Frontaanval P. v.d. Arbeid op Marine
in Tweede Kamer wegens hoge kosten
BERINI ƒ519.-
Russisch student in
Den Haag gearresteerd
I'
WEERBERICHT
J
woensdag 22 juni 1960
dagblad voor leiden en omstreken
Defensiebeleid in komende drie jaar
Een verouderd nationalisme
GEBR. HUISMAN
Wordt verdacht van spionage
Eerste Kamer
verwerpt wet
(§uc/ &üeuws
Opgericht 1 maart 1860
No. 30079
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
f T.50 per kwartaal; f255 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
„Bedrag van 1850 miljoen p.j. moet omlaag"
(Van onze parlementaire redacteur)
De P. v. d. A. is niet bereid steun te verlenen aan verhoging van de
defensie-uitgaven in de komende drie jaren met 200 miljoen gulden per
jaar zoals de regering in de defensienota heeft aangekondigd. Het
motief van de P. v. d. A. is: „er wordt teveel uitgegeven voor de
Marine en de verdediging van Nieuw-Guinea. Het zou mogelijk zijn,"
zei de heer Kadt (P. v. d. A.), het totaalbedrag van 1850 miljoen per
jaar omlaag te brengen indien Nederland zich maar zou beperken tot
zijn taak in het kader van de NAVO. Daarentegen hebben VVD, AR,
CHU en SGP geen bezwaar tegen verhoging van de defensie-uitgaven.
De KVP heeft evenmin bezwaar, maar wacht met een definitieve
uitspraak tot de Rijksbegroting voor 1961 bekend is. Dan kan men
alle uitgaven tegen elkaar afwegen. Duidelijk tegen verhoging is de
minderheid van P. v. d. A., communisten en PSP.
de defensielasten niet te ontkomen viel.
Ook de heer Tilanus (CHU) verklaarde
overtuigd te zijn dat een verhoging van
de defensie-uitgaven nodig is. De heer
Fens (KVP) behield zich voor pas bij de
behandeling van de begroting van De
fensie in het najaar zijn mening te ge
ven over de toelaatbaar te achten de
fensielasten, afgewogen tegenover de
vervulling van andere wensen. Het zou
volgens de heer Van Dis (SGP) onver
antwoord zijn te beknibbelen op de
defensiekosten.
„Marine-lioogmoetl"
Het was een frontale aanval, die de
P.v.d.A. opende op de Marine. „Een
harmonische opbouw van onze defensie
wordt verstoord door Marine-hoogmoed
en imperiale waan", riep de heer De
Kadt schamper. Daardoor wordt de
Landmacht verwaarloosd. De P.v.d.A.
staat positief tegenover de defensie,
maar dat betekent niet dat zij bereid
is daarvoor per jaar 1850 miljoen be
schikbaar te stellen, want de miljoenen
moeten niet worden gebruikt om een
verouderde nationalistische politiek te
voeren ten gunste van de Marine en
voor het avontuur in Nieuw-Guinea.
Door verouderde begrippen omtrent
de heerschappij ter zee, onderstreepte
de heer Wierda (P.v.d.A.), zijn de uit
gaven voor de Marine te hoog opge
voerd en is de Landmacht in de hoek
gedrukt. De Marine heeft niets geofferd,
maar zij is er toch in geslaagd nog een
„compromis-gezicht" te trekken. Waar
om wordt het korps Mariniers niet ge
combineerd met het korps commando
troepen?
,De groei van de Luchtmacht", fulmi
neerde voorts de heer Kranenburg
(P.v.dA..), is ten koste gegaan van de
Landmacht en heeft de Marine onge
moeid gelaten. Wij hebben de onaange
name indruk, zei hij, dat de minister
voor de militaire versterking van Nieuw
Guinea een Nederlands-nationale lief
hebberij bij de NAVO heeft doorgedrukt
ten nadele van de NAVO-defensie in
Europa. De kosten der eenheden op
Nieuw-Guinea zijn te stellen op 100
150 miljoen. De personele offers voor
Nieuw-Guinea gaan ten koste van het
NAVO-schild.
Het gaat niet om geld
Tegenover dit alles voerde de heer
Moorman (KVP) aan, dat het onjuist
is te verkondigen dat maar een paar
miljoen moet worden bezuinigd op de
Marine teneinde de Landmacht te kun
nen versterken. Het gaat niet in eerste
instantie om geld. Er zijn jaarlijks hon
derden miljoenen op de defensiebegro
ting ongebruikt gebleven. De moeilijk
heden met de opbouw van het leger zqn
niet van financiële aard, maar zijn ge
legen in de organisatie en het perso
neelstekort. Als men betoogt dat het
leger naar een organisatie moet, die is
afgesteld op de beschikbare mankracht,
dan getuigt dat van meer werkelijk
heidszin.
„Een belangrijk deel van de plannen
die ontvouwd zijn in de Defensienota
zal toch ook niet verwezenlijkt kunnen
worden omdat er geen geld voor is",
constateerde de heer Roosjen (AR).
Daarom had hij geen bezwaar tegen
verhoging van de defensie-uitgaven in
dien dat voor 's lands defensie nodig is.
Het bedrag van 1850 mijoen per jaar
voor de defensie achtte de heer Couzy
(VVD) toelaatbaar, omdat reeds lang
duidelijk was dat aan een stijging van
Advertentie
De beste bromfiets
is en blijft de
Eerste aanbetaling f94.— en 18 maan
delijkse term tncl all riskverz f 30-
Hogewoerd 66—68
AANVANKELIJK HOGERE
TEMPERATUREN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Aanvankelijk vrij zonnig
en vooral in het binnenland hogere
temperaturen dan vandaag, later plaat
selijk enkele regen of onweersbuien.
Zwakke tot matige wind in hoofdzaak
tussen Oost en Noord.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
23 JUNI
Zon op: 4.20 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 3.39 uur; onder: 19.15 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.48 en
15.12 uur.
Laagwater te 10.56 en 23.15 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
Verkorting diensttijd
Over de vage vooruitzichten omtrent
verkorting van de diensttijd toonde de
heer De Kadt (P.v.d.A.) zich zeer on
voldaan. Als er voldoende beroepsper-
soneel kan worden aangetrokken, is er
kans op verkorting van de diensttijd,
maar men moet naar de mening van de
heer De Kadt de zaak juist omdraaien
en kortere diensttijd als uitgangspunt
nemen voor de vraag wat dan moet wor
den gedaan om over een parate de
fensie te kunnen beschikken in overeen
stemming met de eisen van de NAVO.
Concreet vroeg de heer Kranenburg
(P.v.d.A.) om verkorting van de dienst
tijd met twee maanden, uiterlijk in
1961.
„Diensttijdverkorting kan pas worden
overwogen", replioeerden de heren Fens
(KVP) en Tilanus (CHU), wanneer een
inzicht is verkregen in de resultaten
van de werving van beroepspersoneel.
Omtrent de resultaten was de heer
Roosjen (AR) zeer pessimistisch. Ver
korting van de diensttijd is een begeer
lijk goed, zei hij. maar alleen als het
verantwoord is. De socialisten willen het
paard achter de wagen spannen door
de zaak om te draaien.
Een nieuw idee lanceerde de heer
Couzy (VVD) voor de legerorganisatie
naar het voorbeeld van de Amerikaanse
Penfcomic-divisie. de bestaat uit vijf
sterke bataljons infanterie, waarmee
door de consequent doorgevoerde vijf
indeling van alle wapens en diensten,
vijf gevechtsgroepen .worden gevormd
van tweeduizend man. Die organisatie
vraagt per divisie vijfentwintighonderd
man minder dan de huidige Nederlandse
divisies, terwijl kwalitatieve verbetering
wordt verkregen. Er is dan minder be
roepspersoneel nodig, waardoor de kan
sen op verkorting van de eerste oefening
gunstiger worden.
Als men weet dat het tekort aan be
roepspersoneel bij de zeemacht 1800 man
bedraagt, bij de Landmacht 5.100 en bij
de Luchtmacht 1.100. valt het niet moei
lijk te voorspellen dat van een verkor
ting van de diensttijd de eerste jaren
nog geen sprake kan zijn. In die richting
die de heer Couzy bepleitte wilde ook
de heer Van Dis (SGP) een oplossing
zoeken voor verkorting van de dienst
tijd.
O Slot pag. 2
(Van onze Haagse redactie)
Maandagmiddag is in Den Haag een Russische student van het
International Institute of Social Studies Jan. Smirnov door de Haagse
politie gearresteerd. De student stond al enige tijd onder verdenking
van spionage. Hij is aangehouden op grond van art. 92c van het Wet
boek van Strafrecht, dat betrekking heeft op handelingen die de
veiligheid van de Staat in gevaar brengen. Maandag heeft hij met zijn
echtgenote en zijn kind, zijn vrouw verwacht spoedig weer een baby,
een toevlucht gezocht in de Russische ambassade.
De student had vrouw en kind in een
C.D. wagen en voorzien van veel ba
gage van zijn kosthuis in de Celebes-
straat naar de Russische ambassade
gebracht. Zelf werd hij maandagmid
dag op straat gearresteerd. Op zijn
kamer werden een aantal camera's,
fotografische uitrustingsstukken en een
bandopname-apparaat in beslag geno
men. Gistermiddag heeft de Russische
ambassadeur I. Ponemarenko, zich per
soonlijk naar het ministerie van Bui
tenlandse Zaken begeven, teneinde na
der over deze kwestie te worden inge
licht. Minister Luns heeft de Russische
diplomaat toegezegd, dat een onder
zoek zal worden ingesteld.
ONTSTELTENIS
Gisteravond, aan het middageten,
heeft de reetor van het International
Institute of Social Studies, prof. dr. E.
de Vries, tijdens het diner de studen
ten officieel verwittigd van de arres
tatie van de 23-jarige student. Zijn
mededeling veroorzaakte ongemene
ontsteltenis onder de medestudenten.
Yan Smirnov was de eerste en enige
Russische student aan het Institute en
volgde een tweejarig college in alge
mene sociale wetenschappen. Hij sprak
naast het Russisch zeer vlot Engels.
Nader vernemen wij nog van wel
ingelichte zijde dat de gedragingen van
de Russische student al geruime tijd
de aandacht van de binnenlandse vei
ligheidsdienst hadden getrokken. Uit
verkregen inlichtingen werd het ver
moeden bevestigd, dat He jongeman
op allerlei manieren trachtte gegevens
te verkrijgen waarvoor van bepaalde
Russische zijde belangstelling bestond.
Aan het eind van de vorige week
werd het net rond hem steeds nauwer
aangehaald. In overleg met de offi
cier van Justitie, mr. Maris, werd be
sloten maandag j.l. tot arrestatie over
te gaan. Teneinde geen onnodige moei
lijkheden te veroorzaken het be
wuste huis waar de Rus woonde, ver
schaft ook nog onderdak aan vier an
dere Russen, die aan de Sovjetrussi-
sche ambassade zijn verbonden
achtte men het raadzaam de man op
straat aan te houden. Juist toen hij
in de buurt een boodschap wilde doen,
werd hij door rechercheurs van de
Haagse politie gearresteerd.
Onmiddellijk daarna vond de huis
zoeking plaats. Het voor de politie
meest waardevolle document, waarop
beslag kon worden gelegd, was een
zakboekje, waarin gegevens waren
opgetekend, die kennelijk voor spio-
nage-doeleindon moesten worden ge
bruikt.
Vaststaat dat de Rus nog niet tot
uitwisseling van zijn gegevens is kun
nen komen. Vermoedelijk zal hem dan
ook alleen nog maar poging tot spio
nage ten laste worden gelegd.
PIJNLIJK
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken vindt het overigens een pijn
lijke samenloop van omstandigheden
zo is ons gebleken dat juist van
daag drie vooraanstaande Russische
journalisten, vertegenwoordigers van
het Persbureau Tass, de Prawda en
het blad Literatournaja Gazeta, een
bezoek van tien dagen aan Nederland
komen brengen.
(Advertentie)
Wat sinds 1952 toen de senatoren
geen genade hadden met de voorstellen
tot grondwetswijziging niet meer is
gebeurd, geschiedde gisteren: de Eerste
Kamer verwierp een wetsvoorstel. De
archiefwet, welke zonder moeite door de
Tweede Kamer was gekomen, werd door
de Senaat geweigerd.
Ondanks de waarschuwing van staats
secretaris, mr. Y. Scholten, dat een ver
werping van de wet een nieuwe, gunstige
bewaring van overheidsarchieven in de
weg zou staan, werd het voorstel met 28
tegen 17 stemmen verworpen.
Reeds vorige week hadden enkele
sprekers in de Eerste Kamer er hun ver
wondering over uitgesproken, dat dit
voorstel zo gemakkelijk de Tweede Ka
mer was gepasseerd. Deze senatoren kon
den er zich niet mee verenigen, dat men
sen verplicht konden worden tot „vrij
willige" afgifte van archiefstukken, wan
neer deze tot „publiek domein" waren
bestempeld. En dat bezitters, die dat niet
zouden willen doen, zomaar voor de
rechter konden worden gesleept.
„Door dit wetsontwerp ontstaat rechts
onzekerheid", zei de heer Van Meeuwen
(KVP). „Deze vrijwillige afstand van
archiefstukken is net zoiets als de vrij
willigheid van de Oostduitse boeren om
hun grond af te staan", viel de heer
Lichtenauer (CHU) uit. Hij achtte straf
rechtelijke vervolging met boete en ver
beurdverklaring uit den boze. De heer
Diepenhorst (AR) verwachtte ook weinig
verheffende rechtsgedingen van dit wets
ontwerp. En de heer Van Riel (VVD)
was niet bijster enthousiast over de wijze,
waarop de staatssecretaris het voorstel
verdedig had: „Met ongevaarlijk ge-
schutsapparatuur. als men er maar niet
te dicht bijkwam". Ook andere sprekers
gaven hun bezwaren te kennen.
Staatssecretaris Scholten probeerde in
een laatste verdediging alsnog deze be
zwaren weg te nemen. „Niet aannemen
van deze wet zou een ernstige slag voor
het archiefwezen betekenen", was zijn
allerlaatste zware argument. Maar ook
dat mocht de tegenstanders, die in alle
politieke groeperingen te vinden waren
evenals de voorstanders trouwens
niet' overtuigen. Zij hielden voet bij stuk.
En zo kreeg het felle debat over dit
ogenschijnlijk taaie onderwerp een ver
rassend sluitstuk.
Ontmoeting Frondizi
en Ben Goerion?
(Van onze Brusselse correspondent)
Gisteravond verwachtte men dat de
Israëlische minister-president Ben Goe
rion en de Argentijnse president Fron
dizi vandaag in Brussel een onderhoud
zouden hebben over de zaak-Eichmann,
vlak voor het vertrek van Ben Goerion
naar Nederland.
Wanneer het protocol dit niet meer
toe zou laten, zouden beide staatslieden
elkaar vrijdag aan de Belgisch-Neder
landse grens of ergens in Zuid-Neder
land ontmoeten.
Dinsdagavond kreeg Ben Goerion een
grote receptie aangeboden in het kas
teel Val Duchesse bij Brussel. Heden
ochtend arriveerde president Frondizi in
Mons (Bergen), waar hij door Prins Al-
bert en de burgemeester, de heer L.
Collard, voorzitter van de socialistische
partij, werd begroet.
Op een persconferentie in Zwitserland
heeft Frondizi verklaard dat hij inder
daad met Ben Goerion een gesprek
wenst te hebben, ofschoon hij van oor
deel blijft dat Eichmann eerst opnieuw
aan Argentinië moet worden uitgeleverd,
daar de ontvoering van deze ex-nazi een
schending is van de Argentijnse souve-
reiniteit. Op een persconferentie ver
klaarde Ben Goerion dinsdagmiddag dat
hij Frondizi inderdaad in België of in
Nederland zal ontmoeten.
De Israëlische premier scheen zeer in
genomen te zijn met een tot hem ge
richte brief, in naam van de Belgische
verzetsgroepen geredigeerd door de Bel
gische journalist Jean Fosty, in welk
schrijven het Israëlisch standpunt in-
ke de kwestie-Eichmann in enthou
siaste bewoordingen wordt goedgekeurd
en gesteund.
Algerijnen weigerden
Frans vliegtuig
Politie in Parijse straten
is zichtbaar versterkt
(Van onze Parijse correspondent)
Na een langdurig gesprek tussen
het Franse staatshoofd, generaal
Charles de Gaulle, en minister-pre
sident Michel Debré is afgelopen
nacht in een communiqué meege
deeld, dat het speciale vliegtuig,
dat naar Tunis was gezonden om
een Algerijnse voorbode voor de
vredesonderhandelaars op te halen
onverrichterzake naar Parijs is te
ruggeroepen. De Franse beslissing
werd genomen nadat de Algerijnse
verzetsbeweging FLN, gisteravond
het Franse vliegtuig van de hand
had gewezen omdat, volgens hun
zienswijze, de kwestie van het ver
voer door de Franse autoriteiten
eenzijdig geregeld was. Er is in
tussen een afgevaardigde benoemd,
die gereed staat om naar Parijs te
vertrekken.
Terwijl gisteren in Frankrijk de hele
dag de strakblauwe zomerhemel druk
werd afgetuurd om te zien of de Alge
rijnse onderhandelaar nog niet kwam
opdagen, was in Tunis binnenskamers al
beslist, dat terwille van de diplomatieke
waardigheid van het hoffelijk ter be
schikking gestelde Franse vliegtuig geen
gebruik zou worden gemaakt. Nog voor
de schakels in elkander hadden gegrepen
was er dus al een kink gekomen in de
kabel, waardoor na zes jaren het eerste
contact tussen de oorlogvoerende par
tijen zou worden gelegd. Hoewel dit
eerste incident zeker overduidelijk ber
wijst, dat de Algerijnen met hun vracht
aan minderwaardigheidscomplexen zich
geen vlotte partners zullen tonen in het
vredesoverleg met Frankrijk, wordt deze
tegenslag voor het moment in Parijs
toch vooral wel symptomatische beteke
nis toegekend. Dat de onderhandelingen
reeds voor het begin, naar het voorbeeld
van de mislukte topconferentie, verbro
ken zouden zijn, gelooft men hier in
ieder geval niet.
Het is mogelijk, dat de Algerijn via
Frankfort of Genève per trein of auto
zal komen, maar ook werd in Parijs met
de mogelijkheid rekening gehouden, dat
hij van een KLM-vliegtuig gebruik jou
maken
Na de theatrale proclamaties der
voorstanders van de Frans-Algerijnse
samensmelting, die maandag gezamen
lijk zwoeren Algerüe binnen de Franse
republiek te allen houden, hebben
gisteren tal van politieke figuren, par
tijen, bewegingen en vakverenigingen
hun vurige wens uitgesproken, dat de
vredesonderhandelingen tot een goed
einde mogen worden gevoerd. In Algerije
zelf blijft het intussen rustig en ook in
Parys, waar de politie in de straten
echter zichtbaar versterkt is, heeft zich
gisteren geen enkel incident voorgedaan.
Koningin Juliana wordt op de
binnenplaats van het Gravensteen
begroet door de praeses collegii
de heer L. G. Schimmelpenninck.
De Koningin woonde gisteravond
de galauitvoering van Doctor Faus-
tus als officieel besluit van de
Leidse lustrumfeesten bij. Elders
geven wij meer beelden van dit
vorstelijk lustrumbesluit. Op deze
foto naast de praeses collegii mej.
E. Yssel de Schepper en op
de achtergrond de heer R. W. de
Korte.
(Foto L.D./Holvast)
Uit het Leidsch Dagblad van
21 Juny 1860:
Maskerade
Zij trokken van het raad
huis door de Nobelstraat (tegen
woordig dat gedeelte van de Br ee
destraat tusschen de Koornbrug-
steeg en de Hoogewoerd) over de
Hoogewoerdsbrug, waar eene eere
poort was, langs de Steenschuur
voorbij de Oosterlingplaats tot de
Nonnenbrug, waar ook eene eere
poort was gemaakt; toen de brug
over langs de Houtstraat naar de
plaats waar de nieuwe Academie
was ingericht welke vroeger
een klooster was geweest van
,,St. Barberen Susteren" om
de hoek van de Langebrug. Deze
optocht ging van voortdurend
schieten vergezeld
Het feestvierend Leiden
Maar nog meer dan tref
fend en schoon, voor ivie een hart
in zich omdraagt, dat gevoel heeft
voor het edele en schoone en die
gewoon is de zaken te beschouwen
in hare ernstige beteekenis en
strekking, voor hem was het aan
doenlijk en treffend, toen het acht
baar hoofd der Commissie, de Bur
gemeester van Leiden, aan zijne
rijzige en edele gestalte kenbaar,
fier en waardig den blik deed gaan
over de uitgelezen kring, die hem
omringde, en als uit naam der
burgerij, met vaste en krachtige
stem op eene welsprekende wijze
het Leidsche Studentencorps be
dankte voor de geneugten, die ge-
lurende den afgeloopen feestweek
heidens ingezetenen hadden mogen
smaken en met lof gewaagde van
le kennis, de zorg en de rtauwkeu-
igheidwelke den gecostumeer-
den optogt kenmerkte
