TWEEDE KAMER STAAT ACHTER
LOONBELEID VAN HET KABINET
WEERBERICHT
TOP-VOORDEEL
135,-
(9ud Qlu
i euros
Motie over lonen 48 tegen 66 stemmen verworpen
VIJF NEUTRALEN TROKKEN
ONTMOETINGSRESOLUTIE IN
Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 6 OKTOBER 1960 No. 30169
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: E. A. E. Tan Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
U treft het, met uw f 135,-
U hebl vele mogelijkheden om ineen» f 135,-
uit te geven. Moor géén enkele manier
weegt op tegen deze unieke kans om voor
f 135,- een costuum van klasse te kopen.
Speciale aanbieding die alleen deze week
geldig ii:
VAN-DE-WEEK
COSTUUM
Dagölaa van
(Jit bet Leidscb
6 October 1860:
Door Joh. van Harteveld. I
inelkverkooper, wonende alhier I
verzoekt varkens te mogen hou-
den en mesten, gedeeltelijk voor
den handel, op een op*n plaats
achter zijn ivoning op het Le-
vendaal, geteekend Wijk III
no. 223.
VERSCHERPTE SOCIALISTISCHE AANVAL
VERANDERLIJKE
BEWOLKING
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Veranderlijke bewolking met hier en
daar een bui en vannacht plaatselijk
mist Dezelfde temperaturen als van
daag of iets lagere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
7 OKTOBER.
Zon op: 6.50 uur: onder: 18.05 uur.
Maan op: 19.39 uur; onder: 9.28 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.30 en 16.51
uur.
Laagwater te 0.29 en 12.42 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Nederlaag voor
Hugh Gaitskell
Het congres van de Britse Labour-
partij in Scarborough heeft gistermid
dag een resolutie aangenomen waarin
eenzijdige Engelse atoomontwapening
wordt bepleit. De aanvaarding van deze
resolutie betekende een nederlaag voor
partijleider Gaitskell, die handhaving
van de Engelse atoomwapening en trouw
aan de NAVO voorstaat, maar in be-
stuurskringen verklaarde men dat de
resolutie slechts gezien moet worden als
een besluit van de jaarvergadering. De
resolutie heeft bij lange na niet de
meerderheid van tweederden gekregen,
die nodig is om haar te kunnen op
nemen in het officiële partijprogram,
zo merkte men op. En men voegde
hieraan toe, dat het leiderschap van
Gaitskell een kwestie is die door de
parlementsfractie van Labour moet wor
den uitgemaakt.
In bovengenoemde resolutie, afkom
stig van het verbond van transportar
beiders, geleid door Frank Cousins, wordt
een defensiepolitiek, die is gebaseerd op
dreiging met kernwapens, van de hand
gewezen. Een resolutie van het vakver
bond van houtbewerkers, waarin het
standpunt van het partijbestuur werd
gesteund trouw aan de NAVO-poli-
tiek, gebaseerd op de afschrikwekkende
werking van Amerikaanse atoomwapens
werd evenals die van het partij
bestuur verworpen (met 3.331.000 te
gen 2.999.000 stemmen
Slot pag. 2
woonte wordt een motie van de Partij
van de Arbeid af te wijzen, alleen om
dat zij van de PvdA afkomstig is.
„U mag alleen een stem verklaren,"
interrumpeerde prof. Romme.
„Dat hebt u niet uit te maken," repli
ceerde mr. Burger.
„U mag alleen uw stem motiveren,"
verklaarde voorzitter Kortenhorst aan de
hand van het reglement van orde.
„Ziet u nou wel," schamperde prof.
Romme. Verontwaardigd verliet de heer
Burger het spreekgestoelte.
De motie werd daarna verworpen met
48 tegen 66 stemmen.
(Men zie ook elders)
Vliegtuigongeluk
tloor spreeuwen?
De bestuurder van het Amerikaanse
federale bureau voor de luchtvaart, Elr
wood Quesada, heeft gisteren in Boston
meegedeeld dat het vliegtuigongeluk met
de „Electra" van de „Eastern Airlines"
kan zijn veroorzaakt door een vlucht
vogels. Het viermotorige toestel kwam
dinsdag in de haven van Boston te
recht. Eenenzestig inzittenden kwamen
om.
Het is bekend dat er aan het einde
van de startbaan een grote groep spreeu
wen was, toen het toestel opsteeg, aldus
Quesada. Hij opperde het idee dat een
aantal van de vogels in de luchtinlaten
van de turbineschroefmotoren is geraakt
Bij het onderzoek is niets gebleken
van fouten in de structuur van het
vliegtuig.
De geheime documenten die zich in
het toestel bevonden zijn teruggevonden
en aan de bevoegde autoriteiten terug
gegeven.
(Van onze parlementaire redacteur)
De P. v. d. A. heeft gisteren in de Tweede
Kamer een verscherpte aanval gedaan op het
kabinet-De Quay, met de indiening van een motie,
waarin als oordeel werd uitgesproken, dat bij
overeenstemming tussen partijen, tussentijds open
breken van de C.A.O.'s voor de loonsverhoging
moet worden toegestaan, indien de herziening van
de lonen niet leidt tot prijsstijging en indien de
C.A.O. tenminste één jaar van kracht is geweest.
De motie werd met 48 tegen 66 stemmen ver
worpen. Met de P. v. d. A., de communisten en
PSP, stemden ook drie leden van de AR-fractie
en van de CH-fractie, de heer Kikkert, voor de
motie.
Minister-president De Quay had verklaard, dat
het verzet van. de regering tegen het tussentijds
openbreken van de C.A.O.'s alleen ten doel heeft
de bereikte welvaartsverbetering veilig te stellen,
alsmede het systeem van de vrijere loonvorming,
dat voor de arbeiders een succes is gebleken.
Bij normale afloop van de C.A.O.'s zal weer
loonsverhoging mogelijk zijn en als de meevallers
van de conjunctuur blijvend zijn, dan zal het ook
zijn neerslag vinden in de nieuwe C.A.O.'s.
Zonder openbreking zijn bovendien voldoende
mogelijkheden aanwezig om de arbeiders te doen
delen in de resultaten van bepaalde ondernemin
gen en bedrijfstakken.
heident
Gevaar van overspanning niet denkbeeldig
Debat tussen Soebandrio en Schürmann
over de politiek inzake Nieuw Guinea
(Van onze Amerikaanse correspondent)
De poging van Nehroe, Tito, Nasser, Soekarno en Nkroemah (de
z.g. neutralen) om een poging te forceren tussen Eisenhower en
Kroesjtsjef is op niets uitgelopen: zij trokken gisteren, na een lang,
bitter debat in de Algemene Vergadering van de V.N., hun desbetref
fende resolutie in, nadat een Australisch amendement verworpen was,
dat betoogde het voorgestelde overleg uit te breiden met Macmillan en
De Gaulle. De amendering door Menzies liet reeds een ontmoeting van
Eisenhower en Kroesjtsjef vallen en beoogde hervatting van het top-
overleg tussen de Vier na ambtsaanvaarding van de nieuwe Ameri
kaanse president. De genadeslag voor het neutralistische voorstel kwam
toen Argentinië, Japan en Noorwegen een amendement indienden op
de vijf-landenresolutie, waarin de grote landen gevraagd werd op korte
termijn een topconferentie te beleggen zonder dat deze landen met name
werden genoemd. Hierdoor kwam het voorgestelde contact Eisenhower
Kroesjtsjef te vervallen, hetgeen voor de vijf onaanvaardbaar was,
omdat het juist daarom te doen was en niet om een gesprek van
Kroesjtsjef met een nieuwe Amerikaanse president.
Indonesische minister van Buitenlandse
Zaken, die gistermiddag repliceerde op
de rede die ministers Luns een dag te
voren gehouden had. Indien Soebandrio
een tekst had moeten kiezen voor zijn
toespraak dan zou dat geweest moeten
zijn „oog om oog en tand om tand".
Nederland zou in de afgelopen periode
getracht hebben Indonesië politiek en
economisch, ja gewelddadig te onder
mijnen. Thans heeft Indonesië besloten
tot een nieuwe koerstegenover de
politieke ondermijning zou politieke
macht worden gesteld, tegenover econo
mische ondermijning economische macht
en tegenover geweld geweld. „Wat
moeten wij doen?" zo riep hij uit, „pas
sief afwachten? Dat zullen we niet
doen!"
Het is zeer goed mogelijk dat Soeban
drio vroeger op school Vondels „Lucifer"
gelezen heeft. Ook daarin had hij een
goed motto voor zijn rede kunnen vin
den, namelijk „ik troost me dan geweld
te keren met geweld" Dat was precies
wat Soebandrio zei, maar die regel uit
Vondel is een uitspraak van Lucifer, de
revolutionaire engel, die door niemand
bedreigd werd en die het op die manier
alleen maar goed praatte, dat hij tot
actie overging.
Mr. Schürmann, Nederlands perma
nente vertegenwoordiger bij de Verenig
de Naties, is eennuchtere Rotterdam
mer. Terstond na Soebandrio's rede be
klom hij het spreekgestoelte en de
hoofdzaak van zijn pittig antwoord kan
men aldus weergeven: als Indonesië
werkelijk oprecht is en werkelijk alleen
geweld met geweld wil vergelden, dan
is er geen enkel gevaar. Nederland, met
zijn geringe strijdmacht in Nieuw-
Guinea, heeft noch de capaciteit, noch
de bedoeling geweld te gebruiken tegen
Indonesië.
Slot pag. 2
„Oog om oog en tand
om tand" als motto
Indonesische rede
„De Nederlandse publiciteit, die gege
ven is aan de reis van de Karei Door
man, kon men terecht beschouwen als
een halve oorlogsverklaring aan Indo
nesië," aldus beweerde Soebandrio, de
De verkeersbrug over de Merwede
ij Gorinchem nadert haar voltooi
ing. Omstreeks de jaarwisseling
■wopt men deze belangrijke oever-
erbinding, die in plaats van de
huidige pont komt, in gebruik te
kunnen nemen.
Minister-president, prof. dr. J. E.
de Quay tijdens zijn antwoord
namens de regering op de algemene
beschouwingen van de Tweede
Kamer.
Stijging
In de industrie bedroeg de stijging var.
de produktiviteit in het tweede kwartaal
De sociaal-economische situatie heeft zich gunstiger ontwikkeld dan was voor
zien, maar het gevaar van overspanning is thans verre van denkbeeldig, aldus
prof. De Quay. De loonstijging heeft een forse verhoging van de welvaart ten
gevolge gehad, hetgeen zich uit in de thans merkbare stijging van de consumptie.
Er wordt veel gekocht en er worden dus de uiterste eisën gesteld aan de
produktie, die de grens van de capaciteit nadert. Door de grote vraag naar
goederen en het gebrek aan arbeidskrachten komen de prijzen in de gevarenzone.
Daarom is de regering beducht voor een tussentijds openbreken van de C.A.O.'s.
Wanneer dat in een belangrijke sector als de metaalindustrie gebeurt, is het
uitgesloten, dat dit elders geen aanleiding tot looneisen geeft. De werkgevers
willen dan met prijsverhoging vooruitlopen op de te verwachten kostenverhoging.
Prijsverlaging blijft dan in ieder geval achterwege.
Alvorens over de motie werd gestemd,
deed zich nog een incident voor. Mr.
Burger wilde voor de stemming nog de
altijd toegestane „korte verklaring" af
leggen, die geen heropening van het de
bat mag betekenen, maar uitsluitend een
motivering van de stem mag inhouden.
Mr. Burger begon te zeggen, dat het ge-
Onvenvachte steun
van drie ARdeden
Een loonsverhoging kan nooit onge
daan worden gemaakt en daarom moet
men er niet aan beginnen als geen ze
kerheid bestaat, dat ze niet wordt door
berekend in de prijzen. De meerderheid
van de organisaties in de Stichting van
de Arbeid is tegen tussentijdse verhoging
van de lonen. Het is onjuist, dat de rege
ring er op uit zou zijn de arbeiders het
hun toekomende deel van de welvaarts
verzekering te onthouden. Er past geen
openbreking van de c.a.o.'s als er toeval
lige conjuncturele meevallers zijn. Als ze
blyvend zijn, dan worden ze verwerkt in
de nieuwe c.a.o. Ze moeten dan ten dele
ook aan het gehele volk ten goede ko
men, in de vorm van prijsverlaging, die
nodig is tegenover de prijsstijging in de
economisch zwakke bedrijfstakken.
De winstdeling die de regering wil be
vorderen, geeft geen aanleiding tot blij
vende kostenverhoging. Zonder openbre
king van de ca.o.'s zijn voldoende moge
lijkheden aanwezig om de arbeiders te
doen delen in de resultaten van bepaalde
ondernemingen en bedrijfstakken. Tus
sentijdse loonsverhoging, voor afloop van
de c.a.o., is in strijd met het algemeen
belang. Er zou een loonbeweging ont
staan ,die tot overbesteding zou leiden,
hetgeen weer zou noodzaken tot beste
dingsbeperking. De belastingverlaging
voor grote groepen der bevolking zal een
welvaartsverbetering betekenen zonder
kostenverhoging voor het bedrijfsleven.
Lonen en produktiviteit'
Als motief voor een tussentijdse verho.
ging van de lonen, had de woordvoerder
van de PvdA aangevoerd, dat de produk
tiviteit sterker is gestegen dan de lonen
Dat bestreed de KVP-er Bogaers, de di
recteur van het wetenschappelijk bureau
van de Katholieke Arbeidersbeweging.
Hij noemde het een typisch gerucht in
een tijd van hoogconjunctuur-psychose.
Men verspreidt het gerucht zonder het te
controleren. De produktiviteit is meer
gestegen dan verwacht, maar niet meer
dan de lonen.
In( 1959 is de produktiviteit met 3%%
gestegen, in 1960 zal de stijging naar ver
wachting 7% bedragen, nadat aanvanke
lijk 4% was geschat. Sedert 1958 Is de
produktiviteit dus gestegen met 11%.
Daarentegen zijn de regelingslonen se
dert 1958 gestegen met 14%, met inbegrip
van de sociale verzekeringspremies.
Hieruit blijkt het omgekeerde van wat
de heer Burger heeft beweerd.
Inmiddels is dit jaar de produktivi-
teitsstijging duidelijk aan het afnemen.
Deze stijging bedroeg in het eerste kwar
taal ten opzichte van vorig jaar 14%, in
het tweede kwartaal 10%. Van de aflo
pende lijn van de produktiviteitsstijging
hangt het voornamelijk af of er aan het
eind van het jaar nog een verschil is
tussen de stijging van de lonen en de
produktiviteit.
van 1960 ongeveer 22% ten opzichte van
1958. terwijl de loonsom in totaal was ge
stegen met 24% of ongeveer 21% per
hoofd. Vaststaat, dat in het vierde kwar
taal de loonsom altijd iets hoger is. Als
d: dalende lijn van de produktiviteit niet
verder omlaag gaat, hetgeen zeer gunstig
zou zijn, zou aan het eind van het jaar
de produktiviteitsstijging 22% bedragen
en de loonsom per hoofd nabij 20%. In
dien de dalende lijn van de produktivi
teit doorzet, zal er geen verschil zijn.
Bovendien moet in aanmerking wor
den genomen, dat een deel van de pro
duktiviteitsstijging bestemd is voor prijs
verlaging volgens de aanvaarde spel
regels voor de vrijere loonvorming. Met
dat al meende de heer Bogaers, dat de
basis aan de motie is ontvallen.
In een hoogconjunctuur zou de uit
voering van de motie uiterst nadelige
consequenties hebben voor onze econo
mie. De KVP-fractie was daarom niet
bereid het grote succes van de vrijere
loonvorming naar een mislukking te
voeren, waardoor in de eerste plaats de
economisch zwakken zouden worden ge
troffen.
Geen behoefte
Dr. Tilanus verklaarde achter het be
leid van de regering te staan en daarom
geen behoefte te hebben aan een motie,
die een andere richting uit wil Prof. Oud
zei alle consequenties van de plotseling
ingediende motie, die hij nog nauwelijks
had kunnen lezen, niet te kunnen over
zien. Los van de inhoud zou hij daarom
zijn stem aan de motie niet kunnen ge
ven.
Dr. Bruins Slot verklaarde, dat de ge
hele AR-fractie van mening is, dat de
pryzen niet mogen stijgen en dat er
daarom geen massale loonsverhoging
mag komen. Een deel van de fractie
denkt hier echter genuanceerd over Dit
deel meent, dat de huidige economische
situatie geen klemmende redenen biedt
om elke tussentijdse verhoging van het
loon af te wijzen, indien geen prijsstij
ging optreedt en de loonsverhoging: ge
spreid wordt in de tijd. Daarom wilde
de heren Hazenbosch, Van Nierop en
Van Eibergen hun steun aan de PvdA-
motie niet onthouden.
JONGETJE UIT AMSTERDAM
VERDWENEN
De 12-jarige Martin Seur uit Amster
dam is al een week zoek. Op woensdag
28 september jl. ging hij ongeveer kwart
voor negen 's ochtentends naar school,
waar hij evenwel niet is aangekomen.
De hoofdinspecteur chef van de kinder
politie te Amsterdam heeft thans om
de opsporing en terugbrenging van Mar
tin Seur verzocht.
De jongen verbleef wegens opvoedings
moeilijkheden in een Amsterdams ob
servatiehuis. Hij is al enkele malen weg
gelopen, doch kwam na 3 a 4 dagen
weer boven water. De kinderpolitie heeft
het vermoeden dat Martin Seur in Am
sterdam of in de omgeving rondzwerft
en aan de kost tracht te komen door
iemand te helpen met bijvoorbeeld pak
jes dragen. Ook is het mogelijk dat hij
met een schillenophaler is meegegaan of
helpt bij een expeditieonderneming.
