POLITIEKE AANSLAG OORZ AAK
VAN DE GROOTSTE KLM-RAMP?
Hef Ned.-Duits verdrag
pleclifig ondertekend
WEERBERICHT
VERSCHRIKKELIJK VERMOEDEN OPENBAAR GEfrIAAKT
Hernieuwd onderzoek drade Groot"
Storm van nieuwe vragen na liet
communiqué Raad voor Luchtvaart
Nederland kan niet vergeten
Weg thans vrij voor nieuwe fase?
Fa. D. KRET Zn, I
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 9 APRIL 1960
No. 30022
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
f 750
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het verschrikkelijke vermoeden is gerezen, dat het ongeluk met de K.L.M.-superconstel-
lation „Hugo de Groot" die op 14 augustus 1958 na het vertrek van het Ierse vliegveld
Shannon op weg naar New York in zee stortte te wijten is aan een politieke moord.
Bij deze grootste ramp, die onze nationale luchtvaartmaatschappij ooit trof, kwamen
99 mensen om het leven. De Raad voor de Luchtvaart heeft een nieuw onderzoek gelast.
Deze beklemmende vraag naar de achtergrond van het ontzettende drama,
dat zich op die zomerdag boven de Atlantische Oceaan heeft afgespeeld, werd
gistermiddag opgeworpen door de voorzitter van de Raad voor de Luchtvaart,
mr.; J. E. van der Meulen, toen een handjevol journalisten naar het gebouw
van de Hoge Raad was gekomen om naar men verwachtte een uitspraak
Inzake de toedracht van de ramp te vernemen.
Letterlijk kregen zij te horen, dat de Raad de vooronderzoeker opdracht heeft
gegeven om door bemiddeling van de commandant Dienst Luchtvaart van het
Korps Rijkspolitie te onderzoeken of er aan boord van het verongelukte vlieg
tuig zich een of meer personen bevonden, wier verdwijning om politieke of andere
overeenkomstige redenen zouden kunnen zijn beoogd, zulks in verband met de
mogelijkheid, dat het vliegtuig als gevolg van een aanslag is verongelukt
Mysteries rond toch
al mysterieuze ramp
De Raad voor de Luchtvaart heeft
derhalve het onderzoek voor onbepaalde
tijd geschorst en de stukken in handen
gesteld van de vooronderzoeker. De Raad
beveelt in deze uitspraak aan, dat als
nog het Nationaal Luchtvaart Labora
torium zes vragen krijgt te beantwoor
den.
1. Van welke aard kunnen vroegere
moeilijkheden met de stuurautomaat
van de „Hugo de Groot" zijn geweest?
2. Welke gevolgen kunnen deze storin
gen gehad hebben op de besturingen
en bewegingen van het vliegtuig?
3. Welke kunnen de gevolgen zyn in het
algemeen van een dergelijke storing
in de stuurautomaat, mede in het
geval de storing de automaat geheel
buiten werking stelt?
4. Kan de waargenomen storing van het
radiocontact bij de nadering van
Shannon wijzen op de mogelijkheid
van een algemene storing van het
elektrische net tijdens de vlucht na
Shannon?
5. Wat kan het gevolg zijn van „over-
speeding", welke niet gepaard gaat
met een breuk van de schroefas of
schroef, voor de besturing van het
vliegtuig?
6. Welke gegevens zijn by het onder
zoek door het Nat. Luchtvaartlabora
torium in het algemeen als dienstig
voor het oordeel van de Raad naar
voren gekomen?
Voorts moet aan bemanningsleden,
die veelvuldig met de omgekomen ge
zagvoerder F. A. E. Roelofs hebben ge
vlogen, zodat zij bekend zyn met diens
vlieggewoonten, worden gevraagd, welke
hun bevindingen zijn geweest.
Het mysterieuze communiqué van de
Raad van de Luchtvaart, waarin al deze
te nemen stappen en te beantwoorden
vragen zijn opgenomen, doet vele nieuwe
vragen rijzen.
Was een van de 91 passagiers van de
„Hugo de Groot" politiek belangrijk ge
noeg om hem uit de weg te ruimen
Zo ja, welke organisatie of groepering
heeft dan de afschuwelijke schuld op
zich geladen met deze ene gezochte ook
negentig andere passagiers en acht be
manningsleden op te offeren?
Waarom moest de verdwijning van
deze ene persoon juist worden bewerk
stellig door een zo rigoreuze ingreep
als een aanslag op een vliegtuig?
Had men hem dan niet eerder op een
veel minder geruchtmakende en dus
voor de daders veiliger manier kunnen
treffen?
Niet alleen in ons land is naar aan
leiding van het communiqué van de
Raad voor de Luchtvaart een storm
van vragen, gissingen, journalistieke na
speuringen onvermijdelijk ver-
Advertentie
keerde veronderstellingen opgestoken.
Ook de Britse dagbladen zijn onmid
dellijk in geweer gekomen om deze af
faire rond een immers bij Ierland ver
ongelukt toestel verder uit te diepen.
MEDEDELING
Opgemerkt werd gistermiddag door
mr. Van der Meulen, dat de Raad voor
de Luchtvaart na sluiting van de zit
ting van 4 maart j.l., toen het onder
zoek in het openbaar werd afgesloten,
nadat nog een aantal deskundigen was
gehoord, een mededeling heeft bereikt,
welke het thans gelaste nadere onder
zoek gewenst maakt.
Wat is de aard van deze mededeling?
De ernst van een college als de Raad
voor de Luchtvaart gebiedt aan te ne
men, dat zij uit zeer betrouwbare bron
moet zijn gekomen. Anders had men in
deze nu reeds bijna twee jaar lopende
zaak geen hernieuwd onderzoek gelast.
De zinspeling op „politieke of andere
overeenkomstige redenen" maakt het
aannemelijk, dat er geen verzekerings
kwestie in het geding is. Men mag trou
wens veronderstellen dat, wanneer één
van de 91 passagiers van de „Hugo de
Groot" voor een exorbitant bedrag ver
zekerd zou zijn geweest, dit reeds bij
het eerste onderzoek zou zijn uitge
komen.
WEINIG HOUVAST
Er moet dus als niet de hele zaak
een doodlopend spoor zal blijken te zijn
een politieke achtergrond bestaan.
Wie van de 91 passagiers had een po
litiek intrigrerend verleden? De passa
gierslijst verschaft weinig houvast voor
gissingen. Er waren veel Amerikanen
aan boord, veel Israëliërs ook en enkele
Russen, een Poolse en acht Nederlan
ders. Moet gezocht worden onder de
namen van passagiers uit het Nabije
Oosten? Het valt achteraf op. dat in
de destijds aan de pers verstrekte pas
sagierslijst achternamen als die van
Mostafa Zakaria Zian, Mohammed el
Ashkar, Mohammed el Houssini, assan
A. Rashad en Mohammed Aly Mam-
douh Riaz geen nationaliteit staat ver
meld. Toeval?
Noch de Raad voor de Luchtvaart,
noch de Rijksluchtvaartdienst, noch de
Uitslagen van (1e
eenwfeestpnzzels
Elders in dit blad publiceren
fcrij de oplossingen van de tien
delige eeuwfeestprijsvraag en
de namen van de winnaars der
74 uitgeloofde en twee extra
toegekende prijzen. Er waren
ruim 5000 puzzeloplossingen
ingezonden, terwijl ruim 250
deelnemers de oplossing van
tien puzzels inzonden.
Rijkspolitie willen op het ogenblik na
dere mededelingen doen. Bij de K.L.M.
weet men van niets! Ook de directie
van de luchtvaartmaatschappij wordt
blijkbaar buiten het onderzoek gehou
den. Aangenomen moet worden, dat het
onderzoek intussen reeds in volle gang
is. De mededeling bereikte de Raad
immers na 4 maart, dat wil zeggen in
de achterliggende maand. Zy kan dus
reeds enige weken ter kennis van de
Raad en van de Rijkspolitie zijn en men
zal met het onderzoek niet hebben ge
wacht. tot de van tevoren vastgestelde
datum van 8 april, waarop deze zaak in
de openbaarheid is gegeven.
(Van onze Haagse redactie)
Het Nederlandse volk kan niet vergeten wat er in de verschrikkelijke oor
logsjaren is gebeurd, maar het is desondanks bereid met de Bondsrepubliek
samen te werken om op vredelievende en democratische wyze een nieuwe toe
komst op te bouwen". Dit heeft de Nederlandse minister van Buitenlandose
Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, gistermiddag tijdens de plechtige ondertekening
van het Nederlands-Duits verdrag in Den Haag verklaard. „Dit verdrag", zei de
minister, „heeft tot doel de wederzijdse betrekkingen te bevrijden van de hypo
theek, die de oorlog en de Duitse bezetting erop hebben gelegd. Want Nederland
heeft zware verliezen geleden in de oorlog. Velen gaan nog gebukt onder de
gevolgen van de mishandelingen die zij in gevangenissen en concentratiekampen
hebben doorstaan".
„Ofschoon veel leed nooit is goed te maken", zo vervolgde de minister, „ben
ik van oordeel, dat de Duitse Bondsrepubliek een bevredigende bijdrage heeft
geleverd tot herstel van het onrecht, dat ons land is aangedaan. In dit ver
band herinnerde minister Luns er echter aan dat door het ontbreken van een
Duits vredesverdrag de definitieve regeling van het vraagstuk der herstelbeta
lingen niet heeft plaatsgevonden.
In zijn antwoord zei de Duitse minis
ter. dr. Heinrich von Brentano, dat het
geen in ons land is gebeurd niet her
steld kan worden". Wij weten ook", zo
vervolgde hij, „dat wij het onmogelijke
zouden vergen indien we zouden ver
wachten dat dit verdrag de herinnering
aan zoveel menselijk leed zou uitwissen.
Het Duitse volk heeft niet het recht te
verlangen dat men in Nederland dat
gene wat is gebeurd zal vergeten".
LOODGIETERSBEDR1JF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Ryndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
WISSELEND WEER
Blykens het weeroverzicht van 10 uur
hedenmorgen heeft zich over de gehele
breedte van de Oceaan in de hogere
niveaus een krachtige westelijke stro
ming ingesteld, die tot West-Europa
reikt. Samenhangende daarmee kunnen
de fronten van de Oceaandepressies tot
Nederland doordringen.
Het weer verkrygt daardoor een wis
selend karakter, waarbij enige regen
mogelijk is. Daarnaast zullen echter ook
opklaringen voorkomen. De temperatuur
handhaaft zich op ongeveer hetzelfde
niveau.
10 APRIL
Zon op: 5.55 uur; onder: 19.29 uur.
Maan op: 17.57 uur; onder: 5.26 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.21 uur en
14.39 uur.
Laagwater te 10.20 uur en 22.45 uur.
(11/4 hoogwater te 2.58 en 15.16 uur,
laagwater te 11.02 uur en 23.23 uur).
Dit blad bestaat uit 20 pagina's
en een Bijvoegsel.
„Ik hoop echter", aldus Von Brentano,
„dat dit verdrag ertoe zal bijdragen, om
de herinnering aan het verleden te over
winnen en de weg vrjj te maken naar
een nieuwe fase in de betrekkingen tus
sen beide volken, die zich ook voor de
komst van het Nazi-regime in oprechte
vriendschap verbonden voelden."
De ondertekeningsplechtigheid, die een
halfuur in beslag nam, voltrok zich in
de grote benedenzaal van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in dezelfde
zaal, waarin Seyss Inquart presideerde
in aanwezigheid van tientallen amb
tenaren, journalisten, fotografen en
filmoperateurs. De belangstelling was
zo groot dat sommigen met een staan
plaats genoegen moesten nemen.
De plechtigheid ging overigens zonder
al te veel ceremonieel gepaard, geheel in
overeenstemming met het karakter van
het verdrag. Alleen de marechaussees in
hun blauwe tunieken gaven nog enige
kleur aan de bijeenkomst. De onderte
kening zelf geschiedde in de tevoren af
gesproken volgorde met minister Luns
als nummer 1. Na hem volgden minister
Von Brenteano. staatssecretaris Van
Houten en de Duitse onderhandelaar dr.
R. Lahr.
Na afloop van de plechtigheid vond
geen officiële ontvangst plaats. De Duit
se en Nederlandse officials die by de on
derhandelingen betrokken zijn geweest
hebben gisteravond echter aangezeten
aan een diner in de ambtswoning van
minister Luns.
Advertentie
DRAAGBARE RADIO'S
Philips v.a. f 158.
UIL! Al persoonlijke
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betalingsvoorwaarden.
Minister Von Brentano (links) en
minister Luns rechtshebben even
een onderonsje tijdens de onder
tekening van het Nederlands-Duit
se verdrag gistermiddag in het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken,
terwijl beambten de documenten
verzorgen en klaarleggen voor vol
gende handtekeningen.
Nieuw Russisch
ontwapeningsplan
De Russen hebben gisteren op de ont
wapeningsconferentie een nieuw voorstel
ingediend, dat volgens hen een basis
voor overleg met het Westen kan vor
men. Het voorstel, namens Rusland,
Tsiecho Slowakye, Polen, Roemenië en
Bulgarije ingediend door de Rus Zorin,
zou gericht zyn op een algemene en vol
ledige ontwapening en zes „principes"
voor overleg bevatten. Van Russische
zijde werd opgemerkt dat het nieuwe
plan ook bepalingen bevat voor het toe
zicht op de ontwapening.
Van Westelijke zijde werd echter mee
gedeeld, dat Zorins document „alles bij
het oude laat". Er is geen wijziging in
het Russische standpunt gekomen, zei
men. Het plan zal echter nauwkeurig
bestudeerd worden.
„ONRECHT NIET
GOED TE MAKEN!"
De Westduitse televisie had gis
teravond een uitgebreide, meer dan
een half uur durende reportage in
gelast naar aanleiding van de on
dertekening van het Duits-Neder
landse verdrag. Men zag o.m. beel
den van de Duitse agressie in 1940.
Men zag en hoorde de harpiste
Rosa Spier, die, in het Duits over
de februaristaking van 1941 sprak
en er de nadruk op legde, dat het
verleden niet vergeten kan worden.
De Scheveningse gevangenis en ook
de Waalsdorpervlakte verschenen
voorts op het Duitse scherm met
bepaald begripvol commentaar.
In een voor de Duitse televisie
uitgesproken verklaring zei minister
Luns, dat het hier gaat om de be
vrijding van de hypotheek van de
oorlog. „Veel leed", aldus de minis
ter, „zal nooit te genezen zyn. De
Bondsrepubliek levert evenwel met
dit verdrag een bevredigende bij
drage tegenover het aangedane on
recht. Dit is een gezonde basis om
verder te werken.
De Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken Von Brentano
hield een zeker zeer sympathieke
korte rede. Hy zei o.m.: „Het on
recht. de Nederlanders aangedaan,
is niet goed te maken. Het zal lan
ge tijd duren tot de wonden gedicht
zijn. Het verdrag is er ook niet om
het verleden te doen vergeten. Wjj
willen thans in de toekomst kijken
en dit verleden door onze goede be
trekkingen doen verbleken", aldus
Von Brentano.
Verbeterd kiesreeht
voor negers in V.S.
De Amerikaanse Senaat heeft gisteren
het wetsontwerp op de burgerrechten
goedgekeurd, waarmee wordt beoogd het
kiesrecht van de negerbevolking te ver
beteren.
De behandeling van het ontwerp heeft
acht weken geduurd.
Het ontwerp, dat met 71 tegen achttien
stemmen werd goedgekeurd, gaat ver
volgens naar het Huis van Afgevaardig
den waar de amendementen van de Se
naat zullen worden behandeld.
Congresleiders zeiden te verwachten,
dat het Huis de amendementen zal aan
vaarden. Het Huis nam op 24 maart het
ontwerp in zijn oorspronkelijke vorm aan
met 311 tegen 109 stemmen.
De achttien tegenstemmers zijn on
verzoenlijke figuren uit het zuiden.
Indien het Huis de amendementen van
de Senaat aanneemt, zal het ontwerp
dadelijk bij de president kunnen worden
ingediend voor ondertekening, zodat
vele negers in het zuiden dit jaar voor
de eerste maal aan de verkiezing van
een nieuwe Amerikaanse president kun
nen deelnemen.
NIEUWE INTENDANT
KONINKLIJKE PALEIZEN
By K.B. is met ingang van 1 april I960
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
aan jhr. ir. P. F. O. R. Sickinghe als in
tendant van de Koninklijke Paleizen te
's-Gravenhage. onder dankzegging voor
de vele en belangrijke diensten, in deze
functie aan H.M. de Koningin en het
Koninklijk Huis bewezen en is benoemd
tot intendant van de Koninklijke Palei
zen te 's-Gravenhage mr. R. J. E. M. van
Zinnicq Bergmann.
SOEKARNO IN BULGARIJE
President 'oekarno is gisteravond in
de. Bulgaarse hoofdstad Sofia aangeko
men, waar hij drie dagen zal verblijven.
Hij werd op het vliegveld verwelkomd
door de president van het presidium van
de Bulgaarse national* vergadering,
Dimitar Ganev.
Bij I]muiden zal een nieuwe pier
voor het havencomplex worden
gebouwd. Eerst moet echter de
bestaande Zuiderpier worden ver
breed en verstevigd voor de aan
voer van materiaal voor de nieuwe
pier. Arbeiders aan het werk aan
de Zuiderpier, waar jaarlijks velen
de uitvaart van de haringvloot
gadeslaan en ook ontspanning
zoeken in de hengelsport.
Hollywoodse staking
gisteren beëindigd
De staking van acteurs in de Ameri
kaanse filmindustrie, die gericht was
tegen de grote studio's van Hollywood,
is gisteren na een maand geëindigd.
Door de staking zijn op éen na alle
grote studio's in Hollywood gesloten ge
weest. De studio, die bleef werken, Uni
versal-International. had tevoren al een
nieuw contract op de voorwaarden van
de acteurs gesloten.
De producenten zullen nu in de ko
mende tien Jaar een totaal bedrag van
8,5 miljoen gulden in het pensioenfonds
van de artiesten storten, zo werd in
kringen van de filmindustrie vernomen.
Ook hebben de producenten zich ver
plicht een fonds voor medische doelen
te vormen. Dit als compensatie voor de
opbrengst van films, die aan de televisie
zyn verkocht. De acteurs hadden een
contante betaling uit de opbrengst ge-
eist.
Geen bestuursplaats
voor NDP en ANP
IN FOTOGRAFISCH BEDRIJFSCHAP
(Van onze Haagse redactie)
De Sociaal-Economische Raad heeft in
zijn gisteren gehouden openbare verga
dering besloten de Staatssecretaris van
Algemene Zaken te adviseren het bestuur
van het bedrijfschap voor het fotogra
fisch bedryf samen te stellen uit 12 be
stuursleden: zes leden uit ondernemers-
kring en zes uit leden van de grafische
werknemersbonden. De zes leden uit
ondernemerskring bestaan uit vijf afge
vaardigden van de Nederlandse Vereni
ging van vak-fotografen (NFPV) en een
afgevaardigde van de Nederlandse Ver
eniging van Fotojournalisten <NVF).
De SER heeft dus besloten geen be
stuursplaats in dit bedrijfschap ter be
schikking te stellen aan het Algemeen
Nederlands Persbureau en de Vereniging
van Uitgevers van Dagbladen (NDP) ten
behoeve van de ANP-fotodienst.
Mr. A. S. Llssauer heeft namens deze
organisaties een bezwaarschrift inge
diend, omdat ANP en NDP van mening
zijn dat hun een plaats in dit bedrijf
schap toekomt.
Volgens de SER verkeert He NDP In
een grenssitu_
