Oppositie liep de zaal uit tijdens bewogen jaarvergadering van AVRO Aftreden jhr. Th. Röell geëist Grote belangstelling voor de begrafenis van mr. W. F. Scliokking Uit 1805 daterende molen aan de Warmonder Leede gerestaureerd door Rijnlandse Molenstiehting Burgemeester Sassenheim werd zaterdag ten grave gedragen MAANDAG 11 JULI 1960 Actiecomité vrienden van AVROopgericht Zeer felle kritiek (Van onze Groningse correspondent) Te Assen is zaterdagmiddag in de schouwburgzaal van Bellevue de in brede kring met spanning te gemoet geziene algemene vergade ring gehouden van de AVRO. Is de belangstelling voor de jaarlijkse vergadering dezer omroepvereni ging doorgaans maar zeer beperkt. Thans vulden rond 200 personen de zaal. Dit was, zonder twijfel het gevolg van de tevoren gepu Jhr. Th. RÖELL storm van kritiek bliceerde aankondiging, dat in deze vergadering drie sprekers namens het onlangs opgerichte AVRO-actiecomité het woord zouden voeren om bezwaren tegen het huidige bestuursbeleid kenbaar te maken. Het belangrijkste punt van de gebrui kelijke agenda kwam dan ook na de pauze bij de rondvraag. Nadat de voor zitter Jhr. Th. Röell een uitvoerige ope ningsrede had uitgesproken, de direc teur van het omroepbedrijf de heer D. Repko zijn jaarverslag had uitgebracht en diverse huishoudelijke agendapunten onder de hamer waren doorgegaan, kre gen drie voormannen van het AVRO- actiecomité gelegenheid het woord te voeren. Geen enthousiasme Als eerste spreker trad naar voren de heer A. A. C. Bakker uit Groningen, die dankbaar was door het AVRO-bestuur in de gelegenheid te worden gesteld ter kennis van dit bestuur te brengen wat er onder vele duizenden AVRO-leden leeft. Spreker zei tot zijn spijt de tolk te moeten zyn van deze vele duizenden, die met grote bezorgdheid de gang van zaken in de AVRO aanzien. Velen ken nen de oude AVRO met het grote enthousiasme der leden voor hun „AVRO". Spreker memoreerde onder meer de vermaarde massale Houtrust- actie in Den Haag destijds in verband met het zend tij denbesluit. Bestaat dat zelfde enthousiasme thans nog? Spreker meende dit sterk te moeten betwijfelen. Er is geen enthousiasme meer. De AVRO is sterk gedevalueerd en is niet meer de fiere onafhankelijke omroep van voor heen, doch een der zuilen van het om roepbestel. Toch wensen de AVRO-le- den een algemene nationale en vrije om roep in de ware zin van het woord. De heer Bakker releveerde het rapport door trie hoogleraren over de AVRO uitge bracht. „Het rapport handhaafde de be- staansorganisatie" heeft de voorzitter gezegd. „Maar waarom is dat dan nooit gepubliceerd", vroeg de heer Bakker. In het vervolg van zijn rede stelde de heer Bakker, dat de leden actief wensen deel te nemen aan de hoognodige reorgani satie. Het actiecomité zo zei spreker be staat niet uit rebellen. Zij wensen dat geenszins te zijn en wensen ook niet de vuile was in ieders gezicht op te han gen. Maar wel wensen wy met het AVRO-bestuur rond een tafel te gaan zitten om het belang van onze AVRO te dienen. Om te komen tot de werkelijke vrije omroep, zonder schotjesgeest. Wy wensen geen partij van de afbraak te zyn, doch willen de AVRO weer een hechte basis geven. Met klem vroeg spre ker of het AVRO-bestuur hiertoe bereid is. De gezamenlijk verkregen resultaten zouden dan op een aan het eind van dit jaar te houden bijzondere algemene ver gadering besproken kunnen worden. By weigering van deze uitgestoken hand zou de verantwoording der gevolgen niet zijn af te schuiven op het actie-comité, zo zei de heer Bakker, die tenslotte be toogde, dat de AVRO een patiënt is, die echter nog te genezen is. Felle kritiek De tweede spreker, de heer B. Groen uit Amsterdam bekritiseerde in een uit voerig betoog vervolgens op felle wijze de leiding van het algemeen bestuur, daarbij enkele persoonlijke aanvallen richtend op de voorzitter en op de ma nier waarop de benoeming van de heer Röell is geschied. Hij hekelde de toon van het jaarverslag en de mening, die men daarin heeft over het aantal leden, de samenstelling van de AVRO-bode, terwijl hij voorts diverse interne aange legenheden aan felle kritiek onderwierp, waarin hij ook de persoon van de voor zitter betrok. Tenslotte liet deze spreker afkeurende woorden horen ten aanzien van de verkiezing van gewestelijke be stuursleden. De meest ultimatieve eis kwam echter van de derde spreker mr. T. Q. Dekker uit Leiden. Deze vroeg zich af of het be stuur zich wel bewust is van het kritieke stadium, waarin de AVRO zich thans bevindt. „Het actiecomité weet namens wie ik spreek. Namens wie spreekt eigenlijk het algemeen bestuur?" zo vroeg spreker. Een opinieonderzoek zou volgens mr. Dekker de heer Röell laten vallen als een baksteen. De huidige AVRO-leiding is voor duizenden leden een doorn in het oog. „Het kritisch ge vaar, dat de AVRO thans bedreigt kan hier in Assen worden afgewend", aldus spreker. De crisis is uitgebroken door het fa len van de topleiding. Daarom verlangde spreker het onmiddellijk aftreden van de heer Röell als voorzitter en diens ver vanging door een op voordracht van het actiecomité door het bestuur te benoe men capabele figuur. Spreker stelde voorts, dat over dit punt eerst een be slissing moet vallen, alvorens nadere re organisatie-voorstellen voorgeleid kun nen worden. Op de gewestelijke be stuursleden deed spreker een beroep op hun verantwoordelijkheid om de AVRO te redden, welke thans ten grave wordt gedragen door de onbekwaamheid van een man, die niet in staat is de AVRO- banier te dragen, laat staan hoog te houden. De zaal uit Nadat de voorzitter, Jhr. Röell, de uitermate rumoerige vergadering had medegedeeld, dat de diverse gedane voorstellen thans niet in behandeling genomen zouden worden, verlieten en kele actiecomité-leden met tientallen aanhangers de zaal. De algemeen secretaris mr. H. A. Was- senbergh hield hierna een pleidooi voor het bestuursbeleid. Hij noemde de eisen van het actiecomité deels onmogelijk deels onzinnig. Hij laakte de handelwijze van het comité van actie, dat nimmer contact heeft gezocht met het algemeen of dagelijks bestuur om wensen of be zwaren te bespreken. Spreker zei niet van plan te zijn aan het actiecomité, zo als zich dat nu voordoet, enige voet te geven. Er is gesproken van een toege reikte hand, doch spreker noemt dit een „gebalde vuist". Positieve geluiden Vervolgens traden enkele sprekers naar voren, die naast felle kritiek ook positieve geluiden lieten horen. De heer Menzo Riedstra uit Groningen speet het in vergadering bijeen te zijn met men sen, die nimmer AVRO-lid hadden moe ten worden. De heer Keizer, burgemees ter van Brummen keurde het optreden van het actiecomité af en pleitte voor het bewaren van de onafhankelijkheid en het peil van de AVRO te verhogen. HiJ stelde voor een commissie ad-hoc te benoemen, die met constructieve voor stellen kan komen ter beoordeling door het algemeen bestuur. Voorzitter Röell zei, dat het algemeen bestuur dit voor stel gaarne in nadere overweging zal nemen. Tenslotte sprak nog het geweste lijk bestuurslid voor Drente, de heer R. Zegering-Hadders, die erop wees dat de oude gezellige „AVRO-binding" der le den met het bestuur nooit meer terug kan komen. Hoe zou men dat met 400.000 leden willen. Ook de oude toe standen in het radiobestel kunnen niet terugkeren door de sterke binding met diverse zuilen in bepaalde omroepen. „Het vechten hiertegen is vechten voor een bij voorbaat verloren zaak", aldus spreker. Het ideaal van een vrye na tionale omroep mag blijven bestaan, zei de heer Zegering-Hadders, maar daar bij zal het moeten blijven. In het slot van zyn toespraak belichtte spreker nog eens de botsing, die heeft plaats gevon den tussen bestuur en AVRO-leden, die bezorgd zijn voor het welzijn van onze AVRO in verband waarmede hij opmerk te, dat hij als gewestelijk bestuurder al tijd bereid zou zijn om als bemiddelaar op te treden, om gezamenlijk te komen tot een oplossing, die voor allen bevre digende resultaten kan opleveren. Na een kort woord van dank sloot de voor zitter hierna deze bewogen AVRO-ver- gadering. Vrienden van AVRO Na afloop kwamen de actiecomité-le den nog in „De Hertekamp" bijeen. Daar werd bekend gemaakt, dat het in het voornemen ligt een „Actiecomité vrienden van de AVRO" op te richten. „Wij zullen alle ontevreden AVRO-le den adviseren lid te blijven, omdat wy systematisch meer invloed in het AVRO- bestuur zullen krijgen, zei de heer Groen. Dat betekent volgens de heer Bakker, dat het comité kandidaten zal stellen voor de vrijgekomen plaatsen van de ge westelijke besturen. De heer Dekker zei tenslotte, dat het aftreden van de heer Röell was geëist, omdat de woordvoer ders van het comité de spreekbuis wa ren van de zeven achtduizend AVRO- leden, die adhesie betuigden aan het streven van het comité. Naar aanleiding van de in de AVRO gedane positieve voorstellen van de heer Keizer en de heer Zegering-Hadders besloot het co mité zich hierover nog nader te bera den. In de stilte van de eeuwenoude Wes> terkerk hebben zaterdagochtend talrijke vooraanstaande figuren uit stad en land voorgoed afscheid genomen van een hunner, de maandag jl. overleden staatsraad mr. W. F. Schokking. Tot de aanwezigen, die in het kerkgebouw rond de met slechts enkele bloemstukken be dekte baar hadden plaats genomen be hoorden de ministers Zylstra, Beerman en De Pous, de staatssecretarissen Cal- meijer. De Jong en Scholten, de vice- president prof. dr. L. J. M. Beel en alle leden van de Raad van State, enkele CHU-Kamerleden, de wrnd-burgemees- ter van de hoofdstad mr. A. de Roos en de wethouders R. van den Bergh en A. in 'tVeld, voorts autoriteiten van leger en Marine en van de rechterlijke macht, de voorzitter van de Generale Synode der Ned. Herv. Kerk dr. A. Koolhaas en representanten van het Concertgebouw orkest, van het Rampenfonds, van het P.I.T. en van vele andere organisaties. Een broer van de overledene, de heer J. J. Schokking, sprak enkele sobere woorden ten afscheid en noemde mr. Schokking „een godvruchtig en diepbe wogen mens, die begaan was met het lot van zyn naaste". De voorzitter van het College van Kerkvoogden der Ned. Herv. Gemeente, de heer J. Kraayenhof, sprak woorden Sieraad voor het polderlandschap (Van een onzer redacteuren) In de Zwanburgerpolder staat een molen. Een fraai oud monument daterend uit 1805. Dat is toch niet zo bijzonder? Er staan nog zo'n dertig andere molens in het merengebied rondom de Kaag. Dat is het nu juist. Al deze molens zijn in de loop van de tijd ver vangen door elektrische gemalen. Dat is economischer. Door deze zuinigheidsoverwegingen zijn de molens buiten gebruik gesteld. Zij raken meer en meer in verval. De Rijnlandse Molenstichting, opge richt in mei 1959, heeft zich het lot van deze oer-Hollandse wind molens aangetrokken. Zaterdag is de restauratie van de eerste molen gelegen aan de Warmonder Leede een feit geworden. De wieken snorden er weer lustig op los onder het wakende maar bovenal voorzichtige oog van het stichtingsbestuur en de hoge heren van de Zwanburgerpolder. la tbonc verhelpen door de aanschaf van elek- DcIIUUU IS HlctllS trische gemalen. Dit betekende natuur lijk het einde voor de oude. getrouwe 1 i windmolens gewaarborgd In een klein roeibootje werden wij door een rasechte veerman waar vindt je die tegenwoordig nog over gezet naar het stukje grond, waar ruim 155 jaar geleden deze molen werd ge bouwd. Hier ontmoetten wij de restau rateur, een van de weinige Hollandse molenbouwers, de heer H. S. P. Vrij burg uit Oud-Ade. „Ja het vak zit bij ons in de fami lie", zo vertelde hij. „Dit beroep is overgegaan van vader op zoon. Jam mer, dat er tegenwoordig zoveel mo lens verdwijnen of stopgezet worden. Echte grote „karweien" krijgen we op die manier niet meer. Helaas moe ten we ons hoofdzakelijk beperken tot het onderhoud van de molens in deze streek". Maar een aantal mensen uit de om geving van Leiden stak de koppen by elkaar en in 1959 werd de Rynlandse Molenstichting opgericht. Zij heeft zich tot taak gesteld bulten gebruik zijnde poldermolens in het plassengebied rondom Leiden te kopen en met be hulp van overheidssubsidies en bijdra gen van particulieren zo nodig te res taureren en maalvaardig te houden. In het bestuur hebben zitting verte genwoordigers van een vijftal gemeen ten. te weten: Leiden, Leiderdorp, Al kemade, Warmond en Woubrugge, van het Hoogheemraadschap Rijnland en van verenigingen op het gebied van watersport, ijssport, vreemdelingenver keer, monumentenzorg e.a. Thans is de eerste molen aangekocht en gerestaureerd. Vandaar dat wij de tocht naar de Warmonder Lee aan vaardden om de wieken weer te zien snorren. Na op de terugtocht bange ogenblik ken in het kleine roeibootje te hebben doorgemaakt, keken wij nog even om. Wat zal het een fraai gezicht zijn deze molen tijdens de Kaagweek badend in het licht van talloze schijnwerpers te midden van het prachtige polderland schap. Dan komt men tot de conclusie, dat de Hollandse molen het alleszins waard is ook in de toekomst te blijven draaien. Verder werd ons het een en ander verteld van de restauratiewerkzaamhe den aan deze fraaie molen. De ge scheurde as van deze stenen boven kruier", zoals de molen in vaktermen wordt genoemd, moest door een nieuwe worden vervangen met een totaal ge wicht van 5000 kg. De kosten van deze ruim acht weken durende herstelwerk zaamheden bedragen ongeveer f. 8000. Binnenkort zal ook het scheprad weer in werking worden gesteld en dan is de molen weer in staat de Zwanbur gerpolder droog te malen. En wat nog veel belangrijker is: het behoud van dit monument in het Zuidhollandse landschap is voor lange tijd gewaar borgd. Taak en streven Over de doelstellingen van de jonge Rijnlandse Molenstichting vertelde de heer A. Bicker Caarten, hoofdambte naar bij de Rijksdienst voor Monumen tenzorg in Den Haag, molen-expert by uitstek. Hij ging eerst in gedachten terug naar de oorlogsjaren. In die tijd waren de windmolens zeer rendabel, immers elektrische Installaties waren veel te kostbaar en bovendien nauwe lijks te verkrijgen. Na de oorlog lagen de kaarten echter anders. Men ging er toe over de moeilijkheden, welke aan windbemaling waren verbonden, te van waardering voor de arbeid van wij len mr. Schokking, die een onuitwisbare indruk heeft nagelaten. De daarna gehouden rouwdienst werd geleid door de hoofdlegerpredikant ds. A. T. W. de Kluis. Nadat de aanwezigen hadden gezon gen „Wat de toekomst brengen moge. ons geleidt des Heeren hand", werd de baar, die o.m. gedekt was met een krans van Prins Bernhard, uitgedragen. Daarna begaf de stoet zich naar de begraafplaats „Zorgvlied". Voor het Concertgebouw. Namens de Ned. Or keststichting en namens de Ver. „Con certgebouw-vrienden" werden bloem stukken aan de baar gehecht. Ook op de begraafplaats „Zorgvlied" was de belangstelling bijzonder groot. Enkele honderden volgden de baar (waarop o.m. de kransen van Prins Bernhard. de regering en de gemeente Amsterdam lagen) naar de groeve. Achter de familieleden liepen de auto riteiten, o.w. bijna alle leden van de Raad van State, ministers, staatssecre tarissen en de loco-burgemeester van de hoofdstad. De hoofdvlootpredikant ds. J. H. Sil- levis Smitt sprak, nadat de kist gedaald was in de met talrijke bloemstukken en kransen omringde groeve, de begra- feninsformule uit gevolgd door de ge loofsbelijdenis. Tot slot werd gezamen lijk het „Onze Vader" gebeden. De weduwe dankte voor de steun en het medeleven die de familie heeft on dervonden bij het overlijden van haar echtgenoot. Indonesische commissie voor de pers President Soekarno heeft een commis sie ingesteld „tot vernieuwing en rege ling" van de Indonesische pers. Voorzitter is kolonel Basoeki Rachmat, vooraanstaand officier van de generale staf. Leden zijn de minister van Buiten landse Zaken, dr. Soebandrio en procu reur-generaal Goenawan. Zwaaiend met een AVRO-vlag verlieten de opposanten zaterdag middag de rumoerige jaarvergade ring te Assen. Vulkaanuitbarsting in Grote Oceaan Alle 268 bewoners van Le Lo- pevi, een eilandje van de Nieuwe Hebriden (Grote Oceaan) hebben zich in de loop van de nacht in veiligheid kunnen stellen, nadat gistermiddag een vulkaan die reeds lang als uitgedoofd werd be schouwd actief was geworden. Drie kraters stoten lava en wol ken as uit en het noordwestelijk deel van het eiland is geheel ver brand. Engelse en Franse piloten hebben geconstateerd dat gloeien de as tot 2.000 meter wordt opge worpen. Lopevi eilandje op 15 km Pau Uma, een km afstand, is een nieu we onderzeese vulkaan ontstaan. Minister Soebandrio bracht onlangs verslag aan president Soekarno uit over „de functie van de pers in een atmosfeer van geleide democratie". Het rapport zal later worden ingediend bij het Ministerie van Voorlichting, dat nieuwe wetsvoor stellen over de pers zal opstellen. A fscheid jhr. Sandberg van Boelens Bijna driehonderd mensen hebben zaterdagmiddag op de begraafplaats „Westerveld" te Driehuis de laatste eer bewezen aan wijlen de heer jhr. mr. R. Sandberg van Boelens. burgemeester van de gemeente Sassenheim. Onder de aanwezigen bevonden zich onder meer de commissaris van de Koningin in de provincie Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz en tal van collega's van de thans over leden burgemeester. De nieuwe aula van de begraafplaats kon alle belangstel lenden nauwelijks bevatten. Onder de aanwezigen merkten wij op de burgemeesters van Katwijk, Rijns- burg, Valkenburg en Oegstgeest. Ook de oud-burgemeester van Velsen mr. M. M. Kwint bracht de overledene de laatste eer. Toen de kist, bedekt met tal van prachtige bloemstukken, zichtbaar werd, speelde de organist het „Wenn ich ein- mal soil scheiden". De kist werd ge flankeerd door leden van de Rijkspolitie. De commissaris van de Koningin in de provincie Zuid-Holland, mr. Klaasesz zei. dat burgemeester Sandberg van Boelens in het harnas was gestorven. „Immers hij heeft zijn hele leven oude ridderidealen, willen richten en subli meren naar de huidige tijd". De spreker zei verder dat de overle dene het ridderideaal in deze tijd zag als een dienende taak voor de gemeenschap. De commissaris beschreef hem als een stijlvol en beminnelijk stryder voor zijn omgeving. De overledene hield van Sassenheim, dat hij met toewijding heeft gediend. Hij was trots op zijn gemeente. „Er is reden voor grote dank en waardering voor alles dat de burgemeester heeft ge daan", zo besloot de heer Klaasesz. De loco-burgemeester van Sassenheim de heer A. Vogelaar, sprak namens de gehele burgerij. „Een nobel mens is van ons weggenomen. Hij was ons aller vriend, twintig jaar lang. Maar Sassen heim hield ook van zijn burgemeester. Wy zullen een blijde nagedachtenis aan hem bewaren". De waarnemend president-commis saris van het elektriciteitsbedrijf van Sassenheim, waarvan de overledene president-commissaris was, de heer J. de Koning, dankte namens de N.V. voor het vele werk. dat de heer Sandberg van Boelens voor de N.V. heeft verricht. De burgemeester van Katwijk, de heer H. Duiker, was van mening, dat hy niet alleen sprak namens de collega's van gemeenten rond Sassenheim, maar na mens alle burgemeesters in Zuid-Hol land. De heer Duiker herinnerde aan de schok van ontzetting, die het over lijdensbericht teweeg bracht. Spreker noemde de thans overledene een burgemeester van allure, een voor beeld in de rij der Nederlandse burge- meesters, omdat, hij zijn ambt op zulk een stylvolle wijze heeft vervuld. „Geve I God U de kracht en sterkte om het zware verlies te dragen", zo wendde de heer Duiker zich tot de naaste familie van de overledene. Namens de familie Van Ittersum werd ook nog gesproken. Een vriend. Jhr. Graswinckel, sloot de rij van sprekers. Het .Ave Verum" van W. A. Mozart werd gespeeld, toen de kist werd weg gedragen. Hoog in de duinen, vlak bij een paar eikebomen heeft burgemeester Sandberg van Boelens zyn laatste rust plaats gevonden. Rouw Als teken van rouw hing zaterdag van de officiële gebouwen en by vele parti culieren de vlag halfstok. Deze dag werd nl. Sassenheims burgemeester, wylen jhr. mr. R. Sandberg van Boelens. ten grave gedragen. Om kwart voor negen begaven de beide wethouders Vogelaar en Schrama, vergezeld door de gemeen tesecretaris en de directeur van ge meentewerken zich naar de ambtswo ning om de overleden burgemeester op de laatste tocht naar het raadhuis te begeleiden. Voor het raadhuis stonden de gemeenteraad en het gemeenteper- soneel opgesteld. De wethouders namens de raad en de gemeentesecretaris na mens het personeel bevestigden een krans aan de baar. Na deze eenvoudige, doch aangry pende plechtigheid volgden de raadsleden en het personeel, te voet de baar naar de Gereformeerde Kerk in de Julianalaan, waar de rouw dienst gehouden werd. Om tien uur leidde de Ned. herv. predikant ds. W. H. Walvaart, de familie van de overledene het kerkgebouw binnen. Het Chr. Man nenkoor, waarvan de burgemeester ere voorzitter was, opende de dienst met het „Beati Mortui". De katafalk, welke voor in de kerk was opgesteld, werd getooid met kransen en een bloemstuk be staande uit witte lelies met een rood lint, waarop het kruis van de Johan- niter Orde, waarvan de overledene recht- ridder was, was aangebracht. Ds. Wal vaart hield een gedachtenispredikatie met als tekst Mattheus 25 vers 21: „Zyn Heer zeide tot hem: welgedaan, gy goede en getrouwe dienstknecht. Ga heen tot het feest van uw Heer." De rouwdienst werd behalve door vele ingezetenen van Sassenheim bygewoond door de burgemeesters van de omliggen de gemeenten, deputaties van instellin gen en verenigingen en kerkelijke auto riteiten ter plaatse. Omstreeks 11 uur werd de rouwstoet geformeerd en onder gelui van de klok ken van de Rooms Katholieke en Ned. Hervormde Kerk reden de wagens via de Julianalaan. Emmalaan, Wilhelmina- laan en Hoofdstraat tot aan de gemeen tegrens, op weg naar de begraafplaats Westerveld te Velsen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 4