BELGISCHE TROEPEN HERSTELLEN DE f ORDE IN VELE KONGOLESE STEDEN V.S. dulden geen rood bewind op eiland Cuba Vrouwen en kinderen gevlucht naar naburige staten en het moederland WEERBERICH'I Premier van provincie Katanga vroeg ingrijpen van de Belgen Dreigement met raketten door de Sovjetrussische premier (£)i4CQTlCi teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 11 JULI 1960 No. 30095 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur E. A. E. van Dishoeclc DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte slngcl l*Mea - G>™ n° S'OM Hoofdredacteur J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f 0.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Terwijl de Belgische vrouwen en kinderen in Kongo met alle mogelijke middelen 'n goed heen komen zoeken naar de omliggende landen (in Noord-Rhodesië, Portugees Angola, Brits Oegan da en Tanganjika en het voormalige Franse ge bied dat nu ook republiek Congo heet zijn reeds vele duizenden vrouwen en kinderen aangeko men) trachten de Belgische troepen de orde te herstellen. Of zij dit doen op Kongolese uitnodi ging o£ op eigen gezag is niet duidelijk, maar in elk geval is de hoofdstad Leopoldstad thans in handen van de Belgische parachutisten, waar de eigen troepen geen kans hebben gezien de toe stand in de hand te houden. Driehonderd man Belgische troepen hebben gisterochtend de orde De opstand in Elizabethstad was zaterdagavond begonnen. Nadat de muiters de eerste schoten hadden gelost, verlieten de Europese bewoners hun woningen. In het universiteitsgebouw zochten tweeduizend Europese mannen, vrouwen en kinderen een toevlucht. Zij werden door de muiters omsingeld, waarop de Kon golese leider van de provinciale regering van de rijke provincie Katanga, Tsjombe, de Belgen om ingrijpen vroeg. Zondagochtend vroeg landden vier vliegtuigen uit de basis Kamina op het vliegveld van Elisabethstad, waarna de rust spoedig terugkeerde. Ook onder de Kongolese militairen van Loeloeaburg heeft zich zondagochtend een opstand voorgedaan. Daar landden kort daarop Belgische parchutisten die ook daar orde op zaken stelden. Hedenochtend waren de verbindingen met Loe loeaburg verbroken. De Belgische en Kongolese autoriteiten weigerden elke ver klaring over de toestand. Zaterdagavond vertrok een derde compagnie soldaten uit Brussel naar Kongo. Evenals de twee voorgaande vertrokken zij naar de basis Kamina in Katanga. Premier Loemoemba heeft tegen dit overbrengen van nog meer Belgische troepen geprotesteerd. Wij waarschuwen een ieder die met geweld ons land zal trachten te bezetten, dat wij ons gebied zullen verdedigen, aldus Loemoemba, die voorlopig nog niet eens zeggenschap over de eigen troepen bezit. in de loop van zondag 24 auto's met 80 Belgen gearriveerd. Een woordvoerder van de regering van Oeganda heeft meegedeeld, dat er aan de grens met Kongo voorzorgsmaatregelen zijn ge troffen Een groep van circa 50 solda ten zou al naar het grensgebied zijti gezonden. Demonstratie in Brussel In Brussel is het gisteren tot vecht partijen gekomen tussen demonstran ten tegen de te slappe politiek van de Belgische regering in Kongo, en de po litie. De betogingen, georganiseerd door een verbond van oud-kolonialen. „Belachelijk" Belgische troepen hebben ook inge grepen bij de evacuatie in Katanga van door muitende troepen bedreigde Bel gische burgers, toen deze per trein uit de plaats Kabalo wilden vertrekken. De trein kon rustig vertrekken onder escorte door parachutisten. Een woordvoerder van het Belgische ministerie van Landsverdediging heeft in Brussel de berichten van buiten landse persbureaus, dat de Belgische troepen 3000 Kongolezen zouden heb ben gedood „belachelijk" genoemd. Hü wees erop, dat zondag bij het optre den in Elizabethstad en Loeloeaburg door de Belgische militairen geen schot gelost is. Zondagmiddag hebben muitende Kon golese soldaten het vliegveld van Stan- leystad bezet en gedurende enkele uren verhinderd, dat vliegtuigen naar Brus sel vertrokken. Hedenochtend contro leerden de muiters de stad. De offi cieren zijn ontwapend en hebben hun commando overgegeven aan Kongole zen krachtens instructies, ontvangen van Leopoldstad. Sinds vanoethend acht uur is er geen officieel contact met de stad meer geweest. Volgens de laatste berichten zou de Katangese minister-president eveneens hulp hebben gevraagd aan Rhodesië om een einde te maken aan de chao tische toestand in deze rijkste Kongo lese provincie. Want niet alleen in de twee oostelijke provincies van Katanga, doch ook in het gebied van Beneden- Kongo en in het bijzonder in Matadi de grote oceaanhaven van Kongo is het tot ernstige onlusten gekomen, niet alleen de Belgen waren hier het slacht offer van de muiters, maar ook de tal rijke Portugese inwoners moesten het ontgelden. Het Portugese consulaat is door de opstandelingen in brand gestoken. Een massale uittocht naar Portugees An gola volgde op deze nieuwe uitbar stingen. In Boenia in de oostprovincie van Kongo stonden gisteren lange rijen Bel gische vrouwen en kinderen te wachten op vervoer met vliegtuigen, die een pendeldienst onderhielden tussen Boeni en Kasese in Oeganda. In Kampala zijn AFNEMENDE WIND De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met vooral aanvankelijk buien. Matige tot krachtige wind. aan de kust tijde lijk harde, maar later afnemende wind tussen zuidwest en west. Weinig veran dering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) 12 JULI Zon op 4.34 uur; onder 20.56 uur. Maan op 22.56 uur; onder 9.21 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee 5.34 en 18.03 uur; laagwater 1.25 en 1349 uur. hersteld in Elizabethstad, de hoofdstad van de provincie Katanga, waar muitende onderdelen van de Kongolese strijdkrachten de macht in handen hadden genomen. Er zouden vijf Europeanen ge dood en zes gewond zijn bij deze nieuwe op stand. Enkele uren na de landing van de Belgische soldaten was het kamp van de muiters, die ijlings de benen namen, in Belgische handen. De Belgen behoefden geen schot te lossen. Het ingrijpen van de Belgische para's zou geschied zijn op verzoek van de Kongolese minister van Buitenlandse Zaken, Bomboko, maar de premier Loemoemba beschuldigde de Belgen van schending van de Kongolese soevereiniteit. werden gehouden nabij het standbeeld van Leopold II, de grondlegger van de Belgische ex-kolonie in Afrika. Hon derden politiemannen waren op de been om de naar schatting 4000 betogers in toom te houden. Het kwam tot een handgemeen, toen enkele groepen trachtten de afzettingen te doorbreken. Demonstraties tegen de Kongolese politiek hadden zaterdagnacht ook plaats op het vliegveld van Brussel, waar duizenden Belgen de aankomst afwachtten van vliegtuigen met repa- triërenden uit Kongo. De ministers De Schrijver en Ganshof van der Meersch, die kort na middernacht naar Kongo vertrokken aan boord van een vliegtuig, waarmee ook militairen werden uitge zonden, werden door de menigte op een fluitconcert onthaald. Een delegatie van demonstranten werd zondagmiddag ontvangen door de minister-president, prof Eyskens. De delegatie zei een krachtiger optreden van de Belgische strijdkrachten in Kongo te hebben geëist. Tijdens de betogingen was een deel van het centrum van de stad, waarin het koninklijk paleis en de ambtswo ning van de minister-president ligt, door politie en rijkswacht afgesloten. Ook Nederlandse vrouwen en kinderen gaan vertrekken De Nederlandse vertegenwoordiging in Leopoldstad heeft alle Nederlandse vrouwen en kinderen de raad gegeven Kongo te verlaten. President Kasavoeboe en minister president Loemoemba hebben zondag middag een gesprek gehad met een groep Europeanen, die in een hotel in de Kongolese havenplaats Matadi door muitende troepen van de buitenwereld zijn afgesloten. Kasavoeboe verzekerde hun, dat alles wordt gedaan om de ge vangenen uit hun benarde positie te bevrijden. ,,Ik ben geroerd u in deze omstandigheden te zien en wij zullen alles doen om u te helpen. Wij zijn hier gekomen om de orde te herstellen. Ik kan er niet mee akkoord gaan, dat zij die willen vertrekken, dat op deze wijze moeten doen. Wij wensen trouwens het vertrek van niemand", aldus zei de Kongolese president volgens Belga. Gespannen rust In Leopoldstad heerst thans een ge spannen rust. Kongolezen in uniform het stond niet vast dat zij militairen waren doorzochten ook gisteren wo ningen van Europeanen naar wapens. Zwaar bewapende patrouilles trokken door de verlaten stad. Waar nog de vo rige week de auto's in brede rijen over de Albertboulevard reden en de terras sen van de vele restaurants en café's druk waren bezet, heerst nu een leegte, slechts onderbroken door het voorbij trekken van militaire auto's of de luxe wagens van de ministers en hun amb tenaren. De avondklok, die 's avonds om zes uur ingaat, werd gisteren gehand haafd. In de Belgische ambassade be vond zich gisteren nog een 300-tal Bel gische vrouwen en kinderen, in afwach ting van passage naar België. Het vliegveld Ndjili van Leopoldstad functioneert weer. Onder bewaking van Belgische militairen vertrok het ene na het andere vliegtuig van de Sabena. Het grootste deel van de vloot van de Belgische nationale luchtvaartmaat schappij, 47 toestellen, waaronder vijf ultro-modernc Boeing-straalverkeers- vliegtuigen, is in gebruik voor de „lucht brug" naar Europa. Ook de KLM helpt mee: twee machines met vooral Neder landse vluchtelingen, zijn intussen uit Brazzaville (Frans Kongo) vertrokken. Slot op pag. 2 Met een kind op de arm. u>at schamel lijfgoed in een tas. met de angst en spanning nog op het ge zicht te lezen, zo arriveerden de vluchtelingen uit Kongo gisteren op het vliegveld van Brussel. President Eisenhower heeft zaterdag verklaard, dat de Verenigde Staten de vestiging in Cuba van een door het internationale commu nisme beheerst bewind niet zullen dulden. Naar aanleiding een drei gement van premier Kroesjtsjef om raketten te gebruiken als de Ver enigde Staten in Cuba durven in te grijpen, zei Eisenhower, dat deze verklaring de nauwe banden onderstreept die zich tussen de regerin gen van de Sovjet-Unie en Cuba hebben ontwikkeld. De verklaring van de Russische premier was een afspiegeling van de pogingen van een land buiten het westelijk halfrond en van het internationale com munisme om zich in de zaken van het Westelijk halfrond te mengen. De inter-Amerikaanse organisatie zouden zich niet laten afhouden van hun verantwoordelijkheid door de dreigementen van de Russische premier. Castro zou ziek zijn door longontsteking De Amerikanen hebben bij het verne men van Eisenhowers forse reactie te vens gedacht aan de Monroe-leer, die 137 jaar oud is. President Monroe zei in zijn boodschap van 1823 o.a.: „Wij beho ren iedere poging van de Europese mo gendheden om hun systeem te doen uit strekken over enig deel van dit halfrond te beschouwen als een gevaar voor onze vrede en veiligheid. „Natuurlijk dacht Monroe niet aar het communisme, doch Dulles heeft in 1954 de Monroeleer aan gepast aan de nieuwe tijd. Dit nummer bestaat alt 12 pagina's Helpende handen worden uitge stoken, maar deze uit Kongo ge vluchte en in Brussel aangekomen moeder weigert haar kleuter af te staan. Zij klemt het kindje stevig tegen zich aan. Een van de vele trieste beelden gisteren op het vlieg veld van de Belgische hoofdstad Geen Amerikaanse U-2 meer in Japan Alle Amerikaanse U-2 toestellen zijn uit Japan teruggetrokken, aldus heeft de Japanse minister van Buitenlandse Za ken Foedijama vandaag op een perscon ferentie in Tokio meegedeeld. De Ame rikaanse ambassadeur in Japan, Douglas Macarthur II, heeft de Japanse regering hiervan formeel op de hoogte gebracht. Reeds enkele weken geleden werd een U-2 naar een basis buiten Japan over gebracht, de twee resterende toestellen werden kortelings, na onderhandelingen tussen Japan en de Verenigde Staten teruggetrokken. Na het neerschieten van de U-2 bij Swerdlofsk. op 1 mei, dreigde de Sovjet- Unie met vernietiging van de bases van waar deze toestellen opstegen wanneer de Verenigde Staten nogmaals op der- j gelijke wijze het Russische luchtruim zouden schenden. I Onbewust van het feit dat alle toe stellen reeds zijn vertrokkene demon streerden gisteren ongeveer 10.000 per sonen bij de luchtbasis Atoegi tegen de aanwezigheid van U-2's in Japan. In de Amerikaanse nota wordt gezegd dat met behulp van de U-2's werkzaam heden op meteorologisch gebied zijn vol tooid. Het is niet bekend wanneer de toestellen zyn vertrokken, noch waar zij heen zijn gegaan. Intussen moet de Cubaanse premier Castro met een ontsteking aan de lin kerlong het bed houden. Volgens de mi nister van Onderwijs, Hart, zullen met het herstel van de premier verscheidene weken gemoeid zijn. Hij zei dat geen geloof moest worden gehecht aan de geruchten van contra-revolutionaire zijde dat de afwezigheid van de premier een andere oorzaak dan zijn ziekte zou hebben. De premier is bovendien over werkt. Later verscheen Castro evenwel enkele ogenblikken voor de televisie. President Oswaldo Dorticos van Cuba heeft meegedeeld, dat premier Kroesj- tsjef beloofd heeft dit jaar 700.000 ton Cubaanse suiker te kopen als Cuba in moeilijkheden zou komen doordat de Ver. Staten de invoer hebben beperkt. Kroesjtsjef deed dit aanbod zondag in een boodschap aan premier Fidel Castro. Vijf landen met een betrekkelijk laag suikerquotum voor export naar Amerika zullen terstond profiteren van de veran derde situat' als gevolg van de econo mische oorlog tussen Amerika en Cuba Dit zijn: Nederland, Haiti, Formo sa, Panama en Costa Rica. Het Nederlandse quotum is 3731 ton en wordt thans 10.000 ton. Eer land. dat op de lange duur belangrijk van de wij ziging zou kunnen profiteren is Brazilië. Rotterdammer en Hagenaar pleegden vele diefstallen Gedurende de laatste weken werden te Rotterdam vooral gedurende de nach telijke uren zeer vele diefstallen uit auto's gepleegd. Dit was uiteraard voor de politie aanleiding een extra oogje in het zeil fe houden Daarbij werd gecon stateerd dat een 29-jarige schilder zich nogal verdacht gedroeg Hoewel hij in de ziektewet liep bleek hij geen enkele nacht op ~fjn bed te liggen, hetgeen de recherche bijzonder nadelig voor zijn gezondheid achtte. Meermalen ging hij te middernacht naar Den Haag om een vriend, een 32-jarige vloerenlegger, af te halen. Thans heeft de politie toegesla gen; het tweetal werd aangehouden. In de woning van de vloerenlegger werd een grote hoeveelheid gestolen goederen, zoals jassen, tassen, kijkers, camera's, babykleertjes, aangetroffen. In het bu- Vakbond boycot Ned. oorlogsschepen De Australische Vakbond van Zeelie den in Fremantle, Westelijk-Australië, heeft een boycot afgekondigd tegen drie Nederlandse oorlogsschepen die vandaag in de haven verwacht worden op weg naar Ned. Nieuw-Guinea. Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat deze maatregel geen invloed zal hebben op de reis van de schepen. Naar de Marone Voorlichtingsdienst ons vanmiddag meedeelde, zal de boy cot van Nederlandse oorlogsschepen in Fremantle, het bezoek aan deze stad van het Nederlandse vlooteskader niet kunnen verhinderen. „Een boycot van oorlogsschepen heeft altijd minder ern stige gevolgen dan wanneer het om koopvaarders gaat. Wij kunnen natuur lijk veel dingen zelf doen", aldus ver klaarde men van Marinezijde Overigens was het vanmiddag nog moeilijk te voorzien welke resultaten de boycot nog zal kunnen hebben. Uit het Leidsch Dagblad van g f 11 July 1860: Commissarissen van het Leid- f§ sche Muziekgezelschap Musis Sa- g crum willen beslissen over een voorstel tot het geven van con- 8 certen bij inteekening in de aan- 1 I staande wintermaanden. In het g belang der beminnaren en beoefe- g naars der toonkunst is het te toen- i schen, dat dit voorstel ruime on- dersteuning vinde, opdat de gele- g genheid om zich te oefenen in de g edele toonkunst bewaard blijve en f§ 1 het vooral niet ontbreke aan be- M I langstelling, die bij den bloei dezer g 1 kunst binnen deze stad een meer- H f der of minder belang hebben. 8 i De keizer van Rusland heeft I op zijne jongste reis meestal bij Israëliten zijn intrek genomen. g Een beroemd uitgever te Neio g York heeft behalve zijne aanzien- g j Hjke nalatenschap aan zijne kin- g deren en verscheidene liefdadige g instellingen nog een afzonderlijk g legaat, bestaande in vaste goede- ren, ter waarde van 25.000 piasters 8 aan een zijner erfgenamen ver- g maakt, onder voorwaarde, dat hij g zes maanden zich zal hebben te g onthouden van het gebruik van ff rook-, snuif- of pruimtabak. In- dien die erfgenaam aan die voor- g waarden heeft voldaan en later g zich wedei aan dat gebruik over- f§ geeft, zullen de executeurs van g zijn testament het recht hebben g hem zijn legaat te ontnemen en |f daarvoor een toevlugtsoord te g stichten voor oude boekdrukkers, g die zich steeds braaf en oppassend ff hebben gedragen. Illllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllillliliillllllllil reau aan de Oostervantstraat, waar de Rotterdammer an de Hagenaar zijn op gesloten, hebben zij tot nu toe enkele tientallen diefstallen uit auto's bekend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1