Loemoemba maakte een reuzezwaai WEERBERICHT MILJOENEN-TRANSACTIE MET INTERNATIONAAL CONCERN FLIM Amerikaans toestel niet dichter dan 30 mijl uit Russische kust Brussel sceptisch gestemd over Kongolees miljoenencontract Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 23 JULI 1960 No. 30106 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma) Leopoldville, 23 juli Een stralende premier Loemoemba kondigde vlak voor zijn vertrek naar Amerika gisteren een volte-face in zijn beleid aan. Hij verklaarde volledig tevreden te zijn over de resolutie van de Veiligheidsraad en trok zijn dreigement, om de hulp in te roepen van de Sovjet-Unie, in. Hij zei te vertrouwen, dat met de hulp van de VN-troepen de orde in enkele dagen zal zijn hersteld. Hij com plementeerde zijn pro-westelijke uitspraken met de mededeling, dat de regering van Kongo een miljoen-contract zou afsluiten met „Cimco", een internationale belangengroep onder leiding van de Amerikaan Detwiler, waarin ook Nederlanders vertegenwoordigd zouden zijn. Volgens vage mededelingen zou dit contract met een vijftigjarige loop tijd de volledige industriële, agrarische en minaire ontwikkeling van Kongo beogen en vele miljoenen dollars investeren. Twijfelachtige reputatie Loemoemba's verklaringen werden aan vankelijk geïnterpreteerd als een Weste lijke diplomatieke overwinning op de Sovjet-ambities in Kongo. Inmiddels verneem ik uit de betrouw baarste bron, dat de Amerikaanse rege ring ontzet is over de opzet van de „Cim- co". Het is tenminste hoogst dubieus of de Cimco beschikt over de gigantische middelen, die nodig zyn voor Kongo's ontwikkeling. De president Detwiler, heeft al vele van zijn grootscheepse op zetten in Amerika en Canada zien mis lukken, is failliet geweest en door presi dent Tubman van Liberia, in welk land hy een mijnproject leidde, verzocht te vertrekken. Wat Detwiler, die samen met Loe moemba naar New York vertrok, als „een geweldige Westelijke overwinning" omschreef, zou wel eens een geweldige nederlaag kunnen worden! Als Loemoemba, die vergat by de Ame rikaanse ambassade advies in te winnen, zijn opzet doorziet, zou „de kapitalistis- tische samenzwering" hem wel eens di rect in Moskous armen kunnen drijven. Tekenend is dat zijn communistische adviseur, Loembala, aandrong op afslui ting van het contract met de Cimco. Loemoemba krijgt hiermee op zyn minst MINISTER LUNS SPRAK TE GENÈVE Over economische gevolgen ontwapening Minister Luns heeft gisteren in een rede over de economische gevolgen van ontwapening ervoor gepleit de bespa ringen, die door ontwapening mogelijk worden gemaakt, voornamelijk te gebrui ken voor het verlenen van economische hulp aan minder-ontwikkelde landen. Hy hield de rede tijdens de zomer cursus van de World Federation of Uni ted Nations Associations. Naar minister Luns zei is het niet langer de vraag, of deze hulp moet worden gegeven, maar wanneer en hoe. Wanneer de ontwape ning een feit wordt, zal de vermindering van de spanning het veroorloven de po litieke en economische gedragslijn te coördineren in een mate die thans niet mogelyk is. De Euromarkt en de O.E.- E.S. coördineren reeds inspanningen, maar volgens minister Luns zijn de V.N. het meest geschikte lichaam voor coör dinatie op wereldniveau. Het is volgens minister Luns niet ge makkelijk de economische gevolgen van ontwapening voor de afzonderlyke lan den te voorspellen. „Veel van het geld, dat nu aan wapens wordt besteed, zal weer ondergeploegd worden in de econo mische grond van het land", maar er zullen altijd kapitaal en hulpbronnen vrijkomen voor constructieve vreedzame doeleinden. Een groot vraagstuk zal de omschakeling van de produktie zijn. Sommige militaire goederen zullen onmiddellijk op andere wijze kunnen worden gebruikt, maar by vele goederen zal dit niet mogelijk zijn en er zullen dan ook nieuwe investeringen vereist zijn om de produktie te heroriënteren, zo meende minister Luns. Advertentie OLYMPISCHE SPELEN Verzeker U van een goede plaats met 'n PHILIPS T.V. v.a. f695.—. persoonlijke service LANGE MARE 66 Prettige behandeling. TIJDELIJK REGEN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Op de Oceaan komt weer een nieuwe depressie opzetten. Verwacht wordt dat deze storing morgen in ons land het weer gaat beïnvloeden, zodat het week einde onbestendig blijft met tijdelijk re gen en te lage temperaturen voor de tyd van het jaar. (Opgemaakt te 10 uur) 24 JULI Zon op: 4.49 uur; onder: 20.42 uur. Maan op: 4.50 uur; onder: 20.45 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee: 3.37 en 16.03 uur. Laagwater 11.47 uur en 0.00 uur. 25 JULI Zon op: 4.50 uur, onder: 20.41 uur. Maan op: 6.42 uur, onder: 21.14 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee: 4.11 en 16.37 uur. Laagwater: 0.05 uur en 12.23 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's en een Bijvoegsel. een machtig pressiemiddel op de Ame rikaanse regering in handen. Na New York naar Moskou. Een andere adviseur van Loemoemba vertrouwde mij gisterochtend toe, dat Loemoemba na zijn bezoek aan New York naar Moskou zou gaan om Riet alleen van de kapitalisten afhankelijk te worden. Loemoemba was gistermorgen één-en- al zonneschyn. Hij complimenteerde de V.N. met haar beslissing en zei vol ver trouwen te zijn, dat Hammarskjöld, die maandag per K.L.M. hier komt, het ver trek van de Belgische troepen zou ver haasten en de territoriale integriteit zou handhaven, lees: Katanga's afscheiding ongedaan zou maken. Hij spendeerde hartelijke woorden aan het Belgische volk, dat hij misleid achtte door de Bel gische regering. Hij eiste de onmiddel lijke terugroeping van de Belgische am bassadeur, maar zei dat Kongo geen rancune tegen België heeft. Hij deed via de radio een oproep tot het Kongolese volk om de Europeanen, de Belgen in cluis, te beschermen en te eerbiedigen en appelleerde aan de Belgen die „Kongo groot maakten" om te blijven. De onder wijzers, technici, landbouwkundigen en ingenieurs uit België zijn onze vrienden, zei hij. Hij betreurde de ontoelaatbare acties tegen de blanken, begaan door zekere slechte elementen, die men in ieder volk vindt. Loemoemba zei naar Amerika te gaan om de wereldopinie in te lichten over het feit dat de Kongolezen geen bandie ten, maar vreedzame, geduldige lieden zyn. Loemoemba's zonnige bui kan snel overschaduwd worden wanneer blijkt dat hy „in de kapitalistische val is gelopen". Om zijn politieke tegenstanders voor te blijven zal deze onvoorspelbare, steeds tot het uiterste gaande politicus zeer wel in het andere uiterste kunnen vervallen. Vliegtu iginciden t in Veiligheidsraad Cabot Lodge: Misdadig piratenwerk..V (Van onze Amerikaanse correspondent) Een vale, langdradige speech van een rustig aanklagende Koez- netsof, daarna een felle, verbolgen explosie van Lodge, die de Rus sische aantijging radicaal doch nog zonder bewijs ontkende, ziedaar in het kort een beschrijving van de eerste zitting van de Veilig heidsraad over het RB-47 vliegtuig, dat de Russen hebben neerge schoten boven de Barentszee. gebruiken in een dergelijk geval. Dit was kennelijk een dreigement tegen de bases in landen, die tot Amerika's bond genoten behoren. Resolutie De Rus diende een resolutie in, die de Amerikaanse actie veroordeelt en er op aandringt deze praktijken terstond te staken. Cabot Lodge, de Amerikaanse woord voerder, kenschetste het Russische be toog als een niet-overtuigende en sinis tere fabricatie. Op het tijdstip, waarop het toestel volgens de Russen was neer geschoten, v/as het vijftig mijl van de Russische kust. Twintig minuten later was het echter nog steeds in de lucht, tweehonderd mijl van het punt dat de Russen noemden en vliegend in noord oostelijke richting. Nooit was het dichter dan dertig mijl uit de Sovjetrussische kust geweest. Lod ge noemde voorts de Russisches actie misdadig piratenwerk en Koeznetsofs rede een walgelijk stuk schijnheiligheid. Hij deed opnieuw een beroep op de Sov jet-Unie de bemanningsleden van het Amerikaanse toestel vrij te laten. Meer wenste Lodge vrijdag niet te zeggen over wat hij noemde „een mon sterachtige vertoning". Hij zal maan dagochtend zijn betoog voortzetten. Uiteraard heeft hij door alleen een klein deel van zijn feuilleton te publi ceren het publiek in de Ver. Staten be nieuwd gemaakt, hoe de Amerikaanse autoriteiten zo goed op de hoogte zijn van de lotgevallen van het neergescho ten toestel. Koeznetsofs retle: „walgelijk stuk schijnheiligheid" Koeznetsof, die in de Veiligheidsraad de klacht tegen de Ver. Staten indiende, is een saaie man en een wydlopig spre ker. Gelyk men weet, hebben de Russen op 1 juli een Amerikaans vliegtuig van het type RB-47 neergeschoten, omdat het binnen het territoriaal gebied van de Sovjet-Unie zou zijn doorgedrongen. De Rus hield een rede van een uur over deze zaak, maar in een kwartier had hij even veel. of juister, even weinig kun nen zeggen. Oude propaganda Het was de oude propaganda tegen de Amerikanen, die een oorlog zouden voor bereiden, alsmede de oude verbolgenheid over de Amerikaanse bases. Als feitelijk nieuws deelde Koeznetsof mee, dat het Amerikaanse toestel bewapend was met geschut van twintig millimeter en voor zien van fotografische radio-elektroni sche instrumenten. Het doel van de vlucht zou o.a. zijn geweest het Russi sche radarsysteem te bespioneren. Daar de vlucht strikt geheim moest blijven, mocht de bemanning geen radiocontact onderhouden met haar basis in Enge land. Deze keer had de Sovjet-Unie slechts een jager gezonden om het toe stel neer te schieten, doch het zou alle recht hebben strategische raketten te Loemoemba trad weer in en uit/" (Telefonisch van onze Brusselse correspondent) Voor het eerst seder 30 juni, de fatale datum van de Kongolese onaf hankelijkheid. heeft de Belgische kabinetsraad zich vrijdag over niet- Kongolese kwesties gebogen. Het vertrek van Loemoemba naar de Verenigde Staten en Canada, cje ondertekening door hem van een akkoord met een Amerikaanse ontwikkelingsmaatschappij, zijn verkla ring voor de Kongolese radio, dat de Belgen vrienden van Kongo zijn en de resolutie van de Veiligheidsraad een overwinning is van Kongo op België, hebben hier in Brussel eens te meer aan de waarnemers de uitroep ontlokt: Loemoemba trad weer in en uit! Overigens was het in Kongo vrijdag vry rustig. Loemoemba zal een tiental dagen van huis zijn. In Brusselse regerings kringen vermoedt men, dat Loemoem ba's gematigde radiorede en zijn zo plot selinge, pas ontdekte liefde voor de Ver enigde Naties, die hy donderdag nog beschuldigde het spel te spelen van België, moeten worden gezien als een psychologische voorbereiding van de Amerikaanse en Canadese openbare mening, die hij gunstig wil stemmen voor Westerse investeringen in Kongo. Wie zal dat betalen De Amerikaanse financier Detwiler heeft door zijn verklaringen weinig in druk gemaakt in Brussel. Men vraagt zich af waar hij twee miljard dollar vandaan zal halen voor de ontwikkeling van Kongo, waar de wereldbank te Washington sedert vele maanden aarzelt om aan dit land een onbelangrijk be drag van honderd miljoen dollar te lenen. Een lening, die volgens de des kundigen van de wereldbank dan nog door België gegarandeerd zou dienen te worden Een ander vraagstuk, dat door de Bel gische regering vrijdag werd onderzocht, is de positie van de Belgische troepen in Katanga, na de goedkeuring van de resolutie van Tunesië en Ceylon door de Veiligheidsraad. De bases in Katanga Het is thans vrijwel zeker, dat de Ver enigde Naties voorlopig geen troepen naar Katanga zullen sturen, daar zij de twist tussen Loemoemba en Tsjombe als een interne aangelegenheid beschouwen, die in direct contact en eventueel door bemiddeling van de vertegenwoordigers In het graafschap Cheshire in Engeland is men bezig met de bouw van een boogbrug van onge veer 300 meter lengte. Men is van twee kanten begonnen met bouwen en binnenkort verwacht men de ont moeting „op hoog niveau" boven de rivier. Men hoopt de nieuwe brug, die in zijn soort de langste ter wereld is, het volgend voorjaar ge reed te hebben. van de Verenigde Naties te Leopoldstad moet worden geregeld. Premier Eyskens heeft aan de journalisten nogmaals ge zegd, dat hij niet inzag waarom de VN- troepen zich naar Katanga zouden be geven, waar alles rustig is. De vraag of de Belgische troepen de bases van Kamina, Kitona en Banana zullen dienen te verlaten, werd door premier Eyskens geplaatst in het raam van het Belgisch-Kongolees staatsver drag. Dit verdrag, getekend door de Bel gische en Kongolese premiers en minis ters van Buitenlandse Zaken, maar dat door de beide parlementen nog dient goedgekeurd te worden, zegt dat een aparte militaire overeenkomst tussen België en Kongo de status van de bases moet regelen. Er dreigt dus over de in terpretatie van de resolutie van de Vei ligheidsraad een nieuw politiek conflict tussen Brussel en Leopoldstad. Voor de Belgische regering is de nieuwe resolutie niets anders dan de bevestiging van de resolutie van 14 juli, d.w.z. de terug trekking der Belgische troepen na het herstel der orde en na de beveiliging van de blanken en de overname van de militaire macht in de Kongolese centra door de commandanten van de Verenig de Naties, wanneer deze genoeg troepen tot hun beschikking hebben gekregen. Pas daarna, aldus de Belgische inter pretatie, kunnen de Belgische troepen zich op hun bases terugtrekken.' Standpunt van Loemoemba Het standpunt van Loemoemba is daarentegen dat de resolutie van de Verenigde Naties bedoeld is als een bevel aan de Belgen om hun troepen binnen een week naar België te evacu eren. de Belgische eenheden in Katanga inbegrepen, terwijl dus ook de drie grote Belgische militaire bases in Kongo moeten worden ontruimd. De zeer pre- ciese interpretatie van de resolutie van de Veiligheidsraad zou vanochtend dooi de uit New York teruggekeerde Bel gische minister van buitenlandse zaken Wigny voor de ministerraad worden ge geven. Gevscht in Katanga Zestien Kongolese muiters en twee Belgische parachutisten zijn vrijdag ge vallen in een gevecht om een militair kamp op dertig kilometer van Kolwesi in Katanga. De Belgen hebben met een vliegtuig raketten gelanceerd tegen het kamp, dat door 250 muiters was bezet. Deze Afri kanen hadden geweigerd zich over te geven. Men wilde hen naar hun stam gebieden terugzenden. De Belgen om singelden het kamp nadat drie dagen van onderhandelingen geen resultaat hadden opgeleverd. Donderdagavond waren Belgische versterkingen per vlieg tuig uit het gebied van Elisabethstad aangevoerd. Een laatste poging tot een gesprek mislukte vrijdagochtend. Nadat de muiters de bezoeker uit hun kamp hadden geworpen, openden zij het vuur met zware machinegeweren. De Belgische soldaten beantwoordden het vuur met automatische geweren, maar zonder succes Vervolgens scheerde een Belgisch vliegtuig laag over het kamp. Het toes tel, een eenmotorige „Harvard", werd met een stuk luchtdoelgeschut bescho ten. Het vliegtuig kwam terug, vloog weer laag over het kamp en lanceerde zyn raketten. Volgens Belgische officieren was dit het keerpunt in het gevecht. De Belgen namen 200 muiters gevan gen een aantal muiters wist te ontko men. Twintig Afrikanen en zes Belgen hebben in het gevecht verwondingen opgelopen. De gevangenen zullen worden teruggezonden naar de woongebieden van hun stammen buiten Katanga. Vele Prinses Irene heeft in Genève een oecumenische jeugdconferentie bijgewoond. Onder de 1700 jonge ren bevonden zich 100 Nederlan ders. Prinses Irene in de schoolbank tijdens een van de lezingen. van de muiters komen uit Neder- Kongo. Hammarskjöld stelt bezoek uit De algemene secretaris van de Ver. Naties, Hammarskjöld, die vandaag naar Kongo had willen vertrekken, heeft zyn vertrek tot dinsdag uitgesteld. Hij wil eerst premier Loemoemba ont moeten, die per vliegtuig naar New York onderweg is. Hammarskjöld heeft zyn hoogste eco nomische en technische raadgevers op gedragen zich beschikbaar te houden voor besprekingen. illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^ Buschauffeur dronk thee met Koningspaar (Van onze Londense correspondent) Gisteren stopte er een hoge Lon dense dubbeldeks bus voor het def tigste aller Londense hotels. Cla- ridges. Een ongehoorde gebeurtenis, want voor dit diplomatenhotel houden doorgaans alleen Rolls Royces en andere glanzende limou sines stil. Maar de charmante Ko ningin Sirikit van Thailand, die met haar echtgenoot na hun bezoek aan de Britse koninklyke familie in dit hotel logeert, had Koning Bhumipol op een busritje verrast, hoewel het een speciaal gehuurde, en voor het koninklijk paar gere serveerde bus was. Zoals elke toerist zaten zij voor aan op het bovendek, de ideale ma nier om Londen te zien. Zij hoorden de conductrice „Fares please" (wilt u s.v.p. betalen?) roepen en kregen twee kaartjes van sixpence (ruim een kwartje). Het Thailandse koningspaar ge noot erg van de rit. Na afloop kwam een grote verrassing voor de bestuurder. De Koning en de Ko ningin nodigden hem uit met hen de thee te gebruiken. Chinese troepen bij Nepalese grens Volgens gewoonlijk betrouwbare krin gen in Katmandoe worden Chinese troe pen samengetrokken rondom de voet van de Mount Everest en op andere plaatsen nabij de grens tussen Tibet en Nepal. Hieraan werd toegevoegd, dat Chinese troepen de afgelopen twee maanden minstens twaalf maal op Nepalees ge bied zijn doorgedrongen. Dezelfde kringen deelden mede, dat de Nepalese regering de vorige week een krachtige protestnota aan de regering in Peking heeft gezonden, met bijzonderhe den over invallen in Nepal door Chinese troepen of patrouilles op strategische punten. (9trc/ ^Cie teuivs Uit het Leidsch Dagblad van 23 july 1860: In de zitting van het Britse Hoogerhuis heeft eene interpellatie van Lord Broughem plaats gehad, die niet zonder beteekenis was. Ongeveer llf dagen geleden was aan eene dame, eene kleurlinge, eene plaats der eerste klas gewei gerd aan boord van eene tusschen Amerika en Engeland varende stoomboot van de Maatschappij Cunard, met de opmerking, dat zij eene plaats tweede klas kon ne men. Spreker wilde van de rege ring weten, of er overeengekomen was, dat kleurlingen den overtogt als passagiers eerste klasse niet kumxen mede maken aan boord der mailpakketten. De Minister antwoordde, dat dit een zaak was, waarin de regering zich niet kan mengen! lilllllll

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1