KONGO'S PREMIER KAPITTELT HET BELGISCHE KOLONIALISME Duitse chemici maakten „synthetisch bladgroen" Gewijzigde melkprijzen WEERBERICHT 97.50 FEEST IN LEOPOLDSTAD BEDORVEN Met aanval op president Kasavoeboezijn grote rivaal, krenkte hij tevens Koning Boudewijn Neerslachtige stemming in de blanke wijken van de hoofdstad Het was allemaal zo hoopvol begonnen Koning Boudewijn in Brussel terug ALGERIJNEN PESSIMISTISCH OVER PARIJSE BESPREKING Boemendjel tv eer naar Franse hoofdstad? „Minder soepele houding", zegt Tunis Grote chemische ontdekking in T.H.-laboratorium in Miinchen Wapen tegen honger' schildersverven, ladders en schildersgereedschappen Leidse verfhandel „de Valk n.v. WILTON! KARPETTEN ©tic/ ©he leuivs V_J Opgericht 1 maart 1860 VRIJDAG 1 JULI 1960 No. 30087 LEIDSCH DAGBLAD Directeur E. A. E. van Dlshoeck Hoofdredacteur J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 „Wie zal ooit vergeten de gehangenen en de gefusilleerden, of de cellen waarin degenen wer den geworpen die aan de kogels van de soldaten, die de koloniale heersers tot het instrument van hun overheersing maakten, waren ontsnapt? Wie zal ooit vergeten, dat men tegen een neger „jij" zei, niet zoals tot een vriend, maar omdat „U" was gereserveerd voor de blanken? Wij hebben de bespottingen gekend, de beledigingen en de slagen, die wij dag en nacht hebben moeten ondergaan, omdat wij slechts „negers" waren". Dit waren op rustige toon uitgesproken woorden, waarmee de eerste Kongolese premier, Loemoemba, gisteren op Onafhankelijkheidsdag in Leopoldstad sensatie veroorzaakte. Want zij werden gezegd in het Hoc reageerde Koning Boudewijn op deze grove uitval van de premier? De jonge vorst richtte zich tot de naast hem gezeten president van de nieuwe staat, Kasavoeboe. Hoewel uiteraard de opmerkingen van de Belgische Koning voor niemand anders dan voor het Kongolese staatshoofd verstaanbaar waren, was de strekking daarvan voor alle aanwezigen overduidelijk. Met nauwelijks verholen afkeuring liet de Koning der Belgen de verdere woorden van de Kongolese minister-president over zich heen gaan. Het spreekt vanzelf, dat de feestelijke stemming in Leopoldstad, waaraan ook de blanken zich niet helemaal hadden kunnen onttrekken, door deze taal van Loemoemba grondig bedorven werd. In de blanke wijken van Leopoldstad was de stemming neerslachtiger dan ooit. daarentegen vertrok geen spier van zjjn gezicht. Onmiddellijk na afloop riep de Koning de beperkte kroonraad bijeen en na enige tyd verscheen ook Loemoemba. Het gehele zo zorgvuldig uitgestippelde programma raakte daardoor hopeloos in de war. Het schijnt, dat Loemoemba zijn excuses heeft aangeboden aan de vorst, waar dat gebeurde tussen vier muren en niet in het openbaar. Toch vriendelijke woorden Aan de gemeenschappelijk lunch op het achterplein van het paleis revan cheerde de premier zich later door nadrukkelijk te verklaren, dat het standbeeld van Koning Leopold II, vlak voor het parlementsgebouw, het natio nale monument van Kongo zal blijven. In Kongo is het ene uur wit was het andere uur zwart is gloednieuwe parlementsgebouw, in aanwezigheid van Koning Boudewijn, die op waarlijk konink lijke wijze de door zijn vaderen gestichte natie overdroeg aan de nieuwe bewindhebbers. De door de Belgen in Kongo verrichte arbeid werd voor bijgegaan, maar wèl werd met bovengenoemde woorden uiting gegeven aan de ressentimenten tegen het voormalige moederland. Niet alleen de aanwezige Belgen, maar ook de buitenlandse officiële genodigden waren daardoor op onaange name wijze verrast. Trouwens, deze passages hadden ook afkeurende reacties onder de ruim tweehonderd Kongolese parlementsleden tot gevolg al waren er anderen, Loemoemba's aanhangers, die hem toejuichten. In Leopoldstad heeft de aanval van Loemoemba echter diepe indruk ge maakt en men vraagt zich met steeds groter zorg af wat de toekomst zal bren gen. Een Belgisch journalist, een doorge winterde Kongo-kenner, heeft jaren ge leden een boek geschreven „Wolken krabbers in de wildernis". Hij is nu bezig aan het vervolg, dat heet „De wildernis in de wolkenkrabbers". En ik geloof, dat niets de stemming onder de Belgen in Leo beter tekent dan deze titel. Onze speciale verslaggever telegrafeer de ons over dit incident het volgende: Het was allemaal zo hoopvol begon nen: de plechtigheid in de Mariakerk recht tegenover de van golf ijzer, jute zakken en hout in elkaar geflanste krot ten van de zwarte gemeenschap. De Kongolezen waren op de daken en in de bomen geklommen om de Koning toe te juichen en de zon toverde duizenden goudlovertjes op de koepel van het Palais de la Nation. Om elf uur arri veerden Koning Boudewijn en president Kasavoeboe kort na elkaar bij het paleis. In de grote ronde parlementszaal was het toen al propvol. De Koning, opnieuw in een stralend wit uniform, sprak het eerst. Daarna volgden Kasavoeboe en Loemoemba. De jonge vorst wees op het pioniers werk van zijn voorganger Leopold II en hij riep de Kongolezen op om samen met de Belgen aan een nieuwe toekomst te bouwen, maar hij wees ook op de ge varen die de jonge staat bedreigen, de onervarenheid van de bevolking en de eeuwige stamtegenstellingen. Na hem volgde president Kasavoeboe met het paarse lint van de Leopoldsorde over het zwartgesteven kostuum. In tegenstelling tot de Koning richtte hij zijn aandacht meer op de jongste histo rie van de Kongo en de adembenemende snelle ontwikkeling naar volledige soeve reiniteit. Kasavoeboe sprak echter het laatste deel van zijn toespraak, dat woorden van dank tot Koning Boudewijn persoonlijk bevatte, niet uit. Excuses aangeboden, maar niet in het openbaar Er maakte zich toen al een lichte nervositeit meester van de zaal. De Bel gische genodigden begonnen echter pas onrustig heen en weer te schuiven toen Loemoemba het woord kreeg en zonder enige inleiding een scherpe aanval lan ceerde op het Belgisch kolonialisme. In gloeiende bewoordingen sprak hij van slavernij, discriminatie en meedogenloze onderdrukking door het vroegere regime. Hjj herinnerde aan de riante villa's van de blanken en aan de krotten van de inheemsen, aan de bioscopen en restau rants waar de zwarten niet mochten komen en aan de wreedheden van vroe ger. Hij schilderde de onafgebroken 6trjjd van de Kongolezen tegen de onderdrukking en waarschuwde de vreemdelingen om de wetten van het nieuwe Kongo onvoorwaardelijk te ge hoorzamen. De stemming was kapot, de plechtige sfeer aan flarden geschoten. Want ofschoon men wel begreep, dat de aanval van Loemoemba eerder was gericht op president Kasavoeboe, zijn grote rivaal, dan op Koning Boudewijn, besefte iedereen, dat de grenzen van het betamelijke ver waren overschreden. De Koning was zichtbaar ontsteld, maar van vele banken steeg een storm achtig applaus op. President Kasavoeboe Koning Boudewijn is gisteravond om 18 uur per vliegtuig uit Leopoldstad naar Brussel vertrokken, waar hij hedenochtend om 11 uur arriveerde. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft meegedeeld, dat de Nederlandse regering is overgegaan tot erkenning van de onafhankelijke republiek Kongo. Zoals gemeld is het oud-lid van de Raad van State en oud-ambassadeur, P. C. baron van Aerssen Beijeren van Voshol, als ambassadeur in bijzondere zending in Kongo, om de plechtigheden bij het onafhankelijk worden van het land bij te wonen. Verder wordt vernomen dat binnenkort de benoeming is te verwach ten van jhr. E. Boreel, thans consul- generaal in Leopoldstad, tot. Nederlands eerste ambassadeur in de nieuwe Afri kaanse staat. Slot op pag. 2 AANHOUDEND KOEL De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond Veranderlijke bewolking met plaatse lijk enkele buien en weinig verandering in temperatuur. Krachtige tot matige noordwestelijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur) 2 JULI Zon op: 4.24 uur: onder: 21.03 uur. Maan op: 13.17 uur; onder: 0.23 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.37 en 21.05 uur; Laagwater te 4.05 en 16.31 uur. Dit blad bestaat uit 20 pagina's Op de vliegbasis Soesterberg heeft de directeur van Fokker, de heer F. J. L. Diepen, gistermiddag de voor het Koninklijk Huis gebouwde Fokker-Friendship „PH-PBF" in aanwezigheid van Prins Bernhard overgedragen aan minister Korthals van Verkeer en Waterstaat. Deze stelde het toestel weer ter beschik king van de Koninklijke Familie. Daarna onthulde - zoals deze foto toont - mevrouw A. Sonderman- Speerstra, de weduwe van de in 1958 omgekomen chef-piloot van Fokker, Gerben Sonderman, een vriend van Prins Bernhard, de In de tuin van Buckingham Palace i van Hare Majesteits Nigeria-Regi- inspecteerde Koningin Elizabeth \ment. van Engeland het tamboerkorps (Van onze correspondent in Bonn) Twee Münchense scheikundigen zouden volgens de Vereniging van de Westduitse chemische industrie te Frankfort een der grootste chemische ontdekkingen van de laatste honderd jaar hebben gedaan. Prof. dl-. Martin Strell en dr. Anton Kalojanoff van de Technische Hogeschool te Miinchen zouden er namelijk in geslaagd zijn zowel chlorofiel-a als chlorofiel-h (resp. het blauw-groene en het geel-groene bladgroen) synthetisch samen te stellen. Een niet genoemde Amerikaan zou daar onlangs ook in geslaagd zijn. Aan dit proces is de afgelopen twintig jaar intensief gewerkt en zelfs al hon derd jaar geleden dacht men erover bladgroen synthetisch te produceren. Het gelukte enige jaren geleden een paar scheikundigen te Bazel om de kris tallen van het plantaardige chlorofiel te isoleren. De afgelopen drie maanden ging het bovengenoemde drietal ten slotte de beslissende stap nemen. Chlorofiel is de groene kleurstof in de planten, die de assimilatie mogelijk maakt. Het werkt onder meer bloedvor- Uit de omgeving van de in Tunis zetelende „voorlopige Algerijnse regering" wordt vernomen, dat „premier" Ferhat Abbas géén be standsbesprekingen te Parijs zal gaan voeren onder de voorwaar den, die van Franse zijde zijn medegedeeld aan de twee afgevaar digden der Algerijnse opstandelin gen, die te Melun, nabij Parijs, met de Franse autoriteiten van gedach ten hebben gewisseld. Hieraan werd toegevoegd: „Wij zullen niet de verantwoordelijkheid voor een verbreking van het overleg op ons ne men. Wij willen in staat zijn de bijzon derheden van een bezoek van een Alge rijnse afvaardiging aan Parijs te bespre ken. zonder dat deze ons worden opge legd". Van dezelfde zijde wordt nog verno men dat er op de laatste bijeenkomst, van woensdag j.l. een gespannen atmos feer heerste. Men verwachtte te Tunis dat de twee afgevaardigden der Algerijnse rebellen, Ahmed Boemendjel en Mohammed Ben Jahia, vrijdag per vliegtuig naar Tunis zouden terugkeren. De „voorlopige Algerijnse regering" zal het komende weekeinde, onder voorzit terschap van Ferhatt Abbas, te Tunis het rapport van de twee afgevaardigden over hun besprekingen te Melun bestu deren. In sommige kringen der opstandelin gen acht men het mogelijk dat de „voor lopige Algerijnse regering" Boemendjel weer naar Frankrijk zal zenden, tenein de te proberen bevredigender voorwaar den voor een bezoek van Ferhatt Abbas te verkrijgen. In kringen der rebellen gaf men gis teren uiting aan zijn teleurstelling over de „negatieve" Franse houding met be trekking tot het treffen van regelingen voor ernstig gemeende besprekingen, om een einde te maken aan de thans vyf jaar oude strijd in Algerije. Het betrekkelijke pessimisme, waaraan in Tunis uiting is gegeven, wordt in Pa rijs niet gedeeld. Daar verwacht men, dat binnenkort een delegatie van de Al gerijnse verzetsbeweging naar Parijs zal komen om te onderhandelen over de voorwaarden voor een bestand. In Franse kringen is men van oordeel, dat de mededeling van woensdag van het bureau van premier Debré, dat het voor overleg voltooid is, kennelijk een bron van teleurstelling voor de verzetsleiders is geweest. De voornaamste Algerijnse afgezant naar Melun zou verrast zijn ge weest door de onwrikbaarheid van de Franse vertegenwoordigers om niet bui ten hun beperkte opdracht te gaan, die het vaststellen van de voorwaarden voor mend en zorgt vervoor, dat na verbran dingen van de huid het weefsel verder groeit. In Frankfort is medegedeeld, dat men, als de scheikunde er nu ook nog in slaagt, de zogenaamde fotosynthese tot stand te brengen, waarbij organische planten-substanties uit kooldioxyde en water met behulp van het zonlicht wordt gevormd, „de honger zal hebben overwonnen". Dan zal men namelijk het in de kalkgebergten in ontzaglijke hoe veelheden voorkomende gebonden kool zuur met behulp van het zonlicht of atoomenergie kunnen vrijmaken en wel via de fotosynthese. Men zal daardoor deze koolzuur kunnen omzetten in kool hydraten, vetten, vitamine en dergelijke. Het grootste probleem van de steeds in omvang toenemende mensheid zou daardoor kunnen worden opgelost Men hoopt voorts, dat de uitvinding van de beide Münchense geleerden de vraag zal beantwoorden, welke geneeskracht het chlorofiel heeft. een vrijgeleide voor de Algerijnse dele gatie inhield. Intussen acht men het te Parijs zeker dat de Tunesiërs wensen, dat het tot be standsbesprekingen komt, terwijl ook de Marokkanen graag een einde aan de strijd zouden zien. President Bourguiba van Tunesië zou hebben verklaard, dat zijn land tot een Frans gemenebest zal toetreden, als dit er toe zou bijdragen dat een „Algerijns Algerije" hetzelfde doet. Maar Radio-Tunis verklaarde gister avond dat de voorstellen, die de Fransen op de inleidende besprekingen met de Algerijnse afgezanten hebben gedaan, „op zijn minst vernederend zijn en blijk geven van een minder soepele houding". De Franse vertegenwoordigers hebben „ofwel ontwijkend of met een vierkante weigering geantwoord op de vragen van de afgezanten. Alles speelt zich af op een manier alsof de voorlopige Algerijnse regering moet optreden als een versla gen regering", aldus het radiostation. naam van het naar haar man ge noemde toestel. Na zondag zal voor de tweede helft van 1960 in geheel westelijk Nederland de prijs voor losse melk 40 cent en die voor flessemelk 45 cent per liter bedragen. Deze prijzen zijn opgenomen in een vandaag in de Nederlandse Staatscou rant afgekondigde prijzenbeschikking consumptiemelk 1960. Per 3 juli is dus alleen in west-Nederland de literprijs voor losse melk in niet-gesaneerde ge bieden met één cent verlaagd en voor flessemelk in de gesaneerde gebieden met één cent verhoogd. De prijs van losse melk in de gesaneerde gebieden en die voor flessemelk in de niet gesaneer de gebieden zijn onveranderd gebleven. De prijswijzigingen vloeien eendeels voort uit het prijsverschil van een halve cent tussen gesaneerd en niet-gesaneerd gebied, hetgeen een halfjaarlijkse wisse ling in de prijs noodzakelijk maakt. Zij zijn anderdeels noodzakelijk om te komen tot de thans geldende gemiddel de jaarprijzen, die zodanig zijn, dat periodiek een afronding op hele centen naar boven of beneden dient plaats te hebben. Met de genoemde beschikking wordt tevens de beschikking prijsstop con sumptiemelk 1958/2 ingetrokken. Het best gesorteerd in: lammermarkt 3 Verkoop leiden uitsluitend telefoon 33909 SPECIALE VERKOOP HET IS NU VEEL GEZELLIGER WINKELEN BIJ HAARLEMMERSTRAAT 172 - 174 - 179 HERENSTRAAT 9 (ALLEEN VOOR TEXTIEL) MIDZA-BONNEN voor onze cliënten. D£ republiek neeft donderdagavond een wets ontwerp aangenomen, waarin de noodtoe stand voor het hele land wordt afgekon digd omdat de soevereiniteit van de staat ln gevaar Is. President Hector Trullllo had een boodschap aan het parlement gezon den, waarin hij zegt dat er ln Venezuela een beweging op touw 16 gezet voof actie de Domir'-t..-- tegen ünlcaanse republiek. Uit het Leidsch Dagblad van 2 july 1860: Te VUssingen heeft een IS-ja rige jongen, die maar één voet tot zijn dienst heeft en zich daar om van een krukje moet bedienen, twee 5-jarige knaapjes, die in het water gevallen en reeds zinkende waren, na veel inspanning gered ?n behouden aan wal gebragt. Sedert eenige dagen heeft zich uit het weeshuis der R.C. ge meente te Delft verwijderd, zon der eenige vergunning noch ken nisgeving, de jongeling Pieter Hoek, oud 19 jaren, klein van ge stalte, haar blond. Hij heeft het smids-handwerk geleerd. Kleeding: katoenen hemd, witte onderbroek en borstrok, zwarte kousen, alles genummerd 83, zwart karsaaijen buis met geel koperen knoopen, dito broek en blaauw laken platte pet. Bij ontdekking van eenige om standigheid, totdien jongeling of zijn verblijf betrekkelijk wordt ver dere nasporing daarvan en berigt aan den commissaris van politie te Delft verzocht. De lijkschouwing van prins Jerome Frankrijkheeft tot de ontdekking geleid van een kogel, welke in zijn borst was gebleven en dien hij ontvangen had in een duel, dat hij in zijne jeugd had met den broeder van den Maar schalk Davoust.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1