Studeiiteiiparlement behandelde in
matte debatten actuele problemen
B. S. A, Klop 40 iaar in Rijksdienst
fBauknechi
WETENSCHAPS-CONTACTEN
IN DE TOREN VAN BABEL
Geen vuurwerkwel verrassingen
TYPEN ;°/vinee'syst-
STENO
V00R-
JAARS-
MOE-
HEIO
Sinds 1951 in Leiden hoofd
lste afdeling Inspectie belastingen
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 2 april 1960
Tweede blad no. 30016
Medische Dienst
Voorschoten Dokter James, Leid-
seweg 51, tel. 2520. Wijkverpleegster:
Gezondheidscentrum, tel. 2177.
Warmond Dokter Bots, Voorhout,
tel. K 2532 - 7393. Zuster Konijn, Dorps
straat 68. Warmond, tel. K 1711 - 250.
Wassenaar Dokter H. W. Plink,
Lange Kerkdam 66, tel. 2075. Dokter
J. C. de Neef, Wilhelminaplein 1, tel.
no. 8303. Apothekersdienst: Apotheek
Siderius, Langstraat 86, tel. 2141.
Leiderdorp Dokter Van 't Woud,
Hoofdstraat 40, tel. 30070.
Oegstgeest Dokter Held. tel. 29649.
Dokter Lanen-Baron, tel. 21610.
Advertentie
NaZiui/vêti&e
Wc&yHjëtfix>d&
met de Bauknecht Volautomaat
Vanaf f1460.-
Vanaf f1460.-
Imnnrtear: M.V. Ma
Importeur: H.V. Mentor-Apeldoorn
Verbond Wetenschappelijke Onderzoekers
organiseerde gesprek over taalproblemen
Het Verbond van Wetenschappelijke Onderzoekers heeft van
daag in het Kamerlingh Onnes Laboratorium een bijeenkomst belegd,
waarin verschillende sprekers de problemen belichtten, welke voort
vloeien uit de nogal wat verwarrende wetenschappelijke terminelogie,
die tot moeilijkheden leidt bij het elkaar verstaan en begrijpen tijdens
internationale wetenschappelijke ontmoetingen. Voor deze bijeenkomst
is als bijzónder toepasselijk motto gekozen het „wetenschappelijk con
tact in de toren van Babel".
(Van een onzer redacteuren)
Een Kamerdebat is meestal een zich min of meer moeizaam voort
slepende discussie over al of niet belangrijke en belangwekkende on
derwerpen. Het resultaat en enkele flitsende hoogtepunten van zulk
een debat worden door de buitenstaander over het algemeen wel ge
waardeerd maar er is toch een bijzondere interesse in het onderwerp
voor nodig om de besprekingen als geheel te kunnen appreciëren.
De laatste zeven jaren was er telkens weer één traditioneel ge
worden uitzondering op deze sfeer: de bijeenkomst van het studenten-
parlement. Deze traditionele exceptie vonden wij gisteren niet terug,
toen in de vergaderzaal van de Tweede Kamer het studentenparle-
ment weer bijeenkwam om twee zaken te bespreken, die binnenkort
in de werkelijke Kamer behandeld zullen worden: de wijziging van
de Loterijwet teneinde de voetbaltoto te legaliseren en de wijziging
van de Hogeronderwijswet, waarbij volgens de voorstellen een be
perkte beknotting in de studievrijheid wordt opgelegd.
Overigens was het debat over deze zaak
leerzaam en interessant, want er bleek
duidelijk uit (in tegenstelling met wat
„gespeeld" werd bij de behandeling van
de loterijwet) dat de stemming tegen de
studiedwang in de studentengelederen
niet unaniem is.
Tegen en voor!
De besprekingen ontbeerden over het
algemeen de typisch studentikoze humor,
originaliteit, rake spitsvondigheid en
jeugdige frisheid van vorige zittingen
van de Studenten Generaal, al ontbraken
ook de verrassende momenten niet, b.v.
toen de „minister" van O., K. en W. (die
bij uitzondering mee mocht stemmen
over zijn eigen wetsontwerp) vol enthou
siasme stemde voor een uit de Kamer
komend voorstel tot wijziging van dit
ontwerp op een zeer essentieel punt, ter
wijl hij voordien deze wijziging te vuur
en te zwaard had bestreden.
Het was voor het eerst, dat niet hypo
thetische wetsontwerpen behandeld wer
den, maar reële aangelegenheden, die
als gezegd binnenkort ongetwijfeld tot
uitvoerige debatten in de werkelijke
volksvertegenwoordiging zullen leiden.
De behandeling van de loterijwet was
kennelijk door de studenten opgezet als
een oefening in de naleving van het
reglement van orde.
De sprekers namens de verschillende
fracties brachten weinig originele en
oprecht gemeende argumenten pro en
contra de verschillende facetten van het
toto-vraagstuk naar voren doch beperk
ten zich tot een wat gechargeerde for
mulering van gekarakteriseerde partij
standpunten. Ongetwijfeld gevolg van het
feit, dat de indeling in fracties min of
meer parallel gekozen was aan de wer
kelijke Kamerindeling en niet naar de
werkelijke politieke overtuiging van de
studenten. Het debat over deze loterij
wet kwam dan ook niet uit boven een
nu en dan wel vlot gespeelde komedie.
Het is overigens voor de poolaanhangers
te hopen, dat de legalisatie van de toto
mettertijd in werkelijkheid een sterkere
doelverdediger zal vinden dan de „minis
ter" van gisteren, hoewel tot verdediging
van Hare Excellentie gezegd moet wor
den, dat er nu ook niet zo heel veel in
telligents te antwoorden was op hetgeen
door de Kamerleden naar voren was ge
bracht. Het voordeel van dit debat dat
restte noemden wij reeds: een niet on
verdienstelijke oefening in naleving van
het reglement van orde.
Studievrijheid:
geen eenstemmigheid
Anders was het gesteld met de bespre
kingen over de wijziging van de Hoger
onderwijswet. De praeses van de Neder
landse Studentenraad, de heer H. J. Mul
ler, de vorige praeses van het Leidsche
Studentencorps, interpelleerde de rege
ring over de in deze wetswijziging voor
genomen beperking van de studievrijheid.
Minister Cals is namelijk voornemens de
studie (niet het examen afleggen) aan
een universiteit of hogeschool mogelijk
te verbieden wanneer bepaalde examens
niet binnen een bepaalde termijn met
goed gevolg zijn afgelegd. Deze beper
king van de studievrijheid houdt de ge
moederen in de Universitaire wereld
danig bezig, zij het dan ook dat de be
perking iets verzacht is vergeleken bij
de examenuitsluiting welke onder soort
gelijke omstandigheden vier jaar geleden
door dezelfde minister werd voorgesteld.
Dat voorstel ging indertijd door de vrij
wel unanieme tegenstand van de Kamer
van de baan. De Nederlandse Studen
tenraad heeft onlangs een adres aan de
Staten Generaal gericht waarin gepro
testeerd wordt tegen deze nieuwe intro
ductie van studiedwang, aangezien dit de
aantasting betekent van een principiële
vrijheid.
De heer Muller hield gistermiddag tij
dens de zitting van het studentenparle-
ment een harmonisch opgebouwd en o.i.
zeer steekhoudend betoog, dat uitliep op
een voorstel om dit beruchte artikel 60
uit de voorgestelde wet te verwijderen.
De „minister" bleek daartoe niet geneigd.
Hij verdedigde zijn standpunt met de
niet te onderschatten wapenen die hij
ter beschikking had, maar slaagde er
niet in de Kamer te overtuigen: met 55
tegen 16 stemmen weigerde de Kamer
de aantasting van de studievrüheid te
sanctioneren. Zoals gezegd was de minis
ter zelf vóór de intrekking van dit arti
kel 60....
Leerzaam straks
In het geheel genomen was het een
heel leerzame bijeenkomst voor de deel
nemende en toeluisterende studenten.
Het doel van dergelijke bijeenkomsten is
het opdoen van ervaring, het beleven
van de sfeer, het leren van discipline in
staatkundig-politieke activiteit.
Het zou naar onze mening toe te juichen
zijn, wanneer een groot aantal deelne
mers van de debatten van gisteren bin
nenkort de werkelijke Kamerbesprekin
gen over de gisteren behandelde stof
zouden bijwonen. Wellicht dat daarvan
nog meer lering zou uitgaan, vooral na
de ervaringen van gisteren.
Leids stempel
Deze bijeenkomst van het studenten- I
parlement wordt georganiseerd door de
De regeringstafelmet de Leidse
Lustrumcommissie. Van links naar
rechts mej. A. Kappeyne van de
Coppello (Justitie), de heer L. J. H.
van Spengler (O. K. en Wde
heer W. F. van Beuningen (Ver
keer en Waterstaat)de heer A. H.
D. Ingen Housz (Financien) en
W. P. van Notten (Defensie)
Vereniging voor Staatkunde te Leiden.
Als leden van het parlement fungeerden
studenten van alle Nederlandse Univer
siteiten en Hogescholen met uitzondering
van Wageningen. Elk van de deelnemen
de instellingen verzorgde een fractie, de
Leidse studenten de fractie van de VVD.
De regering was als consequentie van
deze VVD-stempel van Leiden ook een
VVD-regering: zij werd gevormd door de
lustrumcommissie van het LSC, versterkt
door mej. Kappeyne van de C'oppello. de
praeses van de VVSL, die als minister
van Justitie de zware taak had de voet
baltoto te verdedigen.
Opvallend groot was het aantal vrou
welijke „Kamerleden", en zelfs werd
enige tijd de voorzittersstoel door een
vrouwelijk Kamerlid bezet. Het grootste
deel leidde mr. A. F. Schepel, griffier
van de werkelijke Tweede Kamer, de zit
ting, nu en dan met een armgebaar van
wanhoop de afwijkingen van de gebrui
kelijke gang van zaken maar accepte
rend.
Aan de regeringstafel zat mede aan
prof. mr. J. V. Rijpperda Wierdsma, de
erevoorzitter van de Vereniging voor
Staatkunde.
Kon. Erk. Pitmanschool
blind ritm.
4 talen
Systeem
„Groote".
Plantsoen 65
Telefoon 26558
Taaleenheid ecvi illusie
De bijeenkomst werd hedenochtend
geopend door de Verbondsvoorzitter prof.
dr. W. F. Wertheim (Leiden) waarna
prof. dr. C. P. F. Stutterheim (Leiden)
een algemene inleiding hield.
Prof. dr. C. C. Berg, hoogleraar aan
de Leidse Unifersiteit in de Austronesi-
sche linguistiek, sprak over kunsttaal en
natuurlijke taal. Taal is een evoluerend,
sociaal symbolencomplex, opgebouwd
uit gearticuleerde intrinsiek-variabele,
arbitrage eenheden, waarmee en waarop
de mens in en aan de periferi van so
ciaal verkeer reageert, aldus prof. Berg.
De spreker lichtte dit in onderdelen toe,
om duidelijk te maken, dat het verschil
tussen b.v. Engels en Esperanto niet es
sentieel is: de activiteit, waardoor een
willekeurige klankvorm van het Espe
ranto tegenover een andere klankvorm
betekenis krijgt, is slechts een variant
van het creatieve proces, waaruit tradi
tionele taal ontstaat. Frans, Duits. En
gels etc. zijn, krachtens hun oorsprong,
chaotische stelsels, die de „inboorlingen"
der betrokken landen zonder moeite le
ren, maar die lastig zijn voor buiten
staanders.
Het elimineren van deze last door het
scheppen van minder-chaotische syste
men beschouwde spreker als een eis van
de tijd, maar hij betwijfelde, of het en
thousiasme voor een rationele oplossing
en de eensgezindheid der voorstanders
voldoende zijn om tot succes te leiden.
Spreker beval geen bepaalde gedragslijn
aan, maar wel blijvende wetenschappe
lijke belangstelling voor de taalproble
matiek van onze tijd, waardoor het or
ganiserende verbond wellicht af en toe
in staat zal zijn om met kennis van za
ken een duwtje in de goede richting te
geven. De gecompliceerdheid van het
vraagstuk wordt vaak onderschat, om
dat de studie van anthropologische
vraagstukken, die met het menselijk
taalgebruik samenhangen, in het onder-
wijs buiten de universiteit nog nauwe
lijks een rol speelt.
Spreker weidde vervolgens uit over
mythe en wetenschap, en kwam tot de
conclusie, dat eenheid van taal in zekere
zin een illusie is, omdat de kans wel
groot is. dat het geografische taalverschil
geleidelijk minder zal worden, doch
daarnaast wetenschappelijke specialise
ring het contact op hoog niveau tussen
lieden van dezelfde moedertaal, doch
van verschillende studierichting steeds
moeilijker maakt.
Mechanische vertaling
Dr. A. B. Frielink, lector in de admini
stratieve organisatie en controle-leer te
Amsterdam sprak over de mogelijkhe
den in perspectieven van mechanische
vertalingen.
In 1946 werd door A. D. Booth en W.
Weaver de mogelijkheid geopperd teksten
van de ene taal in de andere te verta
len met behulp van elektronische ma
chines, de computers, aldus dr. Frielink.
Sedertdien is de studie van de moge
lijkheden vooral in de Verenigde Staten
in Groot-Brittannië en in de Sovjet-
Unie met veel élan ter hand genomen.
Overal verkeert de mechanische ver
taling thans nog in het experimentele
stadium. De moeilijkheden die nog over
wonnen moeten worden zijn voorname
lijk een gevolg van het gebrek aan gede
tailleerde en exacte kennis van de taal
verschijnselen. De studie is er daarom
primair op gericht deze kennis uit te
breiden.
Een andere moeilijkheid is de zeer
grote omvang die een enigszins volledige
woordenlijst van een taal moet hebben.
Het automatische woordenboek aan de
Harvard-University bevat ca 30.000
stammen van Russische woorden; bij
proeven blijkt echter nog 510% van de
woorden te ontbreken!
De verschillende betekenissen die een
woord in de ene taal, in een andere taal
kan hebben en de wenselijkheid op grond
van vaste regels die het zinsverband in
aanmerking nemen de „juiste betekenis"
te kiezen vormt een ander probleem,
zoals ook het voorkomen van woorden
die hetzelfde gespeld worden, doch ge
heel verschillende betekenissen hebben
zoals b.v. „enkel" als lichaamsdeel en als
niet dubbel, waarbij ook weer het zins
verband uitsluitsel moet geven.
Aan een mechanische vertaling gaat
vooraf: het samenstellen van de op
drachten voor de elektronische reken
machine. Deze moeten zeer gedetail
leerd zijn. Dit z.g. programmeren is tijd
rovend en het wijzigen van een program
ma op grond van nieuw ontdekte regels
kost veel tijd, men zoekt daarom naar
methoden om dit programmeren te ver
eenvoudigen of zelfs geheel overbodig te
maken. In het laatste geval zal de ma
chine de eigenschap moeten hebben door
ervaring te „leren".
Het omzetten van de te vertalen tekst
in een door de machine aftastbare „lees
bare" vorm moet eveneens aan de „ver
taling" voorafgaan. Dit is tijdrovend
handwerk, te vergelijken met het typen
op een schrijfmachine. De ontwikkeling
van machines die rechtstreeks gedrukte
tekst kunnen aftasten gaat traag. Er is
geen uitzicht dat binnen afzienbare tijd
handschrift machinaal zal kunnen
worden „gelezen".
Compromis mogelijk op de
zeerechtconferentie
Op de zeerechtconferentie te Genève
heeft de Pakistaanse afgevaardigde,
Baig, een compromis tussen het Cana
dese en het Amerikaanse voorstel voor
de territoriale zee en de visseryzone voor
gesteld.
Beide resoluties spreken zich uit voor
een territoriale zee van zes mijl breedte
en een daarop aansluitende visseryzone
van eveneens zes mijl. Canada wenst
echter exclusieve rechten voor de kust
staat in de visseryzone en de VB. eer
biediging van de „historische visrechten"
van andere staten in deze strook, welis
waar in beperkter mate.
Baig zei dat de historische rechten
voor een bepaalde tijdsduur bijv. vyf
tot tien jaar zouden kunnen worden
gehandhaafd om de andere landen in de
gelegenheid te stellen nieuwe visgronden
te zoeken.
JUBILEUM PTT
Gisteren herdacht de heer E. Mol het
feit, waarop hij 40 jaar geleden zyn
intrede deed bij het PTT-beryf. Als
hulpbesteller te Leiderdorp begonnen is
de jubilaris thans expediteur te Leiden.
De directeur bood onder waarderende
woorden de gebruikelijke gratificatie
aan. De jubilaris, by superieuren en col
lega's zeer gezien om zijn prettig karak
ter, ontving van vele personeelsleden
gelukwensen.
7
In de middaguren volgden nog na een
gemeenschappelijke lunch in het Pryta-
naeum inleidingen over het vertalen van
wetenschappelijke publikaties, het equi
valent in de juridische terminologie en
de relaties tussen spreker en tolk.
„Maak voor mij geen drukte. Houden jullie alles eenvoudig". Met deze woorden
ze zyn afkomstig van de hoofdinspecteur, de heer B. S. A. Klop, sinds 1951
hoofd van de eerste afdeling van de Inspectie der Belastingen te Leiden is
de gehele persoon getypeerd van deze belastingfunctionaris, die gisteren het feit
herdacht, dat hij voor veertig jaar in 's Rijksdienst trad. Ondanks het feit, dat
de heer Klop liever „niet aan de weg timmert", is hij gisteren het middelpunt
geweest van een hartelijke huldiging, welke zowel in de ochtend- als middaguren
in restaurant Van der Heijden plaats vond en daar grote belangstelling trok.
Was het 's ochtends het personeel, in
wiens midden hij nu al weer vele jaren
de centrale figuur is, dat hem zijn hulde
en waardering niet onthield, in de mid
daguren kwamen vele hoofden van de
Leidse belastingdienst, collegae uit de
omgeving en toegevoegde ambtenaren
gelukwensen aanbieden.
De heer H. A. Cadee, directeur van
's Rijksbelastingen te Utrecht, die tij
dens een intieme bijeenkomst als eerste
hefc woord voerde, gaf een over
zicht van de succesvolle loopbaan van
de heer Klop. welke o.a. via Deventer en
Groningen leidde tot zijn benoeming tot
hoofdinspecteur te Bergen op ..oom en
Leiden. De heer Cadee, die zeer veel
I waardering had voor de kwaliteiten van
de heer Klop, schonk o.a. aandacht aan
zijn doortastendheid, zijn grote theo
retische kennis en organisatie-talent,
zijn lust tot het scheppen van een goede
huisvesting van de ^ïenst, waartoe
naar hefc zich
De heer A. F. G. A. Zandvliet,
nestor van het [iscaal contact, biedt
de heer en mevrouw Klop geluk
wensen aan.
wordt gesteld (nieuw belastingkantoor).
In gelijke geest voerden hierna het
woord de heren J. Lubbers, wnd. hoofd
van de inspectie, T. C. Vos, chef de
bureau, H. A. M. Riebeek namens de
afdeling controle, F. N. Grims, chef
dienstgeleider en Wolfers, chef de bu
reau van de kohierencentrale. Ook zij
hadden veel waardering voor de per
soonlijke en vaktechnische eigenschap
pen van de jubilaris, die deze dag vele
geschenken o.a. de traditionele enve
loppe met inhoud en een 5 delen omvat
tend werk over kunstgeschiedenis
ontving.
In een kernachtig dankwoord „het
is alles veel te erg" dankte de heer
Klop voor al deze bewijzen van harte
lijke sympathie. Zoals gezegd was hij
ook ln de middaguren, met echtgenote,
centrale figuur van een druk be-
G. Roos (Abbenes) kreeg in de groep
dikbillen legpenning van L.D.
Geruime tijd heerste er gisteren op de Leidse veemarkt spanning over de uitslag
van de jury. Wie kwam op deze tiende Vebo-paasvee-tentoonstelling met het beste
resultaat uit de bus? De wethouder van de Bedrijven, mr. J. Dryber, brak in
't Schuttershof uiteindelijk deze spanning. Hierbij bleek, dat de heer G. Roos
te Abbenes in de groep „dikbillen" minstens 3 stuks van één eigenaar de
legpenning van ons Blad in de wacht sleepte.
De overige toegekende eerste- en ere
prijzen vielen ten deel aan:
Afgewisselde vette koeien: eervolle
vermeldingen voor A. P. Bos, Leider
dorp en G. Roos, Abbenes.
Vette koeien met niet meer dan zes
brede tanden: eerste prijs D. Radema
ker, Wieringerwerf.
Vette koeien met niet meer dan vier
brede tanden: eerste prijs voor G. Roos,
Abbenes.
Vette koeien met niet meer dan twee
brede tanden: ereprijs voor D. Radema
ker te Wieringerwerf.
Groepen, minstens vier stuks van één
eigenaar, samengesteld uit voorgaande
individuele rubrieken: ereprijs voor G.
Roos, Abbenes.
Dikbillen, slachtrijp, met niet meer
dan zes brede tanden: ereprijs voor G.
Roos. Abbenes.
Dikbillen. slachtrijp, met niet meer
dan twee brede tanden: ereprijs voor
H. Baars, Nieuw-Vennep.
Groepen dikbillen, minstens drie stuks
van één eigenaar: ereprijs voor G. Roos,
Abbenes (legpenning L.D.).
Vette stieren: eervolle vermelding
voor T. van den Broek, Amsterdam.
Vette ossen: eerste prijs voor gebroe
ders Baars, Haarlemmermeer.
Afgewisselde vette koeien: eerste prijs
fa. G. Roos en Zn., Vijfhuizen.
Vette koeien met niet meer dan zes
brede tanden: eerste prijs voor L. P. en
J. M. Karens. Hillegom, J. van der
Maarl, Hoofddorp, G. Roos, Abbenes, fa.
G. Roos, Vijfhuizen, J. H. van Vuuren,
Vijfhuizen.
Vette koeien met niet meer dan vier
brede tanden: eerste prijs voor J. Brou
wer, Den Haag, J. v. d. Maarl. Hoofd
dorp, G. Roos, Abbenes. fa. G. Roos,
Vijfhuizen en E. C. Westgeest, Wasse
naar.
Vette koeien met niet meer dan twee
toceót tonden ereprijs voor O. de Kok,
Nieuw-Vennep, A. Rijnsburger, Leider
dorp en J. J. Meyer, Hoofddorp.
Groepen, minstens vier stuks van één
eigenaar, samengesteld uit individuele
groepen: eerste prys voor J. van der
Maarl, Hoofddorp, fa. G. Roos, Vijfhui
zen, P. A. Stokman en P. P. Clemens,
Abbenes.
Dikbillen. slachtrijp, met niet meer
dan zes brede tanden: ereprijs voor T.
van den Broek, Amsterdam, D. Rade
maker, Wieringerwerf.
Dikbillen. slachtrijp, met niet meer
dan vier brede tanden: ereprijs voor R.
Roos, Ter Aar en P. A. Stokman en P.
P. Clemens, Abbenes.
Dikbillen. slachtrijp, met niet meer
dan twee brede tanden: ereprijs P. Roos,
Ter Aar.
Groepen dikbillen, minstens drie stuks
van één eigenaar: ereprijs voor P. Roos,
Ter Aar.
Vette ossen, eerste prijs voor H.
Broekhuizen, Aarlanderveen.
Vette kalveren, dikbillen: eerste prys
voor J. Douma, Vijfhuizen.
Vette kalveren, geen dikbillen: eerste
prijs voor gebr. Hartveld. Ter Aar.
Guiste koeien, het meest geschikt voor
vetweiderij: eerste pr. J Knoop, Nieuw-
Vennep, P. C. Teekens, Zoeterwoude en
C Oskam en C. Hogerwaard, Willige
Langerak.
Schapen: ereprijs voor G. Kooter en
A. van der Werf, Hazerswoude (beker
L. Crt.).
Kampioenen: kampioen koe: O. de
Kok, Nieuw-Vennep: reserve kampioen
koe: D. Rademaker, Wieringerwerf;
kampioen koe afdeling B: P. A. Stok
man en P. P. Clemens. Abbenes: reserve
kampioen B: J. Brouwer, Den Haag.
kampioen dikbil afdeling A: H Baars,
Nieuw-Vennep: kampioen dikbil B J.J.
Meyer, Hoofddorp: kampioen kalf afde
ling C: gebr. Hartveld, Ter Aar; kam
pioen os (beker NLC): F. Westgeest,
Katwijk aan Zee.
