Portugal herdenkt op grootscheepse
wijze Prins Hendrik de Zeevaarder
Peddelende Engelse jongens tijdens
tocht door Nederland ook in Leiden
RYNBENDE' S
NIEUW ROOD
Sster
Leids hoogleraar zal deelnemen
aan belangrijk nautisch congres
Van Den Helder naar Rotterdam
Koninklijk goiul voor adjudant
P. Brolim van de Leidse politie
Knoop
dit in
uw oor
VAN NELLE's
98 ct
Woedende uitval van de Cubaanse
premier tegen r.k. „topkringen
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 12 augustus 1960
Tweede blad no. 30123
Vijf eeuwen geleden overleed unieke figuur
Zevenenvijftig machtige oorlogsbo
dems uit zestien landen ook de Ne
derlandse jager Overijsselen tien
sierlijke Marine-opleidingsschepen, die
acht nationaliteiten waaronder de
„Urania" de Nederlandse vertegen
woordigen, voerden kortgeleden een
imposante vlootschouw uit voor de
Zuidportugese haven Sagres.
Dit ter nagedachtenis van een man,
die alleen een verdienstelijk Portugese
prins had kunnen zijn als hij niet door
zijn stuwende en stimulerende weten
schappelijke arbeid een onsterfelijke
figuur was geworden, aan ivie alle zee
varende naties en dus ook Nederland
zo enorm veel dank verschuldigd zijn:
Prins Hendrik de Zeevaarder.
Enkele dagen na die vlootrevue ston
den twee presidenten, Thomaz van Por
tugal en Kubit-schek van Brazilië, de mi
nisters van Marine van maar liefst vyf
landen, te weten Portugal, Spanje, Bra
zilië, Argentinië en Mexico, een klein
legertje admiraals en nog talrijke an
dere genodigden uit vele landen op de
oever van de Taag te Lissabon om de
onthulling bij te wonen van het „Monu
ment der Ontdekkingen".
Een majestueus beeldhouwwerk. Ook
ter ere van de nu 5 eeuwen geleden over
leden Prins Hendrik de Zeevaarder, die
in de eerste helft van de vijftiende eeuw
- tijdens zijn teruggetrokken leven van
6tudie en plannen maken - van Sagres
uit niet alleen zo'n groots aandeel nam
in de ontdekking van de westkust van
Afrika, maar door zijn onderzoekingen
en wetenschappelijk doorgevoerde verbe
teringen ook van zo'n grote betekenis
werd voor de ontwikkeling van de
Echeepvaart en de cartografie.
Bezielende kracht
Men kan zeggen, dat deze Prins, die in
zijn jonge jaren tijdens expedities naar
Ceuta, eerst onder leiding van zijn va
der, Koning Joao I en later op eigen be
nen, zijn moed en kunde ook praktisch
had bewezen, in zijn verdere leven door
zijn nimmer aflatende ijver, studie en
experimenteren en door zijn deskundige
leiding bij het uitrusten van de schepen,
die ieder jaar weer op ontdekkingsreis
werden gezonden, de grote bezielende
kracht is geworden van de Portugese
expansie.
En daar de Portugezen weer het lich
tend voorbeeld werden voor de andere
zeevarende naties, kan men begrijpen
welk een unieke invloed Prins Hendrik
de Zeevaarder op de zeevaart in die da
gen en de daarop volgende eeuwen heeft
gehad. En de handige Hollanders hebben
zeker niet het minst dankbaar geprofi
teerd van de vruchten van zijn baan
brekend werk.
Herdenkingen
Congres
Aan dit werk en de bijzondere plaats
van deze Prins in de maritieme, maar
dus ook economische ontwikkeling van
Europa zal de volle aandacht besteed
worden tijdens het grote nautische en
cartografische congres, dat voor de eer
ste maal van 5 tot 11 september te Lis
sabon zal worden gehouden.
Zo'n zevenhonderd geleerden uit alle
delen van de wereld zullen zich daar
verdiepen in de vroegere ontdekkingen,
de cartografie, de scheepvaart in het al
gemeen en die in de dagen van Prins
Hendrik de Zeevaarder in het bijzonder.
Voorts zal men de koloniale ontwikke
lingen nagaan in de eeuwen, die volgden
op die van Prins Hendrik de Zeevaar
der, wie hierbij vanzelfsprekend de ere
plaats zal krijgen, welke hij in de mari
tieme geschiedenis nu eenmaal heeft
verworven.
Surprise
Twee Nederlanders nemen aan dit
congres deel: prof. dr. T. H. Milo, hoog
leraar in de maritieme geschiedenis aan
de Leidse Universiteit en mej. J. B.
Overeem, directrice van het museum
„Prins Hendrik" te Rotterdam.
„Ik heb een onprettige verrassing voor
mijn Portugese gastheren", vertrouwde
prof. Milo ons gistermiddag met een fijn
glimlachje toe. In zijn causerie over de
Portugese handel en scheepvaart op de
Nederlanden van 1460 tot 1572 wil hij
aantonen, dat - in tegenstelling met de
totnutoe gehuldigde opvattingen - onze
voorvaderen hun Portugese tijdgenoten
al hadden overvleugeld voor het afslui
ten van dit tijdvak.
Maar voor een pleistertje op die won
de in de Portugese nationale trots kan
wellicht een van de Russische geleerden
zorgen. Dr. Tsukernik wil nl. pogen te
bewijzen, dat de Portugezen lang voor
Columbus op Amerikaans grondgebied
stonden. Vermoedens in die richting le
ven er allang in wetenschappelijke krin
gen, maar een bewijs is er nooit gele
verd.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Susanna, dr. van C. Hus en P. Koop-
mans; Marlon, dr. van E. K. Llgtenberg
en J. B. van Grieken; Pleter, zn. van
W. van Weerlee en J. T. Heruer; Dirk
Alex, zn. van J. Groen en Y. A. Hardy;
Hermanus, zn. van H. Honsbeek en G.
van Alphen; Adriana, dr. van J. L. van
Kempen en B. Baart; Yvonne, dr. van J.
van der Vos en W. Haasbeek; Jan Gerrlt,
zn. van J. G. van Leeuwen en J. Baart.
GETROUWD
D. A. Bekooy en A. P. J. M. Vliet Vlie
land; J. Kleefstra en M. Bek; W. Turk
en J. Petit; B. A. Tolboom en M. Vry-
bloed; H. van Meurs en A. H. M. van den
Elzen; W. Kagle en M. E. Nieman; C. van
Weeren en P. M. Smit; H. C. G. Paarde-
kooper en C. M. A. Devilee; W. Beens en
M. E. Kres; H. W. van der Weijden en
M. M. den Hollander; A. van Es én P. J
Overdljk; J. van As en G. J. Groenendijk.
OVERLEDEN
R. Bos, 58 Jaar, echtgen. van H.
Schutte; M. G. van der Meer, 76 Jaar,
echtgen. van J. A. Diemei; G C. van
Blltterswijk, 80 Jaar man; J. Boot, 72
Jaar, man.
Daar de nagedachtenis van de grote,
nobele figuur van Hendrik de Zeevaar
der in Portugal nog steeds in hoge ere
wordt gehouden heeft men niet willen
volstaan met de genoemde manifestaties.
Op vele plaatsen worden ook in engere
kring festiviteiten georganiseerd. Zo bijv.
ook op de Azoren. Nu door de herden
king van Prins Hendrik de Zeevaarder
de gedachte aan vroegere eeuwen leven
diger is geworden, komen bewoners van
de Azoren tot hun grote verbazing soms
tot de ontdekking, dat zij in het verre
verleden van Vlaamse afkomst zijn. In
1422 werd daar een Vlaamse nederzet
ting gesticht, welke in de loop der ja
ren echter geheel is opgegaan in de Por
tugese gemeenschap. Zelfs de namen
zijn Portugees geworden. Maar in deze
dagen herinneren de nazaten zich hun
voorvaderen
Tentoonstelling
In Lissabon is een grote tentoonstel
ling gewijd aan deze belangrijke Prins
uit de Portugese geschiedenis. Van 14 tot
16 september volgt er nog een kleiner
congres in de Portugese hoofdstad. Het
zal gewijd zijn aan het schip en de
scheepvaart en het zal volgens de ver
wachtingen wel voornamelijk door Ma
rinemensen worden bijgewoond.
De grootscheepse herdenking van deze
Prins, die zonder zelf veel tijd op een
schip te hebben doorgebracht toch de
eretitel „De Zeevaarder" wist te verove
ren, zal op de vijfhonderdste sterfdag -
13 november - in zijn geboorteplaats
Oporto besloten worden met enkele
stemmige bijeenkomsten.
Advertentie
LEIDEN
K A T W IJ K
Breestraat
Voorstraat
Leidenaar Rotterdams
museum-directeur
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
met fneerderheid van stemmen tot direc
teur van het Historische Museum aldaar
benoemd de heer C. J. du Ry van Beest
Holle te Leiden.
Carel Jan du Ry van Beest Holle werd
in 1930 in Den Haag geboren. Na zijn
gymnasiumjaren heeft hij in Parijs een
volledige museumopleiding genoten. Al
daar behaalde hij in 1957 het diploma
van de Ecole du Louvre en hij heeft zijn
verblijf van ongeveer vier jaren in de
Franse hoofdstad tevens benut voor het
volgen van colleges aan de Sorbonne, de
Ecole des Hautes Etudes Philologiques
en het Instituut d'Art et d'Archeologie.
Hij maakte een studiereis naar Italië en
vervulde een praktische stage bij de oud
heidkundige dienst in de Provence.
Sedert 1957 is de heer Du Ry van
Beest Holle werkzaam als conservator
aan het Rijksmuseum voor Volkenkunde
te Leiden.
Zorg dat je er bij komt
Om fle Doorbraak
Dank zij de activiteiten van de dames
A. M. Brandt-van Dijk en J. v. d. Wilk-
v. d. Zeeuw, bijgestaan door een dames
comité, dat voor dit doel werd samen
gesteld, heeft de jeugd van de Speel
tuinvereniging „Om de Doorbraak" drie
weken achtereen genoten van een aan
tal zeer attractieve vakantiebezigheden.
Het programma omvatte een aantal
dagtochten naar bekende recreatie-oor
den, om. werd een bezoek gebracht
aan „Groenendaal", het Staatsbos te
Noordwijkerhout en de diergaarde te
Blijdorp. Als sluitstuk van de vakantie,
dat tevens het hoogtepunt is geworden,
brachten de jeugdige vakantie-gangers
gisteren met twee autobussen een be
zoek aan de sprookjestuin ,De Efteling"
te Kaatsheuvel (N.-B.», alwaar ondanks
de minder gunstige weersomstandighe
den een onvergetelijke dag werd doorge
bracht.
Een extra verrassing wachtte hen gis
teravond nog op de Hoge Rijndijk toen
daar het Leidse Jeugdorkest en Drum
band „De Burcht" gereed stond om de
laatste kilometers naar de speeltuin mu
zikaal op te luisteren. Na een geani
meerd hosconcert in de speeltuin, kre
gen allen nog een zak met versnape
ringen en een ijsje. Zowel het bestuur
als de jeugd van „Om de Doorbraak"
stelden het merkbaar op hoge prijs, dat
hun beschermheer ir. M. C. de Jong en
echtgenote gisteravond mede van hun
belangstelling blyk gaven.
Derde vliegerwedstrijd
Reeds tweemaal is er door de Leidse
Jeugd-Tour een vliegerwedstrijd gehou
den.
Kwamen er de eerste maal slechts 15
„vliegeniers" opdagen, de tweede maal
werden de organisatoren overweldigd
door een toevloed van 73 enthousiasten.
Op 15 en 16 augustus zal er voor de
derde maal gevliegerd worden. Maandag
voor de kleineren t/m. 11 jaar.
Dinsdag voor de groten vanaf 12 jaar,
beide avonden 7 uur.
De wedstrijd wordt gehouden op de
zandvlakte aan het Zwarte-Pad.
Veertig jaar bestuurslid
De heer J. Gerritsen Sr. zal vrijdag
19 augustus veertig jaar bestuurslid zijn
van de woningbouwvereniging Ons Be
lang. Hem zal ter gelegenheid van dit
bijzondere jubileum een huldiging wor
den aangeboden die dag om 8.15 uur in
de Harmonie.
Een groep van 69 jeugdige kanovaarders uit Engeland van 16 tot en
met 19 jaar peddelt deze week door Nederland. De tocht gaat van Den
Helder naar Rotterdam. Deze kanovakantie in het waterrijke Nedrland
is op touw gezet door de Britse Admiraliteit. Waarom? Wel. de Engelse
Marine schijnt ook te kampen met een tekort aan personeel. De leuze is
dan ook „Join the Navy" oftewel „Zorg, dat je er ook bij komt".
De jongens wilden er graag bij komen. Bij dit kanogezelschap althans.
Er kwamen honderden aanvragen binnen uit geheel Groot-Brittannië.
Tenslotte is een 69-tal van deze kanominnende knapen uitverkoren
Holland-in-de-zomer. hetgeen in 1960 wil zeggen Holland-in-de-regen,
te doorkruisen.
Gelukkig trof het gezelschap de eerste
drie dagen mooi zomerweer. Vol trots
laat een Engelse jongeman ons zijn ver
velde schouders zien, het gevolg van een
fel stekend zonnetje. Maar de laatste da
gen is het finaal mis.
Major M. F. L. de Spon R.M. deert het
niet. Hij zit lekker droog in een patrouil
levaartuig, dat als een dreigend escorte
met de vloot van 45 kano's meevaart
Major De Spon is een van de 18 leiders,
allen onderofficieren van de Britse Ma
rine. Hy maakte het vorig jaar de kano
trip door Frankrijk mee. Aan Nederland
geeft hij toch de voorkeur. De opperlei-
ding berust bij kapitein H. B. Emslie.
Deze is een goede bekende van ons
land. Hij was viermaal tijdens de oorlog
in Den Helder als kikvorsman Kapitein
Advertentie
WIJNHANDEL
OVIM—
Nieuwe oessen, oogst 1960
Doe mee met de
COEBERGH PRIJSVRAAG
en verdien een gouden tientje.
Steenstraat 8 Telefoon 21361
Herenstraat 6 Telefoon 30069
Alleen onze zaak Haarlemmerstraat 204
Is GESLOTEN van 15—20 augustus.
Onverwachts de straat over:
zware hersenschudding
Gisterochtend omstreeks 9 uur stak
de 7-jarige J. Wolters uit de Tweede
Gorterstraat in Leiden onverwachts het
Levendaal over en werd aangereden door
een auto. Met een zware hersenscfc id-
ding werd hij in het Academisch zie
kenhuis opgenomen.
Emslie vindt ons waterrijke land bij uit
stek geschikt voor een kanotocht als
deze. De waterwegen zijn ideaal. Met
medewerking van de Nederlandse Ma
rine stippelde hij de route uit.
De patrouilleboot van de Britse
Marine met rondom kanovarende
Engelse jongens.
(Foto L.D./Holvast)
Gisteravond arriveerden de kanoërs in
Leiden. Zij legden aan bij de fabriek van
Van Wijk aan de Nieuwe Vaart. In ver
band met het slechte weer brachten de
jongens met hun leiders de nacht door
in de fabriek. Dit was echter een uit
zondering. want doorgaans slapen zij in
zelf meegebrachte tenten.
Vanochtend vertrokken de leden van
deze kano-expeditie groepsgewijs naar
Delft. En weer waren de weersomstan
digheden niet bepaald aanlokkelijk.
Maar de jongens kunnen er tegen. Zy
houden van het water. Zij vinden Hol
land bijzonder mooi met zijn vlakke
landschappen overal water. Welgemoed
peddelden zij weg in hun tweepersoons
kano's. Zondagmiddag vertrekken zij uit
Rotterdam met twee Britse mijnenve
gers en een fregat weer naar Engeland.
Adjudant P. Brohm van de Leidse ge
meentepolitie is vandaag onderscheiden
met de gouden medaille, behorende bij
de orde van Oranje Nassau. Deze werd
hem vanochtend uitgereikt in de kamer
van de burgemeester en in tegenwoor
digheid van zijn echtgenote, commissa
ris J. Dreeuws en inspecteur H. Oudman
Burgemeester jhr. mr. F. H. van Kin
schot releveerde, dat de heer Brohm op
16 augustus 1920 in dienst trad bij de
P.TT.. zodat hy vandaag zijn veertigja
rig jubileum in overheidsdienst viert.
Per 1 juni 1929 kwam de jubelaris bij de
Leidse politie. Hij doorliep hier alle ran
gen en vervulde steeds ook in de
„Varende goudmijn"
De douane-ambtenaar, die vorige week
in Calcutta een zakje goud ontdekte aan
boord van het onder Liberiaanse vlag
varende vrachtschip „Ruth Everette",
heeft misschien gedacht, dat het een
eenvoudig geval van goudsmokkel zou
blijken te zijn.
Maar, wellicht achterdochtig geworden
Met één Van Nelle's „After
noon" theebuiltje (groot formaat)
zet u 'n flinke pot heerlijke, krach
tige thee voor heel de familie.
Ook buiten, op vacantie, in de
tent, op de boot: zó gemakkelijk!
Neem ze vooral mee!
„Afternoon"
theebuiltjes
(groot formaat)
doos van 20 stuks
door de opwinding die z'n vondst onder de
Filipino-bemanning veroorzaakte, snuf
felde hfj even verder rond. Hy vond nog
een zakje, en nog een en een ander, en
toen hij zyn collega's ter assistentie
riep, haalden ook die uit hoeken en ga
ten goud.
Na twee dagen van intensief zoeken
is de goudvoorraad, uit wat de douane
autoriteiten nu betitelen als „de varen
de goudmijn", opgelopen tot 2835 kilo
gram!
Gisteren de derde dag van het onder
zoek. heeft men niets meer gevonden,
maar deskundigen geloven, dat 't schip
nog andere verborgen bergplaatsen moet
hebben.
De kapitein loopt de kans zyn schip
kwijt te raken, omdat het binnenvaren
van Indiase havens met een dergelijk
voor de goudsmokkel ingericht vaartuig
verboden is by een speciale wet.
Hij werd overigens tweemaal in de rede
gevallen door ontevreden mensen
Premier Fidel Castro van Cuba heeft gisteren op een bijeenkomst van 600
vertegenwoordigers van landbouwcoöperaties een aanval gedaan op „topkringen**
van de rooms-katholieke kerk, die „de rijken en tirannieken dienen". H0 waar
schuwde deze kringen dat zij verantwoordelijk zullen worden gesteld voor de
problemen die zy scheppen. De Amerikaanse ambassade staat achter „contra
revolutionaire provocaties" van „fascistische priesters", aldus Castro. „Wie een
revolutie als deze veroordeelt verraadt Christus en zou hem zelfs opnieuw
kruisigen".
,,U moet niet ongeduldig zijn", aldus
Fidel Castro.
„Twee soorten"
„Niet alle priesters zyn fascisten",
vervolgde Fidel Castro, „doch gene
raal Franco heeft in Cuba een aantal
fascistische priesters doen binnendrin
gen. Er bestaat geen twijfel aan dat
de Amerikaanse ambassade thans al
les op alles zet, om ons te dwars
bomen".
Fidel Castro beschuldigde het Spaanse
staatshoofd ervan een miljoen Span
jaarden te hebben doen vermoorden.
„De fascistische geestelijkheid heeft
haar zegen aan de moorden van
Franco geschonken", verklaarde hij.
Volgens de Cubaanse premier zijn er
twee soorten geestelijken, „namelijk
zy, die ten dienste staan van de rijken
en bevoorrechten en de priesters, die
zich wijden aan de belangen der
armen".
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft gisteren ver
klaard, dat de Cubaanse regering, na
de vrijheid van meningsuiting om hals
te hebben gebracht, nu kennelijk de
vrijheid van godsdienst bedreigt.
Naar aanleiding van de beschuldiging
van Fidel Castro, dat de Amerikaanse
ambassade te Havanna „fascistische
priesters" steunt by het veroorzaken
van moeilijkheden voor het revolutio
naire bewind, noemde de woordvoerder
van het State Department het „duide
lijk onjuist" om te beweren, dat de
Amerikaanse regering enig aandeel
heeft in de oordeelsvorming van de
r.-k. prelaten en de rooms-katholieken
in het algemeen op Cuba ten aanzien
van de politiek en het optreden van
de regering aldaar.
Scheldpartij op de
Spanjaarden en de
Amerikanen
„Er bestaat geen twijfel aan", aldus
Fidel Castro, „dat het Amerikaanse
imperialisme, dat samenwerkt met
Franco en zijn fascisten, er bij de
Spaanse dictator op aan heeft gedron
gen te bevorderen, dat zoveel mogelijk
fascistische priesters in ons land door
dringen, om aldaar de geest van de
tegenrevolutie te verbreiden".
De drieduizend man sterke menigte
begon onmiddellijk „paredon, pare-
don!" vuurpeloton) en „weg met
Franco, weg met Spanje" te roepen.
Fidel Castro hield een kalme toe
spraak tot zijn gehoor, die hij echter
plotseling onderbrak voor een woe
dende uitval tegen de „tegenrevolutio-
nairen, die hebben gepoogd zich in
tempels te verschuilen, om van daar
uit de revolutie te bestrijden".
Tevoren had een onbekende vrouw
hem in de rede gevallen. Zy had ge
roepen: „Ondanks alles wat de rege
ring zegt, is het nog preices zo als on
der Batista!".
De vertegenwoordigers der landbouw
coöperaties wilden zich daarop in
woede op de vrouw storten, maar Fi
del Castro verzocht hen haar te ont
zien. Hy verklaarde later vernomen
te hebben dat zy „geestelijk gestoord"
was.
Kort daarop volgde een tweede In
terruptie, deze keer door een man uit
Oriente, die schreeuwde dat de belan
gen van zyn provincie niet behoorlyk
door de regering worden behartigd.
Hierop lanceerde de Cubaanse pre
mier zijn woedende uitval tegen de
„fascistische Spaanse priesters".
Tegen de man uit Oriente zei hij dat
hij zyn landbouwcoöperatie eens moest
vergelijken met de omstandigheden, die
er onder de regering-Batista heersten.
moeilijke oorlogsjaren op voortreffe
lijke wijze zijn dienst met een grote
ijver van plichtsbetrachting. Adjudant
Brohm heeft thans als adjudant in al
gemene dienst een moeilijke taak in het
snel groeiende Leiden, zo besloot de bur
gemeester zyn toespraak, waarna hij de
jubilaris de eremedaille opspelde.
Hierna werd nog het woord gevoerd
door commissaris Dreeuws. Deze merkte
onder meer op, dat een dergelijk jubile
um bij de politie tot de zeldzaamheden
behoort. Hij wees op de belangrijkheid
van de rangen van brigadier en adju
dant. Vooral als wachtcommandant kan
men dan grote invloed uitoefenen op de
vorming van 't jongere personeel Nim
mer hebben commissaris Dreeuws klach
ten bereikt over het beleid van adju
dant Brohm. Hy liet zijn woorden ver
gezeld gaan van de kleine draagmedaiüe
Advertentie
