Jong Oranje overspeelde de Franse
jeugd in voortreffelijke partij: 11
De Rhodesia's en Njassaland een
federatie of zelfstandige delen?
Fa. SASBURG - LEIDEN
Sjakie Swart en Bouwmeester
de grote uitblinkers
SPORTSPL1NTERS
Koersen Duindigi
Programma
Afd. Leiden KNVB
SUCCES
AGENDA
1961
wolfslag
van
Uiteen lopende sta ndpnnten
premier Welensky en het rapport
Monckton
van commissie
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 13 oktober 1960
Vierde blad no. 30175
Briljant aanvalsspel
feilloos de toegestane strafschop: 30.
Swart was ook de geestelijke vader van
het vierde doelpunt. Prachtig lanceerde
hij van de rechtervleugel zijn voorzet. De
bij de tweede paal vrijstaande Bouw
meester kon nauwelijks meer missen:
4—0.
Minder briljant
Dat de Nederlandse aanval in de twee
de helft minder briljant speelde, lag in
de lijn der verwachtingen. Na een ma
tig begin herstelden de Nederlandse aan
vallers zich echter geheel. En de zege
kon dan ook niet meer in gevaar wor
den gebracht. Dat linksbuiten Coincon
in de 35e minuut voor een Frans tegen-
punt zorgde, was dan ook alleen maar
van belang voor de statistici.
De opstelling van Jong Oranje was:
doel: Hoogerman (Ajax), achter: De
Groot (Hermes DVS) en Veldhoen
(Feijenoord), midden: Borghuis (GVAV)
Pronk (Ajax) en Burgerhof (BW),
voor: Swart (Ajax), Lenz (Rapid JC),
Gösgens, Bouwmeester (Feijenoord) en
Bergholtz (MVV).
De Nederlandse midvoor Gösgens
geeft een kopbal af op het Franse
doel. Het leer werd op de doellijn
door en der backs van de Haantjes
met de hand gestopthetgeen met
een penalty gehonoreerd werd.
De sintelbaan had veel weg van
een sombere stadsgracht; de steeds
weer neerstromende regen door
weekte de toeschouwers.
En toch hebben de 2.000 dappe
ren, die gisteravond koude en
regen in het Goffertstadion te
Nijmegen trotseerden, tevreden de
weg naar huis weer opgezocht.
Niet in eerste instantie om de
grote 4—1 zege, die Jong Oranje
in de strijd met de Franse jeugd
behaalde. Eerder om de voortref
felijke wijze, waarop het Neder
landse jeugdteam de „Haantjes"
versloeg.
Een briljante Nederlandse voorhoede -
bestaande uit Swart, Lenz, Gösgens,
Bouwmeester en Bergholtz - legde in de
eerste helft met vier prachtige doelpun
ten de basis voor die zege. Na de rust
consolideerde de Nederlandse defensie
de ruime voorsprong met groot meester -
schap. Slechts één enkel doelpunt, ge-
scoord in de 35e minuut, moest de Ne-
i derlandse achterhoede, waarin de jeug
dige stopper Pronk excelleerde, de Fran-
I sen toestaan.
Toegegeven, de Fransen stelden vooral
In de eerste helft nogal teleur, maar
j desondanks hebben de Nederlandse
jeugdspelers op het zware terrein en on-
der zeer noeilijke omstandigheden hun
I klasse getoond.
Sluitende combinaties
De voorhoede besliste het pleit al in
de eerste helft. Ondanks het gladde veld
trokken de Nederlandse aanvallers steeds
weer met prachtig sluitende combinaties
naar voren. Rechtsbuiten Sjakie Swart -
rechtstreeks betrokken bij maar liefst
drie doelpunten - en de steeds weer ac
tieve ^rans Bouwmeester waren de gro
te uitblinkers in deze voortreffelijk spe
lende aanvalslinie. Ook de Nederlandse
defensie kwam. dank zij een prima her
stel in de tweede helft, als geheel tot een
ruim voldoende.
Niet SC Enschede, maar de Zuid-
amerikaanse kampioensploeg Bahia, die
momenteel in ons land verblijft, zal de
tegenstander zijn van het Nederlands
b-elftal in een wedstrijd, die hedenavond
in Enschede wordt gespeeld.
Oorspronkelijk zou Bahia gisteravond
tegen Feijenoord spelen. Deze wedstrijd
werd echter afgelast in verband met
de slechte weersgesteldheid.
—Het Zwitserse voetbalelftal heeft
in de gisteravond te Bazel gespeelde
interlandwedstrijd tegen Frankrijk een
verrassend grote overwinning behaald.
De eindstand was 62, nadat de Zwit
sers bij de rust reeds een voorsprong
hadden van 21.
De in Blackpool gespeelde wedstrijd
tussen de ploegen van de Engelseen
de Ierse league is geëindigd in een
overwinning met 52 voor de Engelse
league. Ondanks het feit, dat hij vijf
keer werd gepasseerd, zag Arsenal zoveel
in de 20-jarige doelverdediger van het
Ierse league-elftal. Kackie Mcclelland
(Glenavon), dat de Londense club hem
i na afloop contractueel aan zich verbond.
Uit een veld van twintig paarden
heeft Alcove van lord Berdy te Newmar
ket de Cesarewitch gewonnen, een ren
over 2420 meter. Het paard, dat 100/30
stond genoteerd, werd gereden door joc
key Douglas Smith, die hiermee voor de
vijfde keer een overwinning in deze
klassieke ren behaalde.
Een wedstrijd in de ware zin van het
woord is deze ontmoeting met de Franse
„espoirs" nauwelijks geweest. Al in de
24e minuut - Nederland leidde toen met
30 - was de strijd in feite beslist.
Bouwmeester opende in de 8e minuut de
score. Nog geen 10 minuten later was
het Bergholtz die daartoe op fraaie wijze
in staat gesteld door Swart, het tweede
doelpunt maakte. Nog was het niet ge
noeg, want nadat een Franse verdediger
alleen redding kon brengen door de bal
uit het doel te slaan, benutte Swart
n
De uitslagen van de gistermiddag ge
houden draverijen en rennen te Duindigt
luiden:
Draverijen
Kitty K-prijs: 1. Yocca (E. de Visser)
(1.32.8); 2. Y Y Hanover; 3. Yvonne Han
over. Tot.: w. f 11.-; pi. f2.30. 1.90. 1.90;
gek. f8.60; cov. f5.60.
Lietse Mitzi-prijs: 1. Whim P (J. de
Leeuw) (1.32.-); 2. Windy Hanover; 3.
Yüte Rose. Tot.: w. f 15.20; pl. f2.30, 1.50.
1.50; gek. f 13.20; cov. f5.40.
Criterium der 2-jarigen: 1. Zus Scotch
(M. Vergay) (1.32.7); 2. Zephvr Magowan;
3. Zampa van Papenhoef. Tot.: w. f 11.10;
pl. 1 2.60, 1.70, 5.80; gek. f 17.20; cov. f5.20.
Nimble Heny-prijs. Ie afdeling: 1. Very
Nice (B de Vries» (1.28.2); 2. Urma Nor
ton; 3. Vlieger D. Tot.: w. f3.-: pl. f 1.70.
2.20, 2.60; gek. f 14.10; cov. f 5.60.
2e afdeling: 1. Terraise (Th. H. Kooy-
man) (1.27.2); 2. Sjakie Scott; 3. Rudolf
G. Tot.: w. f 4.10; pl. f2.60. 2.90; gek.
f 12.-; cov. f6.30.
Rennen
Dark Roek-prijs: 1 Antonio (A. Kam-
merzelt) (1.20.9); 2. Merry Man; 3. Pan
dora. Tot.: w. f3.80; pl. fl.40. 1 10. 1 80;
gek. f4.60; cov. f3.-.
Nicorina-prijs, le afdeling: 1. Mystic
Boy (A. Kammerzelt) (3.00.8); 2. Cold
Water; 3. La Rafale. Tot.: w. f3.10; pl.
f 1.90, 2.90, 4.40; gek. f 11.70; cov. f6.20.
2e afdeling: 1. Peter Pan (H. J. Kraats)
(3.03.2); 2. Peigne dOr; 3. Willie Mae.
Tot.: w. f2.40: pl. f 1.20. 1.70. 1.50; gek.
f7.10: cov. f5.40.
Totalisator-omzet f 65.075,50.
VOOR ZATERDAG
I: NSA 1—TAVV 1; Rouwkoop 1—VVSB
1; Sleutels 1Kagia 1.
IA: Lisser B. 2Leiden 2; Oegstgeest
2—Ter Leede 3; SVOW 2—ARC 3.
2A: ARC 4Rouwkoop 2; Quick B. 4
Hazersw. B. 2; VWS 2Katwijk 3.
2B: Leiden 3Katwijk 4; Noord wijk 4
Lisser B. 4; Ter Leede 4Quick B. 5.
3AKoudekerk 3Alphia 2; Woubrugge
3—Alphen 2; Hazersw. B. 3—TAVV 2.
3BSVOW 4—Koudekerk 4; TAVV 3—
RCL 5; Hazersw. B. 4Kagia 2.
3C: Rouwkoop 3Oegstgeest 3; VVSB
2Leiden 4.
3D: Rijnsb. B. 6Sleutels 3; Oegst
geest 4Leiden 5, 2.15 uur.
(Waar niet anders vermeld, vangen
de wedstrijd om 4 uur aan)
JUNIOREN
A: Quick B. (B)Rouwkoop (A) 4 uur;
RCL (A)Katwijk (A) 4 uur.
B: Noordwijk (B)Oegstgeest A
Quick B. (C)Leiden A4 uur; Rijnsb.
B. (B)Katwijk (B); VWS (A)—Lisser
B. (A).
C: Katwijk (C)—Quick B. (E) 2.15 uur;
Quick B. (F)—Rijnsb. B. (C); Ter Leede
(C)Rouwkoop (B).
D: Koudekerk A)ARC (B)MSV
(A)—TAVV (A); SVOW A)RCL (A);
Woubrugge (A)Hazersw. B. (A).
E: ARC (Dl—VWS (BHazersw. B. (B)
—ARC (C); RCL C)MSV (B).
(Waar niet anders vermeld, vangen
de wedstrijden om 2.30 uur aan)
ADSPIR ANTEN
a: Alphen (a)Koudekerk (a) 4 uur;
Alphia (a)Hazerw. B. (a) 4 uur; Alph.
B. (a)—TAVV (a4 uur.
b: Alphen (b)Alphen (c); Alphia (b)
—Alph. B. (c); St.-Bern. b)ARC (b)
3.30 uur.
c: ARC (e)—Alphen (e) 3.30 uur; TAVV
(b)Woubrugge (b); Alph. B. (d)Al
phia (c).
d: SVOW (O—VVOA (a); DOSR (a)—
MMO (b) 3.30 uur; MMO (a)Weter. B.
(a) 3.30 uur; Weter. B. bDOSR (b)
3.30 uur; Rijpweter. (a)—SVOW (b)
3.30 uur.
e: Lisser B. (a)Lisse (a); Noord wijk
(a)SJC (a); Foreholte (a)Warmun-
da (a) 4 uur; Teyling. (a)VVSB (a)
12 uur (zondag).
f: Lisse (b)SJC (b) 12 uur (zondag);
Teyling. (b)SJC (c) 12 uur (zondag);
KRV (a)—Ter Leede (b) 3.30 uur; VVSB
(b)Noordwijk (b) 4 uur.
g: Foreholte (c)Ter Leede (c); SJC
SJC (e); SJC (f)Noordwijk (c)
uur.
h: Ter Leede (d)SJC (h); SJC (g)—
Lisse (d) 4 uur; VVSB (d)Lisser B. (d)
Warmunda bForeholte (d) 3.30 uur.
i: Quick B. aRood en'i i
(a)Rijnsb. B. (a) 4 uur; DOCOS (a)
UVS (a) 4 uur; Lugdun. (a)LFC (a).
j; Rouwkoop (a)—VNL (a); LDWS
(a)Or. Groen (a) 3.30 uur; SJZ (a)
Leidse B. (a) 3.30 uur; Stompw. B. (a)
SVLV (a) 4 uur.
k: Oegstgeest (a)RCL (a) 4 uur; DO
COS (b)—Lugdun. (b); VNA (a)Quick
B. (b) 3.30 uur; ZLC (a)-UDO (a)
1: Katwijk (b)ASC (b); DOCOS (c)
Quick B. (c) 4 uur; UVS (b)Lugdun.
(c) 3.30 uur.
m: Lisser B (e)—KRV b)SJC (1)
Teyling. (c); Lisse (e) UDO (b) 12 uur
(zondag); VVSB (ej—SJC
n: Quick B (dl DOCnp f clLFC (c)
- Roodenb (r) 4.45 uur: Lugdun. (d)
Rouwkoop (b) 4 uur: SVLV (b)Rijnsb.
B. (c) 4 uur
o: Quick B (f)—DOCOS (e); LFC (d)—
Or. Groen (b) 2.15 uur; Lugdun. (e)
Katwijk (c) 4 uur; Roodenb. (d)Rouw
koop (c) 4 uur.
p: Oegstgeest (b)Lugdun. (f); UVS
(d)Roodenb. (e) 4 uur.
n;
q: Quick B. (h)LFC (f) 4 uur; Rouw
koop (d)Lugdun. (g); ASC (d)—DOCOS
(g); SVLV (cl—UVS (e) 4 uur.
r: DOCOS (h)—SVLV (d) 4 uur; LFC
(g)Rouwkoop (e).
s: RCL b)SVLV (e); Rijnsb. B. (e)
VNA (b); Leidse B. (b)Stompw. B. (b)
3.30 uur.
t: Stompw. B. (c)Leidse B. (c): SV
LV (f)—Rouwkoop (f); UVS (f)—Or.
Groen (c).
(Waar niet anders vermeld, vangen
de wedstrijden om 2.30 uur aan)
VOOR ZONDAG
I: St.-Bern. 1—Alph. B. 1. 2 uur; LDWS
1Rouwkoop 1; MMO 1Rijpweter. 1;
ZLC 1Stompw. B. 1.
IA: Alphen 3—DOCOS 2: Alphia 2—
DOSR 2; ASC 3Lugdun. 3, 12.30 uur;
Lisse 2Warmunda 2; VVSB 2Rooden-
burg 3.
II: Leidse B. 1—SJZ 1; VVOA 1—Uni-
tas L 1: Tevling. 1—UDO 1; VNL 1—
VNA 1.
2A: Altior 2—VVSB 3; LFC 4SVLV 2,
2 uur; Or. Groen 2SJC 3; Rouwkoop 2
Lugdun. 4. 12 uur.
2B: Alph. B. 2—Rijpweter. 2; DOCOS 4
Lisse 3; UVS 5Tevling. 3; Stompw. B.
2Roodenb. 4.
3AAlphia 3—UVS 6; Lisse 4—ASC 4;
Roodenb. 5LFC 5. 10.30 uur.
3BSJZ 2—ASC 5; Lugdun. 6—DOSR
3, 12.30 uur.
3C: Foreholte 3Leidse B. 2. 12 uur;
KRV 2—VNL 2. 2 uur; Unitas L 2—Altior
3: Warmunda 3VVSB 4. 12.15 uur.
3D: Rouwkoop 3Alphen 4. 12 uur;
Rijpweter 3—LDWS 3; VTL 2—VVOA 2.
4ADOCOS 5—SJZ 3. 12 uur; Leidse B.
3Lugdun. 7, 10 uur; Roodenb. 7Or.
Groen 3. 10 uur; SVLV 4—SJC 5, 2.15 uur.
4BLugdun. 8ZLC 3. 10 uur; Tevling. j
4—VNA 3. 2 uur; UDO 3—Alphia 4; VNL
3Stompw. B. 3. 12.15 uur.
4CVTL 3—MMO 2. 12 uur; Alph. B. 3
Unitas L 3; DOCOS 6Or. Groen 4.
12 uur.
4DSJC 6—VVSB 5. 12 uur; SVLV 5—
Forel-I. 5. 2 uur: UVS 8—Lisse 6. 12.15 u.
4E: Lugdun. 9SJC 7; Or. Groen 5
LDWS 4. 10 uur: Unitas L 4—SJZ 4.
12 uur.
4F: St.-Bern. 4—MMO 3. 12 uur; Roo
denb 9Warmunda 4; SJZ 5Foreholte
7 12 uur.
4GASC 8—VNA 4. 10 uur; Lugdun. 11
DOCOS 8, 12 uur; Or. Groen 6Lisse 8,
12.15 uur.
(Waar niet anders vermeld, vangen
de wedstrijden om 2.30 uur aan)
JUNIOREN
A: ASC (A)Roodenb. (A); Lugdun.
(A)—Lisse (A); Teyling. (Al—DOCOS (A)
2 uur; VVSB A)LFC (A).
B: Alph. B. (A)—Alphen (A): DOSR
A)Altior (A): VVOA A)St.-Bern.
(A).
C: Lisse (B)Warmunda (A); SJC (B)
—KRV (A) 2 uur; UDO A)SJC (C);
VVSB (Bj—Tevling. (B) 2 uur.
D: ASC (B)Lugdun. (B) 10 uur; DO
COS (B)—Rijpweter. (A) 12 uur; UVS
(B)Roodenb. (B).
E: LDWS (A)—VNL (A): Leidse B. fA)
DOCOS (C) 12.15 uur: StomDW. B. (A)
—Or. Groen (A) 12,30 uur; VNA (A)
ZLC (A) 10 uur.
F: Alnhia (BI—DOSR (B) 12.30 uur;
Altior (B) Alnh B. (B) 12.15 uur: Al-
nbp" 'R)—St.-Bern. (B).
O- KRV (BT«"'iine 'ril- SJC (El
VVSP irVVSB (D)—SJC (D).
H: LFC (C)Luedun. (C) 10 uur; Roo
denb (D)— SJZ (C): SVLV (B)—DOCOS
(D): UVS (O—ASC (C) 10 uur.
J: SVLV (O—DOCOS (E); Foreholte
(Cl—ASC (D) 2 uur: LFC 'Dl—VVSB ,'E)
(Waar niet anders vermeld, vangen
de wedstrijden om 12 uur aan).
Belgisch elftal is
radicaal gewijzigd
Het Belgische elftal, dat woensdag
19 oktober te Stockholm tegen Zweden
de eerste wedstrijd speelt in de voor
ronden van het toernooi om het we
reldkampioenschap voetbal 1962, is ra
dicaal gewijzigd en herinnert nog slechts
op één plaats aan de ploeg, die begin
oktober te Antwerpen met 14 van
Nederland verloor.
Alleen rechtsachter Verbiest (Ander-
lecht) handhaafde zich op de plaats,
die hij ook tegen Nederland bezette. Met
hem heeft de Belgische keuze-commis
sie (de heer Vandenstock) uit het fa
lende elftal van Antwerpen voor de reis
naar Zweden waardig gekeurd Jurion,
die echter verhuisde van de rechtshalf-
naar de rechtsbuitenplaats, Piters, die
van de rechter naar de linkervleu
gel „switchte", en Lippens, die terug
keerde naar de halflinie. De overige
zeven spelers werden allen vervangen
en slechts één van hen treft men aan
bij de reserves, namelijk linksbuiten
Letawe.
Het Belgische elftal voor de wedstrijd
tegen Zweden met daarachter ver
meld de namen van de spelers, die
tegen Nederland uitkwamen luidt
als volgt: doel: Nicolay (Seghers)., ach
ter: Verbiest (Verbiest) en Thellin (Ras
kin)., midden: Hanon (Jurion), Spronck
(Saeys) en Lippens (Mees)., voor: Ju
rion (Piters), Stockman (Lippens). Van
Himst (Wegria), Vandenberg (Bertels),
en Piters (Letawe). Reserves: Coremans,
Wauters, Willems en Letawe.
Jaarvergadering
Ned. Roeibond
Op een gisteravond te Amsterdam ge
houden buitengewone algemene vergade
ring is dr. H. H. Buzeman (Amsterdam)
met algemene stemmen benoemd tot se
cretaris-penningmeester van de Neder
landse Roeibond. Hij volgt mr. F. le
Coultre op, die wegens vertrek naar het
buitenland voortijds moest bedanken.
De vergadering accepteerde voorts een
voorstel van het bestuur om een „hulp
fonds materieelvoorziening" in te stel
len, waaruit noodlijdende verenigingen
eventueel leningen kunnen krijgen.
Optimistisch was de vereniging, die
onmiddellijk na het aanvaarden van dit
voorstel een schriftelijk verzoek tot fi
nanciële hulp indiende
In het bestuur van de Nederlandse
Roeibond leeft het voornemen de NRB
kandidaat te stellen voor de organisatie
van de Europese roeikampioenschappen,
waarschijnlijk in 1964 of 1965. Ditmaal
zullen namelijk ook in het Olympische
jaar 1964 Europese kampioenschappen
worden gehouden omdat de Spelen op
een ander continent - in Tokio - plaats
vinden.
Op korte termijn zal het bestuur van
de NRB een besluit nemen over deze
kandidaatstelling. Voor de laatste maal
zijn in 1954 Europese kampioenschappen
op de Bosbaan gehouden. Inmiddels
staat het reeds vast, dat de voorzitter
van de FISA, de Zwitser Thomas Keiler,
in verband met de eventuele kandida
tuur van Nederland op 17 en 18 juni 1961
de wedstrijden op de Bosbaan van de
Koninklijke en de Hollandbeker wed-
strijdvereniging zal bijwonen.
De roeikalender voor 1961 werd als
volgt samengesteld:
9 april: kampioenschap van de Am-
stel (heren); 16 april: kampioenschap
van de Amstel (dames); 7 mei: Varsity;
2627 mei: Hollandia; 34 juni: Am-
sterdamsche Roeibond; 1718 juni: Ko
ninklijke en Hollandbeker; 2425 juni:
Laga-lustrumwedstrijden; 30 juni: sprint
wedstrijden; 12 juli: Triton lustrum-
wedstrijden en nationale jeugdkam
pioenschappen; 16 juli: nationale kam
pioenschappen; 8 oktober: De Laak,
Westelijke Roeibond.
Advertentie
gezonde^
warmte
de
veredelde
petroleum
reukloze
verbranding
hMM» -
MEER WARMTE VOOR MINDER GELD
J
STIELTJESSTRAAT 10
DE WETSTRAAT 37
TELEFOON 25089
TELEFOON 21523
Naar commerciële
ruimtecommimicatie
De Amerikaanse regering is van plan
raketten en lanceerinrichtingen beschik
baar te stellen aan de particuliere in
dustrie voor de ontwikkeling van een
stelsel van satellietcommunicatie, aldus
is in Portland (VS) bekendgemaakt. Dr.
Keith Glennan, het hoofd van de NASA
(het Amerikaanse bureau voor lucht
en ruimtevaart) heeft verklaard, dat de
eerste particuliere activiteit in de ruim
te, met inbegrip van het lanceren van
kunstmanen, „in de niet al te verre
toekomst", zou kunnen beginnen. Zijn
bureau is van plan, de ontwikkeling van
een commercieel ruimte-communicatie
stelsel uiteindelijk geheel aan de parti
culiere industrie over te laten.
Europese beker
In Boedapest heeft Ujpesti met 30
van Rode Ster Belgrado gewonnen. Het
was de tweede ontmoeting tussen beide
clubs in de achtste finale-ronde van het
toernooi om de Europese beker. De eerste
wedstrijd in Belgrado werd destijds door
Ujpesti met 2—1 gewonnen zodat de
Hongaren thans naar de achtste finales
overgaan, waarin zij tegen de Portugese
ploeg Benfica moeten spelen.
De Italiaanse kampioen Juventus (Tu
rijn) werd te Sofia door CDNA uit
geschakeld. De Bulgaren wonnen de
tweede wedstrijd voor de eerste ronde,
na eerder te Turijn met 20 te hebben
verloren, met 41, waardoor de doel-
cijfers (43 in het voordeel van CDNA)
beslisten. De Bulgaren komen in de
tweede ronde uit tegen IFK Malmoe.
Franse hulde aan onze
troepen in La Courtine
De Franse ministerraad heeft giste
ren hulde gebracht aan de eenheden
van het Nederlandse leger, die in het
kamp bij La Courtine gelegerd zijn,
voor hun belangrijke hulp aan de plaat
selijke autoriteiten bij de overstro
mingen, die midden-Frankrijk hebben
geteisterd.
Advertentie
HAAL TIJDIG UW
(Bandjes v.a. 4.75;
interieurs v.a. 3.30)
in ue
BREESTRAAT 145 TEL.232(1
Kalender. Zakagenda'.
(Van onze Londense correspondent)
Sir Roy Welensky, de eerste minister van de Centraal-Afrikaanse
Federatie (omvattende de beide Rhodesia's en Njassaland) heeft fel
geprotesteerd tegen het zojuist gepubliceerde rapport van de commis
sie-Monckton, welke de Britse regering adviseert inzake de constitu
tionele conferentie, welke aan het eind van het jaar in Londen zal
worden gehouden om te beslissen over de toekomst van de op te
richten zelfstandige Gemenebest-staat. Hoewel het rapport zich
uitspreekt voor handhaving van het federale karakter daarvan, laat
het onder druk van de inheemse nationalistische beweging als veilig
heidsklep de deur open voor het uiteenvallen van de federatie in losse
zelfstandige delen. Met Welensky vrezen velen, speciaal onder de
Britse conservatieven, dat een splitsing het gevaar van een tweede
Kongo inhoudt.
de commissie-Monckton om de zwarte
staten Noord-Rhodesië en Njassaland
het recht te geven om uit de federa
tie te treden een recht dat zij tot
nu toe niet bezitten en dat Welensky
hun met klem wil onthouden is de
inheemsen inschikkelijker te maken in
de hoop hen op deze wijze te kalmeren
en in de federatie te houden. Inder
daad raadt de commissie hun aan in
de federatie te blijven.
Negers vrezen (na tie
vrijwording)
achteruitzetting
Tegenstanders van het rapport zijn
eveneens van mening dat de grondge
dachte van de thans als afhankelijke
kolonie reeds zeven jaar bestaande fe
deratie op losse schroeven zal komen
te staan, namelijk een werkelijk deel
genootschap tussen blank en zwart, het
grote Ideaal van de Britse politiek
in Afrika. Dit denkbeeld is tevens een
openlijke demonstratie in het aange
zicht van de Unie van Zuid-Afrika.
Vooral de nabijheid daarvan is een
oorzaak van de spanningen en uit
barstingen in Rhodesië en Njassaland.
waar. op een totale bevolking van 8
miljoen minder dan 300.000 blanken
wonen .voornamelijk in Zuid-Rhodesië.
Sir Roy heeft de politieke oppositie,
de Dominionpartij, thans aan zijn kant
in de gemeenschappelijke strijd tegen
wat men in Rhodesië „Macmillans uit
verkoop" noemt.
De bedoeling van het voorstel van
Voorspelling
Het was een tegemoetkoming tegen
over de wilde plaatselijke stemming van
het ogenblik en ook ontegenzeglijk
een gebaar tegenover de pas onafhan
kelijk geworden Afrikaanse gebieden in
het norden. Welensky heeft verklaard
dat, indien de federatie wordt opge
broken binnen tien jaar nergens in
Zuid-Afrika de UNION Jack meer-
zal wapperen. Njassaland zal «.ninoge-
lijk alleen kunnen staan, zei hij We
lensky is vastbesloten om van de fede
ratie de „schitterende kroon" te maken
van het Britse Gemenebest. Hij is fel
gebeten op Macmillan, die hem beloofd
had dat het doei van de commissie-
Monckton was de federatie te verster
ken, niet te vernietigen. Welensky
spreekt thans verbitterd over sabotage
door Londen.
Aan het eind van zijn reis door
Afrika, in het begin van dit jaar, heeft
Macmillan de thans klassieke woorden
gesproken dat er „een andere wind door
dit werelddeel waait, de wind van het
inheemse nationale bewustzijn". Dit
had de diepste indruk op hem gemaakt.
Het rapport-Monckton kon voor de
nieuwe psychologische situatie niet blind
zijn. De inheemsen, vooral in Njassa
land, vrezen terecht of ten onrechte
dat zij. zodra het Britse moederland
ophoudt hen rechtstreeks te bescher
men. uitgeleverd zullen worden aan de
blanken van Rhodesië, die, al z(jn ze
officieel tegen achteruitzetting, in hoge
mate met de Unie van Zuid-Afrika
sympathiseren. In feite echter behan
delt de federatie de inheemsen hoe
langer hoe meer op voet van gelijk
heid, een toestand welke ondenkbaar
is aan de andere kant van de grens.
Het tapport-Monckton waarschuwt de
blanken zich niet tegen de geest van
de tijd te verzetten, omdat ze anders
door de golven van het natonalisme
zullen worden verzwolgen.
Laatste hoop
Vrijwillige handhaving van de fede
ratieve staatsvorm, maar niet door
dwang, waartegen de commissie na
drukkelijk waarschuwt, wordt In Lon
den als de laatste hoop beschouwd voor
een werkelijk samengaan tussen de ras
sen en ook als een economische nood
zakelijkheid. De pathologische afkeer
van het begrip federatie bij de in
heemsen in Noord-Rhodesië en Njassa
land wordt door de commissie-Monck
ton verklaard door de angstaanjaging
en geweldpleging waaraan de extre
misten zich schuldig maakten. Het rap-
port-Devlin dat na de onlusten van
2 jaar geleden het blanke bestuur van
Njassaland een politiestaat noemde,
heeft hun optreden over het hoofd ge
zien! De vijandigheid tegenover de fe
derale idee is steeds bevorderd door
de bekende Britse gelijkmatigheid, wel
ke er de oorzaak van is dat Engeland
heeft nagelaten de inheemsen de be
tekenis van deelgenootschap als reali
teit bij te brengn. Indien het eerste
experiment op dit gebied mislukt, is er
weinig kans dat er ook elders iets te
recht zal komen van deze inderdaad
ideale democratische oplossing voor ge
mengde Afrikaanse staten.
