderen.
