Thans voldoende V.N.-militairen om de orde en rust te verzekeren WEERBERICHT Terugtrekking van Belgische troepen zaterdag a.s. voltooid Toestand in Kongo wordt beter Veiligheidsraad laat Cubaanse kwestie over aan O.A.S. Belgisch vliegtuig tegen berg gevlogen; 34 soldaten gedood (9i/c/ Qli letiivs Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 20 JULI 1960 No. 30103 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. EL van Dishoeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f2.59 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Dr. Bunche heeft het secretariaat-generaal van de Verenigde Naties te New York dinsdag telegrafisch medegedeeld dat er thans zoveel militairen der Verenigde Naties Kongo binnenkomen, dat het moge lijk is orde en rust te verzekeren en de gehele bevolking, Afrikaans of Europees, te beschermen. De Belgische troepen in het gebied van Leopoldstad zullen dit van daag beginnen te verlaten. De terugtrekking zal zaterdag voltooid zijn. Dit is gisteren door dr. Bunche, de plaatsvervanger, van secretaris generaal Hammarskjöld, en de Belgische ambassadeur, Jean van den Bosch, overeengekomen. Het is thans nog niet duidelijk of de vertrekkende Belgische troepen naar andere gebieden in Kongo zullen gaan. of dat zij het land geheel zullen ver laten. In Leopoldstad patrouilleerden dins dag gemengde patrouilles van Kongo lezen en VN-militairen (totnutoe slechts Afrikanen). De oppebevelhebber der VN-troepen, de Zweedse generaal-ma- joor Carl von Horn, heeft in een ge sprek met een vertegenwoordiger van de Zweedse radio-omroep medegedeeld, dat vandaag de in Leopoldstad ver wachte Zweedse militairen de bezetting van het vliegveld van de Belgische een heden, die zich daar thans bevinden, zullen overnemen. Hammarskjöld naar Kongo De premier van Katanga, Moise Tsjombe, verklaarde dinsdag dat het verzoek van Katanga om erkenning als een onafhankelijke staat aan „een bij eenkomst van de Verenigde Naties" zal worden voorgelegd. Hij voegde hieraan toe dat secretaris-generaal Hammar skjöld een uitnodiging van hem, om Elisabethstad te bezoeken had aanvaard, doch dat nog geen datum voor het be zoek was vastgesteld. In het hoofdkwartier der Verenigde Naties te New York werd hieromtrent echter verklaard dat Hammarskjöld niet voornemens is Elisabethstad te be zoeken, doch wel a.s. zaterdag naar Leopoldstad zal gaan, als de omstandig heden zulks toelaten. Na zijn bezoek aan de Kongolese hoofdstad wil hij naar Pretoria gaan om eventueel later naar Kongo terug te keren. Het bezoek aan Pretoria gebeurt krachtens mandaat van de Veiligheids raad met het doel de Zuidafrikaanse regering te raadplegen over de rassen kwestie De „Sabena" heeft haar vluch ten vanuit Elisabethstad naar andere Kongolese bestemmingen volledig her vat. Russische eis De Russische minister van buiten landse zaken, Andrei Gromyko, heeft de Amerikaanse zaakgelastigde in Moskou dinsdag meegedeeld, dat de Sovjet-Unie de onmiddellijke terugtrekking eist van twintig Amerikaanse officieren en man schappen, die naar zijn zeggen in Leo poldstad zijn. In de verklaring, die Gromyko aan de Amerikaanse zaakgelastigde heeft over handigd, wordt gezegd; „Mocht de Ame rikaanse regering de groep militairen niet terugnemen, dan zal de Sovjet- Unie gedwongen zyn de gepaste conclu sies te trekken voor haar eigen optre den". Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft verklaard dat de aanwezigheid van de twintig militairen vereist was in het kader van de Ameri kaanse hulpverlening bij het vervoeren van VN-troepen en levensmiddelen naar Kongo. Secretaris - generaal Hammarskjöld heeft keizer Haile Selassie van Ethiopië telegrafisch verzocht troepen naar Wat- sa, in noord-oost-Kongo, te zenden, daal de Europese bevolking aldaar bedreigd wordt. De keizer antwoordde dat vier Ethio pische vliegtuigen met troepen woens dag te Paulis, ongeveer 250 kilometer ten westen van Watsa zullen landen, om zich vervolgens over de weg naar deze plaats te begeven. Staat van beleg in Guatemala De Guatemalteekse regering heeft dinsdag voor de tijd van dertig dagen de staat van beleg afgekondigd. Dit decreet dankt zijn ontstaan aan de aanslag in het theater ir de stad Guatemala, waarbij maandag één per soon om het leven is gekomen en vijf tien zijn gewond en aan de poging van een groep revolutionairen zondag te Co- ban in het noorden van het land een legerpost te bezetten. Voor een periode van 30 dagen is een censuur op tele grammen naar het buitenland ingesteld ONBESTENDIG De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond; Aanvankelijk opklaringen met plaatselijk een bui. Morgen tegen de avond van het westen uit enige regen. Overwegend matige wind krimpend naar zuid of zuidwest. Over het alge meen weinig verandering in temperatuur (Opgemaakt te 11.15 uur) 21 JULI Zon op 4.45, onder 20.47 uur. Maan op 3.00, onder 18.52 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee: 1.46 en 14.13 uur, laag water 9.47 en 22.14 uur. Dit onmmet bestaat alt 12 pagina's Loemoemba dreigt1 weer Premier Loemoemba en president Kasavoeboe zijn met een toestel van de Ethiopische luchtvaartmaatschappij uit Stanleystad in Leopoldstad aangeko men. In een radiorede zelde Loemoemba dat hij zich genoopt zal zien de hulp in te roepen van „andere landen" als de Verenigde Naties niet in staat zijn de voortdurende „Belgische agressie" in Kongo te verhinderen. Welke landen hij op het oog heeft, zei Loemoemba dit maal niet. Loemoemba beschuldigde de Belgische troepen van het stichten van verwarring en paniek. De Belgische regering sabo teerde de onafhankelijkheid van Kongo en lokte de afscheiding van Katanga uit. Het bewijs van de Belgische kwade trouw was de „arrestatie" van generaal Victor Loenoela, de opperbevelhebber van het Kongolese leger, in Katanga, aldus Loemoemba. Nederlands missionarissen in goede welstand De aartsbisschop van Leopoldstad, mgr. F. Scalais, heeft de Nederlandse am bassadeur in Kongo. jhr. E. Boreel mee gedeeld, dat alle Nederlandse missiona rissen in Kongo zich in goede welstand bevinden. Een tiental Nederlandse paters uit Basankoesoe is via Leopoldstad naar Europa vertrokken. De missionarissen uit Gombe en Matadi zyn per hef- schroefvliegtuig naar Leopoldstad ge bracht. Baptistenzendelingen komen terug Bij de zendingscommissie van de Bap tisten Unie is bericht ontvangen dat de Nederlandse baptisten zendelingen, die werkzaam zijn in Irema in Kongo met hun gezinnen op de terugweg zijn naar Europa. Gedeeltelijk bevinden zij zich reeds op weg naar Engeland. Deze te rugkeer geschiedt in overleg met het Britse baptistenzendingsgenootschap, waarvan vrijwel alle zendelingen uit de Kongo terugkeren. IT erklooslieid baart grote zorg (Van onze Brusselse correspondent) Gaat men langzamerhand naar een rustiger toestand in Kongo? De vraag rees gisteravond naar aanleiding van enkele feiten, die schijnen te wijzen op een ontspanning. In de eerste plaats, bevestigde de Kongolese Senaat zijn verzet te gen Loemoemba in verband met het beroep op Russische troepen en het afwijzen van de verbreking der diplomatieke betrekkingen met België. In de tweede plaats schenen de Kongolese ministers nogal onder de indruk te zijn van de forse ver klaring van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Hammarskjöld te New York, dat de Verenigde Naties geen ultimatum van wie dan ook aanvaar den, terwijl de vertegenwoordiger van de Verenigde Naties te Leopoldstad Ralph Bunche de Kongolese regering tot een meer gematigde houding maande. Anderzijds deed de inlandse rooms- katholieke bisschop van Leopoldstad, mgr. Maloela, een dramatische oproep tot het Kongolese volk, die evenmin vriendelijk was voor de regering-Loe- moemba en in scherpe bewoordingen was gericht tegen de pro-communis tische minister van voorlichting Kasha- moera. De inlandse bisschop keerde zich voornamelijk tegen de communis tisch geïnspireerde uitzendingen van Radio-Leopoldstad. Het akkoord tussen de Belgische troepencommandant Ghey- sen en de generaal van de troepen der Verenigde Naties, generaal Von Horn, waarbij de Belgische paratroepen ge leidelijk hun steunpunten in Leopold stad zullen verlaten om in andere plaatsen van Kongo op te -treden, bracht tevens het bewijs dat de Belgische rege ring haar woord houdt en haar troepen terugtrekt, wanneer de eenheden van de Verenigde Naties de toestand volle dig in handen hebben. De commandant van de troepen, generaal Alexander, verklaarde dat zijn Ghanese manschap pen zowel de inlanders als de Europe anen zullen beschermen. De lichte, maar nog zeer schuchtere werkhervatting, die reeds dinsdag merkbaar was, heeft zich voortgezet. Hiertegenover staat, dat men niet weet wat Loemoemba en Kasha- moera nog in het schild voeren. Loe moemba kreeg in Leopoldstad de steun van de partij van de staatspresident Kasavoeboe, de Abako. De pro-com munistische minister van voorlichting Kashamoera en de minister voor de jeugd Mpolo leggen voorts hatelijke verklaringen af, zowel tegen de Belgen als tegen de troepen van de Verenigde Naties. Deze verklaringen zijn daarom gevaarlijk, aldus de Belgische waarne mers in Brussel, omdat er in Leopold stad momenteel 70.000 werklozen zijn en deze situatie niet lang mag blijven voortduren. Ook de gezondheidszorg wordt bedreigd. Men hoorde een drin gende noodkreet van de Kongolese mi nister van volksgezondheid opdat de Belgische medici opnieuw aan het werk zouden gaan. Maar welke geneesheer zou zich thans in de binnenlanden dur ven wagen? Intussen is de Belgische minister van buitenlandse zaken, Pierre Wigny, naar New York vertrokken voor het debat in de Veiligheidsraad. Men verwacht dat ook de secretaris-generaal van de Verenigde Naties zich krachtig zal verzetten tegen een Russische inter ventie in Kongo en dat Frankrijk tegen om het even welke resolutie, die zal af wijken van de vorige, zijn veto zal stel len, waarschijnlijk gevolgd door Enge land. De internationalisatie van het conflict heeft dus perder in de Belgische kaart gespeeld. Loemoemba paste in Stanleystad zijn gewone tactiek toe en verklaarde er dat de blanken Kongo hebben gemaakt en dat de Belgen van goede wil in Kongo moeten blijven. Prins Albert richtte gisteravond een radiotoespraak tot het Belgische volk en vroeg steun voor het door hem opge richte comité voor de hulp aan Bel gische vluchtelingen. De koninklijke familie van België gaf voor deze actie reeds een bedrag van anderhalf miljoen franken. TELEFOON 1 NOVEMBER GOEDKOPER (Van onze parlementaire redacteur) Minister Korthals heeft gisteravond in de Eerste Kamer meegedeeld dat waar schijnlijk met ingang van 1 november a.s. de lokale en interlokale telefoon tarieven met 4% zullen worden ver laagd, waardoor zij weer komen op het peil van 1957. Het is de bedoeling in Arnhem een groot gebouw te stichten voor de giro en daar een belangrijk deel van de dienst onder te brengen. Er werken in Arnhem thans reeds on geveer 1000 personen bij de giro. Een deel van de girodienst zal in het dicht bevolkte westen gevestigd moeten blij ven. Door de decentralisatie is ingrij pende wijziging gebracht in het plan voor de bouw van een groot giro-com plex in Den Haag. Op het daarvoor ge reserveerde terrein komt nu een nieuwe telefooncentrale voor het district Den Haag. Bij de post zal de volle aandacht ge richt blijven op het dienstbetoon. Per- soneelschaarste belemmert echter de handhaving van dit dienstbetoon. BONN VERKLAART: Steun aan Indonesië West-Duitsland zal Indonesië by zijn economische opbouw helpen. Dit is gis teren te Bonn bekend gemaakt in een communiqué, uitgegeven na besprekin gen tussen de minister van Economische Zaken, dr. L. Erhard, en de Indonesische minister van Opbouw, Saleh. De toege zegde hulp zal volgens het communiqué in het bijzonder bestaan uit ófficiële kre diet garanties voor industriële leveran ties uit technische hulp. Met garanties en kredieten zal volgens een bekendma king van minister Saleh West-Duitsland hulp verlenen voor de bouw van een Hoogoven in Zuid-Sumatra, voor twee droogdokken van elk 15.000 ton en voor een tinsmelterij op Banka met een ca paciteit van 25.000 ton. Sobolef: „Grove koloniale exploitatie" (Van onze Amerikaanse correspondent) Met negen stemmen voor en twee onthoudingen respectievelijk van de Sovjet-Unie en Polen is in de Veilig heidsraad te N. York de resolutie aan genomen, die voorlopig de Cubaanse kwestie overlaat aan de Organisatie van Amerikaanse Staten. De Sovjet- Unie heeft tevergeefs getracht door amendementen de resolutie geheel van aard te veranderen om daardoor meer in de Latijns-Amerikaanse melk te kunnen brokkelen. Hoe belangrijk de Russen hun kans achten om via de Cu baanse kwestie een stem in het Latyns- Amerikaanse kapittel te krijgen bleek wel uit het feit dat Sobolef dinsdag ochtend een rede hield van een uur en twintig minuten over wat hy noem de ,,de grove koloniale exploitatie van Spaans sprekende volken op het wes telijk halfrond". Volgens Sobolef wor den deze volken niet bedreigd door het internationale communisme, zoals Ame rika heeft betoogd, doch door de eco nomische dictatuur van de Verenigde Staten. Sobolef borduurde voort op de the ma's, die Cuba reeds naar voren had gebracht. De kern van zijn betoog kwam neer op de bewering, dat Ame rika economische pressie tracht uit te oefenen op Cuba teneinde dit land er van te weerhouden zyn soevereine rechten te gebruiken en te nationalise ren wat de regering te Havana wen selijk acht. Kennelijk probeerde de Rus sympathie te vinden by vele andere Latijns-Amerikaanse staten door op te sommen hoe dikwijls de Verenigde Sta ten interventie hebben gepleegd in de laatste honderdvijftig jaar. Mexico, Puerto Rico, Panama en Nicaragua, zij allen hebben de macht van de grote noorderbuur in het verleden gevoeld. Sobolef herhaalde dat de Sovjet-Unie Cuba hulp zou verlenen, indien de Ver enigde Staten gewapend tegen dit land zouden optreden. Het veroorzaakte enig gelach op de tribune toen hij zeide: ,,Wij dreigen niet, doch zeggen alleen: raak niet aan Cuba!". Gisteren had men de indruk dat Cuba ermee akkoord zou gaan dat de zaak althans voorlopig in de OAS zou wor den behandeld. De Russische afge vaardigde poneerde echter dat de Vei ligheidsraad verplicht is maatregelen te nemen. Hij zou het liefst zien dat In St.-Johns Gate in Londen heeft de hertog van Glouchester gisteren aan Prins Bernhard de versierselen uitgereikt van het Grootkruis in de Orde van Sint Jan. Na zijn onder scheiding tekent de Prins het gul den boek van de orde. enigde Staten tegen Cuba veroordeelde, doch stelde als minimum een amende ment op de ingediende resolutie voor, waardoor de tijdelijke overdracht van de zaak aan de OAS geheel zou verval len en aan alle leden van de Verenigde Naties zou worden verzocht bijstand te verlenen tot een vreedzame oplossing van de bestaande situatie. Aldus zou ook de Sovjet-Unie officieel worden be trokken bij de moeilijkheden op het westelijk halfrond en dit is juist wat de Verenigde Staten zoveel mogelijk hoop ten te voorkomen. Toen men aan de stemming was toe gekomen, was niet zeker of de Russen al dan niet hun veto zouden gebruiken. Maar de communisten hebben het ken nelijk wyzer gevonden zich niet vier kant te verzetten tegen de procedure, die het merendeel der Amerikaanse de raad de agressieve actie der Ver- staten kennelyk prefereert. Een Belgisch transportvliegtuig van het type C-119, dat militairen vervoerde, is in Noordoost-Kongo bij Masisi verongelukt. Er kwamen 34 mensen om het leven, aldus hebben vandaag regeringskringen te Brussel meegedeeld. Het toestel vloog tegen de top van een bergketen bij Goma, aan de grens van Roeanda-Oeroendi. Het was niet onmiddellijk bekend, of er overlevenden waren en wanneer het ongeluk zich heeft voorge daan. Er zouden 7 gewonden zijn. Gistere zijn Pita Reys en het trio Pim Jacobs op Schiphol terug gekeerd uit Nicewaar zij winnaars werden van het eerste internatio nale jazz-festival. Van links naar rechts Pim Jacobszyn aanstaande echtgenote Rita Reys, Ruud Jacobs en Wim Overgaauw 16 jaar geleden mislukte aanslag op Hitiers leven Het is vandaag 16 jaar geleden dat een houten tafelblad het leven van Hit- Ier heeft gered - en geholpen heeft de wereldoorlog te verlengen. De tafel beschermde Hitier tegen de ontploffing van een bom, welke was ont ketend door officieren van het Duitse leger, die meenden dat de dood van Hit- Ier een gunstige ontwikkeling voor hun land zou zijn De dictator raakte gewond Maar hij kon het complot verpletteren en Duitsland naar een ramp leiden voor hy in de ruïnes van Berlijn omkwam. Heden eert het volk van West-Duits land de herirnering aan de samenzweer ders van 20 juli 1944, in plechtigheden, die in het gehele land worden gehouden. Kanselier Konrad Adenauer staat bo venaan Ie lijst van de officiële perso nen. In Bonn zal hij een krans leggen bij het gedenkteken voor slachtoffers van het nazi-regime. Deze krans is niet alleen een eerbetoon aan hen. die na de mislukte bomaanslag zyn geëxecuteerd, doch ook aan allen, die het leven lieten als gevolg van vervolging dooi de nazi's In München roept gen Adolf Heusinger inspecteur-generaal van het Westduitse leger en een der leden van het complot van 1944, alle Duitse troepen op om de herinnering tc eren van hen die door de nazi's werden gedood in de zuivering, welke op de mislukking van het com plot was gevolgd. De legerofficieren, die na de dood van Hitier de macht wilden overnemen, maakten hun plannen in een betonnen bunker achter aen gebouw in de Bend- lerstrasse in Berlijn. Dit gebouw, dat toen in het hart van de binnenstad stond, was het hoofdkwartiei van de Duitse generale staf Thans staat het in Oost-Berlyn en wordt het gebruikt door kleine zakenmensen, advocaten en hand werkslieden. De bunker bestaat nog en dient thans als garage Doch in het ge bouw, waar de samenzweerders af wachtten, zal heden geen herden1 ng Dlaats vin Jen De Oostduitse communis ten hebben de herdpnking van het bom- complot verboden Omdat het niets met het communisme uitstaande had? Uit het Leidsch Dagblad van I 20 July 1860: Bij gelegenheid van het uit het spoor geraken van een trein i i op den weg naai Lyon, werd een i I hond overreden, die aan een En- gelschman toebehoordedie swoei met een eed. dat hij de Maat schappij van den spoorweg een proces zou aandoen. Hij heelt daarop in rechten geëischt eene schadevergoeding van 50,000 fes.; j de Maatschappij deed een aanbod van lVt francs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1