Veldmaarschalk Montgomery krijgt nu zelf eens de wind van voren Minister Toxopeus opent geheel nieuw gebouw n.v. Samsom Alphen Een bekwaam generaalmaar de slag bij El Alamein zou overbodig zijn geweest Twee overvallers tuigden oude Arnhemse boer verschrikkelijk af DRAMA IN HILDESHEIM: DE BRUID IN HET GESTICHT Oud bedrijf kan weer ademhalen „MOORDGRAP" STRAFBAAR DOOR AANGIFTE DERDEN? WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960 (Van onze Londense correspondent) Veldmaarschalk Lord Montgomery van Alamein, openhartig criticus van alle collega's die het niet met zijn ideeën eens waren of zyn, is nu zelf het slachtoffer geworden van bepaald niet malse kritiek en nog wel door een landgenoot, de jonge militaire historicus Correlli Barnett. Het ergste is, dat Barnett ln zijn boek over de „desert-general" (woestijn-gene raal) Monty aanvalt op het eerste punt, namelijk de slag om El Alamein, waaraan de veldmaarschalk zijn titel dankt. HU beweert namelijk, dat deze slag volkomen overbodig was: de geallieerde landingen in Noord-Afrika ln november 1942 hielden op zichzelf reeds de nederlaag van Rommels troepen ln! Pronkte hij met de veren van anderen? Zonder Alamein, aldus Barnett, zou Rommel toch binnen een maand uit Egypte (en uit Tunesië in twee) zijn geweest, omdat hij vanaf het moment van de landingen er alleen nog maar aan dacht zoveel mogelijk troepen zo veilig mogelijk op Duitse stellingen in Tunesië te laten terugvallen. Wat de slag om Alamein betreft, be weert Barnett, dat het gezien de grote Britse overmacht, 220-000 man tegen 96.000 en volkomen superioriteit in de lucht, niet verwonderlijk was dat deze werd gewonnen, maar wel. dat hij nog bijna werd verloren! Na Alamein was Montgomery's ach tervolging van de verslagen as-troepen volkomen ontoereikend en onmachtig, tot grote opluchting van Rommel. Barnett zei weinig sympathie te koes teren voor Montgomery, die hij er ver der van beschuldigt de successen van anderen voor zichzelf te hebben opge ëist. Zoals bijvoorbeeld in de slag om Alam Haifa, zeven weken voor Alamein. ..Montgomery had de plannen van gene raal Auchinleck gehoord en eigende zich deze prompt toe. Nieuw materiaal Nimmer heeft hij toegegeven dat deze slag werd uitgevochten volgens het plan van generaal-majoor Dorman Smith en vanuit stellingen die al waren gegraven toen hij nog in Engeland zat". De his toricus die zq'n conclusies baseerde op materiaal dat nog nimmer is gepubli ceerd, probeert in zijn boek recht te zet ten wat de geschiedenis totnutoe aan generaal Auchinleck had onthouden. Auchinleck, ontslagen omdat hij er niet meer tegenop kon. had wel visie op de veldslagen, maar koos ondergeschik ten die de zaak voortdurend in de war Dode bij ongeluk te Voorschoten Vannacht omstreeks een uur is op de Veurseweg ter hoogte van „De Gouden Leeuw" in Voorschoten een personenauto vermoedelijk uit de bocht gevlogen. De chauffeuse, een 35-Jarige inwoonster van Voorschoten, werd uit de wagen geslingerd en ge dood. De auto, die uit de richting Den Haag kwam. ramde een boom, beland de op de trambaan en sloeg enkele malen over de kop om tenslotte mid den op de weg geheel vernield te blij ven liggen. De oorzaak van het onge luk is nog niet bekend. De politie is nog met het onderzoek bezig. lieten lopen, maar toch altijd door hun chefs worden gedekt. Een van de grootste verdiensten van Barnett is, dat hij voor het eerst duide lijk uiteen heeft gezet, was er gedurende de eerste jaren verkeerd ging, toen, hoe. wel niemand zich dat nu nog realiseert, de Britten meestal meer manschappen en tanks bezaten dan de aanvallende Duitse troepen. Het Britse leger was bij het uitbreken van de oorlog niet voorbe reid op operaties op grote schaal. Tot brigade-niveau ging 't uitstekend, maar tegen een vindingrijk militair als Rom mel en veldslagen, waarin met leger corpsen en legers moest worden ge vochten en gemanoeuvreerd, was geen enkele Britse generaal opgewassen. Zij hadden geen notie van de onderlinge afhankelijkheid van artillerie, tanks en infanterie. Dat was, volgens Barnett, de prijs die men had moeten betalen, omdat men nooit serieus over moderne oorlogvoering had nagedacht of er voor had geoefend. Op dit terrein had Montgomery dan ook zijn grote verdiensten. Hij was de I eerste Britse bevelhebber die een grote I strijdmacht kon hanteren. Maar dat is volgens Barnett geen re- I den om hem alle verdere kritiek te be sparen. Deze kritiek zal het Engelse pu bliek, dat Montgomery nog altijd ver eert als de architect van de Noordafri- w|. kaanse zege, vermoedelijk grote beroe- duitsestad Hildesheim bij Hannover het ring wekken, maar ongetwijfeld niet bij burgerlijk en kerkelijk huwelijk worden insiders. D?ze hadden altijd al getwij- i voltrokken tussen de 18-jarige uit Oost- feld aan Montgomery's obsessie voor Duitsland gevluchte Friedburg Walter „keurig uitgewerkte, methodische veld- en haar 23-jarige verloofde Manfred slagen", zoals Barnett het noemt. Jochen. Een belachelijke toepassing van Vijf jaar gevangenis geëist Hadden nog vele misdrijven op geweten (Van onze Arnhemse correspondent). Gisteren heeft de Officier van Jus titie bH de rechtbank te Arnhem, mr. J. van IJsendoorn. vijf jaar gevange nisstraf met aftrek geëist tegen een 27-jarige koopman en drie jaar met aftrek tegen een 24-jarige perser, eveneens uit Arnhem, wegens het plegen van een roofoverval in de nacht van 17 op 18 december 1958 in een boerderij staande op het terrein van het Openluchtmuseum te Arnhem, Ongelooflijk felle protesten in pers (Van onze correspondent in Bonn) Op 1 september j.I. zou in de West- Grandma Moses is vandaag honderd jaar „Grandma Moses", de Amerikaanse boerenvrouw die op 76-jarige leeftijd schilderstukken begon te maken, viert vandaag in Eagle Bridge in de staat New York haar honderdste verjaardag. Gouverneur Nelson Rockefeller heeft deze dag officieel tot „Grandma-Moses- dag" uitgeroepen, hetgeen wel illustreert hoe trots haar medeburgers op haar zijn. In de stad New York wordt ter ge legenheid van deze verjaardag een ten toonstelling van 45 van haar stukken gehouden. Pers, radio, televisie en film maken de schilderes tot onderwerp van hun publikaties. 1 Anna Maria Robertson Moses werd als een van de tien kinderen van een Schots-Iers echtpaar in Eagle Bridge i geboren. Toen zij twaalf jaar oud was verliet zij de ouderlijke boerderij om als dienstmeisje de kost te verdienen. Toen zij 27 jaar was huwde zij met een boe renknecht, Thomas Moses, met wie zij t zich in de staat Virginia vestigde. Zij wisten zich een eigen boerenbedrijf te r verwerven. In 1905 trok het gezin er kwamen tien kinderen weer naar Eagle Bridge, waar Grandma Moses nu i nog bij haar zoon Ferrest woont. Een Newvorkse kunsthandelaar ont- - dekte in 1938 de bonte schilderijen die Grandma Moses, zonder enige kennis van kunstgeschiedenis of scholen, had gemaakt, in een winkel in Eagle Bridge. Twee jaar later werd in New York een tentoonstelling van haar werk gehouden. Met haar tachtig jaren ging Grandma Moses al spoedig als een van de voor aanstaande vertegenwoordigsters van de „moderne primitieve kunst" in Amerika gelden. Haar schilderstukken, over aller lei onderwerpen van het boerenleven, kregen een plaats in bekepde particu liere verzamelingen en in musea in v Amerika en Europa. Haar vermogen wordt thans op bijna een miljoen dollar geschat. Een groot stuk van Grandma Moses bracht vorig jaar op een verko ping meer dan vierduizend dollar op. Grandma Moses schilderde tot voor kort dagelijks nog vijf zes uren bij haar oude opklaptafel in de slrijkkamer. van de nieuwgebouwde boerderij. Nadat zij dit jaar een longontsteking had ge kregen kon zij echter niet zo lang meer werken. „Edison": onderscheiding voor de beste prestatie op de grammofoonplaat (Van onze Amsterdamse correspondent) Zoals de filmwereld als onderscheiding voor opvallende artistieke prestaties de Oscar kent zal de grammofoonplaten- wereld binnenkort de „Edison" hebben. Op zaterdag 22 oktober a.s. zullen in het Concertgebouw te Amsterdam namelijk de eerste „Edisons" aan een aantal ar tiesten worden uitgereikt. Voor een „Edison" komen binnen- en buitenlandse artiesten in aanmerking, die het afgelopen jaar met platen op de markt zijn gekomen en daarop een op merkelijke prestatie hebben geleverd. De initiatiefnemers zijn de gezamen lijke Nederlandse grammofoonplaten maatschappijen. Zij stellen in vijf ver schillende genres twee „Edisons" be schikbaar, één aan een Nederlandse en één aan een buitenlandse artiest. In de jury voor klassieke muziek en die voor opera hebben zitting Jo Vincent, Leo Riemens en Willem Andriessen, in die voor jazz Michiel Adriaansz. de Ruyter, Rolf ten Kate, Pete Felleman, A. J. A. Merkt en C. Aaftink en in die voor de afdelingen populair-instrumentaal en populair-vocaal de heren Dolf van der Linden, Ger de Roos, Pi Scheffer, Roel Balten en Jan Koopman. De „Edison" bestaat uit een beeldje dat de uitvinder van de grammofoon voorstelt. Het ontwerp is van de bekende beeldhouwer Pieter d'Hont. De uitreiking wordt opgeluisterd door een aantal binnen- en buitenlandse ar tiesten, die in alle zalen van het Con certgebouw zullen optreden en een sfeer zullen trachten te brengen als die welke het jaarlijks boekenbal kenmerkt. Het I hgt in de bedoeling de uitreiking van de ..Edisons" ieder jaar te doen plaatsvin den. Vanmorgen heeft de minister van Binnenlandse Zaken, mr. E. H. Toxopeus, het geheel nieuwe bedrijf van N. Samsom N.V. in Alphen- West officieel geopend. De minister wees op het grote belang van de uitbreiding en algehele vernieuwing van oude bedrijven in deze tijd van welvaart, waarin spiksplinternieuwe bedrijven als paddestoelen uit de grond rijzen. „Het lijkt soms wel eens of de oude bedrijven daarbij vergeten worden". Hij wees op de grote band die altijd tussen f^jgeS^nenS de N.V. en de gemeente heeft bestaan. Deze band vindt zijn oorsprong in het feit, dat de heer Nicolaas Samsom, die omstreeks 1880 gemeen te-secretaris van Alfen (zoals het toen nog heette) was, naar de naburige gemeenten reisde om met zijn collega's te praten over de standaardisatie van de gemeenteformulieren. Z.E. minister Toxepeus (derde van links met echtgenotein gezelschap van directeur B. Samsom in de hal van het nieuwe bedrijf. Geheel rechts mr. J. Klaasesz, commissaris van de Koningin in Zuid-Holland met zijn echtgenote. (Foto Leldsch Dagblad) Fraaie aanwinst industriecentrum In 1885 nam hij zijn ontslag bij de ge meente en wijdde zich geheel aan het familiebedrijf, dat zich in de loop van de jaren zo snel heeft uitgebreid en dat nu over een geheel nieuw en bijzonder mo dern bedrijfspand beschikt, waar het beslist prettig moet zijn om te werken. En nog steeds wordt met eerbied over de heer Nicolaas Samsom, de „grootvader" van het bedrijf gesproken. Symbool De minister prees de openheid van het gebouw. Hy zag hierin het sym bool van de openheid, waarmee het be drijf haar afnemers tegemoet treedt. „Men toont gaarne wat men doet. Men is altijd bereid welwillend elke sugges tie van de afnemers onder ogen te zien". De minister besloot met de wens, dat de N.V. nog meer dan voorheen zich mag Inspannen voor de gemeente-ad ministraties, het onderwijs en het be drijfsleven. Hierna stelde hy een „echte" scheeps- telegraaf ln werking, waarna de vlag voor het gebouw, waarvan men een ge deelte op de foto ziet, werd gehesen. Geiuchi Tevoren had de heer N. Samsom, ge delegeerd commissaris van de N.V. het woord gevoerd. Hij was heel blij met de aanzienlijke uitbreiding, die het bedrijf had ondergaan. „Jarenlang, reeds voor 1940, maar vooral in de na-oorlogse tijd toen het bedrijfsleven in het algemeen nieuwe banen zocht hebben wij gezucht onder de weinig efficiente verdeling in ruimten cn gebouwen. Intussen groeide het bedrijf, nam het aantal medewerkers toe en o ïtstonden nieuwe afdelingen", i De gedelegeerd commissaris wees hierbij op de nieuwste toevoeging: het admini stratiecentrum, dat ontstaan is uit de ponskaartendlenst voor de gemeente administratie. Spreker bracht vervolgens in herin nering, dat na veel wikken en wegen werd besloten het technisch apparaat werkvoorbereiding handzetterij, machi nale zetterij, drukkerij, binderij en grondstoffenmagazijn in één complex te verenigingen. Dit konden de vele aan wezigen, onder wie de commissaris van de Koningin in de provincie Zuid- Holland, mr. J. Klaasesz en het voltal lige college van B. en W. van Alphen, na de vele toespraken tijdens een rond- Glorierijke dag Alphens burgervader, de heer Z. Bruins Slot, hield een hartelijke toe spraak, waarin hij volgens Alphense tra ditie sprak van de „familie Samsom". HU gewaagde van een glorierijke dag in de geschiedenis van een gespecialiseerd uitgevers en drukkersbedrUf. „Samsom is voor zeer velen ln Nederland een be grip geworden. Samsom en Alphen zUn een twee-eenheid. Beide onverbrekelijk aan elkaar verbonden". De heer J. B. Samsom, een van de le den van de directie, sprak over de vele moeilijkheden, die overwonnen moesten worden en het vele werk, dat verricht moest worden voordat het nieuwe com plex verwerkelijkt was. Dank zU een vernuftige geluidsinstal latie konden alle personeelsleden het geen tUdens de openingsplechtigheid in gang door het hypermoderne bedrUf, dat de kantine werd gezegd van bsgin tot zeker een aanwinst voor de zich zo snel1 eind volgen. een reeks voorschriften deed de arme bruid evenwel in een gesticht voor heel en half gevallen meisjes belanden en verhinderde daarmee de bruiloft! Met toestemming van haar ouders was Friedburg met Pasen met Manfred ver loofd dat gebeurde nog in Oost- Duitsland, Manfreds vader, een zelf standige kweker, vluchtte kort daarop met zyn gehele gezin naar West-Duits- land, waarna Friedburg. alweer met toe stemming van haar ouders, met Pink steren haar verloofde volgde. Zes dagen voor de bruiloft zou plaatsvinden greep de leider van het Jeugdbureau te Hildes heim. dr. Höfinghoff, snel in. Hij be weerde van Friedburgs vader de op dracht te hebben gekregen het huwelijk te verhinderen en het meisje terug te sturen naar Oost-Duitsland. In werke lijkheid, zo bleek later, had vader Wal ter alleen aan de „herr Doktor" van het jeugdbureau gevraagd: „Zorgt U er alsjeblieft voor dat Friedburg tot haar bruiloft niet met haar verloofde onder één dak woont Höfinghoff nam geen halve maatre gelen. Hij ging voorbij aan het feit. dat Friedburg Walter als 18-jarige in Oost- Duitsland als meerderjarig geldt en dat deze Oostduitse rechtsregel in West- Duitsland (waar meerderjarigheid met het 21e Jaar begint) voor vluchtelingen geldig is. Voor de Westduitse wet was Friedburg dus meerderjarig. Niet even wel voor dr. Höfinghoff, die de politie op het meisje afstuurde en haar dagen lang opsloot in een meisjes-gesticht, te zamen met jeugdige prostituées, dieveg ges, landloopsters en dergelUkeü In die tijd kreeg Friedburg niet de gelegenheid met de buitenwereld, ook niet met een advocaat contact op te nemen Grote verontwaardiging In geheel West-Duitsland leidde deze bureaucratische haarkloverij, die boven dien formeel onjuist was, tot bUna on- gelofelUke felle protesten. Er zUn in middels bU de Justitie te Hildesheim verscheidene aanklachten ingediend waarin Höfinghoff en twee andere amb tenaren worden beschuldigd van vrij heidsberoving. De regering van de deel staat Neder-Saksen te Hannover werd zelfs min of meer gedwongen een offi cieel onderzoek in te stellen. Het hu- welyk tussen Manfred en Friedburg zal nu dezer dagen, een week na de afge sproken bruiloftsdag, kunnen plaats vinden. De opwinding over dit voorval is zo bijzonder groot omdat de openbare me ning in de Bondsrepubliek niet begrijpt hoe een meisje van uitstekend gedrag, om puur menselijke redenen uit Oost- Duitsland gevlucht, zo maar opgepakt kan worden, temidden van een bende vrouwelijke boefjes kan worden gezet en geen recht krijgt om zich met de bui tenwereld in verbinding te stellen De eerste de beste misdadiger, zegt men, heeft het recht binnen 24 uur na zUn arrestatie te worden verhoord. De vrij lating van Friedburg werd in de West duitse pers gevierd alsof het laatste on recht begraven was WERKLOOSHEID LIEP NOG VERDER TERUG In de loop van augustus is het aantal werkloze mannen in ons land met rond 3700 afgenomen tot 26.157. De bezetting der aanvullende werken liep met ongeveer 900 terug tot 3842. De hele geregistreerde arbeidsreserve van mannen daalde in augustus met circa 4500 tot 29.999 personen. Dit is vandaag medegedeeld door het mi nisterie van Sociale Zaken en Volks gezondheid. voorts wegens een aantal inbra'Aen in Arnhem en Oosterbeek. De overval, waa rbli zl1 de toen 78- jaar oude boer Lcdewüks deerlijk toe takelden .leverde f 3.000.op. een kapitaaltje, dat f'le oude iryan voor de rest van zijn levensdagen had gere serveerd. In het kantoor van er^n aannemings bedrijf te Arnhem verschaften de beide verdachten zich In januari 1957 een be drag van f 19-000 Een waslijst D.iet op naam van het tweetal staande misdrijven somde de president, mr. B W, van Houten, op. Behalve de twee genoemde misdreven had de HJst nog vijftien inbraken of po gingen daaritoe. De Arnhemmers, dye schoon schip hadden willtm maken bekenden alles. Alleen het feit van de mishandeling van de oude boer wensten zij te ignore ren. Persoonlijk verslag De oude boer kw»am persoon!Uk ver slag uitbrengen van zijn trieste onder vindingen in december twee jaar gele den. De president hiad moeite het verslag binnen de proporties van een getuigen verklaring te houden, want het kleine, schrale mannetje wilde zün verhaal voortdurend opanukken met filosofische beschouwingen. ..HU had het bezoek voelen aankomen, immers hij was met de „helm geboren", verklaarde hy. De twee jongemannen droegen mas kers en hun boosaardige bedoelingen waren onmiskenbaar. De "oude man had meteen berust in de onherroepelijkheid van de situatie. Niettemin begonnen de knapen hem te slaan en te stompen. ..Dat was lelyk". oordeelde de oude Jan- Willem, zoals de boer heette. .,Tk zou een beest dit nog niet durven aandoen. ZU sloegen mijn hele gezicht kapot. Ik was bly het leven er niet bij in te schie ten, maar ze wilden meer dan zij von den. want ik had beesten verkocht zei den ze. Nu heb ik niets meer. Ze zelden ook nog dat ze terug zouden komen om me kapot te maken als ik iets aan de politie verklapte Maar laat ze maar komen" zei Jan Willem. Hij zou het overigens wel prettig vinden als de pre sident voor een waker wilde zorgen. Deerniswekkend De officier schetste de toestand waar in Jan-Willem zich bevond toen de po litie en Justitie de volgende morgen hun onderzoek begonnen. „Bont en blauw was hij geslagen, tot bloedens toe. Het woord deerniswekkend zegt te weinig. Op een verschrikkelijke manier is deze weerloze oude man af getuigd". Bij zUn eisen wilde de Officier reke ning houden met enkele omstandighe den ten gunste van verdachten. ZU hebben uit eigen beweging schoon schip gemaakt: het lU'kt waarschijnlijk dat him inzichten zUn veranderd. Mr. Th. Koopman, verdedigde dp koop man. Hij noemde als verzachtende om standigheid de achtergrond van het huwelijk met een veeleisende vrouw. Deze vrouw zou de zaak van het Open luchtmuseum hebben aangebracht, niet om de politie behulpzaam te zyn. maar om vrij spel te hebben met haar min naar. meende de Taadsman. Het huwe lijk is ontbonden. Verdachte Is zUn kin deren kwUt, Hij wil proberen met we kelijkse afbetalingen de oude boer scha deloos te stellen Het beestachtige aftui gen van Lodewijks kan worden ver klaard uit de angst toestand, waarin ver dachten zich bevonden. Geweldpleging kwam bU andere in braken niet voor. Evenals mr. Koopman vroeg mr B J. Falkena voor zyn cliënt clementie In dit geval bestaande uit een gecombi neerde straf omdat de perser niet de initiatiefnemer zou zijn geweest Ook hU zou vast van plan zijn. zijn leven te verbeteren. HU is inmiddels getrouwd en gisteren is hU vader geworden. Uitspraak over veertien dagen. WASSENAAR De heer M. G. Beumer te Wasse naar, docent in de wiskunde aan het St.-Adelbert College, is benoemd tot as sistent professor of mathematics aan het Abadan Institute of Technology in Perzië. De heer Beumer is de tweede Neder lander die aan deze (door de National Iranian Oil Company gelelde) Inrich ting van technisch hoger onderwUs wordt verbonden. HU hoopt omstreeks 1 decem ber van dit Jaar naar Perzië te vertrek ken, voorlopig voor een periode van 2 Jaar. Werd de „moordgrap", uitgehaald op 21 december 1958 te Voorburg, strafbaar, omdat derden bU ae politie aangifte deden? Deze vraag werd heden bU de Hoge Raad gesteld nu de vier bedrUvers van deze „grap" in beroep van cassatie kwa men tegen een veroordeling door het Haagse Gerechtshof tot een maand hechtenis voorwaardelUk en 100 gulden boete ieder. De vier mannen ensceneerden een „moordscène" te Voorburg, waarbU scho ten werden gelost, het „slachtoffer" in een bestelauto werd gesleept, nadat hU dulvenbloed op straat gespoten had en een halsbrekende „vlucht" met die be stelauto, waarvan het nummer bedekt was. ZU joegen daarmee omwonenden de stuipen op het Ujf. De politie werd da- delUk gewaarschuwd voor moord, dood slag en wat dies meer zU. Achteraf kwam het spelletje uit de doeken. De rechtbank sprak de bedrUvers vrU van het enige, dat men hen ten laste meen de te kunnen leggen: „Het medeplegen van het doen plegen van aangifte doen van een strafbaar feit, wetende, dat het niet is gepleegd". Het Gerechtshof kwam tot een tegengestelde conclusie. Mr. F. H. Piket en mr. P. de Prez be streden de* opvatting, dat de vier ver dachten schuldig aan valse aangifte zouden zUn. Deze aangifte was naar hun mening een gevolg van een „onvoldoen de ooggetuigeverslag" van hetgeen in het openbaar gedaan werd. De aangevers waren naar mening van de verdedigers geen werktuigen in handen van de ver dachten, terwUl het Hof in ruime op vatting causaal verband aannam. Dit verband bestond naar hun mening tus sen de materiële en intellectuele daders van de aangifte niet. Er was Immers geen persoonlUke relatie, zo werd be toogd. Zo kon, volgens de raadslieden, geen doorslaggevende invloed op het al of niet doen van aangifte worden ge oefend. Deze redenering werd aangevuld door het citeren van een reeks vroegere arresten van de Hoge Raad en van be schouwingen van vooraanstaande rechts geleerden in deze materie. De procureur-generaal zal op 19 scp v «icluderen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 9