,De blanken moeten opnieuw leren werken", aldus minister Erasmus GEEN BLOEDRECHTERS" IN DUITSE BONDSREPUBLIEK WEERBERICHT tliam.A* Politie zoekt naar een „vriend" van de vermoorde Lina Feenstra Oppositieleider tegen inmenging van de Verenigde Naties Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 13 APRIL 1960 No. 30025 LEIDSCH m DAGBLAD Directeure. a. a tod Disuoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Sln8el l' LeldeD Glro n0 57055 Hooldredacteur J. Brouwer f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Erasmus, de Zuidafrikaanse minister van Justitie, heeft gisteren ge zegd, dat het hele Zuidafrikaanse stelsel van goedkope zwarte arbeid drastisch veranderd moet worden en dat de blanke opnieuw zal moeten leren werken „zoals onze vaders en moeders dit deden". De minister drong aan op versnelling van de voorgenomen scheiding van de rassen in Zuid-Afrika en zei dat vredelievende negers meer politiebescher ming moeten hebben tegen terroristen. Volgens de minister moet uit de jongste gebeurtenissen in Zuid-Afrika geconcludeerd worden, dat „het communisme en verwante organisaties" uitgeroeid dienen te wor den. Voorts dienen „overtollige negers" en „leeglopers" uit de steden naar de negergebieden teruggestuurd te worden, waar zij onder scherpe controle gesteld en aan het werk gezet moeten worden. Eras mus pleitte voor ontwikkeling van „de geboortelanden van de Bantoes" Kaaps pleidooi voor een onderzoek De toestand van premier Verwoerd gaat vooruit, aldus is gisteren bekend gemaakt. De verblijfplaats van David Pratt, de man die zaterdag de aanslag gepleegd heeft is niet bekend. Zelfs zijn advocaat heeft geen mededeling hieromtrent ge kregen. In gezaghebbende kringen ver moedt men, dat de Zuidafrikaanse rege ring wil voorkomen, dat een proces ge voerd wordt op een ogenblik dat publici teit de openbare mening sterk in beroe ring zou kunnen brengen. Sir de Villiers Graag, de leider van de Verenigde Partij, de grootste oppositie partij, heeft op een persconferentie ver klaard, zich krachtig te zullen verzetten tegen interventie van de V.N. in Zuid- Afrika. „Dit zijn ónze moeilijkheden en wij hopen ze zelf op onze eigen manier te regelen". Gisteren is een gerechtelijk onderzoek geopend naar de oorzaken van de onlus ten van vorige maand in de lokasies Langa en Sharpeville. Volgens een voor malige rechter, Leslie Blackwell, zijn personen die betrokken zijn bij het on derzoek naar de ongeregeldheden in Langa sinds de afkondiging van de noodtoestand „verdwenen". Een blanke politieman heeft gisteren bij een onderzoek in Vereeniging naar de schietpartij van 21 maart in Sharpe ville, waarbij ongeveer 67 negers werden gedood en 186 gewond, getuigd, dat de politie niet anders kon doen dan schie ten. De politieman, die de leiding had van het politiebureau te Sharpeville, zei dat 100 tot 150 man politie zich geplaatst zag tegenover een „agressieve en on handelbare menigte" van ongeveer 15.000 negers, die naar het politiebureau opdrong. Enkele negers zwaaiden met stokken en wierpen stenen. De politie kon geen traangas gebruiken omdat de wind ongunstig was. Er was een poging gedaan om door middel van een luid spreker de menigte tot de orde te roe pen, maar er waren geen waarschu wingsschoten gelost, aldus de getuige. Tjjdens het schieten, dat 20 seconden duurde, schenen sommige negers aan vankelijk nog op te dringen. Daarna renden alle negers weg. Weer razzia's In Johannesburg is gisteren een neger veroordeeld tot duizend gulden boete of een gevangenisstraf van twaalf maan den omdat hij op 31 maart inheemse ar beiders zou hebben bedreigd om hen te dwingen thuis te blijven en niet aan het werk te gaan. Te Wijnberg bij Kaapstad werd een neger tot zes maanden veroor deeld wegens een aanval op een politie man te Njanga op 5 april. In Kaapstad zijn gisteren by razzia's in tien negerwoonoorden meer dan 100 mensen aangehouden. Bij de razzia's de den zich geer ongeregeldheden voor. De politie had de indruk dat de spanning geweken was. De Canadese journalist Norman Phil lips, die voor een ondervraging werd vastgehouden, is gisterochtend vrijgela ten, zo is officieel meegedeeld. Een po litiefunctionaris deelde later mee dat Phillips gisteravond per vliegtuig uit Durban naar Johannesburg zou reizen. Meer immigratie Ton Naude, de Zuidafrikaanse minis ter van Binnenlandse Zaken, heeft gis teren gezegd, dat de tijd is gekomen voor een krachtiger immigratiepolitiek, die van groot belang was voor de toe komst van de Unie. De minister sprak tijdens een debat waarin verscheidene oppositieleden hadden verzocht om gro tere immigratie ter versterking van de blanke bevolking van Zuid-Afrika. Naude waarschuwde de boeren, dat, het met het oog op de jongste onlusten niet mogelijk zou zijn in het wilde weg negerarbeiders uit andere landen toe te laten. De boeren zouden zich erop moe ten voorbereiden het zonder dergelijke arbeid te stellen. Minister Naude meende, dat het niet langer nodig is immigranten zo drastisch te selecteren als in het verleden. Hij had reeds contact opgenomen met ver scheidene^ organisaties die bij deze kwes tie van dienst konden zyn. De minister zei de immigratie graag besproken te zien buiten de sfeer van de partijpoli tiek. Hij ontkende, dat de Nationale (re- gerings) partij tracht Engelssprekende immigranten te weren omdat zij zou vre zen dat zij tegen de regering zullen stemmen. Tenslotte verklaarde minister Naude, dat Zuid-Afrika geen prijs kan stellen op ongeschoolde immigranten omdat het een grote Bantoebevolking van ongeschoolden heeft. Onderzoek naar grieven De Kamer van Koophandel van Kaap stad heeft dinsdag de Zuidafrikaanse re gering verzocht, een commissie in het leven te roepen die een onderzoek moet instellen naar de grieven van Afrikaanse en andere niet-blanke arbeiders in de steden. In deze commissie zouden naast afgevaardigden van de voornaamste in dustrieën alle niet-blanke groepen in de steden moeten worden vertegenwoordigd. Er. wel door niet-blanken, aldus het me morandum van de Kamer, dat aan vice- premier Sauer en de minister van Eco nomische Zaken, Diederichs, werd over handigd. Volgens het memorandum hebben de onlusten van 21 maart en de hierna vol gende gebeurtenissen, waaronder het verklaren van de noodtoestand, ernstige gevolgen voor de Zuidafrikaanse econo mie. In dit verband wordt gesproken van produktieverlies als gevolg van stakin gen, algemene onrust en het onttrekken van arbeidskrachten voor de militaire dienst. Belangrijker nog wordt het ver lies van vertrouwen geacht onder de binnenlandse en buitenlandse beleggers, waardoor kapitaal wordt teruggetrokken en handelstransacties worden afgezegd. De Kamer van Koophandel doet aan het slot van zijn memorandum de sug gestie dat de voorgestelde commissie voorstellen zal doen tot opheffing van de geconstateerde grieven. Minister Sehaffer over de communistische agitatie: geen speciale maatregelen nodig (Van onze correspondent in Bonn) In Oost-Berlyn en Praag heeft men de afgelopen maanden als onderdeel van een uitgebreide communistische actie tegen de Bondsrepubliek, de West- duitse justitie er van beschuldigd, niet minder dan 1146 voormalige nazi-rechters en openbare aanklagers de hand boven het hoofd te houden. Al deze 1146 man zouden in de oorlog in en buiten de Bondsrepubliek in dienst der nazi's onmen selijke vonnissen hebben geveld. De Westduitse minister van Justitie Sehaffer heeft dit gisteren te Bonn ten stelligste ontkend. Uit Schaffers overzicht blijkt dat al sedert 1957 van communistische zijde aanvallen op de Westduitse justitie zyn gedaan. Duitse bijzondere rechtbanken zitting hadden, te verdedigen. Het lidmaatschap van een dergelijke rechtbank is niet vol doende om een rechter als oorlogsmis dadiger te bestempelen, aldus de minis ter. Zo'n man werd tenslotte gedwon gen dat ambt te bekleden. Ook in geallieerde kringen kwamen bijzondere rechtbanken voor. Een reeks Duitse rechters, aldus Sehaffer, heeft zich mannelijk geweerd tegen de nazi-beinvloeding, maar hij ontkende niet, dat velen door de knie ën gezakt zijn, en de rechterlijke waar digheid te grabbel hebben gegooid. Na de oorlog heeft men dit laatste soort rechter geweigerd te herbenoe men. Sehaffer ontkende daarbij niet dat het desondanks mogelijk is, dat enkele onwaardigen in de rijen der Westduitse justitie zijn binnengeslopen. Maar waar documenten over hun misdaden ont breken, zal men geen vervolging kun nen instellen. De Oostduitse beschuldi gingen zijn zijns inziens ten enemale onvolledig in de overgrote meerderheid der genoemde gevallen. Het valt te bezien of deze verdediging van Sehaffer in de Bondsrepubliek aan vaard zal worden. Hy kan er namelijk niet onderuit, dat niet alle verdachtma kingen zijn ontzenuwd en dat er per sonen in de Duitse justitie zijn die op grond van hun verleden onacceptabel moeten worden geacht. Ter andere zij de: waar documenten ontbreken, kan ook Sehaffer zelf een man met een voortreffelijke reputatie weinig on- Dertien gevallen zijn in behandeling Men sprak ten deze te Oost-Berlijn over zogenaamde bloedrechters, die Duitsers. Tsjechen, Polen en anderen om futiliteiten naar het schavot hadden gezonden. Van Westduitse zijde is niet ontkend, dat zulke gevallen diverse ma len zijn voorgekomen, maar Sehaffer ontkende gisteren wel, dat rechters die op dergelijke wijze onder het nazi-re gime de waardigheid van de rechtelijke stand met voeten hebben getreden thans nog in de Bondsrepubliek aan bod zijn. Men heeft zelfs de laatste tijd diverse gevallen extra onderzocht, maar er is volgens de minister geen aanleiding tot het nemen van bijondere maatregelen. Uit Schaffers overzicht blijkt verder, dat Westduitse rechtbanken en het openbaar ministerie op het ogenblik nog dertien gevallen van rechters of open bare aanklagers uit de nazi-tijd in be handeling hebben. Van communistische kant heeft men 71 gevallen aanhangig gemaakt bij de Westduitse justitie. Van de door Oostduitsers en Tsjechen ge noemde 1146 gevallen zijn tien man met vroegtijdig pensioen, één met wachtgeld en vier met tijdelijk verlof gestuurd. Onbevredigend Sehaffer heeft voorts verder een po ging gedaan ,de positie van de rechters in het algemeen, die in de oorlog indernemen. IETS KOUDER De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Opklaringen, maar ook enkele buien. Matige tot krachtige, aan de kust nu en dan harde wind tussen zuidwest en west. Iets lagere temperaturen overdag. (Opgemaakt te 11.15 uur) 14 APRIL Zon op: 5.46 uur; onder: 19.35 uur. Maan op: 23.01 uur; onder: 7.32 uur. Hoogwater te Katwijk te 4.50 uur en 17.12 uur. Laagwater te 0.43 uur en 13.10 uur. Dit blad bestaat uit 16 pagina's, In de wandelgangen van de Eer ste Kamer zijn gisteren de eerste vluchtelingenkaarten ten verkoop aangeboden. Mr. G. van Hall doet zijn inkopen Pierre Dominique Gaisseau en Herve de Maigret. de enige twee van een zevental leden van de Franse filmexpeditie door Nieuw- Guinea die de tocht geheel vol brachten, zijn dezer dagen bij hun doel gearriveerd. Zij staken in ze ven maanden het gehele eiland te voet over van de zuidkust naar de noordkust, waarbij zij 14 kilometer 35 mm kleurenfilm verschoten. Maigret (rechts) en Gaisseau (tweede van rechts) in gesprek met president Eibrink Jansen (links). GEEN POST OP 30 APRIL EN 5 MEI (Van onze Haagse redactie) Op Koninginnedag (zaterdag 30 april) en bevrijdingsdag (donderdag 5 mei), zullen in het gehele land geen postbe stellingen worden uitgevoerd. De PTT deelt voorts mee. dat er geen nachtposttreinen zullen rijden in de nachten van 29 op 30 april, van 4 op 5 mei en van 5 op 6 mei. Dit is een zuiver interne aangelegenheid. Aan het ontslag zijn besprekingen voorafgegaan, die van vertrouwelijke aard waren. Het gebeurt wel meer, dat een officier ontslag neemt. In dergelijke gevallen worden nimmer de motiverin gen naar buiten uitgedragen". Inmiddels is gebleken, dat de sociaal ambtenaar van „Groot Batelaar", de heer C. Moraal, die zich onlangs in overspannen toestand uit zijn werk heeft teruggetrokken, op advies van zijn huis arts in een zenuwinrichting moet wor den opgenomen. Het hoofdkwartier van het Leger des Heils zegt hierover: „met de heer Moraal hebben wij geen enkel conflict. Wij wisten al enige tijd, dat hij niet geheel in orde was. Het aan de dag treden van de overspannenheid in deze vorm is vrij onverwacht gekomen. Het spreek vanzelf, dat hij normaal in onze dienst blijft, zij het dat hij voorlopig ziekteverlof heeft." ESCOMPTO BANK NU „STAATSHANDELSBANK" De Nederlandse Escompto Bank in Djakarta, die door de Indonesische re gering is genationaliseerd, heet thans de „Staatshandelsbank", aldus Reuter. De Indonesische regering heeft eer der bekendgemaakt een bank te willen oprichten, die buitenlandse betalingen zou vergemakkelijken. Het basiskapitaal van de nieuwe han delsbank bedraagt 20 miljoen rupiah. Overleg begonnen in Washington De Amerikaanse, Britse en Franse mi nister van Buitenlandse Zaken, Herter, Selwyn Lloyd en Couve de Murville, zyn gisteren in Washington hun vooroverleg met het oog op de topconferentie tus sen Oost en West begonnen. Voor zjj met hun adviseurs aan de slag gingen, poseerden zy in de diplo matieke ontvarjstzaal van het State Department voor de fotografen. Na twee minuten maakte de Franse minister een einde aan het gefotografeer met de woorden: „Kom aan, wij moeten aan het werk." De Westduitse minister van Buiten landse Zaken, Von Brentano. die van daag aan het overleg van de „Grote Drie" zal deelnemen, als de kwesties Duitsland en Berlijn aan de orde ko men, had eerder op de dag gedurende drie kwartier met minister Herter ge sproken. Na dit gesprek begaf hij zich naar het bureau van de voornaamste economische deskundige van het State Department, Dillon. Uit gezaghebbende Amerikaanse bron verluidt dat de drie ministers overeen- temming hebbe bereikt over de volg orde waarin de belangrijkste kwesties op de topconferentie aan de orde zullen worden gesteld, doch welke kwesties dat zijn en hoe de volgorde zal zijn is niet bekend geworden. Volgens functionaris sen kan men aannemen dat de ontwa pening bovenaan de Westelijke agenda staat, met als andere voorname punter de kwesties Duitsland en Berlijn en dt I betrekkingen tussen Oost en West. Vrijspraak geëist voor Blankunliorn De openbare aanklager in Karlsruhe heeft gisteren vrijspraak geëist voor dr. Herbert Blankenhorn, de Westduitse ambassadeur in Parijs, die vorig jaar op een beschuldiging van laster is veroor deeld tot vier maanden voorwaardelijke gevangenisstraf. Het Hof in Karlsruhe was gisteren begonnen met de behandeling van het beroep, dat dr. Blankenhorn tegen dit vonnis had aangetekend. Aan het eind van de eerste dag verklaarde dr. Schu macher, de openbare aanklager, dat Blankenhorns onschuld bewezen is. Blankenhorn was veroordeeld, omdat hij valse beschuldigingen tegen een func tionaris van het Westduitse ministerie van Economische Zaken aan zijn supe rieuren zou hebben doorgegeven. Dr. Schumachter verklaarde gisteren echter dat een functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die beschuldi gingen aan het adres van een hoge func tionaris aan zijn meerderen doorgeeft geen misdrijf begaat. Hij mag dit niet alleen doen, doch hij is het zelfs ver plicht, zo meende hij. De advocaat van Blankenhorn had te voren gesteld dat het vonnis van de la gere rechter „juridisch onhoudbaar en vol vergissingen" was. De uitspraak van het Hof wordt van daag verwacht. Ook majoor Hofman nam ontslag BIJ INRICHTING GROOT BATELAAR (Van onze Amsterdamse correspondent) Naar eerst thans is gebleken, heeft ook de niet-medische direc teur van de inrichting „Groot Batelaar" van het Leger des Heils te Lunteren, majoor H. Hof man. ontslag genomen. Zoals ge meld, gaat de geneesheer-directeur, mr. G. W. Arendsen Hein, per 15 sptember a.s. heen. In een uitvoerig communique, dat gis teren door het Leger des Heils is uitge geven, is uitsluitend gesproken over het ontslag van mr. Arendsen Hein. Desge vraagd gaf het hoofdkwartier ons van morgen toe, dat majoor Hofman, die als directeur en huis-officier aan de inrich ting was verbonden, reeds voor kerstmis te kennen heeft gegeven, dat hij zowel uit zijn functie als uit de dienst van het Legers des Heils ontheven wenste te worden. Dit ontslag is per 1 maart jl. ingegaan. Over de beweegreden van majoor Hof man wenste men op het hoofdkwartier geen commentaar te geven. „Wy laten ons beslist niet uit over de motivering. Oproep via het A.N.P. Grote belangstelling begrafenis slachtoffer (Van onze Amsterdamse correspondent) geman te komen. Via het bevolkingsre- gister is uiteraard na te gaan hoevele Amsterdammers naar deze naam luiste ren en waar zij wonen. Het is echter mogelijk, dat Wim buiten Amsterdam woont en zelfs moet rekening worden ge houden met de mogelijkheid dat Wim van den Berg een valse naam is of een onjuiste naam Wie is Wim van den Berg? Vierentwintig uur achtereen heeft commissaris Binnendijk van het Bureau Linnaeusstraat te Amsterdam-Oost ge weigerd commentaar te geven op de vraag of deze naam een rol speelt in het onderzoek naar de oplossing van de wurgmoord op Lina Feenstra. Maar gis teravond heeft deze politieman, die sinds vorige week donderdag vrijwel zonder zich enige rust te gunnen bezig is met deze opzienbarende moord, via het ANP de oproep gedaan of Wim van den Berg vermoedelijk 22 jaar oud en waarschijn lijk wonende in Amsterdam-Oost, zich in verbinding wil stellen met de recher che van het politiebureau Linnaeus straat. Heeft Lina Feenstra vlak voor haar dood een of meer afspraakjes gehad met deze jongeman? Rechercheurs vonden in haar zakagenda op 1 april de naam „Wim" genoteerd. Op 4 april staat er te lezen „Van den Berg, Middenweg". Ook in de correspondentie met. haar vriendin in Leeuwarden heeft Lina enkele malen oppervlakkig de naam Wim genoemd. Deze ontdekking heeft tot gevolg gehad dat rechercheurs met een foto van Lina op pad gingen om in Amsterdam-Oost ondermeer in de café's op en rond de Middenweg te vragen of iemand Lina heet gezien met een jongeman. Jammer Een van de Amsterdamse politiever slaggevers ontdekte maandagavond, dat hier en daar navraag werd gedaan naar een zekere Wim van den Berg. Commis saris Binnendijk betreurde het, dat hier over een bericht in de krant was ver schenen. Hij wilde ons aanvankelijk geen commentaar geven over deze „Wim" Zijn antwoord was evenals bij vorige gelegenheden: „Ik ben niet van plan iets los te laten over bepaalde spo ren, die in het onderzoek zijn betrok ken". Geheel onverwacht kwam gister avond echter de erkenning, dat er in derdaad naar een persoon, die luistert naar de naam Wim van den Berg, wordt gezocht. De politie verzocht het ANP de dagbladen te voorzien van een oproep aan deze figuur om zich te melden. Men zal mogen aannemen, dat eerder pogingen zijn gedaan zonder inschake ling van de pers om achter de identiteit van de in Llna's agenda genoemde jon- Niet enige spoor Commissaris Binnendijk spraken wy gisteravond tegen half twaalf, toen hij van zyn bureau naar huis ging voor en kele uren nachtrust. „Natuurlijk hebben wij aan het bevolkingsregister gedacht, maar eerlyk gezegd weet ik nog niet of de namen „Wim" en „Van den Berg" by elkaar horen. Wy hebben de naam ge construeerd uit aantekeningen in het zakboekje en uit enkele brieven. Met ae oproep hoop ik te bereiken dat deze per soon of personen, misschien zyn het er twee zich als getuigen melden, maar," zo voegde de commissaris er uit drukkelijk aan toe, „wij hebben nog tal van mogelijkheden die nader moeten worden onderzocht en wij staren ons echt niet blind op deze namen uit het zakboekje". Begrafenis In Huizum bij Leeuwarden is gister middag het stoffelijk overschot van Lina Feenstra ter aarde besteld. De begrafe nisstoet vertrok om ruim 2 uur van het Heer Ivo-huis in de Grote Kerkstraat, de aula waar het vermoorde meisje was opgebaard. De belangstelling was hier de laatste dagen zeer groot geweest. Ve len kwamen er uit gevoelens van diep medeleven met de zwaar getroffen fa milie, velen kwamen ook alleen maar uit ongezonde sensatiezucht en werden dan ook niet toegelaten. Aan de begra fenis ging een korte dienst in het uit- vaarthuis vooraf, die geleid werd door de geref. predikant, ds. H. de Wit te Leeuwarden. Hierbfj was alleen de fa milie aanwezig. De belangstelling op de begraafplaats te Huizum was zeer groot. Ongeveer 1000 personen woonden de begrafenis-plech tigheid bij, maar ook langs de weg. die de stoet volgde, hadden zich velen opge steld. In de stoet bevonden zich hoofd inspecteur Schipper, in wiens huis het meisjes vermoord werd gevonden. zUn dochter, en hoofd-inspecteur Heijink uit Amsterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1