KONGOLEES PARLEMENT NEEMT
EEN NEUTRAAL STANDPUNT IN
Algehele blokkade van
Berlijn door Moskon
WEERBERICHT
Regeli ng Kasa voeboe-Loemoem ba
door commissie wijze mannen
Rouwdag voor
slachtoffers
van verkeer
Kroesjtsjef zou het Westen de
keus laten tussen luchtbrug
en ontwapeningsvoorstellen
(Stic/ Qlreuws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1960
No. 30146
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur E. A E var. DlsnoecK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN W1Me Smgel L- L<adeD Glr0 61055
Hoofdredacteur J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie; 21507
Na een stormachtige zitting van zes uur met inbegrip van een
redevoering van Loemoemba van twee uur heeft het Kongolese Huis
van Afgevaardigden gistermiddag met 60 tegen 19 stemmen een reso
lutie aangenomen, waarin besloten werd de maandag j.l. door de
president en de premier gehouden redevoeringen over afzetting, „ge
heel en al te annuleren". Het Huis nam tevens een voorstel van Loe
moemba aan tot instelling van een „commissie van wijze mannen", die
tussen hem en president Kasavoeboe zal moeten bemiddelen in een
poging om het conflict tot een oplossing te brengen.
Het woord is thans aan president Kasavoeboe, die arrestatiebevelen
heeft uitgevaardigd tegen Loemoemba en vijf andere ministers. Hij
heeft de keus: Loemoemba te dulden of niet voor het Huis van Afge
vaardigden te buigen. Joseph Ileo, de voorzitter van de Senaat, die door
president Kasavoeboe tot premier is benoemd in de plaats van Loe
moemba, woonde de vergadering van de Senaat van gisteren niet bij.
Hij zou in het geheim bezig zijn een nieuwe regering te vormen.
Omtrent de ontwikkeling van de toestand in Kongo kan verder
gemeld worden, dat een vliegtuig met wapens uit België in Katanga is
aangekomen, dat secretaris-generaal Hammarskjöld een bijeenkomst
van de Veiligheidsraad heeft gevraagd en dat president Eisenhower
een beroep op Moskou gedaan heeft zich niet verder met Kongo te
bemoeien.
Strijd in Bakwanga
In Bakwanga, de hoofdstad van de
„Mijnprovincie" is het tot felle gevech
ten gekomen tussen volgelingen van
president Kalonji en een duizendtal sol
daten van de centrale regering. Voorts
zouden troepen van dc centrale regering
in steeds groter aantallen in Kasai en
Kivoe, langs de grenzen van Katanga
worden samengetrokken.
Een woordvoerder van de Ver. Naties
in Elisabethstad heeft meegedeeld, dat
het vliegveld thans onder toezicht van
de Ver. Naties staat en voor alle verkeer
met uitzondering van dat van de
volkerenorganisatie is gesloten. Dit
geldt eveneens voor de andere vliegvel
den in Katanga.
Stormachtige zitting
van liet parlement
In zijn rede in het Huis van Afgevaar
digden heeft Loemoemba weer eens een
aanval op de Verenigde Naties gedaan:
„zij hebben onze soevereiniteit en ons
gezag beknot, voor de Verenigde Naties
bestaat er geen staat, geen regering. Zy
bezetten een land". Voorts deed Loe
moemba een aanval op de Belgen, de
kolonialisten en andere „samenzweer
ders", daarbij ook sprekende over „on
dermijnende" rooms-katholieke pam
fletten. Toen hij zei, dat in Kasai een
r.-k. bisschop was aangehouden, die ver
momd was als generaal van Kalonji's
strijdkrachten, verliet Landa, een der
oprichters van de Abako-partij van
Kasavoeboe, schreeuwend en heftig ge
barend de zaal. Loemoemba zei verder,
dat de ministers Bomboko en Delvaux
het bevel van de president om hem te
ontslaan hadden ondertekend. De minis
ter van Buitenlandse Zaken Bomboko is
sinds gisterochtend niet meer gezien.
Minister Delvaux verscheen in het
parlement.
Hij stapte rechtstreeks naar het
spreekgestoelte en deelde mee, dat hy
was aangehouden en gedurende twee
dagen ondervraagd door zijn collega van
Justitie, die de parlementsvergadering
ook bijwoonde. Delvaux zei, dat hij het
bevel van het staatshoofd had onder
tekend om het land te redden en te
voorkomen, dat Russische of Belgische
vliegtuigen op Kongolees gebied landen.
Wapens voor Katanga
Gisteren is in Elisabethstad een vlieg
tuig met negen ton wapens uit België
voor het Katangese leger aangekomen.
Het Katangese ministerie van Binnen
landse Zaken heeft meegedeeld, dat dit
pas het begin is van een geregelde aan
voer uit België. De lading bestond uit
normale kleine wapens, waaronder auto
matische geweren. De wapens zyn voor
de „force publique" besteld voordat deze
in juli aan het muiten sloeg. De gehele
bestelling wordt volgens het ministerie
aan Katanga geleverd. Leopoldstad
krijgt er niets van.
Vier punten
Secretaris-generaal Hammarskjöld heeft
de Veiligheidsraad verzocht opnieuw bij
een te komen ter bespreking van de
Kongolese ontwikkelingen.
In een nieuw rapport brengt hij de
volgende vier punten naar voren:
1. hulpverlening aan de Kongolese
regering tot een bedrag van honderd
miljoen dollar;
2. er moet een beroep op regering en
volk van Kongo worden gedaan om
spoedig en met vreedzame middelen een
einde te maken aan de binnenlandse
strijd;
3. herhaling van het uitdrukkelijke
bevel van de Veiligheidsraad, dat de
afzonderlijke landen zich buiten de
Kongolese ontwikkelingen moeten hou
den. Dit slaat op staten, die mogelijk,
door middel van tweezijdige overeen
komsten met Kongo, vaste voet in dit
land willen krijgen;
4. ontwapening van Kongolese mili
taire eenheden.
Hammarskjöld noemt in zijn rapport
de Sovjet-Unie niet bij name, doch aan
genomen wordt, dat hij, met het onder
punt drie genoemde, doelt op de Sovjet-
russische hulp aan Loemoemba c.s.
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog weer met opklaringen. Vannacht
plaatselijk mist. Dezelfde of iets hogere
temperaturen. Zwakke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
9 SEPTEMBER
Zon op: 6.04 uur; onder: 19.10 uur.
Maan op: 21.11 uur: onder; 10.39 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.36 en 1801
Uur. Laagwater te 1.35 en 13.46 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's.
Het Verbond voor Veilig Verkeer
is van plan de 12de oktober, de r
jaarlijkse congresdag, die in Gro- f
ningen wordt gehouden, de eerste
dag te maken, waarop nationaal j
over de verkeersslachtoffers zal
worden gerouwd. a
Op deze dag, die op een vorig
jaar gedane suggestie van H. K. H.
Prinses Wilhelniina wordt inge-
steld, zal het accent worden gelegd
op de bezinning over de slacht- f
offers van het verkeer. f
Het voorstel van de Prinses is vo- f
rig jaar aanbevolen door H. M. de
Koningin. De regering heeft zich
achter de suggestie gesteld en de
uitvoering ervan aan het Verbond
voor Veilig Verkeer gedelegeerd.
De Koningin zal zich naar ver-
wacht mag worden via de radio
met een speciale boodschap tot het f
Nederlandse volk richten op 12 ok- f
tober. aldus deelt het verbond mee. j
Op de scholen, in de bedrijven, f
t
Hij weigerde te zeggen of de maat
regel verband houdt met de aankomst
van wapens voor de Katangese strijd
krachten uit België. Hij zei slechts, dat
het oppercommando van de Ver. Naties
in Leopoldstad tot deze maatregel heeft
besloten. Men verwacht, dat de regering
van Katanga krachtig zal protesteren.
ALLERLAATSTE KANS OM
MUNTEN IN TE LEVEREN
Met. de intrekking van het zilveren
dubbeltje is de laatste vooroorlogse munt
uit de Nederlandse pasmuntcirculatie
verdwenen.
Nu de sanering van het Nederlandse
muntwezen geheel is voltooid zal van
12 september tot en met 19 november
1960 voor de laatste m a a 1 de ge
legenheid worden opengesteld tot in
wisseling van alle sedert 1948 buiten
omloop gestelde munten, te weten: Vz
ct. (brons), 1 ct. (brons en zink), 2%
ct. (brons en zink), 5 ct. (cupronikkel
en zink), 10 ct. (zilver en zink), 25 cent
(zilver en zink), gld., 1 gld. en2*4 gld.
via krant radio en televisie,
door middel van aanplakbiljetten
en een speciale editie van hot ge
zinsblad „Wegwijs" zal de bezin
ning op deze dag worden gepropa
geerd.
In het Ministerie ear. Sociale
Zaken en V\_ 'ksgezondheid te Den
Haag werd gisteren een persconfe
rentie gehouden over de Planta-
affaire. Van links naar rechts de
De Sovjet-linie zal drastische maatregelen inzake Duitsland nemen
wanneer het Westen de ontwapeningsvoorstellen verwerpt, welke
Kroesjtsjef in de Verenigde Naties aan de orde zal stellen (Kroesjtsjef
zal op maandag 19 september a.s. per schip in New York aankomen om
de zitting van de V.N.-Assemblee bij te wonen, welke de volgende dag
begint). Wanneer de Westelijke mogendheden de voorstellen van de
Russische premier verwerpen, zou het Kremlin een totale blokkade van
Berlijn afkondigen, welke waarschijnlijk veel effectiever zal zijn dan die
van 19481949, die door het Westen met een luchtbrug werd opge
vangen. Kroesjtsjefs reis naar de Verenigde Naties is de laatste kans
voor het Westen om een crisis van de eerste orde over Berlijn en
Duitsland te voorkomen, aldus een bericht uit Wenen aan de New
York Times. Deze uitlatingen worden toegeschreven aan iemand, die
in het verleden zeer goed op de hoogte is geweest van de buitenlandse
politiek van de Sovjet-linie.
Wat kan liet Westen
eigenlijk doen?
In een afzonderlijk bericht uit Bonn
schrijft „The New York Times", dat de
Verenigde Staten, Engeland, Frankrijk
en West-Duitsland reeds gezamenlijk
represailles overwegen voor het geval
dat Oost-Duitsland opnieuw de West-
berlijnse verbindingen met West-Duits
land gaat bemoeilijken.
„In Bonn verwacht men, dat de ge
deeltelijke vijfdaagse blokkade van
vorige week zal worden gevolgd door een
serie incidenten met het doel de eenheid
van de Geallieerden op de proef te stel
len en te onderzoeken hoever zij in de
kwestie-Berlijn willen gaan".
Twee mogelijkheden voor represailles
staan het Westen open: „De meest voor
de hand liggende en voor Oost-Duits
land de meest schadelijke zou een of
andere vorm van economische sancties
zyn. Dit zou o.m. het afbreken van de
handelsbetrekkingen door West-Duits-
land omvatten. Vorig jaar beliep de
handel tussen Oost- en West-Duitsland
ca. 500 miljoen dollar".
„Ook is het mogelijk", zo werd van
Geallieerde zijde in Bonn vernomen,
„dat zal worden getracht de doorvoer
van goederen voor Oost-Duitsland over
het grondgebied of via de havens van
leden van de Noordatlantische Verdrags
organisatie te beletten. Naar in Bonn
verluidt is dit plan reeds ter bespreking
aan de NAVO-raad in Parijs voorge
legd".
Ambassadeur Thompson
vriendelijk behandeld
Op een receptie in het Kremlin heeft
premier Kroesjtsjef gisteravond gezegd
over inlichtingen te beschikken, volgens
welke de NAVO-landen van plan zijn in
september een vliegtuig boven de Zwarte
Zee to laten vliegen Er was opdracht
gegeven het toestel neer te schieten
zodra het boven de Russische territo
riale wateren kwam.
Tot de Amerikaanse ambassadeur,
Thompson, zei de Russische premier er
nog steeds van overtuigd te zijn, dat
president Eisenhower niets wist van de
verkenningsvlucht van de U-2 boven
Russisch gebied.
Thompson zei, dat er Russische vlieg
tuigen boven Alaska gevlogen hebben.
Kroesjtsjef ontkende dit en ried de
ambassadeur aan geen geloof te schen
ken aan „verzinsels van de Amerikaanse
pers".
Kroesjtsjef toonde zich overigens bij
zonder vriendelijk jegens Thompson. Hy
heeft een half uur met hem en zijn
echtgenote gesproken.
Weinig kans....
President Eisenhower verklaarde gis
teren op zijn persconferentie, dat er
weinig kans is, dat hij premier Kroesj
tsjef tydens de komende zitting van de
Koningin Juliana en de Prinsessen
Beatrix en Irene volgden gisteren
met grote belangstelling op de tri
bune de olympische ruiterwed-
strijden.
Algemene Vergadering der V.N. zal
spreken De Sovjet-premier dient eerst
bepaalde voorwaarden te vervullen.
Eisenhower noemde deze voorwaarden
niet, maar hij antwoordde bevestigend
op een vraag of hiertoe behoorde de
vrijlating van de twee gevangen geno
men piloten van de RB-47, die op 1 juli
door een Sovjetrussische-jager werd
neergeschoten.
Hoewel hij dit jaar redenen had om
naar de Algemene Vergadering der V.N.
te gaan, had hij niet het voornemen de
VU. te verlagen door deel te nemen aan
een scheldparty en propagandastrijd.
Over de ontwapening zei de president
dat de V.S. op de komende zitting van
de Algemene Vergadering opnieuw een
uiteenzetting zullen geven van hun
plannen en de gebieden zullen noemen
waarop overeenstemming mogelijk is. Er
zijn concessies mogelijk op voorwaarde,
dat ieder akkoord over ontwapening ge
paard gaat met een doeltreffend con
trolestelsel.
IN INDONESIË
Nog toenemende spanning tussen
leger en communistische partij
In Indonesië neemt de spanning
tussen het leger en de communisti
sche partij toe. Nadat het leger alle
communistische activiteit in Zuid-
Bomeo, Zuid-Sumatra en Zuid-
Celebes had verboden, heeft thans
het legercommando in Oost-Java
een verklaring doen uitgaan in het
communistische centrum Soerabaja
dat duidelijk tegen de partij is ge
richt.
Hoewel in deze verklaring geen organi
satie met name worden genoemd, wordt
de bevolking gewaarschuwd op haar hoe
de te zijn tegen de activiteit van een
„bepaalde groep", die erop gericht is. de
integriteit van het leger te ondermijnen
om het leger tegen president Soekarno
uit te spelen.
In de verklaring wordt o.a. gezegd, dat
Indonesië het uitsluitende bezit is van
het Indonesische volk, en dat het hoog
verraad zou zijn als men zich. econo
misch of ideologisch, ondergeschikt zou
maken aan een buitenlandse mogend
heid. Een Indonesiër mag geen loyaliteit
betuigen aan een vreemde macht.
De woordvoerder van het garnizoen te
Soerabaja deelde mede. dat een lid van
de communistische partij in hechtenis is
genomen wegens het verspreiden van het
gerucht, dat een hoge ambtenaar zich
zou hebben laten omkopen om president
Soekarno te vermoorden.
Deze woordvoerder sprak ook een be
wering tegen van de communistisch ge
zinde vakvereniging, de „Sobsi". als zou
den vier personen, die na een demon
stratie werden gevangen genomen, door
de politie zijn mishandeld.
Op de Kleine Soenda-eilanden zyn het
communistische blad de .Harian Rakjat'
en het linkse blad .Bintang Timoer' ver
boden voor militairen.
In verschillende delen van Indonesië
hebben de Islamietische partijen demon
straties gehouden tot steun aan het op
treden van het leger.
Advertentie
inspecteur in algemene dienst, de
heer B. V. Bekkert dr. H. J. Dijk
huis. de directeur-generaal van de
Volksgezondheid, prof. dr. P. Mun
tendam. de chef voorlichting van het.
ministerie, de heer J. C. Visser en
het hoofd van de afdeling Gezond
heidsbescherming. mr. J. C. van
tleiwtiu
ie lekkere
shag
in de
handige
doos
95 ct.
Vliegtuig door de
bliksem getroffen:
31 slachtoffers
Het verongelukken van een DC-6 van
de „Aerolineas Argentinas" heeft gis
teren aan 31 mensen het leven gekost.
Het toestel, dat op weg was van Asun
cion de hoofdstad van Paraguay
naar Buenos Aires, (Argentinië) werd
volgens ooggetuigen op 300 km ten noor.
den van de Argentijnse hoofdstad boven
Uruguees grondgebied tijdens een hevig
onweer door de bliksem getroffen. De
brandende wrakstukken werden over
een groot gebied verspreid.
Onder de inzittenden 25 passagiers
en een bemanning van zes leden be
vonden zich de vrouwen van twee Ame
rikaanse diplomaten in Argentinië, De
overige slachtoffers waren afkomstig uit
Paraguay, Uruguay en Argentinië.
Een Amerikaans meteorologisch vlieg,
tuig is vanochtend in het gebied van
Foekoesjima in het noorden van Japan
neergestort. Negen van de elf inzitten
den zijn omgekomen, twee personen
worden nog vermist en zijn waarschijn
lijk eveneens verongelukt.
.ikwit Bolletje/'
de échte eierbeschuit
E Uit het Leidsch Dagblad van
10 September 1860: E
De door H. H. Burgemeester
e en Wethouders ontworpene be- e
grooting voor de dienst van 1861 §j
e is f. 31.691,50 hooger, wat de uit- e
e gaven betreft, dan over het loo-
j| pende jaar
e Het verhoogde cijfer der be- e
e grooting vereischt geen verhoo-
ging van belasting.
e (Advertentie). Om dadelijk
e in dienst te treden: e
wordt gevraagd: Eene kinder- j|
e meid. en tegen le November e
eene keukenmeid, tevens voor
huiswerk, tegen f. 70.- loon ieder
(per jaar!). De vereischten van
beiden zijn P.G., volledige en
voldoende getuigen van eerlijk-
e heid en bekwaamheid en opgave e
om welke redenen zij uil vorige
e dienst zijn ontslagen. Die hier-
e aan niet kunnen voldoen komen e
in geen geval in aanmerking.
E Adres met Franco Briefjes, on-
e der LetteA.A., bij den Boekver- e
koper R. C. Lepper, te Amster-
dam, Rokin no. 169.
llllllllllllllllllllllliUIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIWIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIinif