Kamer had waardering voor wet op wetenschappelijk onderwijs Leven op de munitiescliepen biedt schipper en gezin vele voordelen Studentencabaretiers trachten Cals op de koffie te laten komen Moskous circus naar Nederland MENINGEN IN KAMER OVER STUDIEVRIJHEID VERDEELD DampObevrijdl Kapperstarieven spoedig omhoog Desondanks vele amendementen van kempen b reestraat Vastverzekerd, en goede kansen voor kinderen! Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 20 oktober 1960 Derde blad no. 30181 (Van onze parlementaire redacteur) Nederland heeft na de oorlog een eerbiedwekkende ontwikkeling doorgemaakt. Maar er worden op allerlei gebied steeds hogere eisen gesteld. Door verbetering van het gehele onderwijs bereidt Nederland zich thans voor op nog beter prestaties. Een belangrijk onderdeel van die onderwijsvernieuwing is de modernisering van de organisatie van het wetenschappelijk onderwijs, waarmee de Tweede Kamer gisteren reeds in het algemeen haar instemming heeft betuigd. De Rijksuniver- siteiten en Hogescholen krijgen rechtspersoonlijkheid, waar door zij zelfstandiger worden en meer armslag krijgen. De bestuursvorm wordt zo gewijzigd, dat een slagvaardiger bestuur mogelijk wordt. uitgesproken en van minister Cals ver wacht men vandaag iets te horen over de praktische moeilijkheden. Baccalaureaat Een nieuwigheid in het wetsontwerp is ook dat het de belemmeringen weg neemt voor een verkrte studieduur (bac calaureaat) aan de Rijksuniversiteiten. De bijzondere Universiteiten en Hoge scholen hebben op dat gebied reeds Gelijkwaardigheid Van grote betekenis is ook dat voor de bijzondere Universiteiten en Hoge scholen dezelfde ontwikkelingskansen als voor de Rijksinstituten worden ge schapen, door het Rijkssubsidie in de nettokosten te stellen op 95 pet. Ingesteld wordt een Academische Raad voor onderling overleg tussen de ver schillende Universiteiten en Hogescho len, omdat de hoge eisen, die in de moderne tijd worden gesteld, het onmo gelijk maken dat iedere Universiteit een onafhankelijke koers vaart. De ontwik kelingsplannen voor een periode van vier jaar, die iedere Universiteit en Hogeschool moet opstellen, zullen in die Academische Raad worden besproken ten einde de investeringen in het ge heel in te passen. Voor de eerste maal is thans in een onderwijswet de be taling, respectievelijk vergoeding van de kosten van de Rijksuniversiteiten en bijzondere Universiteiten geregeld onder hetzelfde hoofdstuk in de wet, een te ken dat zij volkomen op voet van ge lijkwaardigheid zyn gekomen. In het algemeen werd dit toegejuicht, maar de heer Versteeg (AR) vreesde dat het bijzonder onderwijs in de knel zou ko men als het Rijk eens in geldnood komt en niet alle wensen kan vervul len. Theologische faculteiten In de nieuwe wet op het wetenschap pelijk onderwijs zijn de theologische fa culteiten van de bijzondere Universi teiten uitgesloten van Rijkssubsidie .om dat er van oudsher altijd bezwaren heb ben bestaan tegen zilveren koorden tus sen kerk en staat. De theologische fa culteiten van de Rijksuniversiteiten wor den echter wèl door de overheid be kostigd. Daarom stelde pater Stokman zich op het standpunt dat alle theolo gische faculteiten door het Rijk moeten worden gefinancierd of allemaal niet. Hij kondigde een amendement in dien zin aan. Minister Cals heeft zich bereid ver klaard een regeling te treffen voor de subsidiering van de theologische facul teiten van de bijzondere Universiteiten, maar hij is in die poging niet geslaagd, doordat hij op verzet is gestuit bij de (gereformeerde) Vrije Universiteit. De moeilijkheden zijn natuurlijk de voor waarden die het Rijk aan financiële steun moet verbinden. Mevr. Kuijper-Struijk (WD) en de heer Vermooten (PvdA) waren het eens met het standpunt van pater Stokman. De andere fracties hebben zich nog niet Het jaar 1961 belooft voor de cir cusliefhebbers een goed jaar te worden. Naast de tournee van het Circus Bol- tini en de zomervoorstellingen, die het Circus Strassburger traditiegetrouw in het Circusgebouw te Schevenbigen zal geven, wordt Nederland bezocht door de Duitse circusonderneming van Ca- rola Williams in het najaar, doch ver moedelijk zal in de zomermaanden het Staatscircus van Moskou voor het eerst ons land bezoeken voor een serie voor stellingen in een aantal grote steden. Het Circus Williams, dat dit jaar een tournee door België en Noord-Frank rijk heeft gemaakt, is een der grotere circussen van Europa, dat uitblinkt in paarden- en olifanten-dressuur. By het Staatscircus van Moskou wordt de na druk gelegd op varieté-nummers. Het ligt in de bedoeling, dat de wereldbe roemde clown Popof en de niet min der vermaarde dierenpsycholoog Dou- rof in het programma zullen optreden. De circussen hebben over het alge meen een goed seizoen achter de rug. In Nederland maakte het Circus Bol- tini een van zijn beste jaren en heeft Strassburger in Scheveningen niet te klagen gehad. Circus Mullens, dat eerst laat in het seizoen begon te reizen, had evenmin gebrek aan belangstelling. Van dit circus staan de plannen voor volgend jaar nog niet vast. Kwestie Zuid-Ti rol naar Den Haag? De V.S. menen dat het geschil tus sen Oostenrijk en Italië over de be handeling van de Oostenrijkse minder heid in Noord-Italië beter behandeld kan worden door het Internationale Gerechtshof te Den Haag dan door de Verenigde Naties in New York. Dit heeft de Amerikaan Willis gis teren verklaard in de speciale politie ke commissie van de V.N. Als het In ternationale Gerechtshof het geschil be handelt is de kans op een vergelijk groter, zei hy. Zoals bekend heeft de Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, Bru no Kreisky, in de speciale politieke com missie verklaard, dat Oostenrijk wei eens niet bij machte kan zijn het ver langen naar zelfbeschikking van de Oostenrijders in Zuid-Tyrol te onder drukken als de Algemene Vergadering geen duidelijke uitspraak over deze kwestie doet. De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antonio Segni, ver wierp de eisen van Oostenrijk en zei dat de Oostenrijkers in Zuid-Tyrol „een van de best behandelde minderheden van de wereld" zyn. De Argentijn Ama- deo verklaarde gisteren dat de VN. naar de mening van Argentinië niet bevoegd zijn om de politieke status van de bewoners van Zuid-Tirol in overweging te nemen. Deze kwestie valt buiten het kader van het handvest van de VN, zei hij. kunnen experimenteren. De ongelijk heid moet in beginsel worden opgeheven. Over de uitwerking van een baccalau- reaatsstudie kan men dan later nog praten. Het bedrijfsleven heeft behoefte aan wetenschappelijk geschoolde krach ten, die op jongere leeftijd, dan na een volledige studieduur, in het bedrijf komen. Daarom vond mevr. Kuijper- Struijk de gedachten van een bacca- laureaats-studie niet onaantrekkelijk, maar vooral wanneer van een bacca- laureaat-examen kan doen vóór het kan didaatsexamen, vreesde zy toch dat het baccalaureaat een tweede rangs studie wordt voor minder intelligente studen ten. In het algemeen kon men met het openen van de mogelijkheid van een verkorte studieduur echter wel Instem men. Er zijn op de nieuwe wet reeds tal- tyke amendementen ingediend. De heer Vermooten wil een aparte faculteit der sociale wetenschappen en hij wil ook in de wet opnemen dat een economische hogeschool tevens een faculteit der so ciale wetenschappen kan omvatten. De heer Tans (PvdA) wil het collegegeld verlagen tot honderd gulden per jaar. Aan de behandeling van de amende menten zal de Kamer waarschijnlijk vol gende week pas toekomen. Veel hangt af van het antivoord van Cals (Van een onzer redacteuren) Het leek er gistermiddag op, dat de fractie van de Partij van de Arbeid van de Tweede Kamer aanzienlijk was uitgebreid en bovendien geïnfiltreerd in de andere fracties: de tientallen rode bloemen in de knoopsgaten der volksvertegenwoordigers hadden evenwel geen politieke betekenis. Zij vormden een sprekende herinnering aan de lunch, welke aan het middagdebat vooraf was gegaan, en die was aangeboden door de Nederlandse Studentenraad. Tijdens deze lunch in de Rolzaal van het Binnenhof hadden de studenten een laatste poging gedaan om zoveel mogelijk stemming te kweken tegen het beruchte artikel 60 van de wet op de organisatie van het wetenschap pelijk oqderwijs, welk artikel zij een onaanvaardbare principiële aan tasting van de studievrijheid achten. Op de publieke tribune luisterden vele studenten naar de uitwerking, die hun actie heeft gehad. Zij von den in woorden van enkele der sprekers sommige van hun eigen argumenten terug, maar het zag er gistermiddag nog niet naar uit, dat het artikel op de ontegenzeggelijk bestaande bezwaren zou vallen. Van de nadere uiteenzettingen van ministers Cals zal het lot van het artikel wel afhangen. Artikel 60 Het veelbesproken artikel 60 bepaalt, dat een faculteit een regeling kan vast stellen die aan een student, die binnen tenminste tweemaal de daarvoor vast gestelde studieduur het eerste examen niet met goed gevolg heeft afgelegd, het recht tot het bijwonen van het onder wijs voor dit examen ontzegt. Een der gelijk besluit moet via de senaat en het college van curatoren worden voor gelegd aan de minister. De door ont zegging getroffen student kan van het universitaire besluit in beroep gaan bij de minister. De bedoeling van dit artikel is, de studieduur zoveel mogelijk te bekorten en te trage studenten het gebruik van universitaire middelen en ruimte te ont zeggen, omdat deze bij de sterk wassen- den stroom van studenten zo doelmatig mogelijk gebruikt moeten worden. Dubbele rechtsbedeling Pater Stokman van de KVP verklaar- j de, dat zijn fractie geen principiële be zwaren heeft tegen het artikel maar wel enkele ernstige bedenkingen. De ontzegging kan voor bepaalde studenten veel harder aankomen dan voor anderen. Het gaat namelijk om uitsluiting van het onderwijs, niet om ontzegging van het recht alsnog examen te doen. Ont zegging komt dan veel harder aan voor studenten die bv. verplichte practica moeten doen voor dit examen en daar door ook van het examen worden uit gesloten. terwijl anderen zich door vol ledige zelfstudie alsnog voor hun exa men kunnen bekwamen. Voorts vroeg hy zich af. of de regeling soepeler kan worden gehanteerd voor werkstudenten dan voor boemelstudenten. Ook hier dreigt dan echter het gevaar van ver schillende rechtsbedeling. Weinig betekenis? De heer Tans van de Partij van de Arbeid verklaarde dat er binnen zyn fractie geen eenstemmigheid over het artikel heerst. Een deel is voor, een deel tegen het artikel, maar een defini tieve stellingname is eerst mogelijk na nadere uiteenzettingen van de minister. Hij wees er overigens op. dat een stu dent uitgesloten kan worden maar niet automatisch uitgesloten wordt. Daardoor heeft de bepaling volgens hem weinig om het lijf en hij kon ook niet goed inzien, dat men dit artikel ziet als een aantasting van de persoonlijke vrijheid van de student. De Kamer zou de debatten hedenmid dag om 1 uur voortzetten. Vandaag wordt ook de ministeriële toelichting verwacht. Vier Polarissen slaagden De Amerikaanse qaarine heeft mede gedeeld. dat de atoomonderzeeboot „Pa trick Henry" deze week met succes vier Polaris-raketten van het gevechtstype heeft afgevuurd. De proefnemingen had den plaats achthonderd kilometer uit de kust van Florida. De rakettenlegden de tevoren vastgestelde afstand volledig af en kwamen in het doelgebied te recht. De raketten werden afgevuurd toen de duikboot ondergedoken was. En kele weken geleden mislukte drie van vier dergelijke schoten. Loop vrij binnen. koopcentrum voor S LEIDEN serviesgoed om ideeën op te doen en glaswerk Ondanks de gevaarlijke inhoud Dezer dagen is tijdens een pers conferentie georganiseerd door het ministerie van Defensie be kend geworden, dat op diverse plaatsen in Nederland tientallen binnenschepen fungeren als op slagplaats voor munitie. Tezamen torsen die schepen enige duizen den tonnen voor het Westduitse leger en ook voor het Nederlandse. Een onzer verslaggevers heeft gerui me tijd geleden door toevallige om standigheden een bezoek gebracht aan zo'n munitieschip. Hij vertelt in het volgende relaas zyn ervaringen inzake de veranderingen ten goede voor het schippersgezin, meegebracht door dat domweg stilliggen met een toch zo on heilspellende en gevaarlijke lading. Er varingen opgedaan in een gerieflijke kajuit, bij een kopje thee en menige sigaret. Want dat mag men met een gerust hart doen op die drijvende kruithui zen: een sigaretje roken. Zolang het maar in de kajuit gebeurt Drie dingen Voor de schippersgezinnen komt het eigenlijk neer op deze drie dingen: een vast en verzekerd inkomen, een gere geld leven, en vaak lang niet het minst gewaardeerd betere kansen voor de kinderen. Dat is ook een kant van de kwestie der tientallen bin nenschepen, die overal in Nederland, geladen met munitie, liggen te wachten op de dag die naar ieder hoopt nimmer zal aanbreken. De „Anja", het niet meer zo nieuwe schip, dat wij indertijd bezochten, ligt1 in een zijtak van de IJsel, niet ver van Kampen. We wagen het erop de ligplaats van de „Anja" nader te pre ciseren: het is bij het gehucht De Zande. Deze feiten zijn namelijk al geruime tyd geleden 6000-voudig in druk ver schenen in het blad van een der or ganen der Nederlandse Hervormde Kerk. In zijarm Even verderop, juist tegenover Wil- sum, heeft de rivier daar een diepe zijarm, en in die zijarm ligt een lange reeks schepen. Schepen, die geladen zijn met munitie. Grote borden waarschu wen: „Buskruit!" Er hangen ook rode vlaggen op de schepen. Afgezien van het felle rood van de vlaggen en van de buskruit- kreet levert het afgemeerd liggende vlootje schepen een bijster landelijke rustige aanblik. De „Anja" is een sleepschip. Eens was het zelfs nog een zeilschip. De schipper, zijn vrouw en hun beide kin deren leiden, sinds de „Anja" een buik vol gevaarlijkheden innam, een leven, dat veel verschilt van him manier van leven en werken eertijds. Wasmachine Het schip ligt er maar aan dat IJsel- eilandje. Óp dat eilandje staat een flinke schuur, gebouwd door de schip per. In die schuur aan de wal! een wasmachine. En naast de schuur, ook aan de wal, wappert eens per week de was van het schippersgezin. In de schuur vinden de bromfietsen en de rijwielen van de gezinsleden stalling. Die kinderen gaan regelmatig naar school en nog wel voortdurend naar dezelfde school. Geen lasting lig- plaatsonderwys morgen hier, overmor gen daar. Geen internaatsonderwys ook, dat al- tyd scheiding brengt tussen de gezins leden. De kinderen hebben vriendjes en vriendinnetjes van de wal. Het echtpaar heeft dus volop ge bruik gemaakt van de mogelijkheden en kansen die het lange stilliggen biedt. O, het is heus niet alleen maar een pretje, het kalme „werk" dat de schip- Bedenkelijk Mevr. Kuyper-Struyk van de WD achtte de invoering van artikel 60 hoogst bedenkelijk. Wanneer de ruimte en outillage van de Universiteiten en Hoge scholen blijkbaar ontoereikend is, moet men niet de studievrijheid beperken maar de staat in gebreke stellen. Er behoort meer ruimte en meer personeel te komen, in plaats van maatregelen te gen de studenten. Ook de heer Versteeg van de A.R. zou zijn mening over artikel 60 laten afhangen van de toelichting van de mi nister. Hy was er vooralsnog niet erg enthousiast over, en meende dat de stu denten in hun actie wel in zekere mate gelijk hebben. Mauretanië zelfstandig De Westafrikaanse woestynrepubliek Mauretanië is gisteren de jongste zelf standige staat ter wereld geworden. De Franse premier, Debré, en de Mau- retanische regeringsleider Moktar Ould Daddah hebben in Parijs de verdragen getekend waarbij Frankrijk alle tot dus ver aan de Frans-Afrikaanse volkeren gemeenschap voorbehouden bevoegdhe den, zoals defensie, financiën en bui tenlandse handel, aan Mauretanië over draagt. per en zyn schip nu in dienst van het rijk en de NAVO doen. Er is die gevaarlijke lading. Er is het water, dat hier na de wintertijd tot wel een meter boven de oppervlakte van het eiland je waarop de schuur staat stijgt. Er is het verbod om Butagas aan boord te gebruiken en om de door een benzine-motor gedreven wasmachine aan boord van de „Anja" te gebruiken (Nee, op een binnenschip geen stop contacten voor 110 of 220 volt). Gretig gebruik Maar verder maakt het gezin gretig gebruik van de mogelijkheden die er vroeger, al heen-enweer-varend in de Rotterdamse haven niet zo waren. Voor de schipper wegen die mogelijkheden en het verzekerde bestaan vermoedelijk zwaarder dan het varen dat eigenlijk zyn leven is. Overigens is het niet alleen voor het gezinshoofd een saai leven, dat eeuwige stilliggen in die zijtak van de IJsel: ook de andere leden van het gezin snakken naar een verzetje en naar wat afwisseling. Een bezoekje van een journalist is zo'n verzetje Maar het schijnt, dat de opperste werkgever van de schippersgezinnen Defensie, NAVO, Rijk? juist daarop nu niet zo happig is. Advertentie neus, keel,borst van vastzittend slijm (Van een onzer redacteuren) De Nederlandse studenten' hebben gistermiddag geprobeerd, via een koffiemaatijd voor de Kamerleden minister Cals op de koffie te laten komen. Of dat gelukt is, moet nog maar afgewacht worden, maar de poging was er niettemin lofwaar dig om, want het ging de studenten om de principiële vrijheid, die zij bedreigd achten door invoering van een uitsluitingsregeling voor studen ten die niet „met de stopwatch in de hand" de eerste horde van de Universitaire studie nemen. Ruim twee dozijn Kamerleden waarbij alleen de SGP en de PSP ontbraken) waren de gasten van de Nederlandse Studentenraad aan een lunch in de Rolzaal van het Binnenhof voordat zij de wet op het wetenschappelijk onderwijs in discussie namen. Zij werden met een kort woord verwelkomd door de praeses van de studentenraad en van het Leidsch Studenten Corps, de heer L. G. Schimmelpen- ninck. Tijdens de lunch trachtten tientallen studenten de zorgvuldig van elkaar gescheiden gehouden Kamerleden met klem te overtuigen van de onaanvaardbaarheid van het beruchte artikel 60. Op verschillende manieren werd bovendien dit artikel op de hak genomen door leden van de diverse studentencabarets, die het gezellige etentje genoeglijk opluisterden. Tal van politieke en andere geestig heden rolden door de Rolzaal en gingen er gelijk de broodjes in als koek. De Kamerleden toonden zich overigens niet zo happig op eigen commentaar als op de materiële zaken die ter tafel kwamen. In zijn woord van dank tot slot van de lunch waarschuwde echter de heer Peters (KVP) de studenten er voor, niet al te zeer te rekenen op een gewonnen pleidooi. Artikel zestig is slechts gericht tegen het „gouden randje" van het studen tendom, de boemelstudent. Overi gens is de Kamer nu eenmaal gril lig en men kan moeilijk tevoren voorspellen, wat het uiteindelijke oordeel zal zijn. Tot troost gaf hij de studenten de overweging mee, dat deze boemelstudent evenzeer tot een uitstervend ras behoort als de mammoet. Waarmee die veelbesproken mam moet weer ter sprake kwam, die helemaal niets met het wetsontwerp tot regeling van het wetenschap pelijk onderwijs te maken heeft. Wellicht was deze speelse opmer king een reactie op het reeds eer der ter sprake komen van de mam moetwet, namelijk toen een van de caberetiers artikel 60 een „mis kraam van de mammoet" noemde. Enfin, we zullen maar denken dat de actie vanzelfsprekend sterk ge licht was tegen minister Cals, die niet met de smakelijke broodjes, maar met die vervaarlijke mammoet in zijn maag zit, waarbij vergeleken „artikel 60" maar een kleinig heidje is. Onder de Kamerleden, die de lunch bijwoonden, bevond zich vanzelf sprekend ook mr. W. J. Geertsema (midden), de oud-praeses van het Leidsch Studenten Corps en oud voorzitter van de 3 Octoberver- eeniging. (Foto L.D./Holvastj Naar wordt verwacht, zal het College van Ryksbemiddelaars nog dit jaar de nieuwe CAO voor het kappersbedrijf goedkeuren. Deze houdt o.m. in, dat de kappers geen fooien meer mogen aan nemen. Daartegenover staat voor de be dienden een loonsverhoging, die voor de patroons zal worden gecompenseerd door een tariefverhoging. Voor het dameskap- pen bedraagt deze 10%, voor de heren salon 15%. Hierbij wordt uitgegaan van de prijzen die op 1 januari van dit jaar golden. Tussentijdse tariefverhogingen tellen niet mee. Gould Award voor dr. J. W. v. d. Berg De internationale commissie voor de Gould Award voor fundamentele re search op het gebied van de laryngologie «stemvorming) heeft deze prijs voor het jaar 1960 toegekend aan dr. J. W. van i den Berg. lector in de medische fysica aan de Rijksuniversiteit te Groningen. De prijs bestaat uit een oorkonde en een bedrag aan geld. Deze prijs werd in 1957 1 ingesteld en is thans voor het eerst aan een Nederlander toegekend wegens me- disch-fysische research op dit gebied ge durende de laatste twaalf jaar. Zinloze vernieling cultuurmonumenten in Oost-Duitslaiul Siegfried Asche, de directeur van de Wartburg-stichting in Eisenach, Oost- Duitsland, die dezer dagen naar West- Duitsland is uitgeweken, heeft op de dag van zijn vlucht een brief geschreven aan de Oostduitse premier Otto Grotewohl, waarin hy tal van protesten doet horen tegen de „zinloze vernielingswoede" van verschillende party- en regeringsinstan ties by het afbreken van waardevolle cultuur-monumenten in Oost-Duitsland. Hij haalt voorbeelden aan van het af breken van tal van historische gebouwen en gedenktekens, in Dresden, o.m. omdat de politie parkeerruimte nodig had. Ver der noemt hij enige kerken en gebouwen die nog door de vernielingszucht der partijfunctionarissen worden bedreigd. Asche zegt verder, dat de partij van Grotewohl niet meer het recht heeft om te spreken van de „bommenterreur" op Dresden tijdens de oorlogsjaren; de par tij heeft deze terreur voltooid!! Gisteren proteststaking in de Renaultfabrieken Duizenden arbeiders van de Franse staatsautofabrieken van Renault hebben gisteren een proteststaking van twee uur gehouden, in verband met het ontslag van meer dan drieduizend overbodig ge worden arbeiders. Een lange optocht van betogers trok, onder het meevoeren van leuzen als ..Renault kan betalen", „Geen ontslagen", „Vrede in Algerije' en „Weg met de oorlog" door de straten naby de Renault-fabrieken in de Parijse voorstad Billancourt in de richting van het stad huis. waar een massa-bijeenkomst zou worden gehouden. Deze proteststaking werd gisteren door vakbondsleiders afgekondigd, nadat de maatschappij de dag tevoren het massa ontslag had bekendgemaakt op grond van de teruggelopen export. De vakver enigingen menen, dat de ontslagen kun nen worden vermeden als onmiddellijk een 40-urige werkweek wordt ingevoerd. In september heeft Renault de werkweek teruggebracht van 48 tot 45 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 11