AFRIKAANSE STATEN OEFENEN
DRUK OP DE VEILIGHEIDSRAAD
WEERBERICHT
Groeiende oppositie in partij van
Kasavoeboe tegen Loemoemba
tegen
CUBA NATIONALISEERT HET
OVERIGE BEZIT VAN DE V.S.
(§ud QUe
teuius
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 8 AUGUSTUS 1960
No. 30119
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Eerst lieden bijeenkomst in New York
Hedenmiddag om vijf uur Ned. tijd zou de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties in New York bijeenkomen om de kwesties Kongo en
Katanga te bespreken. Aanvankelijk was deze vergadering bepaald op
zondagavond, maar de voorzitter van de Veiligheidsraad, de Fransman
Bérard, besloot tot uitstel om een regeringsdelegatie uit Kongo gelegen
heid te geven naar New York te komen en aan de vergadering deel
te nemen.
De jonge Afrikaanse staten Chana en Guinee hebben intussen ge
poogd druk te oefenen op de stemming onder de afgevaardigden van
de Veiligheidsraad. Zij hebben namelijk meegedeeld, dat de republiek
Kongo op hun militaire bijstand kan rekenen als de Verenigde Naties
geen oplossing vinden voor de kwestie-Katanga. President Nkroemah
van Ghana zou vandaag het parlement toestemming vragen voor
algehele mobilisatie. Zoals bekend heeft Ghana drie bataljons voor de
Kongo ter beschikking van de V.N. gesteld. Nkroemah verklaarde, dat
zijn land hulp zal verlenen „zelfs als dit zou betekenen dat Ghana en
Kongo alleen zouden moeten strijden tegen Belgische troepen en andere
strijdkrachten, die door België in Katanga op de been worden gehou
den". President Sekoe Hoeré van Guinee verklaarde, dat de verant
woordelijkheid voor de Afrikaanse vrijheid niet alleen bij de V.N.
berust, maar „bij Afrikaanse soldaten". Tegenover deze druk van de
omringende Afrikaanse staten staat de neiging van Katanga om zich
af te scheiden van Kongo en een statenbond te vormen met Roeanda-
Oeroendi en met Tanganjika. Tegelijkertijd is gebleken, dat de Abako-
partij van president Kasavoeboe niet langer vertrouwen heeft in
premier Loemoemba, waardoor diens positie aanzienlijk is verzwakt.
Statenbond van drie?
Over de vorming van een statenbond
van drie tussen Katanga, Roeanda-
Oeroendi (voormalig Duits bezit, dat
België na de eerste wereldoorlog als
mandaatgebied van de toenmalige Vol
kenbond te besturen kreeg) en Tan
ganjika is de afgelopen weken onder
handeld. Er zou een definitieve overeen
komst zyn bereikt. Premier Tsjombe van
Katanga heeft voorts onthuld, dat een
Amerikaanse financiële groep zich in
beginsel bereid verklaard heeft vijftig
miljoen dollar een kleine tweehonderd
miljoen gulden voor ontwikkelings
doeleinden in Katanga beschikbaar te
stellen.
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Een punt, dat in het afgelopen week
einde in Brussel de aandacht trok, is de
groeiende oppositie van de Abako tegen
Loemoemba. Deze partij van de staats
president Kasavoeboe heeft gisteren een
motie gepubliceerd welke allesbehalve
vriendelijk is voor de regeringLoemoem-
ba en de Abako keert zich onder meer
ook tegen het optreden van de Ghanese
troepen in Neder-Kongo. Deze kritiek,
aldus Belgische waarnemers, is voor
Loemoemba erger en gevaarlijker dan
het tot nu toe sporadisch optreden van
de oppositie in het Kongolees parlement,
dat ondanks de dramatische toestand
van Kongo rustig met vakantie ging.
De Abako is geheel in handen van
staatspresident Kasavoeboe en het is dus
waarschijnlijk, dat er opnieuw een per
soonlijk conflict is ontstaan tussen
Kasavoeboe en Loemoemba. De Abako-
president van de provinciale regering
van Neder-Kongo Kamitatoe heeft in
een radio-rede de Verenigde Naties ge
complimenteerd voor hun optreden in
Kongo, enkele uren voor Loemoemba een
heftige aanval tegen de Verenigde Naties
richtte.
Een minister van de provinciale rege
ring van Neder-Kongo, de heer Diomi,
stelde politie ter beschikking van Bel
gische artsen, die hun taak in afgelegen
posten in Neder-Kongo hebben hervat.
De Kongolese ministeiTaad besloot de
Belgische oud-minister Albert de Smaele
voorzitter te Brussel van de Belgische
Centrale Raad voor het bedrijfsleven, te
ontvangen om zijn rapport te horen over
de toestand van de elektriciteitsvoorzie
ning in Kongo. De Smaele is voorzitter
van enkele energie-bedrijven in Kongo,
die met overheidskapitaal werden opge
richt. Dat intussen leden van de jeugd
beweging van Loemoemba .tegen de
Belgische ambassadeur Van den Bosch
manifesteren bewijst, aldus Brussel, hoe
verward de politieke situatie is.
Tot zover onze coirespondent.
Katangezen in New York
Een Katangese delegatie onder leiding
van minister van Financiën Jean Kibwe
is intussen in New York aangekomen om
de Katangese zaak bij de V.N.-leden te
vei-duidelijken.
Op een persconferentie heeft Kibwe
verklaard, dat de regering van Katanga
geen bezwaar heeft tegen een volksstem
ming onder toezicht van de Ver. Naties
over de vraag of de bevolking zelfstan
digheid wenst. „Wij zijn bereid het ver-
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Perioden met zonneschijn,
maar ook enkele lokale buien met kans
op onweer. Overwegend zwakke wind
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
9 AUGUSTUS
Zon op: 5.13 uur; onder: 20.16 uur.
Maan op: 21.24 uur; onder: 8.12 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4 28 en 16.58
uur. Laagwater te 0-24 en 12.47 uur.
Dit blad bestaat uit 14 pagina's.
trek van de Belgische troepen te
ovei-wegen en de aanwezigheid van
V.N.-waarnemers voor toezicht op het
ï-eferendum te aanvaarden". Kibwe zei,
dat de aanwezigheid van V.N.-troepen
in Katanga geen militaire rechtvaardi
ging heeft. De minister is voornemens
een bezoek aan Washington te brengen
om over erkenning van Katanga te
spreken.
België heeft naar zijn mening een
grote fout gemaakt door Katanga te
dwingen deel uit te maken van een
verenigd Kongo. De Belgen waren het
in beginsel met de Katangese leiders
eens geweest, maar wilden de onafhan
kelijkheid niet erkennen, omdat zij
vreesden, dat de wereld hen voor mede
plichtig zou houden.
In V.N.-kringen wordt vernomen, dat
Hamraarskjöld zal weigeren Kibwe te
ontvangen, aangezien er geen aanleiding
voor een gesprek zou bestaan.
Als de Ver. Naties Katanga's onafhan
kelijkheid niet willen erkennen, zou
Elisabethstad „het Boedapest van
Afrika" worden. De aankomst van V.N.-
troepen in Katanga zou worden „opge
vat als een overwinning voor de
communist Loemoemba".
België protesteert
scherp in Moskou
De Belgische ambassade in Moskou
heeft de afgelopen nacht op het Russi
sche ministei-ie van Buitenlandse Zaken
een nota doen overhandigen, waarin
wordt tegengespi'oken, dat België het
optreden der Ver. Naties zou tegenwer
ken en zich in Kongo aan agressie zou
hebben schuldig gemaakt. Voorts wordt
Negentig Hindoes bij
Benares verdronken
Men vreest, dat meer dan negentig
Indiase bedevaartgangers zijn ver
dronken, toen hun boot op de nabij
de heilige Hindoe-stad Benares
stromende rivier de Gagra om
sloeg.
in deze nota krachtig geprotesteerd
tegen de „dagelijks in de Russische pers
voorkomende beschuldigingen tegen de
houding der Belgische regering en het
optreden van haar troepen in Kongo".
De Belgische nota verwijt de Russische
regering „zich tot de echo te maken van
lasterlijke vei-klaringen met betrekking-
tot excessen en wi-eedheden, die de Bel
gische troepen zouden hebben bedreven"
en verzoekt voorts de Russische autori-
teiten in de Russische dagbladen de
tekst te doen publiceren van het rapport
van de commissie van onderzoek naar
de aanslagen, waarvan Belgische onder
danen in Kongo het slachtoffer zijn ge
worden. De tekst van dit rapport was
Duitser voor kust
Katwijk verdronken
Zaterdagmiddag omstreeks 3 uur is
ter hoogte van de Oude Kerk in Kat
wijk tijdens het baden in zee de 50-ja-
rige heer Klesse uit Düsseldorf ver
dronken. Hij laat een vrouw en vier
kinderen achter. Men heeft nog ge
tracht door het toedienen van zuurstof
de levensgeesten op te wekken.
DODELIJKE VAL VAN
ROTS
Zaterdagmiddag is de 26-ja<rige Ch. B
de Bont uit Maasbommel in Luxemburg
door een val van een rots om het leven
gekomen.
Het meisje, dat met haar ouders, haar
broer, en diens verloofde een vakantie
reis maakte wilde in Graulinster (Lu
xemburg) op een hoge rots klimmen om
zich te laten fotograferen door haar
broer, die beneden bleef.
Zij viel echter en kreeg een zo ern
stige fractuur aan de rugkolom, dat zij
als bijlage bij de Belgische nota gevoegd, op weg naar een ziekenhuis overleed.
R.K. tijdschrift tegen de groei
van communistische propaganda
De Cubaanse minister van Landsverdediging, majoor Raul Castro, een broer
van premier Fidel Castro, heeft gisteren in een bijeenkomst van een Zuid
amerikaans jeugdcongres, die in het stadion van Havanna werd gehouden,
medegedeeld, dat de Cubaanse regering heeft besloten alle nog niet genationali
seerde Amerikaanse bezittingen op Cuba, ter waarde van een kleine 1.200 miljoen
gulden, over te nemen. Deze bezittingen omvatten de elektriciteits- en de
telefoonmaatschappij van Cuba, de oliemaatschappijen Esso, Texaco en Sinclair
en alle 36 Amerikaanse suikerondernemingen, rietvelden en de bijbehorende]
fabrieken.
Minister Castro deelde dit mede, nadat hij het woord van zijn broer en premier
Fidel had overgenomen wiens stem het na een half uur spreken begaf.
Beschuldigingen uit
Washington
Deze nieuwe Cubaanse nationalisaties
vormen het hoogtepunt in de economi
sche oorlog, die thans tussen Cuba en
de Ver. Staten gevoerd wordt. De V.S.
hebben reeds, naar aanleiding van het
optreden der Cubaanse regering, het
jaarlijks invoercontingent van Cu
baanse suiker in Amerika met 700.000
ton verminderd.
Cuba heeft thans ongeveer drie kwart
van de Amerikaanse eigendommen ge
nationaliseerd. De maatregel heeft vol
gens een woordvoerder van de Ameri
kaanse ambassade betrekking op bezit
tingen ter waarde van ruim twee-en-
een-half miljard gulden. Eigendommen
ter waarde van naar schatting 900 mil
joen gulden vallen er buiten.
Fidel Castro, die later nog ongeveer
drie uur sprak na het ogenblik waar
op zfjn stem het had begeven, deelde
nog mee dat de Cubaanse regering
voor de genationaliseerde eigendom
men zal betalen met obligaties met een
duur van vijftig jaar, tegen twee pro
cent rente.
Het Cubaanse r.-k. tijdschrift „Quin-
cena" schrijft in zijn laatste nummer:
Fidel Castro heeft verklaard dat de
revolutie voor bepaalde personen te
brandend wordt. Het is waar. Zij wordt
van een dergelijk rood dat men haar
niet meer kan aanraken zonder zich te
branden".
Het tijdschrift, dat altijd een sociaal
standpunt heeft ingenomen en de revo
lutie van Fidel Castro heeft verdedigd,
protesteert thans tegen het voortschrij
den van de communistische propaganda
in Cuba.
,,De ooi-verdovende campagne van
bepaalde woordvoerders van het hui
dige regime tegen noordelijke buurlan
den is slechts een rookgordijn waar
door bedorven ideologische waren het
land kunnen worden binnengesmok
keld".
Het blad zegt ,,dat de Cubaanse re
volutie de verwerkelijking van talrijke
idealen en door de rooms-katholieken
geformuleerde eisen is. Wij hebben ons
steeds tegen de meedogenloze uitbui
ting van miljoenen menselijke wezens
door kleine bevoorrechte minderheden
verzet, maar wij zullen ons eveneens,
zolang wij de kracht en de middelen
hebben, verzetten tegen het atheïstische
communisme en de liquidatie van de
menselijke rechten door de totalitaire
en tirannieke staat", aldus „Quincena".
Duidelijke taal
In een memorandum van het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken aan de Inter-Amerikaanse vre-
descommissie, die een onderzoek instelt
naar de oorzaak van de spanning in
het Caraibische gebied en daarover
verslag zal uitbrengen aan de komende
conferentie van ministers van Buiten
landse Zaken van het Amerikaanse
continent, beschuldigen de Ver. Staten
er de Cubaanse regering van de Cu
baanse revolutie te hebben verraden,
een instrument te zijn van het inter
nationale communisme en als zodanig
een gevaar op te leveren voor de vrede
op het Amerikaanse continent.
In het memorandum wordt verklaard,
dat de ontwikkeling van de nationale
en internationale politiek van Cuba in
strijd is met de beloften, die Fidel
Castro, toen hij aan het bewind kwam,
heeft gedaan, en duidelijk bewijst, dat
Cuba zich niet alleen snel tot een poli
tieke dictatuur ontwikkelt, maar tege
lijkertijd tot een staat waar de teugels
van de macht meer en meer in handen
komei\ van de communistische partij.
Verder stellen de Ver. Staten de
Cubaanse regering verantwoordelijk
voor de invasiepogingen, die in het
voorjaar van 1959 in Panama, Nicara
gua, de Dominicaanse republiek en
Haiti zijn ondernomen. Na het misluk
ken hiervan aldus het memorandum,
heeft de Cubaanse regering het orga
niseren van revolutionaire expedities,
althans openlijk, gedurende enige tijd
gestaakt.
Inmiddels heeft Cuba echter beslo
ten zijn pogingen tot overbrenging van
zijn revolutie naar andere Ameri
kaanse landen met meer subtiele mid
delen te intensiveren, methoden waar
door Cuba zich meer en meer vereen
zelvigt met het internationale commu
nisme.
Dl dgiu aangeiunieu 'zaterdag door Rijnsburg, Oegst-
door de buurtvereniging Beste- gees/ en Leiden trok. Het was de
vaeropende de corsostoet, die I fraaie opening van een fraaie stoet,
die dank zij het milde zonnetje vele
bezoekers trok.
(Foto L.DVHolvast)
Prins Bernhard heeft zaterdag in
de Kon. Militaire Academie te
Breda de internationale vliegervijf-
kamp geopend. De Prins tijdens
zijn toespraak tot de deelnemende
militairen.
Ivoorkust gisteren
zelfstandig geworden
Minister-President Houphouet-Boigny
heeft gisteren te Abidjan de onafhan
kelijkheid uitgeroepen van Ivoorkust.
Het blijft deel uitmaken varx de Franse
gemeenschap. De premier las de onaf
hankelijkheidsverklaring voor in de Na
tionale Vergadering die 150 leden telt.
Verder waren vertegenwoordigers van
Frankrijk, de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië, Nationalistische China en
alle Afrikaanse landen aanwezig. De
Sovjet-Unie was niet vertegenwoordigd.
Intussen heeft de Russische premier,
Kroestsjef aan Houphouet-Boigny tele
grafisch meegedeeld dat de Russische
regering bereid is diplomatieke betrek
kingen met de nieuwe republiek aan te
knopen en vertegenwoordigers uit te
wisselen.
Ivoorkust is het laatste van de vier
landen van de „Raad van begrip" die
vorige week onafhankelijk zijn gewor
den. Dahomey werd maandag onafhan
kelijk, Niger woensdag en Opper-Volta
vrijdag.
Tibetanen proberen
te ontkomen aan tie
rode „hervormingen"
De Indiase rechtsgeleerde Poersjottam
Trikamdas, die deel heeft uitgemaakt
van de commissie van onderzoek der In
ternationale Vereniging van Juristen,
welke een onderzoek heeft ingesteld
naar de toestand in Tibet, heeft zon
dag op een persconferentie te Nieuw-
Delhi medegedeeld, dat tussen 1955 en
1959 ongeveer 65.000 Tibetanen het leven
hebben -verloren in gevechten met mili
tairen van Rood-China.
Dit cijfer was hem meegedeeld door
de Dalai Lama en het besloeg de verlie
zen tot juni 1959. Hem was niet bekend
hoeveel Tibetanen er nadien door de
hand der Chinese communisten zijn ge
vallen.
Trikamdas verklaarde ook, dat vele Ti
betanen thans van het oosten naar het
westen van het land trekken. „Zij doen
dit in de eerste plaats in een poging om
de strijd tegen de Chinezen vol te hou
den. Daarnaast proberen zij het land te
verlaten," aldus de Indiase jurist.
Trikamdas verklaarde ook, dat de zich
verplaatsende Tibetanen hopen te ont
komen aan de „hervormingen", die de
Chinese communisten in hun land in
voeren. „Uit de jongste door ons ont
vangen berichten, blijkt dat bepaalde
menselijke rechten die de Tibetanen ge
noten, snel door de Chinese communis
ten worden teniet gedaan," zei hij.
De Internationale Commissie van ju
risten heeft zaterdag te Genève een uit
gebreid rapport gepubliceerd over Tibet,
waarin o.m. het volgende wordt gezegd:
De Chinese autoriteiten staan geen
uitoefening van het Boeddhisme toe;
zij doen systematische pogingen dit
geloof uit te bannen;
bij deze pogingen zijn religieuzen (la
ma's) vanwege hun geloof gedood;
Tibetaanse kinderen zijn naar een
Chinese omgeving overgebracht om te
voorkomen, dat zij een religieuze opvoe
ding krijgen.
Londen gebelgd over
Ghana's premier
(Van onze Londense correspondent)
Gisteravond is een uit zeven personen
bestaande delegatie van Katanga via
Brussel in Londen aangekomen om de
steun in te roepen van de Britse regering
voor een onafhankelijk Katanga. De lei
ding van de groep berust by Kimba, de
minister van Openbare Werken. Tot de
delegatie behoort ook Thomas Tsjombe,
een broer van Katanga's premier. De de
legatie wil informeel contact opnemen
met de Britse regering.
Bij de aankomst op het vliegveld werd
de groep begroet door de vier conserva
tieve Lagerhuisleden, die voorstander
zijn van Britse hulp-aan Katanga.
Deze hadden er tegen geprotesteerd
dat het Britse parlement op zomerreces
ging tijdens de crisis in Kongo en deden
vorige week een vergeefs beroep op de
Britse regering om de beide Kamers van
vakantie terug te roepen. De Britse rege
ring staat echter op het standpunt dat
zij neutraal moet blijven en dat alleen
de bevolking van Kongo zelf veranderin
gen in het bestaande regime kan aan
brengen. In Londen is men allerminst
gesticht over Nkroema's inmening in de
Kongo-crisis, temeer daar Ghana lid is
van het Britse Gemenebest en zijn leges-
door Britse officieren wordt aange
voerd. Generaal Henry Alexander, de
Britse opperbevelhebber van het Gha
nese leger, die met zijn manschap
pen ten behoeve van de Verenigde Na
ties in Leopoldstad is, staat voor een
moeilijke beslissing nu Nkroema zijn le
ger dreigt uit te lenen aan Loemoemba
om Katanga te heroveren. Dit gaat
rechtstreeks tegen de Britse politiek in.
Een oorlog in Katanga wordt ook in
Londen als een ramp beschouwd.
Rassenonderscheid in
de sport ter sprake
Dennis Brutus, secretaris van het
Zuidafrikaanse Comité voor de Sport,
die van plan was naar Rome te reizen,
heeft van zijn regering geen vergunning
gekregen het land te verlaten. De heer
Brutus was van plan met het Interna
tionaal Olympisch Comité te spreken
over de positie van de niet-blanken
sportlieden in de Unie van Zuid-Afrika.
De mogelijkheid bestaat dat Britse
parlementariërs onder leiding van
Chris Chataway, oud-wereldrecordhou
der op de 5000 meter, in Rome bij het
IOC als woordvoerder van de heer Bru
tus zullen optreden.
Uit het Leidsch Dagblad van f§
8 Augustus 1860:
g Uit Florence ivordt gemeld, dat 1
§j een inwoner der stad bij testar g
g ment tot universeel erfgenaam g
g heeft benoemd den ergst ge-
bogchelden van geheel Toscane, g
g Een commissie van twaalf ge- g
g bogchelden zal te beslissen heb- g
g ben, wie aan het gestelde ver-
eischte voldoet. De leden dezer 1
g commissie zullen ieder een gou- jj
g den medaille ontvangen, met het g
g beeld van Esopus, den vermaar- g
g den fabeldichter, ook beroemd
^wegens zijne lelijkheid. Voorts is f§
s hun een som voor reis- en ver- g
g blijfkosten toegezegd.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii