BELGISCHE TROEPEN HERSTELLEN DE f
ORDE IN
VELE KONGOLESE STEDEN
V.S. dulden geen rood
bewind op eiland Cuba
Vrouwen en kinderen gevlucht naar
naburige staten en het moederland
WEERBERICH'I
Premier van provincie Katanga
vroeg ingrijpen van de Belgen
Dreigement met raketten door
de Sovjetrussische premier
(£)i4CQTlCi
teuws
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 11 JULI 1960
No. 30095
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeclc DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte slngcl l*Mea - G>™ n° S'OM
Hoofdredacteur J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f 0.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Terwijl de Belgische vrouwen en kinderen in
Kongo met alle mogelijke middelen 'n goed heen
komen zoeken naar de omliggende landen (in
Noord-Rhodesië, Portugees Angola, Brits Oegan
da en Tanganjika en het voormalige Franse ge
bied dat nu ook republiek Congo heet zijn reeds
vele duizenden vrouwen en kinderen aangeko
men) trachten de Belgische troepen de orde te
herstellen. Of zij dit doen op Kongolese uitnodi
ging o£ op eigen gezag is niet duidelijk, maar in
elk geval is de hoofdstad Leopoldstad thans in
handen van de Belgische parachutisten, waar de
eigen troepen geen kans hebben gezien de toe
stand in de hand te houden. Driehonderd man
Belgische troepen hebben gisterochtend de orde
De opstand in Elizabethstad was zaterdagavond begonnen. Nadat de muiters
de eerste schoten hadden gelost, verlieten de Europese bewoners hun woningen.
In het universiteitsgebouw zochten tweeduizend Europese mannen, vrouwen en
kinderen een toevlucht. Zij werden door de muiters omsingeld, waarop de Kon
golese leider van de provinciale regering van de rijke provincie Katanga,
Tsjombe, de Belgen om ingrijpen vroeg. Zondagochtend vroeg landden vier
vliegtuigen uit de basis Kamina op het vliegveld van Elisabethstad, waarna de
rust spoedig terugkeerde.
Ook onder de Kongolese militairen van Loeloeaburg heeft zich zondagochtend
een opstand voorgedaan. Daar landden kort daarop Belgische parchutisten die
ook daar orde op zaken stelden. Hedenochtend waren de verbindingen met Loe
loeaburg verbroken. De Belgische en Kongolese autoriteiten weigerden elke ver
klaring over de toestand.
Zaterdagavond vertrok een derde compagnie soldaten uit Brussel naar Kongo.
Evenals de twee voorgaande vertrokken zij naar de basis Kamina in Katanga.
Premier Loemoemba heeft tegen dit overbrengen van nog meer Belgische
troepen geprotesteerd. Wij waarschuwen een ieder die met geweld ons land zal
trachten te bezetten, dat wij ons gebied zullen verdedigen, aldus Loemoemba, die
voorlopig nog niet eens zeggenschap over de eigen troepen bezit.
in de loop van zondag 24 auto's met 80
Belgen gearriveerd. Een woordvoerder
van de regering van Oeganda heeft
meegedeeld, dat er aan de grens met
Kongo voorzorgsmaatregelen zijn ge
troffen Een groep van circa 50 solda
ten zou al naar het grensgebied zijti
gezonden.
Demonstratie in Brussel
In Brussel is het gisteren tot vecht
partijen gekomen tussen demonstran
ten tegen de te slappe politiek van de
Belgische regering in Kongo, en de po
litie. De betogingen, georganiseerd
door een verbond van oud-kolonialen.
„Belachelijk"
Belgische troepen hebben ook inge
grepen bij de evacuatie in Katanga van
door muitende troepen bedreigde Bel
gische burgers, toen deze per trein uit
de plaats Kabalo wilden vertrekken.
De trein kon rustig vertrekken onder
escorte door parachutisten.
Een woordvoerder van het Belgische
ministerie van Landsverdediging heeft
in Brussel de berichten van buiten
landse persbureaus, dat de Belgische
troepen 3000 Kongolezen zouden heb
ben gedood „belachelijk" genoemd. Hü
wees erop, dat zondag bij het optre
den in Elizabethstad en Loeloeaburg
door de Belgische militairen geen schot
gelost is.
Zondagmiddag hebben muitende Kon
golese soldaten het vliegveld van Stan-
leystad bezet en gedurende enkele uren
verhinderd, dat vliegtuigen naar Brus
sel vertrokken. Hedenochtend contro
leerden de muiters de stad. De offi
cieren zijn ontwapend en hebben hun
commando overgegeven aan Kongole
zen krachtens instructies, ontvangen
van Leopoldstad. Sinds vanoethend acht
uur is er geen officieel contact met de
stad meer geweest.
Volgens de laatste berichten zou de
Katangese minister-president eveneens
hulp hebben gevraagd aan Rhodesië
om een einde te maken aan de chao
tische toestand in deze rijkste Kongo
lese provincie. Want niet alleen in de
twee oostelijke provincies van Katanga,
doch ook in het gebied van Beneden-
Kongo en in het bijzonder in Matadi
de grote oceaanhaven van Kongo is
het tot ernstige onlusten gekomen, niet
alleen de Belgen waren hier het slacht
offer van de muiters, maar ook de tal
rijke Portugese inwoners moesten het
ontgelden.
Het Portugese consulaat is door de
opstandelingen in brand gestoken. Een
massale uittocht naar Portugees An
gola volgde op deze nieuwe uitbar
stingen.
In Boenia in de oostprovincie van
Kongo stonden gisteren lange rijen Bel
gische vrouwen en kinderen te wachten
op vervoer met vliegtuigen, die een
pendeldienst onderhielden tussen Boeni
en Kasese in Oeganda. In Kampala zijn
AFNEMENDE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Veranderlijke bewolking
met vooral aanvankelijk buien. Matige
tot krachtige wind. aan de kust tijde
lijk harde, maar later afnemende wind
tussen zuidwest en west. Weinig veran
dering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
12 JULI
Zon op 4.34 uur; onder 20.56 uur.
Maan op 22.56 uur; onder 9.21 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 5.34 en
18.03 uur; laagwater 1.25 en 1349 uur.
hersteld in Elizabethstad, de hoofdstad van de
provincie Katanga, waar muitende onderdelen van
de Kongolese strijdkrachten de macht in handen
hadden genomen. Er zouden vijf Europeanen ge
dood en zes gewond zijn bij deze nieuwe op
stand. Enkele uren na de landing van de Belgische
soldaten was het kamp van de muiters, die ijlings
de benen namen, in Belgische handen. De Belgen
behoefden geen schot te lossen. Het ingrijpen van
de Belgische para's zou geschied zijn op verzoek
van de Kongolese minister van Buitenlandse
Zaken, Bomboko, maar de premier Loemoemba
beschuldigde de Belgen van schending van de
Kongolese soevereiniteit.
werden gehouden nabij het standbeeld
van Leopold II, de grondlegger van de
Belgische ex-kolonie in Afrika. Hon
derden politiemannen waren op de been
om de naar schatting 4000 betogers in
toom te houden. Het kwam tot een
handgemeen, toen enkele groepen
trachtten de afzettingen te doorbreken.
Demonstraties tegen de Kongolese
politiek hadden zaterdagnacht ook
plaats op het vliegveld van Brussel,
waar duizenden Belgen de aankomst
afwachtten van vliegtuigen met repa-
triërenden uit Kongo. De ministers De
Schrijver en Ganshof van der Meersch,
die kort na middernacht naar Kongo
vertrokken aan boord van een vliegtuig,
waarmee ook militairen werden uitge
zonden, werden door de menigte op een
fluitconcert onthaald.
Een delegatie van demonstranten
werd zondagmiddag ontvangen door
de minister-president, prof Eyskens. De
delegatie zei een krachtiger optreden
van de Belgische strijdkrachten in
Kongo te hebben geëist.
Tijdens de betogingen was een deel
van het centrum van de stad, waarin
het koninklijk paleis en de ambtswo
ning van de minister-president ligt,
door politie en rijkswacht afgesloten.
Ook Nederlandse vrouwen en
kinderen gaan vertrekken
De Nederlandse vertegenwoordiging
in Leopoldstad heeft alle Nederlandse
vrouwen en kinderen de raad gegeven
Kongo te verlaten.
President Kasavoeboe en minister
president Loemoemba hebben zondag
middag een gesprek gehad met een
groep Europeanen, die in een hotel in
de Kongolese havenplaats Matadi door
muitende troepen van de buitenwereld
zijn afgesloten. Kasavoeboe verzekerde
hun, dat alles wordt gedaan om de ge
vangenen uit hun benarde positie te
bevrijden. ,,Ik ben geroerd u in deze
omstandigheden te zien en wij zullen
alles doen om u te helpen. Wij zijn hier
gekomen om de orde te herstellen. Ik
kan er niet mee akkoord gaan, dat zij
die willen vertrekken, dat op deze wijze
moeten doen. Wij wensen trouwens het
vertrek van niemand", aldus zei de
Kongolese president volgens Belga.
Gespannen rust
In Leopoldstad heerst thans een ge
spannen rust. Kongolezen in uniform
het stond niet vast dat zij militairen
waren doorzochten ook gisteren wo
ningen van Europeanen naar wapens.
Zwaar bewapende patrouilles trokken
door de verlaten stad. Waar nog de vo
rige week de auto's in brede rijen over
de Albertboulevard reden en de terras
sen van de vele restaurants en café's
druk waren bezet, heerst nu een leegte,
slechts onderbroken door het voorbij
trekken van militaire auto's of de luxe
wagens van de ministers en hun amb
tenaren. De avondklok, die 's avonds om
zes uur ingaat, werd gisteren gehand
haafd. In de Belgische ambassade be
vond zich gisteren nog een 300-tal Bel
gische vrouwen en kinderen, in afwach
ting van passage naar België.
Het vliegveld Ndjili van Leopoldstad
functioneert weer. Onder bewaking van
Belgische militairen vertrok het ene na
het andere vliegtuig van de Sabena.
Het grootste deel van de vloot van de
Belgische nationale luchtvaartmaat
schappij, 47 toestellen, waaronder vijf
ultro-modernc Boeing-straalverkeers-
vliegtuigen, is in gebruik voor de „lucht
brug" naar Europa. Ook de KLM helpt
mee: twee machines met vooral Neder
landse vluchtelingen, zijn intussen uit
Brazzaville (Frans Kongo) vertrokken.
Slot op pag. 2
Met een kind op de arm. u>at
schamel lijfgoed in een tas. met de
angst en spanning nog op het ge
zicht te lezen, zo arriveerden de
vluchtelingen uit Kongo gisteren op
het vliegveld van Brussel.
President Eisenhower heeft zaterdag verklaard, dat de Verenigde
Staten de vestiging in Cuba van een door het internationale commu
nisme beheerst bewind niet zullen dulden. Naar aanleiding een drei
gement van premier Kroesjtsjef om raketten te gebruiken als de Ver
enigde Staten in Cuba durven in te grijpen, zei Eisenhower, dat deze
verklaring de nauwe banden onderstreept die zich tussen de regerin
gen van de Sovjet-Unie en Cuba hebben ontwikkeld. De verklaring
van de Russische premier was een afspiegeling van de pogingen van
een land buiten het westelijk halfrond en van het internationale com
munisme om zich in de zaken van het Westelijk halfrond te mengen.
De inter-Amerikaanse organisatie zouden zich niet laten afhouden
van hun verantwoordelijkheid door de dreigementen van de Russische
premier.
Castro zou ziek zijn
door longontsteking
De Amerikanen hebben bij het verne
men van Eisenhowers forse reactie te
vens gedacht aan de Monroe-leer, die
137 jaar oud is. President Monroe zei in
zijn boodschap van 1823 o.a.: „Wij beho
ren iedere poging van de Europese mo
gendheden om hun systeem te doen uit
strekken over enig deel van dit halfrond
te beschouwen als een gevaar voor onze
vrede en veiligheid. „Natuurlijk dacht
Monroe niet aar het communisme, doch
Dulles heeft in 1954 de Monroeleer aan
gepast aan de nieuwe tijd.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
Helpende handen worden uitge
stoken, maar deze uit Kongo ge
vluchte en in Brussel aangekomen
moeder weigert haar kleuter af te
staan. Zij klemt het kindje stevig
tegen zich aan. Een van de vele
trieste beelden gisteren op het vlieg
veld van de Belgische hoofdstad
Geen Amerikaanse
U-2 meer in Japan
Alle Amerikaanse U-2 toestellen zijn
uit Japan teruggetrokken, aldus heeft de
Japanse minister van Buitenlandse Za
ken Foedijama vandaag op een perscon
ferentie in Tokio meegedeeld. De Ame
rikaanse ambassadeur in Japan, Douglas
Macarthur II, heeft de Japanse regering
hiervan formeel op de hoogte gebracht.
Reeds enkele weken geleden werd een
U-2 naar een basis buiten Japan over
gebracht, de twee resterende toestellen
werden kortelings, na onderhandelingen
tussen Japan en de Verenigde Staten
teruggetrokken.
Na het neerschieten van de U-2 bij
Swerdlofsk. op 1 mei, dreigde de Sovjet-
Unie met vernietiging van de bases van
waar deze toestellen opstegen wanneer
de Verenigde Staten nogmaals op der-
j gelijke wijze het Russische luchtruim
zouden schenden.
I Onbewust van het feit dat alle toe
stellen reeds zijn vertrokkene demon
streerden gisteren ongeveer 10.000 per
sonen bij de luchtbasis Atoegi tegen de
aanwezigheid van U-2's in Japan.
In de Amerikaanse nota wordt gezegd
dat met behulp van de U-2's werkzaam
heden op meteorologisch gebied zijn vol
tooid. Het is niet bekend wanneer de
toestellen zyn vertrokken, noch waar zij
heen zijn gegaan.
Intussen moet de Cubaanse premier
Castro met een ontsteking aan de lin
kerlong het bed houden. Volgens de mi
nister van Onderwijs, Hart, zullen met
het herstel van de premier verscheidene
weken gemoeid zijn. Hij zei dat geen
geloof moest worden gehecht aan de
geruchten van contra-revolutionaire
zijde dat de afwezigheid van de premier
een andere oorzaak dan zijn ziekte zou
hebben. De premier is bovendien over
werkt. Later verscheen Castro evenwel
enkele ogenblikken voor de televisie.
President Oswaldo Dorticos van Cuba
heeft meegedeeld, dat premier Kroesj-
tsjef beloofd heeft dit jaar 700.000 ton
Cubaanse suiker te kopen als Cuba in
moeilijkheden zou komen doordat de
Ver. Staten de invoer hebben beperkt.
Kroesjtsjef deed dit aanbod zondag in
een boodschap aan premier Fidel Castro.
Vijf landen met een betrekkelijk laag
suikerquotum voor export naar Amerika
zullen terstond profiteren van de veran
derde situat' als gevolg van de econo
mische oorlog tussen Amerika en Cuba
Dit zijn: Nederland, Haiti, Formo
sa, Panama en Costa Rica.
Het Nederlandse quotum is 3731 ton
en wordt thans 10.000 ton. Eer land. dat
op de lange duur belangrijk van de wij
ziging zou kunnen profiteren is Brazilië.
Rotterdammer en Hagenaar
pleegden vele diefstallen
Gedurende de laatste weken werden
te Rotterdam vooral gedurende de nach
telijke uren zeer vele diefstallen uit
auto's gepleegd. Dit was uiteraard voor
de politie aanleiding een extra oogje in
het zeil fe houden Daarbij werd gecon
stateerd dat een 29-jarige schilder zich
nogal verdacht gedroeg Hoewel hij in de
ziektewet liep bleek hij geen enkele
nacht op ~fjn bed te liggen, hetgeen de
recherche bijzonder nadelig voor zijn
gezondheid achtte. Meermalen ging hij
te middernacht naar Den Haag om een
vriend, een 32-jarige vloerenlegger, af te
halen. Thans heeft de politie toegesla
gen; het tweetal werd aangehouden. In
de woning van de vloerenlegger werd
een grote hoeveelheid gestolen goederen,
zoals jassen, tassen, kijkers, camera's,
babykleertjes, aangetroffen. In het bu-
Vakbond boycot Ned.
oorlogsschepen
De Australische Vakbond van Zeelie
den in Fremantle, Westelijk-Australië,
heeft een boycot afgekondigd tegen drie
Nederlandse oorlogsschepen die vandaag
in de haven verwacht worden op weg
naar Ned. Nieuw-Guinea.
Van bevoegde zijde wordt vernomen,
dat deze maatregel geen invloed zal
hebben op de reis van de schepen.
Naar de Marone Voorlichtingsdienst
ons vanmiddag meedeelde, zal de boy
cot van Nederlandse oorlogsschepen in
Fremantle, het bezoek aan deze stad
van het Nederlandse vlooteskader niet
kunnen verhinderen. „Een boycot van
oorlogsschepen heeft altijd minder ern
stige gevolgen dan wanneer het om
koopvaarders gaat. Wij kunnen natuur
lijk veel dingen zelf doen", aldus ver
klaarde men van Marinezijde
Overigens was het vanmiddag nog
moeilijk te voorzien welke resultaten de
boycot nog zal kunnen hebben.
Uit het Leidsch Dagblad van g
f 11 July 1860:
Commissarissen van het Leid- f§
sche Muziekgezelschap Musis Sa- g
crum willen beslissen over een
voorstel tot het geven van con- 8
certen bij inteekening in de aan- 1
I staande wintermaanden. In het g
belang der beminnaren en beoefe- g
naars der toonkunst is het te toen-
i schen, dat dit voorstel ruime on-
dersteuning vinde, opdat de gele- g
genheid om zich te oefenen in de g
edele toonkunst bewaard blijve en f§
1 het vooral niet ontbreke aan be- M
I langstelling, die bij den bloei dezer g
1 kunst binnen deze stad een meer- H
f der of minder belang hebben. 8
i De keizer van Rusland heeft
I op zijne jongste reis meestal bij
Israëliten zijn intrek genomen.
g Een beroemd uitgever te Neio g
York heeft behalve zijne aanzien- g
j Hjke nalatenschap aan zijne kin- g
deren en verscheidene liefdadige g
instellingen nog een afzonderlijk g
legaat, bestaande in vaste goede-
ren, ter waarde van 25.000 piasters 8
aan een zijner erfgenamen ver- g
maakt, onder voorwaarde, dat hij g
zes maanden zich zal hebben te g
onthouden van het gebruik van ff
rook-, snuif- of pruimtabak. In-
dien die erfgenaam aan die voor- g
waarden heeft voldaan en later g
zich wedei aan dat gebruik over- f§
geeft, zullen de executeurs van g
zijn testament het recht hebben g
hem zijn legaat te ontnemen en |f
daarvoor een toevlugtsoord te g
stichten voor oude boekdrukkers, g
die zich steeds braaf en oppassend ff
hebben gedragen.
Illllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllillliliillllllllil
reau aan de Oostervantstraat, waar de
Rotterdammer an de Hagenaar zijn op
gesloten, hebben zij tot nu toe enkele
tientallen diefstallen uit auto's bekend.