MEER GEZAG VOOR BANTOES IN EIGEN WOONGEBIEDEN Vrouw van professor-moordenaar Heyde in Münclien voor rechtbank AANBOD TOT SCHADEVERGOEDING Opgericht 1 maart 1860 Dinsdag 13 september 1960 Vierde blad no. 30150 Gebrek aan vertrouwen van de beleggers moet weggenomen worden, zegt dr. Dönges Tijdens de volgende zitting van het Zuidafrikaanse parlement zal een wetsont werp worden ingediend tot het verlenen van meer gezag aan negers in hun eigen woongebieden, aldus heeft de Zuidafrikaanse minister van Financiën, dr. Dönges medegedeeld. In een openingsrede op het jaarlijkse congres van de Afrikaanse Kamer van Koophandel zei de minister, dat de Zuidafrikaanse economie te lijden heeft van gebrek aan vertrouwen van de zijde der beleggers vooral van de beleggers overzee, als gevolg van de ongeregeldheden die zich eerder in het jaar hebben voorgedaan. Het is de plicht van de regering om te trachten deze vrees voor nieuwe ongere geldheden weg te nemen en het economische klimaat te verbeteren. Oprichting van een neger-landwaclit De voornaamste maatregelen die vol gens dr. Dönges getroffen zullen worden zijn: 1. vervanging van neger-adviesraden door stedelijke negerautoriteiten die het feitelijk gezag in de neger-woon gebieden zullen uitoefenen; 2. oprichting van een neger-land wacht die de stedelijke negerautori teiten moet bijstaan; S. verzachting van drankwetten; 4 welwillende overweging van de in handels- en industriële kringen le vende opvatting, dat de lonen voor negers verbeterd moeten worden: bevordering van de werkgelegenheid voor negers buiten de blanke ste delijke gebieden. Industrieën in Zuid-Afrika nabij de reservaten De Zuidafrikaanse minister van Eco nomische Zaken, dr. Diederichs. heeft in Pretoria gewezen op de noodzakelijkheid om tot decentralisering van de industrie in de Unie over te gaan en de plannen van de regering ten aanzien van de stichting van randbedrijven zij de Ban- toegebieden nader toe te lichten. Op het ogenblik, aldus dr. Diederichs, is tach tig procent van de ondernemingen in Zuid-Afrika geconcentreerd in vier ge bieden: de Witwatersrand. de Westelijke Kaapprovincie, Port Elizabeth en Dur ban. In de Witwatersrand alleen *s meer dan de helft van de totale industrie van de Unie geconcentreerd. Deze industriële concentratie schept vanzelfsprekend tal rijke 50Ciologisch-economische proble- K.L.M. ondervindt hinder van „Donna" Naar w(j van de zijde van de KLM vernemen heeft de luchtvaartmaat schappij de vluchtuitvoering naar Ame rika enige hinder ondervonden van de orkaan „Donna", die thans over de Ver enigde Staten trekt. Verschillende vluch ten naar de VS en Canada liepen enige vertaging op, aangezien de vliegtuigen of langer bleven wachten op een tussen station, of een omweg maakten om het gebied, waarin de orkaan zich bevond, te ontwijken. Inmiddels is het centrum van de or kaan New York reeds gepasseerd, zodat de KLM verder weinig last van Donna" ral ondervinden. CENTRALE VAN POLITIE-AMBTEN AREN WENST NADER OVERLEG In Utrecht heeft gisteren de Centrale Bond van Politie-organisaties vergaderd, ter bespreking van de door de regering gedane voorstellen met betrekking tot de salariëring van de politie-ambtenaren Daarbij bleek, dat de samenwerkende hoofdbesturen over de inhoud van deze voorstellen zeer teleurgesteld zijn. Het ter zake in het georganiseerd overleg in te nemen standpunt werd bepaald. De hoofdbesturen waren voorts van mening, dat het noodzakelijk is, dat een gesprek met de regering over de ten aanzien van de salariëring der politie ambtenaren te nemen maatregelen, zo «poedig mogelijk wordt gehouden. In verband hiermee werd telegrafisch aan de minister van Binnenlandse Zaken verzocht op zo'n kort mogelijke termijn een bespreking te organiseren, waarbij de minister van Binnenlandse Zaken Persoonlijk aanwezig zou zijn. 30.000-STE OP ANTIEKBEURS Gistermiddag meldde zich de dertig- dulzendste bezoeker van de oude kunst en antiekbeurs in het Stedelijk Museum «Het Prinsenhof" te Delft.. Het was de ?ep. vice-admiraal der Amerikaanse ma rine J. W. Golinkin. Hij werd ontvangen door de heren J. Schulman, voorzitter en Marcel B. Keezer. organisator van de beurs. Er resten nog twee dagen, aangezien de beurs morgenmiddag om half zes *ordt gesloten. De heer Keezer deelde mee, dat er zeer goede zaken zijn gedaan. Er is veel ver kocht, doch het is volgens hem opval lend, dat zeker 90% van de verkoop in ons land zal blijven. Vooral Nederlandse particuliere verzamelaars hebben veel gekocht. SNELLER EUROPEES GOEDERENVERVOER Met ingang van de zomerdienstrege- nng 1961 zullen snellere verbindingen voor het goederenvervoer over de Euro pese spoorwegnetten tot stand worden gebracht. Tijdens een in de afgelopen week in Oostenrijk gehouden conferentie van Europese spoorwegadministraties is na- gjenlijk besloten, in navolging van de TEE-reizigerstreinen, thans ook TEEM (Transport - Europ - Express - Marchan- (llaes)-treinen in te voeren. Een van de koornaamste punten is een rijsnelheid van 85 tot 100 km per uur, met de kortst Mogelijke oponthouden aan de grens. In Verband met dit korte oponthoud aan ue grenzen, kunnen utisluitend die goe deren worden vervoerd, die rechtstreeks ®orden bevracht en waarbij met een normale grensbehandeling kan worden Volstaan. Het initiatief to deze TEEM-treinen is v®n de Nederlandse Spoorwegen uitge gaan. Zoals bekend, heeft Nederland in de afgelopen twee jaar reeds snelle ver bindingen in Europees verband bereikt, "oor deze TEEM-treinen zal geen nieuw materiaal worden aangeschaft, omdat de Europese spoorwegmaatschappijen 'eeds over voldoende zogenaamde S- *agens beschikken. Dit zijn goederen wagens die met een snelheid van 100 «a kunnen rijden. men, die de regering tot elke prijs wenst op te lossen. Dr. Diederichs schat de kosten, die de industriële decentralisatie en de stich ting van nieuwe ondernemingen op de grens van de Bantoe-thuislanden moge lijk zullen maken, op een bedrae, dat ligt tussen vijf en tien milüard gulden. Critici, die de regeringsplannen bestrij den op grond van deze bedragen, aldus dr. Diederichs, vergeten, dat de huidige bruto investeringen in Zuid-Afrika thans jaarlijks vijf miljard gulden bedraagt, een bedrag, dat nog geregeld stijgt. In dit licht bezien zijn de gelden, nodig voor decentralisatie en de stichting van rand bedrijven, niet zo onwaaschijnlijk als op het eerste gezicht zou kunnen lijken en gelden over een aantal jaren verdeeld zeker niet, wanneer men beseft, dat deze zullen worden. In alle geyallen zullen de investerin gen. die noodzakelijk zullen zijn voor de ontwikkeling van de randinlustrieën, ge rechtvaardigd blijken te zijn met het oog op de bevolkingsaanwas in de Unie en het beleid van de overheid om een re delijke levensstandaard te waarborgen voor de gehele bevolking. Dr. Diederichs besloot zijn uiteenzet ting met er op te wijzen, dat volgens lei dinggevende economen in Zuid-Afrika de industrie in de Unie verzevenvoudigd dient te worden om tegen het einde van deze eeuw voldoende werkgelegenheid te scheppen voor de bevolking van Zuid- Afrika. „Politie meer loon" AMSTERDAMSE POLITIE CHARTERDE RECLAME-VLIEGTUIG (Van onze Amsterdamse redacteur) „Politie meer loon", deze slagzin za gen de Amsterdammers gistermiddag te gen de blauwe hemel afgetekend, waar een reclame-vliegtuig de ontevredenheid onder de leden van het hoofdstedelijk politiekorps tot uitdrukking bracht. De kosten van deze actie zijn door de agen ten gezamenlijk gedragen. De inzame ling op de bureaus gaat nog voort ten einde de geldmiddelen te verschaffen, het vliegtuig met deze tekst vanmiddag boven Den Haag te laten verschijnen. Aanvankelijk wilden de (zich achter anonimiteit verschuilende) initiatiefne mers de zin „De politie eist 15 procent" door het luchtruim laten trekken. Bij nader inzien bleek deze eis minder wen selijk omdat de commissie werkclassifi- catie politiefuncties tot de conclusie is gekomen, dat het politie-personeel meer dan 15 procent wordt onderbetaald. Zo als bekend heeft de regering aangeboden 40 gulden per maand toeslag te geven aan degenen die typisch politiële werk zaamheden verrichten. Dit aanbod werd o.a. door de Amsterdamse politie-ambte naren onaanvaardbaar geacht. Roltrappen op spoorwegstations De Nederlandse Spoorwegen over wegen, op een aantal stations het systeem van roltrappen in te voeren. Het ligt in de bedoeling in de loop van 1961 roltrappen aan te brengen op de sta tions Amersfoort, Amsterdam CS en het nieuwe station te Tilburg. Bij de overwegingen om tot dit nieuwe systeem over te gaan, is rekening gehouden met de stijgende gemiddelde leeftijd van de reizigers. JONGEN BEKNELD EN GEDOOD Tijdens het spelen op een spoorweg terrein van een Coöperatieve Landbouw- vereniging in Delden is de 7-jarige G. Scholten uit Delden onder een neerval lende zijwand van een wagon voor los graan terecht gekomen en op slag ge dood. Zijn vriendje Th. Volkers raakte met zijn been bekneld tussen de wand en de wagonvloer, hij werd naar een ziekenhuis vervoerd. Zij lichtte de staat op voor zestig mille door voor te geven dat haar man dood ivas En intussen kreeg mevr. Stieff niets (Van onze correspondent in Bonn) In München is vandaag een proces begonnen tegen mevrouw Erika Heyde, de echtgenote van prof. dr. Werner Hey de, de beruchte, tien maanden geleden gearresteerde Euthanasi-leider uit de nazi-tijd. Mevr. Heyde wordt ervan be schuldigd dat zij de Westduitse staat ja renlang bedrogen en opgelicht heeft en wel voor een bedrag van 64.580 mark (ongeveer f. 57.500). Prof. Heyde werd er In 1946 van ver dacht in de Hitlertijd vele moorden te hebben gepleegd op zieken, krankzinni gen en dergelijke in het kader van de nazi-euthanasie-actie tegen „nutteloze mee-eters". Hij wist ln dat jaar evenwel tijdens een gevangenen transport te ont komen en ontsnapte daardoor aan de galg waaraan diverse collega's van hem kort daarop werden opgehangen. Heyde leefde eerst als landarbeider, maar werkte daarna tot november 1959 onder de valse naam dr. Sawade in de deelstaat Sleeswijk-Holstein waar hij het eerst als sportarts, later in een offi ciële medische functie f jaarsalaris 30.000 mark) ver bracht. Na zijn arrestatie kwam uit dat diverse vooraanstaande persoonlijkheden in Sleeswijk-Holstein op de hoogte zijn geweest van de ware identiteit van dr. Sawade. In 1948 had Heyde-Sawade het al weer aangedurfd om in contact te tre den met zijn vrouw. Na een geregeld briefverkeer kwam het zelfs toteen gezamenlijke vakantie van de oorlogs misdadiger met vrouw en kinderen! Maar mevr. Heyde, door haar man in middels maandelijks met ferme geldbe dragen gesteund, deinsde er niet voor terug om het verstoppertjespel op haar wijze voort te zetten. Zij verklaarde on der ede in Beieren, dat zij niets wist over de verblijfplaats van haar man en vroeg voor zich en haar kinderen onder houdskosten. In de periode van 1 april 195230 november 1959 incasseerde zij de lieve som van 64.580 mark. „Ik heb alles geprobeerd", had zij nog in 1952 tegenover de Beierse autoriteiten verklaard, „om mijn man te vinden. Maar ik moet nu met grote waarschijn lijkheid aannemen dat hij niet meer leeft." Mevr. Heyde was de laatste ja ren in zo goeden doen gekomen dat zij in Starnberg bij München een huis kon laten bouwen. Haar man had het overi gens in Flensburg in Sleeswijk-Holstein nog verder gebracht: Sawade-Heyde bouwde daar eveneens een huis en kocht geregeld een nieuwe auto Triest contrast Het geval-mevr. Heyde wordt des te ergerlijker genoemd omdat zij bijna zon der meer de ondersteuning van de staat kreeg waarom zij vroeg, terwijl daaren tegen de vrouw van een Westduitse deel nemer aan de mislukte opstand tegen Hitier, op 20 juli 1944, negen jaar lang op een uitkering moest wachten! Het gaat hier om de echtgenote van de in 1944 door de nazi's opgehangen Duitse generaal Stieff, betrokken bij de aanslag op Hitier. Negen jaar lang hebben bureaucrati sche autoriteiten zich met alle mogelijke formalistische smoesjes verzet tegen het toekennen van de weduwe-uitkering aan mevr. Stieff. Zij zeiden dat de generaal uit de „Wehrmacht" was gestoten en dat zij derhalve geen aanspraken kon laten gelden. In augustus, na negen jaar strijd kreeg mevr. Stieff gelijk, nadat mevr. Heyde, de vrouw van 'n oorlogsmisdadi ger en euthanasiemoordenaar, zeven jaar lang en zonder officiële bezwaren een alleszins ruim inkomen van de Duitse staat had mogen incasseren!!! Advertentie De Directie van Van den Bergh en Jurgens N.V. maakt bekend, dat zij aan hen die geleden hebben aan de huidaandoening, welke wordt toegeschreven aan het gebruik van Planta of andere door haar geleverde margarine, de door hen geleden schade zal vergoeden volgens de hieronder vermelde regels: 1. Ongeacht de vraag of Van den Bergh en Jurgens N.V. voor het ontstaan der huidaandoening aansprakelijk is, zal alle schade binnen de grenzen van wet en rechtspraak worden vergoed. 2. De vergoeding dient te worden aangevraagd op een formulier, dat schriftelijk kan worden aangevraagd bij Van den Bergh en Jurgens N. V., Postbus 1252, Rotterdam en dat de nodige aanwijzingen zal bevatten. Indien voor meer leden van eenzelfde gezin vergoeding wordt ver zocht, gelieve men het aantal hiervan bij de aanvraag van het for mulier te vermelden. 3. Het formulier zal ook de nodige aanwijzingen bevatten hoe de ver eiste medische verklaring kan worden verkregen. Men wordt dus dringend verzocht zich niet tot zijn arts te wenden voordat men het formulier heeft ontvangen. 4. Het formulier dient, tezamen met de medische verklaring en alle bewijsstukken van de schadeposten, waarvoor vergoeding wordt ge vraagd, te worden ingezonden aan Van den Bergh en Jurgens N.V., Postbus 1252, Rotterdam. 5. De vergoeding van die schadeposten, welke zonder nader onderzoek op de ingezonden stukken kunnen worden afgedaan, zal zo spoedig mogelijk na de administratieve controle per postwissel worden uitbetaald. 6. Met betrekking tot schadeposten, welke naar het oordeel van Van den Bergh en Jurgens N.V. niet of niet zonder nader onderzoek voor vergoeding in aanmerking komen, zal de ingediende vordering ter vaststelling worden doorgegeven aan een Commissie, waarin de hieronder genoemde personen zich bereid hebben verklaard zitting te nemen: Mr. J. van Vollenhoven (voorzitter), oud-President der Arron dissementsrechtbank te Rotterdam; Mr. J. J. Hage, oud-Directeur van het Gemeenschappelijk Ad ministratiekantoor en van de Coöp. Vereniging Centraal Beheer; Prof. Mr. P. Sanders, hoogleraar in het burgerlijk en handels recht aan de Ned. Economische Hoogeschool te Rotterdam. Tevoren is van het voornemen om deze personen te benoemen mededeling gedaan aan de Departementen van Sociale Zaken en Volksgezondheid en van Justitie. 7. Degene, die de weg van de in dit aanbod vermelde regeling wil volgen, aanvaardt daarmede de uitspraak van de Commissie als bindend. Uiteraard zal de uitspraak ook voor Van den Bergh en Jurgens N.V. bindend zijn. De Commissie zal van de betrokkene nader bewijs van de door hem gestelde schade kunnen verlangen. Geen schadepost, waarvan vergoeding wordt gevraagd, zal door de Commissie geheel of gedeeltelijk worden afgewezen zonder dat tevoren de betrokkene of zijn gevolmachtigde in de gelegenheid is gesteld tot schriftelijke of mondelinge toelichting. De Commissie zal haar uitspraak schriftelijk mededelen. Een door de Commissie vastgestelde vergoeding zal terstond na de uitspraak worden uitgekeerd. 8. De kosten verbonden aan het verkrijgen van de medische verklaring alsmede de kosten van de bovengenoemde Commissie zullen geheel voor rekening van Van den Bergh en Jurgens N.V. zijn. Eerherstel voor Vader Cats Herdenking in de Trdveszaal Tentoonstelling in Catshuis Sorghvliet (Van onze Haagse redactie) „Jacob Cats verdient eerherstel" zei gistermorgen te Den Haag prof. J. G. Bomhoff, voorzitter van de zeer eerbiedwaardige en oude „Maatschappij der Nederlandse Letterkunde" (van 1766). Onder dit motto opende deze een door een select gezelschap bijgewoonde bijeenkomst, gewijd aan de 300ste sterfdag van de politicus en dichter Jacob Cats. Een veelzijdig man. deze Cats en voor wie dat nog niet wist: het bleek wel uit het programma, dat men voor deze herdenking heeft samengesteld. Cats als staatsman, als moralist, als dichter het zijn onderwerpen waarin zich gisteren een aantal hoogleraren hebben verdiept. Er komt nog méér: binnenkort zal een pocketboek over Jacob Cats, samengesteld door prof. dr. G. A. van Es, het licht zien en in de loop van volgend jaar zal een bundel opstellen over hem worden uitgegeven, samengesteld door de hoog leraren Asselbergs, Kuiper, Minderaa en Smit. Vooi het plaatsen van de zware houten spanten (200 kg) op een in aanbouw zijnd fabrieksgebouw te Kopenhagen, maakte men gebruik van de hulp van een helikopter, welke het werk in een halve minuut opknapte. „Cats verdient eerherstel". Al was het, volgens prof. Bomfoff, alleen al omdat hij middelmatig was, zoals wij, zoals de Nederlanders. Misschien is de afkeer van Cats, zoals bijv. neergelegd in een geschrift van Conrad Busken Huet, die hem een „kwezel, keutelaar en leuter kous" noemde, wel een soort zelfkritiek op de Nederlandse mentaliteit. Cats be lichaamde de levensstijl van de Neder landers hij gaf en geeft ons achter grond, aldus prof. Bomhoff in de Tré- veszaal aan het Binnenhof. Cats was een merkwaardige, men zou haast kunnen zeggen gespleten figuur. Hij was een van de grootste financiers van zijn tijd, hij was politicus en hij was dichter hij heeft in elk geval en hoe dan ook een grote bekendheid gekregen. Een bekendheid, die hij nimmer bewust heeft nagestreefd want hij is nooit uit geweest op eigen persoonsverheerlijking. Prof. dr. L. W. G. Scholten hield ver volgens een toespraak over Cats als staatsman. Voor zijn staatmanschap heeft men nooit zo'n grote waardering gehad. Dat is verwonderlijk, zo zei prof. Schol ten. want Cats heeft toch heel wat belangrijke functies bekleed en dat in een tijdvak, waarin toch wel van een woelig Europa kon worden gesproken. Het is waar: Cats kon niet spoedig tot besluiten komen, maar dat kon ook Frederik Hendrik, zijn beschermheer, niet en niettemin hebben de Staten van Holland hem toch vele belangrijke zaken laten verrichten. Na prof. Scholten sprak de Vlaamse hoogleraar prof. dr. E. Rombauts over de betekenis van Cats voor Vlaanderen. Die is groot geweest en een aantal Vlaamse litteratoren heeft hem de be langrijkste exponent van de literatuur en de grootste inspirator van andere Vlaamse schrijvers uit die tijd genoemd. In het Catshuis van de familie Goe- koop, „Sorghvliet", is gistermiddag nog een tentoonstelling „op bezoek bij Jacob Cats" geopend. Een tweetal ka mers van het fraaie huis zijn ter nage dachtenis van „Vader Cats" ingericht met historische belangrijke zaken. Men vindt er o.a. zjjn adelsbrieven, zjjn wa penbrief en een groot aantal eigenhan dig geschreven brieven. Daarnaast ver dienen vooral aandacht een aantal oor spronkelijke tekeningen van Adriaan van der Venne, de hofschilder van Maurits, gemaakt voor Cats' eerste uit gave. Voorts talloze stukken, die Cats' levensloop illustreren en één van de drie bekend zijnde naar het leven ge schilderde portretten van Cats. Onder de belangstellenden in de Tré- veszaal bevonden zich o.m. minister Cals en de Belgische ambassadeur, ba ron F. X. van der Straten-Waillet. PROF. DR. J. BOl'MAN HOOGLERAAR TE BEIROET Prof. dr. J. Bouman, hoogleraar aan de Prot. Theologische faculteit te Brussel, heeft een benoeming tot hoogleraar aan de theol. faculteit te Beiroet (Libanon) aangenomen. Prof. Bouman is zondag morgen in een dienst in de Hervormde Kerk van Vught bevestigd als predikant in buitengewone dienst om in die kwali teit naar het Nabije Oosten te worden uitgezonden. Onze landgenoot, die voor hij als hoogleraar in Brussel optrad, pre dikant was van de Hervormde gemeente van Hekelingen, is voornemens zich woensdag hier te lande in te schepen Prof. Gluckmon ziet opnieuw van visum af (Van onze Haagse redactie) De Engelse hoogleraar in de anthro pologic prof. Gluckman uit Birmingham heeft thans voor de tweede keer zijn aanvraag voor een visum om een bezoek aan Nederlands Nieuw-Guinea te bren gen ingetrokken. Dit heeft de Neder landse ambassade in Canberra aan het ministerie van Buitenlandse Zaken, te Den Haag, medegedeeld. Om de visum-aanvrage van de als anti-kolonialistisch bekend staande En gelse anthropoloog is in Australië nogal wat deining ontstaan, omdat de Austra lische regering hem een dergelijk docu ment voor een bezoek aan het Austra lische deel van het eiland had geweigerd. Zelfs eisten sommige bladen het aftre den van de met de zorg voor Nieuw- Guinea belaste minister Paul Hasluck, nadat bleek dat de Nederlandse ambas sade welwillend stond tegenover het ver zoek van prof. Gluckman. Het is intussen de tweede keer, dat de Engelse hoogleraar zijn visum-aan vrage voor Ned. Nieuw-Guinea intrekt. In het voorjaar IS hij ook al eens terug gekomen op een toen gedaan verzoek. Hulp voor slachtoffers van de z.g. „medische proeven" De Westduitse Bondsregering wil alle slachtoffers van het nationaal-socialis- tische regime, die in concentratiekampen voor zogenaamde „medische proeven" werden misbruikt, financieel helpen, ook wanneer zjj ln landen wonen, waarmede de Bondsrepubliek geen diplomatieke be trekkingen onderhoudt. In 1951 heeft de Bondsregering zich al bereid verklaard dergelijke hulp te verlenen, voorzover deze niet ln de wetten op schadeloosstel ling al was opgenomen. Tot dusver kwam deze steun echter alleen ten goe de aan personen in landen waarmede de Bondsrepubliek diplomatieke betrekkin gen onderhoudt. Thans wordt naar mid delen en wegen gezocht om de slacht offers. die tot dusver nog geen schade loosstelling ontvingen te helpen. naar zijn nieuwe standplaats. Als nieuwe hoogleraar aan de theologische faculteit te Brussel zal optreden de kandidaat A. de Groot, die voornemens ls 29 septem ber aan de Rijksuniversiteit te Utrecht te promoveren tot doctor ln de theologie op een dissertatie over Abraham v. d. Palm. Dr. de Groot zal ln Brussel eucu- menica gaan doceren en een deel van de kerkgeschiedenis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 7