AFRO-AZIATISCHE LANDEN NU
ACHTER S. G. HAMMARSKJÖLD
BRISANTBOM OP
STATIONSPLEIN
éw
WEERBERICHT
Loemoemba wil naar New York
Mislukte aanslag op Moboetoe
Socialistische winst in Zweden:
nu helft van aantal Kamerzetels
Om één uur totaal verlaten
Onder grote .spanning vanmiddag
door adj. J. Pellen gedemonteerd
OOSTDUITSERS ZONDEN EEN
AARTSBISSCHOP TERUG
teuws
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 19 SEPTEMBER 1960
No. 30155
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E a E van Dishoeck
Hooldredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per Kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie. 21507
De Kongolese majoor Pakasa heeft gisterochtend in het legerkamp
Leopold II een revolveraanslag trachten te plegen op kolonel Moboetoe
de man, die het militaire bewind in Kongo heeft ingesteld. Voordat de
majoor de trekker van zijn revolver had kunnen overhalen, viel Moboe
toe zijn belager aan. Na een worsteling tussen de twee hoofdofficieren
slaagde Moboetoe, geholpen door Marokkaanse soldaten, erin Pakasa
te overmeesteren. De majoor is opgesloten.
Loemoemba heeft intussen zijn schuilplaats in Leopoldstad verlaten
en verklaard, dat hij naar New York wil gaan om zich aan het hoofd te
stellen van „de" Kongolese delegatie. Hij bevond zich in de ambassade
van Guinee en is thans naar zijn ambtswoning teruggekeerd. Hij zei,
dat hij zich met president Kasavoeboe wil verzoenen (maar deze weet
van niets!) en dat hij binnen enkele dagen kolonel Moboetoe hoopt af
te zetten en de staf van de ambassades van de Sovjet-Unie en Tsjecho-
Slowakije kan terugroepen.
Zaterdag zijn de Russische en Tsjechische ambassadeurs inderdaad
met hun staven per vliegtuig uit Leopoldstad vertrokken, gevolgd door
jeeps met Kongolese soldaten. Westelijke diplomaten beschouwen dit
gedwongen vertrek van de communisten als een grote nederlaag voor
de Sovjet-Unie bij haar pogingen invloed te winnen in Afrika. De New
York Times spreekt zelfs van Kroesjtsjefs „verpletterendste nederlaag
sinds Hongarije".
Moskou wil zicli op
eigen gelegenheid
in zaken mengen
Zestien Afrikaanse en Aziatische lan
den hebben zondagavond bü de Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties een ontwerp-resolutie ingediend,
waarin secretaris-generaal Hammar-
skjöld wordt verzocht „met kracht voort
te gaan met het helpen van de centrale
Kongolese regering bü het herstel en de
handhaving van de orde in geheel
Kongo".
In het ontwerp worden de eerder ge
nomen besluiten van de Veiligheidsraad
volledig onderschreven. Op alle Kongo
lezen wordt een beroep gedaan, eventueel
met steun van Afrikaanse en Aziatische
vertegenwoordigers, te komen tot een
spoedige, vreedzame regeling van hun
binnenlandse conflicten. De regeringen
van alle leden van de V.N. worden drin
gend opgeroepen, „vrijwillig bij te dra
gen tot een V.N.-fonds voor Kongo,
onder toezicht van de volkerenorgani
satie en in overleg met de centrale Kon
golese regering te gebruiken voor het
herstel van de economie van het land.
Voorts wordt alle landen verzocht, zich
te onthouden van elke actie, die het
herstel van orde en rust in de weg zou
kunnen staan of de eenheid en onaf-
hankelykheid van Kongo zou kunnen
ondermünen. Tevens wordt gevraagd
geen wapens te verschaffen of andere
bijstand voor militaire doeleinden te
verlenen, tenzij dit geschiedt op verzoek
van de Ver. Naties. Tenslotte wordt alle
landen verzocht, de resoluties van de
Veiligheidsraad te aanvaarden en ten
uitvoer te leggen.
De ontwerp-resolutie is afkomstig van
Ceylon, Ghana, Guinea, Indonesië, Irak,
Jemen, Jordanië, Libanon, Liberia, Libië,
Marokko, Nepal, Saoedi-Arabië, Soedan,
Tunesië en de V.A.R. (Egypte-Syrië)
Sabotage-actie van
het Kremlin
De enige Afrikaanse delegatie die het
voorstel niet had onderschreven, was die
van Ethiopië. Deze afvaardiging moest
nog advies vragen aan de regering in
Addis Abeba.
De Sovjetrussische afgevaardigde liet
onder de delegaties een verklaring van
haar regering circuleren, waarin het
Kremlin o.m. zegt, dat de Sovjet-Unie
„alle steun en bijstand" aan de Kongo
lese republiek zal blijven geven. De tekst
van deze verklaring was zondagochtend
al door Tass bekendgemaakt. Diploma
tieke waarnemers in New York beschou
wen haar als een waarschuwing, dat
Moskou zijn eenzijdige hulp aan Kongo
zal blijven verlenen, ook al zou de Alge
mene Vergadering er op staan, dat
steun slechts via de V.N. mag worden
gegeven.
Kongolese troepen trekken
zich uit Katanga terug
De Verenigde Naties hebben zondag te
Elisabethstad meegedeeld, dat de com
mandant van de Kongolese strijdkrach
ten die Katanga waren binnengetrokken
ermee heeft ingestemd dat zijn eenhe
den zich in de provincie Kivoe zullen
terugtrekken tot op vijftig kilometer
van de grens tussen deze provincie en
Katanga.
De Zweedse kolonel Mollersward is
erin geslaagd deze toestemming te ver
krijgen
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond; Veranderlijke bewolking en
plaatselijk enige regen. Vannacht hier
en daar mist. Weinig wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
20 SEPTEMBER
Zon op: 6 22 uur: onder: 18.44 uur.
Maan op; 5.36 uur; onder: 18.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2 57 en 15.15
uur. Laagwater te 11.04 en 23.19 uur.
De Zweedse kolonel Mollersward, het
hoofd van de groep waarnemers van de
V.N., had zich per radio in verbinding
gesteld met de Kongolese bataljonscom
mandant in Kasongo. Er zijn twee Kon
golese militairen in Katanga, de ene telt
800 man en de andere 300.
Ierse stafofficieren die een bezoek aan
Loeëna, een mijnbouwstad ten noord
westen van Elisabethstad, hebben ge
bracht, hebben bevestigd, dat er bü ge
vechten tussen Katangese miltairen en
Baloeba 68 mensen zijn omgekomen.
Hammarskjöld zei enige
beschuldigingen recht
Secretaris-generaal Hammarskjöld heeft
in de Algemene Vergadering in antwoord
op beschuldigingen ten aanzien van het
optreden van de V.N. in Kongo o.m.
gezegd, dat het niet waar is, dat hij de
regeringsleider van Katanga, Tsjombe,
heeft gesproken zonder voorafgaand
overleg met de centrale regering van
Kongo. Verder wees hij erop, dat de
troepen van de V.N. in Katanga voor het
feit waren geplaatst, dat Katangese
soldaten aan de grens stonden om de
V.N -macht tegen te houden. Het opper
bevel van de V.N kon geen geweld ge
bruiken en daarom bleef er niets anders
over dan met Tsjombe te gaan onder
handelen. aldus Hammarskjöld. Het is
niet zo, aldus de secretaris-generaal, dat
hij Loemoemba niet heeft willen ont
moeten. Het is juist omgekeerd.
Over de beschuldigingen volgens welke
het opperbevel van de V.N. geen hulp
heeft willen geven aan de centrale rege
ring, zei Hammarskjöld, dat geen enkel
land de strijdmacht van de V.N. mag
gebruiken alsof zij de strijdmacht van
dat land is.
Elke dag en bijna elk uur is het
opperbevel van de V.N. in contact ge
weest met dat van het Kongolese leger
van de centrale regering. Dit contact
was meer dan overleg, het was samen
werking, aldus Hammarskjöld.
Na Hammarskjölds verweer tegen de
beschuldigingen (vooral van Russische
zijde) werd de zitting twee uur ge
schorst. Zij zou hedenmiddag om half
twee Nederlandse tijd worden hervat.
Bevolking ivenst handhaving van huidige
sociale en culturele ivelvaartspolitiek
Dit blac bestaat uit m iglna's.
en een Sportblad
Communisten
wonnen
tweetal zetels
De sociaal-democraten, die sinds
1932 in Zweden vrijwel onafgebroken
aan de macht zijn geweest, hebben bij
de gisteren gehouden verkiezingen de
helft van de 232 zetels in de nieuwe
kamer gekregen. Zij boekten een winst
van vijf zetels. En kwamen van 111 of
116.
De conservatieve party verloor van
haar 45 zetels er negen, waardoor haar
'leider, Hjalmarsson, niet meer aan het
hoofd staat van de grootste oppositie
partij. De liberalen onder Ohnlin zijn
nu met 39 zetels de op een na grootste
party geworden.
Hun winst bedroeg één zetel. De
centrumparty de voormalige agra
rische partij verhoogde haar zetel
aantal met twee tot 34. Zij wordt geleid
door Hedlund. De communisten tenslotte
gingen twee zetels vooruit, waardoor zü
er nu zeven hebben. Hun leider, Hagberg,
sprak van een „overwinning van de
arbeidersklasse ten koste van rechts".
Aanvankelijk had men meer winst
voor de communisten verwacht. Dat zij
hun stemmenaantal wisten te vergroten,
was voornamelijk het gevolg van het
feit dat zij dimaal meer kandidaten
had gesteld.
Hoewel de sociaal-democraten van
premier Erlander niet een absolute meer
derheid hebben gekregen, beschikken zij
toch met steun van de communisten,
die hen ook in het verleden hebben
bijgestaan, over een dergelijke meerder
heid. In begrotingsaangelegenheden,
waarover de twee Kamers van het par
lement zich gezamelijk moeten uitspre
ken, kan Erlander op een duidelijke
meerderheid rekenen, daar zün partij
in de senaat wel over een absolute
meerderheid beschikt.
De conservatieve leider Hjalmarsson
sprak van een duidelijke afglijding naar
links, terwijl Erlander verklaarde, dat
het Zweedse volk duidelijke heeft laten
zien, dat het niet akkoord gaat met
vermindering van de sociale en cultu
rele welvaartspolitiek.
De grootste nederlaag werd echter
niet door de conservatieven, maar door
een elektronisch brein geleden, dat de
Zweedse radio had ingeschakeld om
spoedig tot betrouwbare voorspellingen
omtrent de zetelverdeling te kunnen ko
men. Toen het apparaat de communis
ten een winst van veertien zetels toe
dacht. werd men wat huiverig en scha
kelde terug op de conventionele manier
van tellen. Dit leverde de communisten
tenslotte een winst van slechts twee ze
tels op.
Vliegtuigramp op
Goeam: 78 doden
Een militair transportvliegtuig met
95 personen aan boord is zondag nabü
Goeam in de Stille Oceaan verongelukt,
aldus heeft de Amerikaanse luehtmacht
in Washington bekendgemaakt. Er zou
den slechts 17 overlevenden zün.
Het viermotorige toestel, een Douglas
DC-6. kwam kort na het opstijgen te-
reeht in een dieht oerwoud nabü het
militaire vliegveld op het eiland Goeam.
Htt vliegtuig dat toebehoorde aan de
World Airways" maar was verhuurd
aan de Amerikaanse luchtmacht, zou
naar San Francisco gaan via Midway.
Het was van Manilla gekomen.
Aan boord bevonden zich 71 militaire
passagiers, zestien gezinsleden van mi
litairen en acht bemanningsleden.
De minister van Binnenlandse
Zaken, mr. E. H. Toxopeus heeft
zaterdag in naam van de Koningin
de zitting van de Staten-Generaal
gesloten. De aankomst van de mi
nister bij het gebouw van de Eerste
Kamer, waar een erewacht van de
Rijkspolitie stond opgesteld.
KONINKLIJK PAAR
IN ONS LAND TERUG
h. M. Koningin Juliana en Prins
Bernhard en de Prinsessen Beatrix en
Irene zü*» van hun vakantie in ons land
teruggekeerd. Zü zü** gisteravond om
kwart over zes op het vliegveld Soester-
berg aangekomen.
Twee jongetjes vermist
De groepscommandant der Rykspoli-
tie te Cuyk heeft namens de ouders de
opsporing verzocht van de verblyf-
plaats van de 15-jarige Antonius Walter
van der Cruüsen, wonende te Mill, voorts
verzoekt de commissaris van politie, chef
afdeling zeden- en kinderpolitie te
's-Gravenhage, de opsporing, aanhou
ding en terugbrenging van de 13-jarige
Arie Bekking, wonende te 's-Gravenha
ge, die sinds 12 september 1960 spoor
loos is. Een ongeluk wordt gevreesd.
BEGRAFENIS
VAN HANS HERMANS
In de kerk van het rectoraat Everts-
oord (gemeente Sevenum) is onder gro
te belangstelling een rouwdienst gehou
den voor de 11-jarige Hans Hermans,
die verleden week zondagmiddag werd
vermoord en wiens stoffelük overschot
de afgelopen woensdag in een asperge
akker werd gevonden.
De kerk was te klein om alle belang
stellenden uit het ontginningsdorp
Evertsoord en uit omliggende gemeenten
te bevatten. Ook de Justitie en het ge
meentebestuur waren by de droeve
plechtigheid vertegenwoordigd. Na de
rouwdienst volgde de begrafenis van het
slachtoffertje.
Vanmiddag omstreeks één uur werd het Leidse Stationsplein door
de politie geheel schoongeveegd.
Het verkeer werd omgelegd. Bussen, trams en auto's werden zo ver
mogelijk verwijderd. Omwonenden was verzocht de ramen te openen
en in huis te blijven.
Zelfs het treinverkeer werd stopgelegd.
En aller aandacht was gevestigd op een kleine man in een blauwe
overall met hoge zwarte laarzen en een zwarte pet. Adjudant J. Pellen
van de Hulpverleningsdienst, ressorterende onder het ministerie van
Binnenlandse Zaken, had de weinig benijdenswaardige taak toebedeeld
gekregen om de ongeveer 250 kilo wegende brisantbom te demonteren,
welke vanmorgen tegen negen uur bij graafwerk in de bouwput naar
boven was gekomen.
„Eigenlijk zyn deze voorzorgsmaatre
gelen niet voldoende", vertelde adjudant
Pellen ons tevoren. „De mogelijkheid
van ontploffing is gevaarlijk groot door
de aard van de ontsteking. Door de
enorme luchtdruk en de scherfwerking
kan zo'n bom bij ontploffing over een
straal van vijfhonderd meter nog gevaar
opleveren. Maar ja, ze kunnen moeiiyk
verder gaan."
Gebrek aan personeel maakte het de
politie toch al moeilijk om alle nodige
voorzorgen te nemen. Maar langzaam
maai zeker verdween het leven van het
plein, dat even later totaal verlaten in
het schamele middagzonnetje lag.
Ongeveer kwart over één kon adju
dant Pellen zün gevaarlijk werkje be-
Zaterdagmiddag heeft prof. mr.
A. Anema in het gebouw van de
Eerste Kamer gerecipieerd ter ge
legenheid van zijn afscheid als ka
merlid na 39 jaar. De afgetreden
88-jarige senator in gesprek met de
premier, prof. De Quay en minister
Zijlstra.
Binnenkort sluiting van Uichtcorritlors?
(Van onze correspondent in Bonn)
De Oostduitse Volkspolizei heeft het afgelopen weekeinde de apostolische
nuntius te Bonn, aartsbisschop Bafile, teruggezonden. Zü weigerden hem namHyk
de toegang tot Oost-Berlijn, waar hij een godsdienstoefening had willen bijwonen.
De Berlijnse bisschop Döpfner las daarop in de betreffende Oostbcrlünse kerk
een boodschap van Bafile voor.
Dit is de eerste keer, dat de Oostduitsers geweigerd hebben een buitenlander
vrij naar Oost-Berlyn te laten gaan. Het is duidelijk dat het hier om een nieuwe
speldenprik tegen het Westen gaat. Met deze maatregel tegen een buitenlander
van formaat wil de Oostduitse regering nog eens extra duidelijk maken, dat zij en
niemand anders verantwoordelük wenst te worden geacht voor Oost-Berlijn.
ginnen. Hy heeft er honderden gede
monteerd, maar hy zag er toch wel
tegenop „Het is een gemeen ding. Het
kan zyn, dat het werkje in een minuutje
is gebeurd, het kan ook zün, dat ik die
ontsteking niet los kan krygen en hem
los moet beitelen. Dat zou niet zo best
zyn".
Maar gelukkig is het zover niet geko
men. Er heerste gedurende enige minu
ten een zeer grote spanning onder de
weinigen, wie het was toegestaan zich
in de gevaarlyke zone op te houden.
Toen klonk plotseling een scherp fluitje.
Adjudant Pellen wiste zich het zweet
van het voorhoofd. De operatie was met
succes volbracht. Het verkeer kon weer
zyn normale loop hervatten, terwijl de
bom in een grijs busje geëxpedieerd
werd om verder gedemonteerd te wor
den.
Hoe gevaarlük het baantje van adju
dant Pellen wel was geweest, bleek na
de demontering. De slagpen was al in
het slaghoedje gedrongen
(Vervolg op pag. 3 tweede blad)
Massa-vlucht gaat
onverminderd voort
In dit kader past ook de versterkte
concentratie van Oostduitse en Rus
sische straaljagers langs de luchtcorri-
dors tussen West- Duitsland en West-
Berlyn. Westelyke piloten van burger
vliegtuigen hebben dit het afgelopen
weekeinde gemeld. Het is reeds bijna tot
een botsing gekomen tussen een Brits
tweemotorig Viking-vliegtuig met 36
passagiers aan boord en een Russische
Mig-straaljager!! Dit acht men het ge
volg van het zeer sterke luchtverkeer
tussen de militaire vliegvelden in Oost-
Duit sland speciaal rond Berlijn.
Het is buiten kyf dat de Oostduitsers
ten aanzien van de luchtcorridors een
zeer sterke troef in handen hebben. Ze
hebben de laatste weken al enige malen
gedreigd het luchtverkeer tussen West-
Berlijn en West-Duitsland, dat tot dus
ver nog buiten hun anti-Westeiyke
maatregelen viel lastig te vallen. In
middels hebben zü zich zelf reeds een
motief aan de hand gedaan om dit ver
keer te storen: zij beweren nameiyk
dat de luchtcorridors alleen gebruikt
mogen worden voor het vervoer van Ge
allieerde troepen en goederen naar de
Westberlynse garnizoenen der geallieer
den
Men acht het te West-Berlijn mogc-
lyk dat binnenkort de Oostduitsers de
luchtcorridors voor een geheel weekein
de zullen sluiten in verband met Oost-
duits-Russische ..luchtmanoeuvres" Ook
is het mogclyk dat zy een tussenlanding
op een Oostiuits vliegveld van alle Wes
telyke vliegtuigen, op weg naar Oost
Beriyn, zullen eisen, desnoods af te
dwingen met straaljagers.
Inmiddels duurt de vlucht van vele
Oostduitsers naar het Westen nog altyd
voort: vorige week 4381 (in de week
daarvoor 4849»
Zaterd Lgocliteild gelukte een Oost
duitse chauffeur uit Görlitz op byzon-
dere uyze de vlucht naar West-Berlün.
Hy racede 's ochtends om vier uur in
een vrachtauto waarin ook zün
vrouw, zyn kinderen van 12, 9 en 7 j.,
een vriend en een kinderloos echtpaar
zaten middenin Berlijn over de sec
torgrens. De chauffeur, die had gewei
gerd deel te nemen aan voor iedere
Oostduitser verplichte Oostduitse oogst-
werkzaamheden, overrompelde daarmee
de Volkspolizei, die voor de aanstormen
de vrachtwagen opzü moest springen.
Noodweer in Italië:
dertig doden
Tengevolge van een grote grondver
schuiving by Loveno, in de bergen ten
noorden van Brescia, zijn vijftien men
sen om het leven gekomen. Hierdoor is
het aantal doden als gevolg van 't nood
weer van de afgelopen twee dagen In
Italië tot 30 gectetren Zondag regende
het in het Alpengebied nog hevig, terwijl
in de vallei van Aosta boven dc 2000 me
ter sneeuw viel.
De overstromingen hebben zich in ver
scheidene gebieden in het centrum der
Italiaanse Alpen voorgedaan Nabü
Trento werd een gedeelte van de inter
nationale spoorweg door de Brennerpas
onbruikbaar gemaakt Honderden auto's
zün gestrand ln Trento. Brescia. Berga
mo en andere districten van Trentino en
Lombardije
Het weg- en spoorwegverkeer over ver
scheidene pasen in de Italiaanse Alpien
is tot stilstand gekomen terwijl huizen
en bruggen onder het overstromingswa
ter zyn bezweken.
Uit het Leiasch Dagblad van E
E 19 September 1860;
E (Brievenbus). E. C. prijst
e de Regeering voor de smaak- e
volle hardstenen pomp. die aan
e dengevel van het Raadhuis
e bij de Schutterswacht is ge- e
plaatst.
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiï'
