m
Woedende Bantoes vernielen kerken
en scholen in buurt van Kaapstad
TELEVISIE 1960
WEERBERICHT
BOSCH koelkasten 1960
Verhoging loongrens voor loon-
en inkomstenbelasting
Parlement verleent regering de
bevoegdheid organisaties van
negerbevolking te verbieden
Brandende whisky-opslagplaats
te Glasgow explodeert: 19 doden
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 29 MAART 1960
No. 30012
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Alleen bij ons, alle Duitse merken.
43 cm. f 675.—
53 cm. £795.—
Onze bekende - bétere service.
EDLY RADIO SERVICE
Morsstr. 20 - Tel. 33975 - Leiden
NOG VRIJ KOUD
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Bewolkt en op de meeste
plaatsen droog weer. Morgen overdag
enkele verspreide opklaringen. Matige
tot vrij krachtige wind tussen noord
oost en oost. Over het algemeen weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
30 MAART
Zon op: 6.21 uur, onder 19.10 uur.
Maan op: 7.58 uur, onder: 22.44 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee: 7.55
en 20.34 uur. Laagwater 3.12 en
15.34 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Zoals de mannen de nieuwe
wagens bekijken tijdens de auto
tentoonstellingen in het R.A.I.-ge
bouw t bekijken de dames in het
zelfde gebouw nieuwe modellen
(kinder) wagens. Dat kan tijdens
een huishoudbeurs
(Van onze Londense correspondent)
Minstens 19 brandweerlieden zijn
gisteravond om het leven gekomen
toen een brandende whisky-opslag-
plaats in het havengebied van Glas
gow explodeerde en een zijmuur in
stortte. Veertig andere brandweerlie
den werden gewond. Twee kleine zus
jes, die vlak bij het pakhuis wonen,
worden vermist. Het was de grootste
brand, welke ooit in Glasgow heeft
gewoed en de ernstigste ramp, welke
Amerikaans-Engels
beraad in Maryland
(Van onze correspondent in Washington)
President Eisenhower en premier Mac-
millan zijn gisteren per hefschroeivlieg-
tuig in Camp David, het buitenverblijf
van de president in Maryland, aangeko
men voor hun besprekingen over het
jongste Sovjet-voorstel aangaande kern
proeven.
Zij, die in het Engels-Amerikaanse
kamp de hoop koesteren, dat men tot
een stopzetting van de kernexplosies zal
geraken, zien niettemin nog donkere wol
ken aan de hemel. Nog steeds is het de
vraag in hoeverre de Russen bereid zul
len zijn het verdrag over de stopzetting
van controleerbare explosies te scheiden
van het moratorium ten aanzien van de
oncontroleerbare ondergrondse ontplof
fingen van betrekkelijk klein kaliber.
De Russen geven de indruk, dat die
scheiding inderdaad bestaat, doch hun
formulering is vrij vaag. Indien het juist
is, dat de Russen het moratorium als
een protocol aan het verdrag willen
hechten, dan zou zulks voor de Amerika
nen onaanvaardbaar zijn.
De Amerikanen wensen namelijk be
slist geen overeenkomst met de Russen
aan te gaan, die alleen gebaseerd is op
goed vertrouwen. Zij stellen zich een
memorandum voor. waarbij iedere partij
voor zichzelf verklaart geen ondergrondse
proeven te zullen ondernemen, zonder
daarbij te kennen te geven, dat men de1
andere party in dit opzicht vertrouwt.
De Russen zouden natuurlijk gemak
kelijk in deze de Amerikanen terwille
kunnen zijn. Doen zij dit niet, dan zou
duidelijk blijken dat hun suggesties, die
de wereld thans met enige hoop vervuld
hebben, alleen een goed bedachte propa-
ganda-actie geweest zijn.
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
De Britse atoomgeleerde, sir Williams
Penney, die Macmillan in Washington
vergezelt, zou daar volgens de BBC-cor-
respondent gisteren hebben ontkend, dat
hij er reeds in geslaagd zou zijn een ont
dekkingsmethode te hebben gevonden
voor alle ondergrondse atoomproeven
van enige omvang, zoals de Londense
Daily Mail had gemeld.
Rode aanslag op
Engelse bedrijven
(Van onze Londense correspondent)
Engeland wordt bedreigd door een
serie wilde stakingen of vertragings
acties in de stroomvoorzienings- en gas-
industrie, de havens en automobielfabrie
ken. De campagne gaat uit van de com
munistisch geleide Nationale Unie van
shopstewards. Dit zijn de vertrouwens
mannen van de vakbonden in bedrijven
en werkplaatsen. De eerste van deze
guerilla-stakingen vond gisteren plaats
in een aantal Londense gasfabrieken ten
noorden van de Theems door personeel,
belast met het technische onderhoud. De
gasleverantie ging echter normaal door.
De bedoeling van deze „sneeuwbal"-
stakingen, welke als een samenzwering
schijnen te zyn georganiseerd, is de psy
chologische atmosfeer te scheppen om
allerlei kleine conflicten een nationaal
karakter te geven. Aangestuurd zal wor
den op lamlegging van een groot deel
van het economisch leven omstreeks
8 april. Met is echter de vraag of het ooit
zover zal komen. De Nationale Unie van
gemeentepersoneel heeft alarm geslagen
over de communistische pogingen en het
Britse verbond van vakverenigingen ver
zocht om in te grypen.
de brandweer in Groot-Brittannië ooit
heeft getroffen.
Veertig brandweerwagens en 200
brandweerlieden waren in actie, maar
het was van het begin af al een ver
loren strijd. De omgekomen brand
weerlieden werden door de ontploffing
verrast, toen zij bezig waren midden
in het brandende gebouw een onder
zoek in te stellen. Plotseling bezweek
één van de zijmuren, terwijl tegelij
kertijd een inferno van vlammen hen
van de buitenwereld afsloot. Het was
ontzettend. Hun hulpkreten klonken
maar men stond volkomen machteloos.
Drie brandweerwagens werden door
het vuur verteerd, o.a. een splinter
nieuwe, welke juist voor f. 170.000 door
de gemeente Glasgow was gekocht.
Een uitgeschoven ladder met bijbeho
rend voertuig werd versplinterd door
vallend puin.
De vlammen schoten 50 meter hoog
'de lucht in en vonken regenden over
de wijde omgeving, welke in een rosse
gloed stond.
Het vuur sloeg over naar een room-
ijsfabriek en bedreigde een ander pak
huis aan de overkant. Vannacht om
vier uur was het uitbreidingsgevaar
geweken. In de verbrande opslag
plaats bevond zich voor een waarde
van 60 miljoen gulden aan whisky. Dit
is de derde grote wiskybrand in Glas
gow binnen een maand. Twee schepen
op de Clyde, die gevaar liepen, wer
den naar een veiliger plaats gesleept.
Twee arrestaties
te Hoensbroek
De gemeentepolitie van Hoensbroek
heeft twee mannen gearresteerd, die
ervan worden verdacht twee jonge Ita
liaanse mijnwerkers tijdens een vecht
partij de nacht van 20 op 21 maart
met messen ernstige verwondingen te
hebben toegebracht, als gevolg waarvan
zjj in zorgwekkende toestand in het St.-
Josephziekenhuis in Heerlen moesten
worden opgenomen.
De mannen, belden woonachtig in
Hoensbroek. zijn naar het huis van be
waring in Maastricht overgebracht. De
vechtpartij was ontstaan kort nadat de
Italianen en de overige gasten van een
café aan de Hoofdstraat in Hoensbroek
de lokaliteit hadden verlaten. Op het
trottoir is toen een woordenwisseling
ontstaan, tijdens welke de twee Neder
landers een mes grepen en zich op de
Italianen stortten. De daders sloegen
daarna op de vlucht.
Advertentie
110 1. f469.—; 112 1. f525.—;
140 L f 575.—.
EDLY - RADIO SERVICE
Morsstr. 20 - Tel. 33975 - Leiden
Brussel beteugelt
kapitaalsvlucht uit
Belgisch Kongo
De Belgische regering heeft gisteren
maatregelen afgekondigd ter beteugeling
van de kapitaalsvlucht uit Belgisch
Kongo. De maatregelen houden in, dat
voortaan de opbrengst van de Kongole
se uitvoer naar Kongo moet worden
overgemaakt waardoor „wordt vermeden,
dat de Kongolese deviezenreserves zou
den verminderen door niet-gerechtvaar-
digde kapitaalovermakingen".
Het terugtrekken van Belgisch kapi
taal uit Kongo heeft in de eerste maan
den van dit jaar nieuwe hoogtepunten
bereikt. In Brussel is geraamd, dat in fe
bruari - de eerste maand na de ronde
tafelconferentie waarop werd besloten
dat Kongo op 30 juni onafhankelijk zal
worden - onge-eer 2.3 miljard Belgische
franken (1725 miljoen gulden) naar
België is overgemaakt. In totaal is naar
schatting sinds 1 januari van dit jaar
een bedrag van vier miljard frank (300
miljoen gulden) uit Kongo gerepatrieerd
De Belgische minister van Financiën,
de heer Van Houtte, heeft enkele we
ken geleden op een persconferentie in
Brussel verklaard, dat het vooral de
particulieren en niet de grote maat
schappijen zyn, die deze kapitaalbewe
ging veroorzaken. Hij voegde hier echter
aan toe, dat er wel een vertraging is in
het overmaken van gelden door de on
dernemingen naar Kongo, vergeleken
met „normale omstandigheden".
In financiële kringen is echter opge
merkt, dat de vlucht van kapitaal niet
alleen kan worden veroorzaakt door het
overmaken van spaargelden door parti
culieren. Daarbij werd erop gewezen, dat
de in totaal 90.000 Belgen in Kongo niet
in staat zijn dagelijks tientallen miljoe
nen naar België over te maken.
Toelichting van staatssecretaris Financiën
De staatssecretaris van Financiën heeft in een nota aan de Tweede Kamer
naar aanleiding van het verslag van de Kamercommissie over het wetsontwerp
tot wijziging van de loon- en de inkomstenbelasting medegedeeld, dat h(j het
ongewenst acht de fiscale inkomensgrens automatisch te doen aanpassen aan het
indexcijfer van de lonen en dat van de kosten van levensonderhoud, zoals voor
de loongrens voor de sociale verzekering is voorgesteld.
De fiscale inkomensgrens, die mede
beslissend is voor de vraag of volstaan
wordt met het heffen van loonbelasting
dan wel of onder verrekening van de
reeds geheven loonbelasting ook nog
een aanslag in de inkomstenbelasting zal
worden opgelegd, heeft een louter ad-
minisfatief-technische grondslag Voor
het behoud van de gelijkheid van deze
fiscale grens met de loongrens voor de
sociale verzekering pleit slechts de daar
mee bereikbare administ-ratief-technische
vereenvoudiging Het voorstel van de
Staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid om de loongrens voor
de sociale verzekering met ingang van 1
januari 1960 van f 6900 tot f 7450 te ver
hogen is voor de Staatssecretaris van
Financiën aanleiding geweest een gelijke
verhoging van de fiscale grens voor te
stellen. Deoe verhoging ui de
fiscale grens was door wijzigingen in
het loonpeil reeds eerder wenselijk ge
worden. Daartegen bestaan geen admi-
nistratief-tellhnische bezwaren meer, in
dien de loongrens voor de sociale verze
kering wordt verhoogd.
De bewindsman acht het gewenst In
de belastingwetgeving een wijziging van
de fiscale grens bij algemene maatregel
van bestuur mogelijk te maken, doch dit
kan naar zijn oordeel het best geschie
den in het kader van de algemene her
ziening van de belastingwetgeving.
Uit de nota van de staatssecretaris
van Financiën blijkt, dat de aangekon
digde nota inzake de algemene herzie
ning van de belastingen naar inkomen,
winst en vermogen met de daarbij be
horende nota's van wijziging op de reeds
ingediende wetsontwerpen, alsmede de
nodige nieuwe wetsontwerpen met me
mories van toelichting, inmiddels h9t
department van Financiën hebben ver
laten.
In het hart van Kaapstad hebben zich gisteravond ongeregeld
heden voorgedaan, waarbij de politie gebruik maakte van gummiknup
pels en traangas om een menigte Afrikanen uiteen te drijven. Naar
schatting duizend Afrikanen hielden een betoging. De menigte begon
bussen en auto's met stenen te bekogelen, waarop de politie als teken
van waarschuwing in de lucht schoot. Vervolgens trad zij met gummi-
knpppels en traangas op om de mensen te verspreiden.
Er waren voorts onlusten in drie Afrikaanse steden nabij Johan
nesburg. Tenminste één Afrikaanse politieman werd gedood, verschei-
denen werden gewond. Uit alle drie de plaatsen werd het gemeente-
personeel geëvacueerd. Café's werden in brand gestoken en er werden
stenen gegooid naar treinen en auto's.
In Worcester, honderd kilometer van Kaapstad, zijn in een aan
val van collectieve amok, gisteravond alle kerken, waaronder de Ne
derduits Hervormde, voorts de scholen, bestuursgebouwen en r.-k. in
stellingen, de huizen van Bantoe-politiemannen en een kliniek afge
brand. Worcester wordt door Bantoes bewoond.
Deze ongeregeldheden deden zich voor nadat in het parlement in
eerste lezing een wetsontwerp was aanvaard, waarin de regering de
bevoegdheid krijgt de voornaamste twee Afrikaanse nationalistische
organisaties te verbieden, namelijk het (betrekelijk gematigde) Afri
kaanse Nationale Congres en het (fanatieke) Panafrikaanse Congres.
Een amendement van de oppositie, dat de maatregel elk jaar opnieuw
ter behandeling in het parlement wordt gebracht, werd met 81 tegen
51 stemmen verworpen.
Loethoeli contra tie
Nationale Partij
Gisteren zijn de Afrikaanse arbeiders
grotendeels van het werk weggebleven
uit rouw om de dood van hun collega's
in de onlusten van vorige week. In Jo
hannesburg was het absenteïsme tach
tig percent, in Kaapstad vijfennegentig
percent. De directeur van de afdeling
niet-Europese zaken van de stad Johan
nesburg schatte dat rond tachtig per
cent van de industriearbeiders van het
werk was weggebleven. De bestelauto's
van de warenhuizen werden door blan
ken gereden. Op bouwterreinen lag het
werk vrijwel algemeen stil.
Onder de getroffen bedrijven waren
er van vitaal belang. In het ziekenhuis
„Groote Schuur" in Kaapstad werden
alle operaties verschoven omdat de ver
pleegsters nodig waren voor onderge
schikte karweitjes. De melk- en kran
tenbezorging moest drastisch worden
beperkt en tal van zaken sloten hun
deuren.
De blijf-thuis actie werd gevoerd op
instigatie van het Afrikaanse Nationale
Congres als teken van rouw voor hen
die een week geleden het leven lieten
ten zuiden van Johannesburg en in
Langa by Kaapstad.
Gespannen toestand
in schildersbedrijf
Van onze Haagse correspondent)
Morgen zullen de werkgevers in het
schildersbedrijf in het ministerie van
Economische Zaken een onderhoud heb
ben met minister De Pous over de mo
gelijkheid van doorberekening van de
nieuwe loonvoorstellen die 'volgens
de werkgevers heel moeilijk uit de
produktiviteitsstyging kunnen worden
bekostigd.
In de nieuwe loonvoorstellen is een
loonsverhoging van vijf percent gehand
haafd, alsmede een verhoging van de
prestatiebeloning, verhoging uitrustings
toeslag en verwerking huurcompensatie,
tezamen een verhoging van negen pro
cent. Daar komt dan nog bij de nieuwe
huurcompensatie van 1 april a.s.
Voor het schildersbedrijf liggen de
zaken iets anders dan voor het bouwbe
drijf. Voor ongeveer zeventig procent
bestaan de kosten hier uit loonkosten
en voor dertig procent uit materiaal
kosten.
Albert Loethoeli, de voorzitter van het
Afrikaanse Nationale Congres, die heeft
opgeroepen tot het in acht nemen van
de „rouwdag" van gisteren, bracht gis
teravond dank voor het „op grote
schaal" gehoor geven aan zijn oproep.
In een vraaggesprek met het blad
„Rand Daily Mail" zei Loethoeli, dat de
voornaamste en dringendste taak van de
democratische krachten in Zuid-Afrika
thans is, de Nationale Partij de macht
te ontnemen en het land zodoende te
bevrijden van „het grootste gevaar voor
de harmonie tussen de rassen". De strijd
tegen de passen ging voort en hij waar
schuwde, dat een verbod van het Afri
kaanse Nationale Congres een nog gro
tere crisis dan de huidige teweeg zou
brengen.
Strafbare handeling
In Johannesburg hebben gisteren
twintig Afrikanen hun pas in het open
baar verbrand, ondanks de waarschu
wing van regeringszijde dat deze docu
menten weer op verzoek aan de politie
moeten worden getoond wanneer de toe
stand normaal is.
Kolonel Van Wijk. plaatsvervangend
commissaris van politie, deelde een
journalist in Pretoria mee, dat het ver
branden der passen een strafbare han
deling is en dat de politie zal optreden
tegen degenen die zich hieraan schuldig
maken en tegen hen die anderen ertoe
aanzetten. De Afrikanen zouden boven
dien een pas van hun werkgever nodig
hebben wanneer zij na het ingaan van
het uitgaansverbod over straat moeten.
Naar Nederland terug
Son ja Hellevaart, een vijfentwintig
jarige Nederlandse verpleegster die zes
en een half jaar geleden naar Zuid-
Afrika emigreerde, heeft besloten naar
het vaderland terug te keren, aldus het
Amerikaanse persbureau United Pre
Zij was een van de vier vrouwen die
verleden week maandag verwond wer
den door stenen uit de handen van de
Afrikanen. In de auto van mej. Helle
vaart werden drieëntwintig stenen aan
getroffen en er was voor honderd Afri
kaanse ponden schade in aangericht.
De verpleegster zelf had blauwe plek
ken over haar hele rug, een gebroken
pink aan haar rechterhand en een
hoofdwond. De oproermakers hadden
voorts geprobeerd haar uit de wagen te
slepen. Een mede-verpleegster die haar
vastgehouden had, had een gebroken
linkerarm opgelopen en een wond aan
de rug.
Son ja Hellevaart zei gisteren: „Ik wil
van myn leven geen kleurling meer
zien. Ik zou er geen meer kunnen ver
plegen en als ik in Afrika bleef zou ik
daar niet aan ontkomen".
Beschuldiging van bisschop
Het nationalistische zondagsblad „Dag-
breek" heeft intussen stelling genomen
tegen kritiek van de zijde van de Angli
caanse bisschop Ambrose Reeves van
Johannesburg. Deze had gezegd dat de
politie van Sharpeville de Afrikanen
naar het politiebureau had gelokt en
toen het vuur had geopend. „Dagbreek"
schreef zondag dat de beschuldiging van
bisschop Reeves wel de ernstigste is die
een blanke van gezag onder de huidige
omstandigheden in de Unie kon uiten.
„Wij geloven niet dat de regering be
weringen uit zulke bron kan laten pas
seren zonder er ernstig kennis van te
nemen", aldus „Dagbreek".
Ook India wil debat in de
Veiligheidsraad bijwonen
India heeft de voorzitter van de Vei
ligheidsraad, deze maand de Amerikaan
Cabot Lodge, toestemming gevraagd,
zonder stemrecht te mogen deelnemen
aan de vergadering die de Veiligheids
raad morgen zal wijden aan de recente
onlusten in Zuid-Afrika. Zuid-Afrika,
dat geen lid van de raad is, heeft eerder
een soortgelijk verzoek gedaan.
Volgens kringen, die in nauw contact
met de Afrikaans-Aziatische groep in de
V.N. staan, zullen wellicht ook Ghana,
Libanon, Pakistan en mogelijk ook
Guinea de bijeenkomst willen bijwonen.
k>r*iM*d*e>n cosmetica
en stralend mooi!
Hebt U moeilijkheden?
'Meeëters.puistjes.rimpeltjes, enzj
Profiteer dan van
de unieke gelegen
heid eengrotishjid-
advies le onlvan-
Juichende negers volgen het ad
vies op van Albert Loethoeli. leider
van de grootste negerorganisatie in
de Zuidafrikaanse Unie. Zij ver
branden hun passen.
(Tele-foto)