EEN TOTO (ƒ50.000,-) MET EEN
MAXIMUMINZET VAN 2 GULDEN
Kongolese militairen veroorzaken 'n
paniek onder de Europese bevolking
WEERBERICHT
WETSVOORSTEL ONDER DRUK AANVAARD
Meerderheid in Kamer geeft toe
na dreigement minister Beerman
Blanke vrouwen en hinderen naar
Brazzaville gevlucht Enige
gevallen van aanranding
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
(9uc/ ^)Tie
teuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 8 JULI 1960
No. 30093
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
Met het dreigement, dat er na verwerping van het regeringsvoorstel
niet meer iedere week een voetbaltoto van de KNVB zou kunnen
worden gehouden, heeft minister Beerman de meerderheid van de
Tweede Kamer er toe bewogen een hoofdprijs van 50.000 gulden en
een maximuminzet van twee gulden, te aanvaarden als het uiterst,
waartoe de regering zich bereid verklaarde. Het wetsontwerp tot
wettelijke regeling van de voetbaltoto werd gisteravond met 76 tegen
68 stemmen aangenomen.
voor de voetbaltoto hebben gepleit,
hebben dan hun zwanezang gehouden.
Een amendement om naast een enkele
sporttoto ook een toto voor liefdadige
doeleinden toe te staan (zoals nu de
Caritaspool) noemde minister Beerman
„onaanvaardbaar". Het amendement
voor een onbeperkte hoofdprijs ver
klaarde hij eveneens „volkomen onaan
vaardbaar".
Na een rumoerige zitting, waarin de
interrupties niet van de lucht
waren en de gemoederen tot kook
hitte werden opgezweept, heeft de
Tweede Kamer met een meerderheid
van slechts 8 stemmen haar goedkeuring
gehecht aan het wetsontwerp van minis
ter Beerman tot instelling van een voet
baltoto met een maximumprijs van
f. 50.000 en een maximum inzet van f. 2.-
Tijdens de middagzitting had de be
windsman, terecht inziende dat zijn
voorstel anders geen schijn van kans
zou maken, het maximumbedrag, dat in
zijn oorspronkelijke ontwerp f. 25.000 be
liep, op het dubbele gebracht, doch dat
was de uiterste concessie waartoe de re
gering bereid bleek.
Een poging van het KVP-lid, mr.
Blaisse, daarin bijgestaan door de so
cialistische mr. Vroljjk en de liberaal
mr. Berkhouwer, om geen limiet aan de
hoofdprijs te stellen, stuitte op heftige
tegenstand.
De regering achtte zulks ten enenmale
onaanvaardbaar en minister Beerman
dreigde zelfs het gehele wetsontwerp te
rug te nemen. Of dit mede zijn aftreden
en/of dat van meerdere van zijn ambt
genoten inpliceerde, werd niet geheel
duidelijk, doch in ieder geval had het
dreigement succes.
Kennelijk achtte men in diverse poli
tieke milieus de zaak geen kabinets
crisis waard en gaf men de voorkeur
aan het halve ei boven de lege dop. En
zo deed zich het eigenaardige geval
voor, dat de meerderheid onder drang
der omstandigheden en beducht voor de
politieke consequenties van haar stand
punt in een niet-politieke zaak, zich
voegde naar de wensen van een minder
heid, zij het naar alle waarschijnlijkheid
in vele gevallen met moeite en pijn
De toekomst zal moeten leren of
door de limitering van de hoofd
prijs de voetbaltoto niet veel van
haar attractie zal blijken te hebben ver
loren. Wij voor ons aarzelen geen ogen
blik om die vraag bevestigend te beant
woorden. Voor talloze deelnemers was
juist het hoge bedrag het fascinerende
element, dat hen tot deelneming bewoog
en wij geloven niet, dat een hoofdprijs
van f50.000 dezelfde aantrekkingskracht
zal uitoefenen. Het gevolg zal onzes in
ziens dan ook zijn, dat de opbrengsten
een sterke daling te zien zullen geven en
dat de inkomsten der sportverenigingen,
die aan de toto in de laatste jaren veel
geld hebben verdiend, hetzelfde beeld
zullen vertonen. Desgelijks is het gesteld
met de baten, welke uit de toto-gelden
beschikbaar konden worden gesteld aan
instellingen op maatschappelijk en cul
tureel gebied. Veel goed en nuttig werk.
waartoe de toto in staat stelde, zal thans
onverricht moeten blijven.
Temeer valt dit te betreuren waar de
gang van zaken tot dusverre allerminst
een aanleiding kon vormen tot de door
minister Beerman uitgesproken vrees,
dat een ontoelaatbaar deel van het ge
zinsinkomen zou worden besteed aan de
toto. De afgelopen jaren hebben bewe
zen, dat ook in dit opzicht ons volk zijn
spreekwoordelijke nuchterheid heeft ge
toond en dat zich nergens en nooit ex
cessen hebben voorgedaan. Onder deze
omstandigheden blijven wij het princi
pieel onjuist achten, dat de regering het
noodzakelijk heeft geacht om grenzen te
trekken waar daaraan niet de minste
behoefte bestond.
Met belangstelling wachten wij af wat
straks de Eerste Kamer zal doen
DADER OVERVAL OP
DIENSTMEISJE IN ARREST
Vannacht is de vermoedelijke dader
van de overval op bet Amsterdamse
dienstmeisje C. A. Flipse bij Zundert
gearresteerd. Hij is vanochtend op
transport gesteld naar Amsterdam. Ach
ter de doorlaatpost bij Zundert ontdek
ten enkele leden van de Belgische rijks
wacht om half twee een jongeman, die
bij het betreden van de Belgische bodem
kennelijk niet de officiële weg was ge
volgd.
„Ho manneke, wat moet dat?" riepen
de Rijkswachters en hielden de jonge
man aan. Ze leverden hem onmiddellijk
over aan hun collega's van de mare
chaussee. die de aangehoudene herken
den als de gezochte.
„Om voetbaltoto voor
toekomst te redden"
Tevoren was met 68 tegen 76 stem
men het amendement met een onbe
merkte hoofdprijs verworpen. Daar
hadden voor gestemd P.v.d.A. C.P.N.
P.S.P., elf leden van de V.V.D. en zes
leden van de K.V.P. Tegen hadden ge
stemd het overgrote deel van de K.V.P.
fractie, zes leden van de V.V.D. en alle
aanwezige leden van de A.R., C.H.U.
en S.G.P. Onder de druk van de rege
ring, die ook politieke spanning in het
vooi'uitzicht stelde, stemden daarna
voor het wetsontwerp de gehele K.V.P.-
fractie, de V.V.D. met uitzondering van
de heer Geertsema, de C.H.U. met uit
zondering van de heren Beernink en
Van Mastrigt, en de heer Biesheuvel
(A.R.), die wel bezwaren had tegen
een toto, maar niet van die aard en
omvang, dat hij zich gedrongen voelde
tegen te stemmen. Hij beschouwde het
als een taak van de overheid maat
regelen te treffen als er iets dreigt mis
te gaan en hij achtte het ook zijn taak
daaraan medewerking te verlenen.
Tegen het wetsontwerp stemden P.v.
d.A., S.G.P.C.P.N., A.R. (met uitzon
dering van de heer Biesheuvelen de
heren Beernink en Van Mastrigt van
de C.H.U., alsmede de heer Geertsema
van de V.V.D.
Briljant
Nadat minister Beerman in de mid
dagvergadering het wetsontwerp bril
jant had verdedigd en had gezegd, dat
bij verwerping de toto van de KNVB
niet ongewijzigd zou kunnen worden
voortgezet, hadden de Kamerleden hun
stem nog niet definitief bepaald. Er
kon in de wandelgangen nog steeds
worden „gegokt" op de uitslag. Er
leefde na de rede van de minister nog
steeds verzet, al was hij bereid ge
weest de maximumprijs te verhogen
van 25.000 tot 50.000 gulden.
Vele Kamerleden wilden de minister
nog niet vrijwillig volgen en mr. Die
penhorst van de C.H.U. vroeg de mi
nister precies te zeggen wat de poli
tieke gevolgen zouden zijn van aanne
ming van een amendement met een on
beperkte hoofdprijs of verwerping van
het wetsontwerp
„Bloedend hart'"
De gehele fractie van de V.V.D. was
voor een onbeperkte hoofdprijs, ver
telde prof. Oud. Desondanks schaar
den zich slechts elf leden van de frac
tie achter het amendement Blaisse-
Berkhouwer, dat een ongelimiteerde
hoofdprijs voorstond. De anderen wa
ren „met bloedend hart" gezwicht voor
het dreigement van de minister, dat
bij aanneming van dit amendement het
wetsontwerp zou worden ingetrokken.
Dan zou er dus van een onbeperkte
hoofdprijs zeker ook niets terecht ko
men. Bovendien achtten deze afgevaar
digden het de hoogste tijd, dat er een
wettelijke regeling van de toto komt,
want alle moeilijkheden van de laatste
jaren zijn juist ontstaan door het ach
terblijven van de wetgeving bij de ont
wikkeling op dit gebied.
Ook zes K.V.P.'ers schaarden zich
bij de voorstemmers. De overige leden
stemden tegen het amendement. „Om
de voetbaltoto voor de toekomst te bè-
houden", verklaarde prof. Romme:
„Immers, aanneming van het amende
ment zou het einde van de K.N.V.B.-
toto betekenen".
Het amendement tot het instellen
van een charitatieve toto naast een
sporttoto, werd met 62 tegen 83 stem
men verworpen. Voor stemden P.v.d.A.,
C.P.N.P.S.P. en elf leden van de
V.V.D. Tegen stemden K.VP.. A.R.,
C.H.U. en zes leden van de V.VD.
Minister Beerman heeft echter ver
klaard, dat als er van charitatieve zijde
een brede groep is, die wil meewerken
aan een speciale poolorganisatie, hij
daaraan steun wil verlenen door een
administratie met rode en blauwe for
mulieren in de ene voetbalpool. Het
was hem gebleken, dat de maatschap
pelijke organisaties bezwaren hebben
tegen een eigen toto. Het is de bedoe
ling. dat de charitatieve organisaties
uit de opbrengst van de sporttoto 25
procent krijgen. Het gevolg van de wet
telijke regeling van de voetbaltoto is
het verdwijnen van de Caritaspool.
(Men zie ook elders).
Advertentie
GASFORNUIZEN
reeds van f 219.af.
KORT RAPENBURG 10—19
Later opklaringen
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met op
de meeste plaatsen regen met kans op
onweer en weinig wind. Later enkele
opklaringen en matige wind tussen
west en noordwest. In het oosten van
het land iets lagere middagtempera-
turen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
9 JULI
Zon op. 4.31 uur: onder: 20.59 uur.
Maan op: 21.13 uur; onder: 5.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.09 en 15.40
uur. Laagwater te 11.23 en 23.49 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Kenmerkend voor de spanning was in
de pauze het haastig bijeenkomen van
een groot deel van de ministerraad in
het Kamergebouw. Daarna verklaarde
minister Beerman in de avondvergade
ring: „Naar mijn stellige overtuiging
is het niet uitgesloten dat na verwer
ping van het wetsontwerp binnen af
zienbare tijd een gespannen politieke
situatie zal ontstaan. Elk amendement
dat verder gaat dan 50.000 gulden, een
inzet van twee gulden en meer dan één
toto, zal er toe leiden dat de regering
het wetsontwerp intrekt. Dan zal er
geen sprake meer zijn van een voet
balpool zoals nu, want dan zouden naast
de KNVB ook andere sportbonden aan
spraak kunnen maken op een toto en
dat gaat niet. De toestand met ver
gunningen is als tijdelijk bedoeld ge-
jveest. Degenen die met zoveel vuur
Sportief verliezer. Als de beslissing
is gevallen, is de woordvoerder van
de fractie van de P. v. d. A., mr.
Vrolijk, een van de eersten om mi
nister Beerman (rechts) geluk te
wensen.
Voor de Vlootweek, die vandaag i de meeste schepen gisteren al. De
in Rotterdam begonnen is en tot en aankomst van de kruiser „De
met dinsdag zal duren, arriveerden I Ruyterin de haven met aan de
kade de reeds eerder gemeerde
jager Overijsselaan de Park
kade.
Dc Europese bevolking van de hoofdstad van Kongo, Leopoldstad,
is vannacht opgeschrikt door het optreden van Kongolese militairen.
De telexverbindingen tussen Kongo en Brussel zijn op het ogenblik
verbroken, maar in een laatste bericht, dat nog doorkwam, werd ge
meld, dat de Kongolese militairen in de waan verkeerden, dat „Russi
sche vliegtuigen op het vliegveld van Leopoldstad waren geland". Een
aantal besloot de „overrompelaars" te gaan bestrijden. Toen hun
officieren weigerden munitie te verstrekken, slaagden zij erin de sleutels
te bemachtigen van de wapenkamer van de Leopold Il-kazeme. In jeeps
en te voet trokken de soldaten de Europese en Afrikaanse woonwijken
van de stad binnen, waar het hier en daar tot schietpartijen kwam. Een
groot aantal blanke vrouwen en kinderen heeft intussen kans gezien de
wijk te nemen naar Brazzaville, de hoofdstad van het aangrenzende
Frans-Kongo.
Extra dienst over de
rivier de Kongo
Onder de Europese bevolking in
Leopoldstad ontstond een vrij ernstige
paniek. Gezinnen van de Belgische
officieren verlieten hun woningen in het
militaire kamp en zochten een toevlucht
in de Belgische ambassade. Geruchten
verspreidden zich door de gehele stad en
met de gebeurtenissen in Thysstad en
Madimba nog vers in het geheugen
kwamen zich in de loop van de nacht
verscheidene honderden Belgen met
vrouwen en kinderen, hun eigendommen
haastig bijeen gepakt in koffers en pak
ken, zich bij de Belgische ambassade
melden. Om drie uur 's nachts werd
officieel door het stadsbestuur van
Leopoldstad medegedeeld, dat met
motorboten een extradienst was geopend
op het aan de overzijde van de rivier
Kongo gelegen Brazzaville. Het is niet
bekend hoeveel Europeanen van deze
gelegenheid gebruik hebben gemaakt om
de republiek te verlaten en een heen
komen op Frans gebied te zoeken.
Tegen de ochtend keerden groepen
militairen naar de kazerne terug. Ande
ren echter bleven patrouilleren op de
grote boulevards van Leopoldstad „op
zoek naar Russen", zoals zij zeiden. De
onrust in Reisdorfkamp, een andere
kazerne in de Kongolese hoofdstad, die
ontstond nadat bekend was geworden,
dat collega's de „jacht op Russen" had
den geopend, kon worden bedwongen.
Inmiddels doen hardnekkig geruchten
de ronde, dat bepaalde Kongolese groe
peringen plannen hebben om eerste
minister Loemoemba opzij te zetten.
Overwogen wordt het nog steeds van
kracht zijnde uitgaansverbod van acht
wen zijn in Madimba meermalen door
de opstandelingen verkracht. De man
nen werden bedreigd en in afzonderlijke
kamers opgesloten. De nonnen van het
klooster in Thysstad ondervonden
woensdagnacht overlast van dron
ken militairen. Twee meisjes uit het
pensionaat werden meegenomen. Uren
later werden zij, geheel ontkleed, in het
veld teruggevonden.
De Belgische minister-president, prof.
Eyskens, noemde gisteren de gebeurte
nissen in Kongo „kleine stuiptrekkingen
van een jonge staat". Hij zei dat het
ontslag van generaal Janssens gevolg
was van een „ernstig incident" tussen
de opperbevelhebber van het Kongolese
leger en minister-president Loemoemba.
De Belgische minister van Buitenlandse
Zaken, de heer Wigny, heeft de Belgi
sche ambassadeur in Leopoldstad opge
dragen in samenwerking met de Kongo
lese regering alle maatregelen te nemen
om de Belgische levens en goederen in
Kongo te beschermen.
De verslaggever van de Belgische
radio in Brazzaville deelde heden
middag mee, dat Leopoldstad door
de muitende troepen volkomen van
de buitenwereld is afgesloten. De
verbinding met Brazzaville over de
Kongo is verbroken. Geschat wordt
dat tot het middaguur ongeveer
6.000 Belgische mannen, vrouwen
en kinderen uit Leopoldstad had
den kunnen vluchten.
Volgens een verslaggever van
„Radio-Europe" doorzoeken de
muitende Kongolese militairen
Leopoldstad naar Belgische officie
ren. In de stad heerst een volko
men paniek onder de Europese
bevolking. Europeanen, die trach
ten te vluchten, worden terugge
stuurd en dikwijls worden zij be
roofd van alle bezittingen.
Advertentie
Officiële dealer van:
VERF VAN VETTEWINKEL
TOKION LAKKEN
VALSPAR AUTOLAKKEN
WIENESE LADDERS
SPHINX KWASTEN
LAMMERMARKT 3
LEIDEN
Verkoop uitsluitend engros.
TELEFOON 33909
Laatste contact met
Pionier V op 26 juni
Het Amerikaanse bureau voor lucht
en ruimtevaart heeft meegedeeld, dat
de radiotelescoop van Jodrell Bank in
uur 's avonds tot vijf uur 's ochtends, uit Engeland op 26 juni voor de laatste
te breiden tot de Europese woonwijken
en zelfs te verlengen.
Voor zover bekend was in de nacht
het enige slachtoffer van de opwinding
een Belgische automobilist, die licht aan
de schouder werd gewond toen hij met
geweerschoten door een patrouille tot
stoppen werd gedwongen.
We begrafenis van het stoffelijk
overschot van burgemeester jhr. mr.
R. Sandberg van Boelens van Sassen-
heim. welke aanvankelijk zaterdag om
2 uur zou plaatshebben, heeft nu plaats
na aankomst van trein 12.01 te Driehuis.
Westerveld.
Vlucht uit Thysstad
Gistermiddag vertrok een extra-trein
met Belgische vrouwen en kinderen uit
Thysstad naar Leopoldstad. De vluchte
lingen worden begeleid door een lid van
de provinciale regering, die zich garant
heeft gesteld voor de veilige aankomst
in de Kongolese hoofdstad. Het is niet
bekend hoeveel personen de trein ver
voert.
Inmiddels zijn gistermiddag de eerste
Europese gezinnen in Leopoldstad aan
gekomen, die in de omgeving van
Madimba en Thysstad door muitende
i militairen gevangen waren gehouden.
I Gekleed in besmeurde kleren, de sporen
van de doorstane angst en slapeloze
nachten op het gelaat, vertelden zij in
de Belgische ambassade in Leopoldstad
aan een redacteur van Belga het relaas
van de trieste gebeurtenissen van de
afgelopen dagen. Twee Europese vrou-
maal contact heeft gehad met de zon-
sateliet „Pionier V". De telescoop ving
toen gedurende zes minuten gegevens
van de satelliet op.
Op die datum bevond de „Pionier V"
zich op een afstand van 36,2 miljoen ki
lometer van de aarde, en op woensdag 7
juli 44,2 miloen km. De zonsatelliet
heeft thans ongeveer 290 miljoen kilo
meter afgelegd of iets meer dan een
derde van haar eerste volledige baan om
de zon. Vermoedelijk is het ontbreken
van contact een gevolg van de thans
onvoldoende geworden reikwijdte van de
5-watt zender of van het onklaar raken
van de batterij.
Razzia op Mau Mau
De politie van Nairobi heeft vanoch
tend vroeg in de Afrikaanse wijken van
de stad en in omliggende woonoorden
van de Kikoejoes een razzia op Mau
Mau-leden gehouden. Alleen in Nairobi
namen ongeveer 200 agenten aan de ac
tie deel. De laatste tijd hebben vroegere
Mau Mau-leden die onlangs waren
vrijgelaten uit de gevangenis weer de
eed van trouw op de beginselen van de
beweging afgenomen.
Uit het Leidsch Dagblad van
9 July 1860:
In Parijs is wederom een 1
jong mensch, die in tien jaren het g
geheele van zijn vader geërfde g
vermogen doorgebracht had, op g
het denkbeeld gekomen zich te |f
verloten. De circulaires, waarin g
tot deelname aan deze loterij g
wordt uitgenoodigd, luiden als g
volgt: „Verloot wordt: een jong-
man van 29 jaren, vier voet acht g
duim lang en van een goed ui ter- g
lijk. (Hij is voor 't overige ook te H
zien). Wanneer de winner een man 1
is, wordt het millioen, dat de op- g
brengst der loterij zal zijn, met g
hem gedeeld, zoodat hij zuiver s
499.000 francs wint; is het eene M
vrouw, dan staat haar de keus
tusschen den persoon des jongen
mans en het halve millioen, vrij;
wie zij ook moge zijn, zij moge
zooveel jaren tellen als haren op
het hoofd, de jongeling verpligt
zich haar te huwen, wanneer zij
het wenscht". De jongman gelooft
tegen het einde van den zomer al
zijne loten te zullen hebben ver
kocht.
iiiniiiiiiniiiiii!
