Einde Algerijnse oorlog
zo dichtbij geweest, zegt
nog nooit
De Gaulle
BER IN I ƒ519.-
Indonesië beschuldigt
Nederland bij de V.N.
WEERBERICHT
Geen sensationeel nieuws in de
tweede presidentiële toespraak
Een oorlogszuchtige houding
Inlichtingendiensten van V.S.
en Engeland werken nauwer samen
teutvs
V__
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 15 JUNI 1960
No. 30073
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dlsüoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Parijse correspondent)
In de tweede radio-rede uit een serie van drie (die eind van deze
maand besloten zal worden) heeft de president der Franse republiek,
generaal Charles de Gaulle, gisteravond met klem zijn aanbod aan de
Algerijnse nationalisten herhaald door middel van onderhandelingen
in Parijs het lot der strijders te regelen en een einde aan de oorlog te
maken. Daarna zouden dan vrije verkiezingen in heel Algerije gehou
den moeten worden. De fundamentele kwestie voor de Algerijnse na
tionalisten, nl. garanties dier vrijheden, scheen de generaal echter
enigszins te willen ontlopen door er nogmaals aan te herinneren, dat
de campagne, de verkiezingen en de telling der stemmen door verte
genwoordigers van de internationale pers gevolgd zouden kunnen
worden. Over de uitslag van die verkiezingen of dat referendum zei
het staatshoofd er overtuigd van te blijven dat een „Algerijns Alge
rije" met welke term hij het Franse Algerije der voorstanders van
de integratie verwierp zijn lot blijvend aan Frankrijk zou willen
verbinden.
Frankrijk als nieuw en jong land her
boren wordt, de ontwikkeling van het
toerisme, van het wegennet, zelfs van
de waterleiding, een punt dat niettemin
maar ter nauwernood tot Mariannes
fierste verworvenheden gerekend mag
worden! Het onderwijs werd eveneens
en zeker met veel meer recht op het
krediet van het moderne Frankrijk ge
schreven.
Met 3 miljoen leerlingen is sinds 1900
hun aantal verdubbeld, zo onthulde De
Gaulle, terwijl het getal van 600.000
Franse studenten sedert het begin van
deze eeuw zelfs vertwintigvoudigd is.
Met al die cijfers en statistische gege
vens poogde Frankrijks president ken
nelijk het vertrouwen in de toekomst
van zijn volk nieuw leven in te blazen
en de komende dagen en weken zullen
aantonen of de generaal in dat opzicht
is geslaagd. Een succes, dat zal moeten
blijken uit eventuele terugkeer van de
sociale rust en, politiek gesproken, uit
de antwoorden die èn de Algerijnse na
tionalisten èn de Franse voorstanders
van de integratie op zijn hernieuwde
aanbod tot onderhandelingen en zijn
proclamatie van een Algerijns Algerije
zullen geven.
Bemoedigende verklaring
van Messali Hadzii
Messali Hadzji, de leider van de Na
tionale Algerijnse beweging (de rivale
bij het verzet tegen de Fransen van het
Algerijnse Bevrijdingsfront) heeft gis
teravond in Parijs veiklaard, dat de
rede van De Gaulle nieuwe elementen
bevat, die kunnen bijdragen tot een op
lossing van het Algerijnse vraagstuk.
Maar, zo zei hij, wij blijven geloven
in het nut van een ronde-tafelconfe
rentie, die alle aspecten van het Alge-
Sociale spanningen
eveneens besproken
Sensationeel nieuws heeft deze rede
van de generaal inzake het Algerijnse
probleem dus niet gebracht, al deelde
hij dan ook mee, dat er nu in de oorlog
viermaal minder doden vallen dan te
voren. De Gaulle sprak als zijn mening
uit, dat het einde van de oorlog nog
nooit zo nabij was geweest. Maar die
verklaring wordt uiteraard in iedere
Btrijd op elk moment met het volste
recht altijd afgelegd en deed dan ook
eerder aan als een lapje voor het bloe
den. Dat aan de jongste verkiezingen
voor de Algerijnse algemene raden
slechts 57 procent van de kiezers had
deelgenomen, leek het staatshoofd eer
der als een succes op te willen vatten.
Hij bevestigde ook dat uit die nieuwe
leden, die voor tweederde uit moslims
bestaan, commissies zouden moeten wor
den gevormd die de verkiezingen en in
direct dus het nieuwe Algerije zullen
moeten voorbereiden.
Verdubbelde welvaart
Hoewel de passages over Algerije al
gemeen met de meeste spanning in
Parijs en in heel Frankrijk werden ver
beid, heeft De Gaulle het terecht en
zelfs noodzakelijk geacht in zijn rede
(die 20 minuten duurde en die hij het
afgelopen weekeinde met grote zorg had
voorbereid) nog al lang Stil te staan
bij de sociale spanningen en stakingen
die het Franse leven de laatste weken
weer ondermijnen. Ingevolge zijn aard,
temperament en karakter overschouwde
de generaal deze problemen van verre
hoogte en liet hij zich met de concrete
moeilijkheden en looneisen van de amb
tenaren en de arbeiders niet of nauwe
lijks in. Hij wees eerst in achterwaartse
richting en daarna naar de toekomst.
Twee jaren geleden wankelde Frankrijk,
zo riep de generaal uit, op de rand van
een burgeroorlog en een economische
ineenstorting. Nu wordt er weer overal
gewerkt, heerst er orde en is het geld
gesaneerd.
Hij sprak in bijna lyrische vervoering
van het goede koren en de frisse melk,
die door Frankrijk worden voortge
bracht. Hij beloofde dat het gas van
de Sahara Frankrijk spoedig voor zijn
energiebronnen onafhankelijk van het
buitenland zou maken. De Gaulle open
de het perspectief van een Frankrijk dat
binnen tien jaren zijn algemene wel
vaart verdubbeld zal hebben. De presi
dent der republiek gaf als voorbeelden
van de vooruitgang, waardoor het oude
Advertentie.
De beste bromfiets
ts en blijft de
Eerste aanbetaling f94.— en 18 maan
delijkse term incl all rtskverz f 30.-
GEBR. HUISMAN
Hogewoerd 6668
DROOG WEER
De Bilt verwacht van heden, tot mor
genavond:
Droog weer en veranderlijke bewol
king Vannacht vrij koud, morgen over
dag hosere temperaturen. Aanvankelijk
weinig wind, later zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
16 JUNI
Zon op: 04.19 uur; onder: 21.02 uur.
Maan op: 00.53 uur; onder: 12.53 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 8.43 uur
en 21.17 uur. Laagwater 4.16 uur en
16 45 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
om tot een eervolle wapenstilstand te
komen.
Het rechtse Franse blad „rAurore"
schrijft het te betreuren dat het in de
rede van De Gaulle geen duidelijke toe
speling heeft gehoord op de toestand
van de Europeanen in Algerije en de
massa van de mohammedanen, die
Frankrijk niet vijandig gezind is. De
conservatieve „Figaro" meent, dat alles
nu afhangt van het antwoord dat de
leiders van het Algerijnse Bevrijdings
front zullen geven. Het socialistische
blad „Le Populaire" zegt dat De Gaulle
zich nog nooit zo openhartig heeft uit
gesproken bü zijn aanbiedingen om te
onderhandelen met de leiders van de
Algerijnse opstand.
Franse straaljagers
(Mirage) voor Israël
Van welingelichte zijde te Parijs werd
gisteravond vernomen, dat Frankrijk en
Israël overeenstemming hebben bereikt
over de levering van 26 Dassault-Mira
ge 3-straaljagers voor de Israëlische
luchtmacht. Op grond van de overeen
komst heeft Israël bovendien nog optie
op veertien van deze supersonische
straaljagers. Israël betaalt voor deze
toestellen bijna drie miljoen gulden per
stuk.
Het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken en de Israëlische ambas
sade te Parijs hebben geen commentaar
op het bericht willen geven maar zij
hebben het niet tegengesproken.
De Israëlische minister-president, Ben
Goerion, heeft gisteren in de Franse
hoofdstad besprekingen gevoerd met de
Franse president, generaal De Gaulle en
andere Franse leiders. Naar verluidt, is
echter niet over technische militaire
vraagstukken gesproken.
0
59
De Indonesische afvaardiging bij de V.N. heeft gisteren in een brief aan secre
taris-generaal Dag Hammarskjöld van de V.N. Nederland beschuldigd van het
voeren van een „oorlogszuchtige politiek".
De leider van de delegatie, Soekardjo Wirjorpranoto, zegt in de brief dat er een
„explosieve toestand" is ontstaan door de „vijandige houding van de Nederlandse
regering", die troepen naar West-Irian heeft gezonden. Hij vroeg Hammarskjöld
de brief te laten circuleren onder alle leden van de V.N.
„De Indonesische regering", zo ver
volgt de brief, „heeft op grond van haar
mening dat het zenden van Nederlandse
troepen naar West-Irian uiteindelijk de
vrede en veiligheid in Zuidoost-Azië in
gevaar moet brengen en zelfs kan lei
den tot het uitbreken van een ernstig
conflict in het gebied van de Stille
Oceaan, krachtige protesten en waar
schuwingen laten horen. Maar deson
danks blijkt de Nederlandse regering
„vastbesloten te zijn om een gewapend
conflict met Indonesië te riskeren".
Het besluit van de Nederlandse rege
ring om haar politiek in West-Irian te
steunen door troepen, kan slechts be
schouwd worden als een flagrante
schending van het handvest van de V.N„
dat het gebruik van geweld verbiedt bij
het regelen van internationale geschil
len", aldus de brief.
Na te hebben opgemerkt, „dat het nu
volkomen duidelijk is geworden dat het
gebruik van Nederlandse strijdkrachten
een element van de officiële Nederland
se politiek in West-Irian is geworden,
zegt Wirjopramato, dat de Indonesische
regering, ondanks het feit dat de Ne
derlandse regering „de geprikkelde In
donesische opinie volkomen genegeerd
heeft", bijzonder veel matiging heeft
betracht bij haar reactie op de Neder
landse stap.
In de brief wordt dan herinnerd aan
het debat in de Veiligheidsraad over het
rijnse vraagstuk dient te onderzoeken spionage-incident met de U-2, dat „het
De vader van de op 1 mei boven
Rusland neergeschoten Amerikaan
se piloot Francis Powers, heeft een
paspoort en een visum gekregen
om zijn zoon, die in Russische ge
vangenschap is, te bezoeken. De
heer Powers verlaat het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Wash
ington, waar hij enkele beprekingen
voerde.
Met een somber gezicht luistert
Sophia Loren naar de aanwijzingen
van haar regisseur bij de opnamen
voor de film „De miljonaire" in
Londen. Is ze zo vol aandacht voor
haar instructies of treurt zij nog
over haar juwelenschat, die uit een
Londens hotel gestolen werd?
verlangen naar vrede heeft bevestigd".
In dit verband „is het zo laakbaar, dat
de Nederlandse regering een oorlogs
zuchtige houding heeft aangenomen".
Wirjopranato zinspeelt vervolgens op
de „agressieve koloniale ambities van
Nederland in West-Irian" en stelt, dat
Indonesië het van „het allergrootste
belang" acht de onbestendige en explo
sieve toestand, ontstaan tengevolge van
de door Nederland getroffen militaire
maatregelen in West-Irian, onder de
aandacht van alle landen-leden van de
V.N. te brengen.
De Indonesische afgevaardigde trekt
dan de volgende conclusies:
1. de Nederlandse regering is „vastbe
besloten om geweld te gebruiken bij
het uitvoeren van haar politiek in
West-Irian".
2. Het besluit van Nederland om zee-,
lucht- en landstrijdkrachten naar
West-Irian te zenden is „duidelijk in
strjjd met het handvest van de V.N.".
3. „Daar de Nederlandse regering for
meel besloten heeft een oorlogszuch
tige politiek in West-Irian te voeren,
waarbij zü een gewapend conflict met
Indonesië riskeert, is alleen de Ne
derlandse regering verantwoordelijk
voor het eventuele uitbreken van een
dergelijk conflict".
Elke tegenactie van de Indonesische
regering zal slechts het gevolg zijn
van een provocerende stap van de
Nederlandse regering.
4. De Nederlandse regering heeft meer
kracht gezet achter haar politiek van
geweld en tot nu toe haar officiële
verklaring over het zenden van troe
pen naar West-Irian niet formeel ver
worpen.
Wirjopranato voegde bij zijn brief een
verklaring van de Indonesische rege
ring over de „provocaties van Neder
land in West-Irian, waarin verwezen
wordt naar verschillende verklaringen
en besluiten inzake het geschil over
Ned. Nieuw-Guinea. Hij vroeg Ham
marskjöld ook deze verklaring te laten
circuleren onder de landenleden van
de V.N.
In kringen van de V.N. vraagt men
zich in verband met deze brief af of
Djakarta wellicht voorbereidingen treft
om het geschil opnieuw voor de V.N.
te brengen. Men merkte op dat de toe
treding van de nieuwe Afrikaanse sta
ten tot de V.N., waarvan de meeste wel
zullen sympathiseren met het „anti
kolonialisme", een krachtige steun kan
betekenen voor Indonesië.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
heeft vanmorgen meegedeeld, dat er nog
geen bericht over de Indonesische brief
is ontvangen, zodat nog geen commen
taar kan worden gegeven. De woord
voerder wees er wel op, dat de uiterst
bescheiden defensiemaatregelen van
Nederland voor Nieuw-Guinea in de
wereld algemeen begrip hebben gevon
den.
Dulles in Londengemeenschappelijke
verzameling van informatiemateriaal
(Van onze Londense correspondent)
Alan Dulles, het hoofd van de Amerikaanse inlichtingendienst, is
gisteren in Londen aangekomen om besprekingen te voeren met de
Britse militaire informatiedienst. Bij zijn aankomst verklaarde hij dat
zijn bezoek een zuiver persoonlijk karakter draagt en ook dat de II 2-
vluchten van de baan zijn. Zijn dochter, die met een Amerikaanse
bankier is getrouwd en in Londen woont, zei dat haar vader hier met
vakantie is en voornamelijk was gekomen om haar te bezoeken. Alan
Dulles, een broer van wijlen Foster Dulles, de vroegere Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, deelde in een interview met de Daily
Mail mede, dat, hoewel er geen besprekingen met de Britse regering
of Britse militaire leiders op zijn programma staan, iedereen die met
hem wil spreken zulks kan doen. In feite echter heeft Dulles de leiders
van de Britse militaire inlichtingendienst gisteren reeds bezocht.
Verlies van de U-2
Vreemde ziekte te
St. Michielsgestel
Bij personeel van
lederwarenfabriek
Speciale berichtgeving)
In het bedrijf van de lederwaren-
fabriek Schiedam" te St.-Michiels
gestel (bij Den Bosch) is onder het
personeel een vreemde ziekte uit
gebroken. Een twintigtal meestal
jonge mensen ligt thuis en in het
ziekenhuis met een soort verlam
mingsverschijnsel waarvan de oor
zaak ondanks diepgaande onder
zoekingen niet gevonden is
kunnen worden. In het 8000 inwo
ners tellende dorp heerst nogal wat
onrust over de onverklaarbare
ziekte.
Enige jaren geleden bouwde de direc
tie van de lederwarenfabriek ..Schie
dam". waar. n het hoofdkantoor in
burg staat, een dependance in St.-
was een slag
Aangenomen wordt, dat het werke
lijke doel van zijn bezoek is om met de
Britse inlichtingendienst een algemene
reorganisatie van de Westelijke infor
matie onder ogen te zien, welke nodig is
geworden om de kloof te overbruggen
welke is ontstaan door het op de grond
houden van de U-2 's. Het eindigen van
deze vluchten zou een abrupt einde heb
ben gemaakt aan de stroom van be
trouwbare inlichtingen omtrent mili
taire en industriële bewegingen binnen
de Sovjet-Unie. In de afgelopen vier
jaar konden dank zij de U-2's zowel de
Amerikaanse als de Britse luchtmach
ten worden voorzien van landkaarten
waarop militaire doelen stonden aange
geven. terwijl tevens de groei van de
Russische geleide projectielen kon wor
den gevolgd. Het is waarschijnlijk dat.
als resultaat van het bezoek van Alan
Dulles, een veel nauwere samenwerking
tussen de Amerikaanse en Britse in
lichtingendiensten zal tot stand komen.
Verwacht wordt dat beide organisaties
een nieuwe methode zullen uitwerken
NA 42 JAAR NOG DE
„HARTELIJKE GROETEN"
(Van onze Zeeuwse correspondent)
Accuraat als altijd heeft gisteren de
postbeambte van Schoondijke (Zld.) een
ansichtkaart besteld aan het adres van
mevrouw S. van de Meule in de Losser-
straat aldaar. Iets heeft er echter toch
in dit geval aan de nauwgezetheid van
de P.T.T. gemankeerd, want de kaart
was volgens het poststempel reeds op 5
juni 1918 in Den Haag op de post ge
daan. 42 jaar dus is de kaart met de
hartelijke groeten onderweg geweest!
Michielsgestel. Ongeveer 50 man perso
neel vond er een werkkring. Volgens de
arbeidsinspectie werd het gebouw geheel
naar de geldende voorschriften gebouwd
en ingericht, zodat de leiding van het
bedrijf in eerste instantie niets verweten
kan worden. Onder het personeel heerst
dan ook geen wrok of ontevredenheid
jegens de directie. Dit jaar zyn de moei
lijkheden plotseling begonnen. Het ene
personeelslid na het andere bleef thuis
met vreemde klachten.
Maagpijn, uitzonderlijke vermoeidheid
en daarna plotselinge verlammingen 'n
armen en benen. Verscheidene patiënten
liggen in het ziekenhuis, weer andere lo
pen tot grote verslagenheid van .e
dorpsbewoners met krukken. De directie
heeft de fabriek nu gesloten en I.N.O.
zal proberen uit te vinden wat de oor
zaak van de ziekte kan zijn. Verschillen
de luchtmonsters werden reeds genomen
en onderzocht maar iets wat de oorzaak
van de ziekte zou kunnen zijn werd niet
gevonden.
De nog gezonde personeelsleden van
het bedryf in Tilburg te werk ge
steld.
voor gemeenschappelijke verzameling
van materiaal en de onderlinge vergelij
king daarvan.
Het probleem-Cyprus
Uit Nicosia wordt intussen gemeld dat
het vrijwel zeker is dat het Brits-Ame
rikaanse plan voor H-bom-patrouilles
rond de wereld de eindoplossing van
het probleem-Cyprus zal vertragen, om
dat de Cyprioten aannemen, dat het
eiland een hoogst belangrijke rol by de
uitvoering van het plan zal spelen. Ook
Britse fotoverkenningstoestellen, Can
berra's, die eenzelfde functie vervullen
als de U-2, zyn op het eiland gestatio
neerd. Twee jaar geleden zou een dezer
machines door een Russische Mig boven
Syrië zijn neergeschoten, hetgeen nooit
officieel ontkend is. Gisteravond heeft
aartsbisschop Makarios een kabinetszit
ting bijeengeroepen om de kwestie van
de H-bom-patrouilles te bespreken.
Makarios die onder sterke druk staat
om de militaire concessies tegenover En
geland tot een minimum te beperken,
weet echter dat, indien hij zou trachten
de Engelsen te verbieden H.bommen op
het eiland te stationeren, elke kans op
een spoedig vergelijk verkeken zou zijn.
ad
Uit het Leidsch Dagblad van
15 Juny 1860:
Te Parijs worden tegenwoordig
armbanden gedragen, toier hoofd
versiersels in het midden, diaman
ten of andere edelgesteenten, door
eene mechanisme in langzaam
draaijende beweging worden ge
houden, hetgeen den schitterenden
glans der steenen niet weinig ver
hoogt.
En dan was er in den ge-
costumeerden optogt veel, dat voor
Leiden in het bijzonder van plaat
selijk belang was. Willem 7 toch
begiftigde Leiden met hare hoo-
geschool; Maurits van Nassau be
trok aldaar het Prinsenhof, tege
lijk met Philips van Nassau. Zulke
namen verbinden zich met de ge
schiedenis van Leiden, en is dus
een band, die Oranje aan Leiden
en Leiden aan het huis van Oranje
hecht. Maar dan mag uit Leiden
wel eene stem opgaan, die den
betamelijken wensch doet hooren,
dat Oranje steeds in zijne omge
ving moge vinden staatslieden van
bekwaamheid en karakter als Phi
lips van Mamix van Sint Alde-
(jonde, wiens einde ook binnen
Leiden plaats vond.
