ZWEEDSE VN TROEPEN GAAN A.S. ZATERDAG NAAR KATANGA Boyengemeentelijk lichaam voor Haagse agglomeratie noodzakelijk WEERBERICHT je SOO.ÜOOsïebezoeke. Triomf voor Hammarskjöld: België trekt zicli terug Sterke groei Leiden verwacht Fatale trambotsing in Wenen (Sucf <^ïtïe\i teuws Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1960 No. 30115 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. van Dishoeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma) Leopoldstad, 3 augustus Blauwhelmen van de V.N. gaan aanstaande zaterdag naar Katanga. Zij worden daar vrijdag voorafgegaan door Hammarskjölds adjunct, dr. Ralph Bunche, en diens staf van medewerkers, die in Elisabethstad de laatste regelingen zullen treffen voor het terugtrekken der Belgische troepen op hun bases. Het was Dag Hammarskjöld zelf, die gisteravond om half tien voor Radio Leopoldstad het met spanning tegemoetgeziene nieuws bekendmaakte. Hammarskjöld had 's ochtends van zijn speciale afgezant, dr. Wisschoff, die een bliksemreis naar Brussel had gemaakt, de verzekering gekregen, dat de Belgische regering zich niet tegen V.N. interventie zou verzetten. Daarmede hebben Brussel, dat op een uitzonderingspositie voor de rijke mijn- provincie Katanga hoopte, en Hammarskjöld, die bij de Kongolezen aandrong op een langzaam-aan-politiek, de knie gebogen voor de vergaande, maar ongetwijfeld legale eisen van de Kongolese regering. Op Brussels aandringen kreeg Ham marskjöld slechts één concessie van de Kongolezen los. Loemoemba's regering wenste bezetting van Katanga door Afrikaanse contingenten van de V.N., Brussel wenste Europese troepen om een nieuwe paniek onder de Belgen in Katanga te voorkomen. 11c verneem nu uit betrouwbare bron, dat Zweedse troepen als eersten naar Elisabethstad zullen gaan. Geen verzet Hammarskjöld deelde mee, dat deze voltrekking van de tweede resolutie van de Veiligheidsraad geen oppositie, van welke regering dan ook, zal ontmoeten. Slaat dit, behalve op de Belgische en Kongolese regelingen, ook op de Katan- gese regering van premier Tsjombe? Men mag aannemen, dat Brussel Bel gische officieren en administrateurs, die de ruggegraat van Tsjombe's regering vormen, zal hebben bevolen zich bij het onvermijdelijke neer te leggen en dat Tsjombe, tenzij hij zelfmoordneigingen heeft, niet veel anders overblijft dan te proberen een vergelijk met de centrale regering te bereiken. Zijn these van het rustige eensgezinde Katanga was trou wens reeds geschokt door de oppositie van het Balubakatkartel en de spanning tussen Baluba's en Europeanen, die de laatsten uit noord-oost Katanga deed wegtrekken. Hammarskjöld noemde het terug trékken der Belgische troepen op hun bases de eerste stap op de weg naar een volledige uitvoering van de reso lutie van de Veiligheidsraad. Het lijdt geen twijfel dat de volgende, en laat ste, stap de ontruiming van de twee grote Belgische bases Kamina en Ki- tona zal zijn. Naar nationalisering De Kongolese regering heeft inmiddels besloten, dat alle buitenlandse firma's, die in de afgelopen weken hun activi teiten in Kongo hebben opgeschort en deze niet voor 8 augustus hervatten, zonder schadevergoeding genationaliseerd zullen worden. Voorzover bekend, "zullen geen Nederlandse firma's hierdoor wor den getroffen. Zoals in de meeste andere buitenlandse bedrijven, bleven ook alle Nederlandse bedrijfsleiders op hun post. De Belgen schatten, dat ongeveer twin tig procent hunner firma's zelfs geen zaakwaarnemer achterliet. Het onmogelijke verricht! De Verenigde Naties hebben het onmogelijke verricht en haar pogingen zijn met succes bekroond", zo zeide Hammarskjöld. De strijdmacht van de Verenigde Naties in Kongo bedraagt thans 11.000 man. De Belgische troepen hebben zich teruggetrokken uit de gebieden, waar de eenheden van de V.N. zijn gelegerd. Hammarskjöld merkte nog op, dat de V.N.-strijdmacht „zeer bescheiden" is voor de taak die zij moet verrichten. In verband met de belangrijke ont wikkelingen, heeft Hammarskjöld zijn voorgenomen bezoek aan Zuid-Afrika tot de volgende week uitgesteld. Oorlogsverklaring! De minister van Financiën van Ka- tanga, Jean Kibwe, heeft gisteravond op een persconferentie in Parijs ver klaard, dat zijn regering het binnen trekken van V.N.-troepen als „een oor logsverklaring" zal beschouwen. „De V.N.-troepen zouden iedere soldaat van Katanga moeten doden", aldus Kibwe. Onderhandelingen over federatieve banden tussen Katanga en de rest van Kongo „kunnen slechts geschieden op basis van gelijkheid, d.w.z. Kongo moet de soevereiniteit van Katanga erken nen". De premier van Katanga, Tsjombe, heeft gisteren op een persconferentie in Elisabethstad verklaard, dat zijn rege ring geen banden met „vreemde mogendheden" uitgezonderd andere delen van Kongo zal aanknopen. Hij pleitte opnieuw voor de vorming van de Verenigde Staten van Kongo, een statenbond waarin elke staat volledig onafhankelijk is, maar waarin de rijke staten de armere zullen helpen. WEINIG VERANDERING De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Zonnige perioden en slechts enkele verspreid voorkomende buien. In het noorden van het land echter tijdelijk veel bewolking en mogelijk enige regen. In het Waddengebied matige westelijke wind, elders weinig wind. Dezelfde tem peraturen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur) 4 AUGUSTUS Zon op: 5.05 uur; onder: 20.25 uur. Maan op: 18.06 uur; onder: 2.02 uur. Hoogwater te Katwijk te 0.02 en 12.47 uur. Laagwater te 8.10 en 20.49 uur. Dit Blad bestaat uit 10 pagina's De regering van Katanga zal verheugd zijn wanneer zij „waarnemers van de Verenigde Naties kan ontvangen. De wereld zal dan moeten toegeven, dat Katanga een eigen politiek voert en niet door welk land dan ook wordt geleid". België erkent Katanga niet Onze Brusselse correspondent telefo neerde ons hedenochtend: Brussel erkent Katanga niet als onaf hankelijke staat en zal zijn troepen ook uit dit gebied terugtrekken, wanneer de Verenigde Naties er behoorlijk de orde zullen kunnen handhaven. De Belgische regering is verder bereid aan heel Kon go technische en financiële steun te verlenen. Dit zijn de hoofdpunten van een lang communiqué, dat de Belgische minister van buitenlandse zaken, Pierre Wigny, gisteren na een volle dag van beraadslagingen in de Belgische minis terraad aan de journalisten verstrekte. Uitvoerig worden in het communiqué de positie van de Belgische regering en haar vroegere standpunten belicht. Maar de essentiële vraag of België Ka- tanga als een speciaal gebied beschouwt en het als een soort bevoorrechte staat in het hart van Afrika wil handhaven, werd door Brussel ontkennend beant woord. Het bevestigt, hetgeen wij reeds vo rige week meldden in verband met de kentering ^n de Belgische politiek ten opzichte van Kongo, een kentering, die geheel is geïnspireerd door de wens van de Belgische regering om met de Ver enigde Naties samen te werken voor het herstel van orde en rust in Kongo. Het Gemiddelde leeftijd havenarbeider: 46... Er is thans een grote behoefte aan een opleiding in het havenwerk. Te wei nig jongeren tonen tegenwoordig am bitie voor egn werkkring in de haven. De leeftijdsopbouw van het korps ha venarbeider ligt zeer ongunstig. De ge middelde leeftijd van de havenarbeider is 46 jaar. Dit merkte de heer W. Polderman, voorzitter van de Stichting Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart gisteren op tijdens de 36ste vakantie cursus van deze stichting, welke met ze ventig deelnemers geheel gericht is op de Deltawerken. In het overzicht van het onderwijs in het afgelopen jaar kwam de heer Pol derman te spreken over de behoefte aan opleiding in het havenwerk. De mo derne la ding behandeling vereist steeds meer vakmanschap. De Scheepvaartver eniging „Noord" in Amsterdam heeft dan ook plannen ontworpen voor een op leiding via het leerlingenstelsel. Men zal jongens van zestien jaar af aantrekken. Deze zullen dan een driejarige opleiding krijgen, deze opleiding zal zo mogelijk in september van dit jaar beginnen. betekent echter niet, dat België zonder meer het installeren van het Loemoem- ba-regieme in Katanga goedkeurt. Na drukkelijk wordt in het communiqué van de Belgische ministerraad gewezen op het feit dat in Katanga orde en rust heersen en dat het gevaar niet denk beeldig is, dat de Belgische technici dit gebied zullen verlaten, wanneer een re- gieme van terreur en onrust het huidige systeem zou gaan vervangen. Slot op pag. 2 Bescheiden bijdrage van Alphen a. d. Rijn (Speciale berichtgeving) In hun memorie van antwoord aan de Tweede Kamer delen de ministers van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid en van Binnen landse Zaken mede, dat de regering het noodzakelijk acht, dat een bovengemeentelijk openbaar lichaam wordt ingesteld voor het gebied van de Haagse agglomeratie (de gemeenten 's-Gravenhage, Rijswijk, Voorburg, Wassenaar en Leidschendam) en de gemeenten Nootdorp en Zoetermeer. Een voorontwerp van wet daartoe zal binnenkort aan Ged. Staten van Zuid-Holland worden toegestuurd met het verzoek de betrokken gemeenteraden in de gelegenheid te stellen hun zienswijze hierover kenbaar te maken. De regering is van mening dat de schatting van 1,2 miljoen inwoners in 1980 voor de stedengroep 's-Graven hage - Leiden - Delft een reële basis kan vormen voor haar beleid. Dit be tekent echter een groei met meer dan 300.000 personen in de periode 1950- 1980. Een afleiden van deze groei naar gebieden buiten het Westen acht de regering onmogelijk, daar deze groei onverbrekelijk verbonden is met de economische activiteiten, die volstrekt aan het Westen gebonden zijn. De me morie van antwoord wijst hierbij op de aanwezigheid van de regering en haar beleidsapparaat in Den Haag, op de aantrekkingskracht van deze stad voor semi-openbare en particuliere instellin gen, die op een nauw contact met de ministeries aangewezen zijn en op de nationale en internationale centrum functie voor bedrijven en kantoren. Mogelijkheden Om de te verwachten bevolkingsgroei dan wel op te vangen wijst de rege ring op de verschillende mogelijk heden a. spreiding over de omliggende ge meenten b. uitbreiding van naburige steden met daarnaast spreiding over omrin gende gemeenten; c. bouw van Wilsveen volgens het voorstel van de gemeentebesturen van 's-Gravenhage, Voorburg, Rijs wijk, Leidschendam en Nootdorp; d. bouw van Wilsveen in de aanvang opgezet als uitbreiding van de kern Zoetermeer e. bouw van Reyens, in de aanvang opgezet als uitbreiding van de kern Pijnacker. Ruimte zoeken voor 100.000 mensen De regering is van mening dat een sterke groei van Leiden (tot 230.000 in woners) en van Delft (120.000) zeker te voorzien is. Dit betekent dat van de totale groei binnen de stedengroep circa llfi.OOO voor rekening van deze steden zou komen. Daarnaast houdt de regering rekening met de mogelijkheid dat enkele verderaf gelegen gemeen ten als Gouda en Alphen aan den Rijn een bescheiden bijdrage kunnen leve ren in het opvangen van de groei. Daar de Haagse agglomeratie zal maximaal tot 730.000 inwoners zal kunnen uit groeien, komt de regering tot de con clusie dat voor ruim 100.000 mensen nog ruimte gezocht zal moeten worden. Verantwoordelijkheid bij één gemeente Na afweging van verschillende an dere mogelijkheden komt de regering tot de conclusie dat het scheppen van de noodzakelijke uitbreiding het best tot stand kan komen op het gebied ten noorden van de spoor- en autobanen Den HaagUtrecht (plan-Wilsveen-Zoe- termeer) Op de vraag hoe de uitbreiding tot stand, moet komen wil de regering nog geenexact antwoord geven, daar zij niet wil vooruitlopen op de besluitvor ming van het bestuur van het te vor men district. Het bewuste gebied strekt zich uit over enkele gemeenten, terwijl de gehele Haagse agglomeratie er be lang bij heeft. Dit betekent dat de verantwoorde lijkheid onmogelijk bij één gemeente kan berusten, terwijl een intercommu nale samenwerking volgens de regering grote moeilijkheden mee zou brengen. Zij komt daarom tot de conclusie dat de oplossing gevonden moet worden door het creëren van een „bovenge- meentclyk openbaar lichaam". Dit lichaam zou planologische en coördi nerende bevoegdheden moeten bezitten, terwijl de rechtstreekse belangenbehar tiging (binnen de grenzen van de door het „districtsbestuur te geven directie ven) blijft berusten by de gemeente besturen. Madurodam begroette gisteren de 500.000ste bezoeker van het jaar. Het was mevrC. Welgemoed uit Hilversum, die met haar echtgenoot en kinderen het miniatuur stad je be zocht. Zij kreeg als aandenken een radiotoestel aangeboden door de loco-burgemeester van Madurodam. TEKORT ALG. BURG. PENSIOENFONDS RUIM 5 MILJARD Het tekort van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en van het Spoorwegpensioenfonds is sedert 1955 toegenomen met f. 1345 miljoen tot f. 5185 miljoen. Deze toeneming van het tekort is voor f. 584 miljoen het gevolg van te lage bijdragen en voor f. 746 miljoen het gevolg van gederfde rente over het tekort sedert 1 jan. 1955. Niettemin zal de verhoging van de pensioenbijdragen nu weer worden op geschort tot 1 januari (van 1 januari 1959). Dit stelt de regering voor in een nota van wijziging op het wetsontwerp tot maatregelen in verband met de slechte financiële positie van het Alge meen Burgerlijk Pensioenfonds en het Spoorwegpensioenfonds. Vanwege verdere sty ging van het tekort stelt de regering voor de jaar lijkse perpetuele last uit het oorspron kelijk wetsontwerp te verhogen tot een 60-jarige annuïteitenbetaling van f. 186 miljoen. Noodweer boven Venray Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft boven Venray een hevig onweer gewoed, gepaard gaande met hevige regen- en hagelval, waardoor schade werd veroor zaakt aan tuinbouw- en fruitteeltgewas sen. Doordat de riolering het vele water niet kon verwerken kwamen ettelijke straten blank te staan. Het water stroomde de kelders van diverse wonin gen binnen. Het verkeer heeft ruim een kwartier stil gestaan doordat de voer tuigen zich niet meer door de in rivie ren veranderde straten konden ver plaatsen. Zal Katanga zich verzetten De Katangese minister van Binnen landse Zaken, Munongo, heeft aan een Italiaanse verslaggever verklaard, dat de Katangezen zich liever doodvechten dan dat zij hun onafhankelijkheid laten vernietigen. Ook de minister van Financiën Kibwe, die in Parys is, heeft verklaard, dat Katanga zonodig geweld zal gebruiken om de V.N.-troepen buiten de grenzen te houden. Als gevolg van de aankondiging, dat er zaterdag V.N.-troepen naar Katanga komen, heeft zich van de blanke bevol king van Elisabethstad een paniekstem ming meester gemaakt. Ook in vele inheemse kringen maakt men zich ongerust. Sommige blanken zouden al voorbe reidingen voor een vertrek treffen. Prins Bernhard heeft gisteren in Paleis Soestdijk een groep lucht vaartbrigadiers ontvangen. Zij ver toeven enkele dagen in ons land in het kader van de internationale uitwisseling van jeugdluchtv aart brigades. De Prins in gesprek met zijn gasten. Roeiboot sloeg om Drie doden in de Maas Gistermiddag zijn drie inzitten den van een roeiboot in de Maas bij de stuw te Roermond verdron ken. De 42-jarige opperman A. Hinssen had tezamen met de 28- jarige J. Salentijn en de 25-jarige J. M. H. Houben een roeiboot gehuurd, waarin zij zich met enige kinderen op de Maas met de stroom lieten meedrijven. Ter hoogte van de splitsing in de Maas waar het ene gedeelte van het vaarwater voert naar de sluis en het andere naar de stuw, voeren zij naar een ten noorden van de stuw liggende bok van Rijkswater staat. Aangezien drie schuiven van de stuw getrokken waren, waardoor een sterke stroom het verblijf aldaar gevaarlek maakte, waarschuwden opvarenden van deze bok de roeiers daar weg te gaan. Zij sloegen deze waarschuwing echter in de wind. Even later werd de roeiboot meegesleurd naar de stuw, waar het bootje door de open staande schuiven zes meter naar beneden viel en in het kolkende water omsloeg. Salentijn en Houben slaagden erin zich aan de uit steeksels van de stuw vast te houden. Hinssen, zyn 7-jarig zoontje, de 4- jarige M. Salentijn en zijn 7-jarig broertje Hans werden echter door de stroom meegesleurd. Hinssen, zijn zoon tje en M. Salentijn verdronken. De 7-jarige Hans Salentijn werd door de voorbijganger C. Leytten met gevaar voor eigen leven uit het kolkende water gered. Ondanks pogingen van de sluis- meester om het tweede kind, dat zich aan een plank vasthield, te redden, verdronk dit op het laatste ogenblik voor de ogen van de sluismeester. Dodelijk ongeluk in Oegstgeesl Bejaarde Leidse dame door auto aangereden De 70-jarige weduwe T. Eradus-Schef- fer uit Leiden is gisteravond omstreeks 6 uur op de Ryksweg bij de Drie Witte Palen te Oegstgeest door een personen auto aangereden en vrijwel op slag ge dood. Zy kwam van de Rynsburgerweg af en stak met de fiets aan haar hand dwars de Rijksweg over, waarschijnlijk zonder voldoende op het verkeer te letten. 17 doden en meer dan 100 gewonden By een botsing tussen twee trams in Wenen zyn dinsdag zeventien men sen om het leven gekomen en meer dan honderd gewond. Van 35 gewonden is de toestand ernstig. Volgens de politie was het het ergste verkeersongeval, dat zich ooit in VVe- nen heeft voorgedaan. Het fatale ongeluk deed zich voor, toen op een viersprong een tram, wel ker remmen weigerden, in volle vaart op een andere tram inreed. Ook een juist passerende personenauto werd door de tram geraakt. Reddingsploe gen van politie en brandweer richtten op straat verbandposten in om de ge wonden de eerste hulp te bieden. Volgens ooggetuigen zouden de rem men van de bewuste tram, die uit de richting van het Wijnoord Sievering in de richting van de stad reed, onderweg ook reeds hebben geweigerd. Een der passagiers zou daarom de tram hebben verlaten, hetgeen hem het levên heeft gered. Toen de tram de plaats, waar zich even later de ramp zou afspelen, na derde, was de snelheid door de enigs zins hellende straat zo groot geworden, dat het voertuig uit de rails liep en zich in de voorste wagen van een tram boorde, die op de naastgelegen rails bij een halte stilstond. Tien mensen werden op slag gedood en twee ande ren overleden later in het ziekenhuis. Onder de doden bevinden zich geen buitenlanders. De bestuurders van beide trams vonden de dood. De tram, die het ongeluk veroor zaakte, was vol fabrieksarbeiders, van wie vele vrouwen. Het voertuig be hoort tot de oudste typen, die nog in Wenen rijden. Het dateert van 1929, maar werd later gemoderniseerd. De trams, elk met een aanhangwa gen. lagen na het ongeluk op hun kant. De plaats van de ramp leek op een slagveld. Overal lagen doden en gewon den temidden van de ravage. Een vrachtwagen, die zich tussen de voer tuigen bevond, was geheel verbrijzeld. Uit het Leidsch Dagblad van H g 3 Augustus 1860: g Telegrafische berigten uit 1 Marseille behelzen, dat Garibaldi 1 H de wapenschorsing, door Koning g Victor Emanuel aangeraden, heeft g g van de hand gewezen en geant- I g woord, dat hij alleen over de nood- i g zakelijkheid kan oordelen en niet g zal ophouden, alvorens de eenheid f M van Italië zal zijn verkregen. I iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1