ROXASECT Eerste Kamer dringt aan op snel afbouwen van de IJ-tunnel I Eerste Kamer nam motie U-tunnel aan (36-16) Weinig gewaardeerde badgast Minister negeert de tunnelmotie Kerkelijk Leven Zwaardemaker Wordt regeringsbeslissing weer in overweging genomen „ik toch If drhoofdige verstekeling: hen geen nazi of Duitser, achtervolgen de joden mij" Prins Bernliard reikte zilveren anjers aan drie landgenoten uit Opgericht 1 maart 1860 Woensdag 13 juli 1960 Derde blad no. 30097 Amsterdam geeft de strijd nog niet op (Van onze Amsterdamse correspondent) De Eerste Kamer heeft minister Korthals op het punt van de IJtunnel niet kunnen vermurwen. Hoewel de gistermiddag door het P.v.d.A.-lid, ir. H. Vos en door KVP en VVD mede ondertekende motie om een snelle afbouw van de IJtunnel mogelijk te maken met 36 tegen 16 stemmen werd aangenomen bleef de minister van Ver keer en Waterstaat op zijn standpunt staan dat Coen- en IJtunnel niet gelijktijdig gebouwd kunnen worden. Burgemeester mr. G, van Hall die zijn vakantietrektocht door Italië had afgebroken om als Eerste Kamerlid althans nog een staartje van het tunneldebat bij te wonen heeft bij deze gelegenheid nog eens uit voerig de voorgeschiedenis uit de doeken gedaan. Telegrammen en protesten Er gaat geen dag voorbij of Amster dam zet zijn argumenten voor een snel le afbouw van de IJ-tunnel kracht bij in de vorm van naar Den Haag gezon den telegrammen en brieven. De protes ten van gemeentebestuur en Kamer van Koophandel werden onmiddellijk ge volgd door een telegram van het wijk centrum Amsterdam-Noord aan de Sta- ten-Generaal waarin o.m. wordt gesteld: ..De IJ-tunnel is een onmisbaar element in het nieuwe uitbreidingsplan voor Amsterdam-Noord. Zonder deze onver vangbare schakel tussen Amsterdam- Noord en het centrum zal de reeds te Mr. G. C. J. D. Kropman (KVP) en mr. J. de Wilde (VVD) betoogden, dat de regeringsbeslissing de gemeentelijke autonomie ernstig heeft aangetast, ir. Vos bestreed het argument, dat gelijk tijdige bouw van de beide tunnels een overbelasting van de arbeidsmarkt zou betekenen (in totaal zullen voor de IJ tunnel ongeveer 450 man nodig zijn die deels op de internationale arbeidsmarkt kunnen worden gevonden) en het com munistische Kamerlid L. Seegers die als Amsterdams raadslid aan alle tunnel debatten van 1925 af heeft deelgenomen herinnerde aan het door de regering ter zijde gelegde, maar zeer goed gefun deerde rapport van de commissie De Vos van Steenwijk, dié de bouw van de beide tunnels wil doen uitvoeren door een publiekrechtelijk lichaam. Het heeft allemaal niets mogen baten. De Am sterdamse Eerste Kamerleden zijn gis teravond met burgemeester Van Hall in hun midden naar de hoofdstad terug gereisd met de ervaring, dat minister Korthals een keiharde tegenstander is en met het bewijs, van de door de bur gemeester tijdens de Kamerzitting ge uite beschuldiging dait vele malen is ge bleken. dat in Den Haag krachten werkzaam zijn, die Amsterdam in zijn ontwikkeling remmen. Gevecht gaat voort! De hoofdstad zet het tunnelgevecht echter voort. De meerderheid der Eerste Kamer heeft nu duidelijk doen blijken het regeringsstandpunt in de IJ-tunnel- kwestie niet te delen. Belangrijke even wel is of de Tweede Kamer genoegen zal nemen met de nauwelijks geargu menteerde beslissing geen bouwvergun ning voor de IJ-tunnel te geven. Het vuurtje in het parlement is inmiddels gesticht door het Amsterdamse raadslid en Tweede-Kamerlid de heer J. M. den Uyl, wiens interpellatie-aanvrage over de tunnelkwestie is geaccepteerd. Opmerkelijk is, dat minister Korthals tot dusver heeft geweigerd het in 1959 door het Centraal Planbureau samenge stelde rentabiliteitsrapport over Coen- en IJ-tunnel openbaar te maken. Het rapport is „vertrouwelijk" en het ge meentebestuur van Amsterdam heeft het eerst na herhaald aandringen ter inzage gekregen. Burgemeester Van Hall heeft dezer dagen bevestigd dat dit rap port geheel in het voordeel van de IJ tunnel spreekt. Inmiddels heeft „De Volkskrant" de inhoud van dit door Rijkswaterstaat met de grootste geheim zinnigheid bewaakte rapport gepubli ceerd: „De IJ-tunnel zal voor zijn ge bruikers in totaal per jaar een bespa ring van 35 miljoen gulden betekenen, de Coentunnel zal slechts 15 miljoen gulden aan besparing opleveren. Wan neer de IJ-tunnel wordt gebouwd zul len per jaar 12 miljoen manuren worden gewonnen die nu verloren gaan met wachten; de Coen-tunnel stelt daar slechts 5 miljoen manuren tegenover." En deze conclusie is het resultaat van een studie waarvoor Nederland zijn knapste koppen heeft gemobiliseerd. In de brief waarin minister Korthals verleden week het Amsterdamse ge meentebestuur het vonnis over de tun nel meedeelde erkent hij overigens, dat de „directe of niet-directe rentabiliteits- waarde" van de IJ-tunnel iets hoger ligt dan die van de Coentunnel. Maar zelfs als men aan de IJ-tunnel een iets ho gere waarde zou toekennen, aldus de minister, dan zou nog de omstandig heid blijven bestaan, dat de onmiddel lijke investeringen in de IJ-tunnel be langrijk hoger zouden zijn dan die in de Coentunnel. Dit laatste argument wordt van Amsterdamse zijde echter be streden met het feit, dat de kosten van de IJ-tunnel met toegangswegen steeds worden vergeleken met die van de Coen tunnel zonder toegangswegen en dat juist de voor de verkeersafwikkeling van de Coentunnel noodzakelijke doorbraken enorme investeringen vragen. lang opgehouden voltooiing van Noord niet kunnen slagen." De Vereniging van Bedrijven in Am sterdam-Noord telegrafeerde: „Onze be drijven hebben zeer groot belang bij een harmonische opbouw van Noord, die wel gediend wordt door een IJ-tunnel maar niet door een Coentunnel. Deze ligt te excentrisch, waardoor de bewoners van Noord verstoken blijven van een snelle verbinding met het stadscentrum en zijn culturele, sociale en onderwijsinstellin gen. Hierdoor wordt de aantrekkelijk heid van Noord als woonstad voor ons personeel blijvend verminderd". En tenslotte voegde de Belangenver eniging Amsterdam-Noord daar gisteren aan toe: dat ten gevolge van deze weigering tegenwoordige en toekomstige bevolking gespeend blijft van elk voort gezet onderwijs, cultuur en directe spe cialistische hulp, dringen er bij u met de meeste klem op aan de bestaande achterstelling dezer bevolkingsgroep ongedaan te maken". Een erezaak Amsterdam geeft de strijd die in i eigen stad reeds een kwart eeuw duur de eer tot de tunnelbouw werd besloten j nog niet op. Voor het gemeentebestuur is het bovendien een erezaak. Heeft het niet op gezag van de voorgaande minis- j ter van Verkeer en Waterstaat „Am- sterdam kan zijn gang gaan met de IJ-tunnel" 22 miljoen gulden geïn- vesteerd in de bouwput van de tunnel en nog eens vele miljoenen in de ver snelde sanering van de voormalige Jo denbuurt tot het mogelijk maken van toevoerwegen? NED. HEKV. KERK Beroepen te Assen (vac. F. H. van Aalst) (toez.) C. F. J. Antonides te Obdam. Aan genomen naar Urk (toez.» P. Post te Giessen-Rljswijk. Benoemd tot vicaris te Amsterdam- Watergraafsmeer F. I. Ver baas. kand. te Groningen. GEREF. KERKEN Beroepen te Exmorra-Alllngewler en TJerkwerd C. P. Meijer, kand. te Lelden. Beroepen te Eernewoude A. C. van Beek. kand. te Woerden. Bedankt voor Lekker- kerk C. J. Tlslnk te Giessen-Rljswijk. GEREF. GEMEENTEN Tweetal te Borssele W. C. J. Bosschaart, kand. te Wolphaartsdljk en H. Llgtenberg, kand. te Rljssen. Beroepen te Benthuizen, Katwijk aan Zee, Groningen. Meliskerke en te Oostkapelle H. Llgtenberg, kand. te Rljssen - beroepen te Apeldoorn W. C. J. Boschaart. kand. te Wolphaartsdijk. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Lutjegast J. Vogel, kand. te Wormerveer. VRIJE EVANG. GEMEENTEN Bedankt voor Wormerveer P. van Vliet te ddebroek. c(& g&kéeéoze, INSECTEN-VERDELGER ttW- 'adl icaal en snel frisse geur IN DE VOORDELIGE, ORANJE SPUITBUS (Advertentie) Kies voor het zelfde geld Zwaardemaker jam FEB* EEH1 ir-r-ru Neemt vaker ER IS NOG EEN KANS.... De Eerste Kamer, die de vorige week het debat over de begroting van Verkeer en Waterstaat schorste om nog gelegenheid te hebben van gedachten te wisselen over de regeringsbeslissing voorlopig alleen aan te vangen met de bouw van de Coentunnel en Amsterdam te ver bieden de. IJ-tunnel te bouwen, heeft gisteren minister Korthals het vuur na aan de schenen gelegd. Er kwam een motie ter tafel van ir. Vos (P.v.d.A.), mede ondertekend door mr. Kropman (KVP) en mr. De Wilde (VVD), welke met 36 tegen 16 stemmen is aangenomen. In deze motie heeft de Eerste Kamer als haar oordeel uitgesproken, dat het voor de ontwikkeling van Amsterdam noodzakelijk is, dat de IJ-tunnel zo spoedig mogelijk tot stand komt. Verder verzocht de motie de regering haar beslissing t.a.v. de voortzetting van de IJ-tun nel opnieuw in overweging te nemen. Pleitbezorgers Vurige pleitbezorgers voor de IJ-tun nel bleken vooral die indieners van de motie: de heren Vos, Kropmann en De Wilde en uiteraard de Amsterdamse burgemeester, mr. Van Hall. Aanvanke lijk hielden mr. Lichtenauer (CH) en mr. Van Riel (VVD) de boot enigszins af, maar toen het op stemmen over de motie aankwam, gaven zij daaraan toch hun fiat. Dat kwam, omdat minister Korthals verklaarde, dat het Kabinet niet bereid is op haar beslissing terug te komen. Dit betekende volgens de minis ter echter niet, dat de regering niet be reid zou zijn met Amsterdam verder over de IJ-tunnel te spreken. Het is geenszins uitgesloten, dat de bouw van de beide tunnels (Coen- en IJ-tunnel aan elkaar geschoven kunnen worden, m.a.w. dat tijdens de bouw van de Coen-tunnel toch nog met de IJ-tunnel zou kunnen worden begonnen. „Dat kan een voort durende overweging zijn." zei de minister en daarom achtte hij de motie over bodig. Een meerderheid van de aan wezige Kamerleden bleek door dit ant woord van de regering niet tevreden. De PvdA, de Communisten, en de Chr. Hist, stemden, voor zover aanwezig, in hun geheel vóór de motie. Van de KVP- fractie gaven zes leden hun stem aan de motie en van de VVD drie. Tegen de mo tie stemden acht leden van de KVP. voorts alle AR-leden en 1 VVD-er, t.w. de heer De Vos van Steenwijk. Het lag voor de hand, dat noch van de zijde der Kamer, noch van de kant der regering nieuwe argumenten naar voren konden worden gebracht. Minister Kort hals hield staande, dat het financieel- economisch niet verantwoord wordt ge acht nu ook met de IJ-tunnel te begin nen. Hij bestreed ook de opvatting, o.a. door Ir. Vos naar voren gebracht, dat de krappe arbeidsmarkt geen bezwaar be hoeft te zijn. Wending ten goede? Intussen ging de minster niet In op het argument, dat Amsterdam bereid is zijn investeringsprogram af te stemmen op de IJ-tunnel en dus andere werken uit te stellen. „Waarom", zo vroeg een deel van de Kamer zich af, „heeft de regering geen bezwaar gemaakt tegen het besluit van Rotterdam om binnen het investeringsprogram met de metro te beginnen, en waarom maakt de re gering wèl bezwaar tegen een soortge lijke methode door Amsterdam t.a.v. de IJ-tunnel toe te passen? Onder duidelijke spanning in de Kamer en op de tribunes werd tot stem ming over de motie overgegaan. Tot op zekere hoogte was de uitslag nog een verrassing. Of de aanvaarding van de motie nog een wending ten goede voor het lot van de IJ-tunnel zal betekenen, dient uiteraard te worden afgewacht, al heeft de minister de Kamer dan ook niet in het onzekere gelaten over het stand punt der regering. gronden van zijn afkeuring. De commissie voor de verzoekschriften uit de Kamer was tot de conclusie gekomen.dat dit ver zoek diende te worden afgewezen. Hier mee was o.m. de heer Polak (Comm.) niet tevreden en hij diende een motie in om het gevraagde onderzoek alsnog te doen instellen. Over deze motie zal de volgende week worden gestemd. Suriname en Antillen Toen kon de Kamer nog een aan vang maken met de behandeling van de begroting van het kabinet van de vice- minister-president (Suriname en de Ned. Antillen). In dit verband werden waarderende woorden geuit over de goede samenwerking sinds, vijf jaar geleden, het statuut van het Koninkrijk tot stand is gekomen. Mr. Cammelbeeck (PvdA) die wat kri tischer was dan de heren Algra (AR), Reijers (Chr. Hist.) en Kraaijvanger (KVP), was toch ook wel voldaan over de bereikte resultaten. Hij bracht even wel mogelijke wijziging van het statuut ter sprake en zeide geen bezwaar te hebben tegen een grotere zelfstandigheid van Suriname en de Ned. Antillen en tegen minder juridische banden. Hij meende ook, dat het wegnemen van de laatste reminiscenties aan het koloniaal verleden dienden te worden weggeno men. Op het gesprokene over dit begrotings hoofdstuk zal de minister de volgende week antwoorden, dat is eveneens het geval met het debat over de begroting van PTT. Hierbij hebben de heren Mat- ser en Van Campen (beiden (KVP) o.a. de rente van de Rijkspostspaarbank ter sprake gebracht. Zij bleken van oordeel te zijn. dat de RPS de onrust op het rentegebied niet moet vergroten. „De RPS dient niet in concurrentie te treden met andere spaarbanken, zoals de Boe renleenbanken. aldus de heer Van Campen. De Groningse kustvaarder ,,Pax" zit nog steeds muurvast op het strand van Westkapelle. Tot tweemaal toe hebben van de Paxmannen nu geprobeerd het 200 ton grote scheepje van het drukke badstrand te slepen. Vanmid dag zal een derde poging ondernomen worden. De polder Walcheren heeft een on derzoek ingesteld naar de schade, die het scheepje bij de stranding aan de zeewering heeft aangebracht. Er is ge constateerd, dat de kraagstukken van de strekdam stuk zijn. Verder wil ook de Scheepvaartinspectie wel eens iets meer van het bootje weten. Zodra het scheepje vlot is moet het naar Vlis- singen gesleept worden, waar een on derzoek naar de zeewaardigheid inge steld ivordt. Het bootje dateert uit 1928. Wanneer de bergingspogingen van deze middag niet slagen begint het er voor de kustvaarder toch vrij ern stig uit te zien. Het springtij is dan voorbij, zodat het water steeds lager komt te liggen. Gisteren kwam het water nog maar een halve meter hoog bij het schip. De bergingspoging kon toen niet doorgaan omdat door het harde trekken van de sleepboot Burgemeester van Damme" de kluisgaten van de kustvaarder een voudig openscheurden. Voor de badgasten is het overigens een extra attractie. Zeker bij minder goed weer. De plaatselijke autoriteiten zijn echter met deze gast minder ver guld. Postbestellingen Kwestie Fonteyn Er werd ook nog vry uitvoerig van gedachten gewisseld over een 25 jaar oude kwestie, nl. die van de oud-Mari neman Fonteijn, die indertijd ongeschikt was verklaard voor de dienst wegens bronchiaal astma. Hierover is bij herha ling in het Parlement gesproken. Nu had de Eerste Kamer tenslotte te beslissen over 'n verzoek van de heer Fontein als nog een onderzoek in te stellen naar de De heer Tjalma (AR) klaagde over vertraagde postbestellingen in het week einde. Mr. De Wilde (VVD) hield een vrij uitvoerig betoog over een nieuw in te stellen regime voor de PTT. Hij zei van mening te zijn, dat de minister "zijn vroeger geuite denkbeelden blijkbaar niet geheel had begrepen. De stellingen, die mr. De Wilde poneerde, bleken ove rigens niet de instemming van prof. Mazure (PvdA) te hebben. Gustav Mahler-medaille voor Raphael Kubelik Prof. Erwln Ratz. president van de Internationals Gustav Mahler Gesell- schaft. zal morgenavond in het con certgebouw de gouden medaille van deze organisatie uitgereiken aan de dirigent Raphael Kubelik Deze pleohtigheid in de Rudolf Mengelbergfoyer zal worden gehouden na afloop van de uitvoering van Mahler's 2e symfonie ter gelegen heid van het Holland Festival. Raphael Kubelik zal dit concert door het con certgebouworkest en Amsterdamse Toonkunstkoor dirigeren. (Speciale berichtgeving) In het hoofdbureau van politie te Rotterdam vertelt een man, die 47 jaar zou zijn en Alexander Raymond Neumann heet, bijzonder vreemde verhalen. Neu mann of hoe hij ook heet, die statenloos zou zyn, is met het Britse vrachtschip „West Breeze" in de Maasstad aangekomen. Hij is in het bezit van een bewijs, dat door de politie te Hamburg is afgegeven en waarin wordt verklaard dat de man tot 24 juli in die stad mag blijven. De Hamburgse politie had hem aange houden omdat hy geen identiteitspapieren kon overleggen. In afwachting van het onderzoek werd hem een verblijfsvergunning voor een maand verstrekt. Hij is niet in Hamburg gebleven, maar aan boord van het Britse schip „West Breeze" geslopen. In Londen werd h(j bij het lossen van de lading op dat schip ontdekt. Hij verklaarde 11 dagen aan boord van het vaartuig te zijn geweest. De verstekeling was to taal ondervoed, zodat hij in een Lon- dens ziekenhuis moest worden behan deld. Na zijn behandeling is hij op nieuw aan boord van de „West Breeze" gegaan, waarvan de Rotterdamse po litie op de hoogte was. De verstekeling maakt de indruk ouder te zijn dan 47 jaar. Hij spreekt vrij goed Engels, al gebruikt hij meer dan eens Duitse woorden. Zijn verklaringen luiden het ene ogenblik zo en het andere ogen blik weer totaal anders. Anderhalf jaar geleden zou hij nog als ingenieur in een Canadese liftenfabriek hebben ge werkt. „Maar het internationale joden- I dom achtervolgt mij", zei de warhoof dige man. „ze hebben in Canada mijn pas achterover gedrukt. Toen ben ik naar Spanje gevlucht. Maar ook daar werd ik achtervolgd door joden. Van daar ben ik naar Duitsland gegaan". nieuw op de „West Breeze" wordt ge zet, welk schip via Aden naar Sjang hai gaat. Interpol is by het onderzoek ingeschakeld. KANDIDAATSTELLING EERSTE KAMER Gisteren heeft in de provinciale hoofd steden van Groningen, Drenthe, Over ijssel, Gelderland en Zuid-Holland de kandidaatstelling voor de verkiezing van leden voor de Eerste Kamer plaats ge had. In Zuid-Holland zijn ingediend: twee lijsten van de PvdA, twee Iysten van de KVP, en een van de VVD, AR, CHU, SPG en CPN. In Groningen, Drenthe, Overijssel zijn door de PvdA. KVP, AR. CHU, VVD en CPN gelijkluidende lijsten ingediend. In Gelderland zijn door de PvdA, AR, CHU en VVD dezelfde lijsten ingediend als in Groningen, Drenthe en Overijssel. De KVP zal in deze provincie met een verbonden lijst uitkomen. De CPN die in Gelderland geen statenleden heeft, heeft in deze provincie geen lijst ingediend. Op de vraag waarom hy van Ham burg naar Engeland was gegaan, bleef hy min of meer het antwoord schuldig. ,,Ik ben geen nazi", riep hij plotseling heftig uit, ,,ik ben ook geen Duitser en toch zitten ze my achterna". Uiteraard is dit een byzonder lastig zaakje voor de Rotterdamse politie. De uitroepen van „Ik ben geen nazi" en „Ik ben geen Duitser" zyn natuurlijk aanleiding om het juist wèl in die rich ting te zoeken. Maar hoè dan ook, het vry zeker dat de verstekeling op- De heren Kamminga, Maas en Wertheim Prins Bernhard heeft vanochtend, als regent van het zijn naam dragende fonds, voor de tiende keer met een toepasselijk woord de onderscheiding van de zilveren anjer uitgereikt tijdens een plechtige zitting van het bestuur van het fonds in het gebouw der Nederlandse Handel-Maatschappy in Amsterdam. De zilveren anjer is dit jaar toegekend aan: de 75-jarige boekhandelaar-uit gever D. J. Kamminga uit Dokkum, de 50-jarige directeur-oprichter van de Stichting „Gaudeamus", W. A. F. Maas uit Biithoven en de 62-jarige beeldhouwer Johan G. Wertheim uit Laren (N.H.), initiatiefnemer en secretaris der stichting „Openbaar Kunstbezit". de stichting „Gaudeamus" en de door hem sindsdien als directeur met grote toewijding onafgebroken verrichte ar beid ter verspreiding en vergroting van de kennis van en het begrip voor de hedendaagse muziek in haar uitings vormen, haar verband met andere kunstvormen en haar culturele en maatschappelijke betekenis". En de zilveren anjer is de heer Wert heim toegekend voor: „de oorspronke lijkheid, de volharding en het enthou siasme door hem aan de dag gelegd bij de ontwikkeling van zijn plan tot spreiding van de kennis van ons cul tuurbezit aan beeldende kunsten van vroeger en thans, welke uiteindelijk hebben mogen leiden tot de oprichting van de stichting „Openbaar Kunstbe zit", waardoor bij tallozen een nieuw begrip voor en nieuwe kennis van onze cultuurschatten werd gewekt". De heer Kamminga ontving de onder scheiding voor „het uitnemende en veel zijdige werk ten bate van het plaatse lijke en gewestelijke culturele leven", waarvan o.m. worden genoemd de lei ding van de Oudheidkamer te Dokkum, het jarenlange voorzitterschap van de Federatie van Oudheidkamers in Fries land, het stimuleren van Friese volks kunst en van de uitgeverij van het Friese boek. In de oorkonde staat als grond van verlening voorts vermeld, dat het „Prins Bernhard Fonds" in de heer Kamminga tevens de arbeid eert van de zeer velen, „die naar verdie ping streven van het culturele leven door het wekken van belangstelling voor het eigen karakter van een land streek". De heer Maas kreeg de Zilveren An jer wegens „het door hem in 1945 ge nomen initiatief tot de oprichting van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 5