HuldeLexi
Goud voor een
Bestaat de Brittenburg nog wel?
tuUlc
schoolvulpen
FILMS
Kikvorsmannen proberen weer
het geheim te ontsluieren
wolfslag
VAN DEZE WEEK
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 27 augustus 1960
Tweede blad no. 30136
20 voor een gulden
/jfipps
GOUD *$mm
omdat onze eigen melangeurs \4
in Amerika de beste tabakken V1
ter plaatse kopen.
een GULDEN
omdat de verkoop van de Lexies
over de gehele wereld zo enorm groot is.
N'EC
wereldmerk
from America's Best Tobaccos
Raadselachtig gedoe voor Katwijkse kust
De oude Dirk van der Plas volgt
met zijn nog sterke 73-jarige ogen
een oranje motorvlet, die een mijl
uit de wal op de Noordzee voor
Katwijk's boulevard dobbert. Een
nauwelijks merkbaar knikje van
zijn hoofd verraadt, dat hij het met
dat ogenschijnlijk spelevaren van
dat vletje niet eens is. „Ze zoeken
verkeerd, Machiel"» zegt hij opeens
tegen zijn 68-jarige buurman
Machiel van Velzen, die eens met
hem op een haringlogger de blauwe
plas water voor hen bevoer. „Daar
ligt de Brittenburg niet".
Machiel valt hem onmiddellijk
bij. „Ze moeten meer zuidelijker
zoeken. De Brittenburg ligt voor
de Oude Kerk. Dat vertelden de
oude mensen vroeger op Katwijk.
Ik geloof trouwens niet, dat ze wat
vinden. Er zullen wel een paar
metertjes zand boven de resten
van dat Romeinse kasteel liggen.
Anders zou een visserman al lang
met zijn netten op de muren zijn
vastgelopen."
De kikvorsmannen - leden van de Ne
derlandse Jeugdbond - ter bestudering
van de geschiedenis konden de twee
oude vissers niet horen, toen ze giste
ren baantjes voor de uitwatering van de
Oude Rijn onder water zwommen. Maar
zélfs al zouden ze het wel hebben kun
nen horen, dan nóg is het uitermate
twijfelachtig of zij zich iets van de ad
viezen van de oude Katwijkers hadden
aangetrokken.
Want geleid vanuit hun hoofdkwartier
- een geel geschilderde houten directie-
keet op wielen bij de sluis van de Oude
Rijn - tasten zy volgens een vast sche
ma de bodem af van het gebied, waar
volgens overleveringen omstreeks 900
het Romeinse fort „Brittenburg" verzon
ken moet zijn, toen de Rijn buiten haar
oevers trad.
Gestoken in glanzende rubberpakken
verlaten zij keer op keer het van de red
dingsdienst gehuurde motorvletje om ge
lijk platvissen de zeebodem te verken-
de allerbeste
ingebouwde
molybdeen pen.
collector (dus
absoluut lekvrij)
zuigervulling;
GRATIS service-
kaart, na 1 jaar
wordt Uw LAMY
gereviseerd.
Schroef- Steek-
dop dop
8.95 12.50
Alleenverkoop
BREESÏRAAT 145 TEL. 23211
3 oktoberopfocht
„Het domein van de vrouw"
Nog slechts circa 5 weken scheiden
ons van 3 oktober, de grote dag voor
Leiden, doch ook voor alle oud-Leide-
naars in den lande, die zich opmaken
om hun 3 oktoberfeest weer te gaan
bilwonen en vieren.
Zoals reeds eerder gepubliceerd, zal
de optocht dit jaar ln het teken van
de reclame staan. De naam luidt: „Het
domein van de vrouw", omdat het be
steden van het gezinsinkomen voor het
grootste deel door de hand van de
huisvrouw gaat.
Vele fabrikanten en handelaren heb
ben deze gelegenheid benut om op
3 oktober hun produkten onder de ogen
te brengen van de 100.000 Leidenaren
en de ongeveer 100.000 bezoekers van
buiten de stad, die steeds komen kijken
naar de stoet, die 's middags door onze
straten trekt.
Zij zullen niet alleen reclame maken
voor hun produkten, doch tevens '"ai-
gen naar de fraaie prijzen, welke de
3 October Vereeniging beschikbaar
stelde voor de mooiste, de geestigste, de
origineelste en de doeltreffendste inzen
dingen.
Wij zijn er van overtuigd, dat zij met
succes het domein van de vrouw zullen
betreden en dat de optocht die
uiteraard geheel en al afwijkt van een
historische stoet buitengewoon mooi
zal worden.
Naar wij vernemen wordt de inschrij
ving van deelnemende firma's op
10 september gesloten, opdat ie stoet
kan worden irigedeed en gevormd tot
een sluitend geheel. Dat de optocht zal
worden opgeluisterd door veel muziek
en dat de 3 October Vereeniging zelf
met- 2 originele praalwagens zal ver
schijnen natuurlijk buiten mededing
ing naar de prijzen behoeft nauwe
lijks te worden vermeld!
nen. In de hoop eindelijk eens klaarheid
te brengen in de geheimzinnige zaak
„Brittenburg", die de historici al eeuwen
lang bezig houdt en telkens maar weer
kans ziet om actueel te worden
Prikkeldraad
Dirk van der Plas en Machiel van Vel
zen zullen trouwens niet de kans krijgen
om de jeugdige amateur-archeologen iets
te vragen over de vorderingen bij hun
werk, verschanst als zij zich hebben in
het gele keetje, de vlet en in de blinker,
die op de zeereep staat en waarop zij
hun meetinstrumenten hebben uitge
stald. Om het gele keetje bij de sluis
staat zelfs een afrastering van prikkel
draad, want het benodigde kapitaal voor
dit wetenschappelijk onderzoek, dat heus
wel van groot historisch belang kan wor
den genoemd, dwong hen om de publici-
teitsrechten van deze expeditie te verko
pen.
„Mondje dicht" is daarom het parool
van kikvorsman Henk Dijkstra en zijn
tien medewerkers. Overigens verhindert
dit parool niemand om bij het keetje te
komen en het vletje te volgen, dat da
gelijks als het weer het toelaat de ko
mende twee weken een uur of vier op
zee zal zijn.
Een boeiend schouwspel levert dat va
ren met het vletje en het geheimzinnig
manipuleren met kaarten in het gele
keetje thans nog niet op. „Het is nu nog
een kwestie van passen en meten" wilde
kikvorsman Henk Dijkstra nog wel zeg
gen.
„Het gaat erom de plaats te vinden,
die reden geeft aan de veronderstelling,
dat daaronder de resten liggen van wat
eens het trotse fort „Brittenburg" was.
Het onderzoek krijgt een spectaculair
karakter, zodra men zover is.
Dan komt het zgn. onderwatervlieg
tuig, een soort van samengestelde duik
boot, er aan te pas. Met dit vreemde
Franse vaartuig, dat een snelheid van
40 kilometer per uur onder water kan
halen, zullen de kikvorsmannen heel wat
meer kunnen doen, dan met hun rubber
pakjes.
„Kijk, daar gaan de jongens van de
reddingsbrigade", zegt een badgast op
het strand als het werkbootje van de
amateur-archeologen de uitwatering van
de Oude Rijn binnenloopt. Weet hij
veelEen dreumes van drie zegt:
„Niet waar, pap, het zijn Duitsers
Waarom dat kind dit zegt, begrijpt nie
mand.
Misschien omdat de zes jonge man
nen in het bootje er zo stoer uitzien?
Gijs van Beelen, een parmantig oud
baasje, zwart petje op en natuurlijk oud-
schipper van een haringlogger, is ervan
overtuigd, dat de jeugdige archeologen in
ieder geval iets zullen vinden voor de
uitwatering van de Oude Rijn.
„Er ligt daar een heel groot anker op
de bodem van de zee. Ik weet dat zeker.
„Heel vaak zijn de netjes van de schok
kers, die hier dagelijks vlak onder de wal
vissen, aan dat anker blijven hangen".
„Wat moet je er nou eigenlijk van zeg
gen, man", zegt Dirk van der Plas op
zijn beurt. „Maandenlang vis je op een
plek en ineens loopt je net er vast. Weg.
Aan flarden gescheurd. Dè-t is de zee. De
bodem beweegt. Het zand schuurt. Op en
af.
„Kijk, daar vlak voor de uitwatering
steekt nu een zandbank boven water.
Over een paar dagen kan die weer ver
dwenen zijn. Dat bedoel ik. Het zand
gaat mee met eb en vloed. Zo kunnen
ook die verhalen over de muren van
de „Brittenburg" wel in de wereld zijn
gekomen
Zijn maat komt weer terug op de Oude
Kerk, die in Katwijk heel mooi en strak-
wit op de zeereep aan de boulevard
staat. „Vroeger moet die kerk midden in
het dorp hebben gestaan. Dat begrijp je
toch wel. Ze wisten toen ook al wat de
zee was. Ze bouwden vast geen kerk pal
op de zeereep. Er moet dus een heel stuk
land met huizen en al in zee zijn ver
dwenen. Daarbij was volgens de oude
mensen ook de „Brittenburg". Daarom
moeten ze voor de Oude Kerk zoeken en
niet hier voor de uitwatering".
Maar wat dan te zeggen van de ont
dekking, die bootsman Jaap van Beelen
van de zeesleper „Noord-Holland" drie
jaar geleden deed, toen hij ongeveer ter
hoogte van de Oude Rijn een duik nam
in het zilte nat in een afgekeurd duf-
kerspak van de marine en ineens op
een stuk steen stond, dat hem sterk de
indruk gaf een muur te zijn?"
„Dat stuk steen was wel een meter dik.
Ik ben er stomweg op gaan zitten. Het
leek precies op een zwaar begroeide
muur. De zee rondom deze muur schatte
ik wel op 10 meter diepte. Deze muur zou
best wel eens een stuk van de „Britten
burg" kunnen zijn
Zulke verhalen zijn er meer in Katwijk
te vinden. En er zijn ook kaarten van
vroeger, waarop de „Brittenburg" is ge
tekend. Vast staat ongeveer wel, dat het
een omstreeks twee eeuwen na Christus
door de Romeinen gebouwde versterking
is geweest, die diende voor de beveili
ging van de scheepvaart op „Brittannië"
Langs de „Brittenburg" moeten in die
verre tijd de korenschepen de Rijn zijn
opgevaren om de Romeinse legioenen te
provianderen. Beslist niet alle geleerden
zijn het echter over dit „vast staan"
eens. Er zijn er, die zeggen, dat het een
versterking van Frankische oorsprong
moet zijn geweest.
In elk geval duikt de „Brittenburg"
of de „Borch te Bretten" steeds weer op
in de geschiedenis van Katwijk. Overle
veringen vertellen zelfs, dat het kasteel
of fort na een storm in 1520 geheel
zichtbaar is geweest
Hoe dan ook, de amateur-archeologen
hopen in hun kikvorspakken met de ci
linders geperste lucht op hun rug, in de
komende weken en misschien vandaag
of morgen al het geheim van de „Brit
tenburg" te ontsluieren. Het is de tech
niek, die hen daartoe in deze eeuw in
staat stelt, mits er zich werkelijk zicht
bare overblijfselen van het fort op de
zeebodem bevinden.
Want hoe vind je de resten van een
fort, als de zeebodem zich daarboven al
eeuwen geleden metershoog heeft geslo
ten? Dirk van der Plas is geneigd om te
zeggen: „Nooit!"
En hij kan het wel een beetje weten.
Hij heeft tenslotte zesendertig jaar de
grote haringvijver geploegd en kent de
zeebodem als het straatje voor zijn
huis in Katwijk
(Advertentie)
De vrouw met de zweep
Wonderlijke keus voor
veroordeelde
Rex Het is niet moeilijk zich een
voorstelling te maken van de verbazing
die een terdood veroordeelde overvalt,
wanneer er plotseling een vrouw zijn
cel komt binnenstappen, terwijl hij hy
pernerveus op zijn executie zit te
wachten. En dan nog wel een vrouw zo
mooi als Rhonda Fleming.
Maar nog onvoorstelbaar wordt die
verbazing, wanneer de meegekomen
rechter hem voor de keus stelt: trouwen
met die vrouw en de vrijheid of de dood.
Wij kunnen gemakkelijk voorstellen,
dat de veroordeelde in deze film Guy
Madison zijn keus snel bepaald had,
temeer daar hem beloofd werd, dat de
vrouw die het huwelijk voor een pit
tige erfenis nodig had daarna uit
zijn gezichtsveld zou verdwijnen.
Maar er bleken wat addertjes in het
gras te schuilen, want de rechter voelde
er niet veel voor om die belangrijke ge
tuige van zijn kuiperijen levend te laten
lllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllM
rondspringen. En onze ex-veroordeelde
voelde er daarentegen niets voor zich
zonder meer te laten neerschieten. In
tegendeel, hij wilde „zijn" onbekende
vrouw wel weer eens terugzien.
We kunnen het nu wel verklappen:
dat heeft hij, maar het viel hem in het
begin beslist niet mee. Dat zal men
Doctor at sea
Vermakelijke toevalligheden
STUDIO Het bekende Britse film
makersduo, producent Bette Box re
gisseur Ralph Thomas heeft voor de
Rank organisatie nogal eer ingelegd met
de z.g. dokterserie, zoals de huisarts en
de scheepsarts. Deze successen hebben
genoopt tot een nieuwe aflevering in
deze rij, n.l. de verliefde arts, waarin
voor de eerste maal niet Dirk Bogarde
als hoofdfiguur optreedt, maar Michael
Craig.
Bi mien afzienbare tijd wordt deze
nieuwe arts ten doop gehouden, maar
intussen doen de betrekkelijke oudjes
in deze serie het nog best.
Zo kan men deze week de scheepsarts
ontmoeten in het kleine theater aan de
Steenstraat. Men kan terecht tegen deze
film aanvoeren, dat het verhaal nog al
geforceerd aandoet. Het hangt van lou
ter toevalligheden aan elkaar. Toevallig
breekt er de eerste nacht dat de jonge
scheepsarts aan boord is, een fikse
storm los.
Toevallig blijkt de kapitein een on
verbeterlijke bullebak te zijn, toevallig
komt de arts in de eerste haven in de
gevangenis terecht, krijgt dit vracht
schip voor de terugreis twee vrouwelijke
passagiers aan boord, moeten deze in de
hut van de arts slapen en We zou
den nog wel even kunnen doorgaan.
Door die talloze toevalligheden krijgt
men een ietwat gewrongen geschiedenis,
maar vanzelfsprekend ook mogelijk
heden voor vele vreemde en vaak vro
lijke verwikkelingen.
Het is typisch Engels van sfeer, de
spot op eigen levenshouding en de me
dische toestanden op de schepen goed
moedig en gezellig van aard. Dirk Bo
garde is een vermakelijk flegmatieke
scheepsarts, die op de vlucht voor een
vrouw in de armen snelt van een an
dere. Maar dat is dan ook Brigitte Bar
dot, enkele jaren jonger dan thans en
aanzienlijk frisser en charmanter. Een
verrukkelijke typering komt op naam
van de baardige James Robertson Jus
tice als de briesende kapitein, die alles
doet om de vrouwen te ontlopen, maar
tenslotte toch ook gestrikt wordt.
Gistermiddag vond, zoals gemeld,
in het Nederlands Leger- en Wa-
penmusem Generaal Hoeder" aan
de Pesthuislaan de commando
overdrachtplaats. Op de foto zien
we de scheidende directeur, briga
de-generaal tit. b.d. C. A. Hartman
(links) die de nieuwe directeur, de
heer A. C. Paardekoper de catalo
gus voor de nieuwe tentoonstelling
in het museum toont onder het toe
zicht van een stalen ridder. Onder
de vele burgerlijke en militaire
autoriteiten, die deze overdracht
bijwoonden, waren o.m. de burge
meester jhr. mr. F. H. van Kinschot,
de rector-magnificus van de Leidse
Universiteit, prof. mr. J. E. Jonkers
t n de wethouder van Onderwijsde
heer J. C. van Schaik.
trouwens al weer begrepen hebben uit
de veelzeggende titel van deze film:
„De vrouw met de zweep". Maar men
zal ook wel begrijpen, dat onze voor
malige avonturier zich niet zonder meer
op zijn kop laat zitten door die juf
frouw, die hij aanvankelijk bepaald niet
zonder handschoenen kon aanpakken.
Het gaat er nogal pittig aan toe, maar
dat maakt zo'n avonturenfilm juist aan
trekkelijk. Bovendien, het verhaal speelt
zich niet voor niets af in het „wilde"
westen
„JE BENT NOOIT TE JONG"
Kolderklucht rond
juwelendiefstal
Casino In de kluchtige koldexfalim
„You're never too young" haalt de gri-
massentrekkende Jerry Lewis, heel wat
dwaze streken uit. Vooral de jeugd zal
zich daarbij fantastisch amuseren!
Wat zioh in deze geschiedenis alle
maal afspeelt, is moeilijk na te vertel
len, want zij springt van de hak op de
tak en telkens valt er weer iets nieuws
te beleven, met een enorme, in snel
treinvaart voorbij glijdende tocht op
waterski's van Lewis, die zich achter
een motorboot op het water en door de
golven laat meesleuren: een ongelofe
lijk knap staaltje van behendigheid,
voor zover natuurlijk niet de nodige
trucs daarbij zijn toegepast.
Het gaat hier om een juwelendiefstal,
maar vóórdat het juweel weer is opge
spoord, gebeuren er zóveel verrassende
en onverwachte gebeurtenissen, dat men
nauwelijks begrijpen kan, waar men het
vandaan gehaald heeft.
Lewis doet o.a. als een zogenaamd
„klein jongetje" zijn entree in een kost
school voor meisjes en U zult de op
winding begrijpen, die hij daar teweeg
brengt.
Socms worden in deze film herinnerin
gen opgeroepen aan „de gooi- en smijt-
films" van weleer, maar alles gaat hier
veel geraffineerder toe: welaan, de film
techniek is dan ook vooruitgegaan, zelfs
in films, waarin dit soort van humor
hoogtij viert. Wie eens het luchtige wil,
kan bij „Je bent nooit te jong" bést te
recht: hij wordt er op sommige momen
ten zélf weer jong van!
Voor enige ernst is hier geen plaats,
maar dat hoeft bepaald ook niet altijd.
Dean Martin is hier Jerry Lewis' tegen
partij en hij. alsmede alle anderen, die
in deze dolle historie medewerken, bren
gen het er evenmin lang niet slecht af!
Voordat de jeugd zich weer met de
ern6t der school gaat bezighouden, kan
zij hier nog eens hartgrondig gaan
lachen!
De bruiden van Dracula
Bloederige familieroman
Trianon Dracula is sinds zijn laat
ste film in het huwelijk getreden. Zo
kan men gelukkig weer genieten van
deze bloederige familieroman, waarin
zoals dat gebruikelijk schijnt te zijn
heel wat charmante en aantrekkelijke
dametjes in bleke vampiervrouwtjes
worden veranderd. Bovendien zal het
de Leidenaren buitengewoon interes-
song
Lugubere mistige bossen, onheilspel
lende vleermuizen en een akelig kijken
de barones-met-een-verleden, dat alles
draagt er uiteraard toe bij, dat men op
recht kan smullen.
Soldaten in nylons
Gelukkige combinatie van
uitbundigheid en discipline
Luxor Dit hupse filmwerkje van
Engelse makelij geeft een ietwat karika
turale uitbeelding van een militairkamp
tijdens de tweede wereldoorlog, waar
luitenant Brown de directe leiding heeft
van een bataljon meisjes-in-uniform.
Hoe gemakkelijk zou dit in een grove
klucht hebben kunnen ontaarden. Maar
de Britten zijn erin geslaagd heel aardig
het evenwicht te bewaren tussen uit
bundigheid en discipline, waarbij de aard
van het (militaire) onderwerp hun
natuurlijk te hulp kwam.
Genoemde Brown staat in het kamp
bekend als de hartenbreker, omdat al
zijn ondergeschikten dol op hem zijn. Er
komen complicaties wanneer zijn vrouw
eveneens bij de groep komt ofschoon dit
verboden is. Het geheim blijft lange tijd
bewaard, maar de spanningen, die daar
uit voortkomen, zijn op buitengewoon
amusante wijze verwerkt. Er komen
herhaaldelijk taferelen in deze film voor,
die de zaal doen schateren van de lach.
En terecht, want het verhaal bleef
luchtig 2»nder plat-kluchtig te worden
„£c/>f iets voor Conny"
Voor teenagers
Lido In het Lido-theater draait
deze week een film voor teenagers.
Conny Froboess, het charmante Duitse
zangeresje, dat ook in ons land zoveel
triomfen vierde, speelt er n.l. de hoofd
rol n. Evenals in alle andere films, welke
er in de afgelopen jaren van haar zijn
seren hoe de academisch gevormde Leid-
se(!) professor er op wetenschappelijke
wijze met behulp van kruisbeelden en
wijwater in slaagt de terreur van de
vampiers te bedwingen. Het is maar te
hopen, dat hem dit voor altijd is ge
lukt. Het schijnt, dat vampiers taaie
en volhardende wezentjes zijn, die het
de mensheid verschrikkelijk lastig kun
nen maken.
gemaakt, zingt de populaire Conny in
.Meine nichte tut das nicht" een aan
tal prettig in het gehoor Üggende melo
dietjes. Bovendien is het meisje nog
steeds grappig om te zien. Haar tegen
speler is de al even bekende Fred Ber-
telmann, een man, die vroeger kinder
arts wilde worden, maar door allerlei
omstandigheden in de wereld van het
amusement is gekomen. Dat hij daarin
een dikke boterham verdient is zonder
meer duidelijk. Verder speelt in deze
vrolijke ontspanningswereld nog een
andere jonge artiest. Hij zingt en danst
o.m. „Und dann fuhren Sie wieder nach
Jamaica". Zijn naam? De jeugd kent
hem wel, het is Rex Gildo. Het ver
haal doet er eigenlijk weinig toe. want
de liedjes zijn in deze film het belang
rijkste. Conny zingt o.m. „Wer wird der
Erste sein" en „Das tue ich alles nur
ftir dich"
Om nog even op het verhaal terug te
komen, U begrijpt zeker wel, dat ook
hier eind goed al goed is.
