CANADESE UITDAGING: „MAAK OOSTEUROPESE LANDEN VRIJ" WEERBERICHT Geen goedkeuring voor loonsverhoging metaal Cubaanse premier Fidel Castro toonde zich in lange rede het beste paard uit de rode stal Warm applaus voor Diefenbaker GHANESE Y.N.-MILITAIREN TREKKEN UIT LEOPOLDSTAD (Sue/ Qlit teuivs Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 27 SEPTEMBER 1960 No. 30162 LE1DSCH jjpfe DAGBLAD Directeure a e vaD Dienoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WWe 1 Leiaen Olro 110 67055 Hoofdredacteur j Brouwer f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f059 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze Amerikaanse correspondent) De Algemene Vergadering van de V.N. in New York is gisteren beheerst door een tweetal spre kers: de premier van Canada, John Diefcnbaker, en de Cubaanse leider Fidel Castro. Diefenbaker toonde zich een krachtig tegenstander van Kroesjtsjefs voorstel om .^cretaris-generaal Ham- marskjöld te vervangen *jo£ een driemanschap. Dit zou betekenen, dat de V.N. geen enkele be slissing meer zou kunnen nemen, aldus de Cana dese premier, die de secretaris-generaal „volkomen toegewijd en onpartijdig" noemde. Kroesjtsjef had gepoogd de deur naar internationale verzoening, door Eisenhower geopend, te sluiten. Diefenbaker Deze feiten nodigen uit tot een vergelijking met de Sovjetrussischc overheersing over volkeren en gebieden. De Algemene Vergadering houdt zich nog bezig met het naspel van de Hongaarse opstand en de Canadese premier vroeg zich af, hoe de zaken stonden in Litauen, Estland, Letland, Oekraine en andere Oosteuropese landen Hu verzocht Kroesjtsjef aan de volkeren die onder Sovjetrussisch bewind staan, het recht op vrije verkiezingen toe te kennen, opdat zij in werkelijke vrijheid kunnen bepalen, onder welk soort regering zü willen leven. Deze invitatie van Diefenbaker aan de Russische agitator werd met hartelijk applaus begroet. Fidel Castro van Cuba, die reeds aspiraties heeft om de revolutionaire leider van geheel Zuid-Amerika te worden, zag gisteren de kans schoon en gegrepen om op te treden als een volksmenner van de gehele wereld. Castro volgde geheel de rode koers, doch toonde zich een veel levendiger redenaar dan hele reeksen van Moskou's papegaaien, die hier optreden. Kroesjtsjef toonde zich enthousiast over Castro's prestaties. Castro is tot dus verre het beste paard uit de rode stal, een paard waar de Russen veilig miljoenen roebels op kunnen wedden Amerikaanse basis Admiraal Arleigh Burke, leider van de operaties van de Amen- op Cuba in gevaar? Castro is een paard voor de lange afstand. Zijn rede duurde vier en een half uur. Deze rede zal in de Verenigde Staten zeker een flinke deining teweeg brengen. Nooit wellicht heeft een klein land de Verenigde Staten van Noord- Amerika in het openbaar zo fel aange vallen. Het grootste deel van Castro's speech betrof het conflict met de V.S. Voor Amerika was dit zeer onaange naam, doch voor de Sovjet-Unie was het een succes van de eerste orde, dat Castro nadat hij zich een gezworen vijand had getoond van Amerika's economische belangen met alle na druk onderstreepte, dat de kwestie-Cuba in wezen hetzelfde was als de kwestie Kongo, -Egypte, -Algiers, -Nieuw- Guinea, -Panama, -Puertorico, eigenlijk ook hetzelfde als de kwestie van geheel Zuid-Amerika en het Midden-Oosten. Overal zag de Cubaan belangen van monopolistische kolonialisten, die poli tiek of economisch minderontwikkelde gebieden eronder wilden houden Het kwam er op neer, dat Castro eiste dat de Amerikaanse strijdkrachten hun vlootbasis op Cuba zouden verlaten. Bij deze woorden stonden op voorbeeld van Kroesjtsjef alle communistische vertegenwoordigers op voor een staande ovatie. Castro zei letterlijk: „Indien de basis een bedreiging voor ons volk wordt (en hü had zo juist gezegd, dat dit zo was) dan eisen wü in het kader van het internationale recht, dat de Amerikaan se strijdkrachten worden teruggetrokken van ons nationale grondgebied". Tot zover onze Amerikaanse cor respondent. meer dan 100 patronen fltff A w.o. 40 in volle kleuren Vraag uw winkelier of stuur een postwissel/postgiro (no. 301655) aan de Leidsche Wolspinnerij N.V„ Zoeter- woudseweg 3, Leiden. *fiMi ril iMgryra WEER KOUDE NACHT De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Nu en dan overdrijvende wolkenvelden en op de meeste plaatsen droog weer. Koude nacht, morgenmiddag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Zwakke tot matige wind uit oostelijke richtingen (Opgemaakt te 11.15 uur) 28 SEPTEMBER Zon op: 6.35 uur; onder: 18.26 uur. Maan op: 14.44 uur; onder: 23.46 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.13 uur en 20.44 uur. Laagwater te 3.40 uur en 16.01 uur. Dit blad bestaat uit 14 pagina's. onderstreepte de betekenis van het ontwapenings- vraagstuk. Hij vroeg zich af waarom de Russische premier niet was ingegaan op Canadese concessies ten aanzien van de Noordpool in ruil voor Rus sische In antwoord op Kroesjtsjefs beschuldigingen tegen het Westen inzake kolonialisme verklaarde Diefenbaker, dat Engeland sinds de tweede wereldoorlog aan 14 koloniale gebieden met in totaal 500 miljoen bewoners onafhankelijkheid heeft verleend en dat Frankrijk hetzelfde heeft ge daan aan zeventien gebieden met tezamen veertig miljoen mensen. kaanse Marine, heeft in een vraag gesprek met een verslaggever van het tijdschrift „U.S. News and World Report", verklaard, dat de Amerikanen „zullen terugslaan" als de Cubaanse regering zou probe ren zich met geweld meester te maken van de Amerikaanse mari nebasis Guantianamo op Cuba. Burke zei naar aanleiding van Kroesjtsjefs dreigement van enige tijd geleden, dat Rusland met raketten zal ingrijpen als de V.S. Cuba mochten aanvallen: „Kroesj tsjef zal geen raketten lanceren. Hij weet dat Rusland vernietigd zal worden als hij een raketoorlog begint". (Men zie ook elders) REGERING GEEFT NUL OP REKEST De Vakraad Metaal heeft gis teravond van de regering nul op het request gekregen. Tijdens een bijeenkomst in het gebouw van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid in Den Haag lieten de ministers De Pous, Van Rooy en staatssecretaris Roolvink weten, dat zij geen goedkeuring zouden hechten aan een loonsver hoging op dit moment. Aan het gesprek in het departement werd ook deelgenomen door de voorzitter van het College van Rijksbemiddelaars, mr. J. A. Berger en de directeur-secre taris van dit College, mr. R. J. Erdbrink. Na afloop kwam er aanvankelijk een nietszeggend communiqué: ..Er is van avond een gedachtenwisseling gehouden naar aanleiding van de in het jongste verleden plaatsgehad hebbende bespre king in de Vakraad Metaal terzake van de loonsituatie in deze bedrijfstak". Nader bleek echter, dat de regering zich in dit overleg geconformeerd had aan het oordeel van de meerderheid van de Stichting van de Arbeid, welke thans tegen openbreking van collectieve ar beidsovereenkomsten is. De vertegenwoor digers van alle werkgeversorganisaties met uitzondering van het Centraal So ciaal Werkgevers Verbond alle mid denstandsbonden, de K.A.B. en de or ganisaties van boeren en tuinders stel den zich in de Stichting achter dit standpunt. De minderheid in het be stuur werd gevormd door de vertegen woordigers van het N.V.V.. het Centr. Soc. Werkgeversverbond en het C.N.V. Daar staat tegenover, dat de Vakraad Metaal zich gisteravond tijdens het over leg unaniem heeft uitgesproken voor zijn standpunt, dat hij tenminste de groep mogelijkheden zou willen aan vatten, die wordt voorgestaan door de minderheid in het bestuur van de Stich ting van de Arbeid. De unanimiteit betekent, dat verte genwoordigers van de in de Vakraad Metaal verenigde groeperingen van werk gevers en werknemers andere inzichten hebben dan afgevaardigden van deze groeperingen, die in de Stichting samen werken. Voordat deze mededelingen kwamen hadden de leden van de Vakraad Me taal en de heren Berger en Erdbrink de op hen wachtende vertegenwoordi gers van de pers geen krimp gegeven. De heer I. Baart, voorzitter van de A.N.M.B., zei slechts, dat de regering haar standpunt had medegedeeld. Zijn slotcommentaar: „We hadden beter kun nen gaan volleyballen". Veel later passeerde minister De Pous en kort daarna staatssecretaris Roolvink. In het gebouw bleef minister Van Rooy achter met de directeur-generaal van de Volksgezondheid, prof. dr. P. Munten dam en enkele ambtenaren om de laatste hand te leggen aan de antwoorden op de vandaag in de Tweede Kamer te verwachten vragen bij de interpellatie over de Planta-affaire. De Vakraad Metaal zal zich morgen beraden over de situatie. Ultimatum van kolonel Moboetoe Kasai ivordt door Tunesische troepen ontruimd De Indiase generaal Indarjit Rikhye, militair raadgever van secreta ris-generaal Hammarskjöld, heeft gisteren op een persconferentie te Leopoldstad medegedeeld, dat de Ghanese V.N.-troepen „in de nabije toekomst" uit Leopoldstad zullen worden teruggetrokken. Ook de Tunesische troepen in de provincie Kasai zullen binnenkort worden teruggetrokken. Kolonel Moboetoe had Hammarskjölds speciale vertegenwoordiger te Leopoldstad, de Indiase diplomaat Dajal, gisteren de eis gesteld, dat de Ghanese en Guinese V.N.-troepen in Kongo zullen worden terug getrokken. Kolonel Moboetoe had voorts de Ghanese eenheden, die in Kamp Leopold zijn gelegerd, gelast hun kwartieren vóór hedenmid dag te verlaten. Volgens kolonel Moboetoe is aan de bevelhebber der Ghanese troepen in Leopoldstad streng arrest opgelegd. Poging verijdeld 0111 Kasai te bezetten Generaal Rikhye deelde verder mede, dar V.N.-troepen kortgeleden een poging hebben verijdeld van een zevenhonderd uit Katanga afkomstige en door blanke officieren geleide Baloeba om de pro vincie Kasai binnen te rukken en- de hoofdstad van Loeloeaburg te bezetten. Hij verklaarde met de leiders van de invallers, die aanhangers zijn van Kalonji's „Mijnstaat" te zijn overeenge komen dat zij de opmars zouden afge lasten. De zevenhonderd Baloeba uit Katanga hadden zich moeten verenigen met vijfduizend leden van de Baloeba- stam in Kasai. Een verslaggever vroef of de Baloeba- invallers door Belgische officieren wer den geleid. Generaal Rikhye antwoord de: „Ik zou deze vraag thans liever niet willen beantwoorden". Hij voegde hieraan toe, dat de aan hangers van Kalonji zich, nadat zij er niet in waren geslaagd het vliegveld van Bakwanga te bezetten, gedeeltelijk in deze plaats hebben verschanst. Hun stel lingen worden omgeven door die van Tunesische V.N.-militairen, die ook de toegangen tot de Europese wijken en het gebied van de diamantwinning hebben afgezet. Rikhye verklaarde, dat de V.N. er in de eerste plaats naar streven de blanke officieren uit Kasai te doen vertrekken. Daarna zou men het vraagstuk van de Baloeba-vrij willigers uit Katanga be handelen. Volgens Rikhye hebben de met moder ne wapens uitgeruste Baloeba-vrjjwilli- gers tien dagen geleden zware verliezen geleden, toen zij poogden zich meester te Kroesjtsjef en Tito in u c wandel-genoeglijk gesprek gewikkeld, I tussen de staatslieden niet de bo- gangen van het V,N.-gebouw in een waarin blijkbaar de tegenstellingen ventoon voerden. Russen spelen „salami-spel" Oskar Helmer, voorzitter van het bestuur van de Oostenrijkse „Lan der bank" en voormalig minister van Binnenlandse Zaken, "die thans een bezoek aan de V.S. brengt, heeft gisteren in Los Angeles de Russi sche techniek op internationaal ter- rein beschreven als „Salami-spel". „De Russen snijden een stukje van de salami (sterk-gekruide worst) af, maar nooit genoeg om er over te vechten. Tenslotte is er al leen nog maar het touwtje van de salami over. En dat is ook niet ge noeg om over te vechten" „Indien de Russen in Berlijn niet een halt wordt toegeroepen, indien Berlijn wordt opgegeven, zou dat neerkomen op het verlies van Euro pa". aldus Helmer Koningin Juliana heeft gisteren in het Kon. Instituut voor de Tro pen in Amsterdam de uitreiking bij gewoond van de ..Gouden katoen bal 1960" aan de winnaars van de ontwerpwedstrijd vrije tijdsbeste ding met katoenen stoffen". De Koningin in gesprek met manne quins in nationale klederdrachten van verschillende landen. Communistische opmars in Laos De Laotiaansc premier. Prins Soevan- na, deelde gisteren mede „verontrusten de" berichten te hebben ontvangen over een opmars van troepen van de communinstische Pathet Lao in zuide lijke richting in de provincie Phongsaly, die grenst aan China en het communis tische Noord-Vietnam. Volgens onbeves tigde berichten zouden de communisten op weg zijn naar het fort Moeong-Choea, ongeveer 140 km ten noorden van de Koninklijke residentie Loeang Prabang. De premier zei niet over gegevens om trent de omvang van <\eze troepenbewe ging te beschikken. Hij zei dat de brug over de Lo op de weg naar het zuidelijk gelegen Vientiane zondagavond door kanonvuur uit Siam was vernield. De Laotiaanse regering zou hierover een protest indienen bij de Sia mese ambassade. De regering van Prins Soevanna maak te voorts bekend, dat twee opstandige ministers de bewindsman voor Bin nenlandse Zaken, generaal Phoemi, en de minister van Economische Zaken, I11- sisienmay van hun functie zijn ont heven. Arrestaties op Cuba Bij zuiveringsoperaties in de Sierra Escambray z(jn 29 contra-revolutionai ren gevangen genomen, aldus het Cu baanse regeringsblad „Revolution". Het optreden tegen deze opstandelingen wordt nog voortgezet. Volgens het blad zijn talrijke wapens buitgemaakt. maken van een spoorwegstation in Kasai De verliezen waren hun toegebracht door Liberiaanse V_N.-militairen, die zelf geen man verloren. Hammarskjölds militaire raadgever zei ook, dat de VJJ. een neutraal gebied langs de gehele Katangese grens had den ingesteld. Bijna alle Loemoembo- militairen, die zich in dit gebied bevon den zijn per vliegtuig naar hun bases teruggevlogen. „Deze terugzending loopt echter ge- i vaar, doordat de aanhangers van Ka lonji zich niet houden aan de overeen- 1 komst tot staken van het vuren", aldus 1 de Indiase V.N.-generaal Rikhye. Katanga wil totale onafhankelijkheid De minister van Binnenlandse Zaken van Katar.ga, Moenongo, heeft tot ren journalist van het Franse persbureau AFP gezegd: ,.W:j willen geen staten bond meer. *»Y'u zijn voor volledige onaf hankelijkheid van ons land". Volgens Moenongo weet men in Leo poldstad niet wat men wil. Op het en«* ogenblik arresteren zij Loemoemba en zijn ministers en even later proberen zij met hem te onderhandelen. „W'ü hebben er genoeg van. Wjj hebben besloten onze volledige onafhankelijkheid te verdedi gen". Moenongo vergeleek de huidige macht hebbers in Leopoldstad met die in Brus sel: z\j aarzelen en draaien. Moenongo zei wat de erkenning van de onafhankelijkheid van Katanga be treft, in het bijzonder zijn hoop ie heb ben gevestigd op Frankrijk en ae andere landen van de Franse gemeenschap. Frankrijk noemde hij een edelmoedig land. Zodra Senegal onafhankelijk was geworden, heeft Frankrijk deze nieuwe republiek erkend. De Belgische macht hebbers durven Katanga niet erkennen en dat is ons bezwaar tegen België, zei hü. .ikwil Bolletje/' de échte eierbeschuit E Uit het Leidsch Dagblad van e e 27 September 1860: Dr. R. C. Bakhuyzen van s e den Brink heeft na de onthul- H ling van het standbeeld van s Tollens bij het daarop gevolgd e dejeuner het plan tot het oprig- |j t?n van een standbeeld voor e e Vondel te Amsterdam aanbevo- e len. met het gunstig gevolg, dat reeds dadelijk door de feestge- e noten voor eene aanzienlijke e som, is ingeschreven. iiiiiiiiiiiiitiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiMiNiiiii^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1