SOLDATEN VAN LOEMOEMBA NU
KATANGA BINNENGEVALLEN
Vrijwilligers opgeroepen
om graanoogst te redden
GRATIS
SCHOOL
SCHRIFTEN
WEERBERICHT
In Senaat behaalde Kongolese
premier duidelijke overwinning
Twin Pioneer
verongelukt op
Ned. Nw.-Guinea
OOSTDUITSERS DOEN WEER
SLOT OP BERLIJNSE DEUR
Kosaka wil met
Luns spreken
schildersverven,
ladders en
schildersgereedschappen
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
Jussie Björling
overleden
KOM NAAR DE ZEE
Hotel-Rest. „Den Hollander
leuivs
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1960
No. 30147
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E A vac Dlsboecfc
Hoofdredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1750 per Kwartaal, f2.55 per maand; f059 per week
Witte Singel L, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Driehonderd soldaten van de centrale Kongolese regering hebben
gisteren in de buurt van Kongolo de Katangese grens overschreden.
Kongolo ligt in het noorden van Katanga, aan de rivier de Luika. Er
bevinden zich daar V.N.-troepen van de Mali-federatie.
De Kongolese Senaat heeft zich gisteren, na een zitting van zeven
en-een-half uur, met 41 tegen twee stemmen, bij zeven onthoudingen,
uitgesproken voor Loemoemba en tegen president Kasavoeboe. Bij de
stemming waren 29 leden van de Senaat afwezig. De Senatoren moesten
zich uitspreken voor of tegen het besluit van de president, waarbij
Loemoemba uit zijn ambt van premier werd ontslagen. Tijdens de zitting
hield Loemoemba een rede van anderhalf uur, die grote gelijkenis ver
toonde met die hij een dag tevoren in het Huis van Afgevaardigden had
gehouden. Loemoemba eiste onmiddellijke terugtrekking van de V.N.-
troepen. De Verenigde Naties hebben het land „militair bezet" en zich
van vliegvelden en het radiostation meester gemaakt, zei hij. Eerder op
de dag was Loemoemba het recht ontzegd om een rede te houden in de
Senaat, maar hij slaagde erin in een kwartier tijd de stemming te zijnen
gunste te doen omslaan. Toen de stemming begon kwamen soldaten
van het Kongolese leger, die Loemoemba steunden, de zaal binnen
HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Hammarskjöld tikt
(ten onrechte) op
de vingers
Loemoemba verklaarde later op een
persconferentie verdere maatregelen
tegen de Verenigde Naties voor te berei
den. „Kasavoeboe is nog steeds presi
dent, doch hy heeft geen gezag. Wij zul
len dit op onze eigen Afrikaanse manier
regelen", aldus Loemoemba.
„De republiek Kongo zal de onmiddel
lijke terugtrekking van de V.N.-strijd-
krachten overwegen, als deze het optre
den van de regering blijven hinderen,
zoals zij dat nu doen", aldus Loemoemba.
Hij deelde mee, dat hij de speciale ver
tegenwoordiger van Hammarskjöld in
Leopoldstad een brief had gezonden,
waarin hu opnieuw verzocht het radio
station en de vliegvelden onverwyld vry
te geven.
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Hammarskjöld, heeft Bel
gië opnieuw berispt wegens vertraging
in de volledige terugtrekking van zijn
troepen uit Kongo.
Van Belgische zijde is medegedeeld,
dat deze berisping van Hammarskjöld
door de feiten is achterhaald, daar de
troepen zijn teruggetrokken, zij het, dat
door technische moeilijkheden zekere
elementen van de Belgische troepen niet
op tijd waren vertrokken. Thans bevin
den zich ongeveer duizend man militaire
technici op de militaire basis Kamina en
500 man op de bases Kitona en Banan.
Deze technici verzekeren het functione
ren van de bases, zulks op speciaal ver
zoek van de Verenigde Naties.
Voorts heeft Hammarskjöld de Belgi
sche regering gevraagd of het waar is,
dat er op 7 september een lading wapens
uit België op het vliegveld van Elisabeth-
stad is aangekomen, bestemd voor de
„provinciale regering" van Katanga. Als
dit zo is, moet hij daar ernstig bij de
Belgische regering tegen protesteren.
(Opmerkeiyk is, dat Hammarskjöld
wèl bezwaren kenbaar gemaakt heeft
tegen deze Belgische wapenleverantie,
maar nog niet tegen het overbrengen
van Russische Iljoesjin-vliegtuigen naar
Leopoldstad, alsmede tegen de leverantie
van militaire vrachtwagens door de Rus
sen. Men mag benieuwd zijn hoe de
secretaris-generaal het meten met twee
maten jegens groot en klein in de Ver
enigde Naties zal weten te verdedigen,
tenzij er alsnog een bezwaar by de Rus-
Zeventig doden bij
ongelukken met een
bus en een prauw
In het noorden van de Afrikaan
se staat Soedan is een prauw
met 75 mensen omgeslagen: 41
worden er vermist.
Gisteravond is bij het dorpje
Satsa (Turkije), aan de Zwarte
Zee, een autobus met 47 inzitten
den in een ravijn gestort. De bus
vloog in brand en 31 verkoolde
lichamen zijn uit de resten gebor
gen. Zestien personen hebben
ernstige verwondingen opgelopen.
Onzin
Belgische militaire
hulp aan Katanga
De correspondent in Brussel van de
„Daily Mail" zegt van „gezaghebbende
Belgische zijde" te hebben vernomen, dat
ongeveer 500 Belgische militairen dienst
doen in het leger van Katanga en dat
België aan Tsjombe ongeveer honderd
ton wapens en 25 vliegtuigen heeft ge
leverd.
De strydkrachten van Katanga zouden
thans 89 Belgische officieren en onder
officieren tellen, die vroeger deel uit
maakten van de „force publique", 326
onderofficieren en soldaten, die vrijwil
lig dienst hebben genomen en 70 officie
ren en onderofficieren van de gendar
merie en gendarmes, die uit Brussel zijn
overgekomen.
Tot de honderd ton wapens en munitie
behoren mortieren, machinegeweren en
mitraillettes en FN-38 geweren. De 25
militaire vliegtuigen werden direct na
het uitbreken van de ongeregeldheden
van Leopoldstad naar Elisabethstad
overgebracht en zijn thans beschilderd
met de kleuren van Katanga, aldus de
„Daily Mail".
Een tweemotorige Twinpioneer
is vanochtend bij het landen in
Epouto in het gebied van de Wis
selmeren in Nederlands Nieuw-
Guinea verongelukt. Er zijn geen
slachtoffers.
Het toestel zakte door het lan
dingsgestel en boorde met de neus
in de grond.
Op hetzelfde vliegveld veronge
lukte vorig jaar een Cessna van de
r.-k. missie.
Het toestel had behalve een
tweekoppige bemanning 2 paters
aan boord.
De omvang van de schade en de
oorzaak van het ongeval zijn nog
niet bekend. Zaterdag vertrekt een
commissie van onderzoek naar
Epouto.
De Britse „Daily Express" meent EE
dat men op het ogenblik maar wei- E
nig sympathie kan voelen voor de
E Verenigde Naties. Zij hebben de
huidige moeilijkheden in Kongo zelf
veroorzaakt toen zij verklaarden, E
dat de Belgische troepen Kongo
moesten verlaten Hun verontschul-
E diging voor dit optreden was. dat
het de Belgen waren die de chaos EE
in Kongo veroorzaakten. Nu ziet e
iedereen in dat deze bewering onzin
E is geweest!
De „Daily Mirror" schrijft dat de EE
vooruitzichten in Kongo daarom zo
somber zijn geworden, omdat de
SE Russen, die hiermee buiten de V.N.
EE om handelden, Loemoemba vlieg-
Ej tuigen en ander materiaal hebben
geleverd. Zouden de V.N. zich nu
terugtrekken uit Kongo, dan zou de
veg voor een Russische interventie
S op grote schaal vry zün, aldus de
EE „Daily Mirror".
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
•ing wordt ingediend. Red
sische
L.D.).
Woordbreuk
GROTE SCHADE IN GRONINGEN
Veel aardappels Gevoelige klop
verrotten op het land
Premier Tsjombe van Katanga en de
Belgische consul-generaal in Elisabeth
stad, Cuever, hebben bij de V.N. gepro
testeerd tegen de sluiting van het vlieg
veld van Elisabethstad door de V.N.
De consul-generaal heeft geprotesteerd
omdat de Sabena de plaats nu niet meer
kan aandoen. Tsjombe ziet het als
woordbreuk. Hy zegt dat de V.N. hadden
beloofd het vliegveld samen met de
Katangese politie te zullen beheren.
De civiele vertegenwoordiger van de
V.N. in Elisabethstad, Berendson, heeft
meegedeeld, dat het protest naar een
hogere V.N.-instantie is doorgezonden.
De regering van Katanga heeft ver
klaard, dat zij door de sluiting van het
vliegveld niet snel meer politietroepen
naar plaatsen van onlusten kan sturen,
zoals in centraal-Katanga, waar Baloe-
ba's in staat van rebellie verkeren.
De Provinciale Arbeids Contact Com
missie in Groningen heeft een dringen
de oproep gedaan voor vrijwilligers om
de graanoogst nog zo goed mogelyk te
redden. Gewerkt wordt aan het inven
tariseren van de behoefte aan arbeids
krachten van de individuele landbou
wers. De vrijwilligers, die zich kunnen
aanmelden bij het Gewestelijk Arbeids
bureau, krygen voor hun werk een be
loning van minimaal f. 1.55 per uur. Aan
het provinciaal bestuur, de gemeentebe
sturen en de besturen van de water
schappen is verzocht, op dagen waarop
graan geoogst kan worden arbeidskrach
ten beschikbaar te stellen.
Voorts wordt geprobeerd, een verrui
ming te krijgen van het verlenen van
oogstverlof aan landarbeiders en boeren
zoons die onder de wapenen zyn. Ook
wordt met de overheid overleg gepleegd
over de mogelijkheid, de nog op enkele
cultuurtechnische werken aanwezige ar
beiders op werkbare dagen beschikbaar
te stellen voor het inhalen van de oogst.
Besproken wordt in hoeverre studenten
en leerlingen van Landbouwscholen in
geschakeld kunnen worden.
De schade, die de Groninger graanver-
bouwers tot nu toe hebben geleden,
wordt op rond dertig miljoen gulden ge
raamd. Van 60.000 hectare - op een to
taal graanareaa' van 80.000 hectare -
moet de oogst nog worden binnenge
haald.
DEZELFDE TEMPERATUREN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige perioden,
maar voornamelyk in het noorden van
het land tydelyk bewolking. Vannacht
plaatselyk mist. Zwakke tot matige wind
tussen zuid en west. Weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
10 september
Zon op: 6.06 uur; onder: 19.07 uur.
Maan op: 21.41 uur; onder: 11.46 uur.
Hoogwater te Katwyk te 6.18 en 18.40
uur; Laagwater te 2.12 en 14.22 uur.
Dit uummei bestaat uit 16 pagina's.
ZONDER OPGAAF VAN REDENEN
Communisten nu bijna op de grens van wat
voor het Westen onaanvaardbaar wordt
(Van onze correspondent in Bonn)
De communistische regering van Oost-Duitsland verkondigde gister
avond dat „in de toekomst" inwoners van de Bondsrepubliek alleen
nog tot Oost-Berlijn zullen worden toegelaten indien ze een zogenaam
de „Sondergenehmigung" een bijzondere vergunning van de
Oostduitse volkspolitie hebben. Zonder deze Ausweis geen toegang
meer voor de Westduitsers tot Oost-Berlijn! Er is dus een stapje verder
gezet op de weg tot ondergraving van de Russisch-Westelijke akkoor
den over Berlijn.
De Oostduitse regering gaf geen redenen op voor deze maatregel,
die de afgelopen nacht van kracht werd.
Rode elite zaterdag
naar Oost-Berlijn
De vorige week sloot zy reeds Oost-
Berlyn voor inwoners van de Bonds
republiek en stuurde zy circa 1000
Westduitsers die ten oosten van de
Oder-Neisse grens zyn geboren, aan de
Oost-Westduitse grens terug omdat er
haars inziens te West-Berlyn byeen-
komsten van „revanchisten en militai-
risten" werden gehouden Het ging by
deze byeenkomsten om vergaderingen
van de Bond van ex-krijgsgevangenen
en van uit Oost-Pruisen, Pommeren en
SileZië verdreven Duitsers die terug in
hun „Heimat" wilden.
Gisteravond zweeg Oost-Duitsland
over de achtergrond Maar het is dui-
delyk, dat vandaag het bezoek van de
Westduitse plaatsvervangende Bonds
kanselier en minister van Economische
Zaken, prof dr Ludwig Erhard aan de
Westberlynse industrie-expositie zal
worden aangegrepen om de nieuwe
maatregel te motiveren.
De Oostduitse bladen hebben er al op
gewezen, dat Erhard een minister uit
In de Gelderse Vallei en op de West-
Veluwe bedraagt naar ruwe schatting
van de Rijkslandbouwconsulent de scha
de aan -"e akkers bezaaid met haver,
gerst, rogge of gemengd gewas ongeveer
f. 1.000 per hectare. Dat is vooral voor
de kleine bedrijven, die men op deze
lage zandgronden veelvuldig aantreft,
een gevoelige klap.
Vee! aardappels verrotten op het land.
Zij zijn aangetast door phytophtora, een
bekende aardappelziekte, die veel op
treedt in natte streken. Men neemt aan,
dat in de Gelderse Vallei ruim 25 pro
cent van de verbouwde aardappels ver
loren zal gaan.
De bonenoogst is ruim vyftig procent
minder dan andere jaren, omdat vele
akkers onder water staan.
Ook de veehouders ondervinden de ge
volgen van het natte weer. Doordat het
land byzonder drassig is, worden de zo
den door de koeien vertrapt. In de pol
der Arkemheen by Nykerk en in de om
geving van Achterveld, Scherpenzeel en
Stoutenburg zijn de koeien al op stal ge
haald of naar hogere gebieden overge
bracht. De gemalen in de polder Arkem
heen werken op volle kracht, maar toch
verloopt de afvoer van het overtollige
water niet vlot genoeg.
De slechte conditie van het melkvee
leidt tot een teruggang in de melkpro-
duktie.
Ook uit andere delen van het land
vernamen wij, dat het grasland door de
koeien vertrapt wordt, en dat de melk-
opbrengst wat achteruitgaat. Daar staat
tegenover dat er dit jaar ruim voldoen
de ruwvoeder is voor de stalperiode, al
is de kwaliteit niet bijzonder goed.
De Japanse minister van Buiten
landse Zaken, Zentaro Kosaka. heeft
tegenover de Nederlandse ambassadeur
in Tokio, de heer N. A. J. de Voogd, de
wens te kennen gegeven, minister Luns
te ontmoeten tydens de komende zit
ting van de algemene vergadering van
de V. N. in New York. Hij wilde zijn
collega spreken over de Japans-Neder
landse „wrijving" over het afgelasten
van het bezoek van de Karei-Doorman
aan Japan.
Een aantal ministers en staats
secretarissen heeft een vaartocht
op de Noordzee gehaakt met de
kruiser „De Ruyter". Het gezel
schap aan boord kort voor het
vertrek.
Naar verluidt verklaarde de minister,
dat zyn regering „op constructieve
wyze de vriendschappelijke betrekkin
gen tussen beide landen wil bespreken."
Na zyn onderhoud met ambassadeur
De Voogd gaf minister Kosaka tegen
over de pers als zyn mening te kennen,
dat er „niets was om bezorgd over te
zyn" wat betreft de mogelykheid, dat
„het ongelukkige afgelasten" van het
vlootbezoek kwaad bloed zal zetten.
Het best gesorteerd in:
De Zweedse operazanger Jussie Björ
ling is vanochtend, 49 jaar oud, ten
gevolge van een hartaandoening in zyn
geboorteland overleden.
Björling, die door velen als een van de
beste tenors ter wereld werd beschouwd
en die in talrijke plaatsen is opgetreden
het door de communisten zo gehate
kabinet-Adenauer, niets te zoeken heeft
in Berlyn. Voorts heeft Erhard onlangs
te Dusseldorf op een byeenkomst van
ex-Sileziërs het streven van deze ver
dreven Duitsers gesteund hetgeen hem
in geheel Oost-Europa op veel kritiek
kwam te staan.
Wat kunnen Bonn en de drie Weste-
lyke bezettingsmachten in Berlyn
(Frankryk, Engeland en de Ver. Staten)
doen tegen de nieuwe Oostduitse chica
nes?
Het is helaas een feit, dat Oost-Duits
land tot een bepaalde grens vrij spel
heeft en daarvan thans des te gretiger
misbruik maakt nu zaterdag, ter gele
genheid van de begrafenis van president
Pieck, de Oosteuropese communistische
elite o.w. de Russische staatspresident
Bresjnef, naar Oost-Berlyn komt. De
Oostduitsers staan nu evenwel byna op
de grens van het voor het Westen on
aanvaardbare. Reeds gingen er gister
avond in Bonn stemmen op om het
Westen te adviseren nu maar eens harde
tegenmaatregelen te nemen.
O Slot pag. 2
kreeg reeds vorig jaar in Stockholm een
hartaanval. Hy werd toen geruime tyd
in het ziekenhuis verpleegd. In maart
van dit jaar, toen hy als Rudolfo in
„La Bohème" van Puccini in het Lon-
dense Royal Opera House zou opkomen
kreeg hij een nieuwe aanval. Des
ondanks besloot Björling normaal op te
LAMMERMARKT 3
Verkoop
LEIDEN
uitsluitend
TELEFOON 33909
Advertentie
Nu! Haast u!
Olympiade
bij Knorr soep bouillon.
Pakket van LHSO nu slechts f 1,03
Alléén bij TZhoVi
Advertentie
ir
voor Uw lunch en diner.
NOORD WIJK,
Kon. Wilh. Boulevard - Tel. 3441
RESTAURANT A LA CARTE
Gelegenheid voor congressen, recepties
en party en.
%dvertentte
Weer
cadeau-oorlog
Naar wy vernemen, ziet de textielhan
del in ons land zich opnieuw genood
zaakt binnenkort over te gaan tot de
verkoop van koffie en thee, gezien de
grote opleving van het cadeaustelsel ge
durende het laatste jaar. Deze actie is
dus weer gericht tegen het cadeaugeven
van textielartikelen door andere bran
ches.
treden, niet in de laatste plaats omdat te redden.
Koningin Elizabeth en de koningin
moeder de voorstelling bywoonden.
Jussie Björling werd 2 februari 1911
geboren. De eerste lessen kreeg hy van
zyn vader, Karl David, en op zyn zesde
jaar trad hij reeds in publiek op.
Op zeventienjarige leeftyd kwam
Björling op het conservatorium van
Stockholm, en twee jaar later, in 1930.
liet hy zich inschryven by de Koninkiy-
ke Opera School Nog hetzelfde jaar
maakte hy zyn debuut in de Koninklij
ke Schouwburg van Stockholm, waar
aan hy tot 1939 verbonden bleef.
Van 1938 tot 1940 zong Björling in
Metropolitan Opera in New York en in
1951-1952 in Londen.
Björling werd gisteravond met een
helikop" an zyn zomerverblyf op het
eiland Siarc. naar een ziekenhuis in
Stockholm overgebracht. Een dokter
aan boord trachtte vergeefs zyn leven
<§«d
Uit het Leidsch Dagblad van
11 September 1860:
Een der vier zonen van 1
E "ten Keurvorst van Hessen is te-
ien wil en dank ofjicier. Zijn
genadige heer Vader wil vol-
strekt niet toestaan, dat hij zijn E
ontslag neemt. Ten einde nu uit
s den dienst te geraken, begaat de E
prins allerlei dollemansstreken
Zoo ging h\j onlangs op den nek
van een reusachtige soldaat zit- E
ten en liet zich door dezen in
E groot tenu de drukste straten
der stad tonddragen Hij kreeg E
wel een duchtige berisping.
e maar toch geen ontslag.
i!iiii!i!iiiiiiiiii::!!iiiiiiiiiiiiiiiii^iii:i!Miii!uuiiiiiumiiiuiuniiiMHiiuBmimiB