PLANTA-AFFAIRE LEIDT TOT
VERSCHERPING VAN WARENWET
TOTO MET PRIJZEN
IN GOEDEREN
WEERBERICHT
Vele halve waarheden van de Unilever: gaat het
fabrieksgeheim soms boven de volksgezondheid
NU NOU TRAMWEG - STRAKS TRAM WEG
LUIDRUCHTIG GEDOE MOET
NU MAAR EENS UIT ZIJN
teiiivs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1960
No. 30163
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E A E van üishoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1750 per kwartaal; f2.55 per maand: f0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
SCHULDVRAAG NOG IN ONDERZOEK
(Van onze parlementaire redacteur)
De Justitie heeft de schuldvraag in de Planta-
affaire nog in onderzoek. Daarover kunnen daar
om geen mededelingen worden gedaan. Uit de
interpellatie in de Tweede Kamer van dr. Lam
berts (PvdA) is gisteren wel gebleken, zoals de
interpellant concludeerde, dat de waarheid er bij
de Unilever steeds moest worden uitgetrokken
nadat de artsen de oorzaken van de huidziekten
hadden opgespoord. Het belangrijkste resultaat
van de interpellatie vond dr. Lamberts, dat minis-
„Hoe kan bij zo'n concern zo'n chaos zijn"?
De heer Lamberts had zyn vragen scherp gesteld „Waarom heeft de Justitie
niet ingegrepen toen bleek, dat de Unilever niet de hele waarheid vertelde? Dank
zjj de goede verhoudingen te Rotterdam tussen de huisartsen en de Geneeskun
dige Dienst zijn de onbekende ziekteverschijnselen met succes aangepakt kunnen
worden. Gaat het fabrieksgeheim boven het algemeen belang van de volksgezond
heid?", vroeg de heer Lamberts. Wil de minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid het margarine-besluit zo veranderen, dat geen andere toevoegingen
zijn toegestaan dan die door de minister zijn goedgekeurd?
Wil de minister ook de Warenwet veranderen, zodat er een directe aanmel
dingsplicht komt voor toevoegingen aan alle levensmiddelen? De wet van wettelijk
toegelaten toevoegingen moet zo klein mogelijk worden gehouden en openbaar
worden gemaakt, aldus de heer Lamberts. In Zweden worden 500 chemische
middelen aan levensmiddelen toegevoegd, in Duitsland 1000 en in Nederland
ongeveer hetzelfde aantal. Het is onverantwoordelijk geweest van de Unilever, zei
de heer Lamberts, met een nieuw produkt te komen waarmee niet jarenlang
proeven zijn genomen. „Waarom treden grote concerns zo onverantwoordelijk op?"
Het komt door de verkoopmanagers, die door de verantwoordelijkheden van de
wetenschapsmensen heenlopen. Daartegen moet de volksgezondheid optreden.
maakt deel uit van het Justitiële onder
zoek. De taak van de Justitie is een
andere dan die van de volksgezond-
heidsautoriteiten. De Justitie dient na
te gaan of er strafrechtelijke overtre
dingen zijn begaan en zo ja, tot vervol-
ter Van Rooy heeft medegedeeld zich ten spoedig
ste te zullen beraden over maatregelen voor een
betere controle op grond van de warenwet, die hij
dan eventueel ook wil aanvullen met het voor
schrift van verplichte vermelding van alle toe
voegingen aan levensmiddelen. Als de controle-
apparatuur wordt versterkt, concludeerden de
heren De Vreeze (KVP) en Geertsema (VVD),
dan zal uit de Planta-affaire ook nog iets goeds
zijn geboren.
ging over te gaan. Dit onderzoek vergt
tijd".
Herhaling
voorkomen
Minister Van Rooy gaf de verzeke
ring dat van de zijde der gezondheids
autoriteiten van een tekortschieten in
zorgvuldigheid geen sprake is.
De geneeskundige hoofdinspecteur
heeft op 6 september aan de directie
van V.d. Bergh en Jurgens de vraag
gesteld of de emulgator ook in het
merk Locarne aanwezig kon zijn. Het
antwoord luidde: Nee, alleen in Planta!
De verdenking tegen Blue Band en andere
margarine-merken werd echter als ge
volg van een niet onbelangrijk aantal
nieuwe ziektegevallen, die niet aan Plan
ta konden worden toegeschreven, steeds
sterker. De geneeskundig hoofdinspecteur
heeft daarop andermaal met klem aan
de directie van V.d. Bergh en Jurgens
verzocht hem nauwkeurig en gedetail
leerde gegevens te verschaffen over de
mogelijkheden van vermenging van de
emulgator bevattende margarine met
andere merken en met name inlichtin
gen te verstrekken over de verspeiding
van deze partijen.
Zijnerzijds is er met nadruk op ge
wezen dat, indien deze gegevens niet
zouden worden verstrekt, dit er onher
roepelijk toe zou moeten leiden, dat aan
alle artsen mededeling zou moeten wor
den gedaan over het optreden van ziek
tegevallen na het gebruik van margarine,
onder welke merkennaam dan ook.
De geneeskundig hoofdinspecteur heeft
er daarbij op gewezen dat alleen door
opening van zaken algemene publiciteit
met de daaraan verbonden repercussies
kon worden voorkomen.
Nader onderzoek
Bij nader onderzoek is duidelijk komen
vast te staan, dat vermengingen met de
emulgator met name betrekking hadden
op die merken, waaronder ook Locarno,
waartegen de geneeskundig hoofdinspec
teur een verdenking koesterde.
Al heeft bij het onderzoek in de
fabriek het aan geen medewerking ont
broken, beter was het toch geweest in
dien al deze gegevens spontaan aan de
directeur-generaal en geneeskundig
hoofdinspectie waren verstrekt.
Een enkele exportpartij blijkt ook aan
de besmetting met Planta-rood te heb
ben blootgestaan.
„Het ligt niet op mijn weg", zei mi
nister Van Rooy, „De Kamer een in
zicht te geven in de verhoudingen bin
nen het Unilever concern. Evenmin zal
ik mij verdiepen in vragen, die verband
houden met de relatie Margarine-union
en V.d. Bergh en Jurgens. Deze relatie
Spoedig beraad
„Zoals bekend is de controle op de
handhaving van de warenwet voorschrif
ten niet tot een rijkstaak gemaakt, maar
deze is in handen gelegd van de zelf
standige keuringsdiensten van waren,
zijnde inter-gemeentelijke lichamen. Ik
zal mij ten spoedigste beraden over de
maatregelen, verklaarde de minister, die
in het kader van de warenwet getroffen
moeten worden. Zoals bekend is reeds
op 7 september een brief aan de advies
commissie warenwet geschreven om in
deze van advies te dienen. De door de
heer Lamberts gedane suggestie met be
trekking tot het margarine-besluit, dat
wil zeggen een wijziging in de zin van
het Duitse stelsel (beperkende opsom
ming van de toevoegingen en verder
niets) zal zeker ernstig worden over
wogen, evenals de voorgestelde wijziging
van de warenwet in Amerikaanse zin:
verplichte vermelding van alle toevoe
gingen aan levensmiddelen. Ik ben het
geheel eens met de opvattingen van de
heer Lamberts dat de lijst van toe
voegingen zo beperkt mogelijk moet wor
den gehouden. Intussen is het mij be
kend dat de adviescommissie warenwet
zich reeds op 30 september aanstaande
hierover zal beraden'
O Slot pag. 2
De minister van Justitie, mr. A.
C. W. Beerman, is bereid de sport-
toto doorgang te laten vinden.
Echter binnen het kader van de
(oude) loterij wet. Dit is het resul
taat van een onderhoud tussen de
heer Beerman, staatssecretaris mr.
Y. Scholten en vertegenwoordigers
van de Nederlandse Sport Federa
tie en het Comité Sportprijsvragen,
dat gisteravond ten departemente
van Justitie werd gehouden.
Onderwerp van de bespreking was, hoe
na de verwerping van het wetsontwerp
tot wijziging van de loterijwet op basis
van de bestaande wet, met name artikel
3, een oplossing zou kunnen worden ge
vonden met inachtneming van de daarin
liggende beperkingen.
Namens de regering werd gesteld, dat
in beginsel een vergunning zou kunnen
worden verleend, op een aanvrage, waar
uit blijkt:
A. dat de loterij van beperkte duur
zou zijn.
B. 'dat de prijzen uitsluitend in goe
deren worden uitgekeerd en dus niet in
geld en geldwaardig papier.
C. dat de belangen die de loterij be
oogt te behartigen niet te zeer uiteen
lopen.
De toto zal niet meer worden georga
niseerd door de KNVB, maar door de
Nederlandse Sport Federatie en het
Comité Sportprijsvragen in een verhou
ding van drie tot één. Dit betekent dus,
dat de toto drie weken voor de sport
(NSF) en één week voor charitatieve
doelstellingen (het Comité) zal draaien.
In verband met het bijzondere karak
ter van de sportprijsvragen werd boven
dien de eis gesteld, dat de aanvrager
De minister van Justitie, mr.
A. C. Beerman en de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid,
mr. dr. Chr. J.M. A. van Rooy vol-
Uitstel interpellatie over
Defensie in Eerste Kamer
De voorzitter van de Eerste Kamer,
mr. Jonkman heeft gisteren moeten me
dedelen, dat de interpellatie van de heer
Van Riel (VVD) inzake de Defensienota
wegens ziekte van de interpellant voor
onbepaalde tijd uitgesteld moet worden.
gen met gespannen aandacht de
sprekers in het Kamerdebat over de
Planta-affaire.
Churchill trekt
weer naar Riviera
(Van onze Londense correspondent)
Zodra het echte herfstweer zjjn in
trede doet, dat in Engeland altijd
tevens het begin betekent van de ver
raderlijke mist, zoekt de 85-jarige Sir
Winston Churchill zoals gebruikelijk de
warme Rivierazon op. Vandaag vloog hij,
vergezeld van zijn echtgenote, naar
Monte Carlo. Het is juist twee maan
den geleden dat Sir Winston in Londen
terugkeerde van zijn tocht op het jacht
van de Griekse miljonair Onassis door
de zuidelijke wateren.
De Churchills zijn thans van plan een
maand in een aan Onassis toebehorend
hotel in Monte Carlo door te brengen. In
februari logeerden zij daar eveneens in
de beste suite op de achtste verdieping,
dat een beschut terras heeft met een
schitterend uitzicht, dat Churchill volop
de gelégenheid biedt tot schilderen.
Maandag presideerde Sir Winston
Churchill een lunch ter ere van zijn be
langrijkste militaire medewerker in de
oorlog, Lord Ismay, ter gelegenheid van
de verschijning van diens gedenkschrif
ten De 79-jarige oorspronkelijk Engelse
beeldhouwer Bryant Baker, die de Ame
rikaanse nationaliteit bezit, zal binnen
kort een nieuwe marmeren buste van
Sir Winston maken. Baker is een be
roemdheid. Toen hij nog student was
maakte hij in opdracht van Koningin
Alexandra een beeld van Koning
Eduard VII. Verder beeldhouwde Baker
drie Amerikaanse presidenten naar het
leven: Hoover, Coolidge en Taft. Zijn
enorme brons „De pionierster" (The
pioneer woman) is na het Vrijheids
beeld het meest gefotografeerde monu
ment in de Verenigde Staten.
Geen bezoeken meer...
De Sovjetrussische delegatie bij
de Verenigde Naties heeft de New-
yorkse politie meegedeeld dat zij
geen bezoeken meer wenst van
mensen die persoonlijk komen plei
ten voor het verstrekken van uit
reisvisa aan verwanten die zich in
de Sovjet-Unie bevinden.
Gisteren trachtte een Lithause
vluchteling zich een weg te banen
door het politiekordon rondom het
hoofdkwartier van de Sovjetdele
gatie, waar Kroesjtsjef verblijft. Hij
vertelde later enkele dagen te heb
ben gewacht om de rode premier
persoonlijk te vragen zyn vrouw,
dochter en schoonmoeder toestem
ming te geven zich in de Verenigde
Staten te vestigen. „Op een gege
ven moment kon ik mij niet langer
inhouden. Mijn hart dwong me dit
te doen".
zich bereid moet verklaren tot registra
tie van de deelnemers, terwijl de maxi
mumprijs in goederen per deelnemer ten
hoogste een waarde van f. 50.000 zal
mogen bedragen en de inzet per deel
nemer maximaal f. 2.
De Nederlandse Sport Federatie en
het Comité Sportprijsvragen zullen zich
in eigen kring nader beraden, maar
achten in principe de tijdelijke oplossing
als hierboven aangegeven, in de huidige
situatie aanvaardbaar, waarbij als over
weging gold, dat de zelfwerkzaamheid
van de sportverenigingen voor alle doel
einden die het wetsontwerp beoogde te
behartigen, zou kunnen worden besten
digd.
OVERWEGEND DROOG
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Nu en dan overdrijvende
wolkenvelden, maar op de meeste plaat
sen droog weer. Zwakke tot matige oos
telijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur)
29 september
Zon op: 6.37 uur; onder: 18.24 uur.
Maan op: 15.33 uur; onder: -.- uur
Hoogwater te Katwijk te 9.27 en 22.11
uur, laagwater te 4.43 en 17.15 uur.
Dit blad bestaat alt 20 pagina's
Eisenhower en Macmillan zeggen:
Kroesjtsjef houdt nog voldat gesprek
zal afhangen van Amerikaanse president
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Egyptes president Nasser kreeg gisteren luid applaus, toen hij de
Algemene Vergadering voorstelde, dat Eisenhower en Kroesjtsjef onder
auspiciën van de Verenigde Naties onderhandelingen zouden beginnen
over ontwapening. Kroesjtsjef zat als altijd in de zaal en applaudisseerde
demonstratief mee. Ongeveer tezelfdertijd gaven Eisenhower en
Macmillan na een langdurig gezamenlijk ontbijt een gemeenschappelijke
verklaring uit, waarin zij, populair gezegd te kennen gaven, dat het nu
maar eens uit moest zijn met dat luidruchtig gedoe in de Assemblee.
Officieel heette het „dat Eisenhower en Macmillan ten zeerste hopen,
dat de Assemblee na het stormachtige begin zich zal kunnen concen
treren op ernstig, sober en constructief "werk, voor op het gebied van
de ontwapening".
Intussen heeft de Russische premier te kennen gegeven, dat een gesprek
van president Eisenhower afhangt, omdat de betrekkingen afgebroken
werden door hen, die de U-2 uitzonden.
verzoeningsgezinde, althans in de ogen
van de vele kinderen-in-politieke-boos-
heid, die hier rondlopen.
Slot pag. 2
Castro zou vandaag
New York verlaten
Amerikaanse topfiguren voelen er wei
nig voor de Russische propaganda-ver-
toningen bij te wonen. Eisenhower is
reeds weer naar Washington vertrokken.
Maar Kroesjtsjef lykt wel van plan te
zijn het zitrecord te verbeteren. Terwijl
andere delegatieleiders komen en gaan,
elkaar in hotels bezoeken of gesprekken
voeren in de wandelgangen, zit het drie
tal Kroesjtsjef, Gromyko en Zorin braaf
te luisteren naar de soms urenlange
speeches. De sprekers van de satelliet-
landen zijn er toch misschien niet zo
zeker van, hoelang hun hoogste baas
daar nog zal zitten. Het valt namelijk
op, dat zij bijna allen hun best gedaan
hebben vroeg aan het woord te komen.
De Albanees sprak in het Russisch, de
Roemeen, de Tsjech en de Pool spraken
in hun eigen taal. Maar dat was dan
ook het enige eigene in hun speeches.
Want zij surveerden een droog mosko-
visch gebad en men kan zich voorstellen
dat Kroesjtsjef zich meer vermaakte by
de rede van Castro, al duurde die dan
ook vier en een half uur. Castro is de
eerste internationale druktemaker, die
New York gast verlaten. Hij zou van
middag vertrekken, tot grote opluchting
van de Newyorkse politie, die nu in elk
geval een escorte minder zal hebben te
verlenen!
Dit is een stukje tramrails tussen Rijnsburg en
Noordwijk. Het is een klein stukje van de laatste
veertig kilometer trambaan van de NZH. Die tram
rails voelen zich enigszins verongelijkt, want we
hebben nog nooit wat aardigs over ze geschreven.
Vandaag willen wij dat goed maken. Ze krijgen
een ereplaatsje op de eerste pagina want nu zijn ze
nog tramweg, maar zeer binnenkort gaat de tram
weg en op zo'n moment van scheiden wil je nog
wel eens iets goeds van elkaar denken Wat er dan
allemaal voor goeds te vertellen valt over de ver
dwijnende tram en de komende bussen, dat vindt
U elders in dit blad zeer uitvoerig opgesomd.
Preoagancta-voordeel
De Amerikanen zeggen geen heil te
zien in een ontmoeting tussen Kroesj
tsjef en Eisenhower Daar kunnen zij
heel goed gelijk in hebben. Maar toen
Nasser gisteren zulk een ontmoeting
voorstelde, bleek er in de Assemblee
groot enthousiasme voor te bestaan.
Kroesjtsjef toonde duidelijk, dat hij,
zoals hy trouwens al eerder had gezegd,
tot zulk een ontmoeting bereid is. Aldus
wordt Eisenhower de kwade pier ge
maakt, die zich terugtrekt, tegenstribbelt
en niet t-remoetkomend wil zjjn. Men
kan toegeven, dat er thans geen sfeer
voor serieuze onderhandelingen is, maar
Kroesjtsjef krygt een kans een propa-
ganda-voordeel te behalen door zich
daartoe bereid te verklaren.
Dit is een spel. waarbij hij niet kan
verliezen. Of het tenslotte tot een ont
moeting komt of niet, Kroesjtsjef is de
De roman ,jHet huis der con
flicten" is een verhaal met een
typisch Engelse sfeer. Het is de
bewogen episode uit het leven
van een jong meisje, dat een be
trekking vindt bij een rijke fa
milie op het platteland en daar,
tegen wil en dank, het middel
punt wordt van de vele conflic
ten, die zich tussen de gezins
leden afspelen.
Dit boeiende, en allengs naar
een climax voerende, verhaal zal
door ons als vervolgverhaal wor
den gepubliceerd. Het is van de
hand van de schrijfster Iris
Bromige, van wie de lezers reeds
eerder een roman in ons blad
hebben kunnen aantreffen.
VOOR EIND SEPTEMBER
GRAANOOGST GEBORGEN
Vóór eind september zal de gehele
graanoogst zijn geborgen. De indruk be
staat dat omstreeks 17 september nage
noeg de gehele oppervlakte granen was
gemaaid en voor ongeveer 90% gebor
gen, met uitzondering van de akkers in
Groningen en de IJsselmeerpoIders,
waar op die datum nog op oppervlakten
van betekenis het graan nog niet was
binnengehaald.
Minister V. G. H. Marijnen deelt dit
mee in antwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamerlid Van Meel
(KVP) over de huidige stand van zaken
bij de akkerbouwprodukten.
(9t/(/ Qh
Uit het Leidsch Dagblad van
H 28 September 1860:
I Bij de Engelsche vloot wor- I
g den thans proeven genomen g
met ligte kanonnen, in het g
mastwerk en wand der schepen g
aangeb- agt, teneinde te weten
g te komen, of het mogelijk is op g
die wijze het dek der zooge- g
g naamde gepantserde schepen te g
beschieten.