Thans voldoende V.N.-militairen
om de orde en rust te verzekeren
WEERBERICHT
Terugtrekking van Belgische
troepen zaterdag a.s. voltooid
Toestand in Kongo wordt beter
Veiligheidsraad laat Cubaanse
kwestie over aan O.A.S.
Belgisch vliegtuig tegen berg
gevlogen; 34 soldaten gedood
(9i/c/ Qli
letiivs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 20 JULI 1960
No. 30103
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. EL van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.59 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Dr. Bunche heeft het secretariaat-generaal van de Verenigde Naties
te New York dinsdag telegrafisch medegedeeld dat er thans zoveel
militairen der Verenigde Naties Kongo binnenkomen, dat het moge
lijk is orde en rust te verzekeren en de gehele bevolking, Afrikaans
of Europees, te beschermen.
De Belgische troepen in het gebied van Leopoldstad zullen dit van
daag beginnen te verlaten. De terugtrekking zal zaterdag voltooid zijn.
Dit is gisteren door dr. Bunche, de plaatsvervanger, van secretaris
generaal Hammarskjöld, en de Belgische ambassadeur, Jean van den
Bosch, overeengekomen.
Het is thans nog niet duidelijk of de
vertrekkende Belgische troepen naar
andere gebieden in Kongo zullen gaan.
of dat zij het land geheel zullen ver
laten.
In Leopoldstad patrouilleerden dins
dag gemengde patrouilles van Kongo
lezen en VN-militairen (totnutoe slechts
Afrikanen). De oppebevelhebber der
VN-troepen, de Zweedse generaal-ma-
joor Carl von Horn, heeft in een ge
sprek met een vertegenwoordiger van
de Zweedse radio-omroep medegedeeld,
dat vandaag de in Leopoldstad ver
wachte Zweedse militairen de bezetting
van het vliegveld van de Belgische een
heden, die zich daar thans bevinden,
zullen overnemen.
Hammarskjöld naar Kongo
De premier van Katanga, Moise
Tsjombe, verklaarde dinsdag dat het
verzoek van Katanga om erkenning als
een onafhankelijke staat aan „een bij
eenkomst van de Verenigde Naties" zal
worden voorgelegd. Hij voegde hieraan
toe dat secretaris-generaal Hammar
skjöld een uitnodiging van hem, om
Elisabethstad te bezoeken had aanvaard,
doch dat nog geen datum voor het be
zoek was vastgesteld.
In het hoofdkwartier der Verenigde
Naties te New York werd hieromtrent
echter verklaard dat Hammarskjöld
niet voornemens is Elisabethstad te be
zoeken, doch wel a.s. zaterdag naar
Leopoldstad zal gaan, als de omstandig
heden zulks toelaten.
Na zijn bezoek aan de Kongolese
hoofdstad wil hij naar Pretoria gaan om
eventueel later naar Kongo terug te
keren. Het bezoek aan Pretoria gebeurt
krachtens mandaat van de Veiligheids
raad met het doel de Zuidafrikaanse
regering te raadplegen over de rassen
kwestie De „Sabena" heeft haar vluch
ten vanuit Elisabethstad naar andere
Kongolese bestemmingen volledig her
vat.
Russische eis
De Russische minister van buiten
landse zaken, Andrei Gromyko, heeft de
Amerikaanse zaakgelastigde in Moskou
dinsdag meegedeeld, dat de Sovjet-Unie
de onmiddellijke terugtrekking eist van
twintig Amerikaanse officieren en man
schappen, die naar zijn zeggen in Leo
poldstad zijn.
In de verklaring, die Gromyko aan de
Amerikaanse zaakgelastigde heeft over
handigd, wordt gezegd; „Mocht de Ame
rikaanse regering de groep militairen
niet terugnemen, dan zal de Sovjet-
Unie gedwongen zyn de gepaste conclu
sies te trekken voor haar eigen optre
den".
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft verklaard dat de
aanwezigheid van de twintig militairen
vereist was in het kader van de Ameri
kaanse hulpverlening bij het vervoeren
van VN-troepen en levensmiddelen naar
Kongo.
Secretaris - generaal Hammarskjöld
heeft keizer Haile Selassie van Ethiopië
telegrafisch verzocht troepen naar Wat-
sa, in noord-oost-Kongo, te zenden, daal
de Europese bevolking aldaar bedreigd
wordt.
De keizer antwoordde dat vier Ethio
pische vliegtuigen met troepen woens
dag te Paulis, ongeveer 250 kilometer
ten westen van Watsa zullen landen, om
zich vervolgens over de weg naar deze
plaats te begeven.
Staat van beleg in Guatemala
De Guatemalteekse regering heeft
dinsdag voor de tijd van dertig dagen
de staat van beleg afgekondigd.
Dit decreet dankt zijn ontstaan aan
de aanslag in het theater ir de stad
Guatemala, waarbij maandag één per
soon om het leven is gekomen en vijf
tien zijn gewond en aan de poging van
een groep revolutionairen zondag te Co-
ban in het noorden van het land een
legerpost te bezetten. Voor een periode
van 30 dagen is een censuur op tele
grammen naar het buitenland ingesteld
ONBESTENDIG
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond; Aanvankelijk opklaringen met
plaatselijk een bui. Morgen tegen de
avond van het westen uit enige regen.
Overwegend matige wind krimpend
naar zuid of zuidwest. Over het alge
meen weinig verandering in temperatuur
(Opgemaakt te 11.15 uur)
21 JULI
Zon op 4.45, onder 20.47 uur.
Maan op 3.00, onder 18.52 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee: 1.46
en 14.13 uur, laag water 9.47 en
22.14 uur.
Dit onmmet bestaat alt 12 pagina's
Loemoemba dreigt1 weer
Premier Loemoemba en president
Kasavoeboe zijn met een toestel van de
Ethiopische luchtvaartmaatschappij uit
Stanleystad in Leopoldstad aangeko
men.
In een radiorede zelde Loemoemba
dat hij zich genoopt zal zien de hulp
in te roepen van „andere landen" als
de Verenigde Naties niet in staat zijn de
voortdurende „Belgische agressie" in
Kongo te verhinderen. Welke landen hij
op het oog heeft, zei Loemoemba dit
maal niet.
Loemoemba beschuldigde de Belgische
troepen van het stichten van verwarring
en paniek. De Belgische regering sabo
teerde de onafhankelijkheid van Kongo
en lokte de afscheiding van Katanga
uit. Het bewijs van de Belgische kwade
trouw was de „arrestatie" van generaal
Victor Loenoela, de opperbevelhebber
van het Kongolese leger, in Katanga,
aldus Loemoemba.
Nederlands missionarissen
in goede welstand
De aartsbisschop van Leopoldstad, mgr.
F. Scalais, heeft de Nederlandse am
bassadeur in Kongo. jhr. E. Boreel mee
gedeeld, dat alle Nederlandse missiona
rissen in Kongo zich in goede welstand
bevinden.
Een tiental Nederlandse paters uit
Basankoesoe is via Leopoldstad naar
Europa vertrokken. De missionarissen
uit Gombe en Matadi zyn per hef-
schroefvliegtuig naar Leopoldstad ge
bracht.
Baptistenzendelingen
komen terug
Bij de zendingscommissie van de Bap
tisten Unie is bericht ontvangen dat de
Nederlandse baptisten zendelingen, die
werkzaam zijn in Irema in Kongo met
hun gezinnen op de terugweg zijn naar
Europa. Gedeeltelijk bevinden zij zich
reeds op weg naar Engeland. Deze te
rugkeer geschiedt in overleg met het
Britse baptistenzendingsgenootschap,
waarvan vrijwel alle zendelingen uit de
Kongo terugkeren.
IT erklooslieid baart grote zorg
(Van onze Brusselse correspondent)
Gaat men langzamerhand naar een rustiger toestand in Kongo? De vraag rees
gisteravond naar aanleiding van enkele feiten, die schijnen te wijzen op een
ontspanning. In de eerste plaats, bevestigde de Kongolese Senaat zijn verzet te
gen Loemoemba in verband met het beroep op Russische troepen en het afwijzen
van de verbreking der diplomatieke betrekkingen met België. In de tweede plaats
schenen de Kongolese ministers nogal onder de indruk te zijn van de forse ver
klaring van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Hammarskjöld te
New York, dat de Verenigde Naties geen ultimatum van wie dan ook aanvaar
den, terwijl de vertegenwoordiger van de Verenigde Naties te Leopoldstad Ralph
Bunche de Kongolese regering tot een meer gematigde houding maande.
Anderzijds deed de inlandse rooms-
katholieke bisschop van Leopoldstad,
mgr. Maloela, een dramatische oproep
tot het Kongolese volk, die evenmin
vriendelijk was voor de regering-Loe-
moemba en in scherpe bewoordingen
was gericht tegen de pro-communis
tische minister van voorlichting Kasha-
moera. De inlandse bisschop keerde
zich voornamelijk tegen de communis
tisch geïnspireerde uitzendingen van
Radio-Leopoldstad. Het akkoord tussen
de Belgische troepencommandant Ghey-
sen en de generaal van de troepen der
Verenigde Naties, generaal Von Horn,
waarbij de Belgische paratroepen ge
leidelijk hun steunpunten in Leopold
stad zullen verlaten om in andere
plaatsen van Kongo op te -treden, bracht
tevens het bewijs dat de Belgische rege
ring haar woord houdt en haar troepen
terugtrekt, wanneer de eenheden van
de Verenigde Naties de toestand volle
dig in handen hebben. De commandant
van de troepen, generaal Alexander,
verklaarde dat zijn Ghanese manschap
pen zowel de inlanders als de Europe
anen zullen beschermen. De lichte, maar
nog zeer schuchtere werkhervatting, die
reeds dinsdag merkbaar was, heeft zich
voortgezet. Hiertegenover staat, dat men
niet weet wat Loemoemba en Kasha-
moera nog in het schild voeren. Loe
moemba kreeg in Leopoldstad de steun
van de partij van de staatspresident
Kasavoeboe, de Abako. De pro-com
munistische minister van voorlichting
Kashamoera en de minister voor de
jeugd Mpolo leggen voorts hatelijke
verklaringen af, zowel tegen de Belgen
als tegen de troepen van de Verenigde
Naties. Deze verklaringen zijn daarom
gevaarlijk, aldus de Belgische waarne
mers in Brussel, omdat er in Leopold
stad momenteel 70.000 werklozen zijn en
deze situatie niet lang mag blijven
voortduren. Ook de gezondheidszorg
wordt bedreigd. Men hoorde een drin
gende noodkreet van de Kongolese mi
nister van volksgezondheid opdat de
Belgische medici opnieuw aan het werk
zouden gaan. Maar welke geneesheer
zou zich thans in de binnenlanden dur
ven wagen? Intussen is de Belgische
minister van buitenlandse zaken, Pierre
Wigny, naar New York vertrokken voor
het debat in de Veiligheidsraad. Men
verwacht dat ook de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties zich krachtig
zal verzetten tegen een Russische inter
ventie in Kongo en dat Frankrijk tegen
om het even welke resolutie, die zal af
wijken van de vorige, zijn veto zal stel
len, waarschijnlijk gevolgd door Enge
land. De internationalisatie van het
conflict heeft dus perder in de Belgische
kaart gespeeld. Loemoemba paste in
Stanleystad zijn gewone tactiek toe en
verklaarde er dat de blanken Kongo
hebben gemaakt en dat de Belgen van
goede wil in Kongo moeten blijven.
Prins Albert richtte gisteravond een
radiotoespraak tot het Belgische volk en
vroeg steun voor het door hem opge
richte comité voor de hulp aan Bel
gische vluchtelingen. De koninklijke
familie van België gaf voor deze actie
reeds een bedrag van anderhalf miljoen
franken.
TELEFOON 1 NOVEMBER
GOEDKOPER
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Korthals heeft gisteravond in
de Eerste Kamer meegedeeld dat waar
schijnlijk met ingang van 1 november
a.s. de lokale en interlokale telefoon
tarieven met 4% zullen worden ver
laagd, waardoor zij weer komen op het
peil van 1957.
Het is de bedoeling in Arnhem een
groot gebouw te stichten voor de giro
en daar een belangrijk deel van de
dienst onder te brengen.
Er werken in Arnhem thans reeds on
geveer 1000 personen bij de giro. Een
deel van de girodienst zal in het dicht
bevolkte westen gevestigd moeten blij
ven. Door de decentralisatie is ingrij
pende wijziging gebracht in het plan
voor de bouw van een groot giro-com
plex in Den Haag. Op het daarvoor ge
reserveerde terrein komt nu een nieuwe
telefooncentrale voor het district Den
Haag.
Bij de post zal de volle aandacht ge
richt blijven op het dienstbetoon. Per-
soneelschaarste belemmert echter de
handhaving van dit dienstbetoon.
BONN VERKLAART:
Steun aan Indonesië
West-Duitsland zal Indonesië by zijn
economische opbouw helpen. Dit is gis
teren te Bonn bekend gemaakt in een
communiqué, uitgegeven na besprekin
gen tussen de minister van Economische
Zaken, dr. L. Erhard, en de Indonesische
minister van Opbouw, Saleh. De toege
zegde hulp zal volgens het communiqué
in het bijzonder bestaan uit ófficiële kre
diet garanties voor industriële leveran
ties uit technische hulp. Met garanties
en kredieten zal volgens een bekendma
king van minister Saleh West-Duitsland
hulp verlenen voor de bouw van een
Hoogoven in Zuid-Sumatra, voor twee
droogdokken van elk 15.000 ton en voor
een tinsmelterij op Banka met een ca
paciteit van 25.000 ton.
Sobolef: „Grove koloniale
exploitatie"
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Met negen stemmen voor en twee
onthoudingen respectievelijk van de
Sovjet-Unie en Polen is in de Veilig
heidsraad te N. York de resolutie aan
genomen, die voorlopig de Cubaanse
kwestie overlaat aan de Organisatie
van Amerikaanse Staten. De Sovjet-
Unie heeft tevergeefs getracht door
amendementen de resolutie geheel van
aard te veranderen om daardoor meer
in de Latijns-Amerikaanse melk te
kunnen brokkelen. Hoe belangrijk de
Russen hun kans achten om via de Cu
baanse kwestie een stem in het Latyns-
Amerikaanse kapittel te krijgen bleek
wel uit het feit dat Sobolef dinsdag
ochtend een rede hield van een uur
en twintig minuten over wat hy noem
de ,,de grove koloniale exploitatie van
Spaans sprekende volken op het wes
telijk halfrond". Volgens Sobolef wor
den deze volken niet bedreigd door het
internationale communisme, zoals Ame
rika heeft betoogd, doch door de eco
nomische dictatuur van de Verenigde
Staten.
Sobolef borduurde voort op de the
ma's, die Cuba reeds naar voren had
gebracht. De kern van zijn betoog
kwam neer op de bewering, dat Ame
rika economische pressie tracht uit te
oefenen op Cuba teneinde dit land er
van te weerhouden zyn soevereine
rechten te gebruiken en te nationalise
ren wat de regering te Havana wen
selijk acht. Kennelijk probeerde de Rus
sympathie te vinden by vele andere
Latijns-Amerikaanse staten door op te
sommen hoe dikwijls de Verenigde Sta
ten interventie hebben gepleegd in de
laatste honderdvijftig jaar. Mexico,
Puerto Rico, Panama en Nicaragua, zij
allen hebben de macht van de grote
noorderbuur in het verleden gevoeld.
Sobolef herhaalde dat de Sovjet-Unie
Cuba hulp zou verlenen, indien de Ver
enigde Staten gewapend tegen dit land
zouden optreden. Het veroorzaakte enig
gelach op de tribune toen hij zeide:
,,Wij dreigen niet, doch zeggen alleen:
raak niet aan Cuba!".
Gisteren had men de indruk dat Cuba
ermee akkoord zou gaan dat de zaak
althans voorlopig in de OAS zou wor
den behandeld. De Russische afge
vaardigde poneerde echter dat de Vei
ligheidsraad verplicht is maatregelen
te nemen. Hij zou het liefst zien dat
In St.-Johns Gate in Londen heeft
de hertog van Glouchester gisteren
aan Prins Bernhard de versierselen
uitgereikt van het Grootkruis in de
Orde van Sint Jan. Na zijn onder
scheiding tekent de Prins het gul
den boek van de orde.
enigde Staten tegen Cuba veroordeelde,
doch stelde als minimum een amende
ment op de ingediende resolutie voor,
waardoor de tijdelijke overdracht van
de zaak aan de OAS geheel zou verval
len en aan alle leden van de Verenigde
Naties zou worden verzocht bijstand te
verlenen tot een vreedzame oplossing
van de bestaande situatie. Aldus zou
ook de Sovjet-Unie officieel worden be
trokken bij de moeilijkheden op het
westelijk halfrond en dit is juist wat de
Verenigde Staten zoveel mogelijk hoop
ten te voorkomen.
Toen men aan de stemming was toe
gekomen, was niet zeker of de Russen
al dan niet hun veto zouden gebruiken.
Maar de communisten hebben het ken
nelijk wyzer gevonden zich niet vier
kant te verzetten tegen de procedure,
die het merendeel der Amerikaanse
de raad de agressieve actie der Ver- staten kennelyk prefereert.
Een Belgisch transportvliegtuig van het type C-119, dat militairen
vervoerde, is in Noordoost-Kongo bij Masisi verongelukt. Er kwamen
34 mensen om het leven, aldus hebben vandaag regeringskringen te
Brussel meegedeeld.
Het toestel vloog tegen de top van een bergketen bij Goma, aan de
grens van Roeanda-Oeroendi. Het was niet onmiddellijk bekend, of
er overlevenden waren en wanneer het ongeluk zich heeft voorge
daan. Er zouden 7 gewonden zijn.
Gistere zijn Pita Reys en het
trio Pim Jacobs op Schiphol terug
gekeerd uit Nicewaar zij winnaars
werden van het eerste internatio
nale jazz-festival. Van links naar
rechts Pim Jacobszyn aanstaande
echtgenote Rita Reys, Ruud Jacobs
en Wim Overgaauw
16 jaar geleden mislukte
aanslag op Hitiers leven
Het is vandaag 16 jaar geleden dat
een houten tafelblad het leven van Hit-
Ier heeft gered - en geholpen heeft de
wereldoorlog te verlengen.
De tafel beschermde Hitier tegen de
ontploffing van een bom, welke was ont
ketend door officieren van het Duitse
leger, die meenden dat de dood van Hit-
Ier een gunstige ontwikkeling voor hun
land zou zijn De dictator raakte gewond
Maar hij kon het complot verpletteren
en Duitsland naar een ramp leiden voor
hy in de ruïnes van Berlijn omkwam.
Heden eert het volk van West-Duits
land de herirnering aan de samenzweer
ders van 20 juli 1944, in plechtigheden,
die in het gehele land worden gehouden.
Kanselier Konrad Adenauer staat bo
venaan Ie lijst van de officiële perso
nen. In Bonn zal hij een krans leggen
bij het gedenkteken voor slachtoffers
van het nazi-regime. Deze krans is niet
alleen een eerbetoon aan hen. die na de
mislukte bomaanslag zyn geëxecuteerd,
doch ook aan allen, die het leven lieten
als gevolg van vervolging dooi de nazi's
In München roept gen Adolf Heusinger
inspecteur-generaal van het Westduitse
leger en een der leden van het complot
van 1944, alle Duitse troepen op om de
herinnering tc eren van hen die door
de nazi's werden gedood in de zuivering,
welke op de mislukking van het com
plot was gevolgd.
De legerofficieren, die na de dood van
Hitier de macht wilden overnemen,
maakten hun plannen in een betonnen
bunker achter aen gebouw in de Bend-
lerstrasse in Berlijn. Dit gebouw, dat
toen in het hart van de binnenstad
stond, was het hoofdkwartiei van de
Duitse generale staf Thans staat het in
Oost-Berlyn en wordt het gebruikt door
kleine zakenmensen, advocaten en hand
werkslieden. De bunker bestaat nog en
dient thans als garage Doch in het ge
bouw, waar de samenzweerders af
wachtten, zal heden geen herden1 ng
Dlaats vin Jen De Oostduitse communis
ten hebben de herdpnking van het bom-
complot verboden Omdat het niets met
het communisme uitstaande had?
Uit het Leidsch Dagblad van I
20 July 1860:
Bij gelegenheid van het uit
het spoor geraken van een trein i
i op den weg naai Lyon, werd een i
I hond overreden, die aan een En-
gelschman toebehoordedie swoei
met een eed. dat hij de Maat
schappij van den spoorweg een
proces zou aandoen. Hij heelt
daarop in rechten geëischt eene
schadevergoeding van 50,000 fes.;
j de Maatschappij deed een aanbod
van lVt francs.