Vijf neutrale VN-staten bepleiten
nieuw Amerikaans-Russisch contact
Nationale bezinning op
verkeersonveiligheid
WEERBERICHT
Amerika voor lastig probleem
waarvoor Macmillan misschien
oplossing kan helpen vinden
WANNEER. WAT, WAAR
OP 1 EN 3 OKTOBER
J
(9ud
leuws
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 1 OKTOBER 1960
No. 30166
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent)
De aandrang van de neutrale staten om een ontmoeting te arrangeren
tussen Eisenhower en Kroesjtsjef heeft plotseling een zeer concrete
vorm aangenomen: Ghana, India, Indonesië, de V.A.R. (Egypte-Syrië)
en Joego-Slavië hebben gisteren een resolutie ingediend, die, als eerste
urgente stap ter vermindering van de spanning, Eisenhower en
Kroesjtsjef dringend verzoekt hun kortgeleden onderbroken contact te
hervatten. De pressie der neutralen in deze richting is steeds gestegen
gedurende deze Assemblee. Toch is deze formele resolutie een grote
gebeurtenis. De internationale druk op Eisenhower is hierdoor zo sterk
geworden, dat hij er zich nauwelijks aan kan onttrekken. De moeilijk
heid is echter, dat de Amerikaanse president een concrete voorwaarde
heeft genoemd, waaraan voldaan zou moeten zijn alvorens hij bereid
is Kroesjtsjef te ontmoeten. In Washington is men plotseling voor een
lastig probleem geplaatst. Wellicht kan Macmillan, die dit weekeinde
naar Washington vliegt om Eisenhower op te zoeken, suggesties aan
de hand doen om uit de impasse te geraken.
Potsierlijk optreden
van Soekarno
Naast dit nieuws verzonken alle andere
gebeurtenissen van gisteren in het niet.
Soekarno, piekfijn in het wit en potsier
lijk geflankeerd door een prachtig uit
gedoste militaire adjudant, liield een
prekerige en schoolmeesterachtige rede,
waar weinigen belangstelling voor had'
Plaatsvervangers
voor Hammarskjöld?
De president van Ghana, Nkroeniah,
heeft gisteren in een toespraak tijdens
een lunch, welke hem door de vereni
ging van V.N.-correspondenten is aan
geboden, de suggestie geopperd om drie
plaatsvervangende secretarissen-gene
raal van de Verenigde Naties te benoe
men. om Hammarskjöld uit de sfeer van
„controverse en kritiek" te helpen.
De overwegingen voor of tegen het
voorstel van Kroesjtsjef oni de post van
secretaris-generaal te vervangen door
een triumviraat, waarin het Oosten, het
Westen en de neutrale landen vertegen
woordigd zijn, terzijde schuivend, ver
klaarde Nkroemah de tijd gekomen te
achten voor de benoeming van drie
plaatsvervangende secretarissen-gene
raal. die voor de Westelijke en Oostelijke
blokken en voor de neutrale landen aan
vaardbaar zouden zijn. Zij zouden moe
ten worden bekleed met duidelijk omlijn
de bevoegdheden en niet louter als as
sistenten van de secretaris-generaal
moeten optreden.
OEFENING .SWORDTHRUST"
TEN EINDE
De NAVO-vlootoefening „Swordthrust"
waaraan de afgelopen tien dagen 146
oorlogsschepen, ruim 400 vliegtuigen en
42.000 manschappen uit de V.S., Canada,
Frankrijk, Noorwegen, Nederland en
Engeland hebben deelgenomen is ten
^inde.
De Amerikaanse vice-admiraal John
Maccain verklaarde gisteravond, dat de
manoeuvres hebben bewezen dat „in
deze eeuw van raketwapens, beweeglijk
heid de sleutel tot veiligheid is". Hi]
voegde hier aan toe, dat vliegdekschepen
„het beweeglijkste systeem van bases"
vormen en dat het Westen hiervan een
monopolie heeft. (Zoals bekend heeft de
Sovjet-Unie geen vliegdekschepen).
OPKLARINGEN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: De wind zal uit zuidelijke
richting gaan waaien en tamelijk zachte, i
maar enigszins onstabiele lucht aanvoe-1
ren. Door de nabijheid van een rug van
hogedruk is de kans op buien echter niet
groot. Opklaringen zullen zich over ons
land uitbreiden.
(Opgemaakt te 10 uur)
2 OKTOBER
Zon op: 6.42 uur: onder: 18.16 uur;
maan op; 17.21 uur onder: 3.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.51 en 13.24
uur; laagwater te 9.02 en 21.22 uur.
(3/10 hoogwater te 1.48 en 14.13 uur;
laagwater te 9.59 en 22.19 uur).
3-OKTOBER WEER
NOG ONZEKER
Het K.N.M.I. in De Bilt waagde zich
hedenochtend niet aan een weersver
wachting voor de derde oktober: in de
eerste plaats, omdat de termijn vrij lang
is en in de tweede plaats, omdat zich
boven Frankrijk en Spanje storingen be
vinden, waarvan het verdere gedrag niet
met enige zekerheid te voorzien valt. Het
algemene weerbeeld voor de komende j
dagen is het voorkomen van buien en
opklaringen. Ten westen van Spanje ligt
een storing, welke vooraf wordt gegaan
door een gebied van opklaringen, dat
morgen ons land bereikt, maar of het
storingsgebied achter deze opklaringen
reeds zondagavond, of maandagochtend
of maandagavond ons land passeert, is
thans nog niet te voorspellen. Koud zal
het weer op 3 oktober in ieder geval niet
zijn, aldus verwacht de Bilt.
den. De speeches van Luxemburg
België leverden geen nieuwe gezichts
punten od.
De Engelsen hebben intussen defini
tief besloten langer te blijven en de
Amerikanen Herter en Bohlen komen
thans ook terug uit Washington. Er is
dus nieuw leven in de Assemblee gebla
zen en daarmee nieuwe hoop. Nehroe,
algemeen erkend als leider van de onaf
hankelijke middengroep, houdt maandag
een grote rede. Dat kan het begin wor
den van het derde bedrijf van deze duur
gemonteerde „revue". Minister Luns
heeft vrijdag een privé-gesprek van drie
kwartier gehad met Nehroe in diens
hotel. Het ligt voor de hand te ver
onderstellen, dat Nieuw-Guinea de
hoofdzaak is geweest van deze conversa
tie. Nieuw-Guinea was echter zeker niet
de hoofdzaak van de lange rede van
Soekarno. Slechts twee en een halve
pagina van zijn zesenzestig bladzijden
omvattende rede waren daaraan gewijd.
Beter naar elders
Soekarno en de vertegenwoordiger van
Saoedi-Arabië hebben gisteren te ken
nen gegeven, dat zij, evenals de Russen
van mening zijn, dat de Verenigde
Naties beter naar elders kunnen worden
verplaatst. De Arabier had ernstig be
zwaar tegen New York wegens het ge
brek aan gastvrijheid en Soekarno
wenste de zetel der Verenigde Naties
over te brengen naar een land, dat geen
partij in de koude oorlog is. Als Neder
lander gevoelt men zich extra verplicht
objectiviteit te betrachten wanneer men
over de rede van Soekarno schrijft.
Maar dit didactische betoog werd zelfs
de meest geroutineerde woordverzwelgers
in de Assemblee te bar. De top-figuren
van de Nederlandse delegatie hebben
verstek laten gaan terwijl Soekarno aan
het woord was. Soekarno kreeg de taak
bovengenoemde resolutie der vijf neu
tralen bekend te maken, waarna zij
officieel werd ingediend door premier
Nehroe die een ovatie kreeg.
Misschien zullen de neutralen er nog
aan te pas moeten komen om de Ameri
kanen uit de moeilijkheden te haler.
Men hoort hier wel suggereren, dat een
compromis mogelijk zou zijn indien
men kon overeenkomen, dat Kroesjtsjef
niet meer over de U-2 en de Amerika
nen niet meer over de RB-47 zouden
spreken. De pressie van de neutralen,
die grote steun hebben in de Assemblee,
is zo zwaar, dat enigerlei compromis wel
uit de bus moet komen.
Bij de opening van de Femina
huishoudbeurs in de Ahoyhal te
Rotterdam gaven bekende televisie-
cmroepsters een costuumshow. VaniVerfi Dixon. Elisabeth Mooy en
links naar rechts Beb Brandenburg] Hannie Lips.
Karin Kraaykamp, Tanja Koen.'
Geen applaus
Geen enkele maal weerklonk applaus
toen hij sprak over Nieuw-Guinea, dat
hij definieerde als „een koloniaal
zwaard, dat boven Indonesië hangt". Dit
zwaard zou niet alleen gericht zijn op
het hart van Indonesië, maar zou ook de
wereldvrede in gevaar brengen
Aan de verdraagzaamheid ten aan
zien van Nederland is tenslotte een
einde gekomen, verklaarde Soekarno. Hij
deelde echter mede. dat niet hij de
diplomatieke betrekkingen met Neder
land had verbroken. Hoeveel nadruk hij
ook legde op zijn woorden en hoe hij
zijn r's ook liet rollen, de vergadering
werd kennelijk niet nerveus door „de
explosieve situatie", die tengevolge van
Nieuw-Guinea zou bestaan Kroesjtsjef,
de zit-kampioen der grote mannen hier.
hoorde geduldig de lange speech aan.
Hij was het die het applaus leidde, o.a.
toen Soekarno verklaarde dat een ster
vend imperialisme even gevaarlijk is als
een gewonde tijger in een tropisch oer
woud.
Ticaalf oktober a.S.
Als uitvloeisel van een vorig jaar door Prinses Wilhelmina gelan
ceerde gedachte, zal het Nederlandse volk op 12 oktober a.s. op de
een of andere wijze worden betrokken in een nationale bezinning op de
verkeersonveiligheid. In kerken, op scholen en universiteiten, in bedrij
ven en kantoren en via radio, pers en televisie zullen alle Nederlanders
die dag worden opgewekt zich te bezinnen op hun verantwoordelijkheid
in het verkeer tegenover de medemens. Bezinning over de zware tol, die
het verkeer jaarlijks eist (1800 doden en tienduizenden gewonden),
bezinning dus op het sociaal gedrag van alle weggebruikers.
De dag van bezinning valt samen met het congres van het Verbond
voor Veilig Verkeer, dat op verzoek van de regering gestalte gaf aan
de gedachten van Prinses Wilhelmina. Waarschijnlijk zal Koningin
Juniana zich op 12 oktober via radio en televisie tot het Nederlandse
volk richten.
Zoals bekend, richtte Prinses Wilhel
mina vorig jaar een telegram aan de
algemene vergadering van het Verbond
voor Veilig Verkeer in Nijmegen, waarin
zij het Verbond in overweging gaf een
jaarlijks aan te wijzen dag van rouw en
bezinning in te stellen teneinde alle
slachtoffers van het verkeer en hun na
bestaanden te gedenken.
Koningin Juliana ondersteunde in een
telegram het plan van haar moeder,
waarna de regering de verwezenlijking
van de suggestie opdroeg aan het Ver
bond voor Veilig Verkeer.
Het Verbond heeft besloten dat het
Dit nummei beslaat uit 16 pagina's
en een'bij voegsel.
accent van de dag op de bezinning dient
te worden gelegd, een bezinning op de
realiteit. Medewerking is gevraagd (en
in de meeste gevallen verkregen» van de
47 kerkgenootschappen in ons land, de
gemeentebesturen, de scholen, het be
drijfsleven, radio, televisie, pers, e.d.
Op 9 oktober a.s. zal in de vele kerken
de aandacht worden gevestigd op de
noodzakelijke bezinning op de verkeers
onveiligheid. Drie dagen later zal men
in alle kerken, scholen, banken en be
drijven een realistische affiche (oplage
25.000) kunnen zien, waarmee het mo-
ment van bezinning wordt ingeleid. Op
deze affiche staat een deel van de tekst
uit het telegram van Prinses Wilhelmina.
Het accent van de bezinningsactie valt
op de onderwijsinstellingen. Zo zal het
Verbond voor Veilig Verkeer zich voor
de eerste maal ook richten tot de leer
lingen van het middelbaar en voortgezet
I onderwijs. Zij krijgen een veilig verkeers-
j krant „Veilig uit", waarvan de voor-
j iopige oplage 175.000 exemplaren be-
j draagt. Het ligt in het bedoeling van het
Verbond voor Veilig Verkeer voortaan de
rijpere jeugd te blijveren benaderen,
i Thans strekken de bemoeienissen van
het Verbond zich uitsluitend uit tot de
lagere scholen.
De kinderen van de laagste klassen
zullen op 12 oktober luisteren naar een
door W. G. van de Hulst geschreven
klassevertelling, waarbij de kinderen
plaatjes kunnen kleuren. Voor de kinde
ren van de derde- en vierde-klassen werd
een verhaal geschreven met memori-
seertekst. In de klassen vijf en zes wordt
een extra editie van de jeugdverkeers-
krant (oplage 275.000 exemplaren) uit-
i gereikt.
I Bij aile onderdelen van de actie zal
I het accent worden gelegd op de taak, de
morele plicht die elke Nederlander heeft
j om het verkeer in een eendrachtige actie
I te maken tot een veilig samenspel. Dat
aan deze vei anl woordelijkheid nog wel
I het een en ander mankeert., bleek uit de
cijfers die het Verbond voor Veilig Ver
keer tijdens een gistermiddag gehouden
persconferentie verstrekte.
In het eerste halfjaar van 1960 werden
80.543 verkeersongevallen geregistreerd,
een stijging van 15.2', vergeleken met
dezelfde periode in 1959. Het aantal do
den bedroeg in dit eerste halfjaar 849
(v.j. 708), terwijl 12.909 personen zwaar
en 9.059 ücht werden gewond. Ook deze
laatste cijfers zijn hoger dan die in de
vergelijkbare periode van 1959.
Zaterdag 1 oktober
7.30 uur nam.
8.0012.00 uur nam.
Maandag 3 oktober
7.00 uur voorm.:
7.309.30 uur voorm.:
8.00 uur voorm.:
8.30 uur voorm.:
8.3010.30 uur voorm.:
8.309.00 uur voorm.:
9.00 uur voorm.
9.159.45 uur voorm.:
10.0010.30 uur voorm.:
10.0011.30 uur voorm.:
10.0012.00 uur voorm.:
10.30 uur voorm.:
1.004.00 uur nam.
7.30 uur nam.
7.30 uur nam.
8.00 uur nam.
11.00 uur nam.
Taptoe van Leidse verenigingen vanaf Kaas
markt.
Lunapark Schuttersveld.
Reveille bordes Stadshuisplein.
Uitdeling Haring en Wittebrood in Waagge
bouw.
Koraalmuziek V. d. Werfpark.
Ontvangst Harmonie-orkest Van Schuppen's
Sajetfabriek op Stationsplein.
Gymkhana voor scooters en atletiekwedstrijden
Doezastraat.
Poppenspel „Miniatuur" in Kooilaan.
•12 uur 's nachts: Lunapark Schuttersveld.
Poppenspel „Miniatuur" 5 Meiplein.
Idem Einde Vondellaan.
Springen fontein Vismarkt.
Tentoonstelling 3 oktober-requisieten en kinder
tekeningen in Lakenhal.
Herdenking door ds. D. J. Vossers in Pieterskerk
Optocht „Het domein van de Vrouw".
Haags Studentencabaret „Bij lach en ontij"
in Schouwburg.
Feestavond Leidse Chr. Oranjevereniging in
Gebouw Prediker.
Cabaretvoorstelling in Stadsgehoorzaal.
Vuurwerk Schuttersveld.
Gisteren is men er in geslaagd,
het geheimzinnige voorwerp dat
onlangs een gat sloeg in een weide
te Heelsum, aan de oppervlakte te
brengen. Het bleek een massief
ijzeren oefenbom van 25 pond te
zijn. Een van de mannen van de
hulpverleningsdienst van het minis-'
terie van Binnenlandse Zaken met
de uitgegraven bom.
Nazi-misdadigers
rustig in Egypte....
Het Israëlische avondblad „Maariv"
schrijft, dat voormalige SS-officieren
en leden van de Gestapo die in de oorlog
Adolf Kichmann behulp/aam waren bij
het uitroeien van joden in Europa, zich
thans in de VAR bevinden waar zij op
treden als raadgevers van de regering.
Het blad noemt er enkele, zoals Alois
Bruner en dr. Georg Fischer en herin
nert eraan, dal het Israëlische ministe
rie van Buitenlandse Zaken enkele
maanden geleden verscheidene Weste
lijke regeringen een lijst heeft gezonden
met dc namen van 23 vooraanstaande
nazistische oorlogsmisdadigers die in
Egypte asiel hadden gekregen.
Schot voor dc boeg
Bonn dreigt handel
niet Oost-Duitsland
stop te zetten
In een speciale Kabinetszitting
besloot de Westduitse regering-
Adenaucr gisteren „uit voorzorg"
het handelsverdrag met Opst-
Duitsland per 1 januari 1961 op te
zeggen. Deze maatregel is gister
avond zowel door alle politieke
partijen in Bonn en het Algemene
Westduitse Vakverbond, als door
Washington en Londen toegejuicht
als eerste concrete Westduitse
maatregel tegen het Oostduitse
politieke gesar in Berlijn.
Bonn is overigens, zo zei regerings-
perschef Von Eckardt gisteravond met
nadruk, zeer wel bereid tot overleg over
een nieuw handelsakkoord, maar onder
de conditie, dat het verkeer naar Berlijn
en in Berlijn zelf, weer zo vrij zal wor
den als het was voor de recente Oost
duitse maatregelen. In feite komt dit er
op neer. dat Westduitslands regering
met haar besluit van gisteren een hard
antwoord geeft op de Oostduitse maat
regelen, die Westduitsers de binnen
komst te West-Berlijn bemoeilijken.
Westberlijners met een Westduits pas-
I poort hinderen, en wat dies meer zij.
Men kan dit Westduitse antwoord
I hard noemen als nien in ogenschouw
neemt, dat de Westduitse export, vooral
van staal, voor de Oostduitse economie
I van groot belang is. De Bondsrepubliek
exporteerde in 1959 goederen ter waarde
van 1078.5 miljoen mark naar Oost-
I Duitsland, dat deze hard nodig had
voor de opbouw van zijn industrie. Oost-
Duitser vrijgelaten
in Argentinië
cü?
Het Argentijnse ministerie van Bin
nenlandse Zaken heeft gisteren defini
tief bekendgemaakt, dat de gearresteer
de Duitser Flejer niet de nazileider
Martin Bormann is. De man is gister
avond vrijgelaten.
Aflvertenflr
VERLOVINGSRINGEN
Alle moderne modellen
HORLOGES
De beste merken
GER0 CASSETTES
v. d. Water
Haarlemmerstraat 207
Duitsland exporteerde in 1959 naar
West-Duitsland goederen ter waarde van
891.7 miljoen, waaronder bruinkolen,
kali en chemische produkten, waar de
Bondsrepubliek nu juist niet om verle
gen zit.
Voor Bonn heeft 't handelsakkoord met
Oostduitsland nu eenmaal niet zozeer
materiële als wel morele waarde. Men
houdt daardoor de band met de Oost
duitse bevolking strak en men stelde de
Westberlijners in staat bepaalde voor
hen noodzakelijke goederen uit of via
Oost-Duitsland te importeren. Bij de
Oostduitsers is het alles geheel anders:
hun import berust voor 25 pet op het
Westen, waarvan goed 11 pet uit de
Bondsrepubliek.
Dagblad van
Jit hei Leidscb
3 October 1860:
1 3 October 1574 h
Weder is de dag aangebro-
ken. die bij ieder rechtgeaard
Leidenaar in dankbare herinne-
ring blijft, omdat daarmede de
zegepraal der edele en loffelijke
beginselen van gewetensvrijheid
en burgerzin in n onafscheide-
lijk verband staat Het beleg en
ontzet van Leiden, dat jaarlijks
|j wordt herdacht op den derden
dag »an Wijnmaand, was voor
Leiden in het bijzonder gewigtig,
maar niet minder ook voor Ne-
derland
't Was een strijd voor de vrij-
1 heid van geweten en daarbij
hadden en hebben Roomschen
en Hervormden hetzelfde be-
lang.
iïilllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllltlllilllllllliiï
