PANORAMA DER PREHISTORIE
Verantwoordelijkheid noodzakelijke
tegenpool van vrijheid bij studie
Zeer aantrekkelijke expositie over
oudste Nederlandse bewoners
Nationale loterij - act ie t
POLIO - BLINDEN /jSjl
UW LOT VERLICHT HUN LOT
Kerkelijk Leven
Wetenschap is
meer dan weten!
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 5 september 1960
Tweede blad no. 30143
ming van zo groot belang. Dat het stu
dentenbestaan slechts gedeeltelijk door
wetenschappelijke studie wordt gevolgd
is geen tekortkoming maar een eis, zo
formuleerde prof. Telders het eens. De
corpora zijn een unieke oefenplaats voor
de jonge man en de jonge vrouw, die de
disciplina van school en ouderlijk huis
verlaten en met de vrijheid en verant
woordelijkheid worden geconfronteerd.
Juist door het betrekkelijk isolement van
In alle wetenschappen is het zo, dat op een gegeven moment het
zuiver verstandelijk redeneren plaats moet maken voor de stem van het
persoonlijk zijn. Mede hierom is de vorming van de persoonlijkheid in
de studententijd van zo groot gewicht. De ware wetenschap is, zoals
prof. Cleveringa het heeft uitgedrukt, meer dan weten: zij moet worden
gekroond door de kunst.
Aldus merkte de rector magnificus prof. mr. J. E. Jonkers heden
ochtend met klem op tot de aankomende studenten, vanwie zeer velen
zich op deze eerste eerste jaarsdag" in de Pieterskerk hadden verza
meld.
Tijdens de eerstejaarsdagen die tot en met woensdag a.s. duren
maken de aankomende studenten kennis met vele facetten van de
Universitaire gemeenschap, waarin zij worden binnengeleid door
rector, hoogleraren, studenten en vertegenwoordigers van andere
academische instellingen en organisaties. Voor een groot deel vinden
deze gebeurtenissen in bijeenkomsten in faculteitsverband plaats, enkele
echter, waaronder de openingsbijeenkomst in de Pieterskerk, in alge
meen verband.
Rendement moet
vrijheid redden
Prof. Jonkers wees in zijn toespraak
op vele facetten en aspecten van de
Universitaire gemeenschap waarvoor
ook zijn voorgangers andere Jaren aan
dacht vroegen. Zo merkte hi) op, dat er
weinig landen ln de wereld zijn. waar
de student zo vrij is in zijn doen en laten
als in Nederland. Deze grote vrijheid na
de onvrijheid van de schoolperiode stelt
eigen problemen. Vrijheid is een kost
baar maar ook een gevaarlijk goed.
want misbruik leidt tot bandeloosheid
en ongeluk.
De noodzakelijke tegenhanger van de
vrijheid dient daarom de verantwoor
delijkheid te zijn. Het verantwoordelijk
heidsbesef ls dan ook tot een hoofd
thema der eerstejaarsdagen gekozen.
De vooral na de oorlog steeds groter
aantallen miljoenen, welke aan de uni
versiteit besteed worden, zullen er toe
lelden, dat de overheid steeds meer erop
zal toezien, dat deze investeringen hun
rendement opleveren.
Door een tekort aan verantwoordelijk
heidsbesef bjj de student zij de vrijheid,
dit meest fascinerende aspect van de
Nederlandse universitaire studie, inge
perkt kunnen worden.
Student zijn is waarlijk heel wat
anders dan wat men er vaak van hoort
vertellen: uitbundig leven, zorgeloos in
vrijheid leven. Goed de vrijheid dwingt
niet tot colleges bijwonen, tot examen
doen binnen bepaalde tijden. Het be
hoeft zelfs niet zo te zijn dat zij, die
lang studeren, slechte studenten zijn,
maar Juist het verantwoordelijkheids
besef dwingt tot werken ter wille van
de wetenschap. Hoe de student zijn leven
daarbij, wanneer hij dit doel maar na
streeft. wil inrichten ls zijn grote vrij
heid. Met klem beval prof. Jonkers daar
bij echter lidmaatschap van een der
corpora aan.
Geen tekort maar eis
Het gaat bij het welslagen der studie
en later na volbrachte studie bij het
slagen in de maatschappij volstrekt niet
alleen om intelligentie. Mede zijn nodig
volharding, belangstelling, gevoel voor
problematiek, taakverdeling, evenwich
tigheid, ook het kennen van de aarze
ling wanneer deze nodig is, en het ver
mogen tot doortastendheid.
Naast de wetenschappelijke vorming
is daarom ook de persoonlijkheidsvor-
Skelterclub opgericht-
Op initiatief van een aantal enthou
siaste skelterrijders uit Leiden en om
streken werd dezer dagen de „Skelter
club-West" opgericht. Deze naam is ge
kozen om tot uitdrukking te brengen,
dat de nieuwe club zich niet wil beper
ken tot het behartigen van de belangen
van de toekomstige skelterbeoefenaars
uit Leiden en de direct aangrenzende
gemeenten, maar een meer regionaal
karakter wil dragen. Dankzij de welwil
lende medewerking van enkele technici
kan de club op korte termijn over enkele
skelters beschikken. Over de aanleg van
een circuit, dat aan alle officiële eisen
voldoet, zijn reeds onderhandelingen
aangeknoopt. Het voorlopige bestuur
wordt gevormd door P. Brandt, voorzit
ter, P. van Egmond, Sint Jeroensweg 46,
Noordwijk-Binnen, secretaris en J. Deen,
penningmeester. De technische commis
sie bestaat uit de heren J. Düper en H.
Hoogendoorn. Belangstellenden voor de
skeltersport de minimum leeftijd tot
deelname is 14 jaar kunnen zich voor
inlichtingen wenden tot het secretariaat
van de nieuwe vereniging.
INBRAAK IN AUTOBOX
In de nacht van vrijdag op zaterdag
is er ingebroken in een autobox aan de
Korte Agnietenstraat. Uit een auto werd
een fototoestel ontvreemd ter waarde
van ongeveer f. 100. In verband hiermee
heeft de politie een 21-jarige perser en
een 17-jarige opperman, beiden afkom
stig uit Leiden, aangehouden.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Ingeborg, dr van J. J. van der Linden
en M. Dee, Yvonne Caroline Maria, dr van
M. G. M. Diepstraten en M. Brasker, Mo
nica Helen, dr van B. J. v. d. Mark en H.
S. Schwarze, Catharina Hendrlca, dr van
J Belj en C. Groeneweg, eBnjamin, zn van
M. Binnendijk en M. M. Jongerius, Jaco
bus Johannes Casper, zn van T. A. F. Som-
meling en S. J. Spendel, Petronella Johan
na Maria, dr van P. J. Brugman en J. P.
Ganzevles, Ronald Jan, zn van J. Dogte-
rom en A. W. van Beek. Jeroen, zn van J.
Hondelink en A. J. de Haan. Elisabeth
Barbara, dr. van J. Burger en E. van
Grondelle, Eric Leendert, zn van P. Cra
mer en C. J. M. van Rooijen. Helena Cor
nelia Maria, dr van P. C. J. van Eeden en
C, Langeveld, René. zn van W. Zijerveld
en M. J. Korsuize, Margaretha Dorothy, dr
van W. M. Wiessenberg en D. Macaré.
GETROUWD
N. van der Vllst en A. van den Bos.
Cultuur van de geest
De waarde van de universiteit is pri
mair gelegen in haar cultuur van de
geest. De student, in welke richting dan
ook, moet ervoor waken, geen vakman
netje zonder meer te worden. Belang
stelling voor geestesstromingen buiten
het eigen vak, kunstuitingen, het onver-
zuilde gezelligheidsleven, het contact
met velen, dit alles zijn terreinen waar
voor iedere student intensieve belang
stelling dient te hebben. Ouderejaars
kunnen in dit opzicht zeer grote diensten
bewijzen.
Dit alles bedoelde prof. Jonkers niet
alleen als een waarschuwing, doch te
vens, naast de begroeting, als een bemoe
diging. Student zijn is een voorrecht.
Maak van dit voorrecht een goed ge
bruik, zo besloot de rector magnificus.
De bijeenkomst in de Pieterskerk werd
geopend door de heer M. Tabaksblatt,
praeses facultatum, die evenals prof.
Jonkers de nadruk legde op de waarde
van de persoonlijkheidsvorming. Daarbij
gaat het in hoge mate om de bereidheid
om in onderling contact ook bij te dra
gen tot de vorming van anderen. Het is
belangrijk dat de student burger en niet
parasiet is van de Universitaire gemeen
schap.
De bijeenkomst werd bijgewoond door
vele aankomende studenten, door oude
rejaars, en voorts vanzelfsprekend door
de president curator en andere leden
van het curatorium benevens vele hoog
leraren en besturen van organisaties.
In Rijksmuseum van Oudheden
Het archief van de Nederlandse prehistorie, de bodem, wordt de
laatste jaren met hartstocht opengewoeld en voor een gedeelte weten
de oudheidkundige schatgravers er de rijke getuigen van het leven
onzer vroegste landgenoten uit te redden.
Bij grondwerken voor verkeer, woningbouw en industrie zijn in de
na-oorlogse jaren zovele schatten uit het verre verleden tot ons geko
men, dat vele inzichten omtrent de prehistorie geheel moesten worden
vernieuwd, en dat men zich in vele opzichten een vrij levendig beeld is
kan gaan vormen van de levenswijze in deze periode van twaalf
duizend jaar tot de komst van de Romeinen, ruwweg omstreeks het
begin van onze jaartelling.
Uit een reeks van deze bijzondere vondsten, die een gevarieerd beeld
van de vroegste bewoning van ons land geven, is in het Rijksmuseum
van Oudheden aan het Rapenburg een belangwekkende expositie
ingericht, welke zaterdag werd geopend en tot 15 december voor het
publiek te bezichtigen zal zijn.
Nieuwe bronnen
Vroeger ontleenden de oudheidkundi
gen hun kennis omtrent de vroegste ge
schiedenis van de bewoners der lage lan
den hoofdzakelijk aan de hunebedden,
de grafheuvels en andere overblijfselen
van de dodencultus. Dit moest noodge
dwongen een vertekend en eenzijdig
beeld geven.
De zeer omvangrijke grondwerken van
de na-oorlogse jaren hebben echter in
allerlei delen van het land sporen van
de bewoning zelf blootgelegd en dank zij
een waarschuwingssysteem waarin een
aantal beroeps- en amateur-oudheidkun
digen een belangrijke rol speelt konden
veel van deze vondsten tijdig worden ge
meld en voor de wetenschap worden be
houden. Zo zjjn in de laatste tien jaren
vooral in de omgeving van Vlaardingen
en ook in Zuid-Limburg kostbare vond
sten blootgelegd en bestudeerd.
Betrouwbaar beeld
Uit deze en soortgelijke vondsten heeft
men zich voor het eerst een betrouwbaar
beeld kunnen vormen van de leefwijze
van onze vroegste voorouders. Men heeft
(in Zuid-Limburg) de sporen van dor
pen ontdekt, in Vlaardingen ontelbare
vondsten van huisraad, werktuigen,
plantensporen en dierenresten geborgen
Men heeft daaruit onder meer kunnen
determineren, in welke periode in ons
land de bestaansbronnen overgingen van
jacht en visserij naar landbouw en vee
teelt, waarbij ook de vaste woonplaats
werd ingevoerd. Van deze en dergelijke
vondsten" geeft de expositie een boeiend
beeld, verlevendigd met foto's, schetsen
en andere verhelderend commentaar.
De bezoeker kan er leren, dat zelfs de
primitieve bevolking van meer dan dui
zend jaar voor het begin van de jaartel
ling reeds handelscontacten onderhield
over zeer grote afstanden als naar de
Oostzee. Engeland en zelfs Egypte. Men
vindt er zeer oude ploegscharen, een af
beelding van de oudste gevonden houten
boot (ongeveer 6300 jaar voor het begin
van de jaartelling), men vindt er getui
gen van vroege zoutindustrie in de om
geving van Leiden, stenen en bronzen
bjjlen die getuigen van een voor die tijd
hoogstaande techniek, aardewerk met
van even hoge kunstzin getuigende ver
sieringen, plattegronden van dorpen en
tientallen andere belangwekkende voor
werpen, die getuigen van de grote oud
heidkundige aanwinsten van de laatste
tien jaren.
Organisatoren
Versierd aardewerk van de band
Keramische cultuur, gevonden in
Sittard. Dit aardewerk stamt uit
het Neolithicum en moet tussen
4000 en 3500 j. v. Chr. worden ge
dateerd.
door de directeur van het museum prof.
dr. A. Klasens, die daarvoor tijd heeft
gevonden de drukke arbeid van de ver
bouwingen in het museum door, welke
verbouwingen van tijd tot tijd het karak
ter vanopgravingen krijgen.
Het bijeengebrachte materiaal is voor
namelijk afkomstig van terreinen te
Eext, Sittard, Elsloo, Geleen, Hekelin
gen, Zandwerven, Vlaardingen, Haam
stede, Deventer, Vogelenzang, Leiden,
Santpoort en Tritsum. De vondsten bij
Vlaardingen waren zeer rijk. Hier zijn
houten voorwerpen, dieren- en planten
resten en dergelijke snel vergankelijke
materialen in klei en water bijzonder
goed geconserveerd gebleven. Het mate
riaal is bezit van vele instellingen, meer
dan tien in getal, waaronder vanzelf
sprekend het Rijksmuseum van Oudhe
den.
Spreekt de tentoonstelling zelf reeds
duidelijke taal, deze wordt nog verheld-
derd door een bijzonder fraai uitgevoer
de en prettig leesbare catalogus, aan de
samenstelling waarvan mevr. W. Groen
manVan Waateringe, assistente van
het Instituut voor Prae- en Protohisto
rie, haar bijzondere zorg heeft gegeven.
Naar elders?
Het is nog niet bekend, of de tentoon
stelling na 15 dec. ook elders in het
land zal worden ingericht; wie haar
heeft bezocht kan slechts de vurige
hoop uitspreken, dat dit inderdaad het
geval zal zijn. Vooral de schooljeugd zal
hiervan overal in het land bijzonder
kunnen genieten, maar ook het inzicht
van ouderen kan op een ongeëvenaarde
wijze worden verrijkt.
Deze tentoonstelling onder de titel
„Panorama der Prehistorie" werd ont
worpen door prof .dr. W. Glasbergen, di
recteur van het Instituut voor Prae- en
Protohistorie van de Amsterdamse Uni
versiteit en dr. P. J. R. Modderman, con
servator bij de Rijksdienst voor het Oud
heidkundig Bodemonderzoek te Amers
foort. De vormgeving van de expositie
lag in handen van de heer A. Verhoeven,
die ook de opbouw van de vorige ten
toonstelling van het museum over huis
en huisraad in Griekenland en Rome
verzorgde. Ook bij deze tentoonstelling
werd weer gebruik gemaakt van de nieu
we door het museum aangeschafte ap
paratuur. Vanzelfsprekend werd even
eens bijzondere medewerking verleend
AANRIJDINGEN
Zaterdagmiddag omstreeks kwart over
vijf heeft op de wegkruising Lammen-
schansweg-Dahliastraat een aanrijding
plaats gehad tussen een bromfietser en
een personenauto. De bromfietser, een
23-jarige plaatwerker uit Voorschoten,
zou geen voorrang hebben verleend. De
bestuurder van de bromfiets en een 19-
jarige duo-passagier? kwamen te vallen.
Het meisje liep vermoedelijk een her
senschudding en een gebroken pols op.
De 3-jarige Willie Bleijie werd zater
dagavond omstreeks kwart over zeven
aangereden door een bromfietser, door
dat zij halverwege de rijbaan plotseling
zonder op het verkeer te letten terug
Zilveren ere-penning
voor P. van Delft
VIJFENTWINTIG JAAR BIJ
N.V. DEMMENIE
Vandaag herdacht de heer P. van
Delft, thans adjunct-directeur van de
N.V. Kantoorboekhandel L. Demmenie
Zoon, het feit, dat hij voor 25 jaar
bij deze vennootschap in dienst trad.
Ter gelegenheid van dit zilveren jubi
leum vond hedenochtend in tearoom
restaurant v. d. Heijden in intieme
kring een hartelijke huldiging plaats.
De directeur, de heer P. Demmenie,
die als eerste spreker het woord voerde,
had bijzondere waardering voor de
plichtsopvatting en grote vakkennis van
de heer Van Delft, die op 14-jarige leef
tijd bij zijn vader als jongste bediende
in dienst trad en dankzij zijn doorzet
tingsvermogen is opgeklommen tot ad
junctdirecteur, in welke kwaliteit hij
een groot aandeel heeft gehad in de
groei van het bedrijf, dat in de loop der
jaren is omgezet in een N.V.. In dit
woord van hulde en waardering werden
ook de echtgenote en de beide ouders
van de jubilaris betrokken. Een enve
loppe met inhoud onderstreepten deze
woorden van dank en gelukwens.
De heer J. G. J. Verheij van Wijk,
voorzitter van het Departement Leiden
van de Ned. Maatschappij voor Nijver
heid en Handel, had eveneens bijzon
dere waardering voor de prestaties van
de heer Van Delft, die door zelfstudie
en het opdoen van een grote mate van
praktische ervaring zich heeft weten op
te werken tot zijn huidige positie. Na
mens de Maatschappij overhandigde
spreker de jubilaris het vererend getuig
schrift en de daarbij behorende zilveren
ere-penning. Mr. P. J. de Ruyter de
Wildt, president-commissaris, schonk
eveneens aandacht aan de kwaliteiten
van de heer Van Delft en de mede
onder zijn leiding tot stand gekomen
groei van het bedrijf. In gelijke geest
voerden hierna nog het woord de heer
A. Martijn, accountant en mej. A.
Knaap, die de gelukwensen van het per
soneel overbracht. Enkele geschenken
werden aangeboden, bovendien werden
de echtgenote en de moeder van de
jubilaris met bloemen verrast. Na een
dankwoord van de heer Van Delft bleef
men nog enige tijd in feestelijke stem
ming bijeen.
Loterij goedgek. d. d. Min. v. Just. d.d. 13/5/'60 nr. L O. 600/033/487. Loten
Loten f 1.per stuk
f 5005 prijzen w.o. vijf kapitale WOON
HUIZEN in totaal f 225.000 aan prijzen.
Bekendmaking hoofdprijzen Radio Hilversum
(298 mrt.). Giro: 552255.
'TUBpianoH '808 iaSuissprnwuiaoH uaBuntpTiar JOOA saipy 'ua^oi OOO'OSÊ
l TE VEEL GAAT
VERLOREN
„Ja, er gaat zeer veel verloren",
verzuchtten prof. Glasbergen en
dr. Modderman in antwoord op
i onze vraag. Het is nu eenmaal on
mogelijk, de hele Nederlandse bo-
i dem om te gaan woelen om sporen 1
van het verleden te vinden. Daar- 1
door zijn wij voor een groot deel i
1 aangewezen op de meldingen over i
1 vondsten bij grondwerken. Maar we
1 zijn ervan overtuigd, dat heel veel
1 niet gemeld wordt. Nu is het moei-
i lijk, te weten hoeveel er niet ge-
i meld wordt en daardoor verloren
i gaat. Maar er is wel een schatting
te maken. Wij hebben vele mede-
werkers, die vondsten bij grond
werken melden. Het merkwaardige
is, dat de meldingen zich met deze
medewerkers verplaatsen. Worden i
deze medewerkers naar elders over-
1 geplaatst, dan wordt er daar ineens
i een heleboel gevonden en niet meer
i meer op zijn eerste standplaats.
„Laten we een schatting doen: 90
procent gaat verloren...".
„Het is alsof iemand van Rijks
wege opdracht heeft gekregen, het i
Rijksarchief nu maar te gaan ver-
scheuren. Daarbij kan ook de Vre
de van Munster verloren gaan, als
er niet een historicus bij zit om te
kijken wat er aan snippers gaat. U
moet bedenken, dat de gehele Ne
derlandse bodem een archaeolo-
gisch archief is, en dat er tien- 1
duizenden bezig zijn, dit archief 1
overhoop te halen..."
Dr. W. H. Velema beroepen
Dr. W. H. Velema, chr. geref. predi
kant te Eindhoven, is beroepen als pre
dikant van de Chr. Geref. Kerk alhier.
Dr. Velema, die beroepen is in de vaca
ture van ds. C. v. d. Weele en in 1929
werd geboren, werd 13 september 1953 te
Eindhoven in het predikambt bevestigd.
ADVIES AAN ARTSEN VOOR
"PLANTA-PATIËNTEN"
De commissie inzake geneeskundige
verklaringen van de „Koninklijke Ned.
Maatschappij tot bevordering der ge
neeskunst" deelt in „Medisch Con
tact" de huisartsen mede, dat zü geen
verklaring moeten geven aan „Planta-
patiënten", die daarom vragen in ver
band met het claimen van schade
vergoeding, doch deze patiënten te
adviseren een advocaat te raadplegen.
liep. Met een gebroken neusbeentje werd
het kind door de EHD naar het Acade
misch Ziekenhuis overgebracht,
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sint Pancras Th. Tijsma,
kand. te Workum. Benoemd tot vicaris te
Zwolle (wijkgem. 3 en 4) A. W. J. A.
Knorth, kand. te Huissen (Geld.).
Bevestiging dr. A. Koolhaas
Onder zeer grote belangstelling van
kerkelijke autoriteiten uit het gehele
land alsmede afgevaardigden van diver
se protestantse kerken is gisteravond
dr. A. A. Koolhaas in de „Sint-Joris-
kerk" te Amersfoort bevestigd in het
ambt van conrector van het Harvormd
Seminarium te Driebergen door ds. P.
G. van der Hooff uit Hilversum.
Ds. Hooff zei in zijn preek dat het
werk, dat dr. Koolhaas gaat doen bij
uitstek het doel van het Woord is:
het vormen van de aanstaande diena
ren des woords. Ds. Van der Hooff las
vervolgens het bevestigingsformulier,
waarna dr. Koolhaas een kort woord
sprak. Hij noemde het mooiste en
boeiendste werk de arbeid van een
predikant ..aan de frontlijn" in het
midden van de gemeente. Hij had aan
die frontlijn gestaan, maar ook had hij
de laatste jaren gediend bij „het basis
commando" als praeses van de synode.
„Vanavond", zo zeide hij. „wordt ik te
ruggezet bij „de instructie", de opleidim-
van predikanten, wier arbeid in sterk
mate gericht is op het werk aan c'
frontlijn".
Eerstejaarsdagen geopend
de maatschappij als geheel kan deze
intensieve oefening voor het maat
schappelijk leven tot zjjn recht komen.
