FABLO
COMMODORE
WHITE shirts
-sitie
Scheiding van blank en zwart in vijf
Bantoestans ontmoet grote bezwaren
Duitsers kopen thans woningen
in de Noordzee-hadplaatsen
formule
meubelen
Ned. Reis Ver.
annuleert reis
naar Jordanië
Politiek - economisch nauwelijks
te verwezelijkenin elk geval
niet op een korte termijn
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 1 april 1960
Vierde blad no. 30015
Voor vakantieverblijven
FLATS MET RIJKSPREMIE
(Speciale berichtgeving)
De zomer zal weer een grote stroom
Duitsers in de badplaatsen aan de
Noordzeekust de vakantie komen door
brengen. Vooral in Zandvoort wordt een
ongekend groot bezoek van de Ooster
buren verwacht. Vele Duitsers hebben al
vroeg hun kamers in hotels, pensions en
op particuliere adressen besproken. En
kele van hen zullen dit niet meer be
hoeven te doen. Want zij hebben zich in
de badplaats 'n woning aangeschaft. Zij
kunnen dit huis vele maanden in een
jaar leeg laten staan, er zelf tijdens de
vakanties en feestdagen nu en dan in
gaan wonen en In de drukste maanden
het natuurlijk tegen hoge bedragen aan
landgenoten verhuren.
Naar schatting zijn in Zandvoort zo'n
tien woningen de laatste tijd in handen
van Duitsers gekomen. Het gaat hier
meestal om dure flats, byv. aan de Bou
levard de Favauge en om huizen aan de
Tjerk Hiddesz- en de Kuyperstraat. Te
verwachten is. dat in de komende tijd
nog oneer Duitsers zich voor dergelijke
huizen zullen gaan interesseren. Bij het
kopen worden hun weinig moeilijkheden
in de weg gelegd. De animo van deze
Duitsers voor het kopen van de wonin
gen in de badplaats is begrijpelijk, want
de huizen vormen een uitstekende geld
belegging.
Merkwaardig
Het is met deze aankopen echter een
merkwaardige zaak. Want voor diverse
flats zijn hele Rijkspremies op de bouw
beschikbaar gesteld. Voor andere huizen
zijn halve premies uitgekeerd. Die bouw-
premies zijn dus in bet geheel niet ten
goede gekomen aan de leniging van de
woningnood. Trouwens: de flatbouw in
Zandvoort heeft voor de leniging van de
ze nood geen enkele betekenis, daar het
hier gaat om koopprijzen van f. 30.000
tot f. 40.000.
Men kan niet zonder meer stellen, dat
de Duitsers van de bouwpremies hebben
geprofiteerd. Gezien onze inlichtingen
mogen we meer veronderstellen, dat de
aannemers het meeste profijt van deze
bouwpremias hebben getrokken. De Duit
sers zullen voor de woningen wel ..de
volle mep" hebben betaald ..Die f. 4000
Rijkspremie is voor de aannemer een
aardig sigarencentje", vertelde een ter
':e kundige. De fout zit natuurlijk in
Den Haag. waar men voor de dure flats
geen premies had moeten toekennen.
Een moeilijkheid voor de bouwers was
uiteraard, dat zy hun bijdrage hadden
geleverd aan de wederopbouw van Zand
voort. maar in sommige gevallen niet al
le huizen snel konden verkopen. Kregen
zij nu een Duitser als gegadigd1 voor
zo'n huis. dan gingen ze natuurlijk met
deze gegadigde „in zee".
Mr. J. Klaasesz voorzitter
Provinciale Jeugdraad Z.-H.
De Provinciale Jeugdraad Zuid-Hol
land heeft gisteravond in Rotterdam
haar 5-jarig bestaan gevierd en hierby
mr. J. Klaasesz. commissaris van de Ko
ningin in deze provincie, tot ere-voorzit-
ter benoemd. Een en ander geschiedde
in het hervormde jeugdcentrum „De
Heuvel".
In een toespraak vertelde de voorzit
ter van de Jeugdraad, ds. G. van Veld
huizen. dat de Provinciale Jeugdraad
begonnen is met zeven vertegenwoordi
gers van 46 organisaties. Inmiddels zyn
dit er veel meer geworden. De Jeugdraad
omvat al het vormende jeugdwerk in de
provincie, en „strandt hierby niet op de
zuilen", aldus de voorzitter. Na de ere
voorzitter geïnstalleerd te hebben, wilde
deze zyn werkzaamheden beginnen met
een waarschuwing aan de jeugdraad:
„niet te veel te verambtelijken".
Naar aanleiding van een affiche in de
zaal „Jeugd vraagt ruimte om te spelen
en te leven", zei mr. Klaasesz: U speelt
wat te weinig en U leeft wat te weinig.
U mist de vreugde van de jeugd. Naast
iedere oudere hier aanwezig, zouden een
Jongen en een meisje moeten zitten".
De gemeente Zandvoort kan deze aan
kopen door Duitsers niet verhinderen.
Wel staat de gemeente op het standpunt
dat aan Duitsers geen vestigingsvergun
ning zal worden afgegeven. Men zal er
vrede mee moeten hebben, dat er van
deze flats soms maandenlang leeg zul
len staan, omdat zy als vakantieverblij
ven dienst doen. Vorderen zou geen op
lossing bieden, want de huur zou veel te
hoog komen te liggen. Voor velen zal
't echter 'nmoeilijk te verwerken feit zijn
dat landgenoten van de mensen die de
badplaats hebben afgebroken, thans
weer in het herbouwde Zandvoort rech
ten op eigendommen kunnen laten gel
den
Permanente Formule expositie
ex
po
De complete collectie Formule Meubelen
kunt u bezichtigen in de Formule Toon-
zalen - Oude Schans 73-75.77, te
Amsterdam. Telef. 020-22 2166 of te
Waddinxveen. Levering uitsluitend via
de erkende meubelhandel.
'n Kempkes produkt
WERELDFEDERATIE
DIERENBESCHERMING
Bestuursvergadering
van 15 april
Het bestuur van de Wereldfederatie
tot Bescherming van Dieren komt van
1 tot 5 april in Den Haag in vergade
ring byecn. De bestuursleden der We
reldfederatie zullen vanavond 1 april
in het Parkhotel in Den Haag ontvan
gen worden door het bestuur van de
„Nederlandsche Vereeniging tot Be
scherming van Dieren" en worden toe
gesproken door de voorzitter dezer ver
eniging. mr. dr. W. Hugenholtz. Zoals
bekend, heeft mr. dr. Hugenholtz in
1950 de Wereldfederatie tot Bescherming
van Dieren opgericht, waarvan hy acht
jaar lang het voorzitterschap heeft be
kleed. Thans is hij haar erepresident.
Op de a s. vergadering zal het ont
werpen van een internationale dieren
beschermingswet besproken worden.
Voorts hét vervoer van Ierse slacht-
paarden naar het vasteland van Euro
pa. een kwestie, die kort geleden zoveel
stof heeft doen opwaaien. Het bestuur
zal zich daarna bezig houden met het
schieten van duiven in Monte Carlo,
het vangen voor consumptiedoeleinden
van trekvogels in Italië, het transport
van vee van Australië naar Amerika,
het bestuderen van humanere slacht
methoden, met wreedheden by de paar-
desport en met klachten, die uit de
gehele wereld zyn binnengekomen over
de slechte behandeling, d.e dieren in
diverse landen ondervinden Daarby zal
ojn. weer gesproken worden over de
stierengevechten in Spanje. Tevens zul
len de rapporten van de 15 commissies
ter tafel komen, waarin het uit 50 le
den bestaande bestuur der Wereldfede
ratie is verdeeld.
(Van onze reisredacteurW. L. Brugsma)
(III)
Johannesburg Wat is apartheid? Voor de zwarte man, de kleur
ling of de Aziaat in de Unie van Zuid-Afrika betekent apartheid het
verbod om het café, het stemlokaal, de trein, de kerk, het toilet, de
van de apartheid. Want dit betekent ook afzonderlijke ontwikkeling
een blanke naar school te gaan of te huwen, in dezelfde buurt te
wonen of op hetzelfde kerkhof te liggen. „Akkoord", zegt de Zuid
afrikaan, „maar dit is slechts één aspect, een tijdelijke fase bovendien,
van de apartheid. Want die betekent ook afzonderlijke ontwikkeling
van de zozeer verschillende bevolkingsgroepen in de Unie, die uitein
delijk moet leiden tot een splitsing van Zuid-Afrika in zwarte en
blanke gebieden, de scheiding der rassen, die dan in zelfbesturende
staten ieder naar eigen aard in vrijheid zullen kunnen leven". Dat,
overigens zeer verre, doel is de eindfase in de evolutie van het blanke
denken, dat van „blank baaskap" via „apartheid" naar die „afzonder
lijke ontwikkeling" opklom. Het is het theoretische eindpunt van de
politiek der Afrikaner nationalisten, het moet de politieke en morele
rechtvaardiging zijn van de pijnlijke kanten der huidige apartheid. In
dat licht gezien rijst dus als beslissende vraag: Is dat einddoel binnen
een redelijk afzienbare tijd politiek en economisch bereikbaar?
Constructies zijn
erg kunstmatig
Laten wij voor een ogenblik buiten
beschouwing dat de toekomstige „Ban
toestans" (zwarte zelfbesturende ge
bieden) door de meerderheid van
blank Zuid-Afrika, die helemaal geen
afstand wil doen van zijn zwarte goed
kope arbeidskrachten, niet als een wer
kelijke rechtvaardiging voor de hui
dige ongelijkheid maar gewoon als een
doekje voor het bloeden wordt ge
bruikt, maar bezien wij de Zuidafri-
kaanse regeringspolitiek op zijn doel,
zijn middelen, zijn pogingen binnen de
ruimte van de tijd die haar door de
historie zal worden toegemeten.
De toestand is dan deze: do reser
vaten, de vijf Bantoegebieden, die
straks de Bantoestans moeten vormen,
beslaan ongeveer 13 van het terri
toir der Unie, een oppervlakte zo groot
als Engeland en Wales. Zy zyn niet
onvruchtbaar, maar door primitieve
landbouw en veeteelt zwaar geërodeerd
en hopeloos onderontwikkeld. Er wonen
nu 4,2 miljoen van de 10 miljoen Ban
toes in de Unie, maar een aanzienlijk
deel der mannen trekt op gezette tij
den naar de blanke gebieden om er
wat bfj te verdienen.
Als men aanneemt dat blank Zuid-
Afrika nog vyftien jaar de tyd heeft
om de zwarte bevolking zyn wil op te
leggen, als men stelt, dat tenminste
een ruime meerderheid van die zwarte
bevolking in die zelfbesturende gebie
den zou moeten wonen, dan verryst het
probleem als volgt:
a. binnen vijftien jaar zullen deze
gebieden, die nu 4,2 miljoen mensen
dragen, voldoende ontwikkeld moeten
worden om in 1975 aan 9 of 10 mil
joen zwarten een behoorlijk bestaan te
bieden
b. zy zullen voldoende expansie-mo-
gelykheden moeten hebben om ook dan
nog nieuwe bevolkingsaanwas te kun
nen opvangen; in het jaar 2000 zal im
mers de zwarte bevolking van 10 tot
23 miljoen zyn aangegroeid (en de
blanke slechta van 3 tot 4,8 miljoen).
maximaal 8 a 9 miljoen Bantoes zou
den kunnen dragen. In feite gaf het
rapport-Tomlinson dus slechts een zeer
tijdelijke oplossing voor een onafwend
baar groeiend probleem.
Inmiddels heeft de Zuidafrikaanse
regering het plan-Tomlinson niet als
basis voor haar beleid aanvaard. Zy
heeft vooral de industriële ontwikke
ling binnen de Bantoegebieden (die
Tomlinson nodig achtte om de bevol
king uit de bodem-uitputtende land
bouw te krijgen) van de hand gewezen
en houdt het nu op „periferische" ont
wikkeling. vestiging van blanke indu
strieën aan de randen der Bantoe-ge
bieden, waar de bevolking dan werk
zou kunnen vinden.
Om het kort te stellen: de Zuidafri
kaanse regering, die om haar blanke
kiezers moet denken, voert momenteel
een beleid, dat volgens leidende ex
perts straks niet de meerderheid maar
op z'n hoogst een kwart van de zwarte
bevolking in de reservaten een be
staan kan verschaffen.
Afgestudeerden van de „zwarte"
universiteit Fort Hare. De gemeng
de universiteiten sluiten hun deuren
voor niet-blanken. Het principe van
„separate universiteiten" wordt
door de Zuidafrikaanse regering
doorgezet. En zelfs Fort Hare moet
zich gaan voegen naar de principes
van de Bantoe-onderwijswethet
voorbereiden van de Bantoe op zijn
toekomstige rol in het „aparte"
Zuid-Afrika.
Regering zat niet stil
Niet dat de regering heeft stil
gezeten: er wordt een loffelijke
strijd tegen de erosie gevoerd, er
zijn 5000 Bantoebouwarbeiders
opgeleid en 75 nieuwe Bantoe
dorpen op de grenzen der reserva
ten gepland, waar men nieuwe in
dustrieën poogt naar toe te lokken.
Onder de Bantoe-onderwijswet
worden de scholen die de staat van
zending en missie overnam, door
de Bantoes zelf bestuurd. 52 pet.
van alle Bantoe-kinderen zit nu op
school, 30 pet van alle Bantoes kan
al lezen en schrijven.
Onder de Bantoe-overhedenwet
is een begin gemaakt met invoering
van het zelfbestuur van de Ban
toe-gebieden met stam-overheden,
streek-overheden en gebieds-over-
heden. De „Bantoestans" krijgen
straks eigen radio-stations.
Maar als men al die op zichzelf vaak
nuttige maatregelen vergelijkt met de
ontzaglyke opgave, die ik hierboven ge
schetst heb, dan vormen zy evenzovele
druppels op een gloeiende plaat. Zelfs
wanneer men welwillend van alle an
dere factoren afziet, dan moet men on-
vermydelyk tot de conclusie komen, dat
deze oplossing voor Zuid-Afrika's ras
senprobleem onuitvoerbaar is, dat de
grote en steeds groeiende meerderheid
der zwarten niet in de Bantoestans
maar in blank Zuid-Afrika zal blyven
wonen en werken.
Aan die conclusie kan men dan de
gedachte verbinden, dat op z'n vrien-
delykst gezegd het Bantoestan-idee de
rationalisatie van een wensdroom is of.
De Nederlandsche Reisvereeniging
heeft een aanvankelijk voor dit jaar
op het programma geplaatste reis naar
Jordanië daarvan weer afgevoerd. De
reden is, dat men voor het verkrijgen
van een visum naar dit land moet
kunnen bewijzen christen te zijn. Deze
als een discriminatie speciaal tegen
joden gericht gevoélde maatregel
heeft het NRV-hoofdbestuur van de
betrokken reis doen afzien.
Dit werd gistermiddag in het Sche-
veningse „Seinpost" bekend gemaakt,
nadat de adjunct-directeur van de
NRV, de heer C. van Zwijndregt. een
exposé had gegeven van de voor het
komende seizoen geldende omstandig
heden op reisgebied.
Voor het eerst zal er dit jaar een
drietal reizen naar BerlUn worden ge
organiseerd en een trip door Tsjecho-
Slowakye, Polen en Rusland. Het is
gebleken dat hiervoor voldoende be
langstelling bestaat.
„De reislust in Nederland is nog
steeds stygende", zo stelde de heer
Van Zwyndregt vast, „maar het aan
tal ondernemingen dat zich met reizen
bezighoudt breidt zich ook gestadig uit
en beloopt reeds ruim 800 adressen.
De NRV-functionaris keerde zich in dit
verband tegen de „reiswinkels", die
dikwijls de goede niet te na gespro
ken een opvallend gebrek aan erva
ring hebben, maar desondanks door
het gemak, waarmee het Nederlandse
publiek zich aan hen toevertrouwt'., wel
aan hun trekken komen.
Vervolgens trok de heer Van Zwijn
dregt van leer tegen de „Doe-het-zelf-
mode", die by een bepaalde categorie
reislustigen steeds meer de kop op
steekt, maar dan op een wyze, waar
bij men zoveel mogelyk alleen van de
gratis service van de reisbureaus
gebruik maakt.
Biografie over Tobias Asser
De staatssecretaris van O K en W, mr.
Y. Scholten. heeft, daartoe in staat ge
steld door het Joh. J. Smit-fonds te
Amsterdam, aan dr. W. Verkade te Arn
hem opdracht verleend tot het schryven
van een biografie van de rechtsgeleerde
Tobias Asser (1838-1913), aan wie in
1911 de Nobelprys voor de vrede werd
toegekend.
minder vriedelijk uitgedrukt, door Zuid-
Afrika wordt gebruikt om zichzelf en de
buitenwereld voor het lapje te houden
en dat de „afzonderlijke ontwikkeling"
noch een morele noch een politieke
rechtvaardiging voor het huidige sa
menstel van onderdrukkende maatrege
len geeft.
Niet terug naar de kraal
Is dat een hard oordeel? Ik heb hier
boven al bereidwillig van een aantal
andere factoren afgezien, die deze po-
litiek-economische rationalisatie van
Zuid-Afrika's raciale obsessie (we heb
ben er eerst al een religieuze van ge
zien) tot een volslagen illusie zullen
maken. De blanke economie kan en wil
niet zonder zwarte arbeidskrachten, de
door een minderheid bewoonde Bantoe
stans zouden slechts valse facades blij
ven en bovendien haarden van verzet.
De meerderheid der Bantoes wil geen
afzonderlijke ontwikkeling, wil niet „te
rug naar de kraal", wil deel hebben aan
de twintigste eeuw en beseft, bewust of
onbewust, dat de kortste weg daarheen
via de blanke steden en de blanke in
dustrie leidt. Iedere politieke, economi
sche en sociale tendens drijft Zuid-Af
rika voort op weg naar integratie. Op
den duur zullen die altyd sterker blij
ken dan rassengevoelens (hoe begrijpe
lijk die ook zyn) en de kunstmatige
constructie die daarop opgetrokken
worden.
Dit zo zynde. adviseer ik u met my
de raad op te volgen, die een van Zuid-
Afrika's grootste sociaal-economische
experts, een Afrikaner, mij gaf: „De re
servaten hebben nog slechts van acade
misch belang. Als je Zuid-Afrika's toe
komst wilt zien, ga dan naar de zwarte
steden bij Johannesburg. Durban. Kaap
stad. Daar woont de Afrikanen van
morgen".
Hef rapport-Tomlinson
In 1950 benoemde de Zuidafrikaanse
regering de sociaal-economische com-
missie-Tomlinson om dit probleem te
bestuderen. Vijf jaar later rapporteer
de Tomlinson. dat, wanneer de rege
ring zich een ontzaglyke inspanning
zou willen getroosten om de Bantoe- r
gebieden te ontwikkelen door bodem
conservatie, verbetering van landbouw
methodes, aanleg van wegen, onder-
wys, ontwikkeling van energiebronnen,
ontginning van delfstoffen en stichting
van zwarte industrieën, die gebieden
„Terug naar de kraal", dat is wat
zwarte intellectuelen in Zuid-Afri
ka van het Bantoestan-principe
vrezen, terug naar een stam-civili-
satie op Afrikaanse grondslag, in-
plaats van het deelhebben aan een
nieuwe wereld.
sanfor en no-iron! 15.90 Wg
met TlRUGDN boord-uit-één-stuk
MEMBER OF THE INTERNATIONAL FASHION COUNCIL
