Prof. mr. P. S. Gerbrandy
wordt 13 april 75 jaar
Voor de eerste maal overheersen
caravans (tot 40.000) ,Goed Kamp'
Dresseur dierenpark werkt met één
tijger, twee leeuwen en vier geiten
Maakte sèlf zijn spelregels
Eert bewonderensivaarcUg solist
maar slecht in het samenspel
PROEF
WERK-
DRUKTE
FIT MET
Kampeerdorado in Houtrusthallen
Jaarlijkse tentoonstelling van
A.N.W.B. thans groter dan ooit
OPZIENBAREND ROOFDIERENNUMMER
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 5 april 1960
Vierde blad no. 30018
(Van onze parlementaire redacteur)
Prof. mr. P. S. Gerbrandy, wiens onsterfelijke verdienste het
altijd zal blijven dat hij in een wankelmoedige periode tijdens de
tweede wereldoorlog aan de Nederlandse regering-in-ballingschap te
Londen, na de slappe periode-De Geer, ruggegraat verleende en Ne
derland in de wereld weer karakter gaf, wordt woensdag 13 april
75 jaar. De kenmerkende grote snor en wenkbrauwen van de „wal
rus zijn minder ruig geworden. Het grijs is in het wit overgegaan.
Hij heeft uiterlijk iets gekregen van de milde vriendelijkheid van de
ouderdom. Zijn gehoor is achteruitgegaan, maar men treft de naam
van de vechtjas nog altijd aan in comité's die opkomen voor de ver
drukten in de wereld, zoals de spijtoptanten en de Ambonezen en de
volkeren achter het ijzeren gordijn. Als man van sterke principes heeft
hij altijd onverzettelijk gestreden voor een schijnbaar verloren, maar
naar zijn inzicht rechtvaardige zaak.
Persoonlijke eigenschappen
Die zeer persoonlijke karaktereigen
schappen van prof. Gerbrandy zijn voor
Nederland in de taaie oorlogsjaren van
onschatbare waarde geweest. Individueel
en tegen de zin van zijn partij, was de
eigengereide prof. Gerbrandy in het ka
binet-De Geer getreden dat in mei 1940
uitweek naar Londen. Hü is daar dus
niet volgens de normale regels van het
spel gekomen, maar om spelregels heeft
<hy zich nooit veel bekommerd. Die
maakte hy zélf.
Eind juli 1939 was het vijfde kabinet-
Oolijn (nadat het vierde ruim twee we
ken te voren was afgetreden) reeds by de
eerste kennismaking met de Tweede Ka
mer naar huis gestuurd door het samen
gaan van katholieken en socialisten. De
A.R.-partij wilde daarna niet meewerken
aan de kabinetsformatie, waartoe jhr. De
Geer opdracht had gekregen, maar prof.
Gerbrandy aanvaardde tooh de hem
aangeboden portefeuille van Justitie in
het nieuwe kabinet dat 8 augustus 1939
gereed was.
Het optreden van minister Gerbrandy
in de Tweede Kamer begon met een on
gezouten, grove uitval tegen de NSB-ers
zoals men nog nooit had meegemaakt.
Hij was geen tactische, berekende parle
mentariër. Ook na de oorlog, als Kamer
lid, zei hij met zijn bekende kraakstem
onverbloemd wat hij op het hart had, op
de man af, ronduit en niet vrij van grof
heid soms. Als hij het woord kreeg, nam
de voorzitter bijna automatisch de ha
mer in zyn hand.
Evenals irt Londen waar hü altijd over
hoop lag met formaliteiten en waar hil
bijna dagelijks de uitdrukking gebruikte
„daar baggeren we wel doorheen", ont
zag hij in de Kamer heilige huisjes niet.
Als het in zijn kraam te pas kwam, he
kelde hij even fel de Amerikanen en de
Engelsen als de Russen en Soekarno.
Hyper-individualist
Maar in de na-oorlogse tijd, die tact,
geduld en plooibaarheid eiste en waarin
men verlangde naar rust, beschouwde
een grote meerderheid in het parlement
het als een onmogelijkheid samen te
werken met de felle Gerbrandy, die door
een eigenaardige ademhalingstechniek
met zijn stem verschrikkelijk kon honen.
Bovendien was Gerbrandy een hyper-in
dividualist, voor wie alleen de mening
van Gerbrandy gold, zodat hü ook her-
haaldelijk met zün partügenoten over
hoop lag Hü was nu eenmaal een be
wonderenswaardig solist, maar slecht in
samenspel.
Ai was men het niet met nem eens.
tooh voelde bijna iedereen achteraf iets
van eerbied voor zün koppig volhouden
wanneer hü als een vinnige kemphaan
vernietigend foeterde tegen het bewind
in Indonesië, tegen de grote mogendhe
den en hardnekkig pleitte voor de rech
ten van de Ambonezen en de verdrukte
volkeren in de wereld. Dan stond hü op
de katheder als een kruisridder, soms
trillend van- bewogendheid. Hü verstond
de kunst met zün indringende betoog
trant te boeien en daarbü schuwde hü
udterlüke effeoten niet.
Eenvoudig en zonder
hoogmoed
Maar in de kern is hij toch een een
voudige man. zonder verbeelding, zonder
hoogmoed, zonder gewichtdoenerü. Hij
heeft zich nooit laten voorstaan op zijn
Londense verdiensten. In de dagelykse
omgang had hü ook voor de eenvoudig
ste mensen een vriendelijk woord. Hü
voelde zich nooit verheven boven ande
ren. Hij was gemakkelijk te benaderen,
al maakte hij de indruk Ongenaakbaar te
zjjn. Velen hebben in hun hart nog al-
tüd een warm plekje voor „Pieter
Sjoerd", die de eretitel draagt van mi
nister van Staat, een zeldzame onder
scheiding, hem verleend bij zijn 70-ste
verjaardag. Op 13 april zullen veler ge
dachten even met sympathie naar hem
uitgaan!
Graanhandel contra
landbouwvoorstellen
Op een gistermiddag in het Rijnhotel
te Rotterdam gehouden bijeenkomst van
de Vereniging „De Nederlandse Graan
handel" heeft de voorzitter, de heer J.
W. Kording aan dc directeur-generaal
van de voedselvoorziening, ir. J. A. P.
Franke in aanwezigheid van vele geno
digden een uitvoerige nota van die ver
eniging overhandigd betreffende de
landbouwvoorstellen van de Europese
commissie,
O.m. wordt gesteld, dat de voorstel
len voor het gemeenschappelyk land
bouwbeleid niet overeenstemmen met
de door de Europese commissie uitge
werkte grondbeginselen.
De graanhandel vreest, dat de vast
stelling van het graanprijspell in de
EEG zodanig door politieke factoren
beïnvloed zal worden, dat dit peil niet
onaanzienlük zal komen te liggen boven
dat. wat economisch verantwoord mag
worden geacht. Een te hoog prijspeil
zal zi. een snelle toeneming van de
graanproduktie veroorzaken. De invoer-
behoefte zal daardoor even snel ver
dwijnen. Tevens is men van mening,
dat een hoog graanprijspeil voor Neder
land een hoger peil van de kosten van
levensonderhoud betekent.
Volgens de voorstellen ligt Nederland
in het gTaantekortgcbied waar de hoog
ste graanprijzen zullen gelden. Dit be
tekent volgens dc nota, dat Nederland
kunstmatig op een duurte-eiland komt
te liggen in vergelyking met andere
EEG partners. Dit uitgangspunt mis
kent Nederland's gunstige ligging ten
opzichte van de wereldmarkt.
Nederland kan volgens de nota be
zwaarlijk als afzetgebied van de over-
Ambassadeur in Costa Rica
Hr. Ms. gezantschap te San José is
verheven tot de rang van ambassade. Ir.
P. H. Züderveld, tot dusverre Hr. Ms.
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister te gemelder stede, is benoemd
tot Hr. Ms. buitengewoon en gevolmach
tigd ambassadeur in de republiek Costa
Rica.
De advocaat van Caryl Chessman
heeft maandag het districtshof va nappél
te San Francisco verzocht, zijn cliënt te
horen en uitstel van executie te verlenen.
Zoals gemeld ls de terechtstelling van
Chessman op 2 mei vastgesteld. In het
verzoekschrift wordt gesteld, dat Chess
man In strijd met de wet ter dood ls ver
oordeeld. omdat hem indertijd misdrijven
ten laste zijn gelegd waarop niet de dood
straf, doch slechts gevangenisstraf staat.
(Van onze Haagse correspondent)
Als op vrijdag de jaarlijkse kampeer- en caravantentoonstelling
„Goed Kamp" van de A.N.W.B. in de Houtrusthallen in Den Haag
haar poorten opent, zullen de tienduizenden, die belangstelling heb
ben voor deze soort van vakantiebesteding (en het worden er elk
jaar meer) een dorado voor zich zien open gaan. Door het gebruik
maken van drie geweldige hallen, die op het terrein voor de tentoon
stelling „Gast en Gastheer" worden opgetrokken, 'kan men beschik
ken over een overdekte ruimte, die twee-en-een-half maal zo groot is
als vorig jaar. Meer dan 150 importeurs, fabrikanten en handelaren
op het gebied van kampeerartikelen zullen hier hun waren tentoon
stellen voor de nieuwsgierige blikken van die tallozen, die belangstel
ling hebben voor de vele, vele snufjes, die het kamperen of het trek
ken met de caravan aangenamer en comfortabeler maken.
dat streken in ons land zal bezoeken,
waar geen bykantoor is gevestigd. Een
punt. waar vele kampeerders meestal
niet voldoende aandacht aan besteden,
is de kampkleding. Om ook op dit gebied
voorlichting te geven, zal drie keer per
dag tijdens de tentoonstelling, die tot
en met 12 april duurt, een show worden
gegeven van praktische kampkleding,
zowel voor dames als voor heren.
Verder zal de Haagse verkeerspolitie
door het inzetten van extra personeel
zorgdragen dat de te verwachten ver
keersstroom zonder veel moeilykheden
verwerkt kan worden.
Om de uitgestalde artikelen, die een
waarde vertegenwoordigen van ongeveer
2 miljoen gulden, behoorlijk te bescher
men, zullen 's nachts bewakers met
honden de ronde doen om eventuele
ongewenste bezoekers tot betere gedach
ten te brengen. Op 100 stations van de
Ned. Spoorwegen zal de mogelykheid
bestaan gecombineerde vervoer- en en-
Gedegen voorlichting
De ANWB laat het vanzelfsprekend
niet by het gelegenheid geven tot ex
poseren alleen. Zy zorgt voor een dege-
lüke voorzichting, waartoe een informa
tiecentrum van 500 vierkante meter is
ingericht, waar deskundigen op alle ter
reinen van het kamperen en caravan
ning aanwezig zullen zün om alle ge
wenste inlichtingen te geven. Ook voor
de buitenlanders, die „men verwacht
i.v.m. het feit, dat er ook propaganda in
het buitenland is gemaakt, is gezorgd in
de vorm van tolken en mensen, die alles
weten over douaneformaliteiten in het
geval, dat een buitenlandse gast een
hier gekochte tent over de grens wil
meenemen.
Een nieuwtje, dat op „Goed Kamp"
voor de eerste maal te zien zal zün, is
het rüdend bükantoor van de ANWB,
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
In het dierenpark te Amersfoort heeft
de dompteur Moreno (Walter Hell-
manndezer dagen voor een kleine
kring ingewijden de première gegeven
van een roofdierennummer, dat uniek
is in de wereld.
Nadat hij verleden jaar de vakwe
reld verbaasd deed staan door een
tijger en een geit bijeen te brengen is
het hem na eindeloze repetities gelukt
thans een nummer samen te stellen uit
een tijger, twee leeuwen en vier geiten.
Het hoogtepunt is de sprong van de
koningstijger Radja over drie geiten.
Opmerkelijk'- is de grote rust, waaron
der Moreno met zijn dieren werkt. In
circuskringen bestaat voor dit nummer
grote belangstelling.
Een dergelijk nummer is sinds tien
tallen jaren niet vertoond het was
de Fransman Francois Bidel, die voor
de eeuwwisseling opzien baarde door
zijn leeuwin Saida tezamen met een
schaap in de kooi te brengen.
De Duitse cineast Karl Heinz Kramer
heeft de dressuurproeven van Walter
Hellmann met zün camera vastgelegd
voor de film .Höchstleistungen der
Tierlejire". De heer Kramer is bekend
om zijn natuurfilms, die in de bioscopen
in geheel Europa draaien. Sinds enige
tüd legt hij zich toe op dressuurfilms
van paarden .olifanten, kamelen en
roofdieren. Hü maakte hiervoor op
namen bü het Deense circus Benneweiss
en het Zwitserse circus Knie.
LIEFDE
„Tüdens de filmopnamen in Afrika
heb ik ondervonden hoe wreed de na
tuur voor het dier is", aldus de heer
Kramer. „Bü de dressuurproeven in het
circus heb ik alom grote waardering
voor de verzorging van en de liefdevoor
de dieren. Er is geen dresseur, die met
hardheid iets bereikt. Met mün films
hoop ik het wanbegrip over de dieren-
dressuur weg te nemen en de ware
dierenbeschermingsgedachte uit te dra
gen". En toen stapte hij met zyn ca
mera de kooi binnen, waar tüger en
leeuwen hem nieuwsgierig bekeken.
Walter Hellmann, die als dompteur
een zeer goede naam heeft, werd in
1910 te Liegnitz in Duitsland geboren.
Zijn vader wilde, dat hü evenals hü-
?elf treinmachinist werd, maar toen
Walter 15 jaar was liep hü van huis
weg om mee te reizen met het circus
Jakob Busch. Spoedig was hü vlieger
in het luchtnummer ,Die fünf Ulranos".
Hier ondervond hij de eerste van de
vele tegenslagen, die in zijn circuscar
rière zouden volgen. Tijdens een voor
stelling in Rome viel Walter Hellmann
met een vrouwelüke partner van de
trapeze. Zü was onmiddellük dood. Wal
ter moest zes maanden in een zieken
huis worden verpleegd.
WEER TERUG
Toch keerde hü terug in het circus,
weer bü Jacob Busch, waar hü helper
werd van de beroemde dompteur Alfred
Bendix, die uit de school van Hagen
beek. Tv/ee jaar later had Walter Hell
mann een eigen groep leeuwen, waar
mee hü onder zijn artiestennaam Mo
reno optrad bij de circussen Sarrassani,
Busch en Stanieuwski. Nadien stelde hij
een gemengde groep van leeuwen en
tijgers samen en maakte hü een tournee
met het circus Boswell door Zuid-Afri-
ka. Tijdens de oorlog was Moreno in
Europa. Hü maakte een moeilijke tijd
mee en moest machteloos toezien, dat
de Gestapo hem in 1944 van al zijn
dieren beroofde. Tot op de dag van
vandaag vecht Walter Hellmann voor
zijn recht op schadevergoeding.
Na de oorlog was hü gedwongen om
zich te verhuren aan diverse circussen.
Hü werkte met de roofdieren van circus
Rudi Althoff en Barlay in Oost-Duits-
land. In 1954 werd hij ernstig ziek en
toen hen tenslotte was hersteld kon hü
slechts werk vinden als hulparbeider in
het bouwbedrijf
AANGEVALLEN
In 1958 werd hü door het Duitse cir
cus Sarrassani vertocht om de domp
teur van een groep leeuwen te vervan
gen. Op 29 juni va ndat jaar werd hü
tüdens een matinee te Neurenberg aan
gevallen door een leewin Dschuba. Op
nieuw moest hü lange tijd in een zie
kenhuis worden verpleegd.
In april van het vorige jaar echter
greep hij dankbaar het aanbod van het
Dierenpark Amersfoort aan om daar de
dressuur van de roofdieren en olifan
ten op zich te nemen. Hij heeft het
afgelopen jaar niet stil gezeten. Met de
koningstijger Radja, de leeuwen Romeo
en Donna en de geiten Peter, Bambi,
Trix en Astrid hoopt hü straks opnieuw
successen te boeken in de meest voor
aanstaande circussen. Dat vertrouwen
in de toekomst heeft ook zün vrouw,
wier liefde voor de dieren zo groot is,
dat zü in de kleine caravan, die de
Hellmans tot woning dient, drie pas
geboren kraagbeertjes heeft opgenomen
om ze met de fles groot te brengen.
produktie van Frankryk worden be
schouwd. als het van onze zeehavens
uit, vrywel zonder transportkosten, zyn
behoefte uit derde landen kan dekken.
Nederland, zegt de graanhandel, is geen
tekortgebied maar een importgebied.
Een absoluut en relatief hoog graan-
prüspeii voor Nederland, met de daar
aan verbonden gevaren van een ver-
dwünende graanimport, heeft, zo heet
het in de nota, grote nadelige gevolgen
o.m. voor de Nederlandse veredelings-
landbouw, de graan verwerk en de indu
strie. de graanhandel, de havens en de
havenbedrüven en de scheepvaart.
Dresseur Moreno (links gedeel- imer in het Amersfoortse dier en
telijk zichtbaaroefent zijn num-\park.
treebewüzen voor „Goed Kamp' 'te ko
pen.
Deze achtste tentoonstelling (één werd
in Amsterdam, één in Rotterdam en
zes werden in Den Haag gehouden) zal
ongetwüfeld weer meer bezoekers trek
ken dan vorig jaar, toen het er 58.000
waren.
Verantwoord materiaal
Ons land telt een groot aantal bona
fide handelaren in kampeer- en cara
vanartikelen en omdat op „Goed Kamp"
alleen die handelaren worden toegela
ten. van wie de ANWB-deskundigen
weten, dat zü deugdelyke „spullen" ver
kopen, kan men met een gerust hart op
deze expositie zijn keuze maken. Hoewel
men natuurlük nooit uit het oog moet
verliezen, dat ook op dit terrein geldt:
„Alle waar naar zijn geld".
Vast staat, dat de Nederlandse artike
len de vergelüking met de buitenlandse
in dezelfde prijsklasse glansrijk kunnen
doorstaan. Aandacht wordt ook besteed
aan de hygiëne op de kampeerterreinen.
Een speciaal mode-sanitair blok. door
ANWB-deskundigen ontworpen, zal la
ten zien, hoe met beperkte middelen
een goede oplossing voor dit probleem
gevonden kan worden. Iets. wat de kam
peerder ien vooral de beginneling) vaak
over het hoofd ziet. is de noodzaak om
het gewicht van de uitrusting aan te
passen aan het gebruikte vervoermiddel.
Daartoe is een tweetal tenten opge
zet in het hart van de tentoonstelling,
met daarnaast op weegschalen de volle
dige uitrustring (inclusief tent dus),
zodat men kan zien, hoeveel alles büeen
weegt. Men kan dan zelf correcties aan
brengen. totdat men aan het gewicht is,
dat men kan vervoeren.
Niets opzienbarends
Zoals iedere kampeerder weet, is er de
laatste jaren na de uitvinding van het
schuimplastic als matras, de draagbare
butaangas-kooktoestellen en de bunga
low-tent, weinig opzienbarend nieuws
meer aan de markt gekomen. Toch zal
men natuurlük op „Goed Kamp" vele
zaken vinden, die een verfüning beteke
nen van al dat gene, wat het leven van
de kampeerder aangenaam maakt en
dan spreken wü hier eens van de minia
tuur-televisietoestellen en koelkasten,
die de doorsneekampeerder toch niet
koopt, eenvoudig omdat ze te zwaar en
te duur zyn.
Zo is er byvoorbeeld de tentstok van
een Haagse firma, die door een simpele
contructie op elke gewenste hoogte vast
gezet kan worden. Verder is er een dou
che. die men door middel van een trap
pelbeweging in werking kan stellen. Er
zyn nieuwe tentdoeken, er is een plastic
dak. waarmee men van ieder tentje een
combinatietent kan maken, er is een
combinatietent voor scooter-kampeer
ders. een opblaasbare wieg van Franse
makelij, een butaangas-geiser om een
warme douche te kunnen nemen, leen
(Weens» „camping-huis", dat zonder
scheerlynen kan worden opgezet, ultra-
lichte kampstoelen voor büna de helft
van de prys van vorig jaar en nog veel
meer dingen, die het hart van de kam
peerder sneller zullen doen kloppen.
Kampeerwagens
Wist U. dat er al tussen de 10 en 12
duizend caravans in Nederland een
eigenaar hebben gevonden? De ontwik
keling van deze vorm van toerisme gaat
even stormachtig, als die van het kam
peren per tent. Zo zelfs, dat al van een
probleem gesproken kan worden. Want
het verschünsel doet zich voor, dat cara
van-bezitters hun wagens tüdens het zo
merseizoen ergens permanent op een
kampeerterrein neerzetten en er dan
slechts enkele weken per jaar en de
weekeinden gebruik van maken. Op deze
manier beletten zy andere ook eens een
mooi plaatsje te kunnen innemen.
Een oplossing voor dit euvel zou zün,
zo menen deskundigen van de ANWB,
het inrichten van parkeerhavens aan de
rand van de recreatiegebieden, waar de
wagens gestald kunnen worden gedu
rende de tüd, dat de bezitters afwezig
'voor het eerst sinds het bestaan van
„Goed Kamp" is er dit jaar meer ruimte
in beslag genomen door caravans dan
door tenten. Ze staan er in alle prijzen.
De goedkoopste kost f. 1195, de duurste
(een kampeerauto van Duits maaksel)
niet minder dan f. 40.000.
Vanzelfsprekend liggen de prüzen van
de andere wagens veel lager, dan het
laatst genoemde bedrag en men kan ze
krügen van zeer eenvoudig tot zeer
luxueus.
De Nederlandse wagens slaan In ver
gelüking met de buitenlandse, die vooral
in Engeland in serie worden gebouwd,
een zeer goed figuur.
Niet minder dan 30 „primeurs op ca
ravan-gebied zullen op „Goed Kamp te
zien zün: 15 Duitse. 2 Engelse. 1 Belgi
sche en 1 Italiaanse kampeerwagens en
12 vouwwagens van Nederlands fabri
kaat.
Dominee is zo moe.
De dominee is zo moe! Dominee is
overwerkt! of nog erger: Ds X. is plotse
ling overleden. Hoe vaak is dit in onze
gejaagde tüd al niet vernomen? Heel
veel predikanten werken boven hun toe
ren, met al de gevolgen daaraan ver
bonden. De bekende Amsterdamse pre
dikant. ds. J. J. Buskes geeft in het blad
„In de Waagschaal" diverse raadgevin
gen aan enkele jongere collega's, om op
korte termün een hartverlamming te
krygen"
Ze zün als volgt: 1. Niet een vergade
ring overslaaan. 2. Naast de zondagse
predikbeurten zoveel mogelük preek- en
spreekbeurten aannemen. 3. Nooit be
danken voor een benoeming in een Sy
nodale Raad of Commissie. 4. Altüd
zelf doen, wat in de meeste gevallen
beter door anderen gedaan kan worden.
5. Geen enkele avond thuis blüven. om
met je kinderen een spelletje te doen 6.
door je vrouw laten meedelen, dat Je
iedere avond van zes tot half zeven
het halfuurtje van het avondeten te
lefonisch te bereiken bent. 7. Na een late
vergadering, alle stukken, voor het naar
bed gaan nog eens doornemen. 8. Elk
weekprogram zo opstellen, dat Je bü
voorbaat weet meer herdershond dan
herder te zün in de komende week en 9.
Op de verjaardag van Je vrouw of Jong
ste dochtertje, Juist ergens een lezing
gaan houden, die natuurlük niemand
anders dan Jü kunt houden.
